Verduurzaming voedingsmiddelen
Chris E. Dutilh
VMT Introductiecursus Voedingsmiddelenindustrie De Glazen Ruimte, Maarssen , 3 september 2015
Duurzame ontwikkeling ‘Duurzame ontwikkeling betekent een economische, sociale en milieuontwikkeling die voorziet in de behoeften van de huidige generatie zonder daarmee voor toekomstige generaties de mogelijkheden in gevaar te brengen om ook in hun behoeften te voorzien.’ uit: Rapport commissie Brundtland, 1987, Our Common Future
Duurzame ontwikkeling betekent: Proces van voortdurende verbetering waarbij • huidige situatie als referentie geldt • een integrale benadering wordt gevolgd, dus zowel gelet wordt op economie, ecologie als op sociale aspecten. Duurzame producten bestaan dus niet!
Waar ontstaat impact 100 Totale impact
Effecten elders
(%) Eigen productie 0
Type product/bedrijf
Delfstofwinning
Levenscyclus voedingsmiddelen
Productie
Productie
Pesticiden en Herbiciden
Kunstmest
Landbouw
Productie
Veeteelt
Hulpstoffen
Verpakkingsproductie
Voedselproductie
(Materiaal)
Distributie
Hergebruik Consumptie
Overall Business Impact Analysis Overall milieu-effecten veroorzaakt door: • grondstof inkoop (70 % uit de landbouw!) • fabrieken • productgebruik alles gerelateerd aan omzetpercentage Unilever t.o.v. mondiale economie
Meest significante effecten zijn: • in landbouw en visserij • schoon water
Inkoop Unilever wereldwijd 12% black tea 6% tomatoes
5% dried onion & garlic
3% rapeseed 3% palm oil 2% sunflower oil 1% soy Estimate 2009
Projecten Duurzame Landbouw • thee in Kenia en India • palmolie in Ghana en Maleisië • tomaten in Australië, Californië, Brazilië en Griekenland • raapzaad in Duitsland en Polen • zonnebloemen in Hongarije en Frankrijk
Palmolie (1) • 1996 Unilever begint met structurele aanpak van verbetering duurzame palmolie productie bij eigen plantages • 2000 start contacten met andere plantages, handelaars, verwerkers en gebruikers • 2004 oprichting Roundtable for Sustainable Palm Oil (RSPO) • Unilever levert voorzitter RSPO • 2007 overeenstemming over criteria voor duurzame palmolie
Greenpeace maart 2008
Palmolie (2) • April 2008 Unilever verklaart dat het in 2015 alleen nog palmolie zal gebruiken uit duurzame bron • 2009 Unilever koopt certificaten voor 185,000 ton palmolie (ongeveer 15% van de totale behoefte) • 2009 Unilever verbreekt handelsrelatie met grote leverancier van palmolie in Indonesië toen bleek dat die betrokken was bij het kappen van bossen
Trouw, 23 mei 2008
Palmolie (3) • Unilever steunt een moratorium tegen ontbossing ten behoeve van palmolieproductie in ZO Azië, en sluit een overeenkomst met Greenpeace, WWF en Oxfam om palmolie producenten te bewegen zich aan te sluiten • 2009 WWF publiceert de Palm Oil Buyers’ Scorecard – een beoordeling van grote Europese afnemers van palmolie • Unilever komt als vijfde uit de bus, en wordt geprezen vanwege de vorderingen en de vastberadenheid om duurzame palmolie te kopen.
1e prijs van Milieutelefoon (1996)
Wheel of Retail 1997
Publieke aandacht voor duurzaamheid Number of units
45 40 35 30 25 20 15 10 5 0 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 Year
Recente thema’s in Allerhande (1) • Vleesvervangers vanaf 2000 met piek in 2004/5 • Regionaal product vanaf 2002 • Dierenwelzijn met piek in 2005/6 (partij voor de dieren opgericht 2002, in de Kamer in 2006) • Eerlijke handel, vanaf 2006 (eind 2009 chocoladeafspraak) • Natuurlijk(e grondstoffen), vanaf 2007, met een piek in 2008 en 2009
Recente thema’s in Allerhande (2) • Ketenbeheer/verantwoord ondernemen, arbeidsomstandigheden, Gecertificeerd (Utz Kapeh, Rainforest Alliance, MSC etc) vanaf 2007 met piek in 2009 • Energiebesparing, CO2-neutraal in 2008 en 2009 (film Al Gore grote hit in 2007. Datzelfde jaar wint hij de Nobelprijs en een Oscar voor zijn film An Inconvenient Truth) • Beter leven (ambachtelijk, koe/kip in de wei, moeder natuur etc) • Van het land
Advertentie Pasen 2009
Advertentie Pasen 2010
Advertentie Pasen 2011
Herkomst voeding (1)
Herkomst voeding (2)
Herkomst voeding (3)
Herkomst voeding (4)
Consumenten
Burgers
Eigen belang
Maatsch. belang
constante thema’s zoals - veiligheid - kwaliteit - smaak
wisselende thema’s zoals - emissies (fosfaat) - diervriendelijkheid - afval
Consumenten
Burgers
denken en handelen op: korte termijn
lange termijn
verschaffen het bedrijfsleven: license to sell
license to operate
Motivatie menselijk handelen Mm
Mt
Mf
Masculien
Feminien
Resultaten
Manier van doen
Meetbare en afrekenbare doelen
Persoonlijke doelen, afhankelijk van tijd
Grenzen van buitenaf
Eigen grenzen
Moeten, leren, carrière
Kiezen, inspireren,leven
Waar ligt de oorzaak? Mm
Mt
er is een probleem
ik heb een probleem
Mf
Er is een duurzaamheidsprobleem • • • •
Volrakende afvalstortplaatsen Vergiftiging grondwater Gezondheidsschade door fijnstof Stagnerend transport door dichtslibbende autowegen
Aanpak technische problemen
• Overheid verantwoordelijk • Koepels voeren het overleg • Oplossingen mogen geen concurrentievervalsing veroorzaken • Uitvoering door technici
We hebben een duurzaamheidsprobleem • • • • • •
Voedselverspilling Dierenwelzijn Regionale productie Zwerfvuil Kinderarbeid Eerlijke prijs
Aanpak emotionele problemen • Bedrijven nemen zelf verantwoordelijkheid • Burgers (NGO’s) worden betrokken bij vinden van oplossing • Dat hoeft voor vergelijkbare bedrijven niet hetzelfde te betekenen • Technische aanpak levert zelden een afdoende resultaat • Overheid blijft graag op achtergrond
Conclusies
•Duurzame producten bestaan niet •Duurzame ontwikkeling betekent continu verbeteren •Cruciaal is wat je kiest: manier van werken of resultaat
