Toeristische Trendrapportage

KENNISCENTRUM KUSTTOERISME

Toeristische Trendrapportage Zeeland in cijfers

2011 2012

2

KENNISCENTRUM KUSTTOERISME

Toeristische Trendrapportage Zeeland 2011/2012

Opdrachtgever:

Provincie Zeeland

Uitgevoerd door:

Kenniscentrum Kusttoerisme p/a HZ University of Applied Sciences Telefoon: 0118 - 489 756 E-mail: [email protected]

Uitgave:

juni 2012 Bij het samenstellen van deze rapportage is de grootste zorgvuldigheid betracht, Kenniscentrum Kusttoerisme is echter niet aansprakelijk voor enige directe of indirecte schade als gevolg van de aangeboden informatie.

Vormgeving:

www.vormaat.nl

Fotografie:

Anda van Riet, Promotie Zeeland Delta Thijs Tuurenhout Pascal Spijkers Cor Oudesluijs Diverse foto's via de DNA-Beeldbank op www.laatzeelandzien.nl 3

Inhoud

Inleiding .............................................................................................................................5 Toeristische cijfers samengevat .............................................................................................6 1. Trends en ontwikkelingen ...............................................................................................7 2. Toeristisch aanbod Zeeland .........................................................................................11 3. Ontwikkeling van de vakantiemarkt...............................................................................14 3.1 Ontwikkeling internationaal toerisme ......................................................................14 3.2 Ontwikkeling inkomend toerisme ...........................................................................14 3.3 Ontwikkeling Nederlandse vakantiemarkt ...............................................................16 3.4 Ontwikkeling vakanties van Nederlanders in het buitenland .....................................16 3.5 Vakanties in eigen land .........................................................................................17 4. Zeeland op de vakantiemarkt .......................................................................................19 4.1 Nederlandse gasten in Zeeland ..............................................................................19 4.2 RECRON innovatiecampagne ...............................................................................22 4.3 Buitenlandse gasten in Zeeland ..............................................................................24 5. Binnenlands toerisme per verblijfsvorm ..........................................................................26 5.1 Vakantiewoningen .................................................................................................26 5.2 Toeristisch kamperen ............................................................................................29 5.3 Hotels .................................................................................................................31 5.4 Vaste gasten ........................................................................................................34 6. Binnenlands toerisme per regio ......................................................................................37 7. Attractiebezoek ............................................................................................................44 8. Werkgelegenheid ..........................................................................................................46 Literatuurlijst .....................................................................................................................49 Meer weten?.....................................................................................................................50 Bijlage 1. Landelijke R&T standaard ...................................................................................51

4


Inleiding

Kenniscentrum Kusttoerisme houdt zich bezig met het verzamelen en analyseren van cijfers en gegevens over de toeristisch-recreatieve sector, om deze te vertalen in kennis die bruikbaar is voor de sector. De voorliggende trendrapportage is opgesteld in opdracht van en gefinancierd door Provincie Zeeland. De Provincie wil hiermee bijdragen aan de toegankelijkheid van kennis en gegevens voor partijen die zich in Zeeland bezighouden met toerisme en recreatie. Deze rapportage is de tiende in een reeks en hierdoor kan de ontwikkeling van toerisme naar Zeeland door de jaren heen in beeld worden gebracht. Vanaf het begin is ervoor gekozen zoveel mogelijk gebruik te maken van landelijke onderzoeksbronnen. Hierdoor is het mogelijk Zeeland systematisch te vergelijken met andere provincies en het landelijk gemiddelde. Deze aanpak is in 2009 vastgelegd in de landelijke R&T standaard, ontwikkeld in opdracht van de werkgroep recreatie & toerisme van het Interprovinciaal Overleg (IPO). Ook andere provincies zullen nu op basis van dezelfde gegevens rapporteren over toerisme en vrijetijdsbesteding. Voorliggend rapport biedt u informatie over het Zeeuwse aanbod van verblijfsaccommodaties, de vakanties van Nederlanders en buitenlandse gasten in Zeeland en de Zeeuwse toeristischrecreatieve werkgelegenheid. De gegevens en analyses worden daar waar mogelijk per sector en per regio gepresenteerd. Ook is er een selectie uit de relevante trends en ontwikkelingen die spelen in de sector opgenomen. Wij wensen u veel leesplezier en hopen dat deze Trendrapportage een instrument zal zijn om te komen tot een goede en onderbouwde invulling van uw toeristisch-recreatieve beleid of strategie.

De afgelopen drie jaar hebben wij in opdracht van VEERO, Vereniging voor Eigenaren en Exploitanten van Recreatie Ondernemingen van Goeree-Overflakkee & Brouwersdam voor de regio Goeree-Overflakkee een trendrapport samengesteld. VEERO wil Goeree-Overflakkee graag vergelijken met de verschillende regio’s van Zeeland om een beeld te krijgen van ontwikkelingen in de toeristische en recreatieve sector op Goeree-Overflakkee ten opzichte van de Zeeuwse ontwikkelingen. Dit jaar hebben wij er voor gekozen om de regio Goeree-Overflakkee mee te nemen in de Jaarlijkse Zeeuwse trendrapportage. Goeree-Overflakkee wordt als vanzelfsprekend niet meegenomen als percentage van Zeeland, maar daar waar mogelijk vergelijken we Goeree-Overflakkee met de Zeeuwse regio’s.


5

Toeristische cijfers samengevat Binnenlandse vakantiemarkt Het aantal binnenlandse vakanties stabiliseerde het afgelopen jaar op 17,7 miljoen. Het toeristisch jaar 2011 kende een voorspoedige start. Laat vallende feestdagen en mooi voorjaarsweer zorgden voor veel extra binnenlandse vakanties, waarvan vooral de kampeer- en bungalowsector profiteerden. Het slechte zomerweer zorgde echter voor een terugval die vooral de kampeersector raakte. In 2011 nemen de vakanties en overnachtingen van Nederlanders in Zeeland af met respectievelijk 9% en 13%. Ook het Zeeuwse aandeel van vakanties en overnachtingen in Nederland nam af.

Cijfers & feiten vakanties van Nederlanders per regio Regio

SchouwenDuiveland

Walcheren

494.000

388.000

Bevelanden ZeeuwsGoeree & Tholen Vlaanderen Overflakkee

Vakanties (incl. vaste gasten)

189.000

200.000

255.000

Overnachtingen (incl. vaste gasten)

Gem. verblijfsduur Bestedingen p.p.p.d.

2.965.000 2.484.000 1.024.000 1.161.000 1.481.000 6,0

6,4

5,4

5,6

5,8

€ 24

€ 23

€ 34

€ 25

€ 25

Inkomend toerisme In 2011 bezochten bijna 400.000 meer buitenlandse verblijfstoeristen ons land die zo’n 160 miljoen euro besteedden. Daarmee is 2011 een recordjaar voor Nederland. Met 3% groei zit Nederland op het gemiddelde van West-Europa. Als er gekeken wordt naar de omringende landen, is er een gelijke trend met bijvoorbeeld België, het Verenigd Koninkrijk en Denemarken. Alleen Duitsland doet het iets beter. Buitenlandse gasten in Zeeland Zeeland zag het inkomend toerisme in 2011 toenemen. Het aantal buitenlandse gasten in Zeeland steeg met 5% ten opzichte van het voorgaande jaar, het aantal overnachtingen steeg ook met 5%. Buitenlandse gasten kwamen dus vaker maar even lang naar Zeeland. Het marktaandeel van Zeeland binnen Nederland is gestegen, de Zeeuwse ontwikkelingen zijn dus iets beter dan de landelijke trend. Werkgelegenheid In 2011 waren er 14.740 personen in Zeeland werkzaam in de toeristisch-recreatieve sector, 2% meer dan in 2010. De totale Zeeuwse werkgelegenheid nam in 2011 licht toe met 0,4% van 172.600 personen in 2010 naar 173.210 personen in 2011. In Zeeland heeft Toerisme & recreatie een aandeel van 8,5% in de totale werkgelegenheid. In Nederland is het aandeel van Toerisme & Recreatie 6,1%.

6


1.

Trends en ontwikkelingen

Het gedrag van de toerist wordt beïnvloed door verschillende omgevingsfactoren. De rol van toerisme en vrije tijd is in de loop der jaren sterk veranderd, onder invloed van sociale, culturele en economische trends en ontwikkelingen aan ten grondslag. In dit hoofdstuk wordt ingegaan op enkele relevante consumententrends. Hiervoor is vooral gebruik gemaakt van de trendbriefings van Trendwatching.com. De genoemde trends zijn bedoelt als inspiratie voor nieuwe concepten en als denkrichting voor seizoen 2012!

1.

Rode loper voor China

Voor toerisme is China een belangrijke groeimarkt. Wereldwijd is te zien dat er steeds meer op deze doelgroep ingespeeld wordt. Chinezen worden steeds gastvrijer ontvangen en worden overspoeld met speciale diensten en producten. China wordt gezien als de redder voor in nood verkerende bedrijven en sectoren, deze bedrijven kijken nu hoopvol naar de Chinezen die hen (financieel) uit brand zouden moeten helpen. Niet verwonderlijk dus dat overal waar Chinese politici en zakenlui verschijnen, de rode loper wordt uitgerold. In 2012 zien we een vergelijkbaar beeld op het gebied van consumptie: over de hele wereld doen warenhuizen, vliegmaatschappijen, hotels, themaparken en musea, zelfs hele steden, hun uiterste best om Chinese gasten te overladen met speciale diensten en producten. Inwoners van China hebben in het eerste halfjaar van 2011 meer dan 30 miljoen buitenlandse reizen gemaakt, een toename van 20% ten opzichte van 2010. Ter vergelijk: Amerikaanse burgers maakten in totaal 37 miljoen buitenlandse reizen in heel 2010 (Bron: China Ministry of Public Security, juli 2011; Office of Travel and Tourism Industries, september 2011). En dat is nog maar het begin. De Wereld Toerisme Organisatie schat dat het totaal aantal internationale toeristen vanuit China oploopt tot 100 miljoen in 2020.

Hilton Hotels Worldwide heeft een speciale dienst opgezet voor Chinese reizigers. Onder de naam "Hilton Huanying" (Welkom) biedt het programma, dat in 30 Hiltonhotels in de wereld beschikbaar is speciaal voor Chinese gasten. Het gaat hier om incheckfaciliteiten in de eigen taal, speciale Chinese voorzieningen op de kamers zoals Chinese thee, Chinese televisiekanalen en badslippers met Chinese karakters en een welkomstbrief in het Mandarijn. Ook het ontbijtbuffet biedt Chinese producten. In Londen heeft warenhuis Harrods Chinees-sprekende personeelsleden en speciale betalingsfaciliteiten. Ook het Parijse warenhuis Printemps gaat op de Chinese toer met zelfs een speciale ingang voor Chinese toeristengroepen, en winkelplattegronden met Chinese karakters. Australië heeft 30 miljoen dollar uitgetrokken om zichzelf binnen drie jaar in de schijnwerpers te zetten als luxe bestemming voor rijke Chinese toeristen. Het Australische bureau voor toerisme heeft al in verschillende Chinese steden campagne gevoerd en wil zijn marketinginspanningen uitbreiden tot meer dan 30 steden in 2020.


7

2.

App je gezond

Vorig jaar speelde de Do It Yourself trend al een rol binnen toerisme. De toerist van tegenwoordig organiseert graag zelf en weet heel goed wat hij wil. In 2012 dringt de doe-het-zelfgedachte door tot het begrip gezondheid: Talloze apps en apparaten richten zich op consumenten die zeer actief met hun gezondheid bezig zijn: preventie, onderzoek, monitoring, verbetering en beheersing. In de App Store van Apple staan op dit moment zo'n 9000 mobiele 'health-apps' (inclusief zo'n 1500 voor cardiofitness, ruim 1300 voor diëten, meer dan 1000 voor stress en ontspanning en 650 specifiek voor vrouwen). Medio 2012 zal het aantal apps naar verwachting al zijn gestegen tot 13000 (Bron: MobiHealthNews, september 2011). In november 2011 kwam de Up van Jawbone op de markt, een polsbandje dat het beweeg-, eet- en slaappatroon van de drager registreert. Het apparaat is te synchroniseren via een iPhone-app. Gebruikers kunnen via de app instellen dat het bandje gaat trillen als zij te lang inactief zijn geweest, maar zij kunnen ook met andere gebruikers wedstrijdjes doen en zelfs beloningen krijgen in het 'echte' leven door bepaalde opdrachten te volbrengen. Ook zijn er apps om gehoor te testen, bloeddruk te meten etc. Toeristische ondernemers kunnen op deze trend inspelen door deze apps actief in te zetten en speciale arrangementen aan te bieden waarbij gezonde voeding, beweging en bijvoorbeeld revalidatie of burn-out preventie een rol speelt.

3.

Koopjes als statussymbool

Voor consumenten is het profiteren van goede deals een manier van leven aan het worden, of zelfs een bron van status. Koopjesjagen is een vast onderdeel geworden van het dagelijkse leven van miljoenen consumenten en dus toeristen. Natuurlijk vinden bedrijven steeds weer nieuwe manieren om hun aanbiedingen onder de aandacht te brengen, maar de echte verandering schuilt in hoe de consument met deals en kortingen omgaat. Consumenten schamen zich niet meer voor het ‘koopjesjagen’, het is tegenwoordig volledig geaccepteerd. Sterker nog, het levert de nodige bewondering op van andere consumenten. Het gaat zelfs niet zozeer meer om het besparen van geld als wel om de uitdaging. Kortom: het is ook een statussymbool aan het worden. We noemen hier drie redenen waarom de ‘koopjestrend’ in 2012 alleen nog maar verder zal groeien: • MEER VOOR MINDER: Hoewel veel mensen in de ontwikkelde economieën op dit moment wat minder te besteden hebben, zoeken toeristen wél voortdurend naar meer ervaringen. • HET MEDIUM IS DE MOTIVATIE: Consumenten die op zoek zijn naar een vakantie worden tegenwoordig voortdurend gewezen op goede deals en kortingen via nieuwe (en dus veel opwindendere en interessantere) technologieën. Denk ook aan sites als vakantieveilingen.nl. • BESTE VAN HET BESTE: Omdat ze online of per mobiel niet alleen goede aanbiedingen kunnen vinden maar ook meteen reviews kunnen bekijken, weten consumenten zeker dat zij de beste prijs betalen voor het beste artikel of de beste dienst. Review sites gaan in toerisme een steeds prominentere rol vervullen.

In september 2011 bood de National Louis University in Chicago, als eerste universiteit ter wereld, een opleiding aan via een dagelijkse-dealsite. Notikum is een real-time, locatie gebaseerde app waarmee inwoners van Singapore aanbiedingen en koopjes kunnen vinden in hun omgeving. De aanbiedingen zijn gerangschikt in de categorieën "winkelen", "eten" en "spelen". Het Braziliaanse Daitan (een tweedehandsautodealer) laat zijn klanten via de speciale webpagina "Faça sua Oferta" ("Doe uw bod") bieden op zijn auto's. Met zijn 'social commerce'-programma Link-Like-Love doet American Express zijn kaarthouders relevante aanbiedingen, die zijn afgeleid van hun profielen, 'likes' en interesses op Facebook.

Al deze toepassingen zijn ook in toerisme goed uitvoerbaar. Het is aan de toeristische ondernemers om deze voorbeelden toe te passen binnen hun eigen aanbod. 8


4.

Makkelijk meepraten

Consumenten inschakelen voor verbetering van de bedrijfsvoering is niet nieuw, maar in 2012 zullen er steeds meer innovaties ontwikkeld worden die deze crowd sourcing mogelijk maakt op een zo klantvriendelijk mogelijke manier. Het kost de consument op deze manier weinig tot geen inspanning meer. De meeste mensen vinden het prettig de kans te krijgen om ergens aan bij te dragen, of een deel van een groter geheel te zijn. Maar de realiteit is dat de meeste consumenten - hoewel zij misschien wel willen bijdragen - dat vaak toch te ingewikkeld of te veel gedoe vinden. Reken daarom op meer IDLE sourcing initiatieven in 2012: producten en diensten die het veel makkelijker (of zelfs compleet moeiteloos) maken om ergens aan mee te doen. Zoals altijd is nieuwe (en zich snel verspreidende) technologie een van de fundamenten van deze trend. Een mooi voorbeeld is de aanwezigheid van smartphones, compleet met GPS en snelheidsmeters. Dit betekent dat consumenten zelf steeds makkelijker gegevens kunnen verspreiden over waar ze zijn en wat ze doen.

In Boston is een app ontwikkeld die gebruik maakt van de sensoren in smartphones om gemeenteambtenaren informatie te geven over de toestand van de wegen in de stad. De app, die als proef is begonnen, gebruikt de versnellingsmeter en de GPS van de telefoons van automobilisten om te registreren wanneer en waar zij door een gat in de weg rijden. De app slaat die gegevens op en maakt automatisch een rapport op. Ook in het toerisme worden dergelijke apps al ingezet. Denk aan Foursquare, waar je tips over bijvoorbeeld horeca achter kan laten die mede-Foursquare gebruikers vervolgens te zien krijgen als ze bij jou tip in de buurt zijn. TripAdvisor is hier ook een goed voorbeeld van. Via TripAdvisor is het mogelijk hotels, restaurants en activiteiten op te zoeken als je bijvoorbeeld in een onbekende omgeving op vakantie bent. Ondernemers zouden gebruik kunnen maken van deze apps om ook zichzelf meer bekendheid te geven. Ook Lays maakt gebruik van deze trend. Consumenten kunnen zelf een chipssmaak ontwikkelen. Vervolgens kiezen andere consumenten en een vakjury welke smaak er daadwerkelijk in productie genomen wordt. De winnaar krijgt een percentage van de omzet die Lays maakt naar aanleiding van de nieuwe chipssmaak. Op deze manier hoeft Lays zelf de smaken niet te ontwikkelen en zijn ze er zeker van dat er markt voor de nieuwe smaak is.

5.

Touch screen wereld

In 2012 zullen diverse mega-tech trends samenkomen: schermen zullen mobiel, goedkoop en altijd-aan zijn en ze vormen een naadloze verbinding met alles dat achter het scherm ligt (via het mobiele web en steeds meer via de 'cloud' die in 2012 eindelijk ingeburgerd zal raken). Consumenten zullen dus steeds minder interesse hebben in 'apparaten', en veel meer in 'schermen' en natuurlijk hetgeen waartoe de schermen toegang geven. Er zal geen schermmoeheid of -overbelasting optreden. Integendeel. De stroom van nieuwe SCREEN CULTURE blijft maar aanzwellen. Let in 2012 speciaal op de iPhone5 en iPad3. Vooruitkijkend: wat te denken van de OmniTouch, een prototype van een draagbaar toestel dat via projectie ieder oppervlak in een touchscreen kan veranderen? Of de flexibele schermen van Samsung. Of Adidas en Intel, die een virtuele schoenenmuur hebben ontwikkeld, waarop klanten door zo'n 8000 verschillende schoenen kunnen browsen via een aanraakscherm. Inderdaad, SCREEN CULTURE is onontkoombaar!

De Britse supermarktketen Sainsbury’s biedt, samen met tv-zender Sky, zijn klanten de mogelijkheid om tijdens het winkelen naar sportwedstrijden te kijken op de iPad. Op het winkelwagentje, de Sky Go trolley, zit een beweegbare iPad-houder, compleet met speakers en geïntegreerde accu die via een zonnepaneeltje wordt opgeladen. Klanten kunnen gratis de Sky Go-app downloaden en op hun tablet installeren. >>


9

De Zuid-Afrikaanse mobiele-telefonie aanbieder 8ta heeft zijn winkels voorzien van etalageruiten met aanraaktechnologie. De klanten kunnen zo dag en nacht door de catalogus bladeren. Door de technologie van One Digital Media (ook een ZuidAfrikaans bedrijf) werken de ruiten bovendien ook als luidsprekers, zodat de voorbijgangers niet alleen de producten kunnen zien maar er ook nog informatie over kunnen horen. De winkel zelf zit stampvol aanraakschermen om de 8ta-producten te promoten. De Sichuan-restaurantketen Hao Di Lao werkt samen met de Chinese technologiefirma Huawei om in de vestigingen in Sjanghai and Beijing 'telepresence'-schermen te installeren. Klanten kunnen dan hun maaltijd 'delen' met familie en vrienden die op dat moment in een van de andere vestigingen zitten. Nu al kunnen klanten van Hao Di Lao hun eten bestellen via een iPad op hun tafel.

6.

Menselijke merken

Consumenten verwachten helemaal niet dat merken (of bedrijven) perfect zijn. sterker nog: consumenten houden juist van merken die een beetje menselijk zijn: kwetsbaar en briljant, of juist briljant vanwege hun kwetsbaarheid. Merken die eerlijk zijn over hun zwakke punten en die laten zien dat ze meelevend, ruimhartig, bescheiden, flexibel, volwassen en humoristisch zijn. Twee ontwikkelingen zijn belangrijk in deze merken-trend: • Menselijke merken: Door een groeiende afkeer van het puur commerciële en de invloed van een steeds invloedrijkere online cultuur (met al haar openheid en directheid), laten consumenten karakterloze, saaie merken links liggen en kiezen zij voor merken die persoonlijkheid uitstralen. • Transparantie triomf: Door de grote hoeveelheid recensies, beoordelingen, en andere ongecensureerde informatie die online vrijkomt, ontstaat een bijna volledige transparantie, wat betekent dat eventuele tekortkomingen van bedrijven hoe dan ook ontdekt en besproken zullen worden.

De Amerikaanse fastfoodketen Domino's voerde in juli 2011 een reclamecampagne in New York. Op een enorm elektronisch billboard op Times Square streamde het bedrijf live de (positieve en negatieve) opmerkingen die klanten over Domino's op Twitter zetten.

10


2.

Toeristisch aanbod Zeeland

Toerisme bestaat uit vraag en aanbod; zonder inzicht in het aanwezige aanbod is het moeilijk om goed beleid te formuleren ten aanzien van de gewenste toeristische ontwikkeling. Afgelopen periode heeft Kenniscentrum Kusttoerisme, in samenwerking met Promotie Zeeland Delta, een aanbodanalyse opgesteld. Dit is een overzicht van alle toeristische bedrijven die zich bevinden in de provincie Zeeland. Zowel de contactgegevens als informatie over de capaciteit zijn verzameld. In dit hoofdstuk worden de resultaten gepresenteerd afkomstig uit de aanbodinventarisatie. Voorgaande jaren maakten we voor dit hoofdstuk enkel gebruik van cijfers van het CBS. Het CBS registreert het aantal toeristische accommodaties in Nederland. Inbegrepen zijn hotels, pensions en jeugdaccommodaties (≥ 5 slaapplaatsen), kampeerterreinen met toeristische verhuur, huisjescomplexen met toeristische verhuur en groepsaccommodaties (allen ≥ 20 slaapplaatsen). Bedrijven die meerdere accommodatievormen aanbieden, worden meerdere malen geteld. Vaste standplaatsen op campings, tweede woningen, jachthavens en overige accommodatievormen worden niet in de CBS-registratie meegenomen. Het is de enige gegevensbron, waarbij het accommodatieaanbod binnen Nederland kan worden vergeleken. De CBS-registratie is echter niet volledig. Daarom zijn wij in 2011 begonnen met het zelf inventariseren van accommodaties in Zeeland. In deze rapportage gebruiken wij zowel cijfers van het CBS als de eerste resultaten die wij kunnen delen uit onze eigen aanbodinventarisatie. Onderstaande tabel geeft een overzicht van het aantal slaapplaatsen in toeristische accommodaties per provincie vanuit het CBS.

Bron: CBS

Slaapplaatsen in toeristische accommodaties in Nederland 2011

Aantal slaapplaatsen in Zeeland Hotels

Aandeel Zeeland in Nederland

9.004

4%

Campings

91.296

13%

Bungalowparken

25.219

10%

1.575

3%

127.094

11%

Groepsaccommodaties Totaal aanbod


11

Voor onderstaande grafieken hebben we gebruik gemaakt van onze eigen aanbodinventarisatie. In onderstaande grafiek wordt het aantal accommodaties per regio weergegeven. De accommodaties, zoals deze vermeld staan in de aanbodinventarisatie, zijn verzameld in samenwerking met Promotie Zeeland Delta. Ook de gemeenten hebben gegevens aangeleverd om de aanbodanalyse zo volledig mogelijk te maken. Wij gebruiken in dit geval onze eigen aanbodinventarisatie omdat hier, in tegenstelling tot de cijfers van het CBS, vaste standplaatsen op campings, jachthavens en overige accommodatievormen wel zijn opgenomen. Als er gekeken wordt naar de resultaten heeft Walcheren het grootste aantal accommodaties van de provincie Zeeland. Gemeente Veere heeft hier een groot aandeel in. In totaal hebben wij in Zeeland bijna 1000 accommodatie bedrijven geteld. Aantal accommodaties per regio

Walcheren heeft naast het grote aandeel accommodaties ook het meest aantal bedden van alle regio’s in Zeeland. Bevelanden & Tholen beschikken over het minst aantal bedden. Dit is te verklaren door dat deze regio meer campingondernemers kent. Het aantal bedden komt voort uit de accommodaties hotel, bed & breakfast en pension. Vakantiewoningen en groepsaccommodaties zijn niet meegerekend. In totaal hebben wij in Zeeland ruim 12.500 bedden geteld. Aantal bedden per regio

12


In onderstaande grafiek worden het aantal vaste ligplaatsen van de jachthavens weergegeven. Wat opvalt is dat de regio’s Schouwen-Duiveland en Bevelanden & Tholen beschikken over het grootst aantal ligplaatsen. Wij hebben in totaal in Zeeland ruim 12.000 ligplaatsen geteld. Aantal vaste ligplaatsen jachthavens per regio

Ligplaatsen per gemeente Gemeente Borsele Goes Hulst Kapelle Middelburg Noord-Beveland Reimerswaal Schouwen-Duiveland Sluis Terneuzen Tholen Veere Vlissingen

Aantal vaste ligplaatsen 61 1.517 150 487 700 2.305 360 3.641 580 599 1.267 489 100

We presenteren jaarlijks in juni de toeristische cijfers van het voorgaande jaar. Dit is laat om in te kunnen spelen op de trends en ontwikkelingen, voor u als ondernemer en voor ons als kennisinstituut. Met elkaar hebben we actuele cijfers nodig. Daarom heeft Kenniscentrum Kusttoerisme een “Toeristische barometer” ontwikkeld. Met deze instrumenten kunnen wij gedurende het jaar de vraagontwikkeling per branche per regio volgen. Met de Toeristische barometer kijken we eens per kwartaal terug naar de bezettingsgraad van verblijfsaccommodaties: feitelijke gegevens aangeleverd door ondernemers. In de toekomst willen we een Vakantie Thermometer gaan ontwikkelen. Deze Thermometer zal de drukte voorspellen tijdens feestdagen en vakantieperioden, op basis van de verwachtingen van ondernemers. Nu de aanbodinventarisatie gereed is wordt een start gemaakt met het opstellen van een panel ondernemers die ons regelmatig voorzien van gegevens over hun bedrijf (hier wordt gesproken over bezettingspercentages en het type gast): vier keer per jaar voor de Toeristische Barometer, zo’n zes keer per jaar voor de Vakantie Thermometer. De vragenlijst omvat ongeveer vijf vragen en neemt slecht vijf minuten in beslag. Heeft u interesse en wilt u graag mee doen? Laat het ons dan weten via [email protected] of 0118-489850.


13

3. 3.1

Ontwikkeling van de vakantiemarkt Ontwikkeling internationaal toerisme

Wereldwijd is het toerisme in 2011 met 4,4% gestegen naar 980 miljoen internationale aankomsten. Het aantal internationale aankomsten in Europa steeg met 6%, waarbij er met name groei was voor Zuid- en Oost-Europa (beide +8%). In West- Europa, waartoe ook Nederland wordt gerekend door UNWTO, groeide het internationaal toerisme met 3%. Belangrijke verklaringen voor de groei van Europa: ➢ sterke groei vanuit BRIC-landen (geldt voor alle Europese landen) ➢ verschuiving van Arabische bestemmingsmarkten naar Zuid- Europese Voor 2012 verwacht UNWTO een groei van het internationaal toerisme met 3 à 4%.

Europeanen gaan op vakantie bezuinigen Vorig jaar is 72% van alle Europeanen op reis geweest waarbij minstens één nacht elders is overnacht. Dat is vergelijkbaar met eerder onderzoek uit 2010. Ook dit jaar wil 73% van de Europeanen op vakantie. Dat betekent niet dat de crisis de Europeanen onberoerd laat. Een derde heeft als gevolg van de crisis zijn vakantieplannen aangepast. Meer Europeanen gaan dit jaar vanwege financiële redenen niet op vakantie. Dat blijkt uit onderzoek in opdracht van de Europese Unie onder ruim 30.000 respondenten in de 27 landen van de Unie en zeven andere Europese landen. Het onderzoek is begin januari 2012 uitgevoerd. Volgens de Europese commissaris voor industrie en ondernemerschap Antonio Tajani betekenen deze cijfers dat de toeristische sector ook in 2012 weer gaat groeien: "Dit bevestigt dat toerisme een belangrijke economische aanjager is voor het Europees economisch herstel”. Bestemmingen In totaal blijft 89% van de Europese vakantiegangers binnen de Unie. De meeste respondenten (52%) willen in eigen land blijven, 37% gaat binnen de Europese Unie op vakantie en een kwart wil naar een land buiten de EU afreizen. De populairste vakantielanden van Europeanen zijn Spanje (10%), Italië (7%), Frankrijk (6%), Griekenland (4%), Duitsland (3%), Oostenrijk en het Verenigd Koninkrijk (3%). Vakantieduur De meeste Europese vakantiegangers (41%) willen tussen vier en dertien nachten van huis blijven. Iets meer dan een kwart (27%) wil een korte vakantie met één tot drie overnachtingen realiseren. Eenvijfde (19%) wil langer dan dertien dagen aaneengesloten op vakantie. Twaalf procent weet het nog niet. Meer informatie op: europa.eu - Attitudes of Europeans Towards Tourism

3.2

Inkomend toerisme naar Nederland

Volgens het Nederlands Bureau voor Toerisme & Congressen (NBTC) bezochten in 2011 zo’n 11,3 miljoen internationale toeristen ons land. Dat is een stijging van ruim 3% vergeleken met het jaar daarvoor. Voor 2012 verwacht het NBTC een lichte stijging (+1%) van het inkomend toerisme. In 2011 bezochten bijna 400.000 meer buitenlandse verblijfstoeristen ons land die zo’n 160 miljoen euro besteedden. Daarmee is 2011 een recordjaar voor Nederland. Met 3% groei zit Nederland op het gemiddelde van West-Europa. Als er gekeken wordt naar de omringende landen, is er een gelijke trend met bijvoorbeeld België, het Verenigd Koninkrijk en Denemarken. Alleen Duitsland doet het iets beter. De meeste groei vond plaats tijdens het eerste half jaar, toen het economisch relatief goed ging. Daarnaast heeft Nederland geprofiteerd van de groei van het aantal vliegverbindingen, zowel op Schiphol als op regionale luchthavens. Bovendien heeft het mooie voor- en najaarsweer een positieve invloed gehad op het inkomend toerisme vanuit de buurlanden. In 2011 was er, evenals voorgaande jaren, een toename van het aantal Belgen en Duitsers naar Nederland. Ook wisten meer Amerikanen de weg naar ons land te vinden. Verder kwam de grootste procentuele stijging uit de BRIC-landen. Uit landen waar de economische crisis het hardst heeft toegeslagen zoals Italië en Spanje, was er een daling van het aantal bezoekers. Ook bezochten minder Britten en Japanners ons land. 14


Aantal gasten Nederland

Aantal overnachtingen Nederland

2004

9.646.000

25.375.000

2005

10.012.000

25.210.000

2006

10.739.000

26.886.000

2007

11.008.000

27.952.000

2008

10.104.000

25.268.000

2009

9.921.000

25.014.000

2010

10.883.000

26.800.000

2011

11.299.000

27.739.000

Bron: CBS

Jaar

Onderstaande tabel toont het aantal buitenlandse gasten en hun overnachtingen per provincie.

Aantal buitenlandse gasten

Aantal overnachtingen

1 Noord-Holland

6.065.000

12.449.000

2 Zuid-Holland

1.418.000

3.616.000

3 Noord-Brabant

774.000

1.902.000

4 Zeeland

770.000

3.400.000

5 Limburg

727.000

2.064.000

6 Utrecht

371.000

662.000

7 Gelderland

344.000

955.000

8 Friesland

298.000

1.064.000

9 Overijssel

214.000

609.000

10 Drenthe

121.000

428.000

11 Groningen

117.000

269.000

12 Flevoland

80.000

321.000

Bron: CBS

Provincie

Herkomstlanden De belangrijkste herkomstlanden voor Nederland zijn zoals gewoonlijk Duitsland en GrootBrittannië. Kijkend naar de periode 2005-2010 blijkt België de belangrijkste groeimarkt te zijn, ondanks dat de groei stagneert. Intercontinentaal gezien komen de meeste gasten uit Noord- & Latijns-Amerika.

2008

2009

2010

2011

Duitsland

2.833.000 2.669.000 2.744.000 2.848.000 2.978.000

Groot-Brittannië

1.903.000 1.639.000 1.409.000 1.556.000 1.508.000

België

1.101.000 1.109.000 1.172.000 1.257.000 1.345.000

Frankrijk

613.000

575.000

574.000

669.000

666.000

Spanje

436.000

368.000

351.000

440.000

425.000

Italië

398.000

370.000

368.000

443.000

438.000

1.622.000 1.555.000 1.528.000 1.576.000

748.000

Overig Europa

Bron: CBS

2007

Noord- & Latijns-Amerika 1.274.000 1.068.000 1.018.000 1.223.000 1.320.000 Azië

617.000

556.000


564.000

623.000

691.000

15

Verwachting inkomend toerisme 2012 Het NBTC verwacht voor 2012 dat er zo’n 150.000 meer buitenlandse verblijfstoeristen ons land bezoeken, die zo’n 60 miljoen besteden. Deze groei komt met name uit de buurlanden en de intercontinentale bestemmingen. Nederland profiteert ervan dat Duitsers en Belgen in economisch onzekere tijden dichter bij huis blijven. In de BRIClanden groeit de economie nog steeds fors en is er een groeiende middenklasse die internationaal gaat reizen. Daarnaast maakt de zwakke euro Europa en Nederland extra aantrekkelijk als reisbestemming. De voorspellingen voor Europa zijn wisselend en variëren van -1% tot +4%. De voorspelling voor Nederland is, mede door de economisch onzekere tijden en de sterke afhankelijkheid van de Europese herkomstlanden (80% van alle buitenlandse bezoekers komt uit Europa), gematigd positief met een groei van ruim 1%. Toch zijn er enkele kanttekeningen. De aantallen stijgen maar de bestedingen staan op onderdelen onder druk. Daarnaast ondervindt de bestemming Nederland grote en groeiende internationale concurrentie. Het is dus niet vanzelfsprekend dat Nederland profiteert van de groeiperspectieven van het mondiale reisverkeer.

3.3

Ontwikkeling Nederlandse vakantiemarkt

In 2011 ging 81,9% van de Nederlandse bevolking minstens één keer op vakantie, in 2010 was dat nog 81,5%. De Nederlanders die in 2011 een vakantie ondernamen evenveel vakanties als in 2010: gemiddeld 2,8 keer per vakantieganger. In totaal werden er in 2011 36,3 miljoen vakanties ondernomen; dit is 0,5% meer dan in 2010. De populariteit van vakanties in het buitenland nam weer toe; 63,1% van de Nederlanders vierde ten minste één keer een vakantie over de grens. 52,7% van de Nederlanders ging minimaal één keer op vakantie in eigen land, iets minder dan in 2010.

3.4

Ontwikkeling vakanties van Nederlanders in buitenland

Vakanties van Nederlanders Vakanties van Nederlanders

Participatie Aantal vakanties Aantal vakantieovernachtingen Totale bestedingen

62%

in het buitenland in 2011 62%

18.430.000

18.560.000

184.062.000

184.510.000

€ 12,2 miljard

€ 12,4 miljard

Meer Nederlanders gingen in 2011 op vakantie in het buitenland. In 2011 zijn in totaal zo’n 18,6 miljoen buitenlandse vakanties door Nederlanders ondernomen; een stijging van 130.000 vakanties ten opzichte van 2010. Het aantal buitenlandse vakanties van Nederlanders is in 2011 ten opzichte van 2010 met 0,7% gestegen. Ook het aantal overnachtingen nam toe, dit betekent dat de vakanties in het buitenland niet alleen vaker werden ondernomen, maar ook langer. Tevens namen de bestedingen tijdens vakanties in het buitenland toe.

16


Bron: CVO

in het buitenland in 2010

1. Duitsland

3.325.000

+3%

2. Frankrijk

2.951.000

+3%

3. België

1.972.000

-1%

4. Spanje

1.773.000

+13%

5. Oostenrijk

1.176.000

+1%

6. Italië

992.000

-2%

7. Turkije

823.000

+3%

8. Groot-Brittannië

802.000

+2%

9. Griekenland

588.000

-5%

10. Verenigde Staten

368.000

-15%

Bron: CVO

Top-10 Buitenlandse bestemmingen 2011

Tot en met 2006 was Frankrijk de meest bezochte vakantiebestemming door Nederlanders. Vanaf 2007 heeft Duitsland de eerste plaats van Frankrijk overgenomen. Spanje noteerde de grootste procentuele stijging ten opzichte van 2010. De Verenigde staten laat de grootste percentuele daling zien van -15% ten opzichte van 2010. Het aantal vakanties buiten Europa daalde van 2,9 miljoen in 2010 naar 2,7 miljoen in 2011.

Nederland

17.741.000

+/-0%

Europa (excl. Nederland)

15.842.000

+2%

Noord-Amerika

418.000

-17%

Caribisch gebied

193.000

+8%

Latijns-Amerika

172.000

-16%

Afrika

534.000

-10%

1.349.000

+/-0%

52.000

+35%

0

---

Azië Oceanië Antarctica

3.5

Bron: CVO

Vakanties per werelddeel 2011

Vakanties in eigen land

Het aantal binnenlandse vakanties stabiliseerde het afgelopen jaar op 17,7 miljoen. Het toeristisch jaar 2011 kende een voorspoedige start. Laat vallende feestdagen en mooi voorjaarsweer zorgden voor veel extra binnenlandse vakanties, waarvan vooral de kampeer- en bungalowsector profiteerden. Het slechte zomerweer zorgde echter voor een terugval die vooral de kampeersector raakte.

Aantal vakanties

2005

17.314.000

95.651.000

2006

17.794.000

98.317.000

2007

17.594.000

95.817.000

2008

17.449.000

91.820.000

2009

17.959.000

93.768.000

2010

17.708.000

93.984.000

2011

17.741.000

91.708.000



Bron: CVO

Jaar

17

De volgende tabel toont het aantal vakanties en overnachtingen per provincie. Gelderland is als vanouds de populairste binnenlandse bestemming. Zeeland staat met het aantal vakanties op de 8e plek en met het aantal overnachtingen op de 7e plek. Het aantal vakanties in Zeeland is 9% gedaald ten opzichte van 2010, het aantal overnachtingen daalde met 13%. De + of – in de meest rechtse kolommen geeft aan of het aantal vakanties/overnachtingen per provincie gestegen of gedaald zijn ten opzichte van vorig jaar.

Aantal vakanties

Provincie


1 Gelderland

2.875.000

-

1 Gelderland

15.109.000

-

2 Limburg

2.375.000

+

2 Limburg

10.976.000

+

3 Noord-Brabant

2.111.000

-

3 Noord-Brabant

10.059.000

-

4 Drenthe

1.901.000

+

4 Drenthe

9.948.000

+

5 Noord-Holland

1.797.000

-

5 Noord-Holland

9.578.000

-

6 Overijssel

1.482.000

+

6 Overijssel

8.810.000

+

7 Zuid-Holland

1.275.000

-

7 Zeeland

7.635.000

-

8 Zeeland

1.270.000

-

8 Friesland

6.794.000

-

9 Friesland

1.243.000

-

9 Zuid-Holland

6.348.000

-

10 Flevoland

577.000

+

10 Utrecht

2.395.000

-

11 Utrecht

443.000

-

11 Flevoland

2.339.000

+

12 Groningen

393.000

-

12 Groningen

1.717.000

-

Plannen 2012 Uit onderzoek van NBTC-NIPO Research naar de vakantie-intenties van Nederlanders voor 2012 blijkt dat het percentage Nederlanders dat in 2012 op vakantie wil gelijk is aan 2011. Het aantal keer dat Nederlanders op vakantie willen staat wel onder druk. Voor 2012 verwacht NBTC-NIPO Research een stabilisatie van het aantal binnenlandse vakanties en een lichte daling van het aantal buitenlandse. ‘Eigen land’ kan wellicht wat profiteren van het feit dat Nederlanders wat dichterbij blijven. Tegelijkertijd is Nederland sterk afhankelijk van korte (veelal extra) vakanties en juist daarop zal met name beknibbeld worden.

18


Bron: CVO

Provincie

4. 4.1

Zeeland op de vakantiemarkt Nederlandse gasten in Zeeland

2010 was het beste vakantiejaar van Zeeland van de afgelopen jaren. Nederlanders vierden bijna 1,3 vakanties in Zeeland en dit is het hoogste aantal vakanties sinds 2004. In 2011 nemen de vakanties en overnachtingen van Nederlanders in Zeeland af met respectievelijk 9% en 13%. Ook het Zeeuwse aandeel van vakanties en overnachtingen in Nederland nam af.

Bron: CVO

Ontwikkeling binnenlands toerisme in Zeeland

Zeeland

Aandeel Zeeland in NL

Aantal vakantieovernachtingen Zeeland


2001

1.875.000

10,6%

10.226.000

10,3%

2002

1.681.000

9,0%

11.394.000

10,5%

2003

1.754.000

9,7%

12.133.000

12,0%

2004

1.559.000

8,7%

10.617.000

10,5%

2005

1.304.000

7,5%

8.081.000

8,4%

2006

1.347.000

7,6%

8.864.000

9,0%

2007

1.321.000

7,5%

8.055.000

8,4%

2008

1.366.000

7,8%

7.811.000

8,5%

2009

1.339.000

7,5%

8.369.000

8,9%

2010

1.398.000

7,8%

8.811.000

9,4%

2011

1.270.000

7,2%

7.635.000

8,3%

Bron: CVO

Aantal vakanties

Van de vakanties die Nederlanders in Zeeland doorbrachten, waren 206.000 vakanties van vaste gasten. De overige ruim 1 miljoen vakanties werden door Nederlandse toeristen ondernomen.


19

Bron: CVO

Ontwikkeling aantal overnachtingen per accommodatievorm in Zeeland

Evenals in voorgaande jaren is het toeristisch kamperen het populairste vakantieverblijf voor Nederlandse vakantiegangers in Zeeland. Maar liefst 32% van alle overnachtingen van Nederlanders in Zeeland wordt doorgebracht op een toeristische kampeerplaats, 2,5 miljoen nachten. Steeg het aantal overnachtingen op een toeristische kampeerplaats in Zeeland de afgelopen jaren tegen de nationale trend in (de algemene trend is dat het toeristisch kamperen afneemt), in 2011 het aantal overnachtingen ten opzichte van 2010 toch afgenomen. Na het toeristisch kamperen kiezen Nederlandse vakantiegangers het meest voor een verblijf in een vakantiewoning. Deze accommodatievorm is goed voor 31% van alle overnachtingen in Zeeland. Vaste gasten, gasten met een eigen accommodatie spelen een belangrijke rol in Zeeland. In 2011 is het aantal vakantieovernachtingen van vaste gasten gedaald. Het aantal overnachtingen is in de onderzoeksperiode nog nooit zo laag geweest. De vaste gast in Zeeland heeft de eigen accommodatie in 2011 ook minder vaak bezocht. Dit kan een gevolg zijn van het slechte weer in het hoogseizoen dat 2011 kende. Van alle toeristische overnachtingen in Zeeland wordt 5% doorgebracht in hotels, pensions en bed & breakfastaccommodaties. Na een stijging van het aantal overnachtingen in 2006, zien we in 2007 en 2008 weer een daling van het aantal overnachtingen in deze logiesvorm en in 2009 trekt het bezoek aan hotels, pensions en bed & breakfastaccommodaties weer een beetje aan en deze stijgende lijn is in 2010 weer doorgezet. In 2011 daalt het aantal vakanties en overnachtingen in hotels. De groep overige toeristische vakanties is goed voor 12% van alle toeristische overnachtingen. Binnen deze groep vallen de volgende accommodatievormen: groepsaccommodatie, riviercruise, zeil- of motorboot, trekkershut etc. Het aantal toeristische overnachtingen in deze groep kende een grote toename in 2008, een dip in 2009 en in 2010 weer een toename, die ook in 2011 doorgezet heeft.

Vaste gasten zijn mensen met een eigen accommodatie op een vaste locatie, zoals een stacaravan, een seizoensplaats op een camping, een tweede woning of een boot op een vaste ligplaats.

20


Bestedingen van Nederlandse toeristen In Zeeland werd in 2011 € 208 miljoen besteed door Nederlandse toeristen (exclusief vaste gasten). Dit is 1,4% meer dan in 2010. De toename wordt niet veroorzaakt door de stijging van het aantal toeristische overnachtingen, dus wordt de toename veroorzaakt door hogere bestedingen per dag. Onderstaand diagram toont de gemiddelde bestedingen per persoon per vakantiedag. De bestedingen per vakantiedag hebben in de afgelopen tien jaar een licht fluctuerende beweging laten zien. In 2011 is de gemiddelde besteding per persoon per vakantiedag in Zeeland licht gestegen naar € 29 ten opzichte van € 28 in 2010.

Bron: CVO

Gemiddelde bestedingen per persoon per dag Nederlandse vakantiegangers

In 2011 besteedde de gemiddelde Nederlandse toerist, net als in Zeeland € 29 per dag. Dit bedrag omvat alle uitgaven tijdens de vakantie, dus inclusief de kosten van hun accommodatie, kosten van boodschappen, dagjes uit en alle andere activiteiten die tijdens een vakantie worden ondernomen. Helaas is de verdeling van de bestedingen over de verschillende kostenposten niet bekend. Let wel: het bedrag is per persoon, dus de kosten van bijvoorbeeld de accommodatie worden verdeeld over het reisgezelschap. Met een gemiddelde besteding van € 29 per toerist per dag hoort Zeeland in de middenmoot. In Friesland zijn de bestedingen per persoon per dag het hoogst, in Utrecht het laagst. De gemiddelde besteding in Zeeland wordt sterk beïnvloed door de accommodatiekeuze. Zeeland kent een hoog aandeel toeristisch kamperen, deze accommodatievorm genereert lagere bestedingen. Daarnaast overnacht men in Zeeland - in vergelijking tot de rest van Nederland - minder vaak in hotels. Terwijl hotelgasten de hoogste vakantiebesteding per dag hebben.


21

4.2

RECRON Innovatie Campagne

De RECRON InnovatieCampagne (RIC) begon in 2008 als het project Gastvrij Nederland. In dit project voerde RECRON samen met SmartAgent Company een grootschalig onderzoek uit naar de wensen en behoeften van de Nederlandse vakantieganger. Het onderzoek is gebaseerd op het psychografisch Brand Strategy Research model (BSR ®) model. Het BSR®-model kijkt voornamelijk naar de wensen en voorkeuren van vakantiegangers in plaats van naar leeftijd, inkomen, opleiding en andere demografische kenmerken. Vakantie draait immers steeds meer om emoties, gevoelens, interesses, ervaringen en uiteindelijk de unieke beleving die de gast mee naar huis neemt. Iedereen viert vakantie op haar of zijn eigen manier, maar uit het onderzoek bleek dat er overeenkomsten zijn die een vakantiebeleving kunnen typeren. Op deze wijze zijn er vijf belevingswerelden te onderscheiden. In 2010 kreeg het onderzoek een vervolg voor de dagrecreatie. Omdat er bij een dagje uit nog meer verschillende motieven kunnen worden onderscheiden, zijn hiervoor vijf belevingswerelden benoemd, zoals wordt weergegeven in onderstaande afbeelding. Om aan te kunnen duiden wat voor type mensen er in Nederland wonen, wat voor type mensen er in eigen land op vakantie gaan en wat voor type mensen er in Zeeland op vakantie gaan is onderstaande tabel opgenomen.

Bevolking NL

Vakanties in eigen land

Vakanties in Zeeland

Uitbundig Geel

22,8%

23,4%

23,5%

Gezellig Lime

28,7%

29,6%

26,5%

Rustig Groen

17,2%

15,5%

15,2%

Ingetogen Aqua

14,6%

14,8%

15,9%

Avontuurlijk paars 16,6%

16,6%

18,9%

Opvallend is dat avontuurlijk paars bij de vakantiegangers in Zeeland beter vertegenwoordigd is dan bij de vakantiegangers in Nederland. De groep gezellig lime is in Zeeland kleiner dan gemiddeld in Nederland, maar is wel de grootste groep in Zeeland. Gevolgd door uitbundig geel.

22


Uitbundig geel Uitbundig geel is de spontane, gezellige en sociale groep. Het is de groep echte vakantiegangers. Een vakantie hoeft niet zo extreem te zijn, als het maar actief, sportief, gezellig en verrassend is. Contact met anderen - familie, vrienden, kennissen - is gewenst en leuk. Uitbundig geel zoekt campings en bungalowparken waar de voorzieningen goed zijn en waar genoeg te doen is voor iedereen. Uitbundig geel is een grote groep in Nederland!

Gezellig lime Gezellig lime houdt net als geel ook van gezelligheid en sportiviteit, maar het mag allemaal een tikkeltje rustiger en het hoeft ook allemaal niet zo lang. Het gezin is belangrijk. Vakantie is voor de lime gasten lekker vrij zijn, genieten van rust en ontspanning, even weg van de dagelijkse verplichtingen en dan gezellig met het gezin iets leuks doen: fietsen, bbq-en, een spelletje spelen. Een bungalowpark of camping in Nederland geeft een echt vakantiegevoel, maar vaak moet de gezellig lime groep wel een beetje op de kosten letten.

Rustig groen Vakantie is voor de rustig groene belevingswereld vooral een kwestie van lekker doen waar men zin in heeft, rust nemen in eigen omgeving, even niets aan het hoofd hebben. De consument uit de groene wereld heeft niet zulke bijzondere wensen. Het gewone en herkenbare is juist fijn, vertrouwd. Dan komt men lekker tot rust. In eigen land is genoeg moois te zien en te ontdekken, men hoeft er niet ver voor te reizen. Men kent de winkels die men tegenkomt en men kan gewoon de eigen taal spreken.

Ingetogen aqua Vakantiegangers in het segment aqua kunnen als rustig en ruimdenkend worden getypeerd. In deze belevingswereld vinden we veel empty nesters, die weer tijd hebben voor hun eigen hobby's en interesses. Inspirerende maar rustige vakanties horen daar ook bij. In Nederland gaat men graag meerdere keren op pad, op een rustig moment naar de (kleinere) camping of bungalowpark met veel privacy. Cultuur en (rustige) sportieve mogelijkheden - wandelen, fietsen, nordic walking - worden gewaardeerd.

Avontuurlijk paars Avontuurlijk paars is de wereld van mensen die graag iets nieuws willen beleven of ontdekken in hun vakantie. Gewoon is niet goed genoeg voor deze groep. Ze gaan op zoek naar een bijzondere ervaring. Dat mag een tikje wild zijn - een boomhut of een survivaltent - maar het bijzondere kan 'm ook zitten in het beleven van luxe en exclusiviteit. Avontuurlijk paars is meer met zichzelf bezig dan met de anderen. U trekt ze dus eerder met iets individueels dan met het 'groepsgebeuren'.


23

4.3

Buitenlandse gasten in Zeeland

Zeeland zag het inkomend toerisme in 2011 toenemen. Het aantal buitenlandse gasten in Zeeland steeg met 5% ten opzichte van het voorgaande jaar, het aantal overnachtingen steeg ook met 5%. Buitenlandse gasten kwamen dus vaker maar even lang naar Zeeland. Het marktaandeel van Zeeland binnen Nederland is gestegen, de Zeeuwse ontwikkelingen zijn dus iets beter dan de landelijke trend.

Zeeland



Zeeland


2006

635.000

5,8%

3.221.000

11,9%..........

2007

702.000

6,4%

3.529.000

12,6%..........

2008

617.000

6,1%

2.927.000

11,6%..........

2009

628.000

6,3%

2.987.000

11,9%..........

2010

730.000

6,7%

3.228.000

12,0%.. ......

2011

770.000

6,8%

3.400.000

12,3%... .....

Bron: CBS

Aantal gasten

2007

2008

2009

2010

2011

Duitsland

491.000

423.000

417.000

483.000

499.000

België

153.000

146.000

151.000

182.000

212.000

Groot-Brittannië

12.000

9.000

11.000

12.000

13.000

Frankrijk

11.000

10.000

10.000

12.000

11.000

Zwitserland

3.000

3.000

3.000

4.000

4.000

Italië

3.000

2.000

3.000

3.000

2.000

Noord- & Latijns-Amerika

4.000

2.000

10.000

7.000

4.000

Accommodatiekeuze 21% van de buitenlandse overnachtingen vindt plaats in een hotel. Vorig jaar was dit ongeveer het dubbele. Vakantiewoningen nemen dit jaar 42% van de overnachtingen voor hun rekening, dit is ten opzichte van vorig jaar gestegen. Overnachtingen op een camping hebben een aandeel van 36% en ook de overnachtingen in deze accommodatievorm zijn ten opzichte van vorig jaar gestegen. De groepsaccommodatie telt het kleinste aandeel vakantieovernachtingen. 24

Buitenlandse overnachtingen naar accommodatiekeuze


Bron: CBS

Gasten uit:

Bron: CBS

Herkomstlanden Onderstaand overzicht toont dat Duitsland verreweg het belangrijkste herkomstland is voor Zeeland. Het aantal gasten uit dit buurland is in 2010 gestegen met 3% ten opzichte van 2010. België is in de afgelopen vijf jaar een belangrijke groeimarkt voor Zeeland. Na een kleine dip in 2008 steeg het aantal Belgische gasten in 2009 en 2010 verder door tot recordhoogten. Deze trend wordt in 2011 doorgezet met 16%. Opvallend is dat er tegenwoordig meer gasten uit Zwitserland naar Zeeland komen.

Meer weten over buitenlandse gasten? In de themapublicatie Inkomend toerisme in Zeeland nemen we de buitenlandse toerist in Nederland en in Zeeland onder de loep: Wat zijn de achtergronden en het bezoekmotief van deze groep? Welk proces wordt doorlopen voordat men een reis naar Nederland boekt? Welk vervoermiddel wordt gebruikt? Welke activiteiten worden ondernomen? Hoeveel geld wordt besteed? En hoe wordt een bezoek aan Nederland en Zeeland gewaardeerd?


25

5.

Binnenlands toerisme per verblijfsvorm

Vakantiecentra Vakantiecentra hebben als hoofdactiviteit het verstrekken van verblijfsaccommodaties voor een of meerdere overnachtingen. Het gaat hierbij om een recreatief verblijf. Tot de branche behoren campings, kampeerterreinen, bungalowparken, chaletparken, vakantiehuizen, groepsaccommodaties en combinaties van deze vormen. Enkele trends die van belang zijn binnen deze sector: • Toenemende thematisering van parken en campings • Belang internet en sociale media neemt toe (online zoeken, boeken, delen en beoordelen) • Meer aandacht voor duurzaamheid • Meerdere korte vakanties per jaar en vaker last minute • Consument zoekt comfort, luxe voorzieningen, beleving en authenticiteit • Integratie dagen verblijfsrecreatie Afgelopen jaar is weer eens bewezen dat de verblijfsrecreatie sterk afhankelijk is van het weer. De natte zomer zal ook nog effect hebben op de boekingen voor komende zomer. Consumenten kiezen na zo’n jaar vaker voor een zonnigere locatie buiten Nederland. Wellicht dat, door de achteruitgang van de koopkracht, de consument toch nog kiest voor een binnenlandse vakantie en de boekingen nog mee kunnen vallen. De koopkrachtdaling heeft echter ook effect op de kortere vakanties door het jaar heen, die minder frequent geboekt zullen worden. Naar verwachting zal de omzet van de verblijfsrecreatie in Nederland in 2012 een lichte daling laten zien. In de komende paragraven gaan we in op de cijfers. Daarbij maken we onderscheid tussen vakantiewoningen, toeristisch kamperen, hotels en vaste gasten.

5.1

Vakantiewoningen

De groep vakantiewoningen omvat vakantiewoningen in een bungalowpark en de vakantiewoningen die niet in een park gelegen zijn. Volgens onze eigen aanbodinventarisatie heeft Zeeland ongeveer 7.650 toeristisch verhuurde vakantiewoningen, hier verstaan wij ook appartementen en bungalows onder. Particulier verhuurde vakantiewoningen worden niet meegerekend. Ook vakantiewoningen in parken zijn niet meegerekend. Aantal toeristische vakanties in vakantiewoningen In 2011 werden 456.000 toeristische vakanties in Zeeuwse vakantiewoningen doorgebracht, 14.000 meer dan in het voorgaande jaar. De toename is te danken aan de stijging van het aantal lange bungalowvakanties (8 dagen of langer). Het aantal korte (2-7 dagen) bungalowvakanties liep in Zeeland wel terug.

Bron: CVO

Ontwikkeling toeristische bungalowovernachtingen van Nederlanders Ontwikkeling in indexcijfers, basisjaar 2002 = 100

26


Spreiding over het jaar Kijkend naar de spreiding van de toeristische bungalowvakanties over het jaar, valt op dat deze jaarrond worden ondernomen. Piekmomenten zijn juni, juli en november. Boekingsgedrag In de meeste gevallen worden bungalowvakanties ongeveer 2 maanden van tevoren geboekt. Opvallend is dat 44,2% van de bungalowvakanties in Zeeland via internet worden geboekt. In nog meer gevallen wordt er via internet informatie ingewonnen over bungalowvakanties namelijk 46,7%. Vakantiebestedingen In Zeeland wordt in 2011 tijdens toeristische vakanties in een vakantiewoning in totaal ruim € 91 miljoen uitgegeven, dit is 14 miljoen meer dan in 2010.Het aantal vakanties in een bungalow is ook toegenomen. Men is per vakantie meer uit gaan geven ten opzichte van vorig onderzoeksjaar. Het bedrag omvat alle bestedingen van Nederlanders tijdens hun toeristische bungalowvakantie in Zeeland, dus inclusief de kosten van de vakantiewoning, kosten van boodschappen, dagjes uit en alle andere activiteiten die tijdens de vakantie worden ondernomen. Helaas is de verdeling van de bestedingen over de verschillende kostenposten niet bekend. De totale kosten van een bungalowvakantie kunnen worden omgerekend naar kosten per persoon per vakantiedag: gemiddeld is dat in Zeeland € 32. Dit is een stijging van € 3 ten opzichte van 2010, het landelijk gemiddelde is € 30 per persoon per vakantiedag. Persoonskenmerken Om een profiel te schetsen van de Nederlander die op vakantie gaat in de Zeeuwse vakantiewoningen, wordt in onderstaande tabel een aantal persoonskenmerken genoemd.

Leeftijd

Zuid-Holland (26%), Noord-Brabant (23%), Gelderland (15%)

Leeftijd toeristische bungalowgast Zeeland

Gezinsamenstelling

2-persoonshuishoudens > 35 jaar (44%) Gezinnen met kinderen < 5 jaar (22%) Gezinnen met kinderen 6-12 jaar (17%)

Grootte reisgezelschap

Alleen 5% 2 personen 21% 3-4 personen 29% 5-6 personen 20% 7+ personen 26%

Belevingswerelden

Uitbundig Geel 17% Gezellig Lime 32% Rustig Groen 17% Ingetogen Aqua 15% Avontuurlijk Paars 19%


Bron: CVO

Herkomstprovincie

27

Ondernomen activiteiten Tijdens een toeristische vakantie in een vakantiewoning in Zeeland/Nederland worden de volgende activiteiten het meest ondernomen. Het valt op dat de participatie aan activiteiten in Zeeland hoger is dan de rest in Nederland. Dit betekent dat de ondernomen activiteiten vaker worden ondernomen. Het is opvallend dat gasten die in een vakantiewoning in Zeeland verblijven relatief weinig zonnen. Daarnaast valt op dat ‘bezoek aan strand’ sinds jaren weer de hoofdactiviteit is. De participatiegraad is ten opzichte van vorig jaar groter geworden, maar de top 4 van activiteiten is hetzelfde gebleven.

Zeeland

Nederland

1. Bezoek aan strand

81%

1. Uit eten gaan

65%

2. Tochtjes met de auto

79%

2. Tochtjes met de auto

63%

3. Wandelingen maken

70%

3. Wandelingen maken

61%

4. Uit eten gaan

67%

4. Zwemmen

56%

5. Funshoppen

50%

5. Funshoppen

40%

6. Zwemmen

42%

6. Bezoek aan natuurreservaat/gebied

27%

waardige gebouwen

31%

7. Tochtjes met de fiets

22%

8. Tochtjes met de fiets

23%

8. Bezoek aan beziens-

21%

7. Bezoek aan beziens-

9. Bezoek aan natuur-

22%

9. Bezoek aan strand

reservaat/gebied 10. Uitgaan

19%

10.Bezoek aan pretpark/ 11%

attractiepark

14%

Bron: CVO

waardige gebouwen

Waardering voor de vakantie In het ContinuVakantieOnderzoek worden Nederlandse vakantiegangers gevraagd om een cijfer te geven voor een aantal aspecten van de vakantie. Onderstaand overzicht toont de waardering voor een bungalowvakantie in Zeeland, vergeleken met een gemiddelde bungalowvakantie in Nederland.

28

Bungalowvakantie Nederland

Kwaliteit dienstverlening

7,4

7,6

Kwaliteit accommodatie

7,8

7,6

Prijsniveau horeca

6,9

6,9

Prijsniveau boodschappen

6,9

6,8

Algemeen oordeel

8,0

8,0


Bron: CVO

Bungalowvakantie Zeeland

5.2

Toeristisch kamperen

Het kampeerproduct is belangrijk voor Zeeland; de Zeeuwse campings zijn in totaal goed voor ongeveer 23.000 toeristische kampeerplaatsen (incl. seizoenplaatsen). Aantal toeristische kampeervakanties In 2011 werden 291.000 toeristische kampeervakanties in Zeeland doorgebracht, een daling van 5% ten opzichte van 2010.

Bron: CVO

Ontwikkeling toeristische kampeerovernachtingen van Nederlanders Ontwikkeling in indexcijfers, basisjaar 2002 = 100

Spreiding over het jaar Kijkend naar de spreiding van de toeristische kampeervakanties over het jaar, is het kampeerseizoen duidelijk zichtbaar: in de maanden november t/m maart wordt niet of nauwelijks gekampeerd. De piek binnen het kampeerseizoen ligt in juni en juli. Boekingsgedrag De meeste kampeervakanties in Zeeland worden 3 tot 5 maanden van tevoren geboekt. In 43,9% van de gevallen wordt van tevoren via internet informatie ingewonnen. 17,9% van de kampeervakanties in Zeeland wordt ook daadwerkelijk via internet geboekt. Vakantiebestedingen In Zeeland wordt in 2011 tijdens toeristische kampeervakanties in totaal meer dan € 64 miljoen uitgegeven. Dit is meer dan in 2010. Dit bedrag omvat alle bestedingen van Nederlanders tijdens hun toeristische kampeervakantie in Zeeland, dus inclusief de kosten van de camping, kosten van boodschappen, dagjes uit en alle andere activiteiten die tijdens de vakantie worden ondernomen. Helaas is de verdeling van de bestedingen over de verschillende kostenposten niet bekend. De kosten van een kampeervakantie kunnen worden omgerekend naar kosten per persoon per vakantiedag: gemiddeld is dat in Zeeland € 23. Landelijk is dit gemiddelde lager: € 19. Toeristische Trendrapportage Zeeland 2011/2012

29

Persoonskenmerken Om een profiel te schetsen van de Nederlander die een toeristische kampeervakantie onderneemt in Zeeland, wordt in onderstaande tabel een aantal persoonskenmerken genoemd.

Brabant (34%), Zuid-Holland (15%), Noord-Holland (14%)

Leeftijd

Leeftijd toeristische kampeergast Zeeland

Gezinsamenstelling

2-persoonshuishoudens > 35 jaar (31%) Gezinnen met kinderen 0-5 jaar (24%) Gezinnen met kinderen 6-12 jaar (21%)



Belevingswerelden


Bron: CVO

Herkomstprovincie

Ondernomen activiteiten Tijdens een toeristische vakantie op een camping in Zeeland/Nederland worden de volgende activiteiten het meest ondernomen. Het valt op dat de participatie aan activiteiten in Zeeland hoger is dan de rest in Nederland. Dit betekent dat de ondernomen activiteiten vaker worden ondernomen. Het verschil in soorten activiteiten is niet erg groot. Behalve dan dat ‘bezoek aan strand’ in Zeeland veel vaker wordt ondernomen dan in Nederland. Dit is te verklaren doordat niet alle provincies over strand beschikken en deze activiteit dus niet overal ondernomen kan worden.

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.

30

Nederland

Bezoek aan strand Tochtjes met de auto Uit eten gaan Zwemmen Wandelingen maken Tochtjes met de fiets Funshoppen

77% 68% 61% 61% 59% 51% 47%

8. Zonnebaden 9. Bezoek aan natuurreservaat/gebied 10. Bezoek aan bezienswaardige gebouwen

33% 30% 30%


1.Tochtjes met de auto 2. Wandelingen maken 3. Uit eten gaan 4. Tochtjes met de fiets 5. Zwemmen 6. Funshoppen 7. Bezoek aan natuurreservaat/gebied 8. Bezoek aan strand 9. Bezoek aan bezienswaardige gebouwen 10.Zonnebaden

52% 52% 52% 49% 40% 35% 31% 23% 21% 14%

Bron: CVO

Zeeland

Waardering voor de vakantie In het ContinuVakantieOnderzoek worden Nederlandse vakantiegangers gevraagd om een cijfer te geven voor een aantal aspecten van de vakantie. Onderstaand overzicht toont de waardering voor een toeristische kampeervakantie in Zeeland, vergeleken met een gemiddelde toeristische kampeervakantie in Nederland.

5.3

Kampeervakantie Nederland


7,7

7,6


7,4

7,8

Prijsniveau horeca

6,9

7,0


6,8

7,0

Algemeen oordeel

7,9

8,0

Bron: CVO

Kampeervakantie Zeeland

Hotels

Hotels hebben als hoofdactiviteit het verstrekken van logies. Logiesverstrekkers zonder sterclassificatie mogen zich geen hotel noemen (denk aan bed&breakfasts). Enkele trends die spelen binnen de hotelsector zijn: • Ketenvorming en schaalvergroting • Gasten maken volop gebruik van sociale media voor zowel het boeken als het delen van ervaringen • Langjarige groei van het aantal hotels, kamers en overnachtingen • Leegstaande kantoorpanden krijgen steeds vaker een hotelbestemming De ingezette omzetgroei vlakte in de 2e helft van 2011 alweer af. Voor 2012 wordt er geen verdere groei verwacht. De consument laat zich beinvloeden door de crisis en is vooral uit op kortingen en acties. Mocht er toch sprake zijn van omzetstijging zal dit voornamelijk het gevolg zijn van een betere bezettingsgraad. De kamerprijzen blijven onder druk staan en kunnen zelfs dalen. Maar niet ieder hotel is getroffen door de crisis. Integendeel: er zijn ook hotels die juist hogere omzetten haalden. Dit heeft deels te maken met de doelgroep (zakelijk of particulier etc.) en de locatie. Maar bovenal blijkt in tijden van crisis dat professionele en actieve ondernemers het verschil kunnen maken. Dit betekent aandacht voor zaken als positionering, promotie op internet, onderscheidend vermogen, voorzieningen, service, klanttevredenheid en sturen op cijfers (bron: Rabobank). Het Zeeuwse hotelproduct telt ruim 12.500 slaapplaatsen (deze zijn inclusief de slaapplaatsen van bed&breakfasts en pensions). Zeeland is een “kleintje” binnen de Nederlandse hotelmarkt.


31

Aantal hotelvakanties In 2011 werden 155.000 hotelvakanties in Zeeland doorgebracht, maar liefst een daling van 17% ten opzichte van het voorgaande jaar. Landelijk is het aantal hotelvakanties gedaald met 9%. Opvallend is dat het aantal hotelvakanties in Zeeland en Nederland evenveel afnemen als ze vorig jaar toenamen. De daling geldt met name voor het aantal overnachtingen. Dit komt doordat de gemiddelde verblijfsduur sterk is afgenomen.

Bron: CVO

Ontwikkeling hotelovernachtingen van Nederlanders Ontwikkeling in indexcijfers, basisjaar 2002 = 100

Spreiding over het jaar De hotelvakanties zijn redelijk verspreid over het jaar. Maart en juni zijn het meest geliefd, gevolgd door augustus en september. Januari en november zijn het minst populair voor een toeristisch verblijf in een Zeeuws hotel. Boekingsgedrag De meeste boekingen vinden ongeveer 1 maand van tevoren plaats. De boekingstijd voor hotelvakanties is gemiddeld korter dan voor andere verblijfsaccommodaties. Dit geldt ook voor hotelvakanties in de rest van Nederland. In 52,8% van de gevallen wordt er geboekt via internet. Voor 45,1% van de vakanties wordt ook vooraf informatie gezocht via internet. Vakantiebestedingen In Zeeland wordt in 2011 tijdens hotelvakanties in totaal bijna € 26 miljoen uitgegeven. Dit is minder dan in het voorgaande onderzoeksjaar. Dit bedrag omvat alle bestedingen van Nederlanders tijdens hun hotelvakantie in Zeeland, dus inclusief de kosten van de hotelkamer, kosten van boodschappen, dagjes uit en alle andere activiteiten die tijdens de vakantie worden ondernomen. Helaas is de verdeling van de bestedingen over de verschillende kostenposten niet bekend. De totale kosten van een hotelvakantie kunnen worden omgerekend naar kosten per persoon per vakantiedag: gemiddeld is dat in Zeeland € 51. Het landelijk gemiddelde is € 53. De besteding per vakantiedag tijdens een hotelvakantie in Zeeland is sinds 2010 met maar liefst € 6 toegenomen, het landelijk gemiddelde is gelijk gebleven.

32


Persoonskenmerken Om een profiel te schetsen van de Nederlander die op vakantie gaat in de Zeeuwse hotels, wordt in onderstaande tabel een aantal persoonskenmerken genoemd.

N-Brabant (27%), Zuid-Holland (24%), Noord-Holland (15%)

Herkomstprovincie

Leeftijd

Gezinsamenstelling




Belevingswerelden


Bron: CVO

Leeftijd toeristische hotelgast Zeeland

Ondernomen activiteiten Tijdens een toeristische vakantie in een hotel in Zeeland/Nederland worden de volgende activiteiten het meest ondernomen. Het valt op dat de participatie aan activiteiten in Zeeland hoger is dan de rest in Nederland. Dit betekent dat de ondernomen activiteiten vaker worden ondernomen. Van de bezoekers aan verschillende accommodaties zijn de hotelgasten de groep met de meest ‘eenduidige’ participatie aan activiteiten (in Nederland en Zeeland). In de top tien komen zo goed als dezelfde activiteiten voor en de top drie is zelfs helemaal gelijk. Opvallend is dat de particiatiegraad in Zeeland in vergelijking tot voorgaande jaren blijft stijgen en dat de participatiegraad in Nederland blijft dalen.

Nederland

1. 2. 3. 4.

Uit eten gaan Tochtjes met de auto Wandelingen maken Bezoek aan bezienswaardige gebouwen 5. Bezoek aan strand 6. Funshoppen

89% 71% 63% 49%

1.Uit eten gaan 2. Tochtjes met de auto 3. Wandelingen maken 4. Funshoppen

44%

25%

5. Bezoek aan bezienswaardige gebouwen 6. Bezoek aan natuurreservaat/gebied 7. Tochtjes met de fiets

17% 11% 10%

8. Uitgaan 9. Bezoek aan strand 10.Bezoek aan museum

43%

7. Bezoek aan natuurreservaat/gebied 8. Tochtjes met de fiets 9. Zwemmen 10. Zonnebaden


78% 48% 44% 40% 32% 24% 17% Bron: CVO

Zeeland

16% 15% 14%

33

Waardering voor de vakantie In het ContinuVakantieOnderzoek worden Nederlandse vakantiegangers gevraagd om een cijfer te geven voor een aantal aspecten van de vakantie. Onderstaand overzicht toont de waardering voor een hotelvakantie in Zeeland, vergeleken met een gemiddelde hotelvakantie in Nederland.

5.4

Hotelvakantie Nederland


7,9

7,7


7,6

7,9

Prijsniveau horeca

7,3

7,3


7,2

7,3

Algemeen oordeel

7,9

8,2

Vaste gasten

In Zeeland zijn er bijna 17.000 vaste kampeerplaatsen, dit is inclusief jaarplaatsen.

Bron: CVO

Accommodatie vaste gasten

Aantal vakanties van vaste gasten De vaste gasten brachten 206.000 vakanties in hun vakantieverblijf in Zeeland door: gemiddeld 2,4 vakanties per persoon. Het aantal vakanties van vaste gasten is in het afgelopen jaar afgenomen, net als de frequentie. Dit betekend dat er minder vaste gasten waren, en dat vaste gasten gemiddeld minder vaak naar hun accommodatie zijn geweest dan in 2010 . De vaste gasten brachten 206.000 vakanties in hun vakantieverblijf in Zeeland door, 33% minder dan in het voorgaande jaar. Landelijk daalde het aantal vakanties van vaste gasten met ongeveer 2%. Het is opvallend dat de vakanties van vaste gasten door de jaren heen in Zeeland erg fluctueren en dat het gehele beeld van de vakanties van vaste gasten in Nederland veel minder fluctueert; dit aantal is veel stabieler. Het aantal overnachtingen in de eigen accommodatie in Zeeland is nog sterker teruggelopen dan het aantal vakanties. Spreiding over het jaar De vaste gasten bezoeken hun accommodatie gedurende het hele jaar. April en juli zijn favoriet, daarna volgen mei en juli. De invloed van het weer is erg groot op het bezoek van de eigen accommodatie.

34


Bron: CVO

Hotelvakantie Zeeland

Bron: CVO

Ontwikkeling overnachtingen van Nederlandse vaste gasten Ontwikkeling in indexcijfers, basisjaar 2002 = 100

Vakantiebestedingen Vaste gasten besteden tijdens de vakanties in hun accommodatie in Zeeland in totaal € 16,5 miljoen in 2010 was dit nog € 28,9 miljoen. Dit bedrag omvat alle bestedingen tijdens hun verblijf in Zeeland, exclusief de kosten van hun accommodatie. Kosten van boodschappen, dagjes uit en alle andere activiteiten die tijdens de vakantie worden ondernomen zijn wel inbegrepen. Helaas is de verdeling van de bestedingen over de verschillende kostenposten niet bekend. De totale kosten van een vakantie kunnen worden omgerekend naar kosten per persoon per vakantiedag: gemiddeld is dat in Zeeland € 10. Dit is gelijk aan de bestedingen per persoon per vakantie dag vorig jaar. Het Nederlandse gemiddelde ligt op € 11 en ook dit bedrag is door de jaren heen vrijwel stabiel.


35

Persoonskenmerken Om een profiel te schetsen van de Nederlander die op vakantie gaat in een eigen accommodatie in Zeeland, wordt hieronder een aantal persoonskenmerken genoemd.

Leeftijd

Noord-Brabant (55%), Zuid-Holland (18%), Zeeland (8%)

Leeftijd vaste gasten Zeeland

Gezinsamenstelling




Belevingswerelden


Waardering voor de vakantie Vaste gasten worden niet gevraagd naar de waardering voor hun vakantie in Zeeland.

36


Bron: CVO

Herkomstprovincie

6.

Binnenlands toerisme per regio

In onderstaande afbeelding wordt het totaal aantal vakanties (toeristisch én vast samen) van Nederlanders voor de Zeeuwse regio’s en Goeree-Overflakkee getoond. Het belang van Schouwen-Duiveland en Walcheren nam in 2011 toe. Daartegenover staat dat het marktaandeel van Noord-Beveland en Zeeuws-Vlaanderen afneemt. Van Goeree-Overflakkee vermelden we alleen het absolute aantal vakanties. Dit is sterk toegenomen ten opzichte van vorig jaar. Ook in de rest van het hoofdstuk nemen we Goeree-Overflakkee mee in de cijfers. Als er Zeeuwse cijfers genoemd worden is Goeree-Overflakkee als vanzelfsprekend niet meegerekend. Echter als we de Zeeuwse regio’s opsplitsen zetten we Goeree-Overflakkee hiernaast om deze ook mee te kunnen nemen in de vergelijking.

Bron: CVO

Regionale verdeling vakanties 2011

Regionale ontwikkeling aantal vakanties De onderstaande grafieken tonen de ontwikkeling van het binnenlands toerisme naar regio in de periode 2009 - 2011. Per regio wordt daarbij onderscheid gemaakt naar vakanties van vaste gasten en toeristische vakanties. In totaal werden er in Zeeland 1.340.000 vakanties doorgebracht door Nederlandse vakantiegangers. De onderstaande grafieken tonen de ontwikkeling van het binnenlands toerisme naar regio in de periode 2009 - 2011. Per regio wordt daarbij onderscheid gemaakt naar vakanties van vaste gasten en toeristische vakanties. In totaal werden er in Zeeland 1.270.000 vakanties doorgebracht door Nederlandse vakantiegangers.

Bron: CVO

Vakanties van Nederlanders op Schouwen-Duiveland


37

Bron: CVO

Vakanties van Nederlanders op Walcheren

Bron: CVO

Vakanties van Nederlanders in regio Bevelanden en Tholen

Bron: CVO

Vakanties van Nederlanders in Zeeuws-Vlaanderen

38


Bron: CVO

Vakanties van Nederlanders op Goeree-Overflakkee

In 2011 is er een daling van het aantal vakanties van Nederlandse toeristen in Zeeland. Vooral op Walcheren en de Bevelanden & Tholen is dit zichtbaar. Op Zeeuws-Vlaanderen, SchouwenDuiveland en Goeree-Overflakkee neemt het aantal toeristische vakanties wel iets toe. In Zeeland zijn er in totaal 6,1 miljoen toeristische overnachtingen en 1,5 miljoen overnachtingen van vaste gasten. Dit is een daling van respectievelijk 2% en 42%. De daling van het aantal ovenachtingen van vaste gasten geldt voor alle regio’s.

Bron: CVO

Overnachtingen van Nederlanders op Schouwen-Duiveland


39

Bron: CVO

Overnachtingen van Nederlanders op Walcheren

Bron: CVO

Overnachtingen van Nederlanders in de regio Bevelanden en Tholen

Bron: CVO

Overnachtingen van Nederlanders in Zeeuws-Vlaanderen

40


Bron: CVO

Overnachtingen van Nederlanders op op Goeree-Overflakkee

Vakantieduur Onderstaand diagram toont de ontwikkeling van de gemiddelde vakantieduur voor toeristische en vaste vakanties tezamen. Net als in voorgaande jaren is de vakantieduur in 2011 in Zeeland hoger dan het landelijk gemiddelde, maar de gemiddelde vakantieduur is in Zeeland niet tegenomen ten opzichte van voorgaande jaren. Van de regio’s kent de Bevelanden & Tholen de laagste gemiddelde vakantieduur in nachten. Walcheren kent de hoogste gemiddelde vakantieduur in nachten. Opvallend is dat de gemiddelde vakantieduur op Goeree-Overflakkee sterk gedaald is.

Bron: CVO

Ontwikkeling gemiddeld aantal nachten alle vakanties van Nederlands

Gemiddelde bestedingen per persoon per regio (exclusief vaste gasten) Regionaal gezien wordt op de Bevelanden & Tholen door vakantiegangers het meest besteed: € 222 per persoon per vakantie. Vorig jaar was dit nog op Schouwen-Duiveland met € 202. De Bevelanden & Tholen heeft een stijging in het aantal bestedingen per persoon per vakantie van maar liefst € 50 ten opzichte van 2010. Toen liepen de bestedingen op de Bevelanden & Tholen achter op de bestedingen in de andere Zeeuwse regio’s. Op walcheren en Zeeuws-Vlaanderen is in 2011 per persoon per vakantie het minst uitgegeven. Maar ook in deze regio’s ligt de besteding nog boven het Nederlandse gemiddelde.


41

Als we kijken naar het verloop van de bestedingen in de afgelopen drie jaar kunnen we concluderen dat de bestedingen schommelen, zowel per jaar als per regio en zowel per dag als per vakantie.

Bron: CVO

Gemiddelde bestedingen p.p. per vakantie naar regio (excl. Vaste gasten)

Bron: CVO

Gemiddelde bestedingen p.p. per vakantiedag naar regio (excl. Vaste gasten)

Leeftijd toeristische gast Opvallend is dat de meeste bezoekers aan Zeeland vallen in de leeftijdscategorie 50 tot 64 jaar. Zeeuws-Vlaanderen kent de grootste groep toeristen van 65 jaar of ouder en van de toeristische gasten tussen 30 en 39 jaar oud (relatief jong) verblijft de grootste groep op SchouwenDuiveland en Goeree-Overflakkee.

42


Bron: CVO

Leeftijd toeristische gast naar regio in %

Reisgezelschap toeristische gast Hieronder wordt weergegeven met hoeveel personen men in Nederland, Zeeland en de Zeeuwse regio’s op vakantie gaat. De meeste vakanties in Zeeland worden doorgebracht met twee tot vier personen. Ook het aandeel groepen (meer dan 7 personen) ligt hoog. Regionaal valt vooral het hoge aandeel groepsvakanties in Schouwen-Duiveland op. Een en ander leidt tot een gemiddelde groepsgrootte, die hieronder wordt getoond. De gemiddelde groepsgrootte is over het algemeen gezien toegenomen. Alleen in Schouwen-Duiveland is de gemiddelde groepsgrootte afgenomen (-0,1). De sterkste groei van de gemiddelde groepsgrootte zien we in Walcheren (+0,4). Gemiddelde groepsgrootte reisgezelschap naar regio

4,2

4

3,7

4,3

3,9

Bron: CVO

4,6


43

7.

Attractiebezoek

Jaarlijks verzamelt Kenniscentrum Kusttoerisme de bezoekersaantallen van allerlei attracties en evenementen in Zeeland. Voor de bezoekersaantallen van musea is dankbaar gebruik gemaakt van de gegevens verzameld door Stichting Cultureel Erfgoed Zeeland (SCEZ). Onderstaand overzicht toont de meest bezochte attracties, musea en evenementen. De gegevens zijn gebaseerd op eigen opgaven van bedrijven en organisatoren.

Zeeuwse musea standgehouden in 2011 In een wat turbulent museumjaar door bezuinigingen bezochten 461.442 bezoekers in 2011 een museum in Zeeland. De 41 musea in Zeeland die open waren konden daarmee helaas het record uit 2010 niet overtreffen. Zij trokken in 2011 gemiddeld 3% minder bezoekers dan in het topjaar 2010. Deze daling is deels te wijten aan het feit dat een aantal musea in Zeeland in 2011 tijdelijk gesloten waren. Het zomerseizoen daarentegen was redelijk gunstig voor de musea. De cijfers komen uit een recente inventarisatie van de SCEZ.

Top 5-musea De echte uitschieter is, ook weer in 2011, het Watersnoodmuseum in Ouwerkerk met 60.080 bezoekers. Het Watersnoodmuseum wordt gevolgd door het Spoorwegmuseum Stoomtrein Goes-Borsele dat 2011 afsloot met ongeveer 42.500 bezoekers. Voor beide musea is dit helaas wel een daling ten opzichte van de groei in de voorgaande jaren. De vanouds grootste musea in Zeeland, het Zeeuws Museum in Middelburg en Zeeuws maritiem muZEEum in Vlissingen, sloten 2011 beide af met ruim 36.000 bezoekers. Ook dat betekent een kleine daling van gemiddeld 5% ten opzichte van het jaar daarvoor. De Top 5 in Zeeland wordt voltooid door Terra Maris, museum voor natuur en landschap in Oostkapelle, dat met ruim 34.000 bezoekers, voor dit museum een winst van 10%. Terra Maris zet daarmee de stijgende lijn van de afgelopen twee jaar door. Een van de redenen hiervoor is de grote belangstelling voor het nieuwe Mottekasteel in de landschapstuin en het daarbij georganiseerde middeleeuws festijn. Stijgende lijn Speciale vermelding verdienen het Polderhuis Westkapelle met bijna 30.000 bezoekers, het door bezuinigingen geplaagde Historisch Museum De Bevelanden in Goes met meer dan 27.000 bezoekers (een stijging van 30%) en Bevrijdingsmuseum Zeeland in Nieuwdorp met ruim 22.000 bezoekers (een stijging van 22,5%). De stijging van Historisch Museum De Bevelanden komt door de landelijke belangstelling voor de wisselexpositie ‘Kantje Boord’, waar veel publiek van buiten Zeeland voor naar Goes trok. Landelijke vergelijking Op 21 december publiceerde de Nederlandse Museumvereniging een overzicht van de bezoekcijfers bij de 55 grootste musea in Nederland. Daaruit bleek dat landelijk de bezoekersaantallen met ruim 1 miljoen zijn gestegen. Er zijn het afgelopen jaar zeker 18 miljoen bezoeken geteld, tegenover krap 16,9 miljoen het jaar daarvoor. De Nederlandse Museumvereniging geeft aan dat de stijging vooral te danken is aan de heropening van diverse musea, zoals Het Scheepvaartmuseum en de tijdelijke heropening van het Stedelijk Museum, beide in Amsterdam. Dit landelijke beeld stemt niet overeen met Zeeland. Hier zijn juist enkele musea gesloten wegens verbouwing/herinrichting (Stadhuismuseum Zierikzee), verhuizing (Schoolmuseum Terneuzen) of restauratie (OosterscheldeMuseum Yerseke). Zeeland kende afgelopen jaar geen heropeningen van musea. Die staan voor dit 2012 en 2013 wel weer in de planning. Bron scez

44


Plaats

Naam

2009

2010

2011

298.000 200.000 x 140.000 160.000 100.000 80.000 80.000 75.000 50.000 45.500

304.000 188.000 150.000 140.000 130.000 100.000 80.000 80.000 67.000 50.000 43.000

300.000 186.000 140.000 250.000 100.000 100.000 75.000 65.000 55.000 57.000 40.000

29.500 31.000 7.500 10.000 6.000 4.000 3.800

30.500 30.000 15.000 10.000 7.000 6.200 5.500

25.157 32.000 10.000 15.000 7.500 9.200 5.500

53.120

62.120

60.080

45.350

47.320

42.500

40.390 40.870

38.340 38.310

36.800 36.111

27.730 21.650 12.000 10.610 3.860 6.720 9.940 14.540 13.300 8.740 10.010 9.310

31.420 30.340 21.320 21.240 18.040 16.960 16.130 14.750 14.530 12.620 10.490 10.450

34.438 29.329 18.000 27.667 22.100 17.000 15.080 9.553 15.000 9.951 8.330 9.906

7.370 5.770 8.000

6.770 5.100 4.500

5.739 6.500 5.000

Attracties Burgh-Haamstede Goes Middelburg Terneuzen Vlissingen Middelburg Sluis Vlissingen Grijpskerke Kwadendamme Middelburg Vrouwenpolder Middelburg Kamperland Middelburg Burgh-Haamstede Terneuzen Kamperland

Deltapark Neeltje Jans Sportpunt Zeeland Nat. Museum de Voetbal Experience SnowBase Het Arsenaal Mini Mundi Toversluis Speelcircus Bambini Imkerij Poppendamme Berkenhof's Tropical Zoo Rondvaart Middelburg Bezoekerscentrum Nationaal Park Oosterschelde Utropia, tropische vogel- en plantentuin Five Star Farm Abdijtoren De Lange Jan Kinderkermis ‘t Kraaiennest Portaal van Vlaanderen Bierbrouwerij Emelisse

Musea, bezoekerscentra, bezienswaardige gebouwen, tuinen Ouwerkerk Goes Vlissingen Middelburg Oostkapelle Westkapelle Zierikzee Goes Nieuwdorp Emmadorp Vlissingen/Zoutelande Zierikzee Breskens Domburg Veere Veere Dreischor Kapelle Groede

Watersnoodmuseum Spoorwegmuseum Stoomtrein Goes-Borsele Zeeuws maritiem muZEEum (incl. Fort Rammekens) Zeeuws Museum Terra Maris, museum voor natuur en landschap Dijk- en Oorlogsmuseum Polderhuis Museumhaven Zeeland Historisch Museum De Bevelanden Bevrijdingsmuseum Zeeland Bezoekerscentrum Saeftinghe Bunkermuseum Maritiem Museum Visserijmuseum Breskens Marie Tak van Poortvliet Museum Stadhuismuseum De Vierschaar Museum De Schotse Huizen Streek- en Landbouwmuseum Goemanszorg Fruitteeltmuseum Kapelle Museumstraat Het Vlaemsche Erfgoed Evenementen Concert at Sea Visserijdagen Danceparade Film by the Sea Visserijdagen Mosseldag Kustmarathon Bevrijdingsfestival Strandmotorcross Middelburg Vól-Koren Schaapscheerdersfeest Folkore festival Zeeland Dancetour Southpark Festival Zeeuwse Nazomer fair

80.000 60.000 60.000 43.500 50.000 45.000 26.850 25.000 20.000 15.000 15.000 9.500 8.000 8.000 ---

55.000 55.000 45.000 30.000 30.000 25.000 15.000

8.000 8.000 8.000

80.000* 100.000 50.000 45.700 40.000 25.000 25.000 30.000 6.000 20.000 * 6.500 7.500 10.000 7.000

Bron: Kenniscentrum Kusttoerisme / SCEZ

Brouwersdam Breskens Middelburg Vlissingen Bruinisse Yerseke Zoutelande Vlissingen Vlissingen Middelburg Nisse Sas van Gent Goes Middelburg Oostkapelle

* geheel of gedeeltelijk afgelast


45

8.

Werkgelegenheid

Toerisme en recreatie zijn vertakt door allerlei bedrijfstakken en sectoren, het is dan ook moeilijk te bepalen hoeveel werkgelegenheid hierdoor gegenereerd wordt. Er zijn meerdere manieren om de toeristisch-recreatieve werkgelegenheid te berekenen. In de landelijke R&T standaard (zie bijlage 1) is afgesproken om de werkgelegenheid te bepalen via de aanbodzijde: het aantal werkzame personen bij bedrijven die direct gerelateerd zijn aan toerisme en recreatie. Toeleveranciers worden buiten beschouwing gelaten, evenals bedrijven die niet toeristisch van aard zijn, maar die wel bestedingen van toeristen ontvangen (bijvoorbeeld de reguliere detailhandel als een bakker of supermarkt). Hiervoor is een selectie gemaakt van SBI-codes, de codes waarmee CBS bedrijven op basis van hun activiteiten indeelt in bedrijfstakken. De afbakening is ingedeeld in de volgende zeven groepen, een nadere uitwerking van deze groepen staat in bijlage 1: 1) detail & groothandel 2) logiesverstrekking 3) horeca 4) vervoer- en reisindustrie 5) cultuur, recreatie en amusement 6) sport 7) overig Met behulp van het LISA Vestigingenregister is nagegaan hoe groot de werkgelegenheid in de sector is. De peildatum voor het LISA-bestand is in Zeeland steeds 1 mei, hetgeen betekent dat seizoens-werkgelegenheid, zoals die met name in de toeristisch-recreatieve sector aan de orde is, nauwelijks is inbegrepen. Toeristisch-recreatieve werkgelegenheid – totaal In 2011 waren er 14.740 personen in Zeeland werkzaam in de toeristisch-recreatieve sector, 2% minder dan in 2010. De totale Zeeuwse werkgelegenheid nam in 2011 licht toe met 0,4% van 172.600 personen in 2010 naar 173.210 personen in 2011. In Zeeland heeft Toerisme & recreatie een aandeel van 8,5% in de totale werkgelegenheid. In Nederland is het aandeel van Toerisme & Recreatie 6,1%.

Bron: LISA

Aantal banen in toerisme en recreatie in Zeeland

46


Bron: LISA

Toeristisch-recreatieve werkgelegenheid - naar regio Regionaal gezien is de werkgelegenheid in de toeristisch-recreatieve sector in de meeste regio’s vrijwel stabiel. Alleen Walcheren ziet het aantal banen in toerisme & recreatie nog steeds toenemen. In de andere regio’s daalt de toeristische werkgelegenheid licht of blijft deze gelijk aan 2010.

Het aandeel van toerisme & recreatie in de totale werkgelegenheid is als vanouds het grootst op Schouwen-Duiveland. In de andere regio’s heeft de toeristisch-recreatieve sector een kleiner aandeel in de werkgelegenheid. Het kleinst is het aandeel op de Bevelanden & Tholen.

Schouwen-Duiveland

Walcheren

Zeeuws-Vlaanderen

Bron: LISA

Goerree Overflakkee

Bevelanden & Tholen


47

2009

2010

2011

Horeca (excl. logies)

8.080

7.980

7.690

Logiesverstrekking

3.830

3.920

3.980

Cultuur, recreatie en amusement

590

550

540

Vervoer & reisindustrie

560

560

540

Detail- en groothandel in recreatiegoederen

480

490

460

Sport

290

290

340

Overig

1.050

1.060

1.040

Totaal

14.980

15.000

14.740

Bron: LISA

Toeristisch-recreatieve werkgelegenheid - naar sector

De horeca in Zeeland blijft met 7.690 werkzame personen in 2011 de grootste werkgever in de toeristisch-recreatieve sector, maar het aantal banen nam wel af ten opzichte van 2010. Het aantal banen bij verblijfsaccommodaties nam, net als vorig jaar, aanzienlijk toe. In de sector Overig nam het aantal banen licht af. Ook het totaal neemt af met +/- 2%. De verdeling van de werkgelegenheid verschilt per regio. Op Schouwen-Duiveland is het aandeel van verblijfsaccommodaties hoger dan gemiddeld. In Zeeuws-Vlaanderen is het aantal banen in de horeca relatief groot. Op de Bevelanden & Tholen zijn relatief meer banen in de overige sectoren binnen de toeristische werkgelegenheid. Het percentage van de verhouding van de werkgelegenheid schommelt licht, maar de vergelijking zoals hierboven beschreven gaat al jaren op.

Bron: LISA

Regionale toeristische werkgelegenheid naar sectoren 2011

48


Literatuurlijst

Bij het samenstellen van deze rapportage is o.a. gebruik gemaakt van de volgende bronnen:

-

Ars, B., Visser, E. (2010). Kijk, de toerist van morgen. Brazilë, Rusland, India, China.

-

Binnenlands Bestuur (2011). Jong en ambtenaar 2011. Het nieuwe werken.

-

http://www.sdu.nl/pdf/het-nieuwe-werken-hfdst1.pdf

-

Kenniscentrum Kusttoerisme (2011). Inkomend toerisme in Zeeland.

-

Koninklijke Nederlandse Toeristenbond ANWB (2009). Verlangen naar vrije tijd. Trends in recreatie en vakantie 2009/2010.

-

Koninklijke Nederlandse Toeristenbond ANWB (ongepubliceerd). ANWB Trendslated. Klantkennis.

-

Koninklijke Nederlandse Toeristenbond ANWB (2010). Op weg naar 2015. Trends in mobiliteit.

-

NBTC Afdeling Research (2011). Toerisme in perspectief 2011. Ontwikkelingen m.b.t. inkomend en binnenlands toerisme nader bekeken.

-

Nederstigt, J., Poiesz, T. (2010). Consumentengedrag.

-

NRIT Onderzoek, NHTV internationaal hoger onderwijs Breda (2010). Trendrapport toerisme, recreatie en vrije tijd 2009/2010.

-

www.trendwatching.com/trends

-

Rabobank


49

Meer weten? Themapublicaties

Jaarlijks publiceert Kenniscentrum Kusttoerisme verschillende themarapporten waarin dieper ingegaan wordt op cijfers over specifieke onderwerpen. Een greep uit het aanbod:

Daarom Watersport Deze themapublicatie geeft antwoord op de vraag: Waarom watersport? Kort samengevat; Dankzij de watersport kunnen we Nederland waterland goed Beleven; De watersport weet toeristen en recreanten te vermaken en zorgt ervoor dat zij veel geld in regio’s besteden. Voor veel bedrijven is dit de reden om in de watersport te ondernemen. Daarnaast creëert watersport een aantrekkelijke omgeving voor wonen en kan watersport een belangrijke rol spelen in het ontwikkelen van de ruimte.

Vrijetijdsbesteding in de Delta 2012 Deze themapublicatie “Vrijetijdsbesteding in de Delta” van Kenniscentrum Kusttoerisme biedt u inzicht in de tijdbesteding van Nederlanders, zoomt dan verder in op de besteding van hun vrije tijd en strijkt dan neer in de Delta om in te gaan op uitstapjes in de regio en uitstapjes van mensen uit de regio.

Cruisetoerisme Deze themapublicatie geeft inzicht in de wereldwijde cruise-industrie en zoomt in op de Zeeuwse situatie. De cruise-industrie kan een enorme positieve bijdrage leveren aan een toeristische bestemming en kan economische voordelen opleveren. Het is een interessante nichemarkt voor kustregio’s. Zo ook voor de provincie Zeeland.

Toeristische rapportage Tholen 2010-2011 Rapportage over toeristische cijfers, gasttevredenheid en werkgelegenheid in de toeristischrecreatieve sector op Tholen.

Deze themarapporten en meer zijn te downloaden op de website www.kenniscentrumtoerisme.nl

50


Bijlage 1: Landelijke R&T standaard

De landelijke R&T standaard is ontwikkeld in opdracht van de werkgroep recreatie & toerisme van het Interprovinciaal Overleg. Doel hiervan is eenduidige afspraken te maken over het meten en bepalen van de bestedingen en de werkgelegenheid oftewel de economische betekenis van de vrijetijdssector. De meerwaarde van de standaard ligt vooral in de mogelijkheid om de resultaten van een provincie of regio met andere provincies en met de landelijke resultaten te vergelijken - zonder dat men appels met peren vergelijkt. De standaard - kenmerken De standaard is modulair van opbouw. Deze modulaire opbouw heeft diverse voordelen. Ten eerste kan zo per module (bijv. uitgaven tijdens uitstapjes of uitgaven tijdens vakanties van buitenlanders) gezocht worden naar de meest geschikte landelijke bron of kan geconstateerd worden dat er voor een bepaalde module geen (geschikte) landelijke bron bestaat of dat er aanvullende berekeningen nodig zijn. Daarnaast kunnen provincies & regios door de modulaire opbouw ook besluiten slechts gedeeltelijk - voor een aantal modules - bij de standaard aan te haken. De standaard is dynamisch van aard. Op dit moment wordt er gekozen voor een bepaalde meest geschikte - bron voor de invulling van een bepaalde module. Het verdwijnen van bronnen of het verschijnen van nieuwe onderzoeken kan echter leiden tot de keuze voor een nieuwe bron of de signalering van een nieuwe lacune. Jaarlijks zal de standaard daarom tegen het licht gehouden worden. De standaard - bestedingen in de vrije tijd Onderstaand schema geeft weer in welke onderdelen (modules) de bestedingen in de vrijetijdssector onder te verdelen zijn en welke bronnen er per module beschikbaar zijn. De modules waarvoor bronnen beschikbaar zijn, zijn groen gearceerd, modules waar op dit moment (nog) geen bronnen voor beschikbaar zijn, zijn groen/wit gearceerd.


51

De standaard – werkgelegenheid in de vrijetijdssector Binnen de standaard voor de vrijetijdssector is gekozen voor LISA (Landelijk Informatiesysteem van Arbeidsplaatsen en Vestigingen) als bron voor de werkgelegenheidscijfers. LISA (Landelijk Informatie Systeem Arbeidsorganisaties) is een landelijk dekkend systeem dat gevoed wordt uit 18 regionale vestigingsregisters. In elke provincie is een vestigingenregister beschikbaar. LISA is een databestand met gegevens over alle vestigingen in Nederland waar betaald werk wordt verricht. Per vestiging zijn gegevens beschikbaar over het aantal werkzame personen (in banen), naar hoofdactiviteit, geslacht en urengrens. Het LISA werkt met de Standaard Bedrijfsindeling (SBI) codes van het Centraal Bureau voor Statistiek (CBS). Dit is een hiërarchische indeling van economische activiteiten. Binnen LISA is een afbakening gemaakt van SBI codes die binnen deze standaard geheel of gedeeltelijk tot de vrijetijdssector horen. Hiervoor is nagegaan welke branches samenhangen met de vrijetijdssector. In de afbakening zijn een aantal branches niet integraal toegerekend aan de toeristisch-recreatieve sector, maar ten dele. Hierbij zijn gewichten toegekend al naar gelang de betekenis van de branche. De branches worden weergegeven in zeven activiteitengroepen. Per activiteit is aangegeven in welke mate de werkgelegenheid wordt meegeteld voor de toeristisch-recreatieve sector (zie kolom ‘weging’). Voorbeeld: de werkgelegenheid in de branche ‘vervoer per spoor’ kan niet volledig aan de toeristisch-recreatieve sector worden toegerekend, maar een deel ervan komt zeker voort uit toerisme en recreatie. SBI-code Omschrijving

4519.4 4649.2 4649.3 4730 4764.2 4764.3 4764.4 4772.2 4778.1

5510.1 5510.2 5520.1 5520.2 5530 5590 Horeca 5610.1 5610.2 5610.3 5630 4910 4932 4939.1 5010 5030 5110 5222 5223 7911 7912 7990

52

Weging

Detail- en groothandel Handel in en reparatie van caravans Groothandel in watersportartikelen Groothandel in kampeerartikelen (geen caravans) Benzineservicestations Winkels in watersportartikelen Winkels in sportartikelen (geen watersport) Winkels in kampeerartikelen (geen caravans) Winkels in lederwaren en reisartikelen Winkels in fotografische artikelen

100% 100% 100% 10% 100% 100% 100% 30% 30%

Logiesverstrekking Hotel-restaurants Hotels (geen hotel-restaurants), pensions en conferentieoorden Verhuur van vakantiehuisjes en appartementen Jeugdherbergen en vakantiekampen Kampeerterreinen Overige logiesverstrekking

100% 100% 100% 100% 100% 100%

Restaurants Cafetaria's, lunchrooms, snackbars, eetkramen e.d. IJssalons Cafés Vervoer en reisindustrie Personenvervoer per spoor (geen tram of metro) Vervoer per taxi Ongeregeld personenvervoer over de weg Zee- en kustvaart (passagiersvaart en veerdiensten) Binnenvaart (passagiersvaart en veerdiensten) Personenvervoer door de lucht Dienstverlening voor vervoer over water Dienstverlening voor de luchtvaart Reisbemiddeling Reisorganisatie Informatieverstrekking op het gebied van toerisme


100% 100% 100% 100% 10% 10% 10% 50% 10% 10% 10% 10% 100% 100% 100%

SBI-code Omschrijving

5914 9001.1 9001.3 9004.1 9004.2 9102.1 9102.2 9104.1 9104.2 9321.1 9321.2

Cultuur, recreatie en amusement Bioscopen Beoefening van podiumkunst Circus en variété Theaters en schouwburgen Evenementenhallen Musea Kunstgalerieën en expositieruimten Dieren- en plantentuinen, kinderboerderijen Natuurbehoud Pret- en themaparken Kermisattracties

9319.9 9329.1

Sport Zeil- en surfscholen Overig sport- en recreatieonderwijs Exploitatie van sportaccommodaties (zwembaden + overig) Buitensport Fitnesscentra Binnensport Zwem- en onderwatersport Roei-, kano-, zeil- en surfsport e.d. Beroepssportlieden Hengelsport Verzorgen van vistochten Supportersverenigingen (sport) Organiseren van sportevenementen Overkoepelende organen en samenwerkende adviesorganen op het terrein van sport Overige sportactiviteiten Jachthavens

3012 7711.1 7712 7721 7734 8230 9200.1 9200.9 9329.9 9604

Overig Bouw van sport- en recreatievaartuigen Verhuur van personenauto's en lichte bedrijfsauto's (geen lease) Verhuur en lease van bestel en vrachtauto's, autobussen en campers Verhuur en lease van sport- en recreatieartikelen Verhuur en lease van schepen Organiseren van congressen en beurzen Loterijen en kansspelen Exploitatie van amusements- en speelautomaten Overige recreatie Sauna's, solaria, baden e.d.

8551.1 8551.9 9311 9312 9313 9314 9315.1 9315.2 9319.1 9319.2 9319.3 9319.4 9319.5 9319.6


Weging

100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100%

100% 30% 30% 30% 100% 30% 30% 30% 30% 100% 100% 30% 30% 30% 30% 100%

100% 10% 30% 100% 30% 100% 100% 100% 100% 100%

53

54


Toeristische Trendrapportage

Recommend Documents