Samenvatting Opleidingsinitiatieven waterschappen 2012
Versie Status
Oktober 2012 Definitief
A&O-fonds Waterschappen Postbus 11560 2502 AN Den Haag T 070 763 0020
[email protected] www.aenowaterschappen.nl
Voorwoord Samenvatting opleidingsinitiatieven waterschappen 2012 Introductie In dit rapport wordt een korte samenvatting gegeven van de belangrijkste resultaten die naar voren zijn gekomen uit de enquête over opleidingsinitiatieven van de waterschappen. Deze enquête is in opdracht van het A&O-fonds Waterschappen uitgevoerd. De enquête is in september 2012 uitgezet, waarbij waterschappen, hoogheemraadschappen en van toepassing zijnde samenwerkingsverbanden is gevraagd om hun drie belangrijkste opleidingsinitiatieven van dat jaar te beschrijven. Respons Dit jaar hebben de volgende organisaties de enquête ingevuld: Waterschappen
Waterschap Hunze en Aa’s
Waterschap Roer en Maas
Waterschap Peel en Maasvallei
Waterschap Scheldestromen
Waterschap Rivierenland
Lococensus-Tricijn
Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden
Waterschap Noorderzijlvest
Belastingsamenwerking gemeenten en waterschappen Unie van Waterschappen
Hoogheemraadschap van Rijnland
Het Waterschapshuis
Hoogheemraadschap van Delfland
De Regionale Belastinggroep
Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier
Deze 15 organisaties hebben tezamen 36 opleidingsinitiatieven beschreven. Twee van de genoemde organisaties gaven aan geen opleidingsinitiatieven te hebben ondernomen die relevant zijn voor deze inventarisatie.
Samenvatting opleidingsinitiatieven Waterschappen 2012
2
Inhoudsopgave Opleidingsinitiatieven waterschappen 2012
1
1.
4
Typering opleidingsinitiatieven 2012 1.1 1.1.2. 1.2. 1.2.1. 1.2.2. 1.3. 1.3.1. 1.4. 1.5.
2.
Tabel toont de verdeling van de opleidingsinitiatieven over de verschillende doelgroepen die genoemd zijn. Figuur 1. Geeft de verdeling aan van de cursussen over opleidingsniveau. Omvang van de opleidingsinitiatieven Looptijd van de opleidingsinitiatieven Verdeling van het aantal deelnemers Organisatie opleidingsinitiatieven Onderwijsvormen Waardering opleidingsinitiatieven Opleidingsinitiatieven 2012-2013
Voorgenomen Opleidingsinitiatieven 2012-2013
Samenvatting opleidingsinitiatieven Waterschappen 2012
4 4 5 5 5 6 6 6 7 8
3
1. Typering opleidingsinitiatieven De meeste opleidingsinitiatieven betroffen dit jaar vakspecifieke opleidingen (44%), zoals medewerker Natuur en Leefomgeving, omgaan met Agressie en Geweld, Veilig werken met de Bosmaaier Land Water en Milieu, (Beroepsbegeleidende Leerweg). De overige cursussen waren evenredig verdeeld over politiek/ bestuurlijke vaardigheden (17%), communicatievaardigheden (14%) en projectvaardigheden (14%). Verder werd er door een organisatie een Management Development traject geïnitieerd. De cursussen die geïnitieerd zijn op gebied van politiek/ bestuurlijke vaardigheden (17%) zijn Lobby training, Politiek Bestuurlijke Sensitiviteit, beïnvloeden zonder macht, Training Bestuursvoorstellen schrijven en beïnvloedingsvaardigheden. Cursussen op gebied van communicatievaardigheden (14%) waren: Schrijfstijlverbetering, Adviesvaardigheden, Gespreksvaardigheden leidinggevende, cursus brieven schrijven en Snel een goede brief schrijven. Opleidingsinitiatieven die verband houden met het uitvoeren van projecten (14 %) zijn: Opdrachtgever/ opdrachtnemer, Prince2, Projectmatig werken, Projectmanagement en Projectmatig Creëren.
1.1
Tabel 1 toont de verdeling van de opleidingsinitiatieven over de verschillende doelgroepen die genoemd zijn.
Tabel 1. Aantal opleidingsinitiatieven per doelgroep Doelgroep
Aantal
Percentage
Alle medewerkers van de organisatie
4
11%
Beleidsmedewerkers en adviseurs
5
14%
Leidinggevenden en teamleiders
2
6%
Projectleiders en projectmedewerkers
9
25%
Vakspecifieke cursus voor medewerkers uitvoerende beroepen*
12
33%
Medewerkers met een specifieke rol**
3
8%
Overig
1
3%
Totaal
36
100%
* Bijvoorbeeld buitendienstmedewerkers, peilbeheerders en monteurs ** Bijvoorbeeld budgetbeheerders
1.1.2
Figuur 1 geeft de verdeling aan van de cursussen over opleidingsniveaus. De grafiek laat duidelijk zien dat de meerderheid van de opleidingen wordt gegeven op mbo en mbo/hbo niveau (beide 17%).
Figuur 1. Verdeling van de cursussen over opleidingsniveaus
Samenvatting opleidingsinitiatieven Waterschappen 2012
4
In de enquête konden respondenten aangeven of de opleiding gericht was op organisatieontwikkeling (ontwikkeling medewerker gericht op organisatiedoelstellingen), persoonlijke vaardigheden (algemene ontwikkeling medewerker) en /of vakspecifieke ontwikkeling, gericht op specifieke eisen die de functie aan de medewerker stelt. De opleidingen die de water- en hoogheemraadschappen dit jaar beschreven hebben, vallen het vaakst onder vakspecifieke vaardigheden (22 keer), gevolgd door persoonlijke vaardigheden (21 keer). De opleidingen zijn het minst gericht op organisatieontwikkeling (14 keer). Wat opvalt, is dat veel opleidingen zowel bedoeld zijn voor persoonlijke vaardigheden en vakspecifieke ontwikkeling (7 keer). Vijf keer vielen opleidingen onder zowel organisatieontwikkeling als persoonlijke vaardigheden en vakspecifieke ontwikkeling.
1.2.
Omvang van de opleidingsinitiatieven
Over het algemeen zijn er veel korte cursussen en opleidingen georganiseerd. Vijftien cursussen hadden een looptijd van 1 tot 2 dagen, tien cursussen duurden 3 tot 5 dagen. De overige looptijden staan vermeld in tabel 2.
1.2.1. Looptijd van de opleidingsinitiatieven Tabel 2. Looptijd van de opleidingsinitiatieven Looptijd Aantal opleidingsinitiatieven 1-2 dagen 15 3-5 dagen 10 Langer dan 5 dagen 7 Niet vermeld 4 Totaal 36
Percentage 42% 28% 19% 11% 100%
Net als vorig jaar werden veel opleidingen georganiseerd voor grote groepen medewerkers tegelijk. Gemiddeld namen nu 62 medewerkers van de organisatie deel aan de opleiding. Vorig jaar lag dit gemiddelde nog op 44 medewerkers. Bij het initiatief met de meeste deelnemers waren 400 deelnemers betrokken, het kleinste aantal deelnemers betrof een opleiding voor 5 medewerkers.
1.2.2
Verdeling van het aantal deelnemers
Tabel 3 geeft de verdeling weer van het aantal deelnemers. Tabel 3 Verdeling van het aantal deelnemers Aantal cursisten Aantal opleidingsinitiatieven 1-10 medewerkers 5 11-20 medewerkers 10 21-30 medewerkers 3 31-40 medewerkers 2 41-50 medewerkers 1 51-100 medewerkers 7 Meer dan 100 5 niet vermeld 3 Totaal 36
Samenvatting opleidingsinitiatieven Waterschappen 2012
Percentage 14% 28% 8% 6% 3% 19% 14% 8% 100%
5
1.3
Organisatie opleidingsinitiatieven
Bijna alle opleidingen die de waterschappen en hoogheemraadschappen dit jaar georganiseerd hebben, werden door externe partijen georganiseerd. Het ging om aanbieders als Schouten en Nelissen, Stichting Wateropleidingen en Helicon Bedrijfsopleidingen. Een opleiding werd intern aangeboden, door een adviesteam. Iets meer dan helft van de opleidingen was eenmalig. Minder dan de helft was al eens eerder verzorgd. Van de opleidingsinitiatieven worden er 26 gekenmerkt als ‘maatwerk’, en 4 als ‘standaard’. De overige initiatieven zijn door de respondenten niet gekenmerkt.
1.3.1.
Onderwijsvormen
In de enquête is eveneens gevraagd naar de onderwijsvorm van de opleidingen. Figuur 2 geeft hier een overzicht van. In vrijwel alle opleidingen was sprake van mondelinge instructie. E-learning wordt slechts een keer toegepast. In de categorie ‘anders, namelijk…’ werden methoden als coaching en learning on-the job genoemd.
Figuur 2. Onderwijsvormen opleidingsinitiatieven
1.4
Waardering opleidingsinitiatieven
In het laatste deel van de enquête hebben de respondenten een aantal vragen beantwoord over de waardering van de opleidingen. Hierbij moet worden opgemerkt dat niet alle opleidingen op het moment van afname afgerond waren, waardoor niet iedereen deze vragen heeft kunnen beantwoorden. Over het algemeen worden de opleidingen positief beoordeeld. Ook werden, indien ingevuld, de doelen behaald. Vijftien opleidingen worden gewaardeerd met een ‘goed’ en acht opleidingen met een ‘voldoende’. Daarnaast wordt voor vrijwel alle opleidingen aangegeven dat het voor herhaling vatbaar is. Reacties van deelnemers op de opleidingen variëren van positief tot zeer positief. De resultaten die zichtbaar zijn geworden na afloop van de opleidingen, lopen uiteen van bewustwording, tot betere samenwerking, verandering in communicatie, houding en gedrag en beter toegerust op taken. Ook is gevraagd naar specifieke zwakke en sterke punten van de opleidingen. Bij 4 van de 36 opleidingen is een zwak punt genoemd. Hierbij ging het bijvoorbeeld om de volgende zaken: • Resultaatmeting • Tijdrovend • Te weinig vergelijkbaar met de echte praktijk
Samenvatting opleidingsinitiatieven Waterschappen 2012
6
Bij een opleiding waarbij samen met de betrokkenen het traject werd uitgezet, werd als zwak punt genoemd: ‘van te voren weet je niet waar je aan begint’. Sterke punten werden bij 14 opleidingen genoemd. Onder andere werd genoemd: • Praktijk • Draagvlak • Maatwerk • Betrokkenheid trainingsorganisatie • Voorbereiding trainer
1.5
Opleidingsinitiatieven 2012 – 2013
Ten slotte is gevraagd naar de opleidingsinitiatieven voor komend jaar. Negen organisaties hebben antwoord gegeven op deze vraag. Opleidingen die genoemd worden, zijn onder andere Management Development programma, adviesvaardigheden, politieke sensitiviteit en persoonlijke vaardigheden/ mobiliteit. Deze 15 organisaties hebben tezamen 36 opleidingsinitiatieven beschreven. Twee van de genoemde organisaties gaven aan geen opleidingsinitiatieven te hebben ondernomen die relevant zijn voor deze inventarisatie.
Samenvatting opleidingsinitiatieven Waterschappen 2012
7
2. Voorgenomen Opleidingsinitiatieven 2012-2013
Organisatie
Waterschap Hunze en Aa's Waterschap Peel en Maasvallei Waterschap Rivierenland Hoogheemraadschap Stichtse Rijnlanden Waterschap Noorderzijlvest
Voorgenomen opleidingsinitiatieven 2012-2013
Opleiding Muskusrattenbestrijders?
Omgevingsrecht, Presenteren, Kennisborging
nee
Persoonlijk Eigenaarschap Nemen (PEN), Projectmatig Werken Cultuurtraject Impuls, Adviesvaardigheden, UAV Contracten
nee ja, dit zijn trajecten die continu doorlopen
Cursus Meetbevoegden
-
Hoogheemraadschap van Rijnland Hoogheemraadschap van Delfland Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier Waterschap Roer en Overmaas Waterschap Scheldestromen Unie van waterschappen Het Waterschapshuis De Regionale Belastinggroep
MD-Programma, Academie, E-learning MD-Programma, Politieke Sensitiviteit, Adviesvaardigheden
nee nee
Organisatie Ontwikkeling
-
Krachtige Rapporten Schrijven, Gasmeten, Duurzame Inzetbaarheid
nee
Communicatie, Netwerken, Persoonlijke Vaardigheden/ Mobiliteit Schrijven Bestuursstukken, Output-sturing
nee nee -
Samenvatting opleidingsinitiatieven Waterschappen 2012
8
Colofon Opdrachtgever Stichting A&O-fonds Waterschappen Projectmanager Emma van Vliet Eindredactie Emma van Vliet Uitvoering en samenstelling of auteur Eveline Jansen, Stichting Wateropleidingen, Nieuwegein Met dank aan De deelnemende organisaties Vormgeving RUURD Grafisch Ontwerp en advies, Rotterdam Oplage Webdocument
Uitgave
© Stichting Arbeidsmarkt- en Ontwikkelingsfonds Waterschappen, Den Haag. Oktober 2012 Stichting A&O-fonds Waterschappen bevordert en ondersteunt vernieuwende activiteiten op het gebied van arbeidsmarkt en HRM-beleid. Actuele informatie over de verschillende projecten treft u aan op www.aenowaterschappen.nl. Rechten Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enigerwijze, hetzij elektronisch, mechanisch door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande toestemming van de Stichting A&O-fonds Waterschappen. Hoewel aan deze uitgave de grootst mogelijke zorg is besteed, kunnen de samenstellers niet aansprakelijk gesteld worden voor eventuele onjuistheden, noch kunnen aan de inhoud rechten worden ontleend.
Samenvatting opleidingsinitiatieven Waterschappen 2012
9