2
Tweede Kamer der Staten-Generaal Vergaderjaar 1987-1988
B e g r o t i n g v o o r het jaar 1988
20 200 G
Vaststelling begroting van uitgaven en inkomsten
Staatsbedrijf der Posterijen, Telegrafie en Telefonie
Nr. 2
M E M O R I E V A N TOELICHTING Inhoud
1.
1.1 1.2
ALGEMEEN Inleiding Herziene raming 1987
Blz. 2 2 3
2. 21 2.2
MARKTONTWIKKELINGEN Post Openbare telegrafie inclusief tekstcommunicatie en data
5 5 5
2.3
Telefonie
5
3.
PERSONEELSONTWIKKELING
7
4. 4.1 4.2 43
FINANCIËLE RESULTATEN Algemeen Post Telegrafie inclusief tekstcommunicatie en data Telefonie Subsidies Bijdrage aan de Stichting Nepostel Garantie aan informatica univer siteit
9 9 9 9
4.4 4.5 4.6 4.7
9 10 11 11
Blz 48 4.9 4.10 4.11
Afschrijvingen Rente Resultaten Financiering
11 11 12 13
5.
INVESTERINGEN
14
6.
O N T W I K K E L I N G E N OP MIDDELLANGE TERMIJN Algemeen Post Telecommunicatie Algemeen Infrastructurele voorzieningen Telecommunicatievoorzienirgen en randapparatuur Diensten Internationale telecommunica tie Marktontwikkelingen Sociaal beleid
17
6.1 6.2 6.3
6.4 65
BALANS PTT PER 31 DECEMBER 1986
17 17 18 18 19 21 22 25 27 28 29
Het advies van de Raad van State wordt niet openbaar gemaakt op grond van het bepaalde in artikel 25a, vierde lid jo derde lid, onder b, van de Wet op de Raad van State
Tweede Kamer, vergaderjaar 1987-1988, 20 200 hoofdstuk G, nr. 2
1
1. ALGEMEEN § 1 . Inleiding In het komende begrotingsjaar zal de verzelfstandiging van de PTT haar beslag krijgen. De hiertoe vereiste wetsvoorstellen zijn thans in een vergevorderd stadium en zullen eind 1987 de Kamer bereiken. Middels deze wetgeving wordt de structuur van PTT Nederland NV en het toezicht op dit bedrijf bepaald. Voor 1988 wordt voor de PTT een goed resultaat verwacht. Bij Telecommunicatie maakt het resultaat, bij een groeiend geïnvesteerd vermogen, een kleine verbetering van het rendement mogelijk. Bij de Post wordt voor het derde opeenvolgende jaar een positief resultaat verwacht. Met een winst van f 2 3 , 4 min in 1988 geeft het resultaat slechts een beperkte daling te zien ten opzichte van de raming voor 1987. Naar verwachting is de batenstijging, bij nagenoeg gelijkblijvende tarieven, niet voldoende om de kostenstijging volledig op te vangen. Het beeld van de bedrijfsresultaten van de dienstonderdelen is als volgt: 1988
1987
Post Telecommunicatie
23,4 1386,8
42,3 1244,2
Bedrijfsresultaat
1410,2
1286,5
De verbetering van het bedrijfsresultaat wordt gebruikt om het investeringsniveau in 1987 en 1988 met respectievelijk f 70 min en f 100 min op te hogen. Naar het zich thans laat aanzien is deze ophoging voldoende om aan de investeringsbehoefte van Telecommunicatie - die zich op een hoog niveau handhaaft - te kunnen voldoen. Het is daarbij mogelijk gebleken, conform het regeringsstandpunt over het rapport van de commissie Steenbergen, de investeringsmiddelen voor de PTT in de interimperiode tot 1 januari 1989 binnen de kaders van de begroting te financieren. Aldus behoeft geen beroep gedaan te worden op de externe kapitaalmarkt. Mocht in 1988 een verdere uitbreiding van de investeringsruimte in een bepaalde sector noodzakelijk blijken, dan zal binnen de kaders van de begroting door prioriteitenstelling de daartoe benodigde ruimte moeten worden gevonden. Om de enkele jaren geleden in gang gezette vernieuwing van de infrastructuur volgens plan te kunnen realiseren zal na 1988 een verdere verhoging van het investeringsniveau noodzakelijk zijn. Voor deze verhoging van het investeringsniveau zal de NV PTT Nederland een beroep kunnen doen op de kapitaalmarkt. Met de bouw van het hoofdkantoor van de PTT te Groningen werd in november 1986 aangevangen. Het deel van dit complex, dat de eerste fase vormt en aan ca. 1000 medewerkers kantoorhuisvesting moet bieden, wordt eind 1988 opgeleverd. Ook het thans in aanbouw zijnde tweede computercentrum zal dan operationeel zijn. Ingevolge de opgelegde spreidingstaakstelling zijn thans reeds ruim 1200 PTT-functies in Groningen gevestigd, waaronder het PTT-Landelijk Opleidingscentrum en het PTT-Telematicalaboratorium. In dit begrotingsjaar wordt de voorbereiding op de verzelfstandiging afgerond als de kamerbehandeling van de diverse wetsontwerpen volgens verwachting verloopt. De kamerbehandeling betreft een viertal wetsontwerpen met bijlagen.
Tweede Kamer, vergaderjaar 1987-1988, 20 200 hoofdstuk G, nr. 2
2
De Machtigingswet zal de Minister van Verkeer en Waterstaat machtigen om PTT Nederland NV op te richten. Bovendien worden met deze wet de concessies voor post en telecommunicatie aan deze vennootschap verleend. De boedelscheiding tussen de Staat en de PTT en de basis voor het te verstrekken vreemd vermogen zijn eveneens geregeld. Ook de verplichting tot het in een aparte dochtervennootschap onderbrengen van de telecommunicatie-concessiefunctie binnen vijf jaar na oprichting, is hierin geregeld. De Personeelswet regelt de overgang van de rechtspositie van de PTT-medewerkers conform de kabinetsbeslissingen en legt de basis voor het op te richten PTT-pensioenfonds. De Postwet is geheel vernieuwd. Het betreft vooral modernisering en verwerking van het concessiesysteem. De Wet op de telecommunicatievoorzieningen is een geheel herziene T&T-wet. De ingrijpende modernisering, de wijzigingen ten gevolge van het wegvallen van het monopolie op randapparatuur en het concessiesysteem hebben aanleiding gegeven het wetsontwerp in zijn geheel opnieuw vast te stellen. § 2. Herziene raming 1987 Batenontwikkeling Ten opzichte van de begroting zijn de exploitatiebaten f351,6 min. hoger geraamd. Dit verschil kan als volgt aan de afzonderlijke bedrijfsonderdelen worden toegeschreven. Post ( + f49,6 m i n ) . De hogere raming bij Post kan voor f53,7 min. worden toegeschreven aan een sterkere stijging van de opbrengst postverkeer, voornamelijk als gevolg van een gunstiger verkeersontwikkeling bij de partijenpost, en hogere diverse baten ad f 5 , 0 min.. De baten loketdiensten zijn daarentegen f9,1 min. lager geraamd. Telegrafie ( + f42,2 min.). De hogere baten Telegrafie zijn voornamelijk te danken aan hoger geraamde opbrengsten van het beschikbaar stellen van geleidingen en van nieuwe diensten. Telefonie ( + f254,1 min.). De gunstige verkeersontwikkeling bij Telefonie veroorzaakt ten opzichte van de begroting een toeneming van de opbrengst van gesprekken met f 114,5 min.. De periodieke vergoedingen zijn thans f 18,6 min. hoger geraamd hetgeen met name valt toe te schrijven aan de gunstige ontwikkeling van het aantal aansluitingen. De overige baten zijn f 121,0 min. hoger dan begroot, hetgeen hoofdzakelijk het gevolg is van een grotere afzet van apparatuur, een hoger geraamde opbrengst uit werken voor derden alsmede van hogere diverse baten. Omroep en Televisie ( + f 5 , 7 min.). Las te non twikkeling De bedrijfslasten komen in de herziene raming f 152,8 min. hoger uit dan begroot. Deze hogere raming kan aan de volgende kostensoorten worden toegeschreven: Personeelslasten (-/- f40,5 min.). Het verschil ad -/- f40,5 min. is per saldo het gevolg van lager geraamde gemiddelde personeelslasten ad -/f81,9 min. en 766 taken hoger geraamde personeelsbezetting ad f 41,4 min.. Rente kapitaalschuld (-/- f47,5 min.). De daling van de rente kapitaalschuld vormt de som van de effecten van een lagere kapitaalschuld ad f 3 , 4 min. en een lagere rente over de kapitaalschuld ad f44,1 min.. Afschrijvingen (-/- f 104,1 min.). Volgens planning zullen een verdere aanscherping van het logistiek proces, de voorraadbeheersing, de bredere introductie van verkoop van randapparatuur, de verhoging van
Tweede Kamer, vergaderjaar 1987-1988, 20 200 hoofdstuk G, nr. 2
3
enkele afschrijvingspercentages voor bedrijfsmiddelen bij Telecommunicatie en de hogere investeringen een opwaarts effect op de afschrijvingen veroorzaken. Als gevolg van de lagere vervangingswaarde zijn de afschrijvingen evenwel per saldo lager geraamd. Lasten materiaal en diensten door derden ( + f335,5 min.). Door een hoger materiaalverbruik en een hoger gebruik van diensten door derden, met name als gevolg van de toegenomen afzet, komen de lasten van materiaal en diensten door derden per saldo hoger uit. 3V2%-heffing over de baten ( + f 9 , 4 min.). De hogere 3'/2%-heffing kan worden toegeschreven aan hoger geraamde externe baten. Bedrijfsresultaat Door een toeneming van de baten met f 351,6 min. en een toeneming van de lasten met f 152,8 min. zal het bedrijfsresultaat van de gezamenlijke dienstonderdelen met f 198,8 min. toenemen. Bij de Post en bij Telefonie verbetert het bedrijfsresultaat met respectievelijk f 7 9 , 5 min. en f79,1 min.. Het resultaat bij de Telegrafie is thans f40,2 min. hoger geraamd. Rente over fondsen en reserves De rente over de fondsen en reserves zal f 8 9 , 0 min. lager uitkomen, in hoofdzaak als gevolg van een lager rentepercentage.
Tweede Kamer, vergaderjaar 1987-1988, 20 200 hoofdstuk G, nr. 2
4
II.
MARKTONTWIKKELINGEN
§ 1 . Post In 1988 zal het binnenlands postverkeer toenemen met 2,5% (125 min. stukken) ten opzichte van 1987. Gesplitst naar losse post en partijenpost betekent dit een stijging van respectievelijk 1,0% (15 min. stukken) en 3,2% (110 min. stukken). Met uitzondering van de gelijkblijvende categorie dagbladen komt bij alle categorieën een toename van het verkeer voor. In absolute zin is de groei het sterkst bij de partijenpost brieven/briefkaarten, de partijenpost drukwerken en het ongeadresseerde drukwerk. De uit het buitenland ontvangen post zal ten opzichte van 1987 met ongeveer 2% toenemen. De naar het buitenland verzonden post zal zich handhaven op het niveau van 1987. De lokethandelingen laten een daling zien van 1% (2 min. handelingen). § 2. Openbare telegrafie inclusief tekstcommunicatie en data Een toenemend gebruik van alternatieve tekst- en datacommunicatiemogelijkheden veroorzaakt verzadigingsverschijnselen bij de vraag naar telexaansluitingen. Het aantal telexaansluitingen zal hierdoor naar verwachting in 1988 circa 1% dalen. De ontwikkeling van het telexverkeer zal van de verzadigingsverschijnselen ook de gevolgen ondervinden. Het buitenlandse telexverkeer zal afnemen met circa 4%. Telex blijft voorshands een sterke infrastructuur voor elektronische tekstoverdracht. Dit komt met name door de internationale standaardisatie en het feit, dat een groot aantal landen via telex bereikbaar is. Zeker is dit het geval voor de ontwikkelingslanden. Op basis van de huidige marktsituatie wordt voor de diensten Datanet, Telefax en Viditel verwacht dat de produktvernieuwing op dit terrein en de hierop gerichte inspanningen in 1988 tot een relatief sterke groei van deze diensten zal leiden. Voor Teletex wordt met een bescheiden afzet rekening gehouden, dit in verband met de beginfase waarin dit produkt zich bevindt. § 3. Telefonie De groei van het aantal telefoonaansluitingen in 1988 zal naar verwachting ruim 170.000 bedragen. Dit is het gevolg van een verzadiging bij de particuliere aansluitingen in combinatie met een gelijkblijvende groei van het aantal zakelijke aansluitingen. Op het gebied van randapparatuur, zoals bijvoorbeeld telefoontoestellen, zal intensivering van het beleid van produktvernieuwing, assortimentsuitbreiding en het bieden van een goede prijs/kwaliteitsverhouding noodzakelijk zijn om de toenemende concurrentie het hoofd te bieden. Mede met het oog op de verzelfstandiging bestaat de mogelijkheid dat reeds in 1988 beleidsmaatregelen noodzakelijk blijken. Zonodig zal de Kamer daarover nader worden geïnformeerd. Het vooruitlopen door particuliere bedrijven op de opheffing van het monopolie op randapparatuur is ongewenst omdat de randvoorwaarden voor een concurrentiesituatie met betrekking tot de randapparatuur nog niet zijn ingevuld. Deze randvoorwaarden betreffen de vaststelling van keuringseisen en procedures teneinde alleen goedgekeurde apparatuur op het net te doen aansluiten. Geconstateerd moet worden dat mede hierdoor veel ondeugdelijke apparatuur op het net wordt aangesloten, hetgeen aan de kwaliteit van het telefoonverkeer afbreuk doet. De zakelijke markt zal in 1988 vooral een toename te zien geven in de afzet van kleine telefooninstallaties. Dit is voornamelijk het gevolg van produktvernieuwing en een verbetering van de prijs/prestatie-verhoudingen.
Tweede Kamer, vergaderjaar 1987-1988, 20 200 hoofdstuk G, nr. 2
5
Bij de recent geïntroduceerde produkten zal er vooral een grote vraag zijn naar aansluitingen op het nieuwe autotelefoonnet en naar de nieuwe semafoon. Het telefoonverkeer in het binnenland zal met circa 4% toenemen, naar het buitenland met circa 8%. De Service 06 zal de verkeersgroei in positieve zin beïnvloeden. Overzicht ontwikkeling verkeer 1986
1985
1984
1983
993 402 45
983 401 45
957 399 45
960 358 38
969 390 45
1455
1440
1429
1401
1356
1404
min. min. min. min. min. min.
1645 792 50 640 400 68
1580 774 50 635 380 66
1506 751 49 630 362 62
1429 711 49 622 317 56
1381 673 54 618 301 55
1274 566 54 601 247 58
Totaal
min.
3595
3485
3360
3184
3082
2800
Totaal binnenlandse post
min.
5050
4925
4789
4585
4438
4204
Ontvangen buitenlandse post
min.
219
215
205
207
216
207
Totaal bestelde post
min.
5218
5066
4994
4792
4653
4412
533
372
301
208
205
205
Omschrijving
Eenheid
Raming 1988
Brieven/briefkaarten Drukwerken Pakjes/postpakketten
min. min. min.
1004 405 46
Totaal
min.
Brieven/brief kaar ten Drukwerken Dagbladen Periodieken Ongeadresseerde drukwerken Pakjes/postpakketten
Herziene raming 1987
POST Losse post
binnenland
Partijenpost
binnenland
Verzonden buitenlandse post
min.
524
524
542
Lokethandelingen
min.
210
212
212
TELEGRAFIE Binnenlandse telegrammen Verzonden buitenlandse telegr. Nettovraag telexaansluitingen Aantal telexaansluit. ultimo Wachtenden op telexaansl. uit. Uitgaand buitenl. telexverkeer
min. min. 1000 1000 1000 min. min.
0,38 0,28 ~0,6 39,8 0,0 82,6
0,40 0,30 -0,1 40,3 0,0 86,3
0,42 0,31 0,8 40,2 0,0 87,7
0,43 0,34 1,0 39,3 0,7 38,1
0,46 0,33 1,3 38,1 0,7 86,0
0,49 0,40 1,0 36,6 0,6 83,0
TELEFONIE Nettovraag telefoonaansl. Aantal telefoonaansl. u l t i m o ' Toeneming aantal aansl. ultimo Totaal aanleg telefoonaansl. 2 Geregistreerde aanvragers ultimo Lokale gesprekken Interlokale gesprekken' Internationale gesprekken
1000 1000 1000 1000 1000 min. min. min.
172 6394 172 786 82 3623 2937 162
195 6222 193 781 83 3496 2826 150
193 6029 192 751 81 3401 2703 139
175 5823 171 700 77 3242 2638 127
169 5643 175 677 65 3157 2514 114
157 5462 162 632 63 3062 2370 105
1 Inclusief dienstaansluitingen en openbare spreekgelegen heden 2 Inclusief verhuizingen 3 Inclusief Service 06-gesprekken
Tweede Kamer, vergaderjaar 1987-1988, 20 200 hoofdstuk G, nr. 2
6
I I I . PERSONEELSONTWIKKELING De totale werkgelegenheid bij de PTT zal in 1988 ten opzichte van 1987 een geringe daling te zien geven. Daarnaast is er sprake van elkaar compenserende verschillen in de ontwikkelingen bij de diverse bedrijfsonderdelen. Oorzaken van voorziene toenemingen zijn te vinden in de nog steeds groeiende verkeersontwikkeling en extra arbeidscapaciteit die nodig is door de introductie van nieuwe technologieën. Ook vereisen de verzelfstandigingsoperatie en de daarvoor te realiseren reorganisaties extra capaciteit, met name bij de Centrale Directie. De geringe mogelijkheden om marktconforme salarissen aan te bieden en de beperkte ruimte voor loonontwikkelingen bij de ambtelijke schalen in de afgelopen jaren leiden in toenemende mate tot knelpunten bij het behouden en aantrekken van gekwalificeerde medewerkers. Gelet op de verzelfstandiging dreigt de PTT hierdoor in een achterstandspositie ten opzichte van het bedrijfsleven te geraken. Afnemende werkgelegenheid wordt voorzien als gevolg van verdergaande automatisering en efficiency-verbeteringen. De totale werkgelegenheid komt naar verwachting in 1988 op 81462 (in 1987 volgens herziene raming 81957) taken. Dit betekent werk voor bij benadering 100000 personen, waarvan circa 2 2 0 0 0 vrouwen (1986: ca. 21 000). De personeelslasten zullen in 1988 als gevolg van een geringe daling van de personeelssterkte en een geraamde stijging van de gemiddelde loonkosten per saldo toenemen met f 5 8 , 4 min. Uit de volgende tabellen valt de ontwikkeling in personeelssterkte naar bedrijfsonderdeel en de samenstelling van de personeelslasten af te lezen. Gemiddelde personeelsbezetting PTT (exclusief militairen, afwezigen met non activiteitsverlof, enz.) Dienstonderdeel
Raming 1988
Herziene raming 1987
Uitkomsten 1986
Postdistricten Telefoondistricten Omroep- en televisiestations Radiodienst Centrale Werkplaats Rijksautomobielcentrale Dr. Neherlaboratorium Dienst Omroepbijdragen Dienst Zegelwaarden te Haarlem PTT-telematicalaboratorium Centrale Directie en diverse Centrale diensten
46 850 25 888 67 250 592 400 572 330 50 103 6 360
46 775 26 541 69 260 602 412 580 330 50 53 6 285
47 118 26 304 70 260 617 442 569 322 47 13 6 218
Totaal PTT
81 462
81 957
81 980
Tweede Kamer, vergaderjaar 1987-1988, 20 200 hoofdstuk G, nr. 2
7
Overzicht personeelskosten PTT (in duizenden guldens)
Loon Sociale lasten uit hoofde van: Pensioen, wachtgeld, A O W / A W W , enz. Vakantie-uitkering Ziekte en ongevallen Jubileumgratificaties, enz. Algemene Kinderbijslag Wet Flex-uit
Raming 1988
Herziene raming 1987
Uitkomsten 1986
2 886 601
2 830 588
2 775 407
540 470 241 574 335 746 12 283 118 740
504 847 217 740 317 343 11 627 113913 31 458
—
528 215 237 898 330 639 12 097 116 933 16 129
Soc. Lasten in overige pers. lasten
4 135 414 - 40 945
4 072 499 - 40 322
3 972 335 - 38 573
Loon (incl. soc. lasten)
4 094 469
4 032 177
3 933 762
110217 173 802 44 614 53 618
111 421 175 006 44 583 55 103
Overige Personeelslasten: Overwerk" en wachttijdvergoeding Toelagen onregelmatige diensten Stuklonen' Toelagen, vergoedingen en gratificaties 3
4 476 720
Totaal
4 418 290
125 567 169 153 44 482 51 910 4 324 874
1
Vergoeding aan postagenten alsmede de vergoedingen per stuk voor het bezorgen van telegrammen, expresse-stukken, e.d. 2 Diverse toelagen aan personeel voor bepaalde dienstprestaties, vergoedingen voor verplaatsingskosten, reis- en pensionkosten bij wonen buiten standplaats, loonbetaling tijdens militaire dienst en personeelskosten van afgesloten boekjaren.
PTT
Jaar
Totale personeelslasten (in m i n . gld.)
Gemiddelde personeïlsbezetting
Gemiddelde personeelslasten per taak
Indexcijfers gemiddelde personeelslasten per taak
1983 1984 1985 1986 1987 1988
4 275,7 4 159,9 4 260,6 4 324,9 4 418,2 4 476,7
78 191 78 671 80 960 81 980 81 957 81 462
54 700 52 900 52 600 52 800 53 900 55 000
100 97 96 97 99 101
Tweede Kamer, vergaderjaar 1 9 8 7 - 1 988, 20 200 hoofdstuk G, nr. 2
8
IV. FINANCIËLE RESULTATEN § 1 . Algemeen De voor 1988 begrote uitkomsten van het bedrijf laten het volgende beeld zien: in m i n . gld, Post Telegrafie Telefonie Lasten van het fonds tot dekking van pensioenvervangende uitkeringen aan personeel van de voormalige radiodistributiecentrales , Resultaat bedrijfsvoering
23,4 224,3 1163,1
7.
0,6 1410,2
§ 2. Post (artikelen l a en 10a) Bij de Post zal het resultaat in 1988 met f 18,9 min. afnemen tot f 23,4 min. Dit is het gevolg van een bij de lastentoeneming (f 118,7 min.) achterblijvende toeneming van de bedrijfsbaten ad f 9 9 , 8 min. De stijging van de baten is naast de toeneming van het verkeer met name het gevolg van enkele beperkte tariefwijzigingen in 1988. Dit laatste betreft de jaarlijkse aanpassing van de tarieven voor dagbladen en periodieken volgens de meerjarenafspraken met de overkoepelende uitgeversorganisaties NDP/NNP/NOTU en de verhoging ingevolge de meerjarencontracten met individuele verzenders als postorderbedrijven en internationale mailers. Daarnaast zal in het kader van een verdere stroomlijning en vereenvoudiging van de structuur van de tarieven en de verzendingsvoorwaarden voor de partijenpost in de loop van 1988 een aantal andere tariefaanpassingen plaatsvinden. Deze aanpassingen vormen een eerste stap in een proces dat tot doel heeft te komen tot een tariefstructuur welke beter is afgestemd op de wensen van de klant ten aanzien van doorzichtigheid en eenvoud van het tariefsysteem en verzendingsvoorwaarden enerzijds en de wensen van PTT-Post ten aanzien van de aansluiting van de tariefstructuur op de kostenstructuur anderzijds. Binnen de partijentarieven zullen zowel verhogingen als verlagingen optreden. De tariefmutaties zullen in procentueel opzicht beperkt zijn. Per saldo zal hieruit voor de post geen meeropbrengst voortvloeien. De concrete invulling van de tarieven zal in de loop van 1988 plaatsvinden. § 3. Telegrafie inclusief tekstcommunicatie en data (artikelen 1b en 10b) Het bedrijfsresultaat bij Telegrafie zal in 1988 met f29,3 min stijgen tot f224,3 min als gevolg van een groei van de baten met f54,9 min en een daarbij achterblijvende toeneming van de bedrijfslasten met f 2 5 , 6 min. § 4. Telefonie (artikelen 1c en 10c) Bij Telefonie neemt het bedrijfsresultaat in 1988 met f 113,3 min toe ten opzichte van 1987. Het resultaat 1988 zal daardoor f 1163,1 min bedragen. De mutatie in het resultaat ter grootte van f 113,3 min is de resultante van f221,5 min hogere baten en f 108,2 min hogere lasten. De PTT krijgt in toenemende mate te maken met concurrentie. Deze concurrentie zal niet beperkt blijven tot de diensten en produkten die in de toekomst niet tot de concessie behoren maar zich ook uitstrekken tot diensten die wel deel uitmaken van de concessie. Met name gaat het daarbij om het internationale telecommunicatieverkeer. In dit verband is voor deze sector in 1988 rekening gehouden met tariefverlagingen voor
Tweede Kamer, vergaderjaar 1987-1988, 20 200 hoofdstuk G, nr. 2
een bedrag van f 4 6 min. De tariefverlagingen hebben betrekking op het intercontinentale telefoonverkeer. Voor een aantal intercontinentale bestemmingen zal tijdens bepaalde uren van de dag een gereduceerd tarief worden geïntroduceerd. Vooruitlopend op de verzelfstandiging zullen in 1988tarief- en prijsaanpassingen moeten plaatsvinden. Met name waar activiteiten in concurrentie worden verricht zullen de huidige tarieven en prijzen gewijzigd moeten worden in marktconforme tarieven en prijzen. In dit verband zal per 1 januari 1988 het voorrijtarief worden verhoogd en zal de tariefstructuur voor montageactiviteiten worden aangepast. Met de verhoging van het voorrijtarief en de aanpassing van de tarieven voor montageactiviteiten wordt beoogd de tarieven meer marktconform te maken en de kostendekking van deze verlieslatende activiteiten te verbeteren. Deze tariefaanpassing zal stimulerend werken op het voorgestane marktbenaderingsconcept dat er op gericht is dat de klant voor reparaties en de aanschaf van montagemateriaal gebruik maakt van de Primafoonwinkels. Het voorrijtarief zal vanaf 1 januari 1988 in rekening worden gebracht voor alle handelingen die in opdracht van de klant aan huis worden uitgevoerd met uitzondering van activiteiten voor de infrastructuur en telefoontoestellen in verhuur. Efficiencyverbeteringen en het meer toepassen van geautomatiseerde processen zullen tot een kostenverlaging van de verhuizing van aansluitingen leiden. Deze besparingen zijn echter niet voldoende om deze dienst kostendekkend te maken. De verhoging van het verhuistarief per 1 januari 1988 vormt een eerste stap naar een aanvaardbare kostendekking. De tarieven voor het radioverkeer met schepen zullen, overeenkomstig vorig jaar is aangekondigd (Kamerstuk Aanhangsel van de handelingen nummer 168), worden aangepast. Geconstateerd moet worden, dat in een toenemend aantal gevallen bij opdrachten voor telecommunicatievoorzieningen of het afhalen van apparatuur, onjuiste persoonsgegevens worden verstrekt. Hierdoor stijgt het bedrag aan niet te innen vorderingen belangrijk. Om deze ontwikkeling tot staan te brengen zal de PTT overgaan tot een meer nauwgezette vastlegging van de overeenkomst met de klant. De betrouwbaarheid van diens persoonsgegeven zal daarbij voortaan worden vastgesteld aan de hand van een legitimatiebewijs. § 5. Subsidies (artikel 2) Toekenning van subsidies vindt in het algemeen plaats in gevallen dat het bedrijfsbelang door de werkzaamheden van de gesubsidieerde instellingen - zij het vaak op indirecte wijze - wordt gediend en deze instellingen door onvoldoende middelen genoodzaakt zijn een beroep op externe instanties te doen. 1. Stichting «Personeel" en Kinderfonds PTT» 2 Stichting «Personeel" en Kinderfonds PTT» tot een bedrag gelijk aan de verliezen op verstrekte voorschotten aan personeel, geleden in gevallen, waarin op verzoek van het Staatsbedrijf tot kredietverlening werd overgegaan, geraamd op 3. Stichting «Het Nederlands Postmuseum» 4. Union Radio Scientifique Internationale 5. Nederlands Elektronica- en Radiogenootschap 6. Stichting Toekomstbeeld der Techniek 7. Vereniging tot bevordering van het elektronisch vakonderwijs te Amsterdam 8. Stichting Vervoerswetenschappelijk Instituut 9. Koning Willem I Stichting
f
500
f f f f f
1 000 60 000 800 2 000 10 000
f f f
1 200 12 300 5 000
f
92 800
Dit bedrag is afgerond op f 93 000.
Tweede Kamer, vergaderjaar 1987-1988, 20 200 hoofdstuk G, nr. 2
10
§ 6. Bijdrage aan de «Stichting Nepostel» (artikel 3) Aangezien de vraag of in 1988 de algemene kosten van «Nepostel» volledig zullen worden gedekt uit de opbrengsten van projecten, nog niet met zekerheid positief kan worden beantwoord, is een PM-post opgenomen. Hierop zal uiteraard slechts dan een beroep worden gedaan als geen andere bronnen kunnen worden gevonden. § 7. Garantie aan informatica-universiteit (artikel 4) De PTT is voornemens een garantie te verstrekken aan de informaticauniversiteit (The Hague institute of applied informaties) ten bedrage van maximaal f 6 0 0 0 0 0 in geval van negatieve exploitatie-resultaten. § 8. Afschrijvingen (artikel 5) Afschrijvingen op bedrijfsmiddelen worden bij de PTT op basis van hun vervangingswaarde berekend. Als gevolg hiervan is dan ook de ontwikkeling van het prijsniveau mede bepalend voor de grootte van het bedrag aan afschrijvingen. § 9. Rente (artikel 6) Aanpassing van de jaarverslaglegging op basis van titel 8 van het Tweede boek van het Burgerlijk Wetboek maakte het noodzakelijk dat het voor artikel 6 te hanteren rentebegrip werd aangepast om de aansluiting met de jaarverslaglegging te behouden. In plaats van de incalculatierente die in voorgaande jaren onder de lasten werd opgenomen en het renteverschil dat onder de baten werd verantwoord, wordt thans het saldo van beide posten onder de lasten (artikel 6) opgenomen.
Tweede Kamer, vergaderjaar 1987-1988, 20 200 hoofdstuk G, nr. 2
11
§ 10. Resultaten Het hierna volgende overzicht geeft een beeld van de resultatensituatie over het begrotingsjaar en een aantal daaraan voorafgaande jaren. In de onderstaande tabel is met het oog op de vergelijkbaarheid het effect van de PCGD op de cijfers over het jaar 1985 geëlimineerd. (In veelvouden van een miljoen gulden) Omschrijving
Raming 1988
Herziene raming 1987
Uitkomsten 1986
Uitkomsten 1985'
Exploitatielasten Post Telegrafie Telefonie Omroep en Televisie Lasten pensioenfonds voormalig radiodistributiepersoneel
3 881,8 440,8 5 200,7 100,8
3 763,1 415,2 5 092,5 97,4
3 632,2 385,7 4 958,8 97,8
0,6
0,6
0,4
Totaal
9 624,7
9 368,8
9 074,1
8 797,3
3 905,2 665,1 6 363,8 100,8
3 805,4 610,2 6 142,3 97,4
3641,5 539,9 5 937,8 97,8
3 481,9 488,1 5 497,5 91,8
11 034,9
10 655,3
10217,0
9 559,3
23,4 224,3 1 163,1 0,0
42,3 195,0 1 049,8 0,0
9,3 154,2 979,0 0,0
3 556,2 407,9 4 741,9 91,8
7.
0,5
Exploi ta tieba ten Post Telegrafie Telefonie Omroep en Televisie Totaal
Resultaten Post Telegrafie Telefonie Omroep en Televisie Pensioenfonds voormalig radiodistributiepersoneel
7.
0,6
7.
7.
49,5 82,1 993,8 0,0
0,6
0,4
0,5
Resultaat bedrijfsvoering Rente van fondsen en reserves
1 410,2
1 286,5
1 142,9
1 026,9
890,6
770,2
740,5
675,6
Totaal resultaat
2 300,8
2 056,7
1 883,4
1 702,5
15,0
15,0
15,0
15,0
2 285,8 0,6 7. 0,6
2 041,7 0,6 7. 0,6
1 868,4 7. 0,4 7. 0,3
1 687,5 7. 0,5 7. 0,4
2285,8
2 041,7
1 867,7
1 686,6
Uitkering aan het Rijk Toevoeging aan fondsen en reserves: uit het totaalresultaat t.l.v. A V en W als balansmutatie Totale toevoeging aan fondsen en reserves * 1985 excl. PCGD.
Tweede Kamer, vergaderjaar 1987-1988, 20 200 hoofdstuk G, nr. 2
12
§11.
Financiering
Het hierna volgende overzicht geeft een beeld van de financieringssituatie over het begrotingsjaar en een aantal daaraan voorafgaande jaren. In de onderstaande tabel is met het oog op de vergelijkbaarheid het effect van de PCGD op de cijfers over het jaar 1985 geëlimineerd. In min. gids.
Investeringen in duurzame activa Voorraadmutaties Deelnemingen Geldleningen
Begroting 1988
Herziene raming 1987
2218,0 memorie 11,0 2,0
2142,9 memorie 9,1 1,0
Kapitaaluitgaven Financieringsmiddelen: — Verkoop bedrijfsmiddelen — Opbrengst deelnemingen — Afschrijvingen — Toevoeging aan de reserves — 3'/2%-heffing over de bedrijfsbaten — Winstuitkering
2231,0
2054,6 174,9 6,0 0,7
1708,5 226,9 12,3 0,1
1874,4
1947,8
memorie 0,2 1669,0
2,9 0,2 1580,8
3,6 0,2 1515,7
2285,8
2041,7
1868,6
1685,6
362.2 15,0
349,6 15,0
338,4 15,0
307,0 15,0
Aan het Rijk wordt voorts uitgekeerd: — Kapitaalrente — Minus rente van bij het Rijk belegde reserves
Totaal door de PTT netto uit te keren aan het Rijk
2153,0
1985
memorie 0,2 1751,0
Netto bijdrage in de algemene middelen
Per saldo aan het Rijk uit te keren rente
7. 7.
1986
7.
4414,2
4075,5
3805,9
3528,1
2183,2
1922,5
1931,5
1580,3
644,8
639,0
675,3
667,2
890,6
770,2
740,5
675,6
245,8 1937,4
1.
131,2 1791,3
'
65,2 "£66,3
;'.
8,4 1571,9
Tweede Kamer, vergaderjaar 1987-1 988, 20 200 hoofdstuk G, nr. 2
13
V. INVESTERINGEN Voor de realisatie van het investeringsprogramma 1988 is een bedrag van f 2 2 3 1 min beschikbaar gesteld. Het bedrag is als volgt samengesteld: - f 2218 min. ten behoeve van de voorbereiding, oprichting, uitbreiding en vernieuwing van duurzame bedrijfsmiddelen; - f 2 , 0 min voor een kasgeldlening aan de «Stichting Personeel" en Kinderfonds PTT»; - f6,6 min voor deelneming in «Inmarsat», f 2 , 4 min voor «Intelsat» en f 2 , 0 min voor «Eutelsat». Onder verwijzing naar de brief aan de Voorzitter van de Tweede Kamer van 31 maart 1987 (Kamerstuk 19 700G nr. 13) is de PTT in samenwerking met Distrimedia Services B.V. het Omnidataproject gestart. Dit project heeft tot doel om te komen tot een belangstellingsregistratie op basis waarvan aan geïnteresseerden op aanvraag informatie kan worden toegezonden. Die informatie heeft betrekking op de belangstellingsgebieden van de geadresseerden. De exploitatie van het op basis van de belangstellingsregistratie gevormde bestand zal door de PTT en Distrimedia B.V. worden ondergebracht in een op te richten vennootschap onder firma, waarin door beide partijen op basis van gelijkheid wordt geparticipeerd. Het voor rekening van de PTT komende bedrag dat met deze participatie gemoeid is zal voor 1987 en 1988 bescheiden van omvang zijn, doch kan thans nog niet worden aangegeven. De investeringen in 1988 worden hieronder voor de belangrijkste posten nader toegelicht en gespecificeerd. Terreinen en gebouwen f309,4 min (art. 14, onderdeel a) Voortzetting en voltooiing van bouwwerken in uitvoering Nieuwe projecten Aankoop terreinen en opstallen Uitbreiding en vernieuwing van installaties Beveiligingsvoorzieningen gebouwen
f f f f f
161,1 90.8 13.9 31,0 12,6
f
309,4 m i n .
min. min. min. min. min.
Het plan omvat onder meer de volgende projecten: Post - Expeditieknooppunt: Amsterdam. - Voorsorteercentra: Alkmaar, Amsterdam, Baarn, Coevorden, Ede, Eindhoven, Eist, Gorredijk, Heerenveen, Heerhugowaard, Hilversum, Hoorn, Huizen, IJsselstein, Noordwijk, Oss, Rijswijk, Sneek, Spijkenisse, Uithoorn, Veghel, Venlo, Wassenaar, Weesp, Woerden en Zaandam. - Overige bouwprojecten: Beuningen, Doesburg, Den Helder, Elburg, Sint-Oedenrode, Vaassen, Veghel, Wolvega en Uitgeest. Telecommunica tie De bedragen zullen worden bestemd voor de voortzetting van de bouw van het DIA-Computercentrum en van het regionale computercentrum, beide in Groningen, alsmede voor de aankoop van een kantoorgebouw in Breda en de eerste fase van twee betonnen straalverbindingstorens. Voorts zal in 1988 de aanpassing ter hand worden genomen van 76 gebouwen voor telefoonapparatuur, in hoofdzaak ten behoeve van het vervangen van de huidige, analoge door digitale telefoonapparatuur. Overige diensten In de begroting is rekening gehouden met nieuwbouwprojecten voor de Centrale Directie in Groningen, de verbouwing van de Centrale Werkplaats te 's-Gravenhage en het Dr. Neher-Laboratorium te Leidschendam.
Tweede Kamer, vergaderjaar 1987-1988, 20 200 hoofdstuk G, nr. 2
14
Telegrafie en Datacommunicatie n)
f116 min (art. 14, onderdelen j, k, I, m,
— Infrastructurele voorzieningen - Randapparatuur
f f
93 min. 23 min.
(
116mln.
Bovenstaande bedragen zijn nodig voor de vervanging van de telexcentrale te Amsterdam, voor uitbreiding van verkeersfaciliteiten voor telex, datacommunicatie-aansluitingen en Viditel. De middelen voor dataconrv municatie zijn hoofdzakelijk bestemd om aan de vraag naar aansluitingen op Datanet 1 te kunnen voldoen. Voor Viditel zijn behalve voor de toenemende vraag, ook middelen voor de uitbreiding van faciliteiten nodig. Centrale inrichtingen — — — — — —
telefonie f687 min. (art. 14, onderdeel o)
Uitbreiding met electronische systemen Voorzieningen t.b.v. internationaal verkeer Stroomvoorzieningen Overige apparatuur Software-ontwikkeling telefoonsystemen Integratieheffing BTW
f 534 min. f 5 min.
f f f f
10 min. 90 min. 40 min. 8 min.
f 687 min.
In 1988 wordt het eerder vastgestelde vervangingsplan van de huidige, elektro-mechanische telefooncentrales door een digitale infrastructuur in uitvoering genomen. Voorop staat echter de noodzaak rekening te houden met de autonome ontwikkelingen op het gebied van de nummerbehoefte en het kunnen afwikkelen van het aangeboden telefoonverkeer, dat een sterkere groei vertoont dan in voorgaande jaren. Tevens wordt in 1988 een start gemaakt met de introductie van een derde telefoonsysteem (System 12 van Alcatel) door de installatie van een proefcentrale. In totaal worden 4 4 0 0 0 0 nummers en 115 000 lijnen geïnstalleerd voor vervanging en uitbreiding. Interlokale verbindingsmiddelen Specificatie: — Interlokale kabels — Versterkerinrichtingen — Straalverbindingen — Voorzieningen t.b.v. de omroep — Integratieheffing BTW
f380 min. (artikel 14, onderdeel p) f f f f f
125 m 201 m 50 m 1m 3m
f
380 min.
n. n. n. n. n.
In 1988 wordt opnieuw een belangrijke stap gezet inzake de uitbouw van het digitale transmissienet. In dat jaar zal 820 km glasvezelkabel worden gelegd. Lokale kabels telefonie f240 min. (art. 14, onderdeel q) Het bedrag is bestemd voor: - Het uitbreiden van de lokale verbindingsnetten. Deze uitbreiding is noodzakelijk door de voortgaande toeneming van het telefoonverkeer, de groeiende behoefte aan bijzondere verbindingen en het stichten van nieuwe telefooncentrales. In 1988 wordt ook gestart met het digitaliseren van het lokale verbindingsnet met gebruikmaking van glasvezel. - Het aanleggen van koppelnetten voor kabel-tv, waarmee aan de vraag naar hoogfrequent transport van televisiesignalen kan worden voldaan.
Tweede Kamer, vergaderjaar 1987-1988, 20 200 hoofdstuk G, nr. 2
15
~ Het leggen van voedingskabels tussen de telefooncentrales en kabelverdelers om aan de vraag naar telefoonaansluitingen te voldoen. - Het vervangen van kabels die technisch verouderd zijn. - De integratieheffing BTW over de eigen lonen. Telefoontoestellen f40 min. (artikel 14, onderdeel rj Het bedrag is nodig om: - de nieuwe abonnees die wensen te beschikken over een huurtoestel te voorzien van toestellen. - huistelefooninstallaties te voorzien van toestellen. - het bestand op reeds bestaande aansluitingen - waar gewenst - te kunnen uitbreiden met verhuurapparatuur. Huistelefoon- en signaalinrichtingen f92 min. (artikel 14, onderdeel s) Dit bedrag is bestemd om aan de sterk gestegen vraag naar zowel nieuw te plaatsen als te vervangen bedrijfstelefooninstallaties te voldoen, alsmede voor hët aanleggen van het PTT-alarmcommunicatiesysteem. Mobilofonie/semafonie f 142 min. (artikel 14, onderdeel u) Het geraamde bedrag dient voor de uitbreiding en vervanging van de autotelefoon, niet openbare mobilofoondiensten, semafoondiensten en stadsoproepdiensten.
^
Tweede Kamer, vergaderjaar 1 987-1 988, 20 200 hoofdstuk G, nr. 2
16
V I . O N T W I K K E L I N G E N OP M I D D E L L A N G E T E R M I J N § 1 . Algemeen De verwachting is dat de eerstkomende jaren de economische, technische en maatschappelijke ontwikkelingen leiden tot een verder toenemende vraag naar de belangrijkste PTT-diensten. Daarnaast zal de PTT door toepassing van nieuwe technieken komen tot een verbreding van het produktenpakket. In dit verband kan gewezen worden op de mogelijkheden die de digitalisering bij Telecommunicatie en de loketautomatisering bij de Post scheppen. De aandacht van het bedrijf blijft erop gericht de dienstverlening aan de klant te optimaliseren. Een kwaliteitsniveau afgestemd op de wensen van de gebruikers is daarbij van groot belang. Voorts zal versterking van de commerciële functie de externe oriëntatie en de marktgerichtheid van de organisatie bevorderen. De oprichting van PTT Nederland NV is van groot belang voor de concurrentiepositie van het bedrijf en de verdere ontwikkeling van de postale infrastructuur in Nederland. Een tijdige afronding van de besluitvorming over de verzelfstandiging heeft derhalve zowel uit het oogpunt van het bedrijf als de samenleving hoge prioriteit. § 2. Post In het kader van de verzelfstandiging is door PTT-Post een veelheid en verscheidenheid van activiteiten ontplooid, gericht op het opereren in een nieuwe status en structuur van de PTT. De volgende strategische hoofddoelstellingen gelden daarbij als leidraad: - versterken van de commerciële functie teneinde te komen tot een meer extern georiënteerde, marktgerichte organisatie, - een meer directe besturing van de uitvoeringsorganisatie, uitgaande van eenduidige en korte communicatielijnen, - verhoging van de doelmatigheid, met name door een aanzienlijke reductie van zowel de directe als de indirecte kosten en de overheadkosten. Het streven van PTT-Post is tevens gericht op een hoog kwaliteitsniveau en op het behalen van een aanvaardbaar rendement op het geïnvesteerd vermogen met daarbij een voldoende winstmarge. Deze financieel-economische doelstellingen komen voornamelijk tot uitdrukking in het streven naar een hoge mate van efficiency en naar een verkeersgroei per afgiftepunt van vooral de hoofdprodukten. Hiermee moet ook het negatieve effect worden gecompenseerd van een, niet te beïnvloeden, gestage groei van het woningbestand in combinatie met een daling van het gemiddeld aantal personen per woning. In dit verband is voorts van belang de toenemende concurrentie op met name de zakelijke markt in de vorm van zelfbezorging door grote klanten, alternatieve bezorgingssystemen en de activiteiten van particuliere bezorgdiensten. Bij het streven naar efficiency zal de komende jaren het accent worden gelegd op een reductie van indirecte kosten en overheadkosten. In combinatie met het streven naar een verbetering van de besturing van het bedrijf wordt hieraan inhoud gegeven door concentratie van de operationele besturing in 5 regio's, in plaats van in de 12 postdistricten. De omvang van de stafafdelingen wordt in combinatie hiermee aanzienlijk beperkt. Daarnaast wordt het stafwerk bij de Centrale Directie beperkt. In overleg met klanten wordt doorlopend getracht tot een betere afstemming van de postale dienstverlening op de wensen van de gebruikers te komen. Dit leidt onder meer tot een verdere vereenvoudiging van de toegankelijkheid (meer aanbiedingsmogelijkheden voor bestaande en nieuwe diensten en uitbreiding van de mogelijkheden tot het afhalen van post bij klanten).
Tweede Kamer, vergaderjaar 1987-1988, 20 200 hoofdstuk G, nr. 2
17
Door toepassing van elektronische communicatiemiddelen onstaan mogelijkheden voor introductie van meer nieuwe diensten. Na Faxpost bestaat het voornemen middels het nieuwe produkt Telepost mogelijkheden te bieden om op elektronische wijze part : jen aan te bieden bij een centraal gevestigd Telepost-centrum. De gebruiksmogelijkheden van EMS (Express Mail Service) en Faxpost worden vergroot door verdere uitbreidingen van het aantal deelnemende landen. Voorts is in onderzoek een mogelijke integratie van de Faxpost en de Telegraafdienst. Steeds belangrijker wordt de afstemming van het PTT-bedrijfsproces op het door de klanten gewenste kwaliteitsniveau. Aspecten daarvan zijn o.a. de introductie van de ontvangstbevestiging, voorkoming van diefstal en fraude (girobetaalkaarten) maar vooral de overkomstduur. Wat het laatste betreft lopen er twee acties, namelijk verdere invoering van de mogelijkheid tot een keuze tussen een 24-uurs- en een 48-uurs-service en grotere aandacht voor de vaststelling van de aangeboden kwaliteit. Enerzijds heeft daartoe een extern bureau alle bestaande interne kwaliteitsmetingen getoetst op hun doelmatigheid en anderzijds heeft de Nationale Stichting voor Statistiek een aantal eigen kwaliteitsmetingen ontwikkeld als aanvulling op c.q. controle op de interne metingen. Het accent zal voor wat betreft die laatste metingen dan vooral komen te liggen op het opsporen van vertragingsoorzaken. Verwacht mag worden dat de uitkomsten van de verschillende metingen, waarvan er een aantal ook te zamen met klantenorganisaties wordt verricht, een belangrijke rol zullen gaan spelen in de gesprekken met klanten over niveau en prijs van de dienstverlening. In de loop van 1987 zal een beperkt aantal postkantoren van een nachtkluis worden voorzien. Het aantal postkantoren met een dergelijke voorziening zal in de komende jaren worden uitgebreid naar gelang de behoefte blijkt. De plaatsing van gelduitbetaalautomaten zal in overleg met de Postbank geleidelijk geschieden. De automatisering van de uitvoering van de loketdiensten door inzet van loketterminals heeft tot doel het netwerk van loketkantoren naar de eisen van de tijd uit te rusten. Dit betekent uit oogpunt van klantgerichtheid en efficiency, zowel voor het Postbedrijf als voor de door derden aan Post opgedragen diensten, een verdere verbetering in de kwaliteit van de dienstverlening. Tevens worden hiermee voorwaarden geschapen voor het aantrekken van nieuwe diensten van de overheid en het bedrijfsleven. Hierdoor kan een optimale vulling van de loketten-infrastructuur bereikt worden, waardoor maatschappelijke verspillingen worden voorkomen. § 3. Telecommunicatie Algemeen In de komende jaren zal de toepassing van nieuwe technologieën op het telecommunicatieterrein in steeds sterkere mate plaatsvinden. Informatietechnologie en telecommunicatietechnologie groeien naar elkaar toe. Op beide terreinen, maar met name ook op het gebied van telecommunicatie ontstaan nieuwe mogelijkheden met betrekking tot transport, weergave en distributie van gegevens. Goede telecommunicatie-voorzieningen zijn van fundamenteel belang voor de ontwikkeling van de maatschappij en van een steeds meer op informatie gebaseerde economie. Het belang van goede telecommunicatie-voorzieningen wordt dan ook allerwege ingezien. De telecommunicatie-infrastructuur en de daarmee geleverde diensten zijn mede voorwaardenscheppend voor zowel de maatschappelijke toepassing van de nieuwe diensten als voor de activiteiten van het bedrijfsleven.
Tweede Kamer, vergaderjaar 1987-1988, 20 200 hoofdstuk G, nr. 2
18
Bij de genoemde ontwikkelingen blijft vooralsnog de overdracht van spraak de voornaamste vorm van telecommunicatie; de niet-spraak-toepassingen gaan echter een steeds belangrijkere rol spelen. In de eerstkomende periode zullen de nieuwe ontwikkelingen vooral toepassing vinden bij bedrijven en instellingen, met name op het gebied van tekst- en datacommunicatie. In toenemende mate ontstaat er behoefte aan integratie van telecommunicatietoepassingen (spraak, tekst, data, beeld). Door deze integratie kan een waardevolle bijdrage en stimulans worden geleverd aan de kantoorautomatisering en andere toepassingen van informatie- en telecommunicatietechnologie. Het beleid van de PTT is erop gericht haar actieve rol in het standaardiseren, coördineren en stimuleren van informatie-transport en daarmee ook van het gebruik, te continueren en zo nodig uit te breiden. De groei van het aantal telefoonaansluitingen voor particulier gebruik blijft doorgaan, zij het als gevolg van de marktverzadiging in deze sector op een lager niveau. De gehouden proefneming met specificatie van de op de telefoonnota in rekening gebrachte kosten van automatische gesprekken heeft geen bevredigende resultaten opgeleverd. Naar verwachting zal in 1988 een nieuwe proefneming kunnen worden gehouden, waarvan de resultaten in 1989 bekend zullen zijn. Er wordt vanuit gegaan dat ter beperking van de exploitatiekosten deze faciliteit als een nieuwe dienstverlening tegen betaling zal worden aangeboden. Infrastructurele voorzieningen De digitalisering van het Nederlandse telecommunicatienet wordt volgens plan voortgezet. Een digitaal net biedt grote flexibiliteit in de overdracht van allerlei soorten informatie. Met de verdere invoering van digitale schakelmiddelen en transmissiesystemen zal een volledig gedigitaliseerd net ontstaan. Geïntegreerde spraak-, tekst- en data-toepassingen kunnen dan via één net worden afgehandeld (ISDN-Integrated Services Digital Network). Digitalisering van zowel de schakel- als de transmissiemiddelen vraagt evenwel grote investeringen die over een groot aantal jaren moeten worden gespreid. De digitalisering is gestart vanuit de hogere netvlakken, te weten het lange afstandsnet (LAAN), dit is het verkeersnet tussen districtscentrales en het middellange afstandsnet (MAN), dit is het verkeersnet tussen knooppunt" en districtscentrales. Daarna zal ze worden voortgezet in het korte afstandsnet (KAN), dit is het verkeersnet tussen eindcentrales en knooppuntcentrales. Al deze verbindingen zullen meervoudig gerouteerd zijn en in glasvezelkabel en/of straalverbindingen worden uitgevoerd. Het aldus groeiende digitale net zal reeds in 1988 direct toegankelijk zijn voor zakelijke gebruikers die een digitale bedrijfstelecommunicatie-uitrusting hebben. Het digitaliseringsproces is er voorts op gericht om eind 1989 een aanvang te kunnen maken met de invoering van ISDN-aansluitingen. Schakelmiddelen Wat de schakelmiddelen (centrales) betreft, zullen eerst de oudste typen elektro-mechanische telefooncentrales worden vervangen door digitale centrales. Volgens de huidige plannen zal deze vervanging omstreeks 1995 zijn voltooid. Begonnen is met de districts- en knooppuntcentrales.
Tweede Kamer, vergaderjaar 1 987-1 988, 20 200 hoofdstuk G, nr. 2
19
De digitale centrales zullen in de eerstvolgende jaren worden geleverd door AT&T/Philips, Ericsson en na 1988 ook door Alcatel. De computer-bestuurde analoge (semi-elektronische) telefooncentrales die de laatste jaren geïnstalleerd zijn en die nu ook reeds een aantal nieuwe diensten kunnen verwerken, kunnen door voortdurende uitbreiding van de programmatuur nog geruime tijd volwaardig functioneren in het gemoderniseerde net. Ze zullen derhalve als laatste aan de beurt komen voor vervanging. Datanet-1 De sterk stijgende behoefte aan verschillende toegangsmogelijkheden tot computers, databases, terminals enz. en aan snelle overdracht van informatie tussen deze apparatuur, weerspiegelt de betekenis van het datatransport. Van de mogelijkheden om via Datanet-1 internationaal dataverkeer af te wikkelen met openbare datanetten in tal van andere landen wordt in toenemende mate gebruik gemaakt. Het aantal aansluitingen op het Datanet-1 is sterk gestegen. Naar verwachting zal deze trend zich voortzetten. Door uitbreiding van diensten en faciliteiten zullen de gebruiksmogelijkheden van het Datanet in de komende jaren verder toenemen. Agglomeratienetten In samenhang met de landelijke digitalisering is een digitale telecommunicatie-infrastructuur met glasvezelverbindingen in de agglomeraties Amsterdam, 's-Gravenhage, Rotterdam en Utrecht tot stand gekomen. Een dergelijk net wordt momenteel ook in Groningen aangelegd. Deze agglomeratienetten zijn geschikt voor (data)communicatie met zeer hoge snelheden, videoconferencing, onderlinge koppeling van Local Area Networks (LAN) en koppeling van digitale bedrijfscentrales, zowel onderling als op het openbare net. Deze netten bieden ook mogelijkheden voor de Multisat-diensten (diverse verbindingsmogelijkheden via Europese of intercontinentale satellietsystemen). De PTT maakt met deze agglomeratienetten en de grondstations voor Multisat-diensten onder andere de realisatie van Teleports mogelijk. De agglomeratienetten worden via het digitale verkeersnet rnet elkaar en met het buitenland gekoppeld. Een en ander sluit goed aan bij de ontwikkelingen binnen de EG, waar een studie werd verricht naar een breedbandig digitaal (glasvezel)net tussen de grote bevolkings- en industriële centra in de aangesloten lidstaten. Voor andere agglomeraties zullen eveneens glasvezelnetten worden aangelegd, indien hieraan een reële behoefte aanwezig blijkt te zijn. Opgemerkt wordt dat glasvezelkabels als zodanig geen nieuwe gebruiksmogelijkheden bieden, die met de bestaande koperkabels niet gerealiseerd zouden kunnen worden. Glasvezelkabels bieden door de grotere transportcapaciteit, hogere transportsnelheden en overbrugging van langere afstanden zonder versterking van de signalen onderweg voordelen in technisch en exploitatief opzicht. Lokale netten Toepassing van digitale transmissiesystemen of van nieuwe transmissiemiddelen in lokale netten heeft voortdurend de aandacht. De huidige prijs/prestatie-verhouding verhindert vooralsnog de toepassing van glasvezelsystemen op abonneelijnen.
Tweede Kamer, vergaderjaar 1987-1988, 20 200 hoofdstuk G, nr. 2
20
De commissie onder voorzitterschap van Prof. Zegveld (TNO Delft) heeft een studie verricht naar de mogelijkheid en de wenselijkheid van integratie van de lokale kabeltelevisienetten en de lokale PTT-Telecommunicatienetten. Deze commissie, ingesteld door de voormalige Staatssecretaris van Verkeer en Waterstaat en de Minister van Economische Zaken heeft het verslag van haar werkzaamheden inmiddels aangeboden. De commissie beveelt aan om tot integratie van kabeltelevisienetten en lokale telecommunicatienetten over te gaan en daartoe een gezamenlijk ontwikkelingstraject af te leggen. Op den duur dient, naar het oordeel van de commissie, één universeel net, gebaseerd op digitale technieken en glasvezelkabels, te ontstaan. De commissie stelt onder meer een aantal overgangsscenario's en organisatorische maatregelen voor om dit doel te bereiken. Besluitvorming door de regering ter zake moet nog plaatsvinden. Telecommunicatievoorzieningen en (rand)apparatuur Telecommunicatievoorzieningen
voor het
bedrijfsleven
Bij de introductie van nieuwe telecommunicatie-technieken en •diensten ten behoeve van het bedrijfsleven wordt het accent gelegd op diensten die stimulerend zijn voor de positie van het Nederlandse bedrijfsleven. De PTT ziet voor zichzelf hierbij een belangrijke taak op het gebied van standaardisatie, coördinatie, technische opzet, overdracht en het stimuleren van het gebruik. Hiermee wordt de onderlinge samenwerking tussen apparatuur en systemen bevorderd, evenals de ontwikkeling van het informatietransport en de informatie-uitwisseling. De PTT attendeert het bedrijfsleven op nieuwe telecommunicatiemogelijkheden. De bedrijfstelecommunicatie-adviescentra en informatiebladen zijn daarvoor nuttige instrumenten gebleken. Voor de contacten met grote, landelijk opererende bedrijven en instellingen en overkoepelende organisaties is het Directoraat National Account gevormd ten behoeve van een goede coördinatie en afstemming van de activiteiten en van de regionale eenheden op de behoeften van deze categorie klanten. De PTT zal in de komende jaren met name het gebruik van telecommunicatievoorzieningen in het midden- en kleinbedrijf stimuleren. De nadruk zal hierbij komen te liggen op het aanbieden van concepten die deze bedrijven de mogelijkheden bieden tot het oplossen van telecommunicatieproblemen in de primaire bedrijfsprocessen. Ter verbetering van het contact met en de advisering aan deze marktsector zullen verkoopadviescentra worden ingericht. Met prioriteit wordt voorts gewerkt aan verdere verbetering van de service-organisatie, gebaseerd op de specifieke wensen van het bedrijfsleven. Hierbij wordt de klant een keuzemogelijkheid geboden uit diverse servicevormen. Eén van de mogelijkheden is service-verlening in het weekend en buiten kantooruren. Het Telegrationconcept biedt bedrijven de mogelijkheid van geïntegreerde spraak-, data- en tekstcommunicatie, gericht op de in een later stadium geplande invoering van ISDN. Ook bestaande installaties kunnen door het toevoegen van modules dezelfde eigenschappen krijgen als volledig digitale installaties. Ook niet door de PTT geleverde apparatuur (b.v. personal computers) kan worden aangesloten. Bij het benaderen van de zakelijke markt gaat het prijs- en beschikbaarstellingsbeleid een steeds belangrijkere rol spelen. Betere afstemming van dit beleid op de markt heeft hoge prioriteit.
Tweede Kamer, vergaderjaar 1987-1988, 20 200 hoofdstuk G, nr. 2
21
Bed rijf stelefooninsta Naties In het assortiment ten behoeve van de zakelijke markt zijn thans grote en middelgrote, digitale bedrijfsinstallaties beschikbaar. Hiermee kunnen spraak, data en tekst binnen een bedrijf door dezelfde telecommunicatiecentrale worden verwerkt, zoals thans de telefonie door de telefooncentrale wordt verwerkt. De toenemende behoefte aan beheermiddelen voor telecommunicatieapparatuur zal ertoe leiden dat de systemen worden uitgebreid met faciliteiten voor administratief en technisch beheer. Deze systemen zullen informatie geven over het gebruik van de apparatuur en de verkeersstromen binnen de communicatiecentrale. Telecommunicatievoorzieningen
voor
particulieren
Bij de woningtelecommunicatie is sprake van een hoge mate van verzadiging van de vraag naar aansluitingen. Het aantal toestellen per aansluiting stijgt minder snel dan in de voorgaande periode werd verwacht. De aandacht richt zich vooral op de toenemende behoefte aan gevarieerde telefoonapparatuur. Het nieuwe verkoop- en distributieconcept Primafoon zal in 1988 volledig operationeel zijn. Dit betekent o.a. dat er ca. 60 telefoonwinkels zullen zijn. Binnen dit concept zijn elementen als assortiment, imago, winkelfunctie en promotie verder tot ontwikkeling gebracht. De ervaringen met de verkoop van toestellen en het doe-het-zelf-aansluitmateriaal zijn positief. De PTT blijft zich richten op kwaliteitstoestellen, uitgaande van het standpunt dat de gebruiker met een hoge mate van zekerheid op telefonisch contact moet kunnen rekenen en dat de technische kwaliteit van de verbinding op een goed niveau dient te liggen. Geconstateerd is dat door derden grote hoeveelheden, niet goedgekeurde apparatuur op de Nederlandse markt worden gedumpt. Diensten Projecten met/voor derden (waaronder doelgroepnetten) De PTT is betrokken bij een groot aantal projecten. Deze betrokkenheid heeft diverse vormen variërend van het beschikbaar stellen van huurlijnen tot (mede-)ontwerpen en exploiteren. Ook de juridische participatie van de PTT kan verschillende vormen aannemen, onder andere door deelname in een voor het betrokken project opgerichte rechtspersoon. Voorbeelden van projecten waarin de PTT betrokken is, zijn Intis (het Rotterdamse haveninformatieproject), SURF (netkoppeling universitaire rekencentra), het AGRO-project t.b.v. landbouw en veeteelt, Teleport Amsterdam, Teleport Rotterdam en Transpolis (een samenwerkingsverband met Philips en Wilma om bedrijfshuisvesting van geavanceerd niveau te realiseren). Het aantal projecten zal in de naaste toekomst nog aanzienlijk toenemen. De PTT stelt zich daarbij actief op met name door inbreng van kennis bij de projectontwikkeling vanuit de ervaring met tele-informatiediensten en geavanceerde communicatienetwerken. Bij de ontwikkeling van het berichtenverkeer wordt ook in deze projecten, waar dit van toepassing is, standaardisatie door de PTT bevorderd. Viditel De door de PTT verzorgde dienst Viditel blijkt door een gerichte marktbenadering vooral voor zakelijke toepassingen een geschikt medium te zijn. Het betreft hier onder andere het verstrekken van specifieke informatie en diensten ten behoeve van bepaalde doelgroepen. Omdat
Tweede Kamer, vergaderjaar 1987-1988, 20 200 hoofdstuk G, nr. 2
22
deze tendens zich handhaaft zal de op specifieke toepassingen gerichte marktbenadering worden gecontinueerd. Hierbij ligt de nadruk op het bij elkaar brengen van informatie-leveranciers en gebruikers. De proefneming met informatieverstrekking over telefoonnumers, 008 in Viditel, wordt voortgezet, doch gezien de complexiteit kan algemene invoering nog niet op korte termijn worden verwacht. Aandacht wordt besteed aan de internationale koppeling van openbare interactieve Videotex-systemen en aan de koppeling aan andere «message-handling»-systemen. De gebruikersvriendelijkheid zal door de invoering van een nieuwe zoekstructuur worden verbeterd. Service 06 Er zijn thans vier vormen van dienstverlening via het uniforme toegangsnummer 06 mogelijk. 7. telefonisch antwoordnummer Via het telefonisch antwoordnummer (al dan niet in combinatie met het universeel toegangsnummer) kan de oproeper gratis bellen. De verbindingskosten komen voor rekening van de opgeroepene. Binnenlandse antwoordnummers hebben inmiddels enige honderden klanten aangetrokken, waaronder banken, vervoersbedrijven, servicebureaus en omroepen. Voor de nabije toekomst wordt met een stijging van omstreeks 35% rekening gehouden, zowel in verkeer als in aantal klanten. 2. buitenlands antwoordnummer Op het gebied van de buitenlandse antwoordnummers is naast de samenwerking met de VS ook samenwerking met Engeland, Duitsland, Frankrijk, Denemarken en Zweden tot stand gekomen. Contacten met andere landen verkeren in een vergevorderd stadium van voorbereiding. Oproepers kunnen vanuit de genoemde landen kosteloos naar Nederlandse bedrijven bellen, bijv. via een 800-nummer vanuit de VS en een 0130-nummer vanuit Duitsland. 3.
koopnummer De in april 1986 geïntroduceerde koopnummers genieten een grote belangstelling, die tot uiting komt in het aantal klanten en in het aantal oproepen. In 1987 wordt wederom een aanzienlijke stijging van het verkeer verwacht. Dit vergt aanzienlijke uitbreidingen in de infrastructuur. 4.
tariefnummer De eveneens in april 1986 geïntroduceerde tariefnummers waarbij de verbindingskosten tussen oproeper en opgeroepene worden gedeeld, hebben met name in de non-profit-sector en bij overheidsbedrijven enige tientallen klanten getrokken. Mobiele communicatie De Autotelefoon maakt een snelle ontwikkeling door. In CEPT-verband wordt bijgedragen aan studies naar het gewenste systeemconcept voor een digitaal Europees net voor mobiele communicatie. Daarbij is inmiddels een eerste, belangrijke hindernis genomen, inhoudend overeenstemming inzake de configuratie van het radiosysteem, dat deel uitmaakt van het mobiele communicatiesysteem. Dit digitale net zal werken in de 900MHz-band en in de eerste helft van de 90'er jaren van start gaan. In Nederland zal dit net worden aangeduid met ATF-4. Het huidige ATF-2-net groeit met ruim 10000 aansluitingen per jaar. Om voldoende capaciteit te creëren tot de komst van ATF-4 zal in 1989 een derde generatie-net (ATF-3) in dienst worden genomen. Ook dit analoge net zal werken in de 900-MHz-band. Zowel in het autotelefoonnet 2 als in het autotelefoonnet 3 zal datacommunicatie als standaardvoorziening mogelijk worden gemaakt.
Tweede Kamer, vergaderjaar 1987-1988, 20 200 hoofdstuk G, nr. 2
23
In het nieuwe Semafoonnet SMF-3 zal in 1988 behalve informatie in code ook alphanumerieke en numerieke informatie kunnen worden overgebracht. Ook zal het net geschikt zijn voor gebruik door besloten groepen, zoals brandweerkorpsen. Om de frequentieschaarste - met name in de frequentiebanden voor gesloten mobilofoonnetten - het hoofd te bieden, worden systemen ontwikkeld die zeer efficiënt frequentiegebruik mogelijk maken. De complexiteit van deze systemen maakt het concurreren met eenvoudige systemen om prijstechnische redenen zeer moeilijk. Deze systemen zullen eveneens werken in de 900 MHz-band en kunnen op regionale schaal in congestiegebieden worden ingezet. Ook in de sektor van de bijzondere mobiele telecommunicatienetten voor gesloten gebruik zijn nieuwe ontwikkelingen te constateren. Zo wordt ten behoeve van de Wegenwacht van de ANWB een landelijk dekkend, besloten net geïmplementeerd waarin naast spraak ook dataoverdracht mogelijk is. Maritieme mobiele communicatie Binnen de maritieme communicatie vindt een verschuiving plaats in de behoefte aan communicatiemiddelen. Voor de meeste, conventionele verkeersdiensten - waaronder morse-telegrafie - wordt algemeen rekening gehouden met een sterk teruglopende markt voor handbediend verkeer. Deze teruggang wordt voor een belangrijk deel veroorzaakt door de opkomst van satellietcommunicatie, de introductie van een nieuw internationaal veiligheidssysteem en automatisering van de bestaande systemen. Om op deze ontwikkelingen in te kunnen spelen, zal de technische infrastructuur van het kuststation Scheveningen Radio worden aangepast. De technische ontwikkelingen kenmerken zich voornamelijk door een verder automatiseren van de verkeersafwikkeling. De automatisering van de directe telex-over-radio (TOR)-verbinding in de richting schip-wal is inmiddels gerealiseerd. Momenteel wordt gewerkt aan de invoering van een geautomatiseerde «store-and-forward» berichtendienst in beide richtingen. Sinds de automatisering is een toename van het verkeersvolume geconstateerd. Vanaf 1990 wordt een nieuw veiligheidssysteem (voor schepen op zee) operationeel, het zogenaamde Future Global Maritime Distress and Safety System (FGMDSS). Een belangrijk onderdeel van dit systeem vormt de Digital Selective Calling (DSC) als internationaal oproepsysteem. DSC biedt eveneens de mogelijkheid om het oproepen in bestaande openbare verkeerssoorten geheel of gedeeltelijk te automatiseren. Het DSC systeem is internationaal aanvaard en voor Nederland inmiddels gereed. Invoering van DSC in het kortegolfverkeer zal in een later stadium kunnen plaatsvinden. Op het gebied van de maritieme satellietcommunicatie is de International Maritime Satellite Organisation (INMARSAT) operationeel als beheerder van het internationale maritieme satellietsysteem. INMARSAT is het eigendom van 48 aangesloten landen. Het aandeel van de deelnemende landen is gebaseerd op de verkeersomvang. Nederland behoort met een aandeel van 2,3% tot de acht grootste deelnemers. Openbare telefooncellen Het plaatsingsbeleid is gericht op een optimale afstemming van openbare telefoneergelegenheden op de reële gebruiksbehoefte van het publiek. Het accent is daarbij in de afgelopen jaren vooral gelegd op het voorzien in de behoefte van reizend en winkelend publiek en op plaatsing in recreatiegebieden.
Tweede Kamer, vergaderjaar 1987-1988, 20 200 hoofdstuk G, nr. 2
24
Als aanvulling daarop is medio 1987 een proef met openbaar telefoneren in treinen van start gegaan op de route Amsterdam-Brussel. De in 1986 succesvol verlopen proef met circa 70 kaarttelefoontoestellen langs de kust, is in 1987 op landelijke schaal met 300 kaarttoestellen uitgebreid. Uit de proef is tot nu toe gebleken dat de kaarttelefooncellen minder storinggevoelig zijn en een remmende invloed hebben op het vandalisme. De kaarttelefoontoestellen waren daardoor relatief langer beschikbaar voor het publiek, terwijl de onderhoudskosten sterk zijn gedaald. Voorts is uit het onderzoek gebleken dat de gebruikers de telefoonkaart als doelmatig ervaren en het gebruik daarvan veelal continueren. De uitbreiding van de proefneming met 300 toestellen is bedoeld om te onderzoeken of dit beeld landelijk bevestigd wordt teneinde te bepalen of tot landelijke invoering kan worden overgegaan. Internationale telecommunicatie Nieuwe diensten Op het terrein van de internationale telecommunicatie toont het verkeer een min of meer autonome groei. Door het introduceren van nieuwe diensten wordt de ontwikkeling van het verkeer gericht gestimuleerd. Op het gebied van telefonie betreft dat o.m. «freephone services» (z.g. buitenlandse antwoordnummers) en «direct services», een verkeersvorm, waarbij men vanuit het buitenland na het kiezen van een bepaald telefoonnummer direct verbinding krijgt met de telefoniste in Nederland, die het gesprek met de gewenste abonnee tot stand brengt, mits deze bereid is het gesprek te betalen. Buitenlandse antwoordnummers zijn gerealiseerd in het verkeer met België, Denemarken, Engeland, Frankrijk, West-Duitsland, de Verenigde Staten en Zweden. Italië en Zwitserland zullen spoedig volgen. «Direct services» is mogelijk in het verkeer met Frankrijk in beide richtingen en in het uitgaande verkeer naar de Verenigde Staten. Mogelijkheden voor airphone (telefoneren vanuit en naar vliegtuigen) en voice-mail (stern-post, een op spraak gebaseerde berichtendienst) worden verkend. Bij de tekstdiensten zal telex een vernieuwing ondergaan door toevoeging van «store and foreward»-faciliteiten. Teletex zal nadrukkelijker op de markt worden gebracht. Internationale mailbox zal op grotere schaal worden ingevoerd door o.a. de overgang naar systeemkoppeling op basis van het internationale X-400 protocol. Dataverkeer vertoont een grote groei. Digitale verbindingen zullen voor het zakelijk verkeer in voldoende mate worden aangeboden. Voor videoconferencing wordt meer vraag verwacht, mede door de mogelijke koppelingen met de Verenigde Staten en Japan. Door toepassing van de moderne kabel- en satellietsystemen neemt de transmissiecapaciteit per relatie toe. PTT-Telecommunicatie neemt deel aan transatlantische glasvezelkabelsystemen als TAT-8 en TAT-9, tussen Europa en de Verenigde Staten en Canada. In laatstgenoemd kabelsysteem is bovendien een verbinding tussen Engeland en Spanje voorzien die van betekenis kan zijn voor het verbinden van Noord- en West-Europa met Spanje en die toegang kan geven tot digitale systemen in het Middellandse Zeegebied. Bij de beoordeling van de aantrekkelijkheid van mogelijk gebruik van deze middelen speelt de hoogte van de tarieven voor landverbindingen een rol. Deze worden thans in ITU-verband bestudeerd en berekend. In het Middellandse Zeegebied is gestart met de aanleg van een Eastern-Mediterranean digitaal netwerk dat Zuid Italië zal verbinden met Griekenland, Turkije en Israël. Aansluitend daarop volgt een Western-Mediterranean netwerk dat het landingspunt van TAT-9 in Zuid-Spanje zal verbinden met Zuid-ltalië en met landingspunten tussen Marseille en Genua.
Tweede Kamer, vergaderjaar 1987-1988, 20 200 hoofdstuk G, nr. 2
25
Deregulering De internationale dereguleringstendensen zetten door. Dat betekent dat PTT-administraties niet alleen in de samenwerkingsverbanden, maar ook in toenemende mate in een concurrentiesituatie ten opzichte van elkaar komen te staan. Tegen die achtergrond mag dan ook verwacht worden dat de druk op de internationale tarieven groter wordt. Dit zal tot tariefsverlagingen moeten leiden. Een andere tendens is dat ook particuliere organisaties gaan investeren in kabel- en satellietsystemen. Voor intercontinentaal verkeer geschiedt dit reeds in het kabelsysteem PT AT (Private Trans-Atlantic cable) en het satellietsysteem Panamsat (Pan-American Satellite). Standaardisatie Door de voortgaande technische ontwikkeling wordt het telecommunicatienet steeds meer gebruikt voor nieuwe diensten, waartoe allerlei randapparatuur en computers van verschillende leveranciers worden aangesloten. Om een goede samenwerking te verkrijgen is standaardisatie op de koppelvlakken noodzakelijk. Deze fysieke of functionele beschrijving van eigenschappen wordt in een aantal wereldwijde, Europese en Nederlandse organisaties tot stand gebracht. Telecommunicatie-standaarden worden wereldwijd door CCITT/CCIR en op Europese schaal door de CEPT gerealiseerd. Voor informatie-technologie wordt de standaardisatie wereldwijd door ISO, in Europa door CEN en in Nederland door het NNI verzorgd. Voor de elektrotechniek zijn respectievelijk het IEC, het CENELEC en het NEC de hiervoor aangewezen organisaties. In al deze organisaties draagt de PTT actief bij om de totstandkoming van normen en standaarden te verzekeren. Inmiddels is gedurende de laatste jaren ook de Europese Commissie zeer actief geworden in het stimuleren van het standaardisatieproces vanuit het besef dat hiermee een noodzakelijke voorwaarde voor het openen van de Europese markt voor telecommunicatie-apparatuur en •diensten wordt vervuld. Door CEN/CENELEC en CEPT worden de door de EC gewenste standaarden gemaakt die dan vervolgens via richtlijnen en aanbevelingen in de EG verplicht worden gesteld voor overheidsaanschaffingen en communautaire projecten. Door de CEPT is hiertoe een organisatie TRAC (Technical Recommendations Application Comittee) gesticht, die de NET's (Normes Européennes de Télé-communication) vaststellen. Inmiddels hebben zich 16 landen bij de TRAC aangesloten, waaronder Nederland. De toenemende rol van de EC op telecommunicatiegebied blijkt uit de 12 raadsbesluiten die sinds 1984 tot stand gekomen zijn op dit terrein. Bij de opstelling van deze besluiten werd de PTT betrokken bij de Nederlandse standpuntbepaling. Speur- en ontwikkelingswerk De noodzaak tot verhoging van de concurrentiekracht van de Europese industrie en dienstenleveranciers ten opzichte van de Amerikaanse en Japanse hebben binnen de EG geleid tot stimuleringsprogramma's. De programma's op het terrein van informatietechnologie en telecommunicatie zijn ook van bijzonder veel belang voor de PTT. Zo participeert de PTT in projecten in het kader van ESPRIT (Europees strategisch programma voor onderzoek en ontwikkeling op het gebied van informatietechnologie) en RACE (onderzoek en ontwikkeling voor geavanceerde communicatie in Europa). Het RACE-programma omvat al de noodzakelijke aanloopwerkzaamheden om te komen tot een breedbandnet voor geïntegreerde diensten.
Tweede Kamer, vergaderjaar 1987-1988, 20 200 hoofdstuk G, nr. 2
26
Het programma omvat volgens de plannen van de Europese Commissie een totaalinzet van 9030 manjaar, waarvan 2340 manjaar direct aan de PTT-organisaties wordt gevraagd via de CEPT. In het overige deel, dat vooral is gericht op technologie-ontwikkeling en dat door de EC zal worden gesubsidieerd, zal de PTT, naast de industrie en de universiteiten, eveneens deelnemen. Het laatst geraamde EG-budget voor RACE bedraagt 550 MECU. Verhoudingsgewijs zou Nederland voor ongeveer 6% in deze totalen moeten participeren. Als uitvloeisel van dit EG-beleid is ook de studie naar een breedbandig digitaal (glasvezel-) net te zien (International Broadband Communications Network). De PTT neemt deel aan projecten van het reeds geruime tijd bestaande comité voor samenwerking op het gebied van wetenschappelijk en technisch onderzoek (COST), onder andere op het terrein van beeldcodering. Ook in het overleg met betrekking tot de bestuurlijke aspecten van deze EG-programma's is de PTT betrokken. § 4. M a r k t o n t w i k k e l i n g e n . In het onderstaande overzicht wordt van een aantal belangrijke verkeerscategorieën de verwachte ontwikkeling voor de periode 1987 tot en met 1992 weergegeven. Overzicht ontwikkeling Verkeer Eenheid
1987
1988
1989
1990
1991
1992
993 402 45
1004 405 46
1014 410 46
1018 415 47
1023 420 47
1027 425 48
Post Losse post
binnen/and
Bi ieven/bnefkaai ten Drukwerken Pakjes/postpakketten
min. min. min.
Totaal
min.
1440
1455
1470
1480
1490
1500
Brieven/briefkaarten Dagbladen /periodieken Overige partijenpost
min. min. min.
1425 685 1375
1490 690 1415
1555 695 1450
1615 700 1480
1670 705 1505
1720 710 1525
Totaal
min.
3485
3595
3700
3795
3880
3955
briefpost
min.
4925
5050
5170
5275
5370
5455
Nettovraag telexaansluitingen Aantal telexaansluitingen
1000 1000
Partijenpost
binnenland
Totaal binnenlandse Telegrafie
-0,1 40,3
0,6 39,8
-1.1 38,8
-2,3 37,3
-2,3 35,0
-3,3 32,0
Telefonie Nettovraag telefoonaansluitingen Aantal telefoonaansluitingen u l t i m o Toeneming aantal aansluitingen Totaal aanleg telefoonaansluitingen Geregistreerde aanvragers u l t i m o Lokale gesprekken Interlokale gesprekken Internationale gesprekken
1000 1000 1000 1000 1000 min. min. min.
195 6222 193 781 83 3496 2826 150
172 6394 172 786 82 3623 2937 162
163 6558 164 820 81 3751 3051 174
156 6716 158 816 80 3880 3166 187
136 6853 137 816 79 4000 3279 201
128 6982 129 825 78 4114 3391 215
Tweede Kamer, vergaderjaar 1987-1988, 20 200 hoofdstuk G, nr. 2
27
§ 5. Sociaal beleid Als voorbereiding op de omvorming van Staatsbedrijf naar PTT Nederland NV is een sociaal plan opgesteld met de uitgangspunten voor het sociaal beleid, zoals dat tijdens en ter zake van de overgang gevoerd zal worden. Dit plan is van toepassing op de personeelsleden die bij het Staatsbedrijf der PTT in dienst zijn. Over dit plan is volledige overeenstemming met de Bijzondere Commissie. Werkgelegenheid
en
Personeelsvoorziening
Ter bestrijding van de jeugdwerkloosheid wil de PTT het aantal jongeren tot en met 25 jaar, nog met 5% verhogen tot 75% van de totale werving. Tevens zullen naast deze reguliere werving ook in 1988 200 jongeren een leer-arbeidsovereenkomst kunnen verkrijgen. Voorts is een aantal andere werkgelegenheidsprojecten nog in ontwikkeling en voorgedragen voor subsidiëring door het Arbeidsmarkt en Opleidingsfonds (A & O-fonds) van de Rijksoverheid. Bij de werving zal de jaarlijkse instroom van vrouwen worden bevorderd. Gestreefd wordt naar 30% voor de hogere en middelbare functies en naar 50% voor de lagere functies. A rbeids voorwaarden Vanaf het moment van de oprichting van PTT Nederland NV zal er een CAO gelden voor het personeel werkzaam binnen de nieuwe onderneming. Het overleg over de inhoud ervan zal medio 1988 moeten zijn afgerond ten einde de medewerkers tijdig een aanbod te kunnen doen voor de indiensttreding bij PTT Nederland NV. Voor de af te sluiten CAO zal marktconformiteit het uitgangspunt zijn.
Tweede Kamer, vergaderjaar 1987-1988, 20 200 hoofdstuk G, nr. 2
28
Balans PTT-diensten na resultaatbestemming per 31 december 1986 (in duizenden guldens) Actief
Passief
VASTE A C T I V A
EIGEN VERMOGEN
Materiële
vaste activa
bedrijfsgebouwen en "terreinen bedrijfstechnische apparatuur overige bedrijfsmiddelen bedrijfsmiddelen in uitvoering
Herwaarderingsreserve
3 487 666 11 634 442 613 552 527 318
op materiële vaste activa op voorraden 3p deelnemingen
7 679 407 141 522 38 788
Wettelijke reserve op deelnemingen
7 859 717 15 109
16 262 978 Financiële
vaste activa
deelnemingen bij het Rijk belegde voorzieningen verstrekte leningen
128 609 140 039 5 950
Voorzieningen
132 916
voorziening brandschade pensioenfonds voormalig radiodistributiepersoneel
7 123
274 598 140 039 VLOTTENDE ACTIVA Langlopende Voorraden Voorraden beschikbaar te stellen apparatuur andere technische voorraden overige voorraden goederen in bewerking
391 925 354 346 53 422 18 726 818 419
Vorderingen debiteuren vorderingen op deelnemingen overige vorderingen overlopende activa buitenlandse administraties o/r buitenlandse administraties h/r
1 174 2 137 1 007 553 18
397 636 517 695 153 560
2 893 958 Liquide
middelen
schulden
9 260 699
kapitaalschuld aan het Rijk financiering van de Postkassen door de Postbank NV
711 391 9 972 090
Kortlopende
schulden
174 628 63 644 138 389 68 603 738 752 3 798
waarborgsommen diensten door derden belastingen en sociale zekerheid schulden aan leveranciers buitenlandse administraties o/r buitenlandse administraties h/r rekening-courant verhouding met Ministerie van Financiën schulden aan deelnemingen overige schulden overlopende passiva
1 295 498 2 498 384 985 592 538
1 200 335
3 463 333 Subtotaal
21 450 288
Overige beleggingen bij het Rijk
13 457 169
21 450 288
Subtotaal Overige reserves automatiseringsfonds algemene reserve vernieuwingsfonds
37 743 1 347 389 12 072 037 13 457 109
TOTAAL
34 907 457
TOTAAL
34 907 457
De Minister van Verkeer en Waterstaat, N. Smit-Kroes
Tweede Kamer, vergaderjaar 1987-1988, 20 200 hoofdstuk G, nr. 2
29