Van t Kerkplein. Een uitgave van de dorpskerken Renesse en Noordwelle. Wintereditie no.210

1

Van ’t Kerkplein Een uitgave van de dorpskerken Renesse en Noordwelle Wintereditie 2015-2016 no.210 Inhoud Een overdenking op weg naar kerst........................................................2 In Memoriam ...........................................................................................3 Korte berichten ........................................................................................6 Boekennieuws .........................................................................................7 Dwarse overdenking (49) ........................................................................9 Adriaen van Wesel: Kerstmuziek ..........................................................10 Mag ik u voorstellen: Karel Steur ..........................................................12 Nieuw zendings- en diaconieproject .....................................................14 Verslag Diaconiereisje 2015 .................................................................16 Bedankje van de diaconie .....................................................................17 Activiteiten van het kerkkoor .................................................................18 Renessenaars in vroeger dagen (2)......................................................19 Borreluurtje en Rode Kruis ....................................................................21 De stilte als verademing!.......................................................................21 Koffiepauzepraat ...................................................................................23 Kiek kiek, ’n kacheltje op d’n diek .........................................................24 Volksmuziek uit Oekraine in dorpskerk Noordwelle ..............................25 Gezamenlijk gesprek na de kerkdienst .................................................26 Adressen kerkelijke instanties:..............................................................28

Kopij voor het volgende nummer inleveren uiterlijk 28 Februari. Bij voorkeur middels e-mail [email protected]

2

Een overdenking op weg naar kerst “Zie, je zult zwijgen…” uit Lucas 1 Het geboorteverhaal van het kind Jezus uit Lucas 2, dat we in de Kerstnacht gedenken en vieren, wordt voorafgegaan door het verhaal van de oude Zacharias uit Lucas 1. Zacharias’ naam betekent ”God gedenkt”. God denkt aan Zacharias, hoewel Zacharias dat niet denkt, omdat zijn vrouw Elizabeth (“Gods stellige belofte” betekent haar naam!) geen kind kan krijgen, dus geen toekomst heeft. Zacharias en Elizabeth komen beiden uit een religieus nest, uit een stevige priesterlijke traditie, van Abia en Aäron. Zacharias is dus een gehuwde priester, waarvan acte, volgens Lucas de geschiedschrijver. Zacharias doet volgens rooster dienst in de tempel, terwijl het volk buiten wacht op de zegen. Deze buitenstaanders zijn betrokken op het binnen gebeuren. Terwijl Zacharias opgegroeid is met verhalen over engelen, schrikt hij hevig als er opeens een engel naast hem staat in de tempel. Terwijl Zacharias al zijn hele leven bidt om een zoon, kan hij het niet geloven als de engel hem aankondigt dat zijn vrouw Elizabeth alsnog een zoon zal krijgen. Geloven kan ook teveel een gewoonte worden, waardoor je minder oog hebt voor het bijzondere of het nieuwe. Overigens is er niets mis mee, om te geloven volgens de goede gewoonte, de traditie. God heeft de traditie zelfs nodig om verrassende wendingen aan te brengen in de geschiedenis, al of niet via engelen ingefluisterd. In dit geval door Gabriel, de (Hebreeuwse sterke) “gabr” van God (“El”). Omdat Zacharias niet kan geloven in de vervulling van de belofte, waar hij zijn hele leven om gebeden heeft, zegt de engel Gabriel tegen hem: Je zult zwijgen, totdat die belofte vervuld wordt! Die boodschap wordt vaak verstaan als een straf voor Zacharias. Tegelijk hangt de vervulling van deze belofte blijkbaar niet af van het geloof van Zacharias. Het zal toch gebeuren, ook al kan de priester het niet geloven. Hij is als het ware stomverbaasd! En als de priester na dit visioen de tempel uit komt en zonder woorden het zegengebaar maakt, begrijpen zelfs de buitenstaanders de betekenis ervan. En als de priester thuis komt en zijn vrouw zwanger wordt, in verwachting raakt van een nieuwe toekomst, trekken zij zich 5 maanden terug, in afzondering. Twee oude mensen zijn diep onder de indruk van Gods barmhartigheid. Ze zwijgen en leven een tijd in afzondering, vol

3

verwondering, stomverbaasd, dat opeens gebeurt waar ze altijd in geloofd hebben. Zo kunnen wij ook toeleven naar de Kerst, naar Gods nieuwe begin met deze uitzichtloze wereld. Oude mensen die de weg vrij maken voor een nieuw begin. Ze leren te zwijgen om Gods weg met ons en deze wereld op een diepere laag te verstaan, voorbij vele soms niets zeggende woorden. Het geheim van het zwijgen of van de stilte. De sprekende stilte. De stilte als verademing. Dat geheim proberen we nu ook te ontdekken in Kloosterwelle, in de koorbanken van die gewijde stille ruimte van de Corneliuskerk, die de eeuwen getrotseerd heeft, ook dankzij de gelovige traditie van het voorgeslacht. ds. Piter Goodijk

Alexander Ivanov: De verschijning van de engel aan Zacharias

In Memoriam Overleden is op 8 september, na een dappere strijd tegen haar ziekte, in het ziekenhuis te Goes, op 53-jarige leeftijd onze dorpsgenoot Marie-Louise (Wies) Schopeck-Smits. Haar begrafenis vond plaats op 14 september te Renesse, na een samenkomst in “Vredehof”. We wensen haar man Dirk, die alleen achterblijft op de Mauritsweg 70, veel sterkte.

4

Overleden is op 19 september op 79-jarige leeftijd, te midden van haar geliefden, onze dorpsgenoot Cornelia Hannelore (Corrie) Hollander-Pluijm. De afscheidsbijeenkomst vond plaats in het crematorium te Rotterdam op 24 september. We wensen haar man Wim, met wie ze bijna 60 jaar getrouwd was, op de Hoogenboomlaan 7a (De Bongerd 36) veel kracht van Boven. Ook haar zoon Ron en Wil, onze medewerkster van de Voedselbank, op de Roelandsweg 2, en de rest van deze hechte familie wensen we alle goeds. Overleden is op 24 september op 86-jarige leeftijd in het ziekenhuis te Goes onze dorpsgenoot Wijnand van Geenen. De crematieplechtigheid vond plaats te Middelburg op 29 september. Ds. Goodijk las daarbij uit Matteüs 6,2530 over de vogels en de bloemen, als teken van Gods zorg voor alle mensen. De enige zorg van Wijnand betrof zijn geliefde partner Matty Polderman, die alleen achterblijft op de Oranjehof 10. Dat de hechte Oranjebuurt haar ook tot troost mag zijn. Overleden is op 16 oktober op 85jarige leeftijd in haar woning in De Duinen (verpleegzorg-appartement 18) Maartje Elizabeth (Elly)Berrevoets-Massink. Haar begrafenis vond plaats op 22 oktober te Renesse, na een afscheidsdienst vanuit “Vredehof” met ds. Goodijk. Met Lezingen uit Johannes 14,1-3 en uit Psalm 84, 1-5 over de verschillende vormen van wonen. Elly woonde met haar man Herman op de Zeelelieweg 11, waar Herman overleed in 2004. Daarna verhuisde zij naar de Vronenburg met haar onafscheidelijke hondje Pasja. Na een ziekenhuis periode verhuisde ze naar Duinoord in 2014, waar ik haar, in haar nieuwe woning, de laatste zegen mocht geven op haar sterfbed. Haar gedenkster is op zondag 25 oktober aan het gedenkkleed van de kerk toevertrouwd. We wensen haar goede vriendin in de Vronenburg, Nel de Hamer, en allen die haar missen Gods nabijheid.

5

Overleden is op 13 november op 96-jarige leeftijd in de vroege morgen, bij het openen van zijn gordijnen, Willem Oosse, in het nieuwe Duinoord, Duinoordweg 63. Zijn begrafenis vond plaats in de regen op 19 november te Noordwelle, zijn geboorteplaats, na een afscheidsdienst met zijn gedenkster vanuit de Corneliuskerk, met ds. Goodijk als voorganger. Daarbij werden verschillende teksten uit de Bijbel en het Psalmboek van Wim Oosse gelezen, die hij onderstreept had, als geheugensteun. We lazen o.a. uit Psalm 78,1-7 over de les van de geschiedenis. De bladwijzer lag in zijn Bijbel bij Job 7,4: “Als ik ga slapen vraag ik: wanneer sta ik weer op? Maar de avond duurt en duurt en onrust vervult me, tot de ochtendwind komt!” Hoe passend bij zijn levenseinde. Wim verloor zijn eerste vrouw, Hendrika Oerlemans al in 1949, in haar kraambed. Later werd hij gelukkig met zijn tweede vrouw Johanna Cornelia Konijn-Nooteboom. Zij overleed op 8 augustus 2006 in de Vronenburg. Wat zullen we hem missen met zijn monumentale geheugen en opgeruimde karakter. We wensen zijn zoon Piet Konijn, die ondanks zijn zorgwekkende gezondheid toch aanwezig was, veel sterkte met dit grote verlies. Ook op 13 november overleed op 81-jarige leeftijd onze dorpsgenoot Maria Elizabeth(Mies) Harmsen-Giljam. Zij woonde met haar man Arie in de Vronenburg(1/25). Mies was afkomstig uit Rotterdam en bijna 60 jaar met Arie getrouwd . Zij kwam uit een groot gezin van 12 kinderen. Zij werkte een tijd lang in het restaurant van de Daniel den Hoed-kliniek. De crematieplechtigheid vond plaats op 19 november in Middelburg. Op 23 november, 10 dagen na zijn vrouw, overleed op 82-jarige leeftijd Arie Harmsen. De crematieplechtigheid vond plaats in Middelburg op 28 november. Arie kon niet zonder zijn Mies en misschien is het wel een zegen dat hij zo snel zijn vrouw achterop kwam. Zij woonden al lang in Renesse. Begonnen op camping ”Bona Fide”, vervolgens naar de Hogezoom, naar de Zeeanemoonweg, naar de Laone en tenslotte naar de Vronenburg, 3 jaar geleden. Daar waren ze vaste gast op de vrijdagmiddag-borrel en Arie ging graag biljarten met zijn maten. Ook hoorde Arie bij het Musschengilde. Arie

6

en Mies waren zeer lang en goed bevriend met Adrie en Jan Dalebout van de Hogezoom. Voor hen is het nog niet te bevatten dat ze hun vriendenpaar zo snel achter elkaar verloren hebben. We wensen hen en de familie, hun kleindochter Claudia en Patrick Troost van de Luieweg, veel sterkte.

Op 16 november overleed op 74-jarige leeftijd na een ernstige en moedig gedragen ziekte ( Johan) Hans Boer in zijn nieuwe woning in Borrendamme 69 in Zierikzee. Voorheen woonde hij op de Zeeanemoonweg 22 in Renesse. De crematie vond plaats op 23 november te Middelburg, na een indrukwekkende herdenkingsdienst vanuit de volle Jacobuskerk te Renesse. Daarbij ontstaken zijn 4 kleinkinderen de kaarsen, las zijn kleinzoon uit Toon Tellegen voor over de moeite van het afscheid, speelde zijn kleindochter zo mooi op de piano, spraken zijn beide zonen hun herinneringen uit met pa, voor wie geen berg te hoog was. Ds. Goodijk las uit de Romeinenbrief 8,18-28 en typeerde Hans als een mens van hoop en volharding, met de onbevangenheid van een kind van God. Het koor met Ton Kranendonk , waarin Hans in september nog meezong, zong prachtige liederen en het Schouws Koperensemble met Henk Blom, waarin Hans de trombone blies, blies hoog van de toren, als laatste saluut aan Hans. Wij wensen zijn vrouw Joke, zijn (klein)kinderen en allen die deze geliefde mens zullen missen Gods nabijheid. ds. Piter Goodijk

Korte berichten Moderamen: vergadert zo mogelijk elke eerste maandag van de maand Kerkenraad: vergadert zo mogelijk elke tweede dinsdag van de maand. Indien u iets voor de kerkenraadsvergadering wilt inbrengen, graag vóór de moderamenvergadering melden bij de predikant (461384) of bij de secretaris (06 34 28 40 81,[email protected] ) Dorkas Kledingadressen: Renesse: Fam. I. Lemsom, Kromme Reke 14, tel. 461475 Noordwelle: Fam. I.J. van Nieuwenhuyze, Lokkershofweg 5, tel. 461372. Dorkas is u zeer dankbaar voor nog goede gebruikte kleding. Het blijkt dat hier doorlopend tekort aan is. Wel is het noodzakelijk dat u de zakken dichtbindt en/of de kleding in gesloten dozen doet. Dit voorkomt veel narigheid. Bij voorbaat hartelijk dank.

7

Rooster van aftreden: Marja Fennet en Bert v.d. Bos stellen zich na een periode van 4 jaar niet herkiesbaar voor de kerkenraad. Gean Huttinga, Peter Jonker en Frans Dudok waren ook aftredend maar gaan nog een periode door van 4 jaar. We bedanken Marja en Bert voor al het werk wat ze gedaan hebben. Ook bedanken we Leo Braber die, wegens zijn gezondheid, stopt als adviseur kerkrentmeester en Lia Dudok die gedurende vele jaren onze gemeente vertegenwoordigde in werkgroepen Windkracht 8 en recreatiepastoraat. Er zijn nu op moment van dit schrijven dus 4 vacatures. Vanuit de kerkenraad: Onlangs is een nota uitgekomen vanuit het hoofdkantoor van de Protestantse Kerk met als titel “waar een Woord is, is een weg”. De vraag is hoe we kerk zijn en willen zijn op weg naar 2025. De nota geeft aan dat we back to basics moeten (terug naar de basis). Er is vastgesteld dat we zowel landelijk als plaatselijk een te “dikke” organisatie hebben. Het gaat erom die zo aan te passen dat het leven van de Geest in de kerk en de gemeente ruimte krijgt zich te ontwikkelen. Door minder middelen en menskracht zijn we nu vooral krampachtig bezig om de structuur in stand te houden en hebben we het bijna niet meer over de inhoud. Het lijkt alsof we gevangen zijn geraakt in onze eigen kerkcultuur. We stralen voor velen uit een besturenkerk te zijn. Deze ballast moeten we kwijt. Voor onze kerkenraad is kern van gemeente zijn: De zondagmorgen met kerkdiensten en nagesprek, gesprekskringen rondom de Bijbel en pastoraat voor het hele dorp. Natuurlijk willen we zo lang mogelijk in onze historische kerken blijven maar als het financieel niet meer is op te brengen kunnen we ook naar bijvoorbeeld het dorpshuis. “Het geloof zit niet in een gebouw”. We moeten ons bezinnen op vragen als: waar draait het geloof werkelijk om? Wat is ons perspectief? Waar worden we blij van? De kerk is een plaats om samen te lachen en te huilen, om samen te eten en te drinken. Het maakt in de kerk niet uit hoeveel je verdient, hoe je eruit ziet, hoe oud je bent, of je alleen bent of samen. Er is iets dat die verschillen overstijgt, omdat we samen familie van God zijn. “waar een Woord is, is een weg”! Frans Dudok, scriba

Boekennieuws Als u deze Van’t Kerkplein onder ogen krijgt ligt de herfstboekenmarkt al weer een paar weken achter ons. Dit klusje lijkt weer geklaard, maar de boeken vragen het jaar rond onze aandacht. Gery van den Hoek heeft inmiddels huis en schuren aan de Lagezoom verkocht, we zijn blij dat we van de nieuwe eigenaar tot nader order nog gebruik mogen maken van de schuur waarin we onze boeken hebben

8

opgeslagen. De verkoop in de kerk heeft deze zomer aanmerkelijk minder opgebracht dan in 2014. We denken dat de oorzaak ligt bij de openstelling van de kerk. Dit was dit jaar alleen op woensdag en met bijzondere markten. Maar we gaan er in 2016 gewoon mee door. Op het moment dat de boeken weer gesorteerd moesten worden viel Henk Mos uit, hij moest het even wat rustig aan doen. Ik heb zijn plaats ingenomen. Twee man is om te sorteren wel voldoende, anders loop je elkaar maar in de weg. Tjibbe de Vries heeft nog voldoende spirit om die, soms erg zware dozen, te tillen. Al met al denk ik dat we een 60 dozen gesorteerd hebben op streekromans, oorlogsromans, thrillers, jeugdboeken, religie, biografieën, informatie over diverse onderwerpen, Engels en Duits, algemene romans, kortom we hebben ons best gedaan om de bezoekers van de markt zo goed mogelijk de weg te wijzen. Maar als de markt achter de rug is ligt alles weer dooreen en kunnen we opnieuw beginnen. Het houdt ons aan de gang. Petra van Bleijswijk spreekt haar vrienden en bekenden aan om te zorgen dat er voldoende spierkracht aanwezig is om op vrijdag de boeken in de kerk te brengen en de boeken op zaterdag ook weer op te laden na afloop van de boekenmarkt. We proberen zoveel mogelijk boeken van goede kwaliteit in de markt te zetten, maar er blijven nog legio dozen met boeken waar we niet bijkomen. Oorzaak: de aanvoer is zo groot en kwalitatief zo goed, daar ga je mee beginnen. Ik denk dat we de oude voorraad maar eens streng gaan controleren, en alles wat niet meer verkoopbaar is naar Luctor et Emergo brengen. Naarmate we langer aan het sorteren zijn zie je de smaak van lezers ook veranderen.

9

We krijgen steeds nieuwere schrijvers in ons bestand Dit jaar hadden we een bijzonder exemplaar in handen van “De vlegeljaren van Pietje Bell”, het was de eerste druk uit 1920 van de Uitgeverij Kluitman. Ik heb getracht er de nodige publiciteit aan te geven en aangekondigd het boek, wat als een echt collectors item omschreven kan worden in een aparte veiling aan man of vrouw te brengen. Helaas is er geen bod uitgebracht. Daar dit boek veel meer waard is dan € 1,= zoeken we een andere weg om dit te verkopen. We hadden deze keer ook een hele doos gesorteerde boeken van Konsalik, een schrijver waar veel mensen naar op zoek zijn, zo ook van Alistair Maclean en van Ludlum. Kortom, de boeken houden ons goed bezig. Mensen die op één of andere manier een handje mee willen helpen zijn en blijven van harte welkom. Boeken aanbieden kan bij Wim van der Waal, e.mail [email protected] bellen kan natuurlijk ook: 0111-461745. En dan letterlijk en figuurlijk het onderste regeltje van dit bericht. Boekenmarkt en verkoop in het koor heeft netto opgebracht € 1.519. Wij vinden dit een geweldig resultaat. Dank aan de sponsoren van de ingredienten van de oliebollen en het ter beschikking stellen van de ruimte waar de bollen gebakken konden worden! Wim van der Waal.

Dwarse overdenking (49) Sinds de invoering van het nieuwe liedboek is er in onze kerk weer iets nieuws bijgekomen. Er wordt namelijk een antifoon gezongen. De antifoon is een lied dat ter inleiding en ter afsluiting van de eerste psalm in de mis wordt gezongen. Ik heb nooit geweten, dat ik op zondag in Renesse naar de mis ging, maar kennelijk heb ik dat verkeerd begrepen. Of we zijn aardig op weg, want aan de top van de protestantse kerk wordt al driftig nagedacht over een soort bisschop. Als we nu toch op weg zijn naar de moederkerk zou het aardig zijn als we de blijmoedigheid van onze katholieke broeders en zusters overnamen.

10

Maar in dat opzicht blijven we een beetje calvinistisch. We mogen wel koffiedrinken in het koor na de dienst, maar niet zonder ernstig de preek na te bespreken. En prediker heeft nog wel zo duidelijk gezegd dat er voor alles een tijd is. “Voor alles wat gebeurt is er een uur, een tijd voor alles wat er is onder de hemel. Een tijd om te planten (de preek) en een tijd om te rooien. (de koffie)”. Dat gezamenlijk koffiedrinken is ook kostbaar. En in die korte tijd na de dienst moet je niet alles willen rooien. Het een of het ander, lijkt me. Reker

Adriaen van Wesel: Kerstmuziek Henk BlomDit is een stuk van een eikenhouten retabel. Een retabel is een achtertafel van het altaar. Dit stuk is maar 44 cm. hoog en een gedeelte van de hele retabel. Een ander stuk wat er bij hoort is ook in het bezit van het Rijksmuseum en dat is een knielende Maria. Het hele beeldhouwwerk is in 1475 besteld bij Adriaen van Wesel door de Illustere LieveVrouwen-Broederschap in Den Bosch en was bestemd voor een Maria-altaar. Adriaen was een beroemd beeldhouwer, hij werkte ook voor de dom in Utrecht en dat was toen de belangrijkste kerk van het land. Voor de zijvleugels van het altaarstuk had de broederschap trouwens nog een beroemdheid aangezocht, n.l. Jeroen Bosch.

11

Kijk eens hoe intens drie figuren staren naar iets wat we niet zien, maar ongetwijfeld de kleine Jezus moet zijn. De herder of Jozef, dat weten we niet en de twee engeltjes, die net zijn neergedaald en direct beginnen te spelen. De linkse op de vedel, de tweede op de luit. De derde is al vol vervoering bezig. De oude man ziet de engelen niet eens, hij heeft alleen maar ogen voor het pasgeboren kind. Geen altaarstuk zoals er zoveel waren, maar mooier en vol beweging en leven. Ik moet nu toch denken aan iemand die anders dan de oude man van het altaarstuk niet kon zien en een van de mooiste kerstliedjes schreef, de blinde dichter/zanger Jules de Corte. KLEINE JEZUS, GROTE GOD 1.Kleine Jezus, grote God,

2.Kleine Jezus, grote God,

’k heb geen fluit om op te spelen

‘k heb de zwerver niets gegeven

en mijn vedel is kapot

ter verzachting van zijn lot

en ’k ben arm gelijk zovelen.

en ‘k verlichtte niemands leven.

3.Kleine Jezus, grote God,

4.Kleine Jezus, grote God,

’k heb mijn ene broer geslagen

‘k zag een man verkleumd van koude,

en mijn andere broer bespot,

maar ‘k hield stijf de deur op slot,

’k heb geen lasten helpen dragen.

‘k heb me slapende gehouden.

5.Kleine Jezus, grote God, Onvolmaakt zijn al mijn daden En mijn vedel is kapot. Kleine Jezus, grote God, Daarom wacht ik Uw genade.

12

Mag ik u voorstellen: Karel Steur Een bijdrage van Wim van der Waal. Ik ga u deze keer voorstellen aan een Renessenaar die velen ongetwijfeld weten wie dat is, maar lang niet allemaal zullen ze hem kennen: Karel Steur. Karel Steur werd op 7 februari 1953 geboren op de boerderij “De Dreef” aan de Wilhelminaweg. Het was nog nooit zo druk geweest op De Dreef als toen. De gevolgen van de watersnood vroegen alle aandacht, en op De Dreef kwam het vee uit de polders rond Renesse. En overal waar mensen konden slapen werden evacuees ondergebracht. Dat waren er velen. Karel heeft van horen zeggen, dat het water tot op een meter of dertig voor de boerderij was gekomen. De Dreef was een kleine agrarische onderneming van een 20 hectare. Wat koeien en paarden en niet al te beste grond. Karel bezocht de lagere school, waarbij hij met name vond dat meester Blom zo’n sociale instelling had. Sociaal, een term die veel zal vallen tijdens ons gesprek. Als Karel de lagere school heeft doorlopen gaat hij naar Zierikzee naar de Landbouwschool. De agrarische vakken waren leuk, maar de exacte vakken lagen Karel niet, reden waarom hij op zijn 16e jaar de studie afbrak en ging werken op het bedrijf van vader. Aan sport heeft Karel niet veel gedaan. Hij is nog lid geweest van de S.V.Renesse, waar hij een seizoen heeft gespeeld in de B-junioren, maar hij had geen aanleg voor voetbal. Het zal zo rond 1975 zijn geweest dat hij betrokken is geraakt bij de C.J.V., in de leiding. De CJV had haar activiteiten destijds in een barak achter waar nu het Dorpshuis staat. (Voor lezers die niet bekend zijn met deze vereniging: CJV staat voor Christelijke Jeugd Vereniging) Het gezin Steur bestond naast vader en moeder uit 2 jongens, Klaas en Karel en een meisje Conny, die 2 jaar geleden is overleden. De Steurs waren trouwe kerkgangers. Destijds waren er nog catechisaties, waaraan Karel ook volop heeft meegedaan o.a. bij de dominees Van Liere en De Wit. Karel heeft de catechisatielessen van beide voorgangers zeer gewaardeerd. Hij ervaart het nog steeds als een voorrecht dat hij in Renesse heeft mogen opgroeien. Karel was 30 jaar toen hij in Gent (B) een opleiding voor de verpleging is gaan volgen, maar hij mocht zich nog lang geen verpleegkundige noemen. Hij heeft nog wel 4 jaar gewerkt in het Rode Kruis Ziekenhuis in Zierikzee in de huishoudelijke dienst. In die tijd heeft hij ook de avond-MAVO gevolgd. Doordat er een hele ambtelijke molen aan te pas kwam mocht Karel zich pas in 2010 verpleegkundige noemen, omdat de opleiding toen werd erkend door de Europese Unie. Thuis werd het in de landbouw steeds moeilijker, het bedrijf was te klein om

13

te renderen. Karel ging vader helpen en zette een manege op om aan meer inkomsten te komen. Maar toen in 1975 een grote schuur door brand werd verwoest kwamen er andere activiteiten zoals: een speeltuin, fietsenverhuur, de exploitatie van een groepsaccommodatie. Er waren best wel mensen die er brood in zagen om op de plaats van De Dreef wat anders te gaan doen, maar de familie Steur, de 8e generatie op de boerderij, had en heeft daar zo’n emotionele binding mee dat men niet wilde verkopen. Op het moment dat het Transferium tot stand kwam is het grootste gedeelte van het bedrijf dan toch verkocht aan de gemeente. Nu is het zo dat de helft eigendom is van Klaas, dat is het gedeelte waar het Ecoscope op is gevestigd en het gedeelte aan de Wilhelminaweg is van Karel, En op dat gedeelte ligt het Elzenbosje.

Elzen werden gekweekt voor het hout. Elke 7 jaar werden de takken van de bomen gekapt. Van de elzentakken maakte men musters, welke de bakkers gebruikten om de oven snel en goed heet te maken. Elk jaar werd 1/7 van het bosje gekapt en verkocht en op deze wijze hadden de plaatselijke bakkers steeds brandstof voor de oven. Op het moment dat Karels moeder zwaar gehandicapt raakte is hij thuis gebleven om moeder volledig te verzorgen. Daartoe werd hij in staat gesteld dankzij de PGB-regeling. In het Masterplan Renesse zijn er ideeën om op Karels grondgebied grootschalige detailhandel toe te staan met een open verbinding naar het transferium. Karel wil daar wel aan meewerken mits het Elzenbos wordt ontzien. Hier ligt een klein stukje puur natuur met een historische achtergrond. Karel zou rond het bosje wel een toeristische attractie willen zien.

14

Op dit moment is Karel werkzaam in de nachtdienst van een klein particulier verzorgingstehuis voor ouderen in Boechout (België), vlak bij Lier. Hij woont in Schaarbeek, een voorstad van Brussel. Daar Karel geen auto rijdt is hij aangewezen op het openbaar vervoer. De reis duurt ongeveer een uur. Karel heeft een vriendin in Brielle. Zijn vriendin, Ancella van Swieten, is gehandicapt, maar ze kunnen heel goed met elkaar overweg. Ancella komt graag in Renesse waar zij zowel in de Jacobuskerk in Renesse als in de Pelgrimskerk in Haamstede veel mensen heeft leren kennen. Dit alles brengt met zich mee dat Karel erg veel reist met trein en bus. Toch keert hij nog graag en regelmatig terug naar zijn geboorteplaats Renesse, waar hij dan woont in een gastenwoning op De Dreef, en als zijn vriendin er is in een chalet op Camping De Oase. Als hij in Renesse is onderhoudt hij zo goed en zo kwaad als dat mogelijk is zijn grote tuin. Karel bezoekt nog altijd met veel plezier de Jacobuskerk. Hij zou daar wel graag meer jeugd willen zien, wellicht om verbindingen te leggen tussen jongeren met zeer verschillende religies. Herkent u nu Karel Steur?

Nieuw zendings- en diaconieproject Vanaf 2016 steunt onze kerk een nieuw zendings- en diaconieproject! Al jaren draagt onze kerk bij aan zendingswerk in Ghana. Onlangs is in de regionale commissie voor de werkvelden Zending, Werelddiaconaat en Ontwikkelingssamenwerking (ZWO), gekozen om vanaf begin 2016 een nieuw doel te steunen. Samen met onze kerkelijke gemeente is er besloten om vanuit Schouwen-Duiveland en Tholen bij te gaan dragen aan een samenwerkingsverband in Pakistan (Azië). Het werk is gericht op het vergroten van voedselzekerheid, het verbeteren van de situatie van verstandelijk beperkte kinderen en het bevorderen van de interreligieuze verhoudingen. Door middel van specifieke diaconiecollectes tijdens de kerkdiensten kunnen onze gemeenteleden naar behoeven bijdragen. Directe steun aan 50.000 mensen Vanaf 2016 helpen we het Netwerk van Organisaties voor Agrarische Ontwikkeling (NOAD) met financiële steun voor hun activiteiten. NOAD is in 2003 opgericht als samenwerkingsverband van drie christelijke organisaties, in het zuiden van de provincie Punjab in Pakistan. Het netwerk hecht zeer aan de participatie van de gehele gemeenschap en gelijkheid van vrouwen en kinderen in het bijzonder. Ook let men op de ecologische duurzaamheid van de landbouwactiviteiten. NOAD is erop gericht dat boerengezinnen uiteindelijk zonder steun van buitenaf kunnen functioneren. In de komende

15

jaren biedt NOAD directe steun aan 8.400 gezinnen, ongeveer 50.000 personen. Men hoopt echter een drie keer zo groot publiek te bereiken, omdat van de boeren verwacht wordt dat zij de opgedane kennis delen met anderen.

Onderzoeker en bruggenbouwer Kor Grit is promovendus in een onderzoeksproject naar christenen in Pakistan in opdracht van Universiteit Utrecht, Kerk in Actie en Christian Study Centre. Hij onderzoekt daar sinds voorjaar 2014 de relatie tussen christenen en andere religieuze groepen, tussen religie en politiek en de maatschappelijke positie van christenen. Gedurende 4 jaar woont en werkt hij elk jaar ongeveer 6 maanden in de Punjab. Zijn onderzoek kan op termijn bijdragen aan ons begrip van christenen in Pakistan en ten goede komen aan de interreligieuze relaties in het land. We steunen daarom dit onderzoek. Verbetering van de positie van arme boerengezinnen Op het platteland van Pakistan leven veel arme boerengezinnen en landloze loonarbeiders, die nauwelijks het hoofd boven water kunnen houden en te weinig voedsel hebben om van te leven. De Punjab-provincie is de graanschuur van Pakistan, maar de rijkdom van het land is hoofdzakelijk in handen van grootgrondbezitters. NOAD zet zich in voor het verbeteren van de landbouwactiviteiten van de arme boeren en landloze loonarbeiders en hun gezinnen. Men traint de boeren om door middel van andere technieken grotere opbrengsten te behalen uit hun landbouwactiviteiten. Hierdoor kunnen zij een hoger inkomen verwerven en is hun voedselkwaliteit en voedselzekerheid toegenomen. De boeren worden bijeengebracht in samenwerkingsverbanden, zodat men van elkaars kennis kan profiteren en samen betere prijzen kan bedingen voor producten. Zo staat men samen sterker ten opzichte van de overheid en grootgrondbezitters. Kinderen met een verstandelijke beperking Verstandelijk gehandicapten zijn in Pakistan de meest gemarginaliseerde groep; ze worden nauwelijks gezien, gehoord of geteld. Tijdens hun werk in de dorpen kwamen de medewerkers van NOAD de schrijnende situatie van

16

de verstandelijk beperkte kinderen tegen. Naast het landbouwwerk heeft NOAD nu een programma opgezet om hun situatie te verbeteren. Ouders worden geholpen om kinderen te leren zich onafhankelijker op te stellen in de gemeenschap. Kinderen leren zich zo op emotioneel, fysiek en sociaal terrein beter redden. Er wordt daarnaast veel werk gemaakt van bewustwording in de dorpen; gehandicapten hebben dezelfde rechten als ieder ander. Ouderorganisaties worden opgezet en getraind om zich actief in te zetten voor deze rechten. Met een hartelijke groet van de diaconie van PKN Hervormde Gemeente Renesse/Noordwelle Elbrich van den Assem

Verslag Diaconiereisje 2015 Zaterdag 19 september jl. werd door onze samenwerkende diaconieën een uitstapje verzorgd voor senioren. Er waren uiteindelijk 46 deelnemers, via de Pelgrimskerk Haamstede, Ontmoetingskerk Haamstede, Hervormde Gemeente Burgh, Hervormde Gemeente Renesse/Noordwelle en Bethlehemkerk Scharendijke. Buschauffeur Dennis v/d Zande vertrok met ons om 12.45 uur vanaf de Pelgrimskerk (Platboslaan, Burgh-Haamstede) naar Goes. We troffen mooi droog weer, zeker met het besef dat er al een paar weken regelmatig flinke buien vielen. Met een motorwagen van de Stoomtrein Goes-Borsele reisden we door naar Hoedekenskerke. Onderweg zagen we het prachtige natuurgebied de Zwaakse Weel en de vele perenboomgaarden van de Zak van Zuid-Beveland. Na koffie met cake in Uitspanning de Buffer in Hoedekenskerke werd genoten van het museum en winkeltje daar, waarna het tegen half vier tijd was om weer verder te gaan. Op de terugweg via het oude

17

spoorlijntje bezochten we nog Het Trekkermuseum bij Nisse, waar tractoren van John Deere en Lanz het hoofdthema vormden. Het weer was goed om ook nog even op het terrasje te zitten. Terug in Goes bracht onze chauffeur ons weer veilig naar de Pelgrimskerk, met onderweg in de bus nog een lekker hapje. Iets na 18 uur werden we voorgegaan in gebed door Evert Hop, waarna lekkere met liefde zelfgemaakte soep en broodjes werden geserveerd door vrijwilligers. Mevrouw Lia Waverijn heeft het gedicht “Mijn kralensnoer” nog voorgedragen. We sloten deze dag af met het zingen van “Dank u voor deze nieuwe morgen”. Een flink aantal deelnemers sprak tijdens en na het reisje al waardering uit over de gezellige dag. Dank gaat natuurlijk uit naar wie dit alles mogelijk hebben gemaakt (financieel en praktisch, organisatie en deelnemers!). Het voornemen is om volgend jaar weer zoiets te ondernemen. Met vriendelijke groeten, Peter en Isabel Jonker, Noordwelle

Bedankje van de diaconie Bedankt voor uw inzet voor de Kerstkaartenactie van de diaconie! Enige tijd geleden werd onze gemeenteleden gevraagd om mee te werken aan de kerstkaartenactie van de diaconie. Het was de bedoeling om een zelfbedachte kerstwens of bemoediging op een kaartje te schrijven voor een gevangene of iemand in de dak- en thuislozenopvang. Eind november kon onze diaconie 142 kaarten ter verspreiding opsturen. Vorig jaar waren dat er 53. We zijn ontzettend verheugd over de toenemende betrokkenheid, die

18

blijkt uit deze ruime verdubbeling van het aantal ingeleverde kaarten. Uw kaarten worden via het Justitiepastoraat, Leger des Heils en Stichting Epafras in de instellingen overhandigd aan de doelgroep. Een mooi resultaat, waarvoor we iedereen die eraan meegeholpen heeft erg dankbaar zijn. Deze kaartenactie geeft mannen en vrouwen die hun familie moeten missen belangrijke steun, via uw unieke en persoonlijke boodschap. Het doet ons een genoegen hiermee veel mensen te kunnen verrassen. Bedankt voor uw inzet om dit mede mogelijk te maken! Diaconie PKN gemeente Renesse/Noordwelle, Elbrich van den Assem

Activiteiten van het kerkkoor In april zijn de zangactiviteiten een tijd in de ruststand gesteld. Vakanties en andere vrijetijds activiteiten kregen de voorrang boven het zingen in verenigingsverband. Maar half september zijn we weer van start gegaan. Helaas zijn er enkele mensen afgehaakt, maar het koor is nog groot genoeg om een goede klank in de kerk te brengen. Het eerste optreden na de vakantie lag op 1 november. En Liesbeth Franken was er in geslaagd een paar nummers op het programma te zetten die het koor onder haar bekwame leiding ook goed klinkend in de kerk ten gehore kon brengen. Vooruitblikkend constateren we dan dat het eerstvolgend optreden zal zijn in de kerstnachtdienst. In de afgelopen weken is het programma vastgesteld en zijn we vol energie aan het oefenen gegaan. Ik zal nog niets verklappen over de nummers welke we gaan zingen, maar ondanks de korte tijd dat we bezig zijn, klinkt het toch al aardig. Dus dat komt prima voor elkaar. Het koor is voor deze gelegenheid versterkt met een aantal gastzangeressen. Komt u ook luisteren op 24 december? Sjaak Lemsom had aan het begin van het jaar al de beslissing genomen dat hij zou stoppen als voorzitter. Het koor is niet zo groot en vindt dan maar eens een nieuwe voorzitter. Na lang overwegen heeft Riet Groenleer zich kandidaat gesteld. Daar waren we blij mee. Op een uitgestelde ledenvergadering in oktober hebben we haar benoeming officieel bevestigd en konden we gepast afscheid nemen van Sjaak. Nu was Riet al bestuurslid en deze mutatie heeft dan ook tot gevolg gehad dat het bestuur met een vacature bleef zitten, maar met nog vier bestuursleden redden we het nog wel. En dan hebben we op 28 november ook nog de boekenmarkt gehad, waar weer veel werk is verricht met name door de dames van het koor. Zij hebben de activiteiten in het koor voor hun rekening genomen. Ik denk dat ze heel goed hebben gekeken naar Heel Holland Bakt. Wim van der Waal

19

Renessenaars in vroeger dagen (2) Lambertus Nilant De opvolger van burgemeester baron van Boetzelaer was Lambertus Nilant, die eerder burgemeester van Marken en Almkerk was geweest. Hij nam in 1911 het initiatief om de VVV Renesse Vooruit op te richten en hij werd er ook voorzitter van. Een goed begin ongetwijfeld. In 1914 werd hij voorzitter van het Plaatselijk Steuncomité van het Ned. Comité tot Belgische Slachtoffers van den Oorlog. Verder zaten in dat comité de wethouders Steur en Padmos, hoofdonderwijzer Dormaar, onderwijzer Leeuwe, mejuffrouw Gilijamse (winkelier), mej. Verseput (vrouw van winkelier Verseput op de Hogezoom) etc.etc. In Renesse werden maar liefst 43 vluchtelingen ondergebracht. Op een bevolking van zo’n 600 mensen een hoog percentage! De Zierikzeesche Nieuwsbode van 12 oktober 1914 schreef o.a. het volgende: “Met het bombardement van Antwerpen ontvluchtte haar bevolking van 600.000 menschen grootendeels België’s eerste koopstad, liet have en goed in de steek, nam slechts het hoogst noodige en draagbare mee, en trachtte met een middel van vervoer, of gelijk met duizenden het geval was, te voet de Hollandsche grens te bereiken, teneinde aan de gevaren van het bombardement te ontkomen. Het was een ware paniek die zich van de inwoners had meester gemaakt. Een vloedgolf van vluchtelingen overstroomde daardoor ons land. Wij Nederlanders, die met de Belgen door de banden van de historie en taal nauw verbonden zijn, en inzonderheid met de Antwerpenaren, voornamelijk in dezen voor hen benarden tijd, diep medegevoelen, wij hebben de uitgewekenen met open armen ontvangen, hun huisvesting verleend en het noodige voor hun levensonderhoud aangeboden.” Tot zover lijkt alles positief te zijn, tot op 15 april 1915 dit Steuncomité vergaderde. De Nieuwsbode schreef: “Het lust ons niet een uitvoerige beschrijving te geven van deze rumoerige vergadering. Het leek wel een Poolsche Landdag! Alleen zij gemeld dat het onbekookt, ontaktisch, willekeurig en ongemotiveerd handelen des voorzitters tegenover den ijverigen en steeds plichtbetrachtenden penningmeester van het Comité en ook jegens een der alhier vertoevenden vluchtelingen door alle leden eenparig ten sterkste werd afgekeurd en heftig bestreden. Een storm van verontwaardiging steeg onder de leden op, toen de voorzitter, wiens uiterst zwakke verdediging onhoudbaar bleek en den moed niet had of de geestkracht bezat de vergadering voort te zetten, opeens deze met een hamerslag sloot. De leden van het Comité hebben besloten de vluchteling P. van D. hier te laten blijven.”

20

Wat hier precies aan de hand was is me niet duidelijk, maar kennelijk had Nilant een andere mening dan de rest van het comité en wilde hij zijn zin doordrijven door de vergadering onverwacht te sluiten. Overigens waren de vluchtelingen hier tijdelijk en kregen ze na enige tijd permanente opvang in Ede, Nunspeet, Gouda en Uden. De positie van Nilant werd onhoudbaar en op 14 februari 1916 werd hij benoemd tot burgemeester van Ouwerkerk. Je ontkomt er niet aan om te denken aan de hedendaagse tegenstand bij het onderbrengen van vluchtelingen. Hoe actueel kan geschiedenis zijn. Henk Blom

21

Borreluurtje en Rode Kruis Aan 50 plus, 60 plus, 70 plus, 80 plus en daarboven, Wilt u de deur eens uit en gezellig onder de mensen zijn? Wij doen u twee ideeën aan de hand: Elke vrijdagmiddag tussen 15.30 uur en 17.30 uur bent u van harte welkom op het borreluurtje in de huiskamer van de Vronenburg. Bewoners en nietbewoners ontmoeten elkaar en sluiten de week af. Is handwerken uw hobby? Hoe gezellig is het dan dit zo nu en dan samen met anderen te doen? U bent van harte welkom bij de handwerkkring van het Rode Kruis. Maak iets voor het goede doel of neem gewoon uw eigen werkje mee. Terwijl uw handen werken wordt een kopje thee geschonken en spreekt u anderen. De handwerkkring komt bij elkaar in de Vronenburg op donderdag middagvan 14.00 uur tot 16.00 uur en wel op de volgende data: 14 januari, 11 februari, 10 maart, 14 april, 12 mei Voor beide activiteiten hoeft u zich niet van tevoren aan te melden. Namens de diaconie wensen wij u allen een winter vol warmte, ontmoetingen en gezelligheid toe. Elbrich van den Assem.

De stilte als verademing! Op 21 september 2015 heeft de landelijke PKN-kerk besloten om “Kloosterwelle” te erkennen als eerste Zeeuwse pioniersplek, met bijhorende financiële en inhoudelijke ondersteuning, voor de komende drie jaar. Jonna van den Berge, jeugdwerkster bij JOP, en nauw betrokken bij de jonge generatie, zal ons daarbij begeleiden. Van 19-21 november was het pioniersteam met 6 personen van Kloosterwelle te gast in het klooster van Biezenmortel bij Tilburg om nader kennis te maken met 10 andere pioniersplekken in Nederland en voor verdere doordenking. Een pioniersplek is bedoeld om te experimenteren met vernieuwing binnen en buiten de kerk , met het geloofsgoed dat ons is toevertrouwd. In de kerk van Noordwelle proberen we vooruit te denken door terug te gaan naar de waarden van de oude kloostertraditie. Hier heeft het Protestantisme een einde aan gemaakt in de 16e eeuw, toen binnen korte tijd de 3 kloosters van de Westhoek van

22

Schouwen, Leliëndale (Burgh), Noordklooster (Haamstede) en Bethlehem (Elkerzee) met de grond gelijk gemaakt werden. Onze gepromoveerde gemeentearchivaris Huib Uil kan je er alles over vertellen. De kernwaarden uit de oude kloostertraditie zijn concentratie en meditatie, discipline en duurzame toewijding, stabiliteit. Ofwel “ora et labora”, oefening in een duurzame en weerbare integrale levenshouding, een originele spiritualiteit, waar onze vluchtige samenleving meer dan ooit behoefte aan heeft. De monumentale kerk van het rustieke Noordwelle leent zich goed voor zo’n retraite. Op 2 december jl. organiseerde het pioniersteam alweer de derde retraitedag. Een ochtend-middag-en avondviering van een half uur op de tijden van de Salvator-klok. Zolang deze klok in reparatie is, doen we het met de echo van de klankschalen. In de viering zingen we vanuit de koorbanken de abdijpsalmen op de gezamenlijke ademhaling en oefenen we de gezamenlijke stilte, waar vooral kerkmensen de nodige moeite mee hebben. Na de vieringen genieten we van de zorgvuldig voorbereide maaltijden, waarvan je de toewijding proeft. Het middagmaal gebruiken we zelfs in stilte, om ons te bezinnen en te onthouden van loze en lege woorden en te oefenen in luistervaardigheid en aandacht voor de ander. Tijdens de gezamenlijke wandelingen door de natuur met haar vergezichten rond Noordwelle en gedurende het bewuster wandelen en observeren, inademen van de omgeving, ontdekken we een nieuwe balans tussen geest en lichaam, die ons goed doet. Deels wandelen we in stilte, deels in gesprek met onze naaste, over onze teleurstelling of ons verlangen. Volgens het “Emmaüs-model” uit Lucas 24. Dan kan het zomaar zijn dat de schellen je van de ogen vallen, al of niet tijdens de maaltijd. Ook drie keer op de dag is er een gezamenlijke uitwisseling, reflectie over de inhoud van de viering, over het effect van de natuurwandeling , en over je dagelijkse bestaan. We beginnen op de nuchtere maag om 8.00 uur ’s morgens en eindigen voldaan om 20.00 uur ’s avonds. En dan ben je echt een ervaring rijker en dichter bij het geheim van je leven gekomen. Zie ook op onze website: www.kloosterwelle.nl ds. Piter Goodijk

23

Koffiepauzepraat Internet: Regelmatig horen wij van zowel Dorpsgenoten als leden van de Kerk te Renesse en Noordwelle dat men nieuwsgierig is naar wat er zoal op een bepaalde datum in een van onze Kerken is gebeurd. Je zou zeggen, zorg dan ook dat je erbij bent. Dan hoef je niets te missen. Niets te missen van een kerkdienst op zondag, een trouw- of rouwdienst van een Dorpsgenoot, een fraaie zanguitvoering, om maar iets te noemen. Echter, soms kan het nog niet anders. Omdat je gezegend bent met wel erg jong grut, je gezondheid het even niet toelaat, je de drempel om binnen te gaan nog iets te hoog vindt, etcetera. Spijtig, …..maar er is een mogelijkheid op een herkansing. De oplossing is via internet: www.kerkdienstgemist.nl of via www.kerkomroep.nl Beetje scrollen: provincie-Renesse-info dienst en……daar is dan toch de opgenomen dienst alsnog beschikbaar! Succes verzekerd. Boenwas: Als wij het dan toch over de u bekende Kerken hebben. Ze moeten wel onderhouden worden en daarom kunnen diegenen die nog enkele vrije uren over hebben, zich aanmelden bij het “Boenwas”-team. Het begin is er en resultaten worden heel langzaam zichtbaar. Het zou toch geweldig zijn als wij met hulp van die en gene, de klus wat sneller geklaard kunnen krijgen. Kerkbalans: Het staat weer vol in de agenda, de actie Kerkbalans vanaf 17 januari 2016. Van groot belang voor het behoud van veel goede activiteiten vanuit de Kerk georganiseerd. Predikant P.Goodijk als voorbeeld: Godsdienstlessen op de openbare school, acte de presence op verjaardagen en jubilea, aandacht voor elke zieke (indien bekend), dorpsmaaltijden, pioniersplek Noordwelle,…etc Gelukkig vinden velen van u het behoud van de kerk meer dan waardevol en wij spreken dan ook het vertrouwen uit dat onze nog te bezorgen brief weer goed wordt ontvangen . Wilt u beetje helpen met het vele werk wat moet geschieden? Advertentie: Wij staan open voor elke tip om te komen tot aanschaf (gratis?) van

24

eenduidige kunststofkratten voor opslag en transport van boeken. Gezien de inspanningen van de ploeg onder leiding van Wim van der Waal zoals bv. Op zaterdag 28 november, zijn ca 200 stuks hard nodig. Beloning voor goede tip of handreiking: als eerste snuffelen in 4000 boeken! Wij, kerkrentmeesters, zitten klaar aan de telefoon of computer. 06.53704923 of : [email protected]

Kiek kiek, ’n kacheltje op d’n diek Bijna elke Zeeuw weet wat dit betekent, maar de niet-Zeeuw tuint er in. Want “kacheltje” is hier echt niet iets om je huis warm te houden, het is een veulen. Zulke instinkers komen veel voor en ze worden in de taalkunde “sjibbolet” genoemd. Je kunt er mee te weten komen of iemand wel of niet bij jouw groep hoort. De term komt uit het Oude Testament, Richteren 12: 1-15. Daar wordt verteld hoe twee Semitische stammen met elkaar vechten, de Efraïmieten en de Gileadieten. De Gileadieten wonnen en zetten een blokkade op om de vluchtende Efraïmieten te doden. (hoe modern!) Bij de oversteekplaatsen van de Jordaan stelden ze schildwachten op die iedereen het woord sjibbolet (korenaar) lieten zeggen. Zei je sibbolet dan verraadde je jezelf als Efraïmiet en werd je meteen gedood. Zij konden namelijk de sj niet uitspreken! En zo werden volgens dit bijbelgedeelte 42000 Efraïmieten gedood. In de meidagen van 1940 was de sjibbolet een probaat middel om Duitstalige infiltranten te ontmaskeren. Zij konden niet zoals de Nederlanders “Scheveningen” zeggen. Het werd Sjeveningen. Maar ook de Friezen konden er wat van. Er wordt verteld dat Grote Pier het middel gebruikte om Hollanders te onderscheiden van Friezen. Büter, brea en griene tsiis wa’t dat net sizze kin is gjin oprjochte Fries. Boter, roggebrood en groene kaas, wie dat niet zeggen kan is geen echte Fries. Om u gerust te stellen, want onze dominee is ook een Fries, dit was erg lang geleden! Henk Blom

25

Volksmuziek uit Oekraine in dorpskerk Noordwelle Op zondagmiddag 13 december a.s. kwam het muzikaal ensemble “Loubistok” uit Oekraïne naar Noordwelle voor een zeer bijzonder kerstconcert in onze dorpskerk. De groep Loubistok (wat “Liefdesdrank” betekent) komt uit de stad Lviv in West-Oekraïne. Hun repertoire bestaat uit volks- en kerstliederen, grotendeels afkomstig uit de traditie van de Hutzulen, een bergvolk uit de Karpaten, en uit de rijke "kozakkentraditie". Ook Nederlandstalige kerstliederen behoren tot hun repertoire. Het ensemble bestaat uit vijf dames die niet alleen schitterend kunnen zingen maar bovendien een 20-tal traditionele instrumenten bespelen. Zij treden op in traditionele klederdracht. De groepsleden volgden elk een conservatoriumopleiding en zijn allen actief in het muziekleven van Lviv. Vier van hen zijn werkzaam in het muziekonderwijs en nummer vijf’ is als zangeres verbonden aan het filharmonisch orkest van Lviv. De meerstemmige zang vormt het hoofdbestanddeel van hun repertoire, met de vaak adembenemend mooie begeleiding op kobza (een instrument dat sterk lijkt op een gitaar), op bandoura of knieharp, op viool en op diverse traditionele fluitinstrumenten.

26

Loubistok geeft al jaren concerten in West-Europa, waar zij telkens opnieuw zalen tot de nok gevuld krijgen. Toch is het steeds weer spannend of de groep voor hun concertreizen de benodigde visa kunnen verkrijgen. Zeker gezien de huidige politieke toestand was dat niet vanzelfsprekend. Ton Kranendonk Namens de Werkgroep “Vrienden van de dorpskerk Noordwelle”

Gezamenlijk gesprek na de kerkdienst Gezamenlijk gesprek na de kerkdienst is vormend. Sinds de zomer van 2015 is er na iedere zondagmorgendienst koffie met nagesprek in het koor van de Jacobuskerk. Voor de ontmoeting met onze wekelijkse gasten, maar ook ter versterking van de onderlinge pastorale band en de gemeenteopbouw. Na de koffie vormen we nog even, een kwartier, een kring om gezamenlijk en pastoraal de dienst te verwerken. Wat heeft ons geraakt of waar hebben we moeite mee? Het kan ons helpen om bewuster bezig te zijn met de vruchten van geloof en kerkgang, juist in deze tijd van kerkverlating en kerkvernieuwing. Daarbij kan luisteren even zinvol zijn als spreken. Opdat we niet als los zand uit elkaar vallen! ds. Piter Goodijk. Kerkdiensten

Jacobuskerk - Renesse KERKDIENSTEN RENESSE 20-12-15 24-12-15 22.00 uur 25-12-15 09.30 uur 27-12-15 31-12-15 1-01-16 10.00 uur 3-01-16 10-01-16 09.30 uur 17-01-16 10.00 uur 24-01-16 09.30 uur 31-01-16 09.30 uur

geen - zie Noordwelle ds. P. Goodijk, Kerstnachtdienst m.m.v. kerkkoor, schouws koperensemble, Annemarie Heiligers ds. P. Goodijk, 1e kerstdag geen - zie Noordwelle geen - zie Noordwelle ds. P. Goodijk, nieuwjaarsochtendgebed geen - zie Noordwelle ds. P. Goodijk. Afscheid ambtsdragers Na de dienst gemeenteberaad R.K.Kerk Haamstede, eenheidszondag ds. P. Goodijk ds. P. Goodijk, viering Heilig Avondmaal

27

7-02-16 14-02-16 21-02-16 28-02-16 6-03-16 13-03-16 20-03-16

09.30 uur 09.30 uur 09.30 uur 09.30 uur 09.30 uur 09.30 uur 09.30 uur

geen - zie Noordwelle ds. P. Goodijk, 1e zondag 40 dagen tijd ds. A. v.d. Deijl ds. P. Goodijk geen - zie Noordwelle ds. P. Goodijk, biddag ds. R. Silvis, palmpasen

Corneliuskerk - Noordwelle KERKDIENSTEN NOORDWELLE 20-12-15 24-12-15 25-12-15 27-12-15 31-12-15 3-01-16 10-01-16 17-01-16 24-01-16 31-01-16 7-02-16 14-02-16 21-02-16 28-02-16 6-03-16 13-03-16 20-03-16

11.00 uur 11.00 uur 11.00 uur 18.00 uur 11.00 uur 10.00 uur 11.00 uur 11.00 uur 11.00 uur 11.00 uur 11.00 uur 11.00 uur 11.00 uur 11.00 uur

ds. P. Goodijk, 4e advent meditatieve zangdienst geen - zie Renesse ds. P. Goodijk, 1e kerstdag ds. de Bie ds. P. Goodijk ds. B. Boersma geen – zie Renesse R.K.Kerk Haamstede, eenheidszondag ds. G. Sinke ds. P. Goodijk, viering Heilig Avondmaal ds. P. Goodijk ds. P. Goodijk, 1e zondag 40 dagen tijd ds. A. v.d. Deijl ds. P. Goodijk mw. R. Davelaar, zendingszondag geen - zie Renesse ds. R. Silvis, palmpasen

De redactie van Van Het Kerkplein wenst u gezegende kerstdagen en een voorspoedig 2016 toe!

28

Adressen kerkelijke instanties: •

Predikant: ds.Piter Goodijk, tel.0111-461384, Kromme Reke 4, 4325 AL Renesse, e-mail: [email protected]

•

Secretaris: Frans Dudok, mob.0634284081, Korte Moermondsweg 3, 4325 LA Renesse, e-mail: [email protected] Penningmeester: Gean Huttinga-Steur, mob. 0613144403, Zuidwellewekken 6,4325 SH Noordwelle, e-mail: [email protected]

•

•

• • •

•

Banken: Rabobank rekening NL79RABO0357807286 t.n.v.Kerkrentmeesters C.V.K. PKN HG Renesse/Noordwelle ING rekening NL98INGB0000113395 t.n.v.College van Kerkrentmeesters PKN Herv.Gem. Renesse-Noordwelle (Bij de secretaris/ontvanger zijn ook collectebonnen verkrijgbaar) Diakonie & Zending: voorzitter Sytske Nijman-Meenks, tel.0111-462943/ mob.0624258912, Oude Moolweg 27, 4325 GH Renesse; penningmeester Elbrich v.d.Assem-v.d.Woude, mob.0641023289, Dorpsring 9, 4326 Noordwelle, e-mail: [email protected] Banken: Diaconie en bloemenpot: ING rekening NL50INGB0000216109, t.n.v.diaconie N.H. Gem.Renesse/Noordwelle; Zending: Zending: zendingbusjes bij de ingang van de kerk. e Van ’t Kerkplein (huis-aan-huisblad, 3 maand van elk kwartaal): Henk Blom, tel. 0111-461254 Kromme Reke 12, 4325AL Renesse, email: [email protected] Website: www.kerkrenessenoordwelle.nl contactpersoon Coby Kalis-Los, tel.0653373435, e-mail: [email protected] Organisten; Jacobuskerk: Kees Groenleer, tel.0111-653064, Haeskenshof 4a, 4328 CE Burgh-Haamstede, e-mail: [email protected] Corneliuskerk: Ton Kranendonk, tel.0111-461733, Jan Delstlaan 18, 4326 AH Noordwelle, e-mail: [email protected] Gebruik kerkgebouwen: Contactpersoon Bert van den Bos, tel.0111-462178, e-mail: [email protected]