Samenvatting van de Kenmerken van het Product
SAMENVATTING VAN DE KENMERKEN VAN HET PRODUCT
1.
NAAM VAN HET GENEESMIDDEL Clindamycin Sandoz 150 mg capsules, hard Clindamycin Sandoz 300 mg capsules, hard
2.
KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING 1 capsule Clindamycin Sandoz 150 mg bevat 150 mg clindamycine, overeenkomend met 169,235 mg clindamycine hydrochloride. 1 capsule Clindamycin Sandoz 300 mg bevat 300 mg clindamycine, overeenkomend met 348,40 mg clindamycine hydrochloride. Voor een volledige lijst van hulpstoffen, zie rubriek 6.1.
3.
FARMACEUTISCHE VORM Capsules, hard. Clindamycin Sandoz 150 mg capsules: opake, bruine/rood-bruine, gelatine capsules, hard. Clindamycin Sandoz 300 mg capsules: opake, bruine, gelatine capsules, hard.
4.
KLINISCHE GEGEVENS
4.1.
Therapeutische indicaties Clindamycine is aangewezen bij de behandeling van ernstige infecties, veroorzaakt door clindamycine-gevoelige micro-organismen (waaronder Staphylococcus aureus) bij patiënten die allergisch zijn aan penicillinen. Bij aërobe infecties is clindamycine een alternatief als andere antimicrobiële middelen niet actief of tegenaangewezen zijn. Bij anaërobe infecties kan clindamycine als eerste keuze worden overwogen. 1) Infecties van de bovenste luchtwegen: chronische sinusitis door anaërobe kiemen. Clindamycine kan worden gebruikt in bepaalde gevallen van chronische suppuratieve otitis media of als ondersteunende therapie samen met een antibioticum dat actief is tegen Gramnegatieve aërobe organismen. Infecties veroorzaakt door H. influenzae zijn geen indicatie (zie rubriek 5.1 Farmacodynamische eigenschappen). Clindamycine kan eveneens worden gebruikt bij recurrente pharyngotonsillitis als andere antimicrobiële middelen niet actief of tegenaangewezen zijn (penicillinen, erythromycine en chemisch verwante macroliden, cefalosporines). 2) Infecties van de onderste luchtwegen zoals: aspiratiepneumonie, longabsces, necrotiserende pneumonie en empyeem; bacteriële longontsteking. Clindamycin Sandoz kan ook gebruikt worden als adjuvans bij de behandeling van Gram-negatieve longontstekingen om Gram-positieve kokken en anaëroben te onderdrukken. 3) Ernstige infecties van de huid en de weke weefsels. 4) Bot- en gewrichtsinfecties zoals osteomyelitis en septische artritis.
1/9
Samenvatting van de Kenmerken van het Product
5) Ernstige gynaecologische infecties van het kleine bekken (PID of Pelvic Inflammatory Disease) zoals endometritis, onderhuidse infecties, perivaginale infecties, tubo-ovariële abscessen en salpingitis bij gelijktijdige toediening van een antibioticum met adequate activiteit tegen Gram-negatieve aëroben. Enkelvoudige therapie met clindamycine in geval van cervicitis ten gevolge van Chlamydia trachomatis. 6) Bij intra-abdominale infecties waaronder peritonitis en abdominaal absces is de keuzebehandeling clindamycine geassocieerd met een antibioticum met adequate activiteit tegen Gram-negatieve aëroben. Bij gelijktijdige toediening samen met een geschikt Gramnegatief antibioticum zoals een aminoside, is clindamycine effectief gebleken bij het voorkomen van peritonitis of intra-abdominale abscessen na darmperforatie en bacteriële contaminatie veroorzaakt door een trauma. 7) Septicemie en endocarditis. De doeltreffendheid van clindamycine bij de behandeling van geselecteerde gevallen van endocarditis is gedocumenteerd (nadat de bactericide werking van clindamycine op de causale kiem was gebleken tijdens in vitro tests met adequate, haalbare serumconcentraties). 8) Tandinfecties zoals peridentaal abces en parodontitis. 9) Beperkt klinisch onderzoek suggereert dat clindamycine kan worden gebruikt voor de behandeling van encephalitis door Toxoplasma bij patiënten met aids. Bij patiënten die de gebruikelijke behandeling niet verdragen, is clindamycine in combinatie met pyrimetamine doeltreffend gebleken. 10) Beperkt klinisch onderzoek suggereert dat clindamycine kan worden gebruikt voor de behandeling van Pneumocystis carinii pneumonie bij patiënten met aids. Bij patiënten die de gebruikelijke behandeling (met sulfadiazine) niet verdragen of er onvoldoende op reageren, kan clindamycine worden gebruikt in combinatie met primaquine. 11) Uit klinisch onderzoek blijkt dat clindamycine een alternatieve therapie kan zijn, alleen of in combinatie met kinine of amodiaquine, voor de behandeling van malaria door resistente P. falciparum. Zoals voor alle antibiotica, moeten bij ernstige infecties in vitro gevoeligheidstesten worden uitgevoerd. 4.2
Dosering en wijze van toediening De dosering en toedieningswijze moeten bepaald worden in functie van de ernst van de infectie, de toestand van de patiënt en de gevoeligheid van de ziekte-veroorzakende kiem. Het is aan te bevelen de capsules met een vol glas water in te slikken om slokdarmirritatie te vermijden. Volwassenen De gebruikelijke posologie bedraagt 600 - 1.800 mg verdeeld over 3 of 4 innames. In het uitzonderlijke geval van een behandeling voor een recurrente β-hemolytische streptokokkeninfectie: 300 mg tweemaal daags gedurende minstens 10 dagen (zie beperking in de rubriek 4.1 Therapeutische indicaties). Cervicitis ten gevolge van Chlamydia trachomatis: 1.800 mg per dag verdeeld over verscheidene giften gedurende 10 - 14 dagen. Kinderen (ouder dan 12 jaar) 8 tot 25 mg/kg/dag in 3 of 4 gelijke doses.
2/9
Samenvatting van de Kenmerken van het Product
Dosering bij gestoorde nierfunctie en/of leverfunctie Aanpassing van de dosering is niet nodig bij patiënten met nierfunctiestoornissen. Hemodialyse en peritoneale dialyse zijn niet effectief om clindamycine uit het serum te verwijderen. Bij patiënten met matige tot ernstige leverfunctiestoornissen is er een verlenging van de halfwaardetijd van clindamycine gezien. Wanneer clindamycine om de 8 uur wordt toegediend treedt er slechts zelden accumulatie op. Daarom wordt een doseringsvermindering niet nodig geacht. Encefalitis door Toxoplasma bij patiënten met aids Clindamycin Sandoz capsules in een dosis van 600 tot 1.200 mg om de 6 uur gedurende 2 weken gevolgd door de orale toediening van 300 tot 600 mg om de 6 uur. De totale behandeling duurt gewoonlijk 8 tot 10 weken. Men dient 25 mg tot 75 mg pyrimetamine per dag gedurende 8 tot 10 weken oraal toe te dienen. Bij hogere doses van pyrimetamine dient men 10 tot 20 mg folinezuur per dag toe te dienen. Pneumocystis carinii pneumonie bij patiënten met aids Clindamycin Sandoz capsules in een dosis van 300 mg tot 450 mg om de 6 uur gedurende 21 dagen, gecombineerd met 15 mg tot 30 mg primaquine oraal per dag gedurende 21 dagen. Malaria 20 mg/kg/dag oraal gedurende minimum 5 dagen. 4.3
Contra-indicaties Clindamycine is gecontraïndiceerd bij patiënten die eerder overgevoelig zijn gebleken voor clindamycine of lincomycine of één van de andere bestanddelen van het product en bij meningitis.
4.4
Bijzondere waarschuwingen en voorzorgen bij gebruik Behandeling met clindamycine is in verband gebracht met zware colitis, mogelijk met fatale afloop. Toxines, geproduceerd door Clostridium difficile zijn de belangrijkste oorzaak van antibioticum-geassocieerde colitis. Deze vorm van colitis uit zich onder de vorm van milde, waterige diarree die zich kan ontwikkelen tot ernstige, aanhoudende diarree, leukocytose, koorts, zware abdominale krampen die kunnen samengaan met verlies van bloed en slijm. Zonder bijkomende behandeling kan er peritonitis, shock en toxisch megacolon optreden. Antibiotica-gerelateerde colitis kan optreden tijdens de behandeling met clindamycine tot 2 tot 3 weken na de behandeling. De diagnose van antibiotica-gerelateerde colitis wordt meestal gesteld aan de hand van de klinische symptomen. De diagnose kan bevestigd worden door het endoscopisch aantonen van pseudomembraneuze colitis, of door het aantonen van Clostridium difficile en toxines in de stoelgang. De behandeling van antibiotica-gerelateerde colitis kan één of alle volgende stappen inhouden: 1) Bij milde antibiotica-gerelateerde colitis: - stopzetting van de behandeling met clindamycine; - toediening van colestipol (3 x 5 mg per dag aanbevolen) of colestyramineharsen (3 x 4 mg per dag aanbevolen). 2) Bij ernstige antibiotica-gerelateerde colitis: - toediening van elektrolytvloeistof en proteïnesupplement; - toediening van metronidazole (500 mg, peroraal, om de 8 uren gedurende 10 dagen); - toediening van vancomycine bij hervallen; - bij gelijktijdige toediening van vancomycine en colestyramine bestaat het gevaar
3/9
Samenvatting van de Kenmerken van het Product
van binding. Daarom wordt er aangeraden een tijdsinterval te respecteren tussen de toedieningen; - toediening van 25.000 units bacitracine peroraal, viermaal per dag gedurende 7 tot 10 dagen als alternatieve behandeling. 3) Geneesmiddelen die de darmmotiliteit stilleggen moeten vermeden worden. Clindamycine moet met voorzichtigheid worden voorgeschreven bij personen die vroeger reeds hebben geleden aan gastro-intestinale aandoeningen, in het bijzonder colitis. Antibioticagerelateerde colitis en diarree komen meer voor en onder een ernstigere vorm bij verzwakte en/of oudere patiënten. Aangezien clindamycine in het cerebrospinaal vocht niet adequaat diffundeert, mag dit geneesmiddel niet worden toegepast ter behandeling van meningitis. In vitro is tussen clindamycine en erythromycine antagonisme aangetoond. Omwille van een mogelijke klinische betekenis mogen beide middelen niet gelijktijdig worden gebruikt. Bij langdurige behandelingen dienen lever- en nierfunctie te worden gecontroleerd. Het is gebleken dat clindamycine neuromusculair blokkerende eigenschappen bezit, die de werking van andere neuromusculaire blockers kunnen versterken. Bij patiënten die met dergelijke middelen worden behandeld dient clindamycine dus met voorzichtigheid te worden gebruikt. Bij patiënten met ernstige nierstoornissen en/of ernstige leveraandoeningen gepaard gaande met ernstige metabole afwijkingen, dient clindamycine voorzichtig te worden toegepast; wanneer hoge doses vereist zijn, moeten de clindamycine-serumspiegels worden bepaald (zie rubriek 4.2 Dosering en wijze van toediening). Hulpstoffen Clindamycin Sandoz capsules bevatten lactose. Patiënten met zeldzame erfelijke problemen in de suikerstofwisseling (zoals galactose intolerantie, Lapp lactase deficiëntie of glucosegalactose malabsorptie) mogen dit geneesmiddel niet innemen. 4.5
Interacties met andere geneesmiddelen en andere vormen van interacties Antagonisme werd aangetoond tussen clindamycine, erythromycine en chemisch verwante macroliden. Het is gebleken dat clindamycine neuromusculair blokkerende eigenschappen bezit, die de werking van andere neuromusculaire blockers kunnen versterken. Bij patiënten die met dergelijke middelen worden behandeld dient clindamycine dus met voorzichtigheid te worden gebruikt.
4.6
Vruchtbaarheid, zwangerschap en borstvoeding Zwangerschap Veilig gebruik gedurende de zwangerschap werd niet aangetoond. Clindamycine passeert de placenta. Na meervoudige doseringen, bedroegen de concentraties in de amnionvloeistof ongeveer 30 % van de verwachte concentraties in het bloed bij de moeder. Clindamycine mag enkel gebruikt worden tijdens de zwangerschap indien noodzakelijk. Borstvoeding Clindamycine werd aangetoond in de moedermelk, in concentraties van 0,7 tot 3,8 µg/ml. Wegens de mogelijkheid op ernstige bijwerkingen bij kinderen die borstvoeding krijgen, moet een beslissing worden genomen tussen het stoppen van de borstvoeding of de behandeling met
4/9
Samenvatting van de Kenmerken van het Product
het geneesmiddel, rekening houdend met het belang van het geneesmiddel voor de moeder (zie rubriek 4.4 Bijzondere waarschuwingen en voorzorgen bij gebruik). 4.7.
Beïnvloeding van de rijvaardigheid en het vermogen om machines te bedienen Er zijn geen aanwijzingen dat clindamycine invloed heeft op de rijvaardigheid of het vermogen om machines te bedienen.
4.8.
Bijwerkingen Gastro-intestinaal Buikpijn, misselijkheid, braken, diarree (zie rubriek 4.4 Bijzondere waarschuwingen en voorzorgen bij gebruik) en oesofagitis. Nagenoeg alle antibiotica kunnen (soms na een latentietijd) aanleiding geven tot ernstige diarree, colitis of pseudomembraneuze colitis, veroorzaakt door toxines van Clostridium difficile. Indien ernstige of langdurige gevallen van diarree optreden tijdens de behandeling, moet de therapie worden gestaakt. Colitis dient specifiek behandeld te worden, bijvoorbeeld met vancomycine per os, gecombineerd met adequate toedieningen van vloeistoffen, elektrolyten en proteïnen. Geneesmiddelen die de darmperistaltiek inhiberen dienen vermeden te worden. Overgevoeligheidsreacties Tijdens de medicamenteuze behandeling zijn maculopapulaire rash en urticaria waargenomen. De clindamycinetherapie werd in verband gebracht met mazelenachtige erytheem. Zelden is erythema multiforme, soms gelijkend op het syndroom van Stevens-Johnson gemeld. Enkele gevallen van anafylactoïde reacties werden waargenomen. Bij ernstige anafylactoïde reacties moet onmiddellijk ingegrepen worden met epinefrine (adrenaline), zuurstof en intraveneus toegediende steroïden. Indien nodig moet eveneens mechanische beademing, eventueel met intubatie, worden toegepast. Lever Tijdens de behandeling met clindamycine zijn geelzucht en gestoorde leverfunctietests waargenomen. Huid en slijmvliezen Pruritus, vaginitis en zeldzame gevallen van exfoliatieve en vesiculobulleuze dermatitis. Haematopoiesis Voorbijgaande neutropenie (leukopenie) en eosinofilie, agranulocytose en trombocytopenie. In geen van deze gevallen kon een rechtstreeks etiologisch verband met de clindamycinebehandeling worden vastgesteld.
4.9.
Overdosering Clindamycinetoxiciteit is niet dosisgebonden. Bij een overdosering zijn er geen specifieke symptomen. Hemodialyse en peritoneale dialyse zijn niet effectief om clindamycine uit het serum te verwijderen.
5.
FARMACOLOGISCHE EIGENSCHAPPEN
5.1.
Farmacodynamische eigenschappen Farmacotherapeutische categorie: Antibacteriële middelen voor systemisch gebruik – Lincosamides. ATC code: J01FF01
5/9
Samenvatting van de Kenmerken van het Product
Clindamycine is een semi-synthetisch antibioticum verkregen door 7-(S)-chlorosubstitutie van de 7-(R)-hydroxylgroep van lincomycine. Door zijn werking op de proteïnesynthese van de micro-organismen bezit clindamycine een sterke anti-microbiële activiteit. Afhankelijk van de gevoeligheid van de kiem en de concentratie van het antibioticum, kan clindamycine ofwel bactericied ofwel bacteriostatisch werken. Clindamycine is in vitro actief tegen de kiemen weergegeven in de onderstaande tabel: Organismen Aërobe Gram-positieve kokken Staphylococcus aureus Staphylococcus epidermidis (penicillinase en niet-penicillinase producerende kolonies) Streptokokken Pneumokokken Anaërobe Gram-negatieve bacillen Bacteroides species inclusief: B. fragilis groep P. melaninogenicus (B. melaninogenicus) groep Fusobacterium species
MIC 90 (µg/ml) 0,5 0,15 – 0,53 0,23
2–4 0,07 0,85
Anaërobe Gram-positieve, niet-sporulerende bacillen Propionibacterium 0,16 Eubacterium 4 Actinomyces – onder andere A. israelii 0,12 Anaërobe en micro-aërofiele Gram-positieve kokken Peptococcus species Peptostreptococcus species Micro-aërofiele streptokokken Clostridia, inclusief: C. perfringens Andere Clostridia species. C. sporogenes en C. tertium zijn dikwijls resistent, gevoeligheidstests moeten uitgevoerd worden. Andere Chlamydia trachomatis Sommige stammen van Toxoplasma gondii Pneumocystitis carinii
Sommige stammen van Plasmodium falciparium (inclusief chloroquine resistente stammen) Gardnerella vaginalis Mobiluncus spp, inclusief Mobiluncus mulieris en Mobiluncus curtisii Mycoplasma hominis
2
3,4 8
2 MIC50 = 1-11 ng/ml Geen gegevens beschikbaar, niet aangeraden als monotherapie
0,3 0,5 0,016
Staphylococcus aureus stammen die gevoelig zijn voor methicilline, zijn in het algemeen gevoelig voor clindamycine. Clindamycine bezit een grote activiteit tegen vele stammen van
6/9
Samenvatting van de Kenmerken van het Product
methicilline resistente staphylokokken (MRSA). Het optreden van een aanzienlijk aantal clindamycineresistente MRSA-stammen sluit echter het gebruik van clindamycine voor infecties veroorzaakt door deze organismen zonder gevoeligheidstest uit. In vitro ontwikkelen enkele erythromycineresistente stafylokokkenstammen vrij snel resistentie tegen clindamycine. De volgende kiemen zijn meestal resistent: Aërobe Gram-negatieve bacillen; Enterococcus faecalis; Nocardia species; Neisseria meningitidis; Stammen van Haemophilus influenzae (afhankelijk van plaatsen waar antibioticaresistentie gemakkelijk optreedt). In vitro werd kruisresistentie waargenomen tussen clindamycine en lincomycine. Antagonisme werd aangetoond tussen clindamycine en erythromycine en chemisch verwante macroliden. Clindamycine vertoont geen antagonisme met de penicillinen. Hoewel clindamycinehydrochloride zowel in vivo als in vitro werkzaam is, zijn clindamycinefosfaat en clindamycinepalmitaat in vitro niet werkzaam. Beide verbindingen worden echter in vivo snel gehydrolyseerd tot de werkzame base. De dosering voor kinderen is normaal gezien van 3-6 mg/kg tot 5-7 mg/kg/dag, afhankelijk van de pathologie. 5.2.
Farmacokinetische eigenschappen Resorptie Clindamycine wordt na toediening per os snel en vrijwel volledig (90 %) geresorbeerd. In onderstaande tabel worden de gemiddelde plasmaspiegels beschreven, bekomen na orale toediening van 150 mg bij volwassenen. Toedieningsweg en dosering
Tijd/plasmaspiegels in µg/ml 45 min
Oraal, 150 mg HCl
2,5
1u
2u
3u
6u
2,48 1,88 1,51 0,7
Distributie De eiwitbinding ligt tussen 40 en 90 % van de toegediende dosis. Geen accumulatie kon worden vastgesteld bij orale toediening. Clindamycine dringt gemakkelijk door in de meeste lichaamsvochten en weefsels. In het botweefsel wordt ca. 40 % (20 - 75 %) van de serumpiek bereikt, in de moedermelk 50 - 100 %, in het synoviaalvocht 50 %, in het sputum 30 - 75 %, in het peritoneaalvocht 50 %, in het foetale bloed 40 %, in pus 30 %, in het pleuraalvocht 50 - 90 %. Clindamycine dringt echter niet door in het cerebrospinaal vocht, ook niet in geval van meningitis. Biotransformatie Clindamycine heeft een halfwaardetijd van ca. 1,5 – 3,5 uur. Deze wordt enigszins verlengd bij patiënten met sterk gereduceerde lever- of nierfunctie. Het doseringsschema hoeft echter niet te worden aangepast bij matige of matig ernstige nier- of leverfunctiestoornissen. Clindamycine wordt relatief sterk gemetaboliseerd. Uitscheiding De uitscheiding in de urine bedraagt 10 - 20 % en in de faeces ongeveer 4 % in microbiologisch actieve vorm. Het overige wordt uitgescheiden als biologisch niet-actieve metabolieten. De uitscheiding gebeurt vooral via gal en faeces.
7/9
Samenvatting van de Kenmerken van het Product
5.3
Gegevens uit het preklinisch veiligheidsonderzoek Niet-klinische gegevens duiden niet op een speciaal risico voor de mens gebaseerd op toxiciteitsstudies na eenmalige en herhaalde toediening, genotoxiciteitsstudies en reproductiviteitsstudies.
6.
FARMACEUTISCHE GEGEVENS
6.1.
Lijst van de hulpstoffen Capsule-inhoud: Gepregelatiniseerd maïszetmeel Talk Magnesiumstearaat Lactose monohydraat Capsule: Gelatine Titaniumdioxide (E171) Geel ijzeroxide (E172) Rood ijzeroxide (E172) Zwart ijzeroxide (E172)
6.2.
Gevallen van onverenigbaarheid Niet van toepassing.
6.3.
Houdbaarheid 5 jaar.
6.4.
Speciale voorzorgsmaatregelen bij bewaren Voor dit geneesmiddel zijn er geen speciale bewaarcondities.
6.5.
Aard en inhoud van de verpakking Blisterverpakking (PVC-Alu of PVC/PVDC-Alu) met 10, 16, 20, 30, 32 of 60 capsules, hard.
6.6
Speciale voorzorgsmaatregelen voor het verwijderen en andere instructies Geen bijzondere vereisten.
7.
HOUDER VAN DE VERGUNNING VOOR HET IN DE HANDEL BRENGEN Sandoz nv/sa Telecom Gardens Medialaan 40 B-1800 Vilvoorde
8.
NUMMERS VAN DE VERGUNNING VOOR HET IN DE HANDEL BRENGEN
8/9
Samenvatting van de Kenmerken van het Product
Clindamycin Sandoz 150 mg capsules, hard: BE381875 – BE381884 Clindamycin Sandoz 300 mg capsules, hard: BE381893 – BE381902
9.
DATUM VAN EERSTE VERLENING VAN DE VERGUNNING / HERNIEUWING VAN DE VERGUNNING DD/MM/JJJJ – DD/MM/JJJJ
10.
DATUM VAN HERZIENING/GOEDKEURING VAN DE TEKST
01/2011 Datum van goedkeuring: xx/2012
9/9