SAMENVATTING VAN DE KENMERKEN VAN HET PRODUCT

Samenvatting van de productkenmerken MUSE – versie 08/2013 SAMENVATTING VAN DE KENMERKEN VAN HET PRODUCT 1

NAAM VAN HET GENEESMIDDEL

MUSE (alprostadil) 125 microgram, 250 microgram, 500 microgram, 1000 microgram - stift voor urethraal gebruik. 2

KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING

Iedere stift voor urethraal gebruik bevat 125, 250, 500 of 1000 microgram alprostadil. Voor hulpstoffen, zie 6.1. 3

FARMACEUTISCHE VORM

Stift voor urethraal gebruik. MUSE is een steriel toedieningsysteem voor eenmalig gebruik voor de urethrale toediening van alprostadil bij de man. Alprostadil is gesuspendeerd in macrogol en geperst tot een stift (met een diameter van 1,4 mm en een lengte van 3 mm) die zit in het uiteinde van de inbrengbuis van de polypropyleen applicator.

4

KLINISCHE GEGEVENS

4.1 Therapeutische indicaties Behandeling van primair organische erectiestoornissen. In aanvulling op andere onderzoeken bij de diagnostiek en behandeling van erectiestoornissen. 4.2 Dosering en wijze van toediening Gebruik bij volwassenen: Behandeling van erectiestoornissen Initiatie van de therapie: De patiënt dient geïnstrueerd te worden over de juiste gebruikswijze van MUSE door medisch geschoold personeel. De aanbevolen begindosering is 500 microgram. De dosering kan dan onder medische supervisie stapsgewijs verhoogd (tot 1000 microgram) of verlaagd (tot 250 of 125 microgram) worden totdat een bevredigende respons is bereikt. Na beoordeling van de vaardigheid van de patiënt ten aanzien van de toediening, kan de gekozen dosering worden voorgeschreven voor thuisgebruik. Het is belangrijk dat de patiënt urineert voordat MUSE wordt toegediend. Een vochtige urethra maakt de toediening van MUSE gemakkelijker en is noodzakelijk voor het oplossen van de werkzame stof. Voor toediening van MUSE de beschermhuls van de applicator verwijderen. Strek de penis omhoog tot de volledige lengte en breng de inbrengbuis in de urethra. Druk de knop in om zodoende het middel uit de inbrengbuis vrij te maken en verwijder de inbrengbuis uit de urethra (om te verzekeren dat geen medicatie op 1/8

Samenvatting van de productkenmerken MUSE – versie 08/2013 de inbrengbuis achterblijft, dient deze vóór verwijdering heen en weer te worden bewogen). Rol de penis gedurende tenminste 10 seconden tussen de handen: dit is nodig voor een adequate verdeling van het middel langs de wand van de urethra. Bij een brandend gevoel kan het helpen als de penis nog 30-60 seconden langer tussen de handen wordt gerold, of totdat het brandende gevoel ophoudt. Binnen 5-10 minuten na toediening zal de erectie tot stand komen. Deze houdt ongeveer 30-60 minuten aan. Na toediening van MUSE is het belangrijk dat de patiënt zit, of bij voorkeur staat of rondloopt terwijl de erectie tot stand komt. Gedetailleerde informatie staat in de patiëntenbijsluiter. Bij gebruik in de thuissituatie is het aan te raden regelmatig zowel de effectiviteit als de veiligheid te controleren. Aanbevolen wordt om niet meer dan 2 doses per 24 uur te gebruiken, en niet meer dan 7 doses per 7 dagen. De voorgeschreven dosis mag niet worden overschreden. Als aanvulling op andere onderzoeken bij de diagnostiek van erectiestoornissen MUSE kan aanvullend gebruikt worden bij het onderzoek van de doorbloeding van de penis met behulp van Doppler duplex ultrasonografie. Gebleken is dat 500 µg MUSE een vergelijkbaar verwijdend effect heeft op de arteriën in de penis en op de piek systolische doorstromingssnelheid als 10 µg alprostadil toegediend per intracaverneuze injectie. Tegen de tijd dat de patiënt de kliniek verlaat, dient de erectie al verdwenen te zijn. Gebruik bij ouderen Leeftijdsafhankelijke dosisaanpassingen zijn niet nodig. 4.3 Contra-indicaties MUSE is gecontra-indiceerd bij de volgende patiënten: -

Patiënten met een bekende overgevoeligheid voor het werkzame bestanddeel of één van de hulpstoffen.

-

Patiënten met een anatomische deformatie van de penis, zoals urethra-strictuur, ernstige hypospadie, een ernstige kromming in de penis, balanitis, acute of chronische urethritis, angulatie, caverneuze fibrose of de ziekte van Peyronie.

-

Patiënten met aandoeningen die hen kunnen predisposeren tot het optreden van priapisme zoals sikkelcelanemie of aanleg hiervoor, thrombocytemie, polycytemie, multipel myeloom, risicofactoren voor veneuze trombose, of een voorgeschiedenis van herhaaldelijke priapisme.

-

Patiënten voor wie seksuele activiteit wordt afgeraden of gecontra-indiceerd is, zoals mannen met onstabiele cardio- of cerebrovasculaire aandoeningen.

MUSE dient niet gebruikt te worden indien de vrouwelijke partner zwanger is of zou kunnen zijn, tenzij het koppel gebruik maakt van een condoom. MUSE mag niet worden toegepast bij vrouwen en kinderen. 4.4 Bijzondere waarschuwingen en voorzorgen bij gebruik Voordat begonnen wordt met de behandeling met MUSE dienen de onderliggende behandelbare medische oorzaken van erectiestoornissen onderzocht en behandeld te worden. Pijnlijke erectie is meer waarschijnlijk bij patiënten met anatomische misvormingen van de penis, zoals angulatie, phimosis, caverneuze fibrose, ziekte van Peyronie of plaques. Het incorrect inbrengen van MUSE kan leiden tot beschadiging van de urinebuis en kleine bloedingen hieruit. Bij patiënten die besmet zijn met bloedoverdraagbare ziekten, kan dit de overdracht van dergelijke ziekten aan hun partner vergroten.

2/8

Samenvatting van de productkenmerken MUSE – versie 08/2013 Patiënten die worden behandeld met anticoagulantia, of patiënten met stollingstoornissen kunnen een verhoogde kans op urethra-bloedingen hebben. Priapisme (erectie die meer dan zes uur duurt) kan optreden na toediening van MUSE. De behandeling van priapisme mag niet meer dan 6 uur worden uitgesteld (zie rubriek 4.9, Overdosering). Instrueer patiënten onmiddellijk te melden aan hun behandelende arts, of, indien niet beschikbaar, onmiddellijk medische hulp te zoeken voor elke erectie die langer aanhoudt dan 4 uur. Behandeling van priapisme dient te geschieden volgens de gangbare medische instructies. Tijdens klinisch onderzoek met MUSE werden priapisme (stijve erecties met een duur ≥ 6 uur) en langdurige erecties (erectieduur 4-6 uur) weinig frequent gemeld (respectievelijk bij < 0,1% en bij 0,3% van de patiënten).. Selecteer de laagst effectieve dosis om het risico te minimaliseren.. Dosisverlaging of stoppen met de behandeling kan dan nodig zijn bij een patiënt die priapisme ontwikkelt. Fibrose van de penis, met inbegrip van angulatie, caverneuze fibrose, fibrotische nodules en de ziekte van Peyronie kan optreden na toediening van MUSE. Het optreden van fibrose kan toenemen met een langere gebruiksduur. Regelmatige follow-up van patiënten, met een zorgvuldige bestudering van de penis, wordt sterk aanbevolen om tekenen van fibrose van de penis of de ziekte van Peyronie op te sporen. De behandeling met MUSE dient te worden gestaakt bij patiënten die penis angulatie, caverneuze fibrose of de ziekte van Peyronie ontwikkelen. MUSE moet met voorzichtigheid worden gebruikt bij patiënten die hebben ervaren TIA's of mensen met een onstabiele cardiovasculaire aandoeningen. MUSE is niet bedoeld voor gelijktijdige toediening met andere middelen voor de behandeling van erectiele dysfunctie (zie ook rubriek 4.5). Het potentieel voor misbruik van MUSE dient in overweging te worden genomen bij patiënten met een voorgeschiedenis van een psychische stoornis of verslaving. Seksuele stimulatie en geslachtsgemeenschap kunnen leiden tot cardiale en pulmonale complicaties bij patiënten met coronaire hartziekte, congestief hartfalen of pulmonaire ziekte. Bij gebruik van MUSE moeten deze patiënten voorzichtig zijn bij seksuele activiteiten. Patiënten en hun partners dienen te worden geïnformeerd dat MUSE geen bescherming biedt tegen de overdracht van seksueel overdraagbare aandoeningen. Hen dient te worden aangeraden andere beschermende maatregelen te treffen tegen de overdracht van seksueel overdraagbare aandoeningen, inclusief het humaan immunodeficiëntie virus (HIV). MUSE heeft geen invloed op de veiligheid van condooms. Bij gebruik van MUSE kan een kleine hoeveelheid alprostadil in het sperma terecht komen bovenop het aldaar aanwezige lichaamseigen PGE1. Daarom dient voor adequate anticonceptie gezorgd te worden als de vrouwelijke partner van vruchtbare leeftijd is. Het gebruik van MUSE in patiënten met penisimplantaten is in een beperkt aantal gevallen gemeld in de literatuur. Er kan echter geen conclusie worden getrokken betreffende de veiligheid of werkzaamheid bij deze combinatie. 4.5 Interacties met andere geneesmiddelen en andere vormen van interactie Daar na gebruik van MUSE de concentratie van alprostadil in de perifere bloedcirculatie laag is, is het optreden van systemische interacties niet waarschijnlijk. Toch kunnen middelen die van invloed zijn op de zwelfunctie van de penis ook de respons op MUSE beïnvloeden. Decongestiva en eetlustremmers kunnen het effect van MUSE verminderen. Een verhoogd risico op urethra-bloedingen is aanwezig bij patiënten die worden behandeld met anticoagulantia en bij patiënten met stollingsstoornissen.

3/8

Samenvatting van de productkenmerken MUSE – versie 08/2013 In de literatuur is beperkte informatie beschikbaar betreffende gelijktijdig gebruik van MUSE en sildenafil voor de behandeling van erectiele dysfunctie. Er kan echter geen conclusie getrokken worden wat betreft de veiligheid of effectiviteit van deze combinatie. Sympathicomimetica kunnen het effect van alprostadil verminderen. Alprostadil kan de effecten van antihypertensiva, vaatverwijders, anticoagulantia en trombocytenaggregatieremmers versterken. Er is onvoldoende informatie bekend betreffende het gelijktijdig gebruik van MUSE met vasoactieve medicatie. Er is een mogelijkheid dat deze combinatie een verhoogd risico oplevert voor hypotensieve symptomen, hetgeen meer zal voorkomen bij oudere patiënten. 4.6 Vruchtbaarheid, zwangerschap en borstvoeding Bij gebruik van MUSE kan een kleine hoeveelheid alprostadil in het semen terecht komen bovenop het aldaar aanwezige lichaamseigen PGE1. Om vaginale irritatie te voorkomen en ter bescherming van de foetus tegen ieder mogelijk risico dient bij geslachtsgemeenschap met een zwangere partner altijd een condoom gebruikt te worden. 4.7 Beïnvloeding van de rijvaardigheid en het vermogen om machines te bedienen Patiënten dient te worden aangeraden af te zien van activiteiten als autorijden of het verrichten van risicovolle bezigheden waarbij ongevallen het gevolg kunnen zijn indien zich hypotensie of syncope zou voordoen na toediening van MUSE. Als patiënten last krijgen van hypotensie en/of syncope, dan treedt dit meestal op tijdens de titratiefase van het middel en binnen één uur na toediening. 4.8 Bijwerkingen De meest voorkomende bijwerkingen na behandeling met MUSE was pijn in de penis. In de meeste gevallen werd de pijn als licht of matig beoordeeld. Fibrose van de penis en aanhoudende erectie zijn zelden gemeld. Bijwerkingen die gemeld zijn tijdens behandeling met MUSE zijn vermeld in onderstaande tabel. De frequenties zijn Zeer vaak (>1/10); Vaak (>1/100 tot < 1/10); Soms (>1/1000 tot < 1/100); Zelden (>1/10.000 tot <1/1.000); Zeer zelden (<1/10.000); niet bekend (kan met de beschikbare gegevens niet worden bepaald). Orgaansysteem Infecties en parasitaire aandoeningen Zenuwstelselaandoeningen

Frequentie Soms

Bijwerking verkoudheid

Vaak Soms

Hoofdpijn, gevoel van duizeligheid Syncopes, pre-syncope,

Bloedvataandoeningen

Vaak

hypoasthenie, hyperasthenie

Zeer zelden Zelden

Symptomatische hypotensie, hematoom Aandoening van de venen, perifere vaatziekte, vasodilatatie Misselijkheid Zwelling van de venen in de benen, erytheem, hyperhidrose, huisuitslag, pruritis, scrotaal eritheem Urticaria Spierspasmen

Soms

Pijn in benen

Zeer vaak

Brandend gevoel in de urethra

Soms Maagdarmstelselaandoeningen Huid- en onderhuidaandoeningen

Skeletspierstelsel- en bindweefselaandoeningen

Soms Soms

Nier- en urinewegaandoeningen

4/8

Samenvatting van de productkenmerken MUSE – versie 08/2013 Vaak Soms Voortplantingsstelsel- en borstaandoeningen

Zelden Zeer vaak Vaak

Soms

Onderzoeken

Zelden Soms

Kleine urethrale bloedingen Dysurie, hematurie, pollakisurie, mictiedrang Urineweginfectie Pijn in de penis Langdurig erectie, ziekte van Peyronie, pijn in de testis, brandend gevoel of jeuk in de vagina (bij de partner) Pijn in het perineum, erectiestoornissen, ejaculatiestoornissen, balanitis, pijnlijke erectie, phimosis, priapisme, pijnlijke erectie, aandoening van het scrotum, scrotum erytheem, scrotum pijn, spermatocele, scrotaal oedeem, testiculaire aandoening, testiculaire zwelling, testiculair oedeem, testiculaire massa, pijn in het bekken. fibrose van de penis Lage bloeddruk, versnelde hartslag, verhoogd bloed creatinine

Ongeveer 6% van de partners van patiënten die MUSE actief gebruiken meldde een brandend gevoel of jeuk in de vagina. Dit kan veroorzaakt worden of wel door de hervatting van seksuele activiteiten, of wel door het gebruik van MUSE.

Melding van vermoedelijke bijwerkingen Het is belangrijk om na toelating van het geneesmiddel vermoedelijke bijwerkingen te melden. Op deze wijze kan de verhouding tussen voordelen en risico’s van het geneesmiddel voortdurend worden gevolgd. Beroepsbeoefenaren in de gezondheidszorg wordt verzocht alle vermoedelijke bijwerkingen te melden via de Federaal agentschap voor geneesmiddelen en gezondheidsproducten Afdeling Vigilantie EUROSTATION II Victor Hortaplein, 40/ 40 B-1060 Brussel. Website: www.fagg.be E-mail: [email protected] 4.9 Overdosering Overdosering van MUSE is niet gemeld. In geval van een overdosering met alprostadil kunnen symptomatische hypotensie, aanhoudende pijn in de penis en in zeldzame gevallen priapisme voorkomen. Patiënten dienen geobserveerd te worden totdat systemische en lokale symptomen zijn verdwenen. Bij een erectie die langer dan vier uur aanhoudt dient de patiënt te worden aangeraden medische hulp te zoeken. De volgende behandeling kan worden ingesteld: •

Laat de patiënt op zijn rug of zij liggen. Leg een zak met ijs afwisselend gedurende 2 minuten op het bovenste deel van de binnenkant van beide dijen (dit kan een reflexopening van de veneuze kleppen tot gevolg hebben). Stop de behandeling indien na 10 minuten nog geen verbetering is waar te nemen.

5/8

Samenvatting van de productkenmerken MUSE – versie 08/2013

5

•

Wanneer de ijszak onvoldoende effectief is en de erectie reeds langer dan 6 uur duurt, dient aspiratie van de penis plaats te vinden. Breng op aseptische wijze een 19-21 gauge vlindernaald in het corpus cavernosum en aspireer 20 tot 50 ml bloed. Dit kan de zwelling van de penis doen afnemen. Indien nodig kan de handeling herhaald worden aan de andere kant van de penis.

•

Als ook aspiratie niet succesvol is dan wordt intracaverneuze injectie van α-sympaticomimetica aangeraden. Hoewel de algemene contra-indicaties voor de toediening van een vasoconstrictivum in de penis niet van toepassing zijn bij de behandeling van priapisme, is wel voorzichtigheid geboden bij de uitvoer van deze handeling. Gedurende de procedure dienen de bloeddruk en hartfrequentie bewaakt te worden. Uiterste voorzichtigheid is geboden in geval van patiënten met coronaire hartziekten, onbehandelde hypertensie, cerebrale ischemie en bij gebruik van mono-amino-oxidase remmers. In het laatste geval dienen de benodigdheden voor het couperen van een hypertensieve crisis in de behandelruimte aanwezig te zijn.

•

Elke 5-10 minuten dient 0,5 tot 1 ml van een fenylefrine-oplossing met een concentratie van 200 microgram/ml te worden geïnjecteerd. Als alternatief kan eenzelfde hoeveelheid van een 20 µg/ml adrenaline oplossing worden gebruikt. Indien nodig, kan dit worden gevolgd door verdere aspiratie van bloed via dezelfde vlindernaald. De maximum dosering fenylefrine bedraagt 1 mg, van adrenaline 100 microgram (overeenkomend met 5 ml van de oplossing).

•

Als alternatief kan metaraminol worden gebruikt, maar bedacht moet worden dat hierbij fatale hypertensieve crises zijn gemeld. Als deze behandeling nog steeds het priapisme niet hebben doen verhelpen, dient de patiënt onmiddellijk te worden verwezen voor chirurgische behandeling.

FARMACOLOGISCHE EIGENSCHAPPEN

5.1 Farmacodynamische eigenschappen Farmacotherapeutische categorie: middelen bij erectiestoornissen - ATC code: G04B E01 Alprostadil is chemisch identiek aan prostaglandine E 1 (PGE1). PGE1 veroorzaakt onder andere vasodilatatie van de vaten in de zwellichamen van het corpus cavernosum en toename van de caverneuze arteriële bloeddoorstroming wat leidt tot het stijf worden van de penis. 5.2 Farmacokinetische gegevens Ongeveer 80% van de alprostadil die wordt vrijgegeven uit MUSE wordt binnen 10 minuten geabsorbeerd door de urethrale mucosa. De halfwaardetijd is minder dan 10 minuten en perifere veneuze plasmaconcentraties zijn laag of niet aantoonbaar. Alprostadil wordt zowel plaatselijk als in de longcapillairen snel gemetaboliseerd. De metabolieten worden uitgescheiden in urine (90% binnen 24 uur) en feces. Er zijn geen aanwijzingen over weefselopslag van alprostadil of de metabolieten. 5.3 Gegevens uit het preklinisch veiligheidsonderzoek Bij ratten werd bij hoge doses prostaglandine E1 een verhoging van de foetale resorptie waargenomen, mogelijk als gevolg van maternale stress. Alprostadil in hoge concentraties (400 microgram /ml) was niet van invloed op de beweeglijkheid en levensvatbaarheid van menselijke zaadcellen in vitro. Bij konijnen waren er geen schadelijke effecten op de foetus of de voortplantingsfuncties bij vaginale toediening van een maximale dosis van 4 mg. In de meerderheid van de in vitro en in vivo genotoxiciteit testsystemen waaraan alprostadil is onderworpen had een negatief resultaat. Tot deze testen behoren de bacteriële-reversie-test uitgevoerd met Salmonella typhimurium, ‘unscheduled’ DNA-synthese in de primaire hepatocyten van de rat, ‘forward’ mutatie-assay op de hprt-plaats in gekweekte eicellen van de Chinese hamster, alkaline elutietest, ‘sister’ chromatide ‘exchange assay’ (alle vijf in vitro testen), en de micronucleustest bij muizen en ratten (in vivo testen).

6/8

Samenvatting van de productkenmerken MUSE – versie 08/2013 Bij twee andere in vitro testen, de analyse van ‘forward mutation assay’ in muislymphomen en de assay betreffende chromosomale afwijkingen in de ovaria van Chinese hamsters, produceerde alprostadil grenspositieve respectievelijk positieve resultaten wat betreft chromosomale beschadiging. Gezien het aantal negatieve in vitro-resultaten en het gebrek aan bewijs voor genotoxiciteit in twee in vivo-testen, bestaat er twijfel over de biologische significantie van de positieve uitkomsten van laatst genoemde in vivo-testen. Over het algemeen kan op grond van de thans beschikbare data niet volledig worden uitgesloten dat alprostadil geen significante genotoxische activiteit bij de mens zal hebben in de doseringen zoals toegepast voor het onderhavige product. 6

FARMACEUTISCHE GEGEVENS

6.1 Lijst van hulpstoffen Macrogol 1450 MUSE 125 microgram: macrogol 1450 qs. ad 5 mg MUSE 250 microgram: macrogol 1450 q.s. ad 10 mg MUSE 500 microgram: macrogol 1450 q.s. ad 5 mg MUSE 1000 microgram: macrogol 1450 q.s. ad 10 mg 6.2 Gevallen van onverenigbaarheid Niet van toepassing. 6.3 Houdbaarheid Muse 125 microgram en Muse 250 microgram: 18 maanden Muse 500 microgram en Muse 1000 microgram: 2 jaar Vanuit een microbieel standpunt, dient het product onmiddellijk gebruikt te worden na opening van de folieenvelop.

6.4 Speciale voorzorgsmaatregelen bij bewaren Bewaar bij 2-8°C (in de koelkast). Bewaar in de originele verpakking. Ongeopende enveloppen kunnen door de patiënt voor een periode van maximaal 14 dagen voorafgaande aan het gebruik, buiten de koelkast, beneden 30°C worden bewaard. 6.5 Aard en inhoud van de verpakking MUSE is per applicator individueel verpakt in een envelop. Een doos bevat 1, 2, 3, 6 of 10 verpakkingen. Niet alle genoemde verpakkingsgrootten worden in de handel gebracht. De envelop is vervaardigd van folie/laminaat. De applicator is gemaakt van polypropyleen, geschikt voor medisch gebruik. 6.6 Speciale voorzorgsmaatregelen voor het verwijderen en andere instructies Geen bijzondere vereisten. 7

HOUDER VAN DE VERGUNNING VOOR HET IN DE HANDEL BRENGEN

Meda Pharma n.v. – Terhulpsesteenweg 166 – 1170 Brussel 8.

NUMMER VAN DE VERGUNNING VOOR HET IN DE HANDEL BRENGEN

7/8

Samenvatting van de productkenmerken MUSE – versie 08/2013 MUSE 125 microgram: BE 203016 MUSE 250 microgram: BE 203025 MUSE 500 microgram: BE 203034 MUSE 1000 microgram: BE 203043 STATUUT VAN AFLEVERING Op medisch voorschrift 9.

DATUM VAN EERSTE VERLENING VAN DE VERGUNNING/HERNIEUWING VAN DE VERGUNNING

10.

DATUM VAN HERZIENING VAN DE TEKST 04/2014

8/8