Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal

2

Vergaderjaar 2000–2001

27 622

Mond- en Klauwzeer

Nr. 13

VERSLAG VAN EEN ALGEMEEN OVERLEG Vastgesteld 30 maart 2001 De vaste commissie voor Landbouw, Natuurbeheer en Visserij1 heeft op 21 maart 2001 overleg gevoerd met minister Brinkhorst van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij over: – de brief d.d. 20 maart 2001 van de minister van LNV inzake de verdenking van mond- en klauwzeer op een bedrijf in Oene (VVM 01.113). Van dit overleg brengt de commissie bijgaand beknopt verslag uit.

1

Samenstelling: Leden: Van der Vlies (SGP), ondervoorzitter, Swildens-Rozendaal (PvdA), Ter Veer (D66), voorzitter, Witteveen-Hevinga (PvdA), Feenstra (PvdA), Poppe (SP), Van Ardenne-van der Hoeven (CDA), Stellingwerf (ChristenUnie), M. B. Vos (GroenLinks), Augusteijn-Esser (D66), Klein Molekamp (VVD), Passtoors (VVD), Eisses-Timmerman (CDA), Th. A. M. Meijer (CDA), Hermann (GroenLinks), Geluk (VVD), Schreijer-Pierik (CDA), Atsma (CDA), Oplaat (VVD), Schoenmakers (PvdA), Waalkens (PvdA), Udo (VVD), Herrebrugh (PvdA), Snijder-Hazelhoff (VVD), Dijsselbloem (PvdA). Plv. leden: Van Vliet (D66), Depla (PvdA), Ravestein (D66), Zijlstra (PvdA), Albayrak (PvdA), Kant (SP), Mosterd (CDA), Van Middelkoop (ChristenUnie), Van der Steenhoven (GroenLinks), Scheltema-de Nie (D66), Verbugt (VVD), Cornielje (VVD), Buijs (CDA), Rietkerk (CDA), Karimi (GroenLinks), Kamp (VVD), Reitsma (CDA), Van Wijmen (CDA), Patijn (VVD), Dijksma (PvdA), Belinfante (PvdA), O. P. G. Vos (VVD), De Boer (PvdA), Te Veldhuis (VVD), Duivesteijn (PvdA).

KST52306 ISSN 0921 - 7371 Sdu Uitgevers ’s-Gravenhage 2001

Vooraf deelt de minister mee dat hedenmorgen vroeg mond- en klauwzeer op een boerderij in Olst is geconstateerd. Dit bedrijf heeft in het jaar 2001 geen enkele aanvoer van vee gehad en de laatste weken ook geen afvoer. Vandaag is de ruiming ingezet. De minister uit zijn medeleven met de boeren en hun gezinnen. Alles moet in het werk gesteld worden om verdere uitbreiding te voorkomen. Het zogenaamde standstillregime is in werking getreden. Rond het besmette bedrijf wordt een zone van 1 km preventief geruimd. In heel Nederland geldt met ingang van 11.00 uur een vervoersverbod van alle vee en pluimvee. Tevens wordt in heel Nederland het vervoer van mest verboden. In een straal van 10 km rond de besmette en verdachte bedrijven wordt ook het vervoer van melk verboden. Daarnaast wordt in deze gebieden, conform het draaiboek, de aanvoer van voer verboden, tenzij dit om welzijnsredenen noodzakelijk is. De im- en export van gevoelige dieren alsmede van de producten van deze dieren worden verboden. Met ingang van heden zijn alle grote evenementen afgelast vanwege het standstillregime. De officiële test van de verdachte dieren op de boerderij in Oene is nog steeds niet positief. Bij geiten is de diagnose moeilijk te stellen. Desalniettemin zijn er veel aanwijzingen voor besmetting met MKZ. Ook rond deze boerderij zal het vee in een ring van 1 km worden geruimd. Daaraan voorafgaand zullen de dieren worden gevaccineerd. Gezien de contacten van dit bedrijf met bedrijven in Maren-Kessel en Oosterwolde, zullen ook die bedrijven – inclusief die in een ring van 1 km daaromheen – preventief geruimd worden. De afvoer van geiten van het bedrijf in Oene heeft vorige week maandag en dinsdag plaatsgevonden, dus voor de instelling van het algemene vervoersverbod.

Tweede Kamer, vergaderjaar 2000–2001, 27 622, nr. 13

1

Vragen en opmerkingen uit de commissie De heer Waalkens (PvdA) sluit zich aan bij de woorden van medeleven van de minister. De PvdA-fractie heeft het tot nu toe gevoerde beleid terzake zakelijk beoordeeld. Het is nu niet de tijd om de politieke verschillen van inzicht breed uit te meten. De heer Waalkens roept de Kamer op, in het belang van veehoudend Nederland samen met het ministerie het plan van aanpak zo goed mogelijk gestalte te geven. Een goede communicatie is hierbij essentieel. Betrokkenen moeten zo goed mogelijk geïnformeerd worden. Bij deze fase van het draaiboek MKZ past een commandostructuur. De heer Atsma (CDA) spreekt zijn teleurstelling erover uit dat alle preventieve maatregelen niet voldoende zijn geweest. Dit raakt de betrokkenen op het platteland, maar in feite de gehele samenleving. Terecht worden strenge maatregelen genomen om verdere verspreiding van het virus te voorkomen. Welk beleid voert Brussel precies op dit punt? Kan de minister nadere informatie geven over het eventueel vaccineren en de voorraad entstof? Wat zijn grote evenementen? Worden nadere preventieve maatregelen overwogen met het oog op mogelijke besmetting via menselijke contacten? De heer Van der Vlies (SGP) sluit zich aan bij de woorden van mededogen met de getroffenen. Evenals de minister heeft de fractie van de SGP gebeden dat het virus niet in Nederland zou toeslaan. Veel boeren weten zich in dezen afhankelijk. Degenen die de versoepeling van het vervoersverbod in het weekend afkeuren, geven vooral blijk van wijsheid achteraf. Het gepresenteerde pakket maatregelen is onontkoombaar. Wordt rekening gehouden met gewetensbezwaren bij enting? De heer Stellingwerf (ChristenUnie) is van mening dat er naar beste kunnen op de ontstane situatie wordt gereageerd. Helaas is het niet gelukt het virus buiten Nederland te houden. Er is nu sprake van een aantal grote dilemma’s, vooral met het oog op het welzijn van dieren. Geruimde dieren moeten ook afgevoerd worden. Wat is het verschil met het één-op-ééntransport van levende dieren naar een slachterij? De heer Ter Veer (D66) steunt het beleid van de minister. Het is logisch dat dit per dag, per uur kan worden bijgesteld. De situatie blijft zorgelijk. In Argentinië zijn er 50 bedrijven met MKZ. Is de import van Argentijns vlees inmiddels gestopt? In het Verenigd Koninkrijk zijn er nu 400 bedrijven besmet. Het is zeer teleurstellend dat Europa nog steeds niet tot vaccinatie wil overgaan. Wat zijn de gevolgen als gevaccineerde dieren in Nederland niet worden geruimd, maar geslacht? Wil de minister in Brussel aanhangig maken dat lidstaten soms genoopt zijn, maatregelen op maat te nemen? Het is inmiddels zichtbaar geworden dat het gesleep met dieren Nederland parten speelt. Met dezelfde wagens waarmee mest wordt vervoerd, wordt ook slib naar zuiveringsinstallaties afgevoerd. Kan dit laatste wel doorgang blijven vinden? De heer Oplaat (VVD) heeft met grote zorgen kennisgenomen van de berichten. Als blijkt dat het virus via menselijke contacten is verspreid, moeten er wellicht nog stringentere maatregelen genomen worden. De minister houdt gelukkig het hoofd koel en blijft met beide benen op de grond staan. De VVD-fractie steunt de uitvoering van het draaiboek. Wat wordt onder grote evenementen verstaan? Vallen hier ook voetbalwedstrijden onder?


2

De Kamer controleert de minister achteraf. Nu is het zaak dat de minister alle energie in de aanpak van dit probleem kan steken. Mevrouw Van Gent (GroenLinks) betuigt haar medeleven met de getroffen boeren en boerinnen. Nu moet alles op alles worden gezet om gezamenlijk deze ernstige besmetting te bestrijden. Wordt bij de eventuele versoepeling van het vervoersverbod rekening gehouden met de incubatietijd van 18 dagen? Er mogen absoluut geen risico’s meer genomen worden. Kan de minister nader ingaan op de problemen met dierenwelzijn? Er kan alleen beperkt transport onder direct toezicht van de RVV plaatsvinden. Wat is het beleid ten aanzien van de vijftig bedrijven met dieren uit Frankrijk? Wat is de mening van LTO over de maatregelen? De heer Poppe (SP) noemt de besmetting een ramp. Door het gesleep met dieren door Europa wordt het virus steeds verder verspreid. Wat is de houding van Brussel nu het virus op het continent is aangetroffen? Binnenkort breekt de vakantietijd weer aan en wellicht moeten ook in dat kader beperkende maatregelen worden genomen. Wat is de mening van de minister over het voornemen van Frankrijk om vanaf 28 maart weer export van levende dieren toe te staan? Is men in Frankrijk ook overgegaan tot ringenting? Wil de minister bevorderen dat overal in Europa de haarden via ringenting worden ingedamd? Waarom gebeurt dit overigens niet in Engeland? Antwoord van de regering De minister onderschrijft het cruciale belang van een goede communicatie. Daarin moet ook het medeleven met de getroffenen worden uitgedragen. Er is contact geweest met de Europese Commissie. De verwachting is dat het Permanente Veterinair Comité (PVC) op zeer korte termijn bijeenkomt om deze kwestie te bespreken. Het Verenigd Koninkrijk blijft een zeer grote dreiging. Ook het verkeer van personen is daarmee in het geding. Alle contacten op de getroffen bedrijven worden nagegaan. Veehouders moeten op dit punt elk contact dat niet strikt noodzakelijk is, vermijden. Bezoekers en hun voertuigen kunnen alleen worden toegelaten na een zeer gedegen ontsmetting. In Frankrijk zijn er nu twee gevallen van MKZ, allebei in het departement Mayenne. Er is dagelijks contact met België en Duitsland. De Nederlandse maatregelen gaan overigens verder dan de voorschriften van de EU. In brede kring in de EU is men niet bereid het non-vaccinatiebeginsel ter discussie te stellen. De voorbereidingen van een nota terzake gaan gewoon door. De EC heeft een brief aan de regeringsleiders toegezegd waarin de voor- en nadelen van vaccinatie op een rij worden gezet. De discussie wordt voortgezet. De preventieve ringenting moet gezien worden als een uitgestelde destructie. Evenals bij vorige crises zal ook in dit geval de geloofsovertuiging van betrokkenen worden gerespecteerd. De desbetreffende bedrijven zullen dan geruimd worden. Er zijn overigens voldoende vaccins in Nederland. Een half miljoen is direct beschikbaar. In de eerste twee weken komen er twee miljoen bij en daarna anderhalf miljoen per twee weken. Bij grote evenementen gaat het natuurlijk om diergerelateerde contacten. Indoor Brabant gaat dus niet door. Overdracht van het virus door personen is mogelijk, maar het gaat wel heel ver om manifestaties te verbieden waarbij in het geheel geen dieren betrokken zijn. Er wordt hedenmiddag een interdepartementale werkgroep onder leiding van LNV ingesteld. Hierin zal een verbod van sportevenementen, bijvoorbeeld wielerwedstrijden, in het getroffen gebied besproken worden. LNV geeft


3

adviezen, maar de uiteindelijke afweging wordt op decentraal niveau gemaakt. Met het oog op het welzijn kunnen bedrijven slechts gedurende een bepaalde periode volledig worden geblokkeerd. Het noodzakelijke transport moet met zoveel mogelijk waarborgen worden omkleed. De ervaringen met de varkenspest hebben geleerd dat er zeer zorgvuldig gehandeld moet worden. Er komt geen Argentijns vlees Nederland binnen. De kwestie van de afvoer van slib zal nader bezien worden. De noodvaccinaties moeten in Europa worden gemeld. De Britten kunnen daartoe overigens niet gedwongen worden. Het Verenigd Koninkrijk blijft kiezen voor de zogenaamde «stamping out». De minister vraagt de Kamer, verwante partijen in het VK aan te spreken op het non-vaccinatiebeleid. Afgelopen zondag waren alle Franse dierrelaties getraceerd, geruimd en onderzocht. Vervolgens kon er gefaseerd tot verruiming van het vervoersverbod overgegaan worden. De minister wijst er met nadruk op dat hij de beslissingen terzake zelf heeft genomen. Het bedrijf in Oene was daarna de complicerende factor. Aanvankelijk leek het daar om een ander virus te gaan, maar de besmetting in Olst lijkt het tegendeel te bewijzen. De incubatietijd verschilt sterk per diersoort. Er kan niet gezegd worden dat er de komende 18 dagen niets zal veranderen. De situatie moet van dag tot dag, van uur tot uur bezien worden. De minister maakt zich grote zorgen over de pluimveesector waar het algehele vervoerverbod op korte termijn tot grote welzijnsproblemen zal leiden. Nadere gedachtewisseling De heer Waalkens oppert de mogelijkheid dat de versoepeling van het vervoersverbod tot de besmetting van het derde bedrijf heeft geleid. Krijgen reisorganisaties instructies? De heer Atsma vraagt of het inmiddels mogelijk is, onderscheid te maken tussen ziek vee en gezond vee dat geënt is. De heer Van der Vlies benadrukt dat in de pluimveesector snel grote problemen kunnen ontstaan. Ook de opslag van mest verdient aandacht. De heer Stellingwerf pleit ervoor de desbetreffende dieren één op één levend naar de slachterij af te voeren. De heer Ter Veer vraagt waarom Nederland afzijdig moet blijven ten aanzien van de werkwijze in het Verenigd Koninkrijk. Het veterinair comité zou zich zorgen moeten maken over Engeland als voortdurende bron van het virus. Mevrouw Van Gent informeert of de capaciteit van de RVV voldoende is. De heer Poppe komt terug op zijn vraag over de versoepeling van het vervoersverbod in Frankrijk. Er is behoefte aan een standstill voor heel Europa. Welke maatregelen wil de minister op dit punt nemen? De minister herinnert eraan dat het transport van de bokjes om welzijnsredenen op 12 en 13 maart heeft plaatsgevonden, dus voor het algehele vervoersverbod. Er is geen enkel causaal verband tussen de afvoer van de bokjes en de situatie in Olst. In het interdepartementaal overleg zal aandacht gevraagd worden voor mogelijke acties in de richting van reisorganisaties. Het markervaccin is nog niet gevalideerd. Dit houdt vermoedelijk verband met het non-vaccinatiebeleid. Nederland zal hier aandacht voor blijven vragen.


4

Het pluimvee en de mestopslag hebben de aandacht van het ministerie. Het is evident dat in de ring van 1 km waarbinnen geruimd wordt geen verder transport mogelijk is. Daarbuiten kan er sprake zijn van een zekere flexibiliteit. Het is inderdaad verbazend dat men elders in Europa anders reageert op de acties in het Verenigd Koninkrijk. Nederland heeft als een van de weinige lidstaten daarop in het PVC kritiek geuit. Het spreekt vanzelf dat de capaciteit van de RVV zoveel mogelijk wordt uitgebreid, waarbij ook studenten veeartsenij worden ingeschakeld. De Europese Commissie heeft toestemming voor de versoepeling van het vervoersverbod in Frankrijk gegeven. Overigens was er op de afgelopen Landbouwraad begrip voor de stelling dat het transport van dieren beperkt moet worden. Het zal nog wel enige tijd duren voordat dit in beleid is omgezet, maar in de loop van dit jaar zal er naar verwachting een algemene nieuwe oriëntatie komen inzake het transport van levend vee. De voorzitter van de commissie, Ter Veer De griffier van de commissie, De Lange


5

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Recommend Documents