TECHNISCHE VOORSCHRIFTEN
P PTV 832 8
GIE ETIJZERE EN DEKS SELS: O OPLEGGI INGEN VAN V ELA ASTOMEE ER GEVULKANISE EERDE RUBBER R R
Verssie 1.0 van 2013-05-13 Goedge ekeurd door de d Adviesraad rubber op 24--05-2013 Bekra achtigd door de d Raad van B Bestuur op 17--09-2013
C COPRO vzzw © COPRO O
Z.1 Researchpark Kran nenberg 190 1731 Zellik
Onparttijdige Instelliing voor de Controle C van Bouwproducten tel. +32 (2) 468 4 00 95 fax +32 (2) 469 4 10 19 info@co opro.eu
www.co opro.eu BTW W BE 0424.3 377.275 KBC BE E20 4264 079 98 0156
Inhoudsopgave 1.
INLEIDING ................................................................................................................................... 3
2.
TOEPASSINGSDOMEIN ............................................................................................................. 3
3.
REFERENTIES ............................................................................................................................ 3
4.
CLASSIFICATIE........................................................................................................................... 4 4.1.
5.
Hardheidscategorieën ........................................................................................................... 4
EIGENSCHAPPEN ...................................................................................................................... 4 5.1.
Materiaal ............................................................................................................................... 4
5.2.
Mechanische, fysische en chemische eisen ......................................................................... 4
5.3.
Optionele eisen ..................................................................................................................... 6
6.
PROEFSTUKKEN EN PROEFTEMPERATUREN ....................................................................... 7
7.
IDENTIFICATIE............................................................................................................................ 8
Gietijzeren deksels: opleggingen van elastomeer – gevulkaniseerde rubber 2/8
PTV 832 Versie 1.0 van 2013-05-13
1. INLEIDING Dit document werd opgesteld door de adviesraden voor elastomeer en gietijzer van COPRO. Dit document heeft tot doel om eisen vast te leggen voor opleggingen van elastomeer die gebruikt worden voor gietijzeren deksels. Bij het vastleggen van deze eisen werd rekening gehouden met de proefmethodes en eisen vastgelegd in NBN EN 681-1 en bijhorende addenda, zodat voor de producenten van elastomeer – gevulkaniseerd rubber een uniforme nomenclatuur wordt behouden. Opleggingen voor gietijzeren deksels kunnen ook bestaan uit andere materialen. Deze materialen worden eventueel beschreven in andere normatieve documenten. De PTV die de gietijzeren deksels beschrijft zal in het artikel voor opleggingen van elastomeer verwijzen naar deze PTV. Deze PTV beschrijft enkel de eisen voor de oplegging van elastomeer. De effectiviteit van de combinatie oplegging – gietijzeren deksel maakt geen deel uit van deze PTV. Dit wordt behandeld in de PTV betreffende de gietijzeren deksels.
2. TOEPASSINGSDOMEIN Dit document bevat de bepalingen waaraan een oplegging voor gietijzeren deksels, bestaande uit elastomeer – gevulkaniseerde rubber, dient te voldoen.
3. REFERENTIES Deze PTV bevat gedateerde en ongedateerde referenties. Voor gedateerde referenties is enkel de geciteerde versie van toepassing. Voor ongedateerde referenties is steeds de laatste versie van toepassing, inclusief eventuele addenda. • NBN EN 681-1
Afdichtingen van elastomeer – Materialen voor afdichtingen van buisverbindingen in water- en afvoertoepassingen – Deel1: Gevulkaniseerde rubber.
• ISO 34-2
Rubber, vulcanized or thermoplastic - Determination of tear strength - Part 2: Small (Delft) test pieces
• ISO 37
Gevulcaniseerde of thermoplastische vervormingseigenschappen bij trek
• ISO 48
Gevulcaniseerde of thermoplastische rubber - Bepaling van de hardheid (hardheid tussen 10 IRHD en 100 IRHD)
• ISO 188
Gevulcaniseerde of thermoplastische warmtevastheidsproeven
• ISO 815
Gevulcaniseerde of thermoplastische rubber - Bepaling van de blijvende vervorming na samendrukking bij normale, hoge of lage temperaturen
• ISO 1431-1
Gevulcaniseerde of thermoplastische rubber - Weerstand tegen barstvorming door ozon - Deel 1: Statische rekproef
• ISO 1817
Gevulcaniseerde rubber – Bepaling van de inwerking van vloeistoffen
• ISO 3302-1: 1996
Rubber: materiaaltoleranties voor producten
• ISO 4649
Rubber, vulcanized or thermoplastic - Determination of abrasion resistance using a rotating cylindrical drum device
PTV 832 Versie 1.0 van 2013-05-13
rubber
rubber
-
-
Bepaling
Versnelde
van
de
belasting-
verouderings-
en
Gietijzeren deksels: opleggingen van elastomeer – gevulkaniseerde rubber 3/8
4. CLASSIFICATIE 4.1. Hardheidscategorieën 2 klasses voor het materiaal voor opleggingen voor gietijzeren deksels worden gespecificeerd in tabel 1. Een nominale hardheid zal worden gekozen uit de bereiken van tabel 1. Tabel 1: Hardheidscategorieën Hardheidscategorie Bereik voor de hardheid (IRHD) Noot:
80 76 tot 85
90 86 to 95
Door het beperken van de keuze voor de nominale hardheid tot minimum 76 wordt verkregen dat elke oplegging die voldoet aan deze PTV een minimum hardheid heeft van 71 IRHD.
5. EIGENSCHAPPEN Algemeen Indien in de onderstaande artikels verwezen wordt naar een artikel van NBN EN 681-1, worden in het betreffende artikel van NBN EN 681-1 de verwijzingen naar tabel 2 en 3 van NBN EN 681-1 vervangen door een verwijzing naar tabel 2 van onderhavige PTV.
5.1. Materiaal Mogelijke rubbersoorten zijn SBR, CR, EPDM of NBR. 5.2. Mechanische, fysische en chemische eisen 5.2.1. Dimensies De dimensies worden bepaald door de fabrikant. Op deze dimensies zijn de toleranties zoals in ISO 3302-1, klasse M2 voor de afmetingen van gevormde profielen en klasse E2 voor de afmetingen van geëxtrudeerde profielen. Bij de geëxtrudeerde profielen is de tolerantie op de lengte 1 %. 5.2.2. Onvolkomenheden en defecten Artikel 4.2.2 van NBN EN 681-1 is van toepassing. 5.2.3. Hardheid Artikel 4.2.3 van NBN EN 681-1 is van toepassing. 5.2.4. Treksterkte en rek bij breuk Artikel 4.2.4 van NBN EN 681-1 is van toepassing. 5.2.5. Blijvende vervorming in lucht Artikel 4.2.5 van NBN EN 681-1 is van toepassing, met dien verstande dat de blijvende vervorming enkel bepaald wordt bij 23 °C, bij 70 °C en bij - 10 °C.
Gietijzeren deksels: opleggingen van elastomeer – gevulkaniseerde rubber 4/8
PTV 832 Versie 1.0 van 2013-05-13
5.2.6. Versnelde veroudering in lucht Artikel 4.2.6 van NBN EN 681-1 is van toepassing, met dien verstande dat de veroudering enkel bepaald wordt bij 70 °C. 5.2.7. Volumeverandering in water Artikel 4.2.8 van NBN EN 681-1 is van toepassing, met dien verstande dat de volumeverandering enkel bepaald wordt bij 70 °C. 5.2.8. Ozonbestendigheid Artikel 4.2.9 van NBN EN 681-1 is van toepassing, met dien verstande dat de ozonconcentratie 25 pphm bedraagt. 5.2.9. Lassen van gevulkaniseerde profieleinden Artikel 4.2.12 van NBN EN 681-1 is van toepassing. 5.2.10. Slijtvastheid De slijtvastheid wordt bepaald volgens ISO 4649. De eisen zijn vastgelegd in tabel 2. 5.2.11. Doorscheurweerstand De doorscheurweerstand wordt bepaald volgens ISO 34-2. De eisen zijn vastgelegd in tabel 2. 5.2.12. Chemische weerstand a) Lasverbinding: Indien de oplegging geen las bevat wordt de proef niet uitgevoerd. Proefmethode: de proef wordt uitgevoerd volgens bijlage C van NBN EN 681-1, rekening houdend met volgende bijkomende bepalingen: - de proefstukken worden voor de beproeving geconditioneerd gedurende 7 dagen bij 45°C ± 2°C bij pH2 en pH12, - de eigenlijke uittrekking wordt uitgevoerd onder 50°C ± 2 °C, - de eigenlijke uittrekking wordt gedurende 5 minuten aangehouden in plaats van 1 minuut. De eisen zijn vastgelegd in tabel 2. b) Oplegging De proef wordt uitgevoerd volgens ISO 1817 in een vloeistof van pH2 en pH 12, bij 45 °C ± 2 °C gedurende 28 dagen. De eisen zijn vastgelegd in tabel 2.
PTV 832 Versie 1.0 van 2013-05-13
Gietijzeren deksels: opleggingen van elastomeer – gevulkaniseerde rubber 5/8
5.2.13. Weerstand tegen dooizouten De proef wordt uitgevoerd volgens ISO 1817 in een vloeistof gedurende 7 dagen bij 23 °C ± 2 °C. De vloeistof bestaat voor 97 % in massa uit drinkwater en voor 3 % in massa uit NaCL. De eisen zijn vastgelegd in tabel 2.
5.3.
Optionele eisen
0.0.1. Algemeen Indien de oplegging voldoet aan de optionele eisen gespecifieerd in 5.3.2 en 5.3.3 zal dit duidelijk op de oplegging gemarkeerd worden (zie artikel 7). 0.0.2. Prestatie bij lage temperaturen bij - 25 °C Artikel 4.3.2 van NBN EN 681-1 is van toepassing, enkel voor de blijvende vervorming. 0.0.3. Volumeverandering in olie Artikel 4.3.3 van NBN EN 681-1 is van toepassing.
Gietijzeren deksels: opleggingen van elastomeer – gevulkaniseerde rubber 6/8
PTV 832 Versie 1.0 van 2013-05-13
Tabel 2: Eigenschappen voor opleggingen
Eigenschap Toelaatbare tolerantie op de nominale hardheid Treksterkte, minimum Rek bij breuk, minimum Blijvende vervorming, maximum 72 h bij 23 °C 24 h bij 70 °C 72 h bij - 10 °C Veroudering, 7 dagen bij 70°C verandering hardheid, maximum verandering treksterkte, maximum verandering rek bij breuk, maximum Volumeverandering in water, maximum 7 dagen bij 70 °C Ozonbestendigheid Slijtvastheid, maximum Doorscheurweerstand, minimum Chemische weerstand 7 dagen bij 45 °C, Lasverbinding
Eenheid IRHD
Proefmethode ISO 48
Artikel 5.2.3
MPa % %
ISO 37 ISO 37 ISO 815
5.2.4 5.2.4 5.2.5
IRHD % % % mm² N
ISO 188 ISO 48 ISO 37 ISO 37 ISO 1817
5.2.6
ISO 1431-1 ISO 4649 ISO 34-2 ISO 1817
5.2.8 5.2.10 5.2.11 5.2.12
Eis voor hardheidscategorie 80 90 ±5 ±5 8 125 %
8 100 %
30 30 60
30 30 60
+ 8/- 5 - 20 + 10/- 40
+ 8/- 5 - 20 + 10/- 40
5.2.7
artikel 5.2.12
+ 8/- 1 + 8/- 1 NBN EN 681-1 tabel 2 300 300 20 20
Geen visuele gebreken
28 dagen bij 45 °C, Volumeverandering Verandering treksterkte, maximum Verandering rek bij breuk, maximum Weerstand tegen dooizouten 7 dagen bij 23°C Volumeverandering Verandering treksterkte, maximum Verandering rek bij breuk, maximum
% % %
% % %
ISO 37 ISO 37 ISO 1817
± 10 - 20 + 10/- 40 5.2.13 ± 10 - 20 + 10/- 40
ISO 37 ISO 37
Optionele eigenschappen Blijvende vervorming, maximum 72 h bij - 25 °C % ISO 815 Volumeverandering in olie, maximum % ISO 1817 72 h bij 70 °C Olie n° 1 Olie n° 3
5.3.2 5.3.3
70
70
± 10 + 50/- 5
± 10 + 50/- 5
6. PROEFSTUKKEN EN PROEFTEMPERATUREN Artikel 5 van NBN EN 681-1 is van toepassing.
PTV 832 Versie 1.0 van 2013-05-13
Gietijzeren deksels: opleggingen van elastomeer – gevulkaniseerde rubber 7/8
7. IDENTIFICATIE Elke oplegging of verpakking (als de identificatie op de oplegging onmogelijk is), dient duidelijk en duurzaam geidentificeerd te zijn met volgende vermeldingen: • • • • • •
Nominale afmetingen, Identificatie van de fabrikant, Productiedatum of periode van productie of ontegensprekelijke verwijzing naar de productiedag, Weerstand tegen lage temperatuur( L) indien van toepassing (artikel 5.3.2), Oliebestendigheid (O) indien van toepassing (artikel 5.3.3), Type van de rubber (bvb. SBR, EPDM, …).
Gietijzeren deksels: opleggingen van elastomeer – gevulkaniseerde rubber 8/8
PTV 832 Versie 1.0 van 2013-05-13
