Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Onderwijsinspectie Hendrik Consciencegebouw Koning Albert II-laan 15 1210 BRUSSEL
[email protected] www.onderwijsinspectie.be
Verslag over de doorlichting van GO! basisschool Floreal Ukkel te UKKEL Hoofdstructuur basisonderwijs Instellingsnummer Instelling Directeur Adres Telefoon Fax E-mail Website Bestuur van de instelling Adres Scholengemeenschap Adres CLB Adres
174 GO! basisschool Floreal Ukkel Kristin Coenen Floréallaan 14 - 1180 UKKEL 02-340.68.90 02-340.68.95
[email protected] www.bsfloreal.be GO! Scholengroep Brussel Oud-Strijderslaan 200 - 1140 EVERE SGE BRUSSELIA I Edmond Mesenslaan 2 - 1040 ETTERBEEK GO! CLB Brussel Dieleghemse Steenweg 24/26 - 1090 JETTE
Dagen van het doorlichtingsbezoek 12-05-2014, 13-05-2014, 15-05-2014 Einddatum van het doorlichtingsbezoek 15-05-2014 Datum bespreking verslag met de instelling 19-06-2014 Samenstelling inspectieteam Inspecteur-verslaggever Hilde BOSMANS Teamleden Stefan PASTURE
174 – bao – GO! basisschool Floreal Ukkel te UKKEL (Schooljaar 2013-2014)
1
INHOUDSTAFEL INLEIDING .............................................................................................................................................. 3 1
SAMENVATTING ............................................................................................................................. 5
2
DOORLICHTINGSFOCUS ................................................................................................................... 7 2.1 2.2
3
Leergebieden in de doorlichtingsfocus ............................................................................................... 7 Procesindicatoren of procesvariabelen in de doorlichtingsfocus ....................................................... 7
RESPECTEERT DE SCHOOL DE ONDERWIJSREGLEMENTERING? .......................................................... 8 3.1
Respecteert de school de erkenningsvoorwaarden?.......................................................................... 8
3.1.1 3.1.1.1 3.1.1.2 3.1.1.3 3.1.1.4 3.1.1.5
Voldoet de school aan de onderwijsdoelstellingen?................................................................... 8 Kleuteronderwijs: Nederlands ................................................................................................ 8 Kleuteronderwijs: muzische vorming ..................................................................................... 8 Vaststellingen voor het kleuteronderwijs: Nederlands en muzische vorming....................... 8 Lager onderwijs: Nederlands ................................................................................................10 Lager onderwijs: muzische vorming .....................................................................................12
3.1.2 Voldoet de school aan de erkenningsvoorwaarde ’bewoonbaarheid, veiligheid en hygiëne’? ..................................................................................................................................................14 3.1.3 Voldoet de school aan de overige erkenningsvoorwaarden? ...................................................14 3.2 4
Respecteert de school de overige reglementering? .........................................................................15
BEWAAKT DE SCHOOL DE EIGEN KWALITEIT? ................................................................................. 16 4.1 4.2
Deskundigheidsbevordering .............................................................................................................16 Loopbaanbegeleiding ........................................................................................................................17
5
ALGEMEEN BELEID VAN DE SCHOOL .............................................................................................. 19
6
STERKTES EN ZWAKTES VAN DE SCHOOL ....................................................................................... 21 6.1 6.2 6.3
Wat doet de school goed? ................................................................................................................21 Wat kan de school verbeteren? ........................................................................................................22 Wat moet de school verbeteren? .....................................................................................................22
7
ADVIES BETREFFENDE DE ERKENNINGSVOORWAARDEN ................................................................ 23
8
VASTSTELLINGEN BETREFFENDE DE OVERIGE REGELGEVING .......................................................... 23
2
174 – bao – GO! basisschool Floreal Ukkel te UKKEL (Schooljaar 2013-2014)
INLEIDING De decretale basis van het onderzoek Tijdens een doorlichting gaat de onderwijsinspectie na of de school 1. de onderwijsreglementering respecteert, 2. op systematische wijze haar eigen kwaliteit onderzoekt en bewaakt, 3. haar tekorten al dan niet zelfstandig kan wegwerken (zie artikel 38 van het decreet betreffende de kwaliteit van onderwijs, 8 mei 2009). Een doorlichting is dus een onderzoek van 1. de onderwijsreglementering, 2. de kwaliteitsbewaking door de school, 3. het algemeen beleid van de school. Een onderzoek in drie fasen Een doorlichting bestaat uit drie fasen: het vooronderzoek, het doorlichtingsbezoek en het doorlichtingsverslag. - Tijdens het vooronderzoek bekijkt het inspectieteam de gehele school aan de hand van het CIPOreferentiekader. Het vooronderzoek wordt afgesloten met een doorlichtingsfocus: een selectie van te onderzoeken aspecten tijdens het doorlichtingsbezoek. - Tijdens het doorlichtingsbezoek voert de onderwijsinspectie het onderzoek uit aan de hand van observaties, gesprekken en analyse van documenten. - Het doorlichtingsverslag beschrijft het resultaat van de doorlichting, bevat een advies over de verdere erkenning en wordt gepubliceerd op www.doorlichtingsverslagen.be. Een gedifferentieerd onderzoek 1. Omdat de onderwijsinspectie gedifferentieerd doorlicht, onderzoekt het inspectieteam in de school een selectie van de onderwijsreglementering: het voldoen aan de onderwijsdoelstellingen Hiertoe selecteert de onderwijsinspectie een aantal leergebieden. Daarbij onderzoekt de onderwijsinspectie altijd de volgende procesvariabelen uit het CIPOreferentiekader: het onderwijsaanbod de uitrusting de evaluatiepraktijk de leerbegeleiding. - een selectie van andere erkenningsvoorwaarden, waaronder de erkenningsvoorwaarde bewoonbaarheid, veiligheid en hygiëne. een selectie van overige regelgeving. 2. Om de kwaliteitsbewaking door de school na te gaan, selecteert het inspectieteam een aantal procesvariabelen. Het inspectieteam gaat met de kwaliteitswijzer na of de school voor deze procesvariabelen aandacht heeft voor doelgerichtheid: welke doelen stelt de school voorop? ondersteuning: welke ondersteunende initiatieven neemt de school om efficiënt en doelgericht te werken? doeltreffendheid: bereikt de school de doelen en gaat de school dit na? ontwikkeling: heeft de school aandacht voor nieuwe ontwikkelingen?
174 – bao – GO! basisschool Floreal Ukkel te UKKEL (Schooljaar 2013-2014)
3
3. Het inspectieteam onderzoekt ten slotte het algemeen beleid van de school aan de hand van vier procesvariabelen: leiderschap, visieontwikkeling, besluitvorming, kwaliteitszorg. In dit luik rapporteert het inspectieteam ook over het zorg- en gelijkeonderwijskansenbeleid van de school. Het advies De adviezen die de onderwijsinspectie uitbrengt, hebben betrekking op alle of op afzonderlijke structuuronderdelen van de school. De onderwijsinspectie kan drie adviezen uitbrengen: - een gunstig advies: het inspectieteam adviseert gunstig over de verdere erkenning van de school of van structuuronderdelen. - een beperkt gunstig advies: het inspectieteam adviseert gunstig over de erkenning van de school of van structuuronderdelen als de school binnen een bepaalde periode voldoet aan de voorwaarden vermeld in het advies. - een ongunstig advies: het inspectieteam adviseert om de procedure tot intrekking van de erkenning van de school of van structuuronderdelen op te starten. Bij een ongunstig advies beoordeelt de onderwijsinspectie bovendien of de school de vastgestelde tekorten zelfstandig kan wegwerken. Tot slot Binnen een termijn van dertig kalenderdagen na ontvangst van het definitieve doorlichtingsverslag informeert de directeur van de school de ouders en leerlingen over de mogelijkheid tot inzage. Binnen de dertig kalenderdagen na ontvangst moet de directeur van de school het verslag volledig bespreken tijdens een personeelsvergadering. Het bestuur van de school of zijn gemandateerde tekent het verslag voor gezien. Het bestuur stuurt het binnen dertig kalenderdagen na ontvangst terug naar de onderwijsinspectie en maakt eventueel melding van zijn opmerkingen. De school mag het verslag niet gebruiken voor publicitaire doeleinden.
Meer informatie? www.onderwijsinspectie.be en www.doorlichtingsverslagen.be
4
174 – bao – GO! basisschool Floreal Ukkel te UKKEL (Schooljaar 2013-2014)
1
SAMENVATTING
De basisschool van het GO! Floreal is gelegen in de overwegend residentiële gemeente Ukkel. De leerlingen komen voornamelijk uit deze en de omliggende gemeentes. Een aanzienlijk aantal leerlingen heeft als thuistaal het Frans en/of komt uit een gezin met een hoge socio-economische status. De meeste leerlingen stappen met succes over naar de A-richting in het secundair onderwijs. Een deskundig en gemotiveerd team biedt daarvoor een stevige basis aan. Leren en leven in deze school worden aangestuurd vanuit een overtuigde en gezamenlijk gedragen schoolvisie. Om haar infrastructuur te verbeteren en het plaatsgebrek te compenseren is de school recent gestart met de bouw van een nieuwe turnzaal en refter, enkele klaslokalen en een sanitair blok. Op basis van het vooronderzoek onderzocht de onderwijsinspectie tijdens deze schooldoorlichting de leergebieden Nederlands en muzische vorming in de kleuter- en de lagere afdeling. Tevens peilde ze naar de kwaliteit van de deskundigheidsbevordering, de loopbaanbegeleiding van de leerlingen en het algemeen beleid van de school. Daarnaast controleerde ze ook aspecten van de regelgeving en de erkenningsvoorwaarden met betrekking tot bewoonbaarheid, veiligheid en hygiëne. Het erkenningsonderzoek wijst uit dat de onderzochte leergebieden voldoen. Zowel in de kleuter- als in de lagere afdeling streven de leraren een hoge kwaliteit van het taalonderwijs na. De jarenlange samenwerking met organisaties voor het Nederlandstalig onderwijs in Brussel en de eigen pedagogische begeleidingsdienst hebben hier ongetwijfeld toe bijgedragen. De leraren zijn vertrouwd met de principes van taalvaardigheidsonderwijs en passen deze in de klaspraktijk toe. Ze creëren een veilig klasklimaat waardoor de leerlingen durven Nederlands te spreken en ermee te experimenten. Motiverende en betekenisvolle activiteiten zorgen ervoor dat de leerlingen ruime kansen krijgen om de mondelinge en in de lagere afdeling eveneens de schriftelijke taalvaardigheden te ontwikkelen. Deze aanpak zorgt voor een hoge betrokkenheid bij de leerlingen. In meeste klassen in de lagere afdeling is er een sterke samenhang tussen Nederlands, muzische vorming en wereldoriëntatie. De leraren kiezen voor coöperatieve werkvormen waarbij de leerlingen actief en interactief met leerinhouden aan de slag gaan. Leerlingen bij wie de taalontwikkeling niet verloopt zoals verwacht, kunnen in eerste plaats rekenen op klasinterne ondersteuning. In uitzonderlijke gevallen werkt de school een apart leertraject uit. Voor het leergebied muzische vorming werkte de school in aanloop naar de schooldoorlichting een concreet ontwikkelingsplan uit. Het pedagogisch team realiseert zich dat de kwaliteit en onderwijsaanpak voor dit leergebied kunnen geoptimaliseerd worden. De analyse van het onderwijsaanbod op schoolniveau toont aan dat de verschillende domeinen van het leerplan evenwichtiger kunnen nagestreefd worden. Vooral bepaalde aspecten van muziek en het beschouwen komen minder aanbod. Beide afdelingen doen geregeld een beroep op culturele instanties of op aanwezige talenten bij ouders. Dit schooljaar werkt de school met steun van de Cultuurcel van het Agentschap voor Onderwijs een project rond de schoolbuurt uit. Een doelgericht evaluatiebeleid in het kader van talentontwikkeling en de afstemming ervan op de leerplandoelen zijn uitdagingen voor de toekomst. Het inspectieteam ging tijdens deze schooldoorlichting eveneens na in welke mate de deskundigheidsbevordering bijdraagt tot kwaliteitsvol onderwijs. De school heeft een ontwikkelingsgericht team en voorziet daarvoor de nodige ondersteuning. Naast de teamgerichte nascholingen participeren heel wat leraren aan individuele nascholingen. Dit engagement geeft de bekommernis van de leraren weer om kwalitatief hoogstaand onderwijs te leveren in aansluiting bij hedendaagse inzichten. In de school is heel wat expertise op diverse terreinen aanwezig. Het behoort echter nog niet tot de schoolcultuur om hospiteerbeurten, collegiale consultatie of andere vormen van schoolinterne professionalisering structureel in te plannen.
174 – bao – GO! basisschool Floreal Ukkel te UKKEL (Schooljaar 2013-2014)
5
De school voert een gericht beleid rond de loopbaanbegeleiding van de leerlingen en zet hiervoor meerdere acties op. Met haar onderwijsaanpak en zorgbeleid streeft ze ernaar om zittenblijven zoveel mogelijk te vermijden. Cijfergegevens tonen aan dat het procentueel aandeel van leerlingen met schoolse vertraging erg laag ligt in vergelijking met andere Brusselse scholen. In het kader van interne kwaliteitszorg reflecteert de school geregeld over het onderwijskundig handelen en de onderwijskwaliteit. Het is belangrijk dat de school in de toekomst prioritaire werkpunten blijft afbakenen op basis van een grondige sterktezwakteanalyse en hieraan op een systematische en planmatige wijze acties koppelt. Investeren in een gelijkgerichte visie op basis van de uitgangspunten van het leerplan is hierbij de eerste stap en draagt bij tot een doeltreffende aanpak. De onderwijsinspectie formuleert een gunstig advies voor de onderwijsdoelstellingen, de overige erkenningsvoorwaarden en de erkenningsvoorwaarde bewoonbaarheid, veiligheid en hygiëne. Op basis van de gedrevenheid van het team en de aanwezige deskundigheid vertrouwt de onderwijsinspectie erop dat de school dit verslag aangrijpt om verder te werken aan haar onderwijskwaliteit.
6
174 – bao – GO! basisschool Floreal Ukkel te UKKEL (Schooljaar 2013-2014)
2
DOORLICHTINGSFOCUS
Op basis van het vooronderzoek en in het kader van een gedifferentieerde doorlichting selecteerde de onderwijsinspectie onderstaande leergebieden en procesindicatoren/procesvariabelen voor verder onderzoek.
2.1
Leergebieden in de doorlichtingsfocus
Kleuteronderwijs - Leergebieden Nederlands muzische vorming Lager onderwijs - Leergebieden Nederlands muzische vorming
2.2
Procesindicatoren of procesvariabelen in de doorlichtingsfocus
Personeel - Professionalisering Deskundigheidsbevordering Onderwijs - Begeleiding Loopbaanbegeleiding
174 – bao – GO! basisschool Floreal Ukkel te UKKEL (Schooljaar 2013-2014)
7
3 3.1
RESPECTEERT DE SCHOOL DE ONDERWIJSREGLEMENTERING? Respecteert de school de erkenningsvoorwaarden?
3.1.1 Voldoet de school aan de onderwijsdoelstellingen? Het onderzoek naar het voldoen aan de onderwijsdoelstellingen levert voor de geselecteerde leergebieden het volgende op. 3.1.1.1
Kleuteronderwijs: Nederlands
Voldoet De kleuterafdeling streeft de ontwikkelingsdoelen voor Nederlands in voldoende mate na. Binnen het onderwijsaanbod krijgen de kleuters zowel op een doelgerichte als geïntegreerde manier de kans om hun mondelinge taalontwikkeling te ontplooien. Uitdagende en aantrekkelijke activiteiten stimuleren de oudste kleuters in hun beginnende geletterdheid. Een krachtige, preventieve basiszorg zorgt ervoor dat alle basisvoorwaarden aanwezig zijn om kleuters in hun taalontwikkeling maximaal te ondersteunen. Taalzwakkere en anderstalige kleuters kunnen rekenen op een bijkomende ondersteuning door het zorgteam. 3.1.1.2
Kleuteronderwijs: muzische vorming
Voldoet De kleuterafdeling streeft de ontwikkelingsdoelen voor muzische vorming in voldoende mate na. Het onderwijsaanbod geeft voldoende invulling aan de verschillende domeinen van het leerplan en sluit aan bij de leefwereld van de kleuters. Een gevarieerd aanbod zorgt ervoor dat de kleuters kunnen exploreren en experimenteren en via allerhande impressies vorm kunnen geven aan gevoelens, ervaringen en belevingen. Naast de integratie van muzische momenten in de dagelijkse werking maakt de school gebruik van culturele voorstellingen in en buiten de schoolmuren. 3.1.1.3
Vaststellingen voor het kleuteronderwijs: Nederlands en muzische vorming
Curriculum De leraren hanteren het leerplan als referentiekader om het onderwijsaanbod te plannen. Bij de uitwerking van een thema selecteren ze per leergebied een aantal Referentiekader leerplandoelen die ze willen nastreven. Tevens brachten ze voor de verschillende Planning hoeken de leerplandoelen in kaart. Evenwichtig en volledig Samenhang De analyse van planningsdocumenten en de werkjes van de kleuters tonen aan Brede harmonische vorming dat de leraren zowel voor Nederlands als voor muzische vorming een vrij volledig Actief leren en evenwichtig onderwijsaanbod voorzien. Onderwijsaanbod
De grondigheid waarmee een aantal leraren de keuzeactiviteiten voorbereiden, valt op. De omschrijving van de activiteit, de weergave van concrete doelen en het overzicht van materialen getuigen van een motiverend, gevarieerd en rijk activiteitenaanbod en geeft de bekommernis weer om kwalitatief hoogstaand kleuteronderwijs aan te bieden. De graduele afstemming van het onderwijsaanbod over de kleutergroepen heen steunt vooral op informeel overleg. Een aantal afspraken zijn doorheen de jaren een beetje verwaterd. Dit schooljaar stemden de leraren de kalenders en een aantal gemeenschappelijke borden opnieuw op elkaar af. De aanwezige begrippenlijsten voor Nederlands worden momenteel eerder als achtergrondinformatie dan als functioneel werkinstrument gebruikt.
8
174 – bao – GO! basisschool Floreal Ukkel te UKKEL (Schooljaar 2013-2014)
Door de thematische aanpak realiseren de leraren een natuurlijke samenhang tussen de domeinen van de verschillende leergebieden. Illustratief hiervoor is de wijze waarop muzische en talige elementen geïntegreerd zijn in het onthaal- en kringgesprek. Vooral bij de oudste kleuters grijpen de leraren deze momenten aan om samen na te denken over hun taalgebruik. De leraren slagen erin om een taalrijke leeromgeving te creëren en reiken de kleuters veel kansen aan om hun mondelinge taalvaardigheid te ontwikkelen. Ze benutten de aanwezige kansen om taal te stimuleren of nemen doelgericht deel aan spelactiviteiten van de kleuters. Naast de aandacht voor mondelinge vaardigheden zijn er heel wat stimuli aanwezig om kleuters in aanraking te brengen met talige en niet-talige boodschappen. Het veelvuldig gebruik van pictogrammen, stappenplannen, de aanwezigheid van eenvoudige woordbeelden in combinatie met prenten, de lettermuur, de schrijfhoek met functionele lees- en schrijfactiviteiten … hebben een positieve invloed op de beginnende geletterdheid. Het creatieve en uitdagende activiteitenaanbod in een aantal kleutergroepen zorgt ervoor dat kleuters in gevarieerde speelleersituaties muzische ervaringen kunnen opdoen. Ze worden aangespoord om vanuit hun eigen fantasiewereld te experimenteren met aangeboden materialen. Tijdens de bijgewoonde activiteiten toonden de kleuters een sterke betrokkenheid en genoten volop van het activiteitenaanbod. Materieel beheer De school beschikt over voldoende educatieve materialen die de taalontwikkeling Uitrusting stimuleren. Sommige leraren ontwikkelen in aansluiting bij het thema zelf Ontwikkelingsmaterialen aantrekkelijke spelmaterialen. In alle klassen is een ruim assortiment aan knutselen verbruiksmaterialen aanwezig om samen met kleuters muzisch te exploreren en beeldende vormgeving mogelijk te maken. De klassen zijn overwegend sfeervol en gezellig ingericht. De hoeken of speelleerplekken zijn uitnodigend en bieden meestal rijke ontwikkelingskansen. De planningsdocumenten van een aantal leraren geven een doelgerichte verrijking van de hoeken weer. Hierdoor ontstaan bijkomende ervarings- en ontwikkelingskansen voor Nederlands en muzische vorming. Het uitnodigend karakter van de boekenhoek en het gebruik van de luisterhoek zijn wisselend. In de meeste kleuterklassen zijn deze hoeken functioneel ingericht en worden ze doelgericht aangeboden. Evaluatie Op schoolniveau zijn er geen duidelijke richtlijnen over de wijze waarop en de frequentie waarmee kleuters geobserveerd moeten worden. Er is zowel in de Evenwichtig en representatief kwantiteit als in de kwaliteit van observatiegegevens een verschil tussen de Kindvolgsysteem leraren. Sommige leraren observeren de kleuters eerder vrijblijvend en noteren Gericht op bijsturing enkel de meest markante vaststellingen. Anderen observeren systematisch en registeren nauwgezet hun bevindingen in de voorziende rubrieken van het kindvolgsysteem. Evaluatiepraktijk
Driemaal per jaar screenen de leraren het welbevinden, de betrokkenheid en competenties van de kleuters. In de meeste klasgroepen is een duidelijke relatie tussen de beschikbare observatiegegevens en de screening in het kindvolgsysteem.
174 – bao – GO! basisschool Floreal Ukkel te UKKEL (Schooljaar 2013-2014)
9
De school volgt de taalvaardigheid van kleuters bijkomend op door middel van gestandaardiseerde taaltoetsen. Jaarlijks screent ze de taalcompetenties bij alle kleuters en neemt deze gegevens op een overzichtelijke wijze in het kindvolgsysteem op. De analyse van deze gegevens leidt veelal tot ondersteuning op kind- of groepsniveau. Voor muzische vorming zijn de evaluatiegegevens beperkt tot technische aspecten. Begeleiding De frequente (in)formele contacten tussen de verschillende teamleden, het zorgoverleg, de observatiegegevens, de resultaten van taalvaardigheidstoetsen Beeldvorming en de overgangsgesprekken op het einde van het schooljaar dragen bij tot een Zorg brede beeldvorming.
Leerbegeleiding
In aansluiting bij de zorgvisie voorzien de leraren een goede preventieve basiszorg. De activerende werkvormen en de gerichte aandacht voor taalstimulering zorgen voor een krachtige taalleeromgeving. De zorgstructuur voorziet voor kleuters bij wie de ontwikkeling niet verloopt zoals verwacht een gerichte ondersteuning door het zorgteam. De registratie van het SES-overleg geeft de inhoud van deze ondersteuning weer en toont aan dat de kleuters op een degelijke ondersteuning kunnen rekenen. Professionalisering De nauwe samenwerking met Brusselse ondersteuningsinitiatieven en de eigen pedagogische dienst resulteerden in een kwaliteitsvolle en geïntegreerde Nascholingen benadering van de mondelinge taalvaardigheid.
Deskundigheidsbevordering
3.1.1.4
Lager onderwijs: Nederlands
Voldoet De lagere afdeling bereikt de eindtermen voor Nederlands in voldoende mate. Het onderwijsaanbod sluit nauw aan bij de uitgangspunten van de eindtermen. In een veilig leerklimaat krijgen de leerlingen maximale kansen om hun taalvaardigheid binnen de verschillende domeinen van het leergebied te verhogen. De didactische aanpak en de variatie aan werkvormen dragen hiertoe bij. De degelijke zorgwerking met sterke aandacht voor een preventieve basiszorg biedt garanties voor de ondersteuning van alle leerlingen en van leerlingen met specifieke taalnoden in het bijzonder. Curriculum De outputgegevens voor Nederlands geven goede resultaten weer. De resultaten Onderwijsaanbod van methodegebonden, centrale en genormeerde toetsen bewijzen dat de Referentiekader meeste leerlingen de eindtermen in ruime mate bereiken. De meeste leerlingen Planning stappen met succes over naar de A-richting van het secundair onderwijs. Evenwichtig en volledig Samenhang Brede harmonische vorming Actief leren
Om de leerplandoelen voor Nederlands te realiseren, maakt de school met uitzondering van het eerste leerjaar gebruik van eenzelfde onderwijsleerpakket. De leraren vertrouwen erop dat dit referentiekader voldoende garanties biedt om de totaliteit van alle leerplandoelen na te streven. Het is een bewuste keuze om in een aantal klassen een onderwijsaanbod aan te bieden dat verder reikt dan de vereisten van het leerplan. Documentanalyse en gesprekken tonen aan dat alle leraren de lessen uit het onderwijsleerpakket consequent volgen. Het onderwijsaanbod is evenwichtig en volledig samengesteld. De functionele taalvaardigheid staat zowel binnen de mondelinge als schriftelijke vaardigheden centraal. Betekenisvolle opdrachten zorgen ervoor dat de leerlingen ruime oefenkansen krijgen voor luisteren en spreken. Naast doelgerichte luister- en spreekactiviteiten organiseren de leraren veelvuldig interactieve taken die echte communicatie losweken.
10 174 – bao – GO! basisschool Floreal Ukkel te UKKEL (Schooljaar 2013-2014)
De horizontale samenhang springt in het oog. Binnen een lesactiviteit komen meerdere domeinen en vaardigheden aanbod. Taalbeschouwing is geïntegreerd in de verschillende vaardigheidsdomeinen. Taaltaken geven geregeld aanleiding tot reflectie over de betekenis van woorden maar ook over de gehanteerde schrijf-, lees-, luister- en spreekstrategieën. Naast de sterke horizontale samenhang binnen het leergebied is er een duidelijke samenhang tussen Nederlands en andere leergebieden zoals wereldoriëntatie en muzische vorming. Diverse leesinitiatieven bevorderen het leesplezier en hebben een positief effect op het leesrendement. De leeskaart, voorleesmomenten, het aanbod van boeken in aansluiting bij een thema van wereldoriëntatie en de samenwerking met de gemeentelijke bibliotheek ondersteunen de leesstimulering. Voor begrijpend lezen voorzien de leraren een systematische aanpak die gericht is op de verwerving van essentiële vaardigheden en strategieën. Vroegtijdige detectie van problemen geeft aanleiding tot gedifferentieerd onderwijs. De leraren streven naar krachtige leeromgevingen waarin de leerlingen kansen krijgen tot actief leren door middel van coöperatieve en interactieve werkvormen. Tevens kunnen de leerlingen rekenen op werkelijkheidsgericht en levendig taalonderwijs. Fotomaterialen en filmpjes getuigen van een grote betrokkenheid van de leerlingen tijdens klas- en schooloverschrijdende projecten zoals de deelname aan de jeugdboekenweek, de gedichtendag en de boekenmars. Materieel beheer De school beschikt over de nodige leermiddelen en ondersteunende materialen Uitrusting om de doelstellingen van het leerplan in de praktijk te realiseren. De Leermiddelen multimediamiddelen die in de klas aanwezig zijn, worden doelgericht ingezet en vormen een meerwaarde voor het onderwijsleerproces. Ze bevorderen de betrokkenheid, maken uitdagende en interactieve werkvormen mogelijk en brengen de werkelijkheid virtueel tot leven. De school maakte duidelijke afspraken in verband met de aanwezigheid en de voorstelling van wandplaten voor Nederlands. In alle klassen zijn deze wandplaten aanwezig en verwijzen de leraren regelmatig naar deze taalstrategieën. Het boekenaanbod in de klasbibliotheek en het gebruik ervan staan enigszins in contradictie met het belang dat de school aan lezen schenkt. Het aanbod is niet altijd gevarieerd en wordt vooral aangewend om leerlingen te laten lezen als ze klaar zijn met een opdracht. Evaluatie Voor de evaluatie van dit leergebied baseren de leraren zich grotendeels op de toetsen van het onderwijsleerproces. Het gebruik van de beschikbare kijkwijzers Gericht op bijsturing om de mondelinge en schriftelijke taalvaardigheid van leerlingen te evalueren, is Evenwichtig en representatief wisselend. Hierover bestaan geen echte afspraken op schoolniveau. Indien foutenanalyses beschikbaar zijn, worden ze aangewend om (groepjes) leerlingen te begeleiden in hun ontwikkelingstraject. Enkel voor technisch lezen hanteert de school een genormeerde toets. Evaluatiepraktijk
Rapporteringspraktijk Evenwichtig en volledig
Het evenwichtig aanbod voor de verschillende domeinen van dit leergebied weerspiegelt zich in de rapporteringspraktijk. Voor Nederlands geven de leraren per onderdeel een cijfer op tien. Daarnaast geven ze met concrete doelen de getoetste leerinhouden weer. In de bovenbouw worden deze doelen ingekleurd volgens het al dan niet bereikt hebben van de doelstelling.
174 – bao – GO! basisschool Floreal Ukkel te UKKEL (Schooljaar 2013-2014)
11
Begeleiding De zorgcoördinator volgt via het digitaal leerlingenvolgsysteem de leerlingen nauwgezet op en stuurt van hieruit het zorgbeleid aan. Op regelmatige Beeldvorming tijdstippen bespreekt ze met de klasleraar de leerlingen bij wie het leren wat Zorg vertraagt of stagneert. Ter voorbereiding van deze samenkomst wordt een fiche ingevuld. Hierin staat het probleem beschreven volgens de principes van handelingsgericht werken. De inhoud van deze fiches en de geregistreerde observatiegegevens in het leerlingenvolgsysteem tonen aan dat de school over een grondige beeldvorming beschikt als basis voor een doelgerichte leerbegeleiding.
Leerbegeleiding
Alle leraren zetten sterk in op preventieve basiszorg. Een gedifferentieerde onderwijsaanpak waarbij de leraar geregeld klasintern ondersteuning krijgt, zorgt ervoor dat de meeste leerlingen met succes de schoolloopbaan doorlopen. Leerlingen met specifieke taalnoden kunnen rekenen op een individuele ondersteuning door de zorgleraar. Professionalisering De school werkt nauw samen met een Brussels onderwijscentrum. Uit de gesprekken blijkt dat de leraren deze ondersteuning overwegend als waardevol Nascholingen ervaren. De wijze waarin de leraren erin slagen om kwaliteitsvol taalvaardigheidsonderwijs te bieden, wijst erop dat de leraren over de nodige expertise beschikken.
Deskundigheidsbevordering
3.1.1.5
Lager onderwijs: muzische vorming
Voldoet De lagere afdeling bereikt de eindtermen voor muzische vorming in voldoende mate. Het muzisch logboek weerspiegelt een vrij evenwichtig onderwijsaanbod voor de verschillende domeinen. De verscheidenheid in het aanbod en de werkvormen geven leerlingen voldoende kansen voor zelfexpressie en verruimen hun vaardigheden. De school zet in op cultuureducatie en doet hiervoor geregeld een beroep op externen. Curriculum Muzische vorming behoort tot één van de prioriteiten om aan te werken. Tijdens Onderwijsaanbod dit schooljaar inventariseren de leraren het onderwijsaanbod volgens de Referentiekader domeinen van het leerplan. Met deze inventarisatie wil de school enerzijds Planning hiaten in het onderwijsaanbod in kaart brengen en anderzijds nagaan in welke Evenwichtig en volledig Samenhang mate er voldoende variatie is in materialen en werkvormen. Voor een aantal Brede harmonische vorming leraren is het leerplan momenteel al in sterke mate het referentiekader voor de Actief leren planning en de bewaking van het onderwijsaanbod. Het team benut voluit de mogelijkheden om de horizontale samenhang met andere leergebieden te bewerkstelligen. In een aantal leeftijdsgroepen is het verband tussen muzische vorming, Nederlands en wereldoriëntatie sterk aanwezig. De analyse van de muzische groeiboeken toont aan dat de meeste leraren een vrij evenwichtig aanbod voor de verschillende domeinen van het leerplan voorzien. Het aanbod richt zich op kennis, inzichten, vaardigheden en attitudes. Daarnaast krijgen ook motivatie, welbevinden en durf een centrale plaats binnen bepaalde activiteiten. De aandacht voor reflectie op het proces en het product (beschouwen) komt minder expliciet naar voor. Er gaat veel aandacht naar het domein beeld. Het beschikbare leerlingenwerk toont aan dat de leerlingen met gevarieerde en motiverende opdrachten ruime kansen krijgen om op een creatieve wijze om te gaan met allerhande technieken en materialen. 12 174 – bao – GO! basisschool Floreal Ukkel te UKKEL (Schooljaar 2013-2014)
In enkele klasgroepen springt de geïntegreerde benadering van het domein media in het oog. Sommige leraren zijn echte experts in het organiseren van muzische activiteiten en zetten moderne mediavormen doelgericht in of stimuleren de leerlingen in het creatieve gebruik ervan. In het kader van media leerden de leerlingen animatiefilmpjes maken of experimenteerden met stopmotionfilmpjes. Tijdens de bijgewoonde activiteiten legden de leerlingen een sterke betrokkenheid aan de dag en genoten van de voorstellingen van de medeleerlingen. Het domein muziek verdient bijkomende aandacht. Het team is hiervan op de hoogte en plant voor volgend schooljaar de nodige bijsturingen. Het uittesten van klankbronnen en muziekinstrumenten op hun klankwaarde en het gebruik ervan komen beperkt in het onderwijsaanbod voor. In de school is er ruimte voor de organisatie van klasdoorbrekende activiteiten of projecten waarbij een beroep wordt gedaan op culturele instanties of op de aanwezige expertise bij ouders. Momenteel werkt de school met steun van de Cultuurcel van het Agentschap voor Onderwijscommunicatie een project voor de oudste leerlingen uit rond de buurt en dromen. De leerlingen van de onderbouw gingen tijdens het eerste trimester in meerdere workshops aan de slag met slagen orffinstrumenten. Onderwijsorganisatie Onderwijstijd
Alle leraren voorzien per week minimum twee lestijden voor muzische vorming. Hiermee komen ze tegemoet aan de minimale vereisten volgens de richtlijnen van het eigen net. Daarnaast maken de leraren gebruik van de suggesties in de taalmethode om een bijkomende invulling te geven aan muzische vorming. Sommige leraren integreren muzische opdrachten binnen hoekenwerk.
Materieel beheer Het ruime assortiment aan materialen maakt de realisatie van de leerplandoelen Uitrusting binnen de verschillende domeinen mogelijk. De aanwezigheid van moderne Leermiddelen mediavormen biedt visuele ondersteuning bij muzische activiteiten, wordt ingezet als input voor muzische impressies of creëert de mogelijkheid om leerlingen zelf creatief aan de slag te laten gaan. Evaluatie Op schoolniveau zijn geen expliciete afspraken om de muzische competenties van de leerlingen te evalueren. Voorlopig ontbreekt een evenwichtige evaluatie Evenwichtig en representatief voor de verschillende domeinen van het leerplan. Duidelijke criteria om muzische competenties of verworven vaardigheden van leerlingen in kaart te brengen, zijn niet voorhanden. Het is ook niet de gewoonte om evaluatie af te stemmen op vooraf vastgelegde doelen. Evaluatiepraktijk
Rapporteringspraktijk Evenwichtig en volledig Interne en externe communicatie
Het ontbreken van afspraken rond de evaluatie van muzische vorming weerspiegelt zich eveneens in de rapporteringspraktijk. Het huidige rapport geeft de ouders weinig zicht op de muzische kennis, inzichten, vaardigheden en attitudes van hun kind en beperkt zich in hoofdzaak tot aspecten van het domein beeld.
Begeleiding Het leerlingenvolgsysteem bevat weinig informatie over de talenten of muzische Leerbegeleiding vorderingen van een leerling. Tijdens het multidisciplinair overleg of de Beeldvorming overgangsgesprekken komen de muzische talenten van de leerlingen occasioneel Zorg ter sprake. Tijdens de schooldoorlichting was het inspectieteam getuige van een veilige en geborgen klassfeer met veel aandacht voor bemoediging en ondersteuning door de leraar. Hierdoor namen de leerlingen actief deel aan de activiteiten en durfden ze zich expressief te uiten. 174 – bao – GO! basisschool Floreal Ukkel te UKKEL (Schooljaar 2013-2014)
13
Professionalisering De school werkte een heel traject uit om de kwaliteit van muzische vorming verder te optimaliseren. Hiervoor doet en wil ze in de toekomst verder een Interne expertise beroep doen op externe partners. In de school is er heel wat muzische expertise aanwezig. Meerdere leraren slagen erin om een brede en creatieve uitwerking aan muzische vorming te geven. Voorlopig worden deze voorbeelden van goede praktijk nog te weinig gedeeld met andere collega’s.
Deskundigheidsbevordering
Visieontwikkeling In het traject dat de school uitwerkte voor de optimalisering van de onderwijskwaliteit voor muzische vorming is de studie van de didactische en methodologische uitgangspunten van het leerplan niet terug te vinden.
3.1.2 Voldoet de school aan de erkenningsvoorwaarde ’bewoonbaarheid, veiligheid en hygiëne’? De school gaat op een systematische wijze de situatie op het vlak van bewoonbaarheid, veiligheid en hygiëne na. Dat blijkt uit de regelmaat waarmee ze controles uitvoert. Daardoor kent ze de tekorten en is ze waakzaam voor ongunstige veranderingen in de omgeving waarin wordt onderwezen en leerlingen worden begeleid. Uit haar werkwijze blijkt dat ze gebruik maakt van de analyses van deskundigen en andere partners. Opgemerkte tekorten vinden we terug in de plannen die de beheersing ervan regelen. Sommige tekorten zijn op het ogenblik van de doorlichting weggewerkt, andere zijn gepland.
3.1.3 Voldoet de school aan de overige erkenningsvoorwaarden? Het onderzoek naar het voldoen aan de geselecteerde erkenningsvoorwaarden levert het volgende op. Onderzochte erkenningsvoorwaarde Leeft de school de bepalingen na over de taalregeling in het onderwijs? (decreet bao - art. 62,6°) Neemt de school de reglementering inzake vakantieperioden en de aanwending van de onderwijstijd, zoals bedoeld in artikel 50 in acht? (decreet bao - art. 62,8°) Heeft de school een beleidscontract of beleidsplan met een centrum voor leerlingenbegeleiding waarin de vereiste bepalingen zijn opgenomen? (decreet bao - art. 62,10°) Wordt de officiële school begeleid door de begeleidingsdienst van het GO!, OVSG of POV? (decreet bao - art. 62,§2,4°)
14 174 – bao – GO! basisschool Floreal Ukkel te UKKEL (Schooljaar 2013-2014)
ja ja ja ja
3.2
Respecteert de school de overige reglementering?
Het onderzoek naar het voldoen aan de geselecteerde reglementering levert het volgende op. Onderzochte regelgeving Is er een schoolreglement waarin de verplichte bepalingen correct zijn opgenomen? (decreet bao art. 37) • geldelijke en niet-geldelijke ondersteuning die niet afkomstig is van de Vlaamse gemeenschap en de rechtspersonen die ervan afhangen • de bijdrageregeling • de engagementsverklaring tussen de school en de ouders waarin wederzijdse afspraken worden opgenomen over het oudercontact, voldoende aanwezigheid, vormen van individuele leerlingenbegeleiding en het positieve engagement ten aanzien van de onderwijstaal • de afspraken in verband met het rookverbod • het orde- en tuchtreglement van de leerlingen met inbegrip van de beroepsmogelijkheden • de procedures volgens welke getuigschriften worden toegekend • de procedure volgens welke beroep kan worden ingediend tegen een beslissing van de klassenraad met betrekking tot het getuigschrift • bepalingen in verband met het recht op onderwijs aan huis • de afspraken in verband met onderwijs aan huis • richtlijnen inzake afwezigheden en te laat komen • afspraken in verband met huiswerk, agenda’s en rapporten • de wijze waarop de leerlingenraad in voorkomend geval wordt samengesteld
Is het schoolreglement conform het inschrijvingsrecht? (decreet bao - art. 37) Is er een schoolwerkplan waarin de verplichte bepalingen correct zijn opgenomen? (decreet bao art. 47) • de omschrijving van het pedagogisch project zijnde het geheel van fundamentele uitgangspunten dat het schoolbestuur voor de school vastlegt • de organisatie van de school en voornamelijk de indeling in leerlingengroepen • de wijze waarop de school het leerproces van de leerlingen beoordeelt en daarover rapporteert • de voorzieningen in het gewoon onderwijs voor leerlingen met een handicap of die leerbedreigd zijn, inclusief de werkvormen met andere scholen van gewoon/buitengewoon onderwijs • de wijze waarop de school via haar zorg- en gelijke onderwijskansenbeleid werkt aan de optimale leer- en ontwikkelingskansen van al haar leerlingen
Bezorgt de school de verplichte informatie aan de ouders correct bij de eerste inschrijving? (decreet bao - art. 28) Voert de school een zorg- en gelijke onderwijskansenbeleid met het oog op de optimale leer- en ontwikkelingskansen van alle leerlingen? (decreet bao - art. 153 septies) Indien de school onthaalonderwijs voor anderstalige leerlingen organiseert, is er dan een individueel werkplan voor de leerling? (BVR personeelsformatie) Indien de school onthaalonderwijs voor anderstalige leerlingen organiseert, voorziet ze dan voor de leerkrachten nascholing taalvaardigheid en sociale integratie? (BVR personeelsformatie) Respecteert de school de voorgeschreven procedure die leidt tot het afleveren van een getuigschrift? (decreet bao - art. 53-57 en BVR van 24-11-1998) Bewaart de school de bepaalde lijsten, notulen en dossiers met betrekking tot het getuigschrift? (decreet bao - art. 53-57 en BVR van 24-11-1998) Respecteert de school de voorgeschreven procedure die leidt tot het afleveren van attesten aan leerlingen die geen getuigschriften krijgen? (decreet bao - art. 53-57 en BVR van 24-11-1998) Respecteert de school het recht op 28 lestijden per week? (decreet bao - art. 48) Heeft de school overlegd of onderhandeld in het lokaal comité over een 29ste lestijd? (decreet bao - art. 48)
174 – bao – GO! basisschool Floreal Ukkel te UKKEL (Schooljaar 2013-2014)
ja ja ja ja ja ja ja ja ja ja ja ja ja ja ja ja ja ja ja ja ja ja ja ja neen neen ja ja ja
15
4
BEWAAKT DE SCHOOL DE EIGEN KWALITEIT?
Het onderzoek naar de kwaliteit en de kwaliteitsbewaking van de geselecteerde procesindicatoren of procesvariabelen levert het volgende op.
4.1
Deskundigheidsbevordering Doelgerichtheid In het voorwoord van haar schoolwerkplan expliciteert de school dat professionalisering een belangrijk gegeven is in de school. Het navormingsbeleid staat in functie van specifieke noden die kaderen binnen het gelijke onderwijskansenbeleid en de versterking van de aanwezige onderwijskwaliteit. In aanloop naar de doorlichting ontwikkelde het intern beleid een beperkte visie op deskundigheidsbevordering. Deze basistekst is een aanzet om in overleg te groeien naar een gezamenlijke visie en biedt mogelijkheden om de specifieke verwachtingen van het intern beleid wat betreft de deelname aan individuele nascholingen scherp te stellen. Het voorgelegde nascholingsplan bevat een opsomming van gevolgde en geplande nascholingen. Voor dit schooljaar zijn de ontdekdozen in de kleuterafdeling en gedifferentieerd werken via hoekenwerk in de lagere afdeling belangrijke professionaliseringsonderwerpen. Ondersteuning Vanuit haar SES-beleid formuleert de school ondersteuningsvragen aan externe ondersteuningsorganisaties voor het Nederlandstalig onderwijs in Brussel of doet ze een beroep op de pedagogische begeleidingsdienst van het eigen net. In het verleden vonden heel wat teamgerichte nascholingen in het kader van taalvaardigheidsonderwijs plaats. Daarnaast participeerden leraren geregeld individueel aan praktijkwinkels. De school levert inspanningen om de onderwijskundige kennis, de vaardigheden en de attitudes van de leraren te ontwikkelen, te verbreden of te verdiepen. In een aantal gevallen stimuleert het intern beleid individuele nascholingen in aansluiting bij vastgestelde noden of op basis van het nascholingsaanbod binnen de eigen pedagogische begeleidingsdienst. Er zijn nog groeikansen om de deskundigheidsbevordering sterker aan te sturen vanuit bijgewoonde klasbezoeken of naar aanleiding van functionerings- en evaluatiegesprekken. Meerdere teamleden beschikken op verschillende terreinen over nuttige én specifieke expertise. Uit de gesprekken en observatie in de klassen blijkt dat heel wat leraren een degelijke inhoudelijke bagage bezitten en/of zeer bedreven zijn in hun klasmanagement. Voorlopig wendt de school deze aanwezige interne expertise nog te beperkt aan om andere leraren te ondersteunen. Hospiteren, coaching en collegiale visitatie zijn nog geen algemene verworvenheid.
16 174 – bao – GO! basisschool Floreal Ukkel te UKKEL (Schooljaar 2013-2014)
Doeltreffendheid In haar nascholingsbeleid houdt de school rekening met de gekozen schoolprioriteiten, de persoonlijke wensen en interesses van de leraren en de verwachtingen van de overheid en de maatschappij. Het nascholingsbeleid draagt bij tot de verdere ontplooiing als onderwijsprofessional en heeft een duidelijke impact op de kwaliteit van het geboden onderwijs. Illustratief daarvoor is de kwaliteitsvolle benadering van het taalvaardigheidsonderwijs. Het is nog niet de gewoonte om vanuit een gezamenlijke reflectie of op basis van resultaten van genormeerde toetsen de kwaliteit en het rendement van nascholingsinitiatieven in kaart te brengen en bij te sturen. Voorlopig blijft dit eerder beperkt tot enkele losstaande initiatieven. Ontwikkeling In de school is de nodige veranderings- en vernieuwingsdynamiek aanwezig. Dit vormt de basis voor de verdere schoolontwikkeling. Het is een uitdaging voor het team om een evenwicht te bewaken tussen vragen, invloeden en verwachtingen van buitenaf en de eigen schoolprioriteiten in aansluiting bij een sterktezwakteanalyse.
4.2
Loopbaanbegeleiding Doelgerichtheid Om de leerlingen optimaal te ondersteunen, ontwikkelde de school een visie op begeleiding vanuit verschillende invalshoeken. Hierin gaat onder meer expliciete aandacht naar de loopbaanbegeleiding van de leerlingen. De school stelt daarbij drie grote doelstellingen voorop: ze wil leerlingen inzicht gegeven in zichzelf (zelfconceptverruiming), leerlingen informeren over de keuzemogelijkheden (horizonverruiming) en leerlingen bekwaam maken om keuzes te maken (loopbaancompetentie). Ondersteuning De school vindt het belangrijk dat kleuters regelmatig naar school komen. In haar communicatie met de ouders wijst ze op de kansen die kleuters in een schoolse omgeving krijgen om sociale vaardigheden te ontwikkelen en om vertrouwd te worden met taal en praktische vaardigheden. De school beschouwt de stap naar het kleuteronderwijs als een belangrijk brugmoment waarop kinderen zo goed mogelijk moeten voorbereid worden. In dat kader organiseert de school wezenlijke acties om de kleuterparticipatie te stimuleren. Tevens besteedt de school gerichte aandacht aan de begeleiding van leerlingen bij de overstap naar het eerste leerjaar en naar secundair onderwijs. De integratiemomenten tussen de oudste kleuters en het eerste leerjaar en een aantal afspraken in het kader van onderwijsinhouden en –aanpak verlagen de drempel bij de overstap. De overgang van het lager naar secundair onderwijs wordt heel bewust voorbereid. De school maakt de leerlingen wegwijs in de structuur van het secundair onderwijs, organiseert hiervoor informatie- en kennismakingsmomenten, bezoek secundaire scholen en nam in het verleden deel aan de studiekeuzebeurs Brussel. De school levert de nodige inspanningen om de begeleiding en informatiedoorstroming naar het secundair onderwijs te verzekeren. In overleg met de ouders krijgen alle leerlingen van het zesde leerjaar een schriftelijk oriënteringsadvies waarop voor sommige leerlingen onderwijskundige noden worden vermeld. Indien wenselijk begeleidt de zorgcoördinator ouders bij de inschrijving in het secundair onderwijs.
174 – bao – GO! basisschool Floreal Ukkel te UKKEL (Schooljaar 2013-2014)
17
Via observaties en toetsen volgen de leraren de schoolse vaardigheden van de leerlingen nauwgezet op. De resultaten worden bijgehouden in een digitaal volgsysteem en dienen onder meer om de leerwinst in kaart te brengen en de begeleiding van leerlingen te optimaliseren. Van in de kleuterafdeling investeren de leraren in preventieve en remediërende zorginterventies. In de lagere afdeling voorzien de leraren op groepsniveau verlengde instructiemomenten of bieden in enkele gevallen individuele leertrajecten of curriculumdifferentiatie aan. Doeltreffendheid Het procentueel aandeel van leerlingen met schoolse vertraging ligt in vergelijking met andere Brusselse scholen erg laag. De school is ervan overtuigd dat zittenblijven in hoofdzaak negatieve effecten heeft op de schoolprestaties, op het welbevinden en op de verdere schoolloopbaan van de leerlingen. Met haar onderwijsaanpak en –organisatie slaagt de school erin om de meeste leerlingen binnen de normale tijdsduur het basisonderwijs te laten doorlopen. De school geeft in grote mate een degelijke invulling aan haar visie op loopbaanbegeleiding. Het is een uitdaging voor de school om in de toekomst na te gaan of de acties in functie van de vooropgestelde doelen steeds het gewenste effect opleveren. Ontwikkeling Het adequate zorgbeleid en de bereidheid tot zelfreflectie op uitvoerings- als beleidsniveau bieden garanties voor de verdere bijsturing en optimalisering van de kwaliteit van dit proces.
18 174 – bao – GO! basisschool Floreal Ukkel te UKKEL (Schooljaar 2013-2014)
5
ALGEMEEN BELEID VAN DE SCHOOL
Het onderzoek naar het algemeen beleid van de school levert volgende vaststellingen op. Leiderschap De inzet van de directeur zorgt ervoor dat het hele schoolleven in goede banen wordt geleid. Ze slaagt erin om voeling te hebben met alle ontwikkelingen in de school en vindt persoonlijke contacten met leraren, leerlingen en ouders belangrijk. Voor het onderwijskundig beleid laat de directeur zich bijstaan door een ervaren zorgteam dat inhoudelijk mee richting geeft en de koers bepaalt. Ze betrekt het hele pedagogische team sterk bij de uitwerking van de pedagogischdidactische prioriteiten. Hiervoor maakt ze onder meer gebruik van de studiedagen en de personeelsvergaderingen. Sinds dit jaar zijn de leraren vrijgesteld van middagtoezicht en maakt de directeur soms van deze momenten gebruik om bijkomende overlegmomenten te organiseren. Op pedagogischdidactisch vlak houdt ze de vinger aan de pols met klasbezoeken waarbij een lopende schoolprioriteit van naderbij wordt bekeken. De leraren ervaren de directeur als bereikbaar en betrokken en waarderen haar directe aanpak en open communicatie. Het team geeft met haar inzet en betrokkenheid eveneens blijk van een grote dynamiek en zet zich in om de eigen klaspraktijk voortdurende te optimaliseren. Visieontwikkeling Het schoolwerkplan bevat of verwijst naar meerdere visieteksten die richting geven aan de pedagogisch-didactische werking van de school. De krachtlijnen uit het pedagogisch project zijn herkenbaar in de onderwijsaanpak en –realisatie. Het is belangrijk dat het beleid in de toekomst bij de uitwerking van schoolprioriteiten blijft investeren in visievorming gebaseerd op hedendaagse onderwijskundige inzichten. Kwaliteitszorg In het kader van interne kwaliteitszorg neemt de school geregeld bepaalde aspecten van haar schoolwerking onder de loep. Recent organiseerde de school een tevredenheidsonderzoek bij de leerlingen en de ouders. Deze bevragingen geven overwegend goede tot zeer goede resultaten weer. Met een aantal concrete acties probeert de school tegemoet te komen aan bepaalde aspecten van de werking die door de leerlingen minder positief beoordeeld werden. Met de (her)oprichting van de leerlingenraad creëert de school mogelijkheden om de leerlingen actiever bij de schoolwerking en het schoolbeleid te betrekken. Uit de bevraging van de ouders komt de schoolinfrastructuur als een knelpunt naar voor. De gestarte bouwwerken zouden de bestaande infrastructuur aanzienlijk moeten verbeteren. De school bewaakt haar onderwijskwaliteit onder meer door de analyse van genormeerde eindtoetsen, genormeerde leestoetsen en de gegevens van een schoolrijpheidstoets. De genormeerde eindtoetsen geven, rekening houdend met de Brusselse context, goede tot zeer goede resultaten weer. De analyse van deze genormeerde eindtoetsen leidde in het verleden tot een succesvolle bijsturing voor hoofdrekenen. Het zorgteam brengt de vorderingen van de leerlingen systematisch in kaart en voert een gericht beleid om loopbaanachterstanden te beperken. Data bevestigen dat de school in dit opzet slaagt. Talenbeleid De teamleden zijn op de hoogte van de principes van hedendaags taalvaardigheidsonderwijs en passen deze met succes toe op de klasvloer. Een aantal initiatieven wijzen op een groeiende zorg voor de ontwikkeling van een haalbaar schooleigen taalbeleid, vooral vanuit het zorgteam. De jarenlange samenwerking met de Brusseleigen begeleidingsdiensten werpt haar vruchten af. De verworvenheden zijn verankerd in de klaspraktijk. 174 – bao – GO! basisschool Floreal Ukkel te UKKEL (Schooljaar 2013-2014)
19
GOK- en zorgbeleid Het schoolteam baseert zijn zorg- en gelijkeonderwijskansenbeleid op de analyse van data die de meest relevante noden van leerlingen(groepen) in kaart brengt. Het schoolteam heeft een duidelijke visie over de wijze waarop het zijn zorg- en gelijkeonderwijskansenbeleid vorm wil geven. Het team organiseert de acties sterk vanuit operationele doelen die aansluiten bij de noden van de leerlingen. De schoolorganisatie zorgt ervoor dat het team de vooropgestelde doelen binnen het zorg- en gelijkeonderwijskansenbeleid bereikt. De acties (op leerling-, leraren- en schoolniveau) die het schoolteam uitwerkt sluiten nauw aan op de vooropgestelde doelen. Hierbij is er expliciete aandacht voor kleuterparticipatie en voor het afstemmen van de eigen acties op het beleid van de scholengemeenschap. Het schoolteam heeft in beperkte mate zicht op de effecten van zijn zorg- en gelijkeonderwijskansenbeleid. Het schoolteam heeft in zijn professionaliseringsbeleid aandacht voor de deskundigheidsbevordering van de meeste teamleden met het oog op het schooleigen zorg- en gelijkeonderwijskansenbeleid en neemt expliciete initiatieven om de opgedane inzichten en vaardigheden te implementeren op de werkvloer. Deliberatie De school beschikt over voldoende beleidskracht om in de toekomst een correcte invulling te geven aan de geformuleerde tekorten in verband met de voorgeschreven procedure die leidt tot het afleveren van een getuigschrift basisonderwijs en in verband met de bewaring van de notulen van de beraadslaging van de klassenraad. De inspectie plant hiervoor geen opvolgingsdoorlichting.
20 174 – bao – GO! basisschool Floreal Ukkel te UKKEL (Schooljaar 2013-2014)
6 6.1
STERKTES EN ZWAKTES VAN DE SCHOOL Wat doet de school goed?
Wat betreft de erkenningsvoorwaarden Het positieve en veilige leerklimaat in beide afdelingen dat leerlingen motiveert om Nederlands te leren. Het geïntegreerd en doelgericht aanbod voor Nederlands en muzische vorming binnen de thematische aanpak in de kleuterafdeling. Het rijke en stimulerende activiteitenaanbod in functie van beginnende geletterdheid. De aandacht voor stappenplannen en de zelfsturing binnen hoeken- en contractwerk. De aandacht voor functioneel taalgebruik zowel binnen de mondelinge als schriftelijke taalvaardigheid in de lagere afdeling. De brede benadering om te reflecteren over taaltaken. De actieve en coöperatieve werkvormen binnen de lagere afdeling. De goede resultaten in het vervolgonderwijs. Wat betreft de kwaliteit/kwaliteitsbewaking van de processen De nauwe samenwerking met meerdere externe ondersteuningsinitiatieven. Preventieve ondersteuningsmaatregelen binnen het zorgbeleid. De integratie in de klaspraktijk van opgedane inzichten naar aanleiding van nascholingen. De afstemming van de professionalisering op schoolprioriteiten. De brede invulling van loopbaanbegeleiding. Het gering aantal leerlingen met schoolse vertraging. Wat betreft het algemeen beleid Een intrinsiek gemotiveerd team als basis voor een positieve schoolontwikkeling. De inzet van de directeur en de ruime bereikbaarheid voor alle schoolparticipanten. De aandacht voor het voeren van een participatief beleid. De beleidsondersteunende werking van het kernteam. De aanwending van outputgegevens in functie van kwaliteitszorg en kwaliteitsverhoging.
174 – bao – GO! basisschool Floreal Ukkel te UKKEL (Schooljaar 2013-2014)
21
6.2
Wat kan de school verbeteren?
Wat betreft de erkenningsvoorwaarden Gemaakte afspraken rond de graduele opbouw van thema-, school- en instructietaal opfrissen. Een doelgerichte en thematische verrijking van speelleerplekken in een aantal klasgroepen. De randvoorwaarden voor luisteren en lezen in enkele kleuterklassen optimaliseren. Duidelijke afspraken maken in verband met foutenanalyses in de lagere afdeling. Een evenwichtig aanbod voor muziek voorzien waarmee invulling wordt gegeven aan de algemene en specifieke oriënteringspunten van het leerplan. Gerichte doelen afbakenen voor luisteren en spreken bij terugkerende communicatieve situaties. Wat betreft de kwaliteit/kwaliteitsbewaking van de processen De kwaliteit van observatiegegevens en de transparantie met het kindvolgsysteem in een aantal kleutergroepen verhogen. Een efficiënte aanpak uitwerken voor de organisatie en registratie van zorginitiatieven. Het aanwenden van de interne deskundigheid door rolwisseling, hospiteren, collegiale consultatie en overleg. Het effect van nascholingsinitiatieven in kaart brengen. Wat betreft het algemeen beleid Bij de uitwerking van schoolprioriteiten voldoende investeren in een grondige voorstudie en een gezamenlijke visievorming op basis van leerplannen en actuele onderwijsinzichten. Ervoor zorgen dat waardevolle initiatieven uit het verleden niet verwateren. De efficiëntie van plannings-, bewakings- en registratiedocumenten kritisch onder de loep nemen en optimaliseren.
6.3
Wat moet de school verbeteren?
Wat betreft de regelgeving De correcte uitvoering van de voorgeschreven procedure die leidt tot het afleveren van een getuigschrift respecteren en de notulen van de beraadslaging bewaren (decreet bao - art. 53-57 en BVR van 24-11-1998).
22 174 – bao – GO! basisschool Floreal Ukkel te UKKEL (Schooljaar 2013-2014)
7
ADVIES BETREFFENDE DE ERKENNINGSVOORWAARDEN
In uitvoering van het decreet betreffende de kwaliteit van onderwijs van 8 mei 2009 is het advies: GUNSTIG voor de erkenningsvoorwaarde 'voldoen aan de onderwijsdoelstellingen' voor het kleuteronderwijs en
het lager onderwijs. voor de erkenningsvoorwaarde 'bewoonbaarheid, veiligheid en hygiëne'. voor de overige erkenningsvoorwaarden.
8
VASTSTELLINGEN BETREFFENDE DE OVERIGE REGELGEVING
Op de gecontroleerde overige regelgeving werden door het inspectieteam geen inbreuken voor verder gevolg door de onderwijsinspectie vastgesteld.
Namens het inspectieteam
Voor kennisname namens het bestuur
Hilde BOSMANS de inspecteur-verslaggever
Kristin Coenen de directeur
Datum van verzending aan de directie en het bestuur van de school
174 – bao – GO! basisschool Floreal Ukkel te UKKEL (Schooljaar 2013-2014)
23