Welkom bij Attero energiek met milieu KNW/SKIW 9 februari 2012
Verwerkingslocaties Verbranden en scheiden
Composteren en vergisten
Groningen
Groningen
Wijster
Wijster
Storten
Wijster Twence (15%)
VAR
Twence (15%)
VAR Moerdijk Deurne
Moerdijk
VAR
Twence (15%)
Venlo
Zevenbergen Bergen op Zoom
groencompostering
scheidingsinstallatie
compostsfabriek vergistingsinstallatie
Attero aandeelhouder: Twence (15%) 2
Excursie Wijster
Haps
Nuenen Tegelen Weert Montfort Schinnen
Tilburg
Landgraaf
Maastricht afvalenergiecentrale
Uden
Lochem
Tilburg actieve stortlocaties Wijster Landgraaf
Kengetallen Attero 2010 Verwerking Verwerking brandbaar afval Verwerking organisch afval Verwerking mineraal afval/storten
1.813Kton 436 Kton 133 Kton
Energieproductie Elektriciteit uit verbranding en vergisting Elektriciteit uit stortgas Groen gasproductie uit stortgas Aandeel Attero in Nederlandse elektriciteitsproductie
1.116 GWh 25 GWh 10,4 milj. Nm3 1%
Overig Omzet Bedrijfsresultaat* Aantal medewerkers**
313 miljoen euro 54 miljoen euro 654 * Bedrijfsresultaat: resultaat vóór rente en belasting en exclusief resultaat deelnemingen ** Inclusief ingehuurde medewerkers
3
Excursie Wijster
Aandeelhouders Provincies Groningen Drenthe Overijssel Flevoland Noord-Brabant Limburg
6,0 2,3 18,7 0,02 30,8 16,1
Gemeenten Bijna alle gemeenten in de genoemde provincies en enkele gemeenten in de provincie Friesland
4
74%
Excursie Wijster
6% 2,3%
0,02%
18,7%
26% 30,8% 16,1%
Kernwaarden • Duurzaam • Innovatief • Betrouwbaar • Klantgericht
5
Excursie Wijster
Verschuiving focus Attero (VAM)
Akkoord van Wijster 30-10-2009
Periode
focus op
resultaat
1931 – 1960
hergebruik
compostproductie
1960 – 1980
storten
economische groei
1981 – 1995
scheiding
hergebruik
1996 – 2009
verbranden
energieproductie
2010 – nu
terugwinnen
grondstoffen energieproductie
6
Excursie Wijster
Locatie Wijster
Geschiedenis • In 1929 opgericht door de Staat der Nederlanden onder de naam VAM. • De gemeente Den Haag had eind jaren ‘20 een probleem met de groeiende hoeveelheid afval. • Drenthe had in die tijd te kampen met schrale zandgronden door turfafgraving, armoede en weinig werkgelegenheid. • Oplossing: afval als grondstof voor compost naar Drenthe brengen. • Afval werd aangeleverd per trein. • Compost werd afgevoerd via het VAM-kanaal.
8
Locatie Wijster
Activiteiten locatie Wijster
bioconversie
(na)scheiden
• kunststoffen • brandstoffractie • organische fractie
9
• composteren • biomassa
Excursie Wijster
energieproductie
storten & beheer
• elektriciteit • warmte • biogas / groen gas
• waterzuivering • gaswinning • onderhoud
Afvalenergiecentrale Wijster (1) combinatie mechanische scheiding en verbranding met energieproductie
operationeel sinds 1996
scheidingscapaciteit 810.000 ton / 3 lijnen verbrandingscapaciteit 625.000 ton / 3 ovens energie rendement 22 %
10
Excursie Wijster
energieproductie 360 MWh
Afvalenergiecentrale GAVI 1
1 2 3-4 5
2
3 4 5
Loshal Ruwvuilbunker Zeeftrommels Windzifter
11
Locatie Wijster
6
7
6 RDF-bunker 7 Verbrandingsketel 8-12 Rookgasreiniging
11
13
13 Rookgascontrole 14 Luchtgekoelde condensor 15 Turbinegenerator
Huishoudelijk restafval:er is nog winst te halen ! 230 kg/bewoner, jaar
Bronscheiding Nascheiding
12
Excursie Wijster
2,8 kg 8,3 kg 8,3 kg
Elektronische apparatuur Luiers Textiel
9,9 kg
Hout
5,9 kg
Drankkartons
8,5 kg
Metalen
50,3 kg
Kunststoffen
12,3 kg
Glas
35,9 kg
Papier
52,5 kg
GFT
39,9 kg
Anders
Voorkeursmethode Methode in aanvulling op bronscheiding
Nascheiding kunststof verpakkingen • Nationale verplichting voor gemeenten per 1 januari 2010 • Uitvoering door bronscheiding of nascheiding (Attero) • Alleen vergoeding bij materiaalhergebruik (plastics -> plastics) Mix van folies
PET
informatie
PE
infraroodtechnologie scant soorten kunststoffen op lopende band
13
Excursie Wijster
• krachtige lichtbron weerkaatst op kunststoffen -> informatie • computer verwerkt info en blaast kunststof uit afval
PP
PS blaasmondjes
ONF vergisting (opstart maart 2012) ONF = Organisch Natte Fractie = organisch materiaal uit de grijze container
Kengetallen: • 56.000 ton ONF per jaar • 7.000.000 Nm3 biogas • 4.600.000 Nm3 groen gas (jaarverbruik van 3000 huishoudens) Proces: aanvoerband ONF ->> opwarmen met lagedrukstoom ->> vergister ->> gasballon ->> fakkel ->> gasopwerking ->> groen gas ->> op gasnet RENDO (o.a. Hoogeveen) ->> digistaat= brandstof voor energiecentrale
14
Excursie Wijster
Voorbeeld: droge vergister Voor 30.000 ton
Bioconversie: composteren, vergisten en biomassa
15
Excursie Wijster
Halcompostering Composteerproces • Vullen, mengen en keren • Inblazen lucht en bevochtigen • Afzuigen lucht en reinigen lucht en water
Aanvoer gft-afval
Voorbehandeling: • Verkleinen • Scheiden • Ontijzeren
16
Locatie Wijster
Nabehandeling: • Zeven • Mengen • Opslag • Narijping
Hergebruik van grondstoffen Lichte fractie uit scheiding van huishoudelijk en bedrijfsafval vervangende brandstof Nascheiding kunststoffen recycling
Biobrandstoffen: grove organische delen na Torch ® Tunka ®
mechanische zeving van gft- en groenafval
Bodemverbeteraars
Ferro en non-ferro metalen: grondstof voor
schrootverwerkende industrie
Bodemas: fundatiemateriaal voor de wegenbouw
17
Excursie Wijster
Marktaanpositie Attero in Nederland Nummer 1 in verwerking huishoudelijk restafval
Nummer 1 in verwerking gft-afval
Nummer 1 in beheer stortplaatsen
vergisting
voorvergisting
stortgaswinning
biogas
biogas
biogas
18
Excursie Wijster
Attero productielocaties groen gas Groningen Wijster
VAR
Moerdijk
Deurne
Tilburg Nuenen
Venlo
Maastricht composteerfabriek
groen gas invoeding
vergistingsinstallatie
Attero is de grootste producent van groen gas in Nederland 19
Excursie Wijster
Energieproductie verbranding
vergisting
stortgas
groen gas
20
Excursie Wijster
Attero produceert de gemiddelde energiebehoefte van 350.000 huishoudens Locatie Wijster produceert de gemiddelde energiebehoefte van 125.000 huishoudens
Beheer stortplaats Opvang verontreinigd water en zuivering ervan in eigen installaties
Stortgas wordt opgevangen uit stortplaats en omgezet in energie en ‘groen gas’
Stortplaats waterdicht ingepakt en ingericht als natuur- en recreatiegebied
21
Locatie Wijster
Aandacht voor omgeving Beperking overlast • • • • • • •
geur geluid verkeer licht stof waaivuil vogels
22
Locatie Wijster
Communicatie
Gewasmonitoring
Verkeer
Geur
Landschappelijke ontwikkeling Landschappelijk inpassingsplan • bosaanplant • erfbeplanting • wegbeplanting • poelen Project Oude Diep • informatiecentrum De Blinkerd • openstellen stortplaats voor publiek • herstel beekloop Oude Diep
23
Locatie Wijster
Energie Transitie Park: functionele indeling
Attero Noblesse
Energie Transitie Park natuurgebied
Attero
directe verbinding tot duurzame energievoorziening van Attero opeenvolgende aansluiting op duurzame energievoorziening Attero afnemen van overige diensten van Attero 24
Excursie Wijster
Nieuwe activiteiten • Centrale biogasopwerking en netinvoeding (gashub) • Levering Warmte 1. Stoomleiding (gerealiseerd) 2. Warmwaternet (2012/2013) 90 graden Celsius 3. Warmwaternet (2012) 50 graden Celsius • Droogprojecten (2013) 1. Digestaat 2. Zuiveringslib 3. Mest 4. Halffabricaten (grondstof voor bouwmarkt) • Diverse diensten
25
Excursie Wijster
Uw veiligheid, onze zorg … Daarom: • De uitgereikte veiligheidsmiddelen dragen • De aanwijzingen van de rondleider opvolgen • Binnen de gemarkeerde route lopen • Bij de groep blijven tijdens de rondleiding Daarom niet: • Fotograferen of filmen • Telefoneren • Roken • Apparatuur aanraken
26
Excursie Wijster
camping
compostfabriek kantoor
containerterminal
opslag compost
afvalenergiecentrale
bodemasopwerking
boorgruisverwerking
grondbank
groen gas productie de Blinkerd
stortplaats
N
Terrein in vogelvlucht 27
waterzuivering
Excursie Wijster
wandelgebied