Stelling van Amsterdam en Nieuwe Hollandse Waterlinie samen sterker!
Nieuwsbrief Roadshows UNESCO & Bescherming
Stelling van Amsterdam en Nieuwe Hollandse Waterlinie samen sterker!
Datum: JULI 2015 Versie: Definitief Betreft: Nieuwsbrief Roadshows Opgesteld door: Werkgroep U NESCO en Bescherming Nieuwe Hollandse Waterlinie
Stelling van Amsterdam en Nieuwe Hollandse Waterlinie samen sterker!
Nieuwe&Hollandse&Waterlinie& Nieuwsbrief&Roadshows&UNESCO&&&Bescherming& '
Aanleiding))) De'afgelopen'periode'zijn'in'het'kader'van'UNESCO'en'Liniebrede'bescherming'verschillende' roadshows'georganiseerd.'Na'het'ondertekenen'van'het'Pact'van'Altena'in'oktober'2014'is'hard' gewerkt'aan'het'eerste'deel'van'het'Nominatiedossier.'Dit'eerste'deel'van'het'nominatiedossier'is'in' concept'gereed,'kortom'hoog'tijd'om'de'betrokkenen'te'informeren'over'de'stand'van'zaken'en'het' beoogde'vervolgproces.''
Doel) Doel'om'dit'te'organiseren'was'om'iedereen'te'informeren'over'het'proces'van'de'UNESCO' nominatie,'de'beoogde'begrenzing'van'het'Werelderfgoed,'het'beschermingsregime'en'de' ruimtelijke'ontwikkelingen'in'het'gebied'van'de'Nieuwe'Hollandse'Waterlinie'(NHW).'Ook'hebben'de' roadshows'tot'doel'aandachtpunten'en'aanscherpingen'te'inventariseren'voor'het'vervolgproces.'' ' De'volgende'roadshows'hebben'plaastgevonden:' 07W05W2015' Provinciale'medewerkers'provincie'Utrecht' 28W05W2015' Gemeenten'en''waterschappen'uit'de'provincie'Utrecht' 01W06W2015' Medewerkers'provincie'en'gemeenten'provincie'NoordWHolland' 03W06W2015' Provinciale'medewerkers'provincie'Gelderland' 04W06W2015' Gemeenten'en''waterschappen'klankbordgroep'Pact'van'Loevestein' 06W07W2015' Provinciale'medewerkers'provincie'NoordWBrabant'
Nieuwsbrief) Er'is'geen'verslag'per'bijeenkomst'gemaakt,'maar'een'overkoepelende'nieuwsbrief'met'de' belangrijkste'uitkomsten'en'aandachtspunten.'Deze'nieuwsbrief'bevat'een'korte'samenvatting'van' de'gepresenteerde'onderwerpen,'daarbij'is'aangegeven'welke'aandachtspunten'uit'de'roadshows' naar'voren'zijn'gekomen.'Deze'nieuwsbrief'besluit'met'de'gemaakte'afspraken'en'de'planning'en'het' vervolgproces.'' ' Mocht'u'belangrijke'zaken'missen,'vragen'hebben'of'tips'voor'het'vervolgproces,'dan'horen'wij'dat' graag.'Heeft'u'collega’s'die'ook'graag'op'de'hoogte'gehouden'worden'van'het''Nominatieproces'geef' dit'aan'ons'door.'Wij'zorgen'ervoor'dat'de'adressenlijst'wordt'aangevuld.'De'contactgegevens'van'de' leden'van'de'werkgroep'UNESCO'en'bescherming'zijn'onderaan'deze'nieuwsbrief'opgenomen.' ' Wij'willen'u'hartelijk'danken'voor'uw'bijdrage'aan'deze'roadshows'en'hopen'ook'in'de'komende' periode'samen'met'u'op'te'trekken'bij'het'opstellen'van'het'Nominatiedossier.' ' Namens'de'werkgroep'UNESCO'en'werkgroep'Bescherming'Liniebreed.' ' Caroline'Bugter'en'Loes'van'der'Vegt' '
!
2!
Stelling van Amsterdam en Nieuwe Hollandse Waterlinie samen sterker!
Inhoudelijke)terugkoppeling) & UNESCO& Met'de'ondertekening'Van'het'Pact'van'Altena'op'2'oktober'2014'hebben'de'vier'provincies'(NoordW Holland,''NoordWBrabant,'Gelderland'en'Utrecht)'de'verantwoordelijkheid'voor'het'nationaal'project' Nieuwe'Hollandse'Waterlinie'op'zich'genomen.'Op'dezelfde'datum'is'het'aanloop'nominatiedossier' “Stelling)van)Amsterdam)en)Nieuwe)Hollandse)Waterlinie)samen)sterker”'aangeboden'aan'de' Rijksdienst'voor'Cultureel'Erfgoed''ten'einde'een'jaartal'toegewezen'te'krijgen'voor'indiening'van' het'dossier'bij'UNESCO.'Op'20'mei'jongstleden'hebben'de'provincies'van'de'minister'van'Onderwijs' Cultuur'&'Wetenschap'het'bericht'gekregen'dat'het'nominatiedossier'in'2018'door'het'Rijk' ingediend'wordt'bij'UNESCO'ten'einde'in'2019'de'status'van'Werelderfgoed'te'verkrijgen.'Een'flinke' ambitie'waar,'onder'leiding'van'het'Linieteam,'door'diverse'werkgroepen'invulling'aan'wordt' gegeven.& ' Het'verkrijgen'van'de'Werelderfgoed'status'plaatst'de'NHW'als'uitbreiding'van'de'Stelling'van' Amsterdam'(SvA)'in'het'rijtje'van'Werelderfgoederen'zoals'de'Great'Barrier'Reef,''de'Chinese'Muur' en'het'vrijheidsbeeld'in'New'York.'Allen'bijzondere'erfgoederen,'uniek'en'uitzonderlijk'in'hun'soort.' Dat'is'ook'waar'UNESCO'naar'kijkt.'Hoe'uniek'en'bijzonder'is'het'erfgoed;'de'zogenaamde' Outstanding'Universal'Values'(OUV).'Voor'de'NHW'wordt'uitgegaan'van'de'OUV'van'de'SvA'dat'al' sinds'1996'Werelderfgoed'is.'De'SvA'is'echter'sluitstuk'van'een'periode'van'aanleg'en'ontwikkeling' van'de'verdedigingslinies'met'water'in'Nederland'waardoor''de'NHW'en'de'SvA'gezamenlijk'het' gehele'verhaal'vertellen.'Om'de'OUV'en'de'onderliggende'attributen'goed'te'kunnen'beschrijven'is' de'NHW'verdeeld'in'drie'onderdelen:'het'strategisch'landschap,'het'watermanagementsysteem'en' de'militaire'elementen.'Het'samenspel'van'deze'onderdelen'maakt'de'SvA/NHW'zo'uniek'en' uitzonderlijk'in'de'wereld.'UNESCO'verwacht'duurzame'instandhouding'van'het'en'het'uitdragen'en' beleven'van'het'Werelderfgoed.'De'wijze'waarop'dit'plaatsvindt'wordt'beschreven'in'het' managementplan'als'onderdeel'van'het'nominatiedossier.''Het'bereiken'van'de'Werelderfgoed' status'betekent'de'bekroning'op'meer'dan'10'jaar'investeren'in'de'NHW,'nationale'en'internationale' erkenning,'duurzaam'behoud'en'economisch'gewin'door'meer'toerisme'en'recreanten'voor'de' NHW/SvA.' ' Het'maken'van'het'nominatiedossier'is'half'oktober'2014'gestart'en'koerst'op'afronding'eind'2016.' In'2017'zal'besluitvorming'plaatsvinden'bij'Gedeputeerden'en'Provinciale'Staten'en'bij'het'Rijk,' waarna'het'dossier'in'januari'2018'aangeboden'kan'worden'aan'UNESCO.'Vervolgens'neemt' UNESCO'1,5'jaar'de'tijd'om'het'dossier'te'beoordelen'ten'einde'in'juni'2019'de'status'te'verlenen.''
& Reacties)en)aandachtspunten) • Voor)de)NHW)is)het)belangrijk)dat)de)UNESCO)wordt)verkregen,)zeker)voor)die)forten)die)al) een)herontwikkeling)hebben)doorgemaakt.)Het)is)de)kroon)op)jarenlang)werk)en)grote) investeringen.)) • Let)op)dat)je)ook)goed)duidelijk)maakt)wat)het)kan)opleveren)voor)betrokken)partijen.)Voor) veel)partijen,)wordt)nog)niet)gezien)wat)een)UNESCO)status)kan)opleveren)en)waarom)het) ook)voor)hen)van)belang)is.)Onderbouw)dit)ook)met)onderzoeken)die)al)uitgevoerd)zijn)voor) Werelderfgoed.))
!
3!
Stelling van Amsterdam en Nieuwe Hollandse Waterlinie samen sterker!
• • • •
• • • • •
Draagvlak)en)bekendheid)bij)lokale)bestuurders)is)nog)onvoldoende,)hier)moet)werk)van) gemaakt)worden.) Hoe)worden)eigenaren/exploitanten)en)bewoners)betrokken?) Door)wie)wordt)de)UNESCOMnominatie/aanmelding))vastgesteld)(ook)door)gemeenten)?) Concrete)praktijkvoorbeelden)delen,)voor)het)verkrijgen)van)draagvlak)en)het)delen)van) kennis.)De)succes)verhalen)bieden)bovendien)inspiratie)voor)andere)en)nieuwe)ondernemers) in)de)NHW.)) De)vraag)is)meer)helderheid)te)geven)over)het)proces)verloop)bij)UNESCO.)Is)er)meer)te) zeggen)over)het)honoreren)van)een)aanvraag?)) Er)zijn)2)sporen)van)communicatie,)toerisme)en)monumenten,)dit)levert)vaak) miscommunicatie)op.) Onduidelijk)welke)ontwikkelingen)in)de)NHW)onder)de)noemer)UNESCO)eventueel)niet)meer) mogelijk)zijn.)) Aandachtspunt:)UNESCO)staat)erg)ver)van)gemeenten)af,)waardoor)het)draagvlak)laag)is.)) Wat)is)het)toekomstbeeld)van)de)NHW,)waar)willen)we)staan)over)10)jaar?))
' Begrenzing&en&bescherming& Voor'het'nominatiedossier'moet'een'beargumenteerde'begrenzing'van'het'toekomstige' Werelderfgoed'worden'bepaald,'de'zogenaamde'geografische'begrenzing'van'de'site.'Ditzelfde'geldt' voor'het'bepalen'van'een'zogenaamde'bufferzone.'Binnen'de'begrenzing'van'de'site'zelf'liggen'alle' elementen'(punten,'lijnen'en'vlakken)'die'de'unieke'universele'waarde'van'het'toekomstig' Werelderfgoed'bepalen.'De'bufferzone'is'een'zone'die'van'belang'is'voor'ondersteuning'en' bescherming'van'de'site,'zoals'belangrijke'visuele'en'fysieke'relaties.'' ) Besluit)algemene)regels)ruimtelijke)ordening)(Barro)) De'huidige'begrenzing'van'de'SvA'en'de'NHW'is'vastgelegd'in'rijksbeleid'en'door'vertaald'naar' provinciaal'en'in'sommige'gevallen'gemeentelijk'beleid.'De'BarroWbegrenzing'is'een'gebied'dat'het' Rijk'heeft'aangewezen'om'de'SvA'en'de'NHW'te'beschermen.'Voor'de'SvA'is'de'begrenzing'van'het' Werelderfgoed'opgenomen,'zoals'deze'is'ingeschreven'in'het'Werelderfgoedregister'in'1996.'Voor' de'NHW'is'tevens'een'begrenzing'opgenomen'die'aansluit'bij'de'begrenzing'van'het'voormalige' Nationaal'Landschap.'Deze'BarroWzone'diende'in'opdracht'van'het'Rijk'opgenomen'te'worden'in'de' omgevingsverordening'van'de'vijf'provincies.'Per'provincie'is'de'begrenzing'nader'geconcretiseerd' en'opgenomen'in'de'omgevingsverordeningen.'Bij'het'bepalen'van'de'begrenzing'voor'het' toekomstige'Werelderfgoed'is'daarom'zorgvuldig'gekeken'naar'de'nu'al'in'het'beleid'gehanteerde' begrenzingen'en'de'achterliggende'argumentatie.'Bij'de'beide'opties'wordt'aangegeven'wat'de' consequenties'zijn'voor'het'huidige'beleid'en'de'wijze'waarop'de'begrenzing'daarin'is'opgenomen.' ) Stelling)van)Amsterdam) De'begrenzing'van'de'SvA'is'begrensd'in'het'nominatiedossier'uit'1996,'de'SvA'vormt'een'3'tot'5' kilometer'brede'en'ongeveer'135'km'lange'kring'op'een'radiale'afstand'van'gemiddeld'15'km'van' het'centrum'van'Amsterdam.'De'begrenzing'van'de'SvA'is'gericht'op'het'behoud'van'het' Stellingsysteem'als'geheel'en'de'samenhang'met'het'cultuurlandschap.'Tegenwoordig'gaat'UNESCO' er'van'uit'dat'rond'elk'Werelderfgoed'een'bufferzone'wordt'vastgesteld'om'de'site'daarmee'te' beschermen'tegen'externe'invloeden.'Ten'tijde'van'de'nominatie'van'de'SvA'was'dit'nog'niet'het' geval.'Voor'de'SvA'is'dan'ook'geen'bufferzone'vastgesteld.''
!
4!
Stelling van Amsterdam en Nieuwe Hollandse Waterlinie samen sterker!
Nieuwe)Hollandse)Waterlinie) De'begrenzing'van'de'uitbreiding'(NHW)'wordt'bepaald'door'de'universele'waarden'(OUV)'en'sluit' aan'bij'de'begrenzing'van'de'SvA.'De'begrenzing'bevat'de'gehele'bouwperiode'van'de'NHW,'van' 1815'tot'1940'en'bevat'de'elementen'die'gezamenlijk'de'ontwikkeling'van'de'unieke'waarden'van'de' NHW'laten'zien.'Ook'is'rekening'gehouden'met'de'begrenzingen'in'het'bestaande'rijksW'en' provinciale'beleid'(BARRO,'Structuurvisies'en'verordeningen).'Al'meer'dan'vijftien'jaar'wordt' gewerkt'aan'bescherming'en'ontwikkeling'van'de'NHW'door'onderzoek,'visie'en'beleid.'Deze'kennis' is'gebruikt'voor'het'bepalen'van'de'begrenzing.'' ' Uitgangspunten)begrenzing)site) Bij'de'begrenzing'van'de'site'staan'de'unieke'universele'waarden'van'het'Werelderfgoed'centraal.' Deze'zijn'beschreven'in'de'Statement'of'OUV.'Voor'de'NHW'zijn'deze'onder'te'verdelen'in:' • Strategisch'landschap' • Watermanagement'systeem' • Militaire'elementen' ' De'voorgestelde'begrenzing'omvat'het'gehele'voormalige'Nationaal'landschap'(zoals'nu'vastgelegd' in'de'PRS/PRV'van'de'provincies).'Binnen'deze'grens'liggen'alle'objecten'die'onderdeel'zijn'van'de' OUV,'ook'maken'de'inundatiekommen'als'geheel'onderdeel'uit'van'de'site.'Uitgangspunten'bij'de' begrenzing,'de'site'bevat:' • Hoofdweerstandslijn'+'voormalig'nationaal'landschap'(inundatievelden)' • Verboden'kringen'van'1000'meter'rondom'forten'' • Bij'los'liggende'forten'verboden'kringen'van'1000'meter'als'grens'aanhouden' • Vestingsteden'maken'deel'uit'van'de'site'(inclusief'de'verbodenkringen'van'1000m)' • Nadere'zorgvuldige'bepaling'van'de'begrenzing'ter'plaatse'van'bebouwing'na'1940'en' planologische'reserveringen'(mogelijk'onderdelen'in'de'bufferzone).' ' De'exacte'invulling'van'de'begrenzing'zal'het'komende'half'jaar'plaatsvinden.'Hierbij'wordt'ook' gekeken'naar'elementen'die'tot'op'heden'geen'onderdeel'uitmaakten'van'het'Nationaal'landschap' van'de'NHW,'een'voorbeeld'hiervan'is'fort'Pannerden'in'Gelderland.'In'hoeverre'een'bufferzone' noodzakelijk'is,'moet'nog'verder'uitgewerkt'worden.'Hiervoor'wordt'overleg'aangegaan'met' ICOMOS,'de'adviesorganisatie'van'UNESCO.' ' Consequenties) De'exacte'definiëring'van'de'begrenzing'betekent'een'aanpassing'in'de'Provinciaal'Ruimtelijke' Structuurvisie'(PRS)'en'de'Provinciaal'Ruimtelijke'Verordening'(PRV)'bij'alle'provincies'(in'meer'of' mindere'mate).'Afhankelijk'van'de'planning'binnen'de'provincies'kan'een'dergelijke'wijziging' meegenomen'worden'met'de'komende'herziening'van'de'PRS'en'PRV.'
& Reacties)en)aandachtspunten) • De)begrenzing)moet)op)onderdelen)verder)uitgewerkt)worden.)Bij)een)aantal)gemeenten) bestaat)de)wens)om)dit)samen)uit)te)werken.)Bijvoorbeeld)een)check)op)de)elementen)in)de) omgeving)Muiden)is)gewenst,)wat)is)al)onderdeel)van)de)Stelling)van)Amsterdam)en)wat)nog) niet.))
!
5!
Stelling van Amsterdam en Nieuwe Hollandse Waterlinie samen sterker!
•
• •
•
•
Betekenis)wat)wel)en)niet)kan)(beschermingsregime))is)nog)niet)duidelijk.)De)komende)tijd) moet)dit)verder)uitgewerkt)worden.)Veel)is)al)goed)beschermd)maar)er)is)veel)diversiteit,)een) eenduidige)en)transparant)beschermingsregime)voor)de)hele)NHW)geeft)meer)duidelijkheid) bieden)voor)alle)betrokkenen)over)wat)wel)en)niet)mogelijk)is.)Bijvoorbeeld)bij)het)ene)fort) mogen)zonnepanelen)wel)en)bij)de)ander)niet.) Begrenzing)UNESCO)leidt)tot)aanpassing)PRS/PRV.)Provinciaal)eenduidige)beleid)van)belang,) aanpassingen)koppelen)aan)PRS/PRV.) De)ambitie)voor)een)eenduidig)beleid)is)niet)voor)alle)gemeenten)even)vanzelfsprekend.) Voordelen)worden)wel)gezien,)maar)ook)risico’s.)Pact)van)Loevestein)loopt)voorop)m.b.t.) uniforme)bescherming,)de)andere)gemeenten)willen)verkennen)in)hoeverre)dit)ook)voor)hen) een)optie)is)–)wat)zijn)de)argumenten)van)het)pact)om)het)zo)te)doen.)Is)het)bijvoorbeeld) wenselijk)om)ook)voor))Utrecht)en)NoordMHolland)een)parapluplan)te)ontwikkelen.)) Uitgangspunten)voor)de)bescherming)op)gemeentelijk)niveau)gezamenlijk)formuleren,)in) ieder)geval)komen)tot)een)gezamenlijke)richtlijn)voor)bestemmingsplannen.)Intentie)is) mogelijk)haalbaar)voor)het)indienen)bij)UNESCO,)maar)de)daadwerkelijke)implementatie)kan) beter,)wanneer)de)omgevingswet)van)kracht)is) Belangrijk)aandachtpunt)is)dat)dit)niet)alleen)per)provincie)bedacht)moet)worden,)maar)dat) ook)een)liniebrede)afstemming)noodzakelijk)is.)Dit)omdat)anders)tussen)de)provincies)weer) (grote))verschillen)kunnen)ontstaan.)
' Ontwikkelingen& Op'het'moment'dat'een'land'ervoor'kiest'een'gebied'op'de'voorlopige'lijst'te'plaatsen'kiest'zij'ervoor' het'beoogde'Werelderfgoed'duurzaam'te'behouden'voor'de'toekomst.'Dus'vanaf'het'moment'van' plaatsing'op'de'voorlopige'lijst'en'zeker'ten'tijde'van'de'aanwijzing'door'het'Werelderfgoed'comité' heeft'een'land'de'zorgplicht'voor'het'Werelderfgoed.'Met'het'indienen'van'het'nominatiedossier' geeft'het'land'aan'zorg'te'dragen'voor'het'Werelderfgoed'en'legt'verantwoording'af'over'de' ontwikkelingen'die'in'en'om'de'site'plaatvinden.'' ' De'Nieuwe'Hollandse'Waterlinie'is'een'levend'landschap'en'voor'een'duurzame'instandhouding' moeten'ontwikkelingen'mogelijk'blijven.'Dit'is'ook'mogelijk,'wanneer'de'unieke'en'universele' waarden'van'het'Werelderfgoed'geborgd'blijven.'Deze'waarden'zijn'voor'een'belangrijk'deel'al' verankerd'in'het'ruimtelijk'beleid.'De'UNESCO'status'betekent'dan'ook'niet'zozeer'extra'regelgeving,' maar'hebben'vooral'invloed'op'de'wijze'waarop'de'ontwikkelingen'plaatsvinden.' ' Tijdens'de'roadshows'zijn'voorbeelden'gegeven'van'twee'werelderfgoederen'in'Nederland'waar' ontwikkelingen'op'een'zorgvuldige'wijze'hebben'plaatsgevonden.'De'eerste'is'de'ConoWfabriek'in'de' Beemster,'waar'op'zorgvuldige'wijze'een'uitbreiding'van'de'kaasfabriek'is'vormgegeven.'Een' belangrijke'reden'dat'deze'ontwikkeling'heeft'kunnen'plaatsvinden'is'dat'de'fabriek'een'functionele' relatie'heeft'met'de'agrarische'sector'en'van'belang'is'voor'de'duurzame'instandhouding'van'de'site.'' Een'tweede'voorbeeld'is'het'bezoekerscentrum'bij'het'Woudagemaal.'De'bestaande'gebouwen' boden'vrijwel'geen'ruimte'voor'het'ontvangen'van'bezoekers,'waardoor'het'verhaal'over'het' Woudagemaal'bijna'niet'uitgedragen'kon'worden.'Met'het'bezoekerscentrum'is'hier'verandering'in' gekomen,'ook'hier'heeft'een'zorgvuldige'vormgeving'bijgedragen'aan'de'positieve'houding'van' UNESCO.'' '
!
6!
Stelling van Amsterdam en Nieuwe Hollandse Waterlinie samen sterker!
Reacties)en)aandachtspunten) • De)NHW)gaat)niet)op)slot,)bestaande)regelgeving)biedt)veelal)voldoende)bescherming)in)het) kader)van)UNESCO.)Het)is)belangrijk)een)goede)afweging)te)maken)in)het)kader)van)de) unieke)en)universele)waarden)van)het)Werelderfgoed.)Deze)waarden)mogen)niet)aangetast) worden.)) • De)vraag)gaat)dus)over)hoe)ontwikkelingen)kunnen)plaatsvinden)en)op)welke)wijze)NHW) belangen)goed)zijn)en)worden)geborgd.)) • Op)dit)moment)is)dit)afwegingsproces)nog)onduidelijk.)Niet)helder)is)bij)wie)een) initiatiefnemer)moet)zijn)om)de)afweging)te)maken.)Ook)blijkt)het)lastig)goed)richting)te) geven)aan)de)kernkwaliteiten.)De)wens)bestaat)meer)duidelijkheid)te)krijgen)over)hoe)het) afwegingsproces)verloopt)en)wie)hiervoor)aanspreekpunt)is.) • De)rol)van)het)kwaliteitsteam)is)niet)altijd)even)duidelijk.)Wanneer)geven)zij)advies,)waar)in) proces,)wat)is)betekenis,)hoe)kan)je)ze)benaderen)en)hoe)ziet)de)rol)van)het)kwaliteitsteam)er) in)de)toekomst)uit.)Kortom)een)breed)scala)aan)reacties.)Door)de)meeste)stakeholders)wordt) het)kwaliteitsteam)bijzonder)gewaardeerd)en)wordt)ook)de)urgentie)van)een)liniebreed) ruimtelijk)kwaliteitsteam)onderschreven.) • Benadrukt)wordt)dat)er)aandacht)moet)zijn)voor)bestaande)netwerken)en)overlegstructuren.) Faciliteer)de)regio)en)maak)gebruik)van)bestaande)gremia.) • Meer)duidelijkheid)is)gewenst)over)de)wijze)van)beoordelen)van)ontwikkelingen)in)het)kader) van)UNESCO,)is)dit)anders)dan)tot)op)heden)is)gebeurt?) • Een)goede)communicatie)naar)andere)stakeholders)zoals)eigenaren,)beheerders)en) exploitanten)wordt)benadrukt,)waaronder)ook)de)LTO.)) • In)NoordMBrabant)wordt)de)A27)gezien)als)kans)en)bedreiging.)) • GIS)analyses)zoals)het)uitwerken)van)percentages)bebouwing)en)andere)ontwikkelingen)in)de) kernzone,)kunnen)het)nominatiedossier)ondersteunen.)) • Aandachtspunt)is)het)koppelen)van)recreatieve)ontwikkelingen)aan)de)NHW.) • Alle)partijen)hechten)waarde)aan)het)betrokken)blijven)bij)het)NHW)proces,)zowel)op)het) onderdeel)UNESCO)als)de)liniebrede)bescherming.)) ' )
!
7!
Stelling van Amsterdam en Nieuwe Hollandse Waterlinie samen sterker!
Planning)en)vervolgproces) ' Werkgroep&UNESCO:& De'werkgroep'UNESCO'gaat'het'komend'jaar'werken'aan'het'Managementplan'(MP)'van'de'NHW.' Dit'vormt'straks'een'belangrijk'onderdeel'van'het'totale'Nominatiedossier.'De'stappen'en'planning' voor'het'opstellen'van'het'managementplan'ziet'er'als'volgt'uit:'' Stap'1:'Terugkoppeling'roadshows'en'vervolgproces' ' Juli'en'september'2015' Stap'2:'Inventarisatie'kansen,'knelpunten'en'ambitieniveau' November'2015' Stap'3:'Maatregelen,'financiering,'rollen'en'taken' ' Februari'2016' Stap'4:'Conceptmanagementplan'en'nominatiedossier'deel'1' April'2016' Stap'5:'Concept'nominatiedossier'(incl.'MP)' ' ' November'2016' ' Werkgroep&UNESCO&organiseert&de&volgende&bijeenkomsten:& ' Stap'1:'Terugkoppeling'roadshows'en'vervolgproces.'De'terugkoppeling'van'de'roadshows'is' voorzien'met'deze'nieuwsbrief.'In'september'volgt'nog'een'liniebrede'Nieuwsbrief'waar' betrokkenen'worden'geïnformeerd'over'het'vervolgproces'rondom'de'Nieuwe'Hollandse'Waterlinie' en'het'nominatieproces.' ' Vooraankondiging)data)liniebrede)bijeenkomsten:) Het'managementplan'willen'we'graag'samen'met'u'en'andere'betrokken'stakeholders'opstellen.' Gedurende'het'opstellen'van'het'managementplan'worden'hiervoor'een'aantal'bijeenkomsten' georganiseerd.'' ' Hieronder'is'een'overzicht'opgenomen'van'de'data'waarop'de'bijeenkomsten'worden'gehouden.'Per' onderwerp'worden'steeds'drie'bijeenkomsten'georganiseerd,'elk'voor'een'andere'groep' stakeholders.'De'uitnodiging'en'de'exacte'invulling'van'de'bijeenkomsten'volgt'op'een'later'moment.' De'exacte'vorm'van'bijeenkomsten'wordt'in'overleg'met'de'betrokken'partijen'uitgewerkt.' ' Stap'2:'Managementplan'onderdeel'kansen,'knelpunten'en'ambities:' Gezamenlijke'bijeenkomst'voor'provincies' ' ' ' 13'oktober'2015' Bijeenkomst'voor'gemeenten'en'waterschappen' ' ' 15'oktober'2015' Bijeenkomst'voor'Eigenaren,'exploitanten'en'belangengroepen'' 10'november'2015' ' Stap'3:'Maatregelen,'financiering,'rollen'en'taken:' Gezamenlijke'bijeenkomst'voor'provincies' ' ' ' 28'januari'2016' Bijeenkomst'voor'gemeenten'en'waterschappen' ' ' 4'februari'2016' Bijeenkomst'voor'Eigenaren,'exploitanten'en'belangengroepen'' 11'februari'2016' ' De'exacte'invulling'van'stap'4'en'5'volgen'in'een'later'stadium.' ' Reserveer'de'datum'vast'in'uw'agenda.'De'definitieve'uitnodiging'en'nadere'informatie'volgt'later.''
!
8!
Stelling van Amsterdam en Nieuwe Hollandse Waterlinie samen sterker!
Werkgroep&Bescherming&organiseert&de&volgende&contactmomenten:& Tijdens'de'roadshows'hebben'de'stakeholders'(provincialeW,'gemeentelijkeW'en'waterschap' medewerkers)'aangegeven'betrokken'te'willen'blijven.'Per'provincie'zijn'verschillende'behoeftes' geuit'ten'aanzien'van'het'onderdeel'bescherming:' • Voor'bescherming'is'maatwerk'tussen'gemeenten'per'provincie'gewenst.' • Aandachtpunt'is'daarbij'om'zoveel'mogelijk'een'parallel'spoor'volgen.'Dit'is'belangrijk'om' zoveel'mogelijk'een'gelijk'informatieniveau'te'hebben'en'van'elkaar'te'kunnen'leren'en' elkaar'aan'te'scherpen.'Bovendien'is'dit'noodzakelijk'wanneer'we'naar'een'zoveel'mogelijk' eenduidig'beleid'willen.'' • De'bevindingen'en'uitkomsten'van'de'verschillende'nog'te'organiseren'contact'momenten' zijn'bruikbaar'als'voorwerk'voor'de'bijeenkomsten'die'in'het'najaar'2015'en'voorjaar'2016' voor'het'UNESCO'nominatiedossier'worden'georganiseerd.' ' Per'provincie'zijn'met'de'provinciale'en'gemeentelijke'betrokkenen'de'volgende'afspraken'gemaakt' over'de'verdere'uitwerking'van'de'begrenzing'van'de'NHW'en'de'liniebrede'bescherming:' ' NoordWHolland:'' • Na'de'zomer'aanscherpen'begrenzing'en'discussie'eenduidig'beleid.'' • Aanpassingen'structuurvisie'/'verordening'/'leidraad'en'vraagstuk'rondom'ruimtelijke' ontwikkelingen.' ' Utrecht:'' • Na'de'zomer'aanscherpen'begrenzing'en'discussie'eenduidig'beleid'–'organiseren'in' combinatie'met'provinciale'Utrechtse'programma'van'de'NHW.' • Aanpassingen'structuurvisie'/'verordening'en'vraagstuk'rondom'ruimtelijke'ontwikkelingen.' ' Gelderland,'NoordWBrabant'en'ZuidWHolland'(Pact'van'Loevestein):'' • Afstemming'en'betrokkenheid'bij'de'verdere'invulling'van'de'liniebrede'bescherming'en' vraagstuk'rondom'ruimtelijke'ontwikkelingen.' • Aansluiten'bij'bijeenkomsten'van'het'Pact'van'Loevestein.'' ' Gelderland:'' • Aanpassingen'structuurvisie'/'verordening'en'vraagstuk'rondom'ruimtelijke'ontwikkelingen.' ' NoordWBrabant:'' • Aanpassingen'structuurvisie'/'verordening'en'CHWwaardenkaart'en'vraagstuk'rondom' ruimtelijke'ontwikkelingen.' ' Afspraken'over'het'vervolg'worden'per'provincie'nader'uitgewerkt.'Waar'het'kan'wordt'aangesloten' bij'bestaande'overlegstructuren.'Wij'houden'u'op'de'hoogte'van'de'vervolgstappen.' '
!
9!
Stelling van Amsterdam en Nieuwe Hollandse Waterlinie samen sterker!
Contactgegevens)) ' Werkgroep'UNESCO' • Caroline'Bugter,'projectleider'UNESCO'(
[email protected])' • Loes'van'der'Vegt,'penvoerder'nominatiedossier'(
[email protected])' • Nanette'van'Goor,'SvA'en'NHW'Provincie'NoordWHolland'(
[email protected])' • Menno'Smit,'NHW'Provincie'Utrecht'(
[email protected])' • Roland'Blijdenstijn,'NHW'Provincie'Utrecht'(
[email protected])' • Henk'de'Jong,'NHW'Provincie'Gelderland'(
[email protected])' • Joost'Findhammer,'NHW'Provincie'NoordWBrabant'(
[email protected])' • Jeroen'Bootsma,'Rijksdienst'voor'het'Cultureel'Erfgoed'(
[email protected])' • Geerke'van'Splunter,'NHW'Communicatie,'
[email protected]' • Erika'van'Lindenberg,'Projectmedewerker'Nieuwe'Hollandse'Waterlinie' (
[email protected]),'T'(030)'258'2928''' ' Werkgroep'Bescherming'Liniebreed' • Loes'van'der'Vegt,'projectleider'Bescherming'Liniebreed'(
[email protected])' • Paul'Veldhuis,'SvA'en'NHW'Provincie'NoordWHolland'(
[email protected])' • Menno'Smit,'NHW'Provincie'Utrecht'(
[email protected])' • Inge'van'Heck,'NHW'Provincie'Gelderland'(
[email protected])' • Joost'Findhammer,'NHW'Provincie'NoordWBrabant'(
[email protected])' • Erika'van'Lindenberg,'Projectmedewerker'Nieuwe'Hollandse'Waterlinie' (
[email protected]),'T'(030)'258'2928''' ' '
Link)naar)dossiers) ' • ' •
Aanloop'naar'het'nominatiedossier:'' “Stelling'van'Amsterdam'en'Nieuwe'Hollandse'Waterlinie'samen'sterker!”' Advies'van'de'expertgroep'beoordeling'werelderfgoed'nominaties:'“Bitter'en'Zoet”'
) & Bijlagen) ) •
Presentatie'roadshow'
•
Lijst'van'genodigden'
' '
!
!
10!
22/07/15
Roadshow Pact van Loesvestein National Project Nieuwe Hollandse Waterlinie Werkgroep UNESCO & Bescherming Liniebreed
Doel: • Informeren over proces UNESCO en Bescherming Linie breed • Ambities en input vervolg Waarom nu: • Na de zomer naar Liniecommissie /Gedeputeerde Staten provincies Waarvoor staan we aan de lat: UNESCO Nominatiedossier en Bescherming Liniebreed
Programma Introductie Toelichting UNESCO nominatie Toelichting Begrenzing en beschermingsregime Doorkijk consequenties provinciaal en gemeentelijk beleid Betekenis van ontwikkelingen Vervolgproces en verwachtingen
1
22/07/15
Toelichting UNESCO nominatie
Stelling van Amsterdam en Nieuwe Hollandse Waterlinie samen sterker!
Organisatieschema Siteholder Liniecommissie((LC)( Provincies(NH,(UT,(GLD,(NB(
1. Afronding Werkgroep( Financiering!
Werkgroep(( Beheer!
Managemen.eam((MT)( Provinciale( vertegenwoordiging(NHW! !! !
2. Borging Afstemming(
Linieteam((LT)(
Werkgroep( Bescherming!
Uitvoering(
Werkgroep( UNESCO!
Programmabureau(SvA!
3. Vermaatschappelijking Werkgroep( CommunicaMe!
1. Coördinatie • RCE( • Werelderfgoed.nl( • Namens(Stakeholders!
2. Managementplan • Waterschappen( • Gemeenten( • Eigenaren!
SLO((en((( Kennis(
3. Communicatie • SLO((exploitanten)( • Liniemuseum( • Cultuurcompagnie(NH(
2
22/07/15
World Heritage
mbuktu - Mali
amids of Egypt
erty - New York
World Heritage NL
Stelling van Amsterdam
9 Culturele sites 1 Natuur site
Woudagemaal
, Rietveld Schröderhuis
Van Nelle
Tentative list: Bonaire Marine Park Eise Eisinga Planetarium Waddenzee
Schokland
Kinderdijk
Frontiers of the Roman Empire 2021 Island of Saba Koloniën van Weldadigheid 2018 Nieuwe Hollandse Waterlinie 2019 Plantations in West Curaçao 2020 Sanatorium Zonnestraal
Beemster
Willemstad
Grachtengordel
(Her)ingeschreven op de voorlopige lijst op: 17/08/2011 Uitbreiding van de Stelling van Amsterdam
3
22/07/15
Uitbreiding
Kern uniciteit SOUV Statement of Outstanding Universal Value ! Strategisch landschap ! Watermanagementsysteem ! Militaire werken
> Meerwaarde tov SvA
4
22/07/15
Inhoud van het nominatiedossier Globale inhoud Nominatiedossier
Globale inhoud Managementplan
1. Identificatie van de site
1. Aanleiding en doel van managementplan
2. Beschrijving van de site 2. Eigenschappen van de UNESCO site 3. Verantwoording voor de inschrijving 4. Staat van bescherming en beheer en factoren die de site beïnvloeden
3. Instandhoudingsdoelen en – instrumenten 4. Ruimtelijke afbakening van de site
5. Borging en management van de site 6. Monitoring
5. Het management: structuren, rollen, taken en bevoegdheden
7. Documentatie
6. Duurzaam gebruik
8. Contact informatie
7 Middelen (implementatie)
9. Handtekening van de staat
NHW Werelderfgoed Waarom belangrijk: • Kroon op meer dan tien jaar werk: NHW zichtbaar en beleefbaar • Nationale en internationale erkenning van dit bijzondere erfgoed • Veel investeringen gedaan, nu de vruchten plukken • Kansen voor toerisme, recreatie en economische potenties • Duurzaam en blijvend besef voor het behoud van dit unieke erfgoed
5
22/07/15
Proces op weg naar 2019 Betrokken: Rijk, 4 provincies, vele gemeenten, 3 waterschappen, eigenaren, exploitanten en anderen ! 4 provincies verantwoordelijk voor het Nominatiedossier ! 2015 en 2016 Opstellen nominatiedossier en managementplan ! 2017 Besluitvormingsproces
> Deel 1 ND concept gereed > Deel 2 voorjaar 2016 MP
! 2018 Aanbieden van het dossier aan UNESCO ! 2019 Besluit World Heritage Committee
Proces op weg naar 2019 ! Input managementplan stakeholders ! Stap 1: Terugkoppeling stand van zaken (nieuwsbrief)
sept. 2015
! Stap 2: Inventarisatie knelpunten, bepalen ambitieniveau
okt. 2015
! ! Stap 3: Maatregelen, financiering, rollen en taken
jan. 2016
! Stap 4: Concept managementplan, nominatiedossier deel I
april 2016
! Stap 5: Concept nominatiedossier
nov. 2016
6
22/07/15
Begrenzing en bescherming
Opgave begrenzing • Op basis van SOUV beargumenteerde begrenzing van de site • Beargumenteerde begrenzing van de bufferzone • Los van huidig beleid > focus op inhoudelijke argumenten
DOEL • Gedeeld beeld over begrenzing NHW / SvA • Beoogd beschermingsregime • Lange termijn ambitie • Inzicht in consequenties per provincie (en doorkijk gemeenten)
7
22/07/15
Begrenzing aanloopdossier
Actualisering begrenzing Stelling van Amsterdam begrenzing voorstel tot toevoegen voorstel tot afvoeren
± ! + 1
! + 2
! +
! +
3
4
! + 5
! + 16
! + 6
! + 16
! + 15
! + 14
! ! + + 7
8
! + 13
! + 16
! + 9
! + 12
! + 16
! + 10
! + 10
! + 11
! + 17
! + 16
0
5
10 km
Directie Beleid Sector Kennis & Beleidsevaluatie 26 juni 2013 Projectnr.: 2469
Stelling van Amsterdam
Begrenzing Werelderfgoed Begrenzing van de site • Begrenzing Nationaal Landschap • Inclusief verboden kringen (1000 meter) • Losse elementen (stellingen) zone van 1000 meter of • bij los liggende forten verboden kringen als grens aanhouden • Grote eenheden van bebouwing na 1940 en reserveringen uitwerken • NHW Rijksmonumenten (ca. 1100), uitwerken overige elementen (tot ca. 2500) • Vestingsteden maken deel uit van de site Bufferzone: • Nader uitwerken bufferzone (west en oostzijde) • Mogelijk circa 50 meter ten westen hoofdweerstandslijn
8
22/07/15
Begrenzing site
Hoofdweerstandslijn Kernzone inundatie Verboden kringen
50 meter bufferzone
Vestingsteden
Kernzone = de site
Bufferzone
Doorkijk provinciaal en gemeentelijk beleid
9
22/07/15
Borging SOUV ! Via Monumentenwet 1988 ! PRV en PRS ! Bestemmingsplannen
Aanwijzingsprogramma ! Tranche 1 t/m 7 Grotendeels gereed ! Utrecht, vestingsteden en losse deelgebieden (gereed eind 2015) ! Met name: Militaire elementen en deels watermanagement uit OUV
10
22/07/15
Omgevingsvisie en Verordening ! Per provincie Barro verankerd in Provinciaal beleid ! Elke provincie op eigen wijze – ambitie eenduidige bescherming
Gelderland
Noord-Brabant
Gemeentelijke verankering ! Analyse bestaande bestemmingsplannen ! Liniebreed veel variatie – ambitie op termijn eenduidige bescherming ! Pact van Loevestein
Wijdemeren
11
22/07/15
Conclusie • Elementen grotendeels verankerd in rijksbeleid • Provinciaal beleid voldoet deels, aanpassingen nodig • Variatie tussen provincies – ambitie eenduidigheid • Gemeentelijk beleid voldoet deels • Veel variatie – ambitie op termijn eenduidigheid (voorbeeld Pact) • Zwakke punten: • Landschap – verboden kringen en inundatievelden • Watermanagement – civiele elementen • Veel maatwerktoetsing – wie bepaald
Toelichting op ontwikkelingen
12
22/07/15
NHW onder stolp?
Internationaal belang
13
22/07/15
Ruimtelijke ontwikkelingen Zowel kansen als bedreigingen, voorbeelden: • Verbreding A1/ A27 • Jachthaven Muiden • Nieuwe Landgoederen Wijdemeren • Verbreding ring Utrecht • Natuurontwikkeling Diefdijk • Ontwikkeling bedrijventerrein Langerak • Regionaal bedrijventerrein Werkendam • Etc.
Woudagemaal
14
22/07/15
Beemster fabriek
Vervolg bescherming liniebreed Momenteel informeren provincies en gemeenten Komende periode • Bedreigingen monitoren en blijvend actualiseren • Borging in beleidstukken / instrumentarium provinciaal en gemeentelijk • Integraal opnemen van NHW bij provinciale vraagstukken
15
22/07/15
www.hollandsewaterlinie.nl
16