Federale Overheidsdienst Binnenlandse Zaken Algemene Directie Civiele Veiligheid Federaal Kenniscentrum voor de Civiele Veiligheid
Statistieken Belgische brandweer 2013
Foto Gwenn Corbisier
1
Inhoudstafel Inleiding.................................................................................................................................................. 3 1.
2.
Interventies ..................................................................................................................................... 5 1.1
Reddingsinterventies en technische interventies ................................................................... 7
1.2
Brand ....................................................................................................................................... 8
1.3
Verplaatsingen zonder interventie........................................................................................ 12
Tijden bij brand.............................................................................................................................. 13 2.1.
Uitruktijd ............................................................................................................................... 13
2.2.
Reistijd ................................................................................................................................... 14
2.3.
Interventietijd........................................................................................................................ 15
3.
Slachtoffers.................................................................................................................................... 16
4.
Personen die gered werden .......................................................................................................... 18
5.
Interventiepersoneel .................................................................................................................... 20
6.
Vergelijking van de gegevens 2012-2013 ..................................................................................... 23
Bijlage 1: Brandweerdiensten die de interventieverslagen ingediend hebben .................................... 24 Bijlage 2: Lijst van de interventietypes.................................................................................................. 27
2
Inleiding Binnen de Federale Overheidsdienst Binnenlandse Zaken is het Federaal Kenniscentrum voor de Civiele Veiligheid (KCCE) belast met de verzameling, verwerking en verspreiding van informatie inzake de civiele veiligheid (brandweer en eenheden van de Civiele Bescherming). Zijn opdrachten, die toegekend werden door het KB van 28 maart 2007, omvatten met name de coördinatie van het opleidingsbeleid van de operationele leden van de hulpdiensten, de opstelling van standaard operationele procedures voor de interventies, en de realisatie van studies om de kwaliteit van de operationele diensten te optimaliseren. Daarbij kan het KCCE rekenen op zijn partners: de brandweerfederaties, de leden van de Hoge Raad voor de Opleiding, het College van Directeurs van de opleidingscentra, de leden van de Validatiecommissie voor wat betreft de standaard operationele procedures, de leden van de Commissie voor gelijkstelling en vrijstelling, en “de experts van het terrein” die hun operationele en technische kennis delen. Hiervoor is de uitwerking van statistieken een essentieel analyse-instrument. In zijn verslag “Statistieken Belgische brandweer 2013” heeft het Federaal Kenniscentrum de interventies van de vrijwillige en beroepsbrandweerlieden van 194 brandweerdiensten van ons land geïnventariseerd en geanalyseerd. In dit statistische verslag worden het aantal en de aard van deze interventies op provinciaal en globaal niveau gedetailleerd, net zoals in het statistische verslag 2012. In 2013 hebben de brandweerlieden bijna 168.000 diverse interventies uitgevoerd waarbij bijna 4.000 personen gered werden. Net zoals in het verslag 2012, worden de voor het jaar 2013 geïnventariseerde 167.697 diverse interventies behandeld in rubrieken: Interventies Tijden Slachtoffers Personen die gered werden Interventiepersoneel Vergelijking 2012-2013 Nieuwigheden Het door het KCCE opgestelde statistische jaarverslag is een instrument dat tot doel heeft te evolueren. Eén van de doelstellingen bestaat erin de verwerking van de statistieken te verfijnen. De nieuw toegevoegde gegevens in het verslag 2013 zijn: School-, rusthuis-, ziekenhuisbranden Types reddingsinterventies en technische interventies Verplaatsingen zonder interventie Slachtoffers in woningbranden. Bronnen Dit globaal overzicht van het aantal en de aard van de interventies van de brandweerlieden is gebaseerd op de analyse van de interventieverslagen van 78% (73% in 2012) van de brandweerdiensten van ons land, d.w.z. 194 van de 250 (182 in 2012). Ze omvatten 6 beroepsbrandweerdiensten, 27 gemengde brandweerdiensten en 161 vrijwillige brandweerdiensten. In totaal werden interventieverslagen van 212 van de 250 brandweerdiensten van het land ingediend en grotendeels gevalideerd in 2013. Om methodologische redenen (zie infra) wordt in dit verslag evenwel enkel rekening gehouden met de interventieverslagen verstrekt door 194 brandweerdiensten. In bijlage 1 vindt u de lijst met de brandweerdiensten die hun interventieverslag ingediend hebben. 3
Methodologische opmerkingen -
De verslagcijfers hebben betrekking op de gegevens van de ingediende interventieverslagen van het jaar 2013 (Ministeriële omzendbrief van 11 december 2009). Sinds 2012 hebben de brandweerdiensten de mogelijkheid om hun interventieverslagen via internet in een centrale databank te importeren (format CSV of XML). Deze databank werd ontwikkeld in opdracht van de Algemene Directie Civiele Veiligheid. Het gebruik van deze databank en de analyse van de gegevens worden verzekerd door het KCCE.
-
Het KCCE heeft beslist om de gegevens van de provincies Henegouwen en Namen niet in dit verslag te vermelden. Voor de provincie Henegouwen werden immers de verslagen van slechts 11 van de 25 brandweerdiensten ingediend en gevalideerd. Wat de provincie Namen betreft, hebben slechts 4 van de 16 brandweerdiensten hun verslagen ingediend en deze werden gevalideerd. Deze gegevens zijn dus te weinig representatief om opgenomen te worden in dit verslag. Wat de provincie Luik betreft, werden interventieverslagen ingediend en gevalideerd voor 14 van de 24 brandweerdiensten. De cijfers die op deze provincie betrekking hebben, zijn weliswaar in deze publicatie opgenomen, maar achter de naam van de provincie staat een asterisk om aan te geven dat deze cijfers minder representatief en betrouwbaar zijn dan die van de andere provincies. Het is belangrijk om erop te wijzen dat de statistieken een essentieel element zijn in de ontwikkeling van een efficiënt beleid inzake brandveiligheid. Daarom legt het KCCE de nadruk op de noodzaak om de statistische gegevens van alle brandweerdiensten te verkrijgen, overeenkomstig de ministeriële omzendbrief van 11 december 2009 betreffende de interventieverslagen van de brandweer.
-
Een deel van de ziekenwageninterventies wordt verzekerd door de brandweer. Deze interventies zijn niet opgenomen in het verslag.
-
Dit verslag is gebaseerd op de verzameling van de gegevens van de brandweerdiensten en niet op die van de hulpverleningszones. Immers, aangezien de daadwerkelijke invoering van de hulpverleningszones in 2015 lopende is, zal het statistische verslag van de Belgische brandweer 2015 het eerste zijn waarin rekening gehouden moet worden met de door de hulpverleningszones verstrekte gegevens.
We vestigen dus de aandacht van de lezers op het feit dat de in het verslag “Statistieken Belgische Brandweer 2013” vermelde resultaten betrekking hebben op 194 van de 250 brandweerdiensten van het land (of 78%). Er moet bovendien opgemerkt worden dat het KCCE in het bezit is van de informatie die de brandweerdiensten doorgeven, maar niet verantwoordelijk is voor de inhoud ervan.
4
1. Interventies Globale cijfers Op basis van de verzamelde en gevalideerde gegevens werden in 2013 167.697 interventies door de brandweerlieden uitgevoerd. De “reddingsinterventies en technische interventies” maken het grootste deel uit van het werk van de brandweer in België, namelijk bijna 65%. We vinden in deze categorie even brede opdrachten als de diversiteit van de situaties waarmee ze geconfronteerd worden (zie bijlage 2 p. 28). Met een totaal van 14% zijn branden de tweede voornaamste oorzaak van interventie, maar er wordt drie keer zo veel personeel voor ingezet (zie p. 21). Een verplaatsing zonder interventie is een verplaatsing waarvoor een interventie niet of niet meer nodig is bij aankomst van de hulpdiensten. Deze drie categorieën worden gedetailleerd op de volgende pagina’s.
Interventies 1% 7%
0%
reddingsinterventies en technische interventies
3%
Brand
10%
Logistiek Verplaatsingen zonder interventie
14% Gevaarlijke stoffen en milieu
65%
Preventieve aanwezigheid bij manifestaties Speciale interventies
Interventies Reddingsinterventies en technische interventie Brand Logistiek Verplaatsingen zonder interventie Gevaarlijke stoffen en milieu Preventieve aanwezigheid bij manifestaties Speciale interventies TOTAAL
Aantal 109.466 22.733 16.949 10.989 5.566 1.638 356 167.697
5
% 65,28% 13,56% 10,11% 6,55% 3,32% 0,98% 0,21% 100%
Cijfers per provincie
Provincie Antwerpen Oost-Vlaanderen
Aantal interventies 35.825 32.028
% brandweerdiensten die hun interventieverslag ingediend hebben 95,56% 92,05%
West-Vlaanderen
23.936
94,83%
Limburg
18.070
100%
Vlaams-Brabant
17.898
100%
Liège*
13.418
59%
Brussel-Bruxelles
11.498
100%
Luxembourg
7.908
100%
Brabant Wallon
7.116
100%
167.697
78%
TOTAAL
Aantal interventies per provincie 40.000 35.000 30.000 25.000 20.000 15.000 10.000 5.000 0
6
1.1
Reddingsinterventies en technische interventies
De “Technische interventie en redding” maken het grootste deel uit van het werk van de brandweerlieden in België, namelijk bijna 65% van hun totale aantal interventies. Het betreft interventies met betrekking tot de redding van beknelde personen (in een vervoermiddel, onder brokstukken, in een lift,…), personen in bijzonder gevaar (elektrocutie, CO-intoxicatie, personen die dreigen te vallen of van een hoogte af te springen, verdrinking), maar ook de opvang van gevaarlijke dieren, het vrijmaken van de openbare weg, stormschade of overstromingen. We vinden in deze categorie even brede opdrachten als de diversiteit van de situaties waarmee ze geconfronteerd worden. Globale cijfers Types reddingsinterventies en technische interventies gevaarlijk dier vrijmaken openbare weg wateroverlast / pompen reinigen wegdek stormschade algemeen persoon bekneld persoon bekneld in een voertuig dier in nood instortingsgevaar persoon in bijzonder gevaar duikers: persoon te water Totaal
Aantal 50.982 11.622 9.821 8.496 7.364 6.693 5.784 2.815 2.733 1.693 890 573 109.466
Duikers: persoon te water
142 298 270 84 180 503 68 56 92 1693
142 75 64 27 45 156 205 129 47 890
127 25096 120 23605 121 15769 59 13767 49 11549 50 6792 21 4652 13 4185 13 4051 573 109.466
Totaal
Persoon in bijzonder gevaar
2485 1407 859 454 484 1353 829 1057 425 829 1578 1264 1295 409 592 880 991 541 187 171 500 587 412 249 203 162 329 356 382 207 258 396 262 502 69 25 477 665 80 83 123 413 337 127 95 7364 6693 5784 2815 2733 7
Instortingsgevaar
Dier in nood
Persoon bekneld in een voertuig
Persoon bekneld
1549 1887 1480 820 998 399 291 637 435 8496
Algemeen
2148 2311 1919 758 954 360 298 736 337 9821
Stormschade
Reinigen wegdek
Antwerpen 12405 2894 Oost-Vlaanderen 12320 2101 West-Vlaanderen 5692 1085 Limburg 8120 1129 Vlaams-Brabant 6082 1290 Liège 3366 522 Luxembourg 1292 990 Brussel-Bruxelles 337 947 Brabant Wallon 1368 664 Totaal 50982 11622
Wateroverlast/pompen
Vrijmaken openbare weg
PROVINCIE
Gevaarlijk dier
Cijfers per provincie
1.2
Brand
Brand is de tweede voornaamste oorzaak van interventie met een totaal van 22.733 interventies, of 13,56%. Globale cijfers Brandinterventies worden het vaakst uitgevoerd bij branden in gebouwen en het minst vaak bij vliegtuigbranden.
Types brandinterventies Gebouw (woning, school, rusthuis, ziekenhuis…) Schouwbrand Melding van brandmeldcentrale Buiten Controle Voertuig Gras/bos/heide Algemeen Industrie Besloten plaatsen Vaartuig Trein Vliegtuig TOTAAL
Aantal brandinterventies 6000 5000 4000 3000 2000 1000 0
8
Aantal 5.062 3.688 3.290 2.859 2.272 2.064 1.598 1.249 451 161 21 14 1 22.733
Woningbrand
eengezinswoning appartement
6684 2317
Totaal
9001 317 236 79
Schoolbrand Rusthuisbrand Ziekenhuisbrand
Cijfers per provincie Provincie
TOTAAL
Antwerpen West-Vlaanderen Oost-Vlaanderen Liège* Brussel-Bruxelles Vlaams-Brabant Limburg Luxembourg Brabant Wallon TOTAAL
4.237 3.094 3.019 2.993 2.414 2.085 1.899 1.696 1.296 22.733
% brandweerdiensten die hun interventieverslagen ingediend hebben 95,56% 94,83% 92,05% 59% 100% 100% 100% 100% 100% 78%
Aantal brandinterventies Luxembourg 7%
Brabant Wallon 6%
Antwerpen 19%
Limburg 8%
West-Vlaanderen 14%
Oost-Vlaanderen 13% VlaamsBrabant BrusselBruxelles 9% 11%
9
Liège* 13%
Vaartuig
Trein
Vliegtuig
TOTAAL
137 194 172 88 233 57 134 65 169 1249
Besloten plaatsen
377 116 183 348 70 109 132 159 104 1598
Industrie
Algemeen
Voertuig
Controle
451 217 355 339 260 255 349 296 285 371 278 441 419 633 261 359 244 76 362 166 147 77 73 124 132 105 120 2859 2272 2064
Gras/bos/heide
Antwerpen 1432 563 578 West-Vlaanderen 688 542 575 Oost-Vlaanderen 581 541 497 Liège* 617 365 428 Brussel-Bruxelles 503 44 162 Vlaams-Brabant 489 330 377 Limburg 361 328 232 Luxembourg 238 744 187 Brabant Wallon 153 231 254 TOTAAL 5062 3688 3290
Buiten
Melding van brandmeldcentrale
Schouwbrand
Gebouw
Provincie
104 13 7 113 5 6 95 8 3 40 14 2 4 82 0 29 15 0 32 3 1 20 9 0 14 12 2 451 161 21
3 1 6 1 2 0 1 0 0 14
0 0 0 0 1 0 0 0 0 1
4237 3094 3019 2993 2414 2085 1899 1696 1296 22.733
Antwerpen telt het grootste aantal brandmeldingen door brandmeldcentrales. De provincie telt eveneens het grootste aantal gebouwbranden met 1.432 interventies.
Woningbranden per provincie Het aantal branden in eengezinswoningen bedraagt 6.684 en in appartementen 2.317. De provincie West-Vlaanderen telt het grootste aantal branden in eengezinswoningen, en Brussel in appartementen. Brussel is de enige plaats waar er meer branden zijn in appartementen dan in eengezinswoningen. Bovendien telde het KCCE 317 scholen, 236 rusthuizen, 79 ziekenhuizen die getroffen werden door brand. Provincie
Eengezinswoning 1.008 1.004 902 856 817 720 648 504 225 6.684
West-Vlaanderen Oost-Vlaanderen Antwerpen Luxembourg Liège* Vlaams-Brabant Limburg Brabant Wallon Brussel-Bruxelles Totaal
10
Appartement 295 237 217 66 316 185 98 108 795 2.317
Aantal woningbranden/provincie 1200 1000 800 600 400
Eengezinswoning
200
Appartement
0
PROVINCIE Liège* Antwerpen Oost-Vlaanderen Vlaams-Brabant West-Vlaanderen Limburg Brussel Bruxelles Luxembourg Brabant wallon Totaal
Schoolbranden 61 51 41 40 32 31 30 18 13 317
PROVINCIE Antwerpen Vlaams-Brabant Liège* West-Vlaanderen Limburg Oost-Vlaanderen Brabant wallon Luxembourg Brussel Bruxelles Totaal
Rusthuisbranden 63 32 28 26 21 20 18 15 13 236
11
PROVINCIE Liège* Antwerpen Brussel Bruxelles Limburg West-Vlaanderen Oost-Vlaanderen Brabant wallon Luxembourg Vlaams-Brabant Totaal
1.3
Ziekenhuisbranden 18 16 12 11 9 6 3 3 1 79
Verplaatsingen zonder interventie
Een verplaatsing zonder interventie is een verplaatsing waarbij een interventie niet of niet meer nodig is bij aankomst van de hulpdiensten, omdat het gevaar geweken is, de brand onder controle is, of nog, in geval van preventieve opdrachten. De meeste noodoproepen zijn goedbedoeld (96%). Interventies Brand Reddingsinterventies en technische interventies Gevaarlijke stoffen en milieu Logistiek Speciale interventies Preventieve aanwezigheid bij manifestaties Overige Totaal
Provincie Brussel-Bruxelles West-Vlaanderen Vlaams-Brabant Oost-Vlaanderen Liège* Antwerpen Limburg Brabant Wallon Luxembourg Totaal
Aantal 5325 4198 828 567 34 20 17 10.989
Goedbedoelde oproepen 2470 1425 1377 1365 1312 988 703 583 347 10570 12
% 98 96 97 94 96 95 96 98 96 96
Slechtbedoelde oproepen 56 59 46 93 57 52 30 10 16 419
%
Totaal
2 4 3 6 4 5 4 2 4 4
2526 1484 1423 1458 1369 1040 733 593 363 10989
2. Tijden bij brand Op nationaal niveau hebben de brandweerlieden gemiddeld 9 minuten 47 seconden nodig om op de plaats van een brand aan te komen na de ontvangst van het alarm, waarvan 3 minuten 19 seconden vóór het vertrek van het eerste voertuig en 6 minuten 28 seconden reistijd. In dit verslag worden de uitruktijden alleen voor de interventiegroep ‘Brand’ gegeven.
2.1.
Uitruktijd
De uitruktijd is de tijd tussen het tijdstip van alarmering van de brandweerdienst en het tijdstip waarop het eerste voertuig vertrekt. Het tijdstip van alarmering is ofwel het tijdstip waarop de brandweer de boodschap ontvangt van het hulpcentrum 100/112, die de brandweer op de hoogte brengt van de situatie die zijn interventie vereist, ofwel het tijdstip waarop de persoon die op de hoogte is van deze situatie, het nummer 100/112 gevormd heeft, ofwel het tijdstip waarop de persoon de brandweer rechtstreeks opgebeld heeft. Globale cijfers Het globale brutogemiddelde van de uitruktijden bedraagt 3 minuten 19 seconden. De brutogemiddelde uitruktijd wordt gedefinieerd als de som van de uitruktijden van de brandinterventies gedeeld door het aantal brandinterventies. Het gewogen gemiddelde wordt gedefinieerd als de som van de uitruktijden gedeeld door het aantal provincies. Cijfers per provincie Op basis van deze cijfers registreert Brussel de kortste uitruktijd (1m 39s). De gemiddelde uitruktijd en de gemiddelde reistijd voor de provincie Antwerpen werden berekend op basis van 4 van de 5 zones, aangezien de gegevens van één van de zones niet gevalideerd waren. Provincie
Gewogen gemiddelde uitruktijd 01:39 02:45 02:49 02:55 03:35
Brussel-Bruxelles Liège* Brabant Wallon Vlaams-Brabant West-Vlaanderen Antwerpen
03:40
Limburg Oost-Vlaanderen Luxembourg
03:44 03:58 04:47
Gewogen gemiddelde
03:19
06:00 05:00 04:00 03:00 02:00 01:00 00:00
Gewogen gemiddelde uitruktijd
13
2.2.
Reistijd
De reistijd is de tijd tussen de uitruk (= vertrek eerste voertuig) en de aankomst ter plaatse. Zoals voor de uitruktijden worden deze reistijden ook alleen voor de interventiegroep ‘Brand’ gegeven. Globale cijfers Het globale gemiddelde voor de reistijd is 6 minuten 18 seconden. De brutogemiddelde reistijd wordt gedefinieerd als de som van de reistijden van de brandinterventies gedeeld door het aantal brandinterventies. Het gewogen gemiddelde wordt gedefinieerd als de som van de reistijden gedeeld door het aantal provincies Cijfers per provincie Op basis van deze cijfers stellen we vast dat de kortste reistijd die van de provincie West-Vlaanderen (5 minuten 13 seconden) is. De gemiddelde uitruktijd en de gemiddelde reistijd voor de provincie Antwerpen werden berekend op basis van 4 van de 5 zones, aangezien de gegevens van één van de zones niet gevalideerd waren..
Provincie
Gewogen gemiddelde reistijd 05:13 05:45 05:54 06:12 06:29 07:10 07:18 07:54 08:17 06:41
West-Vlaanderen Antwerpen Oost-Vlaanderen Brussel-Bruxelles Liège* Limburg Vlaams-Brabant Brabant Wallon Luxembourg Gewogen gemiddelde
Gewogen gemiddelde reistijd 09:00 08:00 07:00 06:00 05:00 04:00 03:00 02:00 01:00 00:00
14
2.3.
Interventietijd
De interventietijd is de tijd tussen het tijdstip van alarmering en het tijdstip van aankomst. Dit is dus de som van de uitruktijd en de reistijd. Zoals voor de vorige tijden wordt de interventietijd enkel voor de branden gegeven. Globale cijfers Het globale brutogemiddelde voor de interventietijd is 9 minuten 47 seconden. De brutogemiddelde interventietijd wordt gedefinieerd als de som van de interventietijden van de brandinterventies gedeeld door het aantal brandinterventies. Het gewogen gemiddelde wordt gedefinieerd als de som van de interventietijden gedeeld door het aantal provincies. Cijfers per provincie Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest heeft de kortste interventietijd (7 min 51 sec).
Provincie Brussel-Bruxelles West-Vlaanderen Liège* Antwerpen Oost-Vlaanderen Vlaams-Brabant Brabant Wallon Limburg Luxembourg Gewogen gemiddelde
Gewogen gemiddelde interventietijd 07:51 08:48 09:14 09:25 09:52 10:13 10:43 10:54 13:04 10:00
Gewogen gemiddelde interventietijd 14:00 13:00 12:00 11:00 10:00 09:00 08:00 07:00 06:00 05:00 04:00 03:00 02:00 01:00 00:00
15
3. Slachtoffers Globale cijfers Onder de 11.602 slachtoffers die opgevangen werden door de brandweerlieden tijdens diverse interventies, stellen we 10.592 gewonde burgers en 949 overleden burgers vast. De brandweerdiensten werden eveneens rechtstreeks getroffen met 61 gewonden, maar geen enkele brandweerdienst is één van zijn lieden verloren in de uitoefening van zijn functie. Bij de woningbranden (eengezinswoning/appartement) moeten we 824 gewonden en 36 overledenen vaststellen in 2013. Interventies Reddingsinterventies en technische interventies Logistiek Brand Gevaarlijke stoffen en milieu Speciale interventies Verplaatsing zonder interventie Preventieve aanwezigheid bij manifestaties Totaal per type slachtoffer Algemeen totaal Brand Eengezinswoning Appartement Totaal woningbranden Overige (voertuig, industrieel gebouw, handel,…) Algemeen totaal
Gewonde burgers
Overleden burgers
Gewonde brandweerlieden
Overleden brandweerlieden
5589
587
19
0
3267 1158 452 14 105
277 51 22 12 0
10 31 1 0 0
0 0 0 0 0
7
0
0
0
10.592
949
61 11.602
0
Gewonde burgers
Overleden burgers
Gewonde brandweerlieden
Overleden brandweerlieden
409 415 824
22 14 36
13 3 16
0 0 0
334
15
15
0
1158
51
31
0
Cijfers per provincie Het grootste aantal gewonden vinden we terug in de provincie West-Vlaanderen, het kleinste aantal in de provincie Limburg. Oost-Vlaanderen telt het grootste aantal overledenen, Brussel het kleinste aantal. Gewonde burgers
Overleden burgers
Gewonde brandweerlieden
Overleden brandweerlieden
Oost-Vlaanderen West-Vlaanderen Antwerpen Vlaams-Brabant Limburg Liège Luxembourg Brabant wallon
1513 1713 1451 1071 606 956 1347 799
181 162 138 112 85 76 70 70
19 9 8 4 2 8 4 3
0 0 0 0 0 0 0 0
Brussel/Bruxelles
1136
53
4
0
10.592
949
61 11.602
0
Provincie
TOTAAL ALGEMEEN TOTAAL
16
Cijfers m.b.t. de woningbranden De FOD Binnenlandse Zaken voert preventiecampagnes om de burger te sensibiliseren voor het belang van de brandveiligheid in zijn woning (www.besafe.be/www.speelnietmetvuur.be). In België heeft slechts één persoon op twee een rookmelder in zijn woning en weinigen stellen een evacuatieplan op. Preventie blijft dus noodzakelijk om het aantal slachtoffers te verminderen. Interventies
Gewonde burgers
Overleden burgers
Gewonde brandweerlieden
Overleden brandweerlieden
Liège woning
36
6
1
0
appartement
87
1
1
0
Totaal
123
7
2
0
woning
70
4
3
0
appartement
43
2
0
0
Totaal
113
6
3
0
woning
65
1
1
0
appartement
26
4
0
0
Totaal
91
5
1
0
woning
43
0
1
0
appartement
152
5
0
0
Totaal
195
5
1
0
woning
49
4
3
0
appartement
36
1
2
0
Totaal
85
5
5
0
woning
68
4
2
0
appartement
30
0
0
0
Totaal
98
4
2
0
woning
42
1
1
0
appartement
19
1
0
0
Totaal
61
2
1
0
woning
23
1
0
0
appartement
18
0
0
0
Totaal
41
1
0
0
woning
13
1
1
0
appartement
4
0
0
0
Totaal
17
1
1
0
woning
409
22
13
0
appartement
415
14
3
0
Totaal
824
36
16
0
Oost-Vlaanderen
Antwerpen
Brussel - Bruxelles
West-Vlaanderen
Vlaams-Brabant
Limburg
Brabant wallon
Luxembourg
Algemeen totaal
17
4. Personen die gered werden In 2013 werden 3.821 personen gered. Het gaat om het aantal personen dat daadwerkelijk gered werd, d.w.z. dat ze zich niet uit hun benarde situatie hadden kunnen redden zonder de interventie van de brandweerlieden. De personen die zichzelf gered hebben of met behulp van een derde die geen lid van de brandweer is, zijn hier niet bijgeteld. Globale cijfers De meeste personen (42%) werden gered tijdens interventies van het type “Technische interventie en redding”, overigens het type met het grootste aantal incidenten (65%). De reddingen “via uitgang” worden uitgevoerd via een deur of nooddeur. Bij een brand bijvoorbeeld komt de brandweerman de persoon, die niet de kracht heeft om de uitgang te bereiken omwille van de rookontwikkeling, hem/haar zoeken om hem/haar uit het gebouw te halen. De reddingen “via ladder” worden uitgevoerd met behulp van een ladder. De reddingen “via elevator” worden uitgevoerd met behulp van een autoladder of een auto-elevator (voertuig uitgerust met een grote telescopische ladder), wanneer een persoon bijvoorbeeld niet geëvacueerd kan worden via de trappen. De reddingen van het type “overige” worden uitgevoerd dankzij andere middelen.
Interventies Technische interventie en redding Logistiek Brand Gevaarlijke stoffen en milieu Speciale interventies Preventieve aanwezigheid bij manifestaties Verplaatsing zonder interventie TOTAAL
TOTAAL 1596 1359 661 142 57
via uitgang 690 203 506 75 48
via ladder 53 158 30 0 0
via elevator 127 880 87 1 0
overige 726 118 38 66 9
6
0
0
1
5
0 3.821
0 1.522
0 241
0 1.097
0 965
Personen die gered werden
25% 40%
via uitgang via ladder via elevator overige
29% 6%
18
19
Speciale interventies
Preventieve aanwezigheid bij manifestaties
Verplaatsing zonder interventie
177 217 157 257 356 19 250 41 73 6 109 15 70 85 85 17 82 4 1359 661
Gevaarlijke stoffen en milieu
396 340 185 81 206 81 93 97 117 1596
Brand
812 808 569 379 336 255 253 205 204 3821
Logistiek
Reddingsinterventies en technische interventies
West-Vlaanderen Brussel-Bruxelles Oost-Vlaanderen Antwerpen Luxembourg Limburg Liège Vlaams-Brabant Brabant Wallon TOTAAL
TOTAAL
Provincie
Cijfers per provincie Het grootste aantal reddingen werd uitgevoerd in West-Vlaanderen (812 personen), Brussel (808 personen) en Oost-Vlaanderen (569 personen).
14 54 7 6 51 1 5 4 0 142
8 0 0 0 0 48 0 0 1 57
0 0 2 1 0 1 0 2 0 6
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
5. Interventiepersoneel Globale cijfers Brutogemiddeld worden er iets meer dan 5 intervenanten (5,48) ingezet per interventie. Het betreft het totaal aantal intervenanten (voor alle interventietypes samen), gedeeld door het totaal aantal interventies (alle interventietypes samen). Het gewogen gemiddelde wordt gedefinieerd als de som van het aantal intervenanten gedeeld door het aantal interventietypes. Uit deze cijfers leren we dat met ongeveer 11 personen de meeste intervenanten ingezet worden bij branden. Een minimumaantal intervenanten is immers verplicht voor dit interventietype.
Interventietypes Reddingsinterventies en technische interventies Logistiek Preventieve aanwezigheid bij manifestaties Speciale interventies Verplaatsing zonder interventie Gevaarlijke stoffen en milieu Brand Gewogen gemiddelde
Aantal intervenanten 4,07 4,92 5,17 6,96 7,18 7,42 11,4 6,73
Gemiddeld aantal intervenanten per interventie 12 10 8 6 4 2 0 Redding en technische interventie
Logistiek
Preventieve Speciale Verplaatsing aanwezigheid interventies zonder bij interventie manifestaties
20
Gevaarlijke stoffen en milieu
Brand
De personeelsmiddelen per graad en statuut liggen zeer dicht bij elkaar. Graad Brandweermannen Onderofficieren Opgeroepen reserve Officieren
Beroeps 67,94% 14,48% 12,90% 4,67%
Personeelsmiddelen per interventie beroepsbrandweermannen Opgeroepen reserve 13%
Officieren 5%
Onderofficieren 14%
Brandweermannen 68%
Personeelsmiddelen per interventie vrijwillige brandweermannen Opgeroepen reserve 9%
Officieren 5%
Onderofficieren 13% Brandweermannen 73%
21
Vrijwillig 72,70% 13,29% 8,99% 5,02%
Cijfers per provincie Op het vlak van interventiepersoneel (uitgesplitst per provincie), zijn de twee uitersten Antwerpen (6,22) en Luxemburg (3,9), maar algemeen kunnen we stellen dat deze gegevens zeer dicht bij elkaar liggen. Het brutogemiddelde bedraagt 5,48 intervenanten (zie pagina 21).
Provincie Luxembourg Limburg Vlaams-Brabant West-Vlaanderen Brabant Wallon Brussel-Bruxelles Liège* Oost-Vlaanderen Antwerpen Gewogen gemiddelde
Gewogen gemiddelde 3,9 4,28 4,96 5,26 5,42 5,66 5,91 5,96 6,21 5,28
Gemiddeld aantal intervenanten 7 6 5 4 3 2 1 0
22
6. Vergelijking van de gegevens 2012-2013 De doelstelling van het KCCE bestaat erin jaarlijks de statistieken van de Belgische brandweer voor te stellen. Eén van de doelstellingen van deze statistische gegevens is de evolutie van een aantal variabelen te kunnen vergelijken. Om de vergelijking van vergelijkbare gegevens over de jaren 2012 en 2013 mogelijk te maken, hebben wij rekening gehouden met de gegevens van de brandweerdiensten die hun gegevens voor 2012 en 2013 ingediend hebben. De vergelijking zal dus betrekking hebben op de gegevens van 176 brandweerdiensten1. Aantal interventies Interventietypes
Aantal interventies 2012
Aantal interventies 2013
95.259
98.204
21.369 13.102 10.738 4.900
21.228 15.760 10.003 5.136
1.297
1.271
373 147.038
323 151.925
Reddingsinterventies en technische interventies Brand Logistiek Verplaatsingen zonder interventies Gevaarlijke stoffen en milieu Preventieve aanwezigheid bij manifestaties Speciale interventies TOTAAL Aantal slachtoffers Interventies Reddingsinterventies en technische interventies
2012
Gewonde Overleden Gewonde Overleden burgers burgers brandweerlieden brandweerlieden 4789 560 20 1
2013
5247
551
18
0
2012
2478
248
3
1
2013
3004
254
10
0
2012
1249
70
45
0
2013
1076
48
30
0
2012
420
19
3
0
2013
431
21
1
0
2012
13
14
1
0
2013
14
10
0
0
Vals alarm (2012) Verplaatsing zonder interventie (2013)
2012
126
8
2
1
0
2013
97
0
0
0
Preventieve aanwezigheid bij manifestaties
2012
6
1
0
0
2013
7
0
0
0
2012
9.081
920
73
2
2013
9.876
884
59
0
Logistiek Brand
Gevaarlijke stoffen en milieu
Speciale interventies
Totaal per type slachtoffer Algemeen totaal
2012: 10.076 2013: 10.819
1
Het is dus normaal dat de cijfers van beide bovenstaande vergelijkingstabellen (die de cijfers van 176 brandweerdiensten zijn) niet dezelfde zijn als de cijfers van de overeenstemmende tabellen in de statistische verslagen 2012 (die de cijfers van 182 brandweerdiensten zijn) en 2013 (die de cijfers van 194 brandweerdiensten zijn). 2
Dit cijfer heeft met name betrekking op personen die overleden zijn vóór de interventie van de brandweer.
23
Bijlage 1: Brandweerdiensten die de interventieverslagen ingediend hebben
Groen: volledige gegevens Oranje: onvolledige gegevens Rood: geen gegevens
Brandweerdiensten waarvan de gegevens volledig zijn
Provincie Antwerpen Antwerpen, Arendonk, Balen, Beerse, Berlaar, Boom, Bornem, Borsbeek, Brasschaat, Brecht, Duffel, Edegem, Essen, Geel, Grobbendonk, Heist-op-den-Berg, Hemiksem, Herentals, Herenthout, Hoogstraten, Kalmthout, Kapellen, Kasterlee, Kontich, Lier, Malle, Mechelen, Merksplas, Mol, Niel, Nijlen, Putte, Puurs, Ravels, Rijkevorsel, Schoten, Turnhout, Vosselaar, Westerlo, Willebroek, Wommelgem, Zandhoven, Zoersel Brussels Hoofdstedelijk Gewest - Région de Bruxelles-Capitale D.B.D.M.H. - S.I.A.M.U. 24
Provincie Vlaams-Brabant Aarschot, Asse, Diest, Halle, Landen, Lennik, Leuven, Londerzeel, Opwijk, Overijse, ScherpenheuvelZichem, Tienen, Vilvoorde, Zaventem Province du Brabant Wallon Braine-l'Alleud, Jodoigne, Nivelles, Tubize, Wavre Provincie West-Vlaanderen Anzegem, Ardooie, Avelgem, Blankenberge, Brugge, De Haan, De Panne, Deerlijk, Diksmuide, Gistel, Harelbeke, Heuvelland, Hooglede, Houthulst, Ieper, Ingelmunster, Izegem, Knokke-Heist, Koekelare, Koksijde, Kortemark, Kortrijk, Kuurne, Langemark-Poelkapelle, Ledegem, Lichtervelde, Lo-Reninge, Menen, Middelkerke, Moorslede, Oostende, Oostkamp, Pittem, Poperinge, Roeselare, Ruiselede, Staden, Tielt, Torhout, Veurne, Waregem, Wervik, Wevelgem, Wingene, Zonnebeke, Zwevegem Provincie Oost-Vlaanderen Aalst, Aalter, Assenede, Beveren, Brakel, Buggenhout, Deinze, Dendermonde, Eeklo, Gavere, Gent, Geraardsbergen, Herzele, Kaprijke, Kluisbergen, Kruibeke, Kruishoutem, Lebbeke, Lede, Lochristi, Maldegem, Merelbeke, Nevele, Ninove, Oudenaarde, Ronse, Sint-Gillis-Waas, Sint-Niklaas, Stekene, Temse, Waarschoot, Waasmunster, Wetteren, Wichelen, Zele, Zelzate, Zomergem, Zottegem Province du Hainaut Braine-le-Comte, Charleroi, Fleurus, Bernissart, Mouscron, Antoing, Leuze-en Hainaut, Péruwelz Province de Liège Aywaille, Eupen, Hannut, IILE, Limbourg, Malmedy, Pepinster, Plombières, Stavelot, Theux, Verviers, Waimes, Waremme, Welkenraedt Provincie Limburg Beringen, Bilzen, Bree, Genk, Hasselt, Heusden-Zolder, Hoeselt, Leopoldsburg, Lommel, Maaseik, Maasmechelen, Sint-Truiden, Tongeren Province de Luxembourg Arlon, Aubange, Bastogne, Houffalize, Vielsalm, Erezée, Marche-En-Famenne, Bertrix, Bouillon, Neufchâteau, Paliseul, Saint-Hubert, Etalle, Virton Province de Namur Eghezée, Dinant, Vresse-sur-Semois
Brandweerdiensten waarvan de ingediende gegevens onvolledig en/of niet gevalideerd zijn De aantallen tussen haakjes verwijzen naar de gevalideerde maanden. De andere brandweerdiensten hebben gegevens verstuurd, maar deze werden niet gevalideerd. Provincie West-Vlaanderen Meulebeke (2/12), Nieuwpoort (3/12) Provincie Oost-Vlaanderen Berlare (10/12), Lokeren (9/12) Province du Hainaut Dour (6/12), Enghien (9/12), Beaumont (9/12), Comines-Warneton (2/12), Tournai (10/12)
25
Province de Liège Herve, Spa (3/12) Province de Namur Andenne (1/12), Gembloux (10/12)
Brandweerdiensten die geen gegevens ingediend hebben Provincie Antwerpen Baarle-Hertog, Wuustwezel Provincie West-Vlaanderen Lendelede Provincie Oost-Vlaanderen Denderleeuw, Hamme, Melle Province du Hainaut Mons, Binche, Chièvres, La Louvière, Quiévrain, Saint-Ghislain, Soignies, Chimay, Thuin, Ath, Beloeil, Lessines Province de Liège Amel, Büllingen, Burg-Reuland, Huy, Hamoir, Kelmis, Lontzen-Herbesthal, Sankt-Vith Province de Namur Namur, Sambreville, Fosses-la-ville, Beauraing, Rochefort, Ciney, Couvin, Florennes, Gedinne, Philippeville, Yvoir
26
Bijlage 2: Lijst van de interventietypes HOOFDGROEP Brand
GROEP algemeen melding van brandmeldcentrale buiten gebouw
besloten plaatsen controle
gras/bos/heide
industrie schouwbrand voertuig
SUBGROEP algemeen weinig of geen bewoning veel of minder mobiele bewoning algemeen vuilbak, bloembak, container algemeen Max R + 2 >R+2 HS-cabine of -installatie tuinhuisje chalet, caravan algemeen tunnel, ondergrondse parking, metro algemeen rookontwikkeling brandgeur, verdachte rook, controle van goede blussing algemeen gras, berm bos (uitgestrekte brand) turf, vuilnisbelt algemeen auto, moto vrachtwagen bus tractor - werktuig ADR vrachtwagen
vaartuig trein vliegtuig Gevaarlijke stoffen en milieu algemeen gasgeur/ontsnapping risico op explosie explosie CO-meting (controle) geurhinder vervuiling
algemeen verkenning behandeling
incident gevaarlijke stoffen incident gevaarlijke radiologische stoffen stoffen incident gevaarlijke biologische stoffen stoffen meetploeg
27
Redding en technische interventie
algemeen persoon bekneld
persoon bekneld in een voertuig
persoon in bijzonder gevaar
duikers: persoon te water instortingsgevaar dier in nood
gevaarlijk dier
vrijmaken openbare weg
Speciale interventies
wateroverlast / pompen reinigen wegdek stormschade algemeen bommelding, dreiging,… luchtvaartongeval
algemeen persoon opgesloten in lift deur openen persoon geklemd in een machine redding op hoogte persoon onder brokstukken redding in ondergrondse ruimtes algemeen verkeersongeval (personenwagen) verkeersongeval (vrachtwagen, bus) ongeval met trein/tram/metro persoon bekneld onder een trein/tram/metro ongeval met ADR-transport algemeen persoon geëlektrocuteerd CO-intoxicatie persoon die dreigt te vallen of van een hoogte af te springen algemeen opsporing algemeen gebouw voorwerp op openbaar domein algemeen klein dier groot dier dier te water algemeen hinderlijk dier wespenverdelging dringend wespenverdelging niet dringend algemeen opruiming bomen/takken verzagen
algemeen vliegtuig in nood vliegtuig neergestort algemeen met gevaarlijke stoffen
scheepvaartongeval breuk aan ondergrondse pijpleidingen
algemeen
pijpleidingen bijzondere risico's
vloeibare koolwaterstoffen gasvormige koolwaterstoffen giftige producten algemeen chemische industrie nucleaire industrie kerncentrales
treinongeval
28
Logistiek
algemeen bijstand ziekenwagen mankracht bijstand ziekenwagen ladder signalisatie installatie CP-Ops bijstand verlichting inbraak-alarm stoppen versterking
Dringende medische hulp Preventieve aanwezigheid bij manifestaties Vals alarm Extra
tent voor elke ziekenwageninterventie
goedbedoeld slechtbedoeld test panne Astrid politie-interventie
algemeen gemeentelijk fase provinciale fase algemeen versterking autopomp versterking ladder/hoogwerker versterking tankwagen versterking bevrijdingswagen versterking officier versterking grootwatertransport versterking REDteam versterking gaspakdragers versterking duikteam versterking bosbrandwagen algemeen
enkel politie
29
