Gezondheidsaspecten met betrekking tot KI Fits Bouwkamp 17 november 2012
Bevruchten van de zeug • Natuurlijke dekking • Eigen beer • Geen eigen beer
• Kunstmatige Inseminatie • Inseminatoren KI • Doe Het Zelf KI (DHZ-KI)
Via de beer
Natuurlijk: Argumenten voor • Zeug laat berigheid “beter” zien • Alleen dekking indien de zeug goed berig is • Complete varkensstapel • Past binnen “hobby-gevoel” • Dierenwelzijn • Geloofsovertuiging • Goede drachtigheidscontrole
Natuurlijk: Argumenten tegen • Eigen beer is duur (1 beer per 15 - 60 zeugen) • Spermakwaliteit ?? • Kwaliteit beer (erfelijkheid) ?? • Risico op dekinfecties • Insleep dierziekten bij aankoop • Beer stinkt
Alternatieven voor eigen beer • Met beer op pad • Met zeug op pad • KI
Gemeenschappelijke beer Voordelen
Nadelen
• Goedkoper
• Reizen
• Contacten
• Wettelijke eisen
• Gezellig
• Kans op ziekten
Dierenwelzijn varkens China
Varkenspest 1997 • Kosten: 4,7 miljard • 1,8 miljoen varkens Ť • Niet door hobbyvarkens • Wel door vervoer varkens. • Regelgeving • Tentoonstellingen
Preventie Varkenspest • Voorkom insleep via o.a. • verbod swill voedering (slachtafval, vlees)
• Voorkoming verspreiding via o.a. • Aan en afvoer varkens (transport) • Reiniging en Desinfectie transportmiddelen • Hygiëne eisen varkensbedrijven
• Preventief onderzoek • • • • •
Meldingsplicht Secties (tonsilonderzoek) Klinische inspecties op varkensbedrijven Bloedonderzoek A en C bedrijven Onderzoek wilde zwijnen
Vervoer varkens Regelgeving Geldt voor >4 varkens • VVL = varkensleveringen • I&R = Identificatie / Registratie A bedrijf: A,B,D bedrijven B bedrijf: F of D bedrijf D bedrijf: Slachthuis
Vervoer door “recreanten” • Minder dan 5 varkens Geen VVL
• Bedoeld voor Uitwisseling varkens
NIET bedoeld voor Vervoer naar beer
Overleg VWA Geen oplossing Als nog verbieden
Risico buitenlandse beren • Insleep aangifteplichtige ziekten • Ziekte van Aujeszky (wilde zwijnen Belgie) • Klassieke varkenspest (wilde zwijnen oost Eu?? • Afrikaanse varkenspest (Rusland, Sardinië) • Mond en klauwzeer (midden oosten) • Blaasjesziekte (Italië)
• Insleep niet aangifteplichtige ziekten • Nieuwe virusstammen (PRRS) • Nieuwe bacteriën (B.suis; Leptospiren) • Parasieten (wormen)
Contactinfecties • • • • • • • • •
PRRS Influenza Mycoplasma Vlekziekte Dysenterie Salmonella Schurft Luizen Wormen
Kunstmatige Inseminatie
Dierplezier Natuurlijke dekking versus KI
Ontwikkeling KI Vanaf 1956-1958 Vanaf 1961 een sterke stijging (na MKZ en KVP uitbraken)
Vooral toegepast op kleine bedrijven (geen eigen beer)
Voordelen KI (rond 1965) • Vooral toepasbaar op kleine bedrijven (< 60 zeugen). • Minder risico op infectieuze ziekten.
• Varkenspest • Mond en Klauwzeer • Besmettelijk hoesten
Stellingen uit 1965 Als gevolg van het groter worden van varkensbedrijven zal KI bij varkens geen grote vlucht nemen.
Het verdwijnen van kleine bedrijven betekent een verlies voor de KI
Voordelen KI • • • •
Arbeidsbesparing Kosten besparing Geen contact infecties Geen dekinfecties •Toevoeging antibiotica aan sperma •Controle op virussen
• Betere beren / verervingsonderzoek • Gecontroleerd sperma
Brucellose (B.suis) • Abortus • Witvuilen • Onvruchtbaarheid
Leptospirose • L.pomona • L.bratislava • L.tarrasovi
•Abortus • L.icterohaemorrhagiae •Terugkomen • L.muenchen
SMEDI / Parvo • Doodgeboorte
• Mummificatie • Kleine tomen • Onvruchtbaarheid
mummies
Spermakwaliteit - afwijkingen Morfologie: • Max. 25% • Kop: < 12% Protoplasmadruppels • Max. 40% Beweeglijkheid • > 60% Volume • > 100 cc
eicel
Nadelen KI • • • •
Afhankelijk van inseminator Afstand KI station Lastiger berigheidscontrole Moment inseminatie / overinseminatie • Lastiger drachtigheidscontrole • Grotere kans op witvuilen???
Witvuilen • ontsteking van schede, blaas of baarmoeder • meestal omgevingskiemen
Oorzaken • Verkeerd tijdstip inseminatie • slechte hygiëne • Tocht
Alternatieven • DHZ-KI cursussen
• KI via d’ arts
Samenvatting Voordelen KI
Nadelen KI
Nauwelijks ziekterisico’s
Lastiger berigheidscontrole
Gecontroleerd sperma
Afstand tot bedrijven
Relatief goedkoop
Het is steriel
Conclusies Gebruik gemeenschappelijke beer is gezien dierziekte risico’s ontoelaatbaar Voordelen van de KI wegen duidelijk op boven de nadelen
