Training Omgekeerd Inzamelen
Geert Boonzaaijer Senior projectleider Afvalbeheer Cluster openbare ruimte Arnhem
Omgekeerd Inzamelen, wat levert het op ? • • • • • • •
Gescheiden inzameling/hergebruik Zuiverheid grondstoffen Samenstelling restafval Serviceniveau/tevredenheid bewoners Milieubewustzijn Financieel (kosten/baten) Kwaliteit openbare ruimte
ARNHEM 150.828 inwoners, 77.075 huish. 58% laagbouw, 42 % “hoogbouw”
Geen DIFTAR. Inzameling door SITA. Afvalstoffenheffing 90% kostendekkend. Huishouden 1 p : €180,96 Huishouden >1 p : €244,20
Circa 75.000 t/j Circa 495 kg/inw/j Hergebruik: 50,50% Verbranding: 49,95% Stort: 0,05%
Maar Arnhem is vooral bekend om zijn……?
Een nieuwe uitdaging !
Afvalplan Arnhem 2012-2020:
44% hergebruik in 2011 52% hergebruik in 2016 60% hergebruik in 2020
VANG:
65% hergebruik in 2015 75% hergebruik in 2020 130 kg/inwoner/jaar
Resultaten op basis pilot in 3 wijken Startwijken De Laar-West (met name laagbouw) Over het Lange Water (met name hoogbouw) Malburgen Oost-Noord (aandachtswijk) TOTAAL
Aantal huis- Percentage houdens hoogbouw
2.708
13%
2.655
51%
2.190
32%
7.553
Laagbouw Oud
Nieuw
180 liter OPK minicontainer, door slechts 2,3 % van de huishoudens geweigerd.
Hoogbouw Oud
Nieuw
Desgewenst een 40 liter citybin
75 nieuwe ondergrondse containers
Handhaving Nu: Bestuurlijke strafbeschikking. Bestuurlijke boete ?
Spoedeisende bestuursdwang ?
Communiceren niet informeren !
Samen met onze inwoners !
Kennis, houding en gedrag !
Gedragsverandering !
Communicatie: Bewonersbrief + flyer Inloopavond per wijk (systeem en conceptlocaties OC´s) Website + e-mail adres Seniorenraad + Apcg !
Communicatie Inloopavond per wijk voor systeem en concept-locaties 300 zienswijzen (circa 50% m.b.t. systeem en circa 50% m.b.t. locaties)
10 bezwaarschriften en 1 beroep bij RvS Locatiekeuze + bewonersparticipatie tijdrovend !
Ieder kwartaal !
Noticeboards
2 per wijk
Persoonlijke benadering draagt bij aan gedragsverandering !
Afvalcoaches • • • • •
12 stuks, 4 per wijk, 2 duo‟s 36 uur per week Ook „s avonds en in het weekend Geselecteerd uit kaartenbak Pas “los” na training/kennismaking met wijk
Afvalcoaches • • • • • •
Wandelende/fietsende vraagbaak Postbode (nieuwsbrieven overhandigen) Controleurs inhoud minicontainers Oren/ogen handhavers (gerichte inzet BOA‟s!) Organiseren prikacties (met scholen) Ontmoeten hulpverleners Beschikbaarheid afvalcoaches is randvoorwaarde voor “uitrollen” OI !
Aandachtspunten • • • • •
Actieve uitstraling. Niet met z‟n 3-en. Herkenbaar (bedrijfskleding aan). Primaire taken blijven uitoefenen. Ideeën welkom, maar intern communiceren. • Afwisselend werk.
Start Omgekeerd Inzamelen Op drie basisscholen met groepen 5-8. “Ren je rot” spel met afval.
Monitoring: Ingezamelde hoeveelheden Zuiverheid grondstoffen Samenstelling restafval Tevredenheid bewoners Milieubewustzijn Kosten/baten Kwaliteit openbare ruimte
Afvalplan Arnhem Grondstof / afvalstof GFT
Resultaat 2011 60
Doel 2016
Doel 2020
65
74
Papier/karton
42
57
70
Kunststof verpakkingen Glas
5
13
22
19
21
23
Restafval
247
209
163
Moet naar 130 kg/inw/jaar
Resultaten in kg/inwoner/jaar Grondstof Afvalstof Plastic verpakkingen Oud papier en karton
Restafval
Arnhem 2011
Startwijken Toename gemiddeld 2014
5,0
19,4
288%
42,0
49,5
17,9%
247,0
213,6
-13,5%
Resultaten in kg/inwoner/jaar Grondstof Afvalstof Plastic verpakkingen Oud papier en karton
Restafval
Arnhem 2011
Laagbouw wijk 2014
Toename
5,0
21,6
332%
42,0
63,5
51,2%
247,0
211,8
-14,3%
Resultaten in kg/inwoner/jaar Grondstof Afvalstof Plastic verpakkingen Oud papier en karton
Restafval
Arnhem 2011
Hoogbouw wijk 2014
Toename
5,0
18,2
264%
42,0
45,6
8,6%
247,0
204,7
-17,1%
Cijfers zeggen niet alles ! • • • •
Inclusief milieustraten? Wel/geen Diftar (gelijktijdig) ingevoerd? Resultaten behaald in makkelijke wijk? Gemiddelde van wat ? Gemiddelde 3 wijken Arnhem niet representatief voor heel Arnhem. • Toename afvalscheiding ook zichtbaar in samenstelling restafval? • Meer restafval t.g.v. beleid grofvuil?
Resultaten in kg/inwoner/jaar Grondstof Afvalstof Plastic verpakkingen Oud papier en karton
Restafval
Arnhem 2011
Aandachts- Toename wijk 2014
5,0
18,8
+276%
42,0
38,2
-9,0%
247,0
225,3
-8,8%
Resultaten in kg/inwoner/jaar Grondstof Afvalstof
Doel Arnhem 2016
Doel Arnhem 2020
Startwijken gemiddeld 2014
Plastic verpakkingen
13,0
22,0
19,4
Oud papier en karton
57,0
70,0
49,5
209,0
163,0
213,6
Restafval
Resultaten in kg/inwoner/jaar Grondstof Afvalstof
Plastic verpakkingen
Oud papier en karton
Utrecht Lunetten
Startwijken Arnhem gemiddeld 2014
10,6
19,4
48,0
49,5
Eureco
Hoeveelheid in restafval (kg/inwoner)
Grondstof
Nulmeting
Na 6 maanden
Na 12 maanden
Plastic verpakkingen
24
11
10
Oud papier en karton
14
7
6
264
204
215 -19%
Restafval
Zuiverheid grondstoffen Geen afkeur ! Alleen in het begin restafval in enkele OC‟s voor plastic (in aandachtswijk). Geen toegangscontrolesysteem op OC‟s voor OPK en plastic.
Bewonersonderzoek Nulmeting, tussenmeting en eindmeting Representatieve steekproeven (3.000 huishoudens) Bij eindmeting alle huishoudens benaderd en groepsgesprekken !
Meningen ten aanzien van Omgekeerd Inzamelen 70 60 50 %
0-meting t-meting eindmeting
40 30 20 10 0 positief
neutraal
negatief
10
8
Rapportcijfers oude systeem en Omgekeerd Inzamelen 8
7,8 7,2 7
7,5
7,3
6,3
6,3
6
oude systeem
4
Omgekeerd Inzamelen
2
0 Restafval
GFT
Papier
Plastic
Rapportcijfers wijken 10
8 8
7,5
7 6,3
Totaal
6
OLW MO 4
DLW
2
0 Restafval
GFT
Papier
Plastic
Rapportcijfers woningtype 10
8 8
7
7,5
6,3 6
Totaal laagbouw hoogbouw
4
2
0 Restafval
GFT
Papier
Plastic
OC: 24/7 bereikbaar container voor plastic (lgb)
17-3-2015
3e container oud papier (lgb) toegangspasje
49
loopafstand wegbrengen restafval
0%
Omgekeerd Inzamelen eindmeting
Tevredenheid diverse onderdelen Omgekeerd Inzamelen
20%
(heel) tevreden
40%
60%
Neutraal
80%
100%
(heel) ontevreden
• Minder validen zijn minder positief over omgekeerd inzamelen (moeten lopen met restafval).
• Vangnet nodig en toegezegd!
51
• Participatiemaatschappij werkt.
17-3-2015
• Klachten Seniorenraad en ouderenbonden (niet in het begin).
Omgekeerd Inzamelen eindmeting
Minder validen
Afvalplan - Investeringen • Raming: 7,2 miljoen Euro, waarvan 0,9 miljoen Euro voor pilot Omgekeerd Inz. • Voor OC‟s, toegangscontrole, CMS en minicontainers OPK. • Excl. uren, monitoring, communicatie, etc. • Actuele raming: 6,8 miljoen Euro. • Lager door aanbestedingsvoordeel. • Inclusief extra containers, afvalcoaches, kleine projecten, EU kosten/baten.
Subsidie EU (LIFE+ programma) • Raming totale projectkosten (alleen startwijken !): 2.173.617 Euro • Bedrag EU: 50% van subsidiabele kosten met een maximum van 775.383 Euro.
LIFE+
Raming in Euro‟s
Personnel Travel
327.346 14.000
External assistance
601.800
Equipment
939.500
Consumables
189.600
Overhead
101.371
TOTAAL
2.173.617
Financiële evaluatie Afvalplan: Omgekeerd Inzamelen verlaagt de jaarlijkse netto-exploitatiekosten. Afvalplan: Na 5 jaar (in 2017) € 0,2 miljoen lagere netto-exploitatiekosten. Daarna jaarlijks een verdere reductie van de netto-exploitatiekosten. Afvalplan: Frictiekosten (0,7 miljoen Euro) ten laste van bestemmingsreserve Afval.
Financiële evaluatie • Meer OC‟s en minicontainers OPK, maar lagere investeringskosten. • Meer plastic verpakkingen, minder OPK ingezameld dan verwacht. • Hogere vergoeding voor OPK. • Lager verwerkingstarief voor GFT. • Minder grofvuil opgehaald aan huis. • Etc. • Totaaleffect blijft positief !
Verschillen t.o.v. begroting • Excel 2014 t/m 2025 • Uitrollen in 3 jaar (2015 t/m 2018) • Extra kapitaallasten (4% rente, lineaire afschrijving in 10 jaar) • Extra opbrengsten voor grondstoffen • Minderkosten verwerking restafval • Wijziging onderhoudskosten inzamelmiddelen • Wijziging kosten inzameling
Resultaten In periode 2014 t/m 2019 geen 0,7 maar 0,3 miljoen Euro frictiekosten. Omslagpunt na 5 jaar. In periode 2020 t/m 2025 circa 0,6 miljoen Euro minderkosten. In 2025 circa 0,2 miljoen Euro minderkosten.
Cijfers zeggen niet alles ! • • • • • •
Afschrijving lineair of annuïtair? Optimistisch scenario? Welke resultaten afvalscheiding? Welke vergoeding Nedvang? Maak een gevoeligheidsanalyse! Arnhem: 10 én 15 kg/inwoner/jaar extra plastic verpakkingen. • Nauwkeurigheidsgraad berekeningen?
Effecten op openbare ruimte Beheeraccent: 2 x per week, alle OC‟s
Bijplaatsingen en dumpingen.
Effecten op openbare ruimte A+ Geen afval (0 stuks) bij de OC.
A
Weinig afval (maximaal 1 stuks) bij de OC.
B C
Redelijk veel afval (maximaal 3 stuks) bij de OC. Veel afval (maximaal 5 stuks) bij de OC.
D
Zeer veel afval (> 5 stuks) bij de OC.
Kwaliteitsniveau
Resultaten 2014 A+
A
B
C
D
Over het Lange Water
91,3%
3,9%
2,2%
0,7%
0,9%
De Laar-West
91,1%
3,9%
2,3%
0,6%
1,0%
Malburgen Oost-Noord
83,7%
6,1%
4,7%
1,8%
2,7%
Gemiddelde 3 startwijken
90,0%
4,6%
3,0%
1,0%
1,5%
In begin technische problemen en te lage ledigingsfrequentie OC‟s !
Bijplaatsingen/dumpingen
Conclusie ?
• • • • • • • • • • •
Afvalscheiding fors toegenomen ! Inmiddels ook drankkartons en blik ! GFT volgt nog ! Bewonerstevredenheid toenemend ! 18% negatief te veel ? Te moeilijk voor minder-validen ? Participatiemaatschappij bestaat ! Wel vangnet nodig ! Afname jaarlijkse netto-kosten ! Relatief weinig bijplaatsingen/dumpingen ! Nieuwe bezuinigingsopdracht en belastingmaatregel helpen !
Conclusie ? Het is aan “de politiek” ! In Arnhem bijna unaniem positief besluit gemeenteraad !
Meer informatie • www.arnhem.nl/omgekeerdinzamelen (voor bewoners) • www.arnhem.nl/oiprofs (voor professionals) • www.arnhem.nl/rewaco (voor professionals, in het Engels)
Ik dank u voor uw aandacht ! Vragen ?
