SAMEN KUNT U MEER MET EEN PERSOONSGEBONDEN BUDGET. - een handreiking voor budgethouders -

SAMEN KUNT U MEER MET EEN PERSOONSGEBONDEN BUDGET - een handreiking voor budgethouders -

SAMEN KUNT U MEER MET EEN PERSOONSGEBONDEN BUDGET

RPCP-DWO

SAMEN KUNT U MEER MET EEN PERSOONSGEBONDEN BUDGET - een handreiking voor budgethouders Deze handreiking is in opdracht van het Regionaal Patiënten Consumenten Platform-Delft Westland Oostland (RPCP-DWO) opgesteld, met financiële ondersteuning van de Provincie Zuid-Holland. Doel ervan is mensen met een persoonsgebonden budget (PGB) te ondersteunen met informatie over hoe zij, ook in samenwerking met andere budgethouders, hun PGB zo goed mogelijk kunnen besteden. Achterliggend doel is de positie van mensen met een PGB te versterken. Samenwerking van budgethouders blijkt daarbij een goed middel. Bij het schrijven van deze handreiking is dankbaar gebruikgemaakt van de ervaringen van budgethouders die al met elkaar samenwerken. Deze ervaringen kunnen anderen helpen met meer kennis van zaken keuzes te maken over samenwerking met andere budgethouders bij de besteding van hun PGB’s. Zowel formele als informele vormen van samenwerking van budgethouders komen aan bod. Ook worden verschillende formeel-juridische vormen van samenwerking, rechtspersonen, met elkaar vergeleken.

 RPCP-DWO 2003 Exemplaren van deze handleiding zijn te bestellen bij het secretariaat van het RPCP-DWO, telefoon: (015) 214 64 33; Van Bleyswijckstraat 93e, 2613 RR Delft; e-mail: [email protected]

2

RPCP-DWO


INHOUDSOPGAVE INLEIDING

5

1. HET PERSOONSGEBONDEN BUDGET 1.1 Een persoonsgebonden budget 1.2 Een persoonsvolgend budget 1.3 Modernisering AWBZ en PGB nieuwe stijl 1.4 De zorg uitgedrukt in functies

7 7 7 7 8

2 STAPPEN OP WEG NAAR SAMENWERKING 2.1 Vragen vooraf 2.2 Wel of geen samenwerking 2.3 Het zoeken van andere budgethouders om mee samen te werken. 2.4 Samenwerking: met wie en tot hoever? 2.5 Hoe komt u aan informatie over een geschikte samenwerkingsvorm? 2.6 Hoe besluit u welke vorm in de gegeven situatie past? 2.7 Hoe krijgt u ondersteuning bij dit proces? 2.8 Evaluatie Samenwerking stap voor stap

9 9 9 10 10 12 12 12 12 13

3 WERKGEVERSCHAP, ADMINISTRATIE EN BEHEER VAN WOONRUIMTE 15 3.1 Werkgeverstaken 16 3.2 Niet zelf werkgever zijn? 16 3.3 Andere werkzaamheden: bouwen of beheren van gemeenschappelijke woonruimte. 17 RECHTSVORMEN 4 4.1 Stichting 4.2 Vereniging 4.3 Coöperatie

19 19 19 19

BIJLAGE 1 Toelichting op gebruikte termen BIJLAGE 2: Belangrijke adressen BIJLAGE 3: handige websites

23 25 27

Dankbetuiging

28

3


4

RPCP-DWO

RPCP-DWO


INLEIDING Persoonsgebonden budgetten (PGB’s) bieden mensen die zorg nodig hebben een grotere vrijheid in het besteden van de beschikbare middelen en de organisatie van die zorg. Hierover is al veel informatie beschikbaar. Talrijke voorbeelden zijn bekend van hoe zo’n budget kan worden inzet en hoe men daarmee minder afhankelijk is van de reguliere, institutionele zorgverleners. Over Persoonsvolgende budgetten (PVB’s) is minder bekend, maar ook deze variant op het persoonlijk budget biedt mogelijkheden voor hulp op maat, voor budgethouders individueel of voor hen in samenwerking met andere budgethouders. Veel informatie over onder meer allerlei vormen van samenwerking tussen budgethouders is te vinden bij Per Saldo, de landelijke vereniging van budgethouders. De vereniging zorgt voor informatie, advies en ondersteuning van haar leden en bevordert de uitwisseling van ervaringen en ideeën. (Zie bijlage 2 voor adressen) Bij de besteding van PGB’s doen zich de nodige knelpunten voor. Bijvoorbeeld als er dag en nacht hulp beschikbaar moet zijn. Of als er geen (geschikte) hulpverleners of invalkrachten zijn te vinden. Of er is geschikte hulp beschikbaar, maar de reistijden vormen een probleem voor het budget. Door samenwerking kunnen PGB-houders budgeturen uitsparen, of de administratieve rompslomp, het werkgeverschap en het vinden en behouden van goede medewerkers vergemakkelijken. Voorbeelden van samenwerkende budgethouders die door bundeling van (een deel van) hun budgetten zorg kunnen realiseren die zij alleen niet konden betalen, zijn in deze handreiking nader uitgewerkt. Het betreft hier situaties van mensen met een lichamelijke beperking, met behoefte aan verpleging, verzorging, en/of begeleiding. De vormen van samenwerking zijn uiteraard ook bruikbaar voor mensen met andere beperkingen. In deze handreiking worden eerst in hoofdstuk 1 de termen persoonsgebonden budget en persoonsvolgend budget nader toegelicht. Hoofdstuk 2 schetst de stappen die gezet moeten worden om tot succesvolle samenwerking te komen. In een aantal voorbeelden wordt getoond welke voor- en nadelen kleven aan de verschillende vormen van samenwerking. Als PGB-houder bent u in principe werkgever, met alle lusten en lasten ervan. Ook in de situaties waarin men de formele werkgeverstaken door een ander laat uitvoeren, blijft de budgethouder degene die de werkopdrachten geeft. Wat dit kan betekenen leest u in hoofdstuk 3 over PGB en (met name) werkgeverschap. In hoofdstuk 4 volgt ten slotte een overzicht van de verschillende formeel-juridische vormen van samenwerking die mogelijk zijn. In de bijlagen bij de handreiking vindt u een toelichting op de gebruikte termen en afkortingen die in het verband van de verschillende samenwerkingsvormen gebruikt zijn en interessante adressen en websites. We hopen u hiermee een aantal stimulerende ideeën te hebben aangereikt.

5


6

RPCP-DWO

RPCP-DWO

1.


HET PERSOONSGEBONDEN BUDGET

Het persoonsgebondenbudget (PGB) is sinds 1995 een alternatief voor zorg in natura. Het grote voordeel van zorg in natura is dat de betreffende zorginstellingen alles voor u regelen. Zorg in natura kent een keerzijde. Zorgvragers ervaren veelal een grote mate van afhankelijkheid van de leverende zorginstellingen. Met een PGB bepaalt u zelf wie u verzorgt, verpleegt of begeleidt en wanneer. U bent baas over uw eigen tijd, uw eigen huis en uw eigen lichaam. Dat budgethouders (personen met een PGB) hun eigen verpleging, verzorging dan wel begeleiding zelf in de hand hebben geeft velen van hen een gevoel van vrijheid en onafhankelijkheid. Het gebruik van het PGB kent ook nadelen, die hoofdzakelijk verband houden met het bijbehorende werkgeverschap en de administratieve afhandeling van het PGB.

1.1

Een persoonsgebonden budget

Een persoonsgebonden budget is een geldbedrag waarmee u zelf uw zorg inkoopt. Met het PGB regelt u uw zorg. U kiest zelf de mensen uit die die zorg gaan bieden of huurt daar een bureau voor in. Met de zorgverleners maakt u afspraken over wat er gedaan moet worden, wanneer en hoe lang uw hulpverlener zal komen en zijn vergoeding. Een PGB is er voor mensen die zorg nodig hebben vanwege een handicap, ziekte, psychische problemen of ouderdom. Iedereen die zorg of begeleiding nodig heeft en in Nederland woont kan een PGB aanvragen bij het zorgkantoor. Soms kan een PGB ook in het buitenland benut worden. Met een PGB kan veel, maar niet alles. De mogelijkheden hangen af van de indicatiestelling en de hoogte van het budget. Kiezen voor een PGB is een keuze. Er zit wel werk aan vast. Waar moet u aan denken? U moet zelf op zoek gaan naar hulpverleners of een bureau dat u de opdracht geeft die hulp te leveren. U zult afspraken moeten maken en overeenkomsten moeten sluiten. Het voordeel is wel dat u iedereen, waar en wanneer dan ook in kunt zetten. Alleen als er verpleegkundige of geautoriseerde handelingen uitgevoerd moeten worden, bent u verplicht dit door iemand te laten uitvoeren die aantoonbaar deskundig is. Voor het overige bepaalt u zelf de kwaliteit van de dienstverleners en houdt u daar toezicht op. Als zelf hulp uitzoeken niet (meer) mogelijk is, kunt u altijd nog kiezen voor zorg in natura: zorg van de thuiszorg bijvoorbeeld of een andere AWBZ-erkende instelling die thuis zorg verleent.

1.2

Een persoonsvolgend budget

De zorg die voorheen alleen binnen instellingen (intramuraal) aan mensen met een handicap gegeven kon worden, is nu ook buiten de muren van de instelling mogelijk, dus bij mensen thuis. Als u in aanmerking komt voor deze zorg (via de indicatiestelling door het LCIG), kunt u met de zorgaanbieder afspraken maken over de te leveren zorg. De zorgaanbieder regelt alles wat daarvoor nodig is en gaat ook over de financiering. Alle soorten zorg (ADL-hulp, huishoudelijke hulp, begeleiding, administratieve hulp) die nodig zijn, komen in aanmerking. Ook dagbesteding kan op deze manier worden geregeld, zo nodig bij een andere zorgaanbieder.

1.3

Modernisering AWBZ en PGB nieuwe stijl

De uitvoering van het persoongebonden budget verandert op 1 april 2003. Deze verandering vindt plaats in het kader van de modernisering AWBZ (meer informatie: www.opkopzorg.nl en www.kiezendoejezelf.nl) Op dit moment zijn er drie PGB-regelingen: Verpleging en verzorging (V&V) Verstandelijk gehandicapten (VG) Geestelijke gezondheidszorg (GGZ) Vanaf 1 april 2003 worden deze regelingen vervangen door één PGB-regeling: het PGB nieuwe stijl. De huidige PGB-regeling blijft voor u van kracht zolang uw huidige indicatie duurt. Pas als u opnieuw wordt geïndiceerd, krijgt u met het PGB nieuwe stijl te maken. Het RIO verzorgt vanaf 1 april 2003 alle indicaties in het kader van het PGB.

7


1.4

RPCP-DWO

De zorg uitgedrukt in functies

De huidige PGB–regelingen kennen allemaal verschillende vormen van zorg. Vanaf 1 april 2003 spreken we van ‘functies’. Voor de volgende functies kunt u en PGB krijgen: Huishoudelijke verzorging; Persoonlijke verzorging; Verpleging; Ondersteunende begeleiding; Activerende begeleiding; Tijdelijk verblijf (logeren). U kunt ook geïndiceerd worden voor behandeling. Die behandeling krijgt u dan wel in natura, u kunt daarvoor geen PGB krijgen. Als u permanent in en AWBZ-instelling wordt opgenomen, komt u niet in aanmerking voor PGB. U krijgt dan alle zorg van de instelling. Ondersteuning in de nieuwe situatie De meeste budgethouders vinden het prettig om zelf hun PGB te kunnen beheren. In de uitvoering van de PGB regeling lopen ze echter tegen diverse problemen aan. Om bij deze problemen hulp te bieden kunt u gebruik maken van de diensten van het Regionaal Steunpunt PGB, dat vaak is ondergebracht bij een Regionaal Patiënten Consumenten Platform (RPCP) of bij de landelijke facilitaire organisatie, de Sociale Verzekeringsbank (SVB) (zie ook bijlage 2) In bepaalde gevallen kunt u deze facilitaire stichting vragen de salarisadministratie voor u te verzorgen.

8

RPCP-DWO

2


STAPPEN OP WEG NAAR SAMENWERKING

In tien stappen wordt hieronder aangegeven hoe u tot samenwerking kunt komen en door bundeling van budgetten meer kunt bereiken, dan ieder voor zich. De tien beschreven stappen zijn aan het eind van dit hoofdstuk ook schematisch weergegeven.

2.1

Vragen vooraf

Voordat u voor samenwerking kiest is het goed, misschien samen met mensen in uw omgeving een aantal vragen voor uzelf door te lopen: Hoe wilt u uw hulp het liefst inkopen en hoe wilt u dat die hulp wordt verleend? In hoeverre is dit mogelijk op basis van een individueel contract met een bestaande (AWBZ-erkende) organisatie, particulier bureau of een freelancer, of bijvoorbeeld een 2-dagencontract? Zijn er ook individuele afspraken over detachering met een organisatie te maken (zie het voorbeeld ‘Matthias’ hieronder)? Kunt u zelf mensen vinden die voor u willen (blijven) werken? Bent u met elkaar in staat de taken te verdelen, werktijden te plannen, eventueel een training te regelen? Kan samenwerking met andere budgethouders knelpunten oplossen zoals een tekort aan budget, het zoeken van personeel, vervanging van zieke medewerkers, beschikbaarheid van 24-uurs zorg of oproephulp of te lange reistijden? Kent u al andere budgethouders? Welke mogelijkheden zien zij en wat willen zij? Lopen zij tegen dezelfde knelpunten op?

2.2

Wel of geen samenwerking

Bovengenoemde vragen laten een aantal knelpunten zien. Zaken zijn soms niet goed geregeld of afgesproken. Vaak dwingt het beschikbare budget tot oplossingen die niet ideaal zijn. Soms kunnen binnen de actuele situatie echter ook creatieve oplossingen gevonden worden. Zie het voorbeeld hieronder . Voorbeeld: ‘Matthias’; samenwerking PGB-houder met een reguliere organisatie Matthias woont in een middelgrote universiteitsstad. Hij woont alleen en heeft geregeld ADL-assistentie nodig vanwege zijn lichamelijke beperkingen. Hij ziet slecht en krijgt dagelijks insuline-injecties. Matthias wil niet afhankelijk zijn van de tijden waarop de thuiszorg kan komen en kiest voor een PGB. In het studentenhuis naast hem wonen enkele studenten die wel wat bij willen verdienen en hun buurman willen helpen. Ze beschikken echter niet over de vereiste deskundigheid. De thuiszorgorganisatie traint de studenten zodat ze in staat zijn bij Matthias te werken. Ze komen in dienst van de thuiszorg en worden bij Matthias gedetacheerd. Hij kan nu zelf werktijden regelen en opdrachten geven. De betaling loopt voornamelijk via de Thuiszorg. Een deel van het PGB besteedt Matthias aan incidentele hulp via eigen 2-dagencontracten. Met de studenten heeft de Thuiszorg afgesproken dat zij af en toe als invalkracht voor thuiszorgmedewerkers in willen springen. Matthias is erg blij met zijn flexibele hulpverlening. De Thuiszorg is blij met haar nieuwe invalkrachten. Een knelpunt kan zijn het aantal uren dat daadwerkelijk voor hulp beschikbaar is. Afstanden en reistijden kunnen daarbij een rol spelen. Kan iemand voor meer budgethouders tegelijk komen die bij elkaar in de buurt wonen, dan wordt reistijd naar verhouding minder belastend. Een 24-uurs beschikbaarheidregeling is vrijwel voor geen enkele budgethouder te regelen, door bundeling van budgetten zal men zeker meer bereiken. Neem iemand die voor één budgethouder komt koken: hij zal niet veel meer tijd kwijt zijn om voor vier personen te koken. Voorbeeld: samen koken In een appartementengebouw wonen onder meer vier PGB'ers, mensen die geheel op zichzelf wonen en zoveel mogelijk voor zichzelf zorgen. Ze hebben hulp nodig bij het koken en soms ook bij het eten, zoals het snijden van het vlees. Ze kennen elkaar al jaren en bedenken dat gezamenlijk koken hulp, uren en geld uitspaart, terwijl samen eten ook een stuk gezelliger zal zijn. Een straat verderop horen twee andere budgethouders van dit voorbeeld. Ook zij besluiten twee keer per week samen te eten. Om beurten wordt bij de een of bij de ander gekookt en gegeten, de uren voor hulp voor boodschappen doen en koken worden verdeeld. Ook de boodschappenkosten worden samen betaald. Van het geld dat zij uitsparen, kunnen zij nu meer huishoudelijke hulp inschakelen. 9


2.3

RPCP-DWO

Het zoeken van andere budgethouders om mee samen te werken.

Om andere gelijkgezinde budgethouders te vinden, moet u zelf op pad gaan. Er bestaat geen overzicht of bestand met namen van geïnteresseerden. Wel zijn er veel mogelijkheden om mede-budgethouders te vinden. Als u op zoek gaat, zorg dan in elk geval dat u uw situatie kort en bondig hebt beschreven, zodat u het een andere aan geïnteresseerden toe kunt sturen of mailen. Bovendien oefent u zich zo in het helder en duidelijk vertellen aan een ander wat voor u belangrijk is. Iedereen zoekt natuurlijk het eerste naar mensen in zijn of haar kennissenkring en in de buurt. Vaak is men al eerder met andere budgethouders in contact gekomen via hulpverlening, opname of therapie. Leg uw ideeën aan hen voor en praat afhankelijk van de reacties met deze mensen verder. Andere plaatsen waar u mede-budgethouders tegen kunt komen zijn de organisaties voor mensen met een handicap of ziekte: de Regionale Patiënten Consumenten Platforms (RPCP’s). Zij beschikken soms over of kunnen verwijzen naar een Steunpunt PGB, dat allerlei informatie voor PGB-houders verzamelt. Ook onderhouden zij contacten met budgethouders. Hetzelfde geldt voor de landelijke vereniging van PGB-houders: Per Saldo. Een andere groep vormen de patiëntenverenigingen voor mensen die dezelfde hulp nodig hebben. Denkt u ook aan activiteitencentra en het speciaal onderwijs: plaatsen waar veel mensen met een handicap al anderen met vergelijkbare plannen zijn tegengekomen. Of de SPD-consulenten die u kunnen helpen binnen hun kring uw vraag te verspreiden en initiatieven te ondersteunen. Zij zijn ervoor om u te helpen en leveren zo nodig ook langdurige begeleiding. Vaak kunnen hulpverleners van de thuiszorg, artsen, medewerkers van revalidatiecentra of andere organisaties voor contacten zorgen met andere mensen die hun PGB beter aan willen wenden. Zij ontmoeten dagelijks veel mensen die zorg nodig hebben. Bovendien kunnen zij ook collega’s hierover aanspreken. Ook valt te denken aan regionale bemiddelingsbureaus. Zij houden bestanden bij van dienstverleners, maar ook van mensen die hulp zoeken. Darnaast kunt u via een eigen website op internet aandacht voor uw plannen vragen. Zorg er wel voor, dat deze website voldoende trefwoorden bevat, zodat anderen u kunnen vinden. In bijlage 2 vindt u een aantal nuttige adressen.

2.4

Samenwerking: met wie en tot hoever?

Meestal vindt men elkaar, omdat men in dezelfde of in een vergelijkbare situatie verkeert, omdat men dezelfde soort problemen tegenkomt en men er met elkaar over kan praten. Je wil echter ook niet met iedereen die dezelfde problemen heeft, samen eten, wonen of zorg delen. Het is belangrijk, dat mensen elkaar liggen en dat voldoende ruimte blijft bestaan voor ieders eigenaardigheden. Nadat mogelijke samenwerkingspartners bij zichzelf te rade zijn gegaan wat voor eenieder de knelpunten zijn, en wat men van samenwerking en bundeling denkt te kunnen verwachten, is het zaak vergelijkingen te maken en een en ander overzichtelijk in kaart te brengen. Daarna is het handig ook eens te kijken hoe anderen tot bundeling zijn gekomen. Voorbeeld: samenwerking tussen een aantal budgethouders Anna, die met haar man in een ruim huis in een Zuid-Hollands dorp woont, heeft een budget voor verzorging en huishoudelijke hulp, maar kan geen personeel vinden. Anna's man doet heel veel, maar kan het niet alleen meer aan. Haar achterbuurvrouw Janneke heeft hetzelfde probleem, zo ook Gerard, een kennis van Anna in dezelfde buurt. Zwart uitbetalen, wat sommige hulpen wel zouden willen, kan niet met een PGB. Een compleet dienstverband aanbieden kan niemand in zijn eentje, maar gezamenlijk is het misschien een optie. Anna, Janneke en Gerard zijn goed in staat het werk te regelen en opdrachten te geven. Ze besluiten om samen mensen te zoeken Via via komen ze in contact met Mieke en Selma in hun dorp. Deze twee jonge vrouwen hebben schoolgaande kinderen en willen wel weer aan de slag, maar hebben wel met schooltijden te maken. Mieke en Selma willen liever bij een paar vaste mensen in de buurt werken dan in een grote organisatie met verschillende roosters. Om weer wat gewend te raken aan het werken buitenshuis, beginnen ze bij Anna, Janneke en Gerard op een 2-dagen contract. Als de kinderen groter zijn, willen ze wel meer uren gaan werken, in een officieel dienstverband. Een deel van het budget kan Anna nu gebruiken om haar man(’s hulp) te betalen en daarnaast incidentele hulp in te kopen, bijvoorbeeld voor de vakantie.

10

RPCP-DWO


Voor samenwerking tussen budgethouders hoeft er niet altijd een officiële rechtspersoon te worden opgericht. Wel is het aan te bevelen om onderlinge afspraken op papier vast te leggen. U bent ook niet verplicht om het hele PGB-budget bij één zorgaanbieder te besteden. Het voordeel van een PGB is juist dat u zelf keuzes kunt maken, ook anderen in kunt huren en uren kunt reserveren voor hulp buitenshuis of in de vakantie. Voorbeeld: Veenkade; samenwerking in rechtspersoon en variatie van zorgaanbieders In een groot appartementengebouw aan de Veenkade, aan de rand van het centrum van Den Haag, wonen veel rolstoelgebruikers. Het gebouw is goed toegankelijk en bevat een aantal rolstoelwoningen. Vijftien bewoners hebben een PGB. Deze budgethouders hadden voor hun hulpverlening een contract met een particulier bureau. In 2001 waren zij niet tevreden met de geboden hulp. Ze bleken zeer afhankelijk van hun hulpverleners en kregen onvoldoende hulp. Door samen te werken hebben ze in 2002 grote verbeteringen bereikt: er is een eigen vereniging opgericht die de kwaliteit van de zorg bewaakt en overlegt met een nieuwe zorgaanbieder; men beschikt over een groter aantal toegekende uren zorg door een betere indicatiestelling (sommigen maken nu gebruik van een persoonsvolgend budget); door de keuze voor een AWBZ-erkende zorgverlener die ook via persoonsvolgende budgetten alle zorg thuis kan leveren, is nu 24-uurs zorg (ook op afroep) in de buurt beschikbaar gekomen. Budgethouders kunnen budget reserveren voor hulp buitenshuis. Een verdergaande vorm van samenwerking is te vinden in Het Palet. Deze budgethouders hebben niet alleen gezamenlijk een zorgaanbieder gecontracteerd, maar beheren samen ook een gemeenschappelijke ruimte in hun appartementengebouw. Voorbeeld: woongroep Het Palet te Papendrecht; beheer gemeenschappelijke ruimte In een nieuwbouwproject zijn zodanige aanpassingen gemaakt dat zeven jonge mensen met een (al dan niet ernstige) lichamelijke handicap daar sinds begin 2001 samen een woongroep kunnen vormen. Ze huren allen van de plaatselijke woningstichting een eigen appartement op de begane grond van een klein appartementengebouw, waar ze ook de beschikking hebben over een gemeenschappelijke ruimte. Dagelijks bereiden zij hier zelf (met assistentie) hun maaltijden en eten zij gezamenlijk. Ze hebben hun eigen woonvereniging opgericht en hebben samen een zorgaanbieder gekozen, die op basis van hun gezamenlijke budgetten (PGB’s en PVB’s) 24-uurs zorg levert. De nachtdienst is ook ingezet voor een groepje verstandelijk gehandicapten op een andere verdieping in het pand. Ook andere mensen in de buurt kunnen nu gebruik gaan maken (via hun PGB) van hulp door de zorgaanbieder. De woonvereniging exploiteert de gemeenschappelijke ruimte: een wasruimte, de woonkeuken, een assistentenruimte en de tuin. De woonvereniging heeft het recht bij de woningstichting een nieuwe bewoner voor te dragen als huurder van een van de begane grond-woningen. Verder heeft deze woonvereniging vergelijkbare doelstellingen als die van de Veenkade, namelijk de belangenbehartiging van de leden en het maken van afspraken met de zorgaanbieder. Ook hier beschikt men over een huishoudelijk reglement dat naar behoefte gewijzigd kan worden door een gezamenlijk besluit van de leden en een contract met de zorgaanbieder voor een bepaalde periode (twee jaar, met in dit geval een opzegtermijn van een half jaar). Meer informatie: www.bezichtig.nu/hetpalet. Tenslotte een vorm van samenwerking, waarbij een aantal mensen een coöperatie oprichtten. Voor deze steeds populairder wordende rechtsvorm is hier gekozen om samen een geschikt pand te verwerven en samen zorg in te kopen. Voorbeeld: de coöperatie Tamarisk te Zuidhorn Een groep ouders van zeven meervoudig gehandicapte jonge mensen wil een woonvoorziening realiseren voor hun kinderen. Ze willen gezamenlijk een pand aankopen of laten (ver)bouwen en samen zorg inkopen met de PGB's van hun kinderen. Ze hebben samen de Coöperatie Tamarisk opgericht, die als rechtspersoon op zal treden en opdrachten kan geven, fondsen kan werven en contracten afsluiten. Alle deelnemende ouders en kinderen zijn lid van de coöperatie. In de ledenvergadering wordt verantwoording afgelegd door het bestuur. Ook wordt in de ledenvergadering besloten over de toelating van een nieuw lid. 11


2.5

RPCP-DWO

Hoe komt u aan informatie over een geschikte samenwerkingsvorm?

U voelt wel wat voor samenwerking en overweegt daartoe een rechtspersoon op te richten. Een rechtspersoon is een formele, juridische manier waarop een samenwerkingsverband vorm krijgt, waarmee u contracten kunt aangaan (bijvoorbeeld omdat u gezamenlijk mensen in dienst wilt nemen). Enkele voorbeelden (van een vereniging, een stichting en een coöperatie) zijn hierboven al beschreven, meer erover vindt u in hoofdstuk 4. Deze initiatiefnemers hebben zich allemaal uitgebreid laten voorlichten door een notaris. Er zijn grote notariskantoren die specialisten op dit gebied in dienst hebben en bij u langs willen komen. Van hen kunt u adviezen krijgen over de meest geschikte rechtspersoon en over zaken die in de statuten geregeld moeten worden. Zie voor een goede voorbereiding van uw vragen aan de notaris de website www.notaris.nl. Daarop is ook een kleine checklist te vinden, waarmee u kunt uitzoeken welke vorm het beste zou passen bij de zaken die u gezamenlijk wilt regelen.

2.6

Hoe besluit u welke vorm in de gegeven situatie past?

Om te weten, welke vorm het meest geschikt is brengt u eerst in kaart wat het doel van de organisatie moet worden en welke taken te verrichten zijn, bijvoorbeeld op het terrein van: onderhandelingen en belangenbehartiging: afspraken met een of meer zorgaanbieders; personeel: werving, instructie, begeleiding; woonruimte: bouw, aanpassingen, overleg met woningcorporatie, beheer; administratieve taken: aanvragen van het PGB, financiële en personele administratie; sponsorwerving. Vervolgens gaat u na: Welke taken kan ik zelf vervullen? Welke risico's wil ik zelf nemen (bijvoorbeeld zorgen voor ziektevervanging) Bij welke taken heb ik ondersteuning nodig? Welke taken wil ik uitbesteden?

2.7

Hoe krijgt u ondersteuning bij dit proces?

De vragen zijn eenvoudig, maar het beantwoorden ervan is niet altijd even gemakkelijk. U moet kunnen overzien wat er allemaal bij komt kijken als je het heft in eigen handen neemt. Op dit punt kan ondersteuning van een adviseur of consulent uitkomst bieden. Advies kunt u vinden bij: Steunpunten PGB uw gehandicaptenorganisatie of patiëntenvereniging het RPCP (Regionaal Patiënten/Consumenten Platform) deskundigen uit uw kennissenkring; zelfstandig gevestigde adviseurs de SPD In steeds meer regio’s worden Steunpunten PGB opgezet, met als taken: het bieden van informatie en ondersteuning aan (potentiële) budgethouders en het geven van voorlichting over het PGB in ‘t algemeen. Ook zijn er op steeds meer plaatsen in ons land tegen betaling zelfstandig gevestigde adviseurs in te huren om uw zorg te organiseren of om u te helpen bij het opzetten van samenwerking.

2.8

Evaluatie

Het is verstandig om tijd uit te trekken voor regelmatige evaluatie; niet wachten tot er iets misgaat, maar volgens afspraak op gezette tijden met elkaar bekijken of de gekozen samenwerkingsafspraken goed werken, wat eraan verbeterd kan worden en waar zich knelpunten voordoen. Tijdig bijstellen van deze zaken kan veel ergernis en teleurstelling voorkomen.

12

RPCP-DWO


Samenwerking stap voor stap = beslissing nemen

PGB toegekend Vragen vooraf (2.1) beantwoorden Is samenwerking oplossing/gewenst? (2.2)

Nee

PGB individueel invullen; Hulpverlener(s) zoeken Steunpunt PGB; Per Saldo

Ja Budgethouders zoeken die samen willen werken (2.3) Steunpunt PGB; Per Saldo; artsen/hulpverleners/consulenten; internet

Bespreking knelpunten en mogelijkheden (2.4)

Nee

Samen doorgaan?

Ja Oriënteren op samenwerkingsvormen, voor- en nadelen (2.6/H.4)

Vaststellen welke werkgevers- en beheerstaken (woning) in het geding zijn (2.6)

Vaststellen welke verantwoordelijkheden en risico’s al dan niet wil uitbesteden; m.n. werkgeverschap/woningbeheer (2.6)

Beslissen welke juridische samenwerkingsvorm voor samenwerking het best past (4.1-3)

Juridische samenwerkingsvorm vastleggen Notaris, juridisch adviseur

Overige samenwerkingsafspraken vastleggen

Evaluatie: op vooraf vastgestelde momenten samenwerkingsafspraken doornemen en zonodig aanscherpen

13


RPCP-DWO

Proef op de som Met behulp van onderstaand schema kunt u per knelpunt zelf aangeven of samenwerking en bundeling van budgetten naar uw mening een oplossing kunnen bieden. Zodoende krijgt u een goed overzicht van de knelpunten en oplossingsmogelijkheden waarvoor u zou willen kiezen. Laat iemand die u goed en van nabij kent u hierbij adviseren. Knelpunt

Mogelijke oplossing

Individuele aanpak

14

Gezamenlijke aanpak

RPCP-DWO

3


WERKGEVERSCHAP, ADMINISTRATIE EN BEHEER VAN WOONRUIMTE

Een van de aantrekkelijke aspecten van bovengenoemde samenwerkingsvormen bestaat uit de mogelijkheid zelf personeel aan te kunnen stellen of in elk geval te selecteren. Men is niet meer geheel afhankelijk van wie de zorgaanbieder stuurt, of het klikt met deze persoon en hoe vaak wijziging en vervanging plaatsvinden. Het zoeken van medewerkers is niet alleen voor veel budgethouders een opgave, maar ook voor instellingen en thuiszorgorganisaties. Er is heel wat concurrentie! Per Saldo beschikt voor nieuwe budgethouders over informatie voor het werven van medewerkers. Als budgethouders kunt u hulpverleners wat speciaals bieden, zoals persoonlijk contact, werktijden in overleg, contractvorm naar wens en werk in de buurt. Sommige budgethouders hebben wel mensen in de buurt die zouden willen helpen, juist omdat het hulp in de buurt betreft en men elkaar (op afstand) kent. Alleen ontbreekt het nogal eens aan deskundigheid die voor het werk nodig is. Samenwerking met een organisatie die de training en begeleiding kan verzorgen is daarom van belang. De budgethouder wil flexibiliteit en zelf de regie houden. De organisatie biedt deskundigheid en kan afspraken maken over inzet elders (zie het voorbeeld: ‘Matthias’). Samenwerking kan nuttig zijn voor het zoeken naar personeel, maar ook om individuele budgethouders verlichting te geven in hun werkgeverstaken. Als individuele budgethouder bent u werkgever en opdrachtgever tegelijk: dat scheelt overheadkosten zodat u weer meer uren zorg in kunt kopen. Een voorbeeld hiervan vindt u hieronder. Voorbeeld: De stichting ‘U wenst..’ De Stichting ‘U wenst…’ werd opgericht in 1999. Budgethouder Wim Spijker had met zijn PGB verpleging en verzorging ingehuurd bij de thuiszorgorganisatie in zijn woonplaats. Hij kon daardoor zelfstandig (gaan) wonen ondanks zijn redelijk grote behoefte aan verpleging en verzorging. De thuiszorgmedewerkers die bij hem werkten waren enthousiast over de nieuwe PGB-mogelijkheden, maar moesten zich houden aan de richtlijnen van de organisatie waarbij ze in dienst waren. Wim wilde echter een aantal vaste medewerkers selecteren, zelf de taken vaststellen, mensen laten werken in overleg met hem, op tijden dat hij hulp nodig had. Dat was op dat moment bij de thuiszorg niet mogelijk. Om deze ongewenste situatie te doorbreken werd de Stichting ‘U wenst..’ opgericht, waar de medewerkers bij in dienst traden. Vervolgens sloten meer budgethouders zich hierbij aan: brachten andere werknemers in de Stichting onder of kochten uren in bij de Stichting. Inmiddels is een eigen administrateur aangesteld die alle administratie afhandelt. Met de thuiszorg is afgesproken dat men in geval van nood (bijvoorbeeld bij ziekte) een beroep kan doen op de thuiszorg. Andersom gebeurt dat ook: in vakantietijd worden de eigen medewerkers wel eens uitgeleend aan de thuiszorg. Een deel van het budget wordt besteed bij de regionale thuiszorgorganisatie, voor bepaalde werkzaamheden die goed passen in het thuiszorgschema, voor zorg op afspraak of verpleegkundige taken. Ieder half jaar worden hierover afspraken op papier gezet. Daarnaast sluit iedere budgethouder zijn eigen specifieke overeenkomsten, bijvoorbeeld met een buurmeisje dat de boodschappen op zaterdag doet. Daarmee worden dure zorguren uitgespaard. Door deze combinatie van contracten en afspraken ervaren de budgethouders zowel de zekerheid van een grote organisatie als de vrijheid en flexibiliteit van eigen medewerkers voor hun ondersteuning en hulpverlening. Uit het voorbeeld van de stichting ‘U wenst..’ blijken de volgende voor- en nadelen verbonden aan een kleine organisatie als werkgever, met in dit geval de rechtsvorm van een stichting: Voordelen: de budgethouders (in het stichtingsbestuur) bepalen zelf het beleid; grote betrokkenheid van budgethouders, een aantal vrijwilligers en medewerkers; budgethouders leren van elkaar en van de eigen organisatie; door de organisatie klein te houden, kennen mensen elkaar en is minder vaak formeel werkoverleg nodig; medewerkers kunnen deelnemen aan het pensioenfonds, in de zorg veelal het PGGM; door een deel van de werkgeverstaken zelf of door vrijwilligers te (laten) verrichten, worden de overheadkosten beperkt en kan met het budget meer hulp ingekocht worden. 15


RPCP-DWO

Nadelen: meer werkgeverstaken kosten tijd en energie van de budgethouders; er moet aandacht besteed worden aan pensioenen, Arbo, CAO-loon et cetera. Deskundigheid daarover moet aanwezig zijn en ingezet kunnen worden; er is het risico van doorbetaling van werknemers bij langdurige ziekte of WAO; een gedeelte van het gezamenlijke budget moet worden besteed aan coördinatieuren. Het risico van doorbetaling bij ziekte speelt uiteraard voor iedere werkgever. Iedere budgethouder is verzekerd van de wettelijk verplichte termijnen van doorbetaling bij ziekte. Per Saldo pleit voor een gemeenschappelijke WAO-herverzekering voor budgethouders, in het belang van de budgethouders en goed werkgeverschap.

3.1

Werkgeverstaken

Als meer budgethouders gezamenlijk als werkgever optreden (iemand in dienst nemen voor bepaalde taken), moet men als rechtspersoon (zoals een stichting of een coöperatie) een arbeidsovereenkomst met de werknemer sluiten waarin afspraken over onder meer loon, werktijden en vakantie geregeld zijn. De stichting of coöperatie is tevens verplicht een aantal zogenaamde werkgeverslasten te betalen aan de belasting en sociale premies af te dragen. Wordt iemand ziek, dan moet de werkgever zelf voor vervanging zorgen. In de PGB-regeling is doorbetaling bij ziekte geregeld (zie www.PGB.nl). Voor de thuiszorg of de gehandicaptenzorg gelden CAO's. U bent als budgethouder niet verplicht u aan deze CAO te houden, maar het is wel raadzaam om een CAO als richtlijn te gebruiken. Steeds meer werknemers willen een goede pensioenvoorziening. Als individuele werkgever kunt u dat regelen via de Sociale VerzekeringsBank (SVB) (zie ook www.svb.org). Bij het aanbieden van een pensioenverzekering aan uw zorgverlener is het aantal werkdagen per week de bepalende factor. De kosten van de pensioenverzekering moet u uit uw PGBbudget vergoeden. Alleen als rechtspersoon (zoals de Stichting 'U wenst…') kunt u zich rechtstreeks aanmelden bij de Bedrijfsvereniging voor de Gezondheidszorg (BVG). Personeel kan dan meedoen aan het PGGM, het pensioenfonds van de organisaties in de zorg en maatschappelijke dienstverlening. Voor sommige werknemers is dat belangrijk omdat ze bij de PGGM al rechten hebben opgebouwd bij hun vorige werkgever(s). Als werkgever (alleen of in samenwerkingsverband) kunt u het beste een administrateur of een administratiekantoor in de arm nemen om dit allemaal concreet te regelen. Of u maakt gebruik van de landelijke afspraken over administratieve ondersteuning voor budgethouders. U wilt per slot van rekening een goede werkgever zijn voor uw medewerkers.

3.2

Niet zelf werkgever zijn?

Als u niet zelf mensen in dienst wilt nemen, zijn er verscheidene mogelijkheden. Op de website www.PGB.nl worden deze genoemd, met bijbehorende aparte overeenkomsten, zoals voor 2 dagen-contracten, voor freelancers en voor instellingen. In het verhaal van Matthias kwam detachering voor. Matthias ging een overeenkomst aan met een organisatie zoals de Thuiszorg, die het personeel in dienst neemt. Die organisatie is dan de formele werkgeversorganisatie. Met deze organisatie bepaalt u wie en op welke voorwaarden mensen gedetacheerd worden en legt u dat vast. U kunt ook zelf personeel werven en deze daarna bij deze organisatie onderbrengen. De budgethouder is zelf degene die de werkopdrachten regelt en rechtstreeks met de medewerker alle werkafspraken maakt. In geval van verhindering (ziekte, vakantie) kan de werkgeversorganisatie voor vervanging zorgen, op basis van afspraken die bij voorkeur schriftelijk zijn vastgelegd. Door deze afspraak kunt u over vaste mensen beschikken, die u zelf in kunt zetten voor het aantal uren dat is overeengekomen. De officiële werkgever verzorgt verder alle administratie en zaken als belastingafdracht en pensioenen. Uiteraard betaalt u een hogere uurprijs dan die de medewerker netto ontvangt. Informeer naar de tarieven en andere voorwaarden bij verschillende zorgaanbieders voordat u een beslissing neemt over een contract. Per Saldo heeft een complete lijst van organisaties of personen die zorg aan budgethouders kunnen leveren.

16

RPCP-DWO


Voorbeeld: ervaringen van een eigen vereniging/inkooporganisatie Een eigen rechtspersoon geeft budgethouders de gelegenheid om afspraken met een zorgaanbieder te maken, over zaken als het totale aantal af te nemen uren, de selectieprocedure van de medewerkers, mogelijke oproephulp, de mogelijkheid van avond- en nachtzorg en maaltijden. In het voorbeeld van de Veenkade hebben de bewoners er voor gekozen om niet zelf de medewerkers in dienst te nemen, maar het werkgeverschap uit te besteden aan een bestaande (AWBZ-erkende) organisatie. In hun situatie hebben de bewoners gekozen voor een organisatie die ervaring heeft met hulpverlening aan mensen met een lichamelijke handicap, maar die tegelijkertijd ook breder inzetbaar is. Zo organiseert de eigen vereniging bijvoorbeeld ook voorlichting aan (nieuwe) leden. In de statuten van de vereniging is een brede doelstelling geformuleerd. In het huishoudelijk reglement zijn allerlei concrete zaken voor de vereniging geregeld. De vereniging heeft een contract met de zorgaanbieder voor een bepaalde periode (bijvoorbeeld twee jaar), met een bepaalde opzegtermijn. Na evaluatie kan het contract verlengd worden. Dat contract is een algemene overeenkomst, en vervangt dus niet de individueel af te sluiten contracten voor een PGB of de keuze voor een zorgarrangement met een PVB. Het voordeel van deze eigen vereniging is vooral gelegen in de grotere zeggenschap van de budgethouders, de officiële status die een rechtspersoon heeft en de mogelijkheid om namens een groot aantal budgethouders te onderhandelen. Niet alleen met de zorgaanbieder maar in dit geval ook met de woningcorporatie over zaken als woningtoewijzing en onderhoud van liften in het gebouw.

3.3

Andere werkzaamheden: bouwen of beheren van gemeenschappelijke woonruimte.

Niet alleen kan men ervoor kiezen gezamenlijk personeel in dienst te (laten) nemen, ook kan men afspreken gezamenlijk het beheer te voeren over een gezamenlijk deel van de woonruimte, aangepast aan de eisen van de bewoners. Een deel van de assistentenruimte kan daar deel van uitmaken. Met een woningcorporatie kunnen afspraken worden gemaakt over de (aangepaste) bouw, over de voordracht van nieuwe bewoners en over het beheer van eventuele gemeenschappelijke ruimten. (zie het voorbeeld van woonvereniging Het Palet). Een pand kan in eigendom verkregen worden, of gezamenlijk worden gehuurd. (zie het voorbeeld van coöperatie Tamarisk u.a.). Aan de onderlinge samenwerking en het beheer van een eventuele gemeenschappelijke ruimte (met gezamenlijke kosten voor maaltijden bijvoorbeeld) kleven veel administratieve taken. Men kan er voor kiezen deze administratie (eventueel met ondersteuning) zelf ter hand te nemen, om overzicht te houden en de voldoening van het eigen beheer te smaken. Mensen met een handicap kunnen aangewezen zijn op dagbesteding. Een van de vormen van dagbesteding kan zijn: het leren uitvoeren van de eigen administratie of het beheren van een gemeenschappelijke ruimte.

17


18

RPCP-DWO

RPCP-DWO

4

RECHTSVORMEN

4.1

Stichting


Een stichting kan uitsluitend worden opgericht bij notariële akte (of bij testament) De stichting is een rechtspersoon, dat wil zeggen de stichting bezit volledige rechtsbevoegdheid en is zelfstandig drager van rechten en verplichtingen. De stichting kent meestal slechts één bestuursorgaan, namelijk het bestuur. Het bestuur bestuurt de stichting en vertegenwoordigt de stichting. Het bestuur wijst zelf uit zijn midden een voorzitter, secretaris en penningmeester aan (tenzij de statuten anders bepalen). In de statuten kan de mogelijkheid zijn opgenomen dat de stichting registergoederen ((on)roerende goederen die bij het kadaster staan ingeschreven, zoals een huis of een schip) in eigendom heeft. Tenzij de statuten anders bepalen, is het bestuur dus geen rekening en verantwoording aan anderen schuldig. Voordelen van een stichting vergeleken met andere rechtsvormen zijn: een stichting kan een praktische rechtsvorm zijn als men een rechtspersoon nodig heeft, bijvoorbeeld voor het in dienst nemen van personeel, en snel concreet wil werken. De stichting heeft alleen met een bestuur te maken, hoeft dus geen ledenvergaderingen te houden met discussies over het beleid, kascontrole en dergelijke;

4.2

Vereniging

Een vereniging is geschikt als men juist veel mensen bij het gezamenlijke doel wil betrekken en mensen heel bewust gezamenlijk verantwoordelijkheid willen dragen. Er zijn twee mogelijkheden voor de totstandkoming van een vereniging: oprichting bij notariële akte; oprichting niet bij notariële akte, maar door een mondelinge afspraak of bij onderhandse (niet-notariële) akte De keuze die de oprichters (het moeten er altijd minstens twee zijn) maken - wel of niet via de notaris –, heeft voor de vereniging uiteenlopende rechtsgevolgen. De huidige wetgeving kent alle verenigingen rechtspersoonlijkheid toe, maar maakt tegelijkertijd een onderscheid tussen: verenigingen met volledige rechtsbevoegdheid (de verenigingen waarvan de statuten in een notariële akte zijn opgenomen); verenigingen met beperkte rechtsbevoegdheid (de andere verenigingen). Rechtsbevoegdheid wil zeggen, dat de vereniging zelfstandig drager van rechten en verplichtingen is. De vereniging met volledige rechtsbevoegdheid kan dezelfde rechten hebben en verplichtingen aangaan als iedere (volwassen) burger. Zo’n vereniging kan dus registergoederen verkrijgen en op naam hebben, geldleningen aangaan en zelfs erfgenaam zijn. Subsidieverlenende instanties eisen vaak dat de te subsidiëren vereniging volledig rechtsbevoegd is. De vereniging met beperkte rechtsbevoegdheid is met name in twee opzichten in haar rechten beperkt: zo’n vereniging kan geen registergoederen (zoals een eigen gebouw) verkrijgen en ook geen erfgenaam zijn; zij mag wel legaten aanvaarden (geld of goederen van iemand die worden nagelaten aan iemand buiten de kring van erfgenamen om); de bestuurders van een vereniging met beperkte rechtsbevoegdheid zijn in het algemeen, naast de vereniging, persoonlijk aansprakelijk voor schulden (soms zelfs tot na hun aftreden als bestuurders).

4.3

Coöperatie

Een coöperatie heeft van beide modellen (stichting en vereniging) de voordelen. Alle coöperatieleden dragen medeverantwoordelijkheid in de jaarlijkse ledenvergadering. De coöperatie kan zelf bepalen wie als lid wordt toegelaten, kan bezit hebben, kan mensen in dienst hebben 19


RPCP-DWO

en mag zelfs winst maken.De coöperatie is een rechtsvorm die per notariële acte wordt opgericht. Een belangrijk aspect is, dat in de acte aangegeven wordt welke vorm van aansprakelijkheid er voor de leden bestaat: WA UA BA

wettelijke aansprakelijkheid (volledige) uitgesloten aansprakelijkheid beperkte aansprakelijkheid.

Een coöperatie is vereniging en onderneming. De wettelijke bepalingen over zeggenschap en besluitvorming voor een vereniging zijn ook van toepassing op de coöperatie. De algemene vergadering is het hoogste orgaan en beschikt (tenzij anders geregeld) over alle bevoegdheden. Het bestuur wordt benoemd uit de leden van de vereniging, maar mag voor minder dan de helft bestaan uit niet-leden (deskundigen). Er is geen startkapitaal vereist, zoals voor een vennootschap. Door te kiezen voor een coöperatie UA , dus met uitgesloten aansprakelijkheid, lopen de deelnemers geen persoonlijk risico. Voorbeeld van een Zweedse coöperatie In Stockholm is al jaren een coöperatie (STIL) van budgethouders. De Zweedse overheid wilde namelijk de PGB’s niet uitbetalen aan de budgethouders zelf. Deze coöperatie is indertijd opgericht als rechtsvorm van de gezamenlijke budgethouders. De coöperatie ontvangt het geld en heeft zelf de medewerkers/assistenten in dienst genomen. De assistenten worden door de budgethouders zelf geselecteerd (soms uit de reservepool van de coöperatie), waarna een contract voor een aantal uren per week wordt aangegaan. De budgethouder maakt de werkafspraken met de assistent en treedt als opdrachtgever op. De coöperatie handelt, tegen een bepaald opslagpercentage op het uurloon, de administratie af en betaalt de salarissen en belastingen,. Op deze manier is de eigen regie van de budgethouder optimaal: zelf mensen selecteren, zelf werkopdrachten geven en werktijden bepalen en zelf mede het beleid van de coöperatie die de administratie afhandelt, bepalen. Leg geen gedetailleerde afspraken vast in statuten. Wordt het eens over een globale omschrijving van de doelstelling. Statuten veranderen kost geld. Onderlinge afspraken kunnen vastgelegd worden in een huishoudelijk reglement, dat naar behoefte zelf veranderd kan worden.

20

RPCP-DWO


De verschillen op een rij Onderstaand treft u een selectieschema voor rechtsvormen aan (ontleend aan de brochure 'De kleine coöperatie', uitgegeven door de Rabobank). Kijk (met anderen) welke zaken belangrijk zijn voor u. De rechtsvorm met de meeste plussen sluit wellicht het beste aan bij uw situatie. + 0 -

deze rechtsvorm geniet de voorkeur neutraal deze rechtsvorm is ongunstig

Wat in uw situatie belangrijk is: Een klein bestuur dat alle verantwoordelijkheid draagt Makkelijk te realiseren gezamenlijke besluitvorming Sociale doelstelling uitdragen Activiteiten voor eigen groep / leden Non-profit karakter uitdragen Ondernemingskarakter uitdragen Subsidies belangrijkste inkomstenbron Eigen bijdragen leden (donateurs) belangrijkste inkomstenbron Opbrengsten uit activiteiten belangrijkste inkomstenbron Financiële mengvorm (ondernemer + werknemer, verhuurder + eigenaar) Belastingheffing zo makkelijk mogelijk voorkomen Leden nemen deel als zelfstandig ondernemer Deelname van uitkeringsontvangers zo makkelijk mogelijk regelen Leden delen in de winst

21

stichting +

vereniging -

coöperatie -

-

+

+

+ + + 0

0 + + 0 +

+ + 0

0

0

+

-

-

+

+ 0

+ 0 +

+ -

-

-

+


22

RPCP-DWO

RPCP-DWO


BIJLAGE 1 Toelichting op gebruikte termen AWBZ-erkende zorgaanbieders AWBZ (Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten)-organisaties zijn organisaties die een AWBZerkenning hebben, die dus door het regionale zorgkantoor zijn toegelaten om door de AWBZ betaalde zorg te mogen leveren. Soms worden ze dan ook 'toegelaten instellingen' genoemd. Vanaf 2003 mogen organisaties die een AWBZ-erkenning hebben, alle soorten zorg leveren aan alle soorten doelgroepen. Het RPCP kan u onder andere informeren over de AWBZ-erkende zorgaanbieders. Autorisatie of geautoriseerde handelingen Handelingen die (betaald) alleen verricht mogen worden nadat instructie gegeven is door een daartoe bevoegd persoon of organisatie. Voor een bepaalde periode (meestal 2 jaar) heeft de medewerker (na de instructie en onder toezicht goed uitvoeren van de geleerde handeling) dan de autorisatie. Na deze periode moet er opnieuw 'examen' worden gedaan om de autorisatie te verlengen. Verpleegkundigen hebben hun autorisatie door geregistreerd te zijn op de BIG-lijst (in het kader van de Wet Beroepen Individuele Gezondheidszorg BIG). Geregeld dienen ze ervaring te houden en bijscholing te volgen, bijvoorbeeld van de Thuiszorg, zodat ze hun registratie niet verliezen. CAO CAO staat voor: Collectieve ArbeidsOvereenkomst. In de thuiszorg en de gehandicaptenzorg zijn gezamenlijke, collectieve, afspraken gemaakt over de arbeidsvoorwaarden. Daarin staan de hoogte van de lonen, aantallen vrije dagen, vakantiedagen, kinderopvang, pensioenregeling, arbo-afspraken et cetera. Organisaties die bij de branchevereniging (zoals de LVT, de Landelijke Vereniging Thuiszorg) zijn aangesloten, zijn verplicht zich aan de CAO te houden. Particuliere organisaties hebben die verplichting niet, maar houden er uit concurrentieoverwegingen en goed werkgeverschap wel rekening mee. Als particuliere organisatie (zoals de stichting 'U wenst…’) kan men zich wel aansluiten bij de LVT, maar dit is uit kostenoverwegingen niet interessant. Tweedagencontract Een contract tussen een budgethouder en een hulpverlener, die op niet meer dan 2 dagen per week bij de budgethouder komt werken. Over deze uren is de werkgever niet verplicht sociale lasten of loonbelasting in te houden. De hulpverlener is dus niet verzekerd voor de sociale verzekeringswetten, maar is meestal al verzekerd tegen ziektekosten via de echtgenoot. Omdat er geen budget betaald hoeft te worden aan sociale lasten et cetera, kan de budgethouder meer uren hulp inkopen van het budget. De hulpverlener moet zelf aangifte doen bij de Belastingdienst van de inkomsten. NB: het gaat niet om het totaal aantal uren per hulpverlener, maar om het feit dat de hulpverlener op 1 of 2 dagen werkt bij u. Detachering Dit is een vorm van 'inlenen' van personeel. De medewerker blijft formeel in dienst van zijn werkgever, maar maakt werkafspraken met de opdrachtgever, in dit geval de budgethouder. Een overeenkomst wordt gemaakt met de formele werkgever over de betaling, ziektevervanging etc. De formele werkgever kan niet zonder overleg iemand anders sturen. Freelancer Een freelancer is een zelfstandig gevestigd persoon, die tegen betaling diensten aanbiedt. Als budgethouder kunt u een contract afsluiten met een freelancer. De freelancer, die altijd meer dan één opdrachtgever moet hebben omdat hij/zij anders als werknemer wordt gezien, zal zelf als kleine ondernemer zijn belasting en premies betalen. Voor de opdrachtgever is dat dus eenvoudig. Per Saldo heeft een folder waarin de verschillende contracten staan. NB: controleer of hij/zij ook werkelijk als freelancer bij de Kamer van Koophandel staat ingeschreven. Als dat niet het geval is, moet u alsnog werkgeverslasten lasten betalen.

23


RPCP-DWO

Indicatiestelling Voordat u in aanmerking komt voor huishoudelijke hulp, persoonlijke verzorging, verpleging, ondersteunende of activerende begeleiding (of behandeling en verblijf) zal vastgesteld moeten worden hoeveel en wat u nodig hebt. Dat vaststellen van uw behoeften noemt men de indicatiestelling. In iedere regio is een Regionaal Indicatie Orgaan (RIO) dat deze indicatiestelling uitvoert. Naast de indicaties voor zorg zal het RIO ook de indicaties uitvoeren voor de gemeentelijke Wet Voorzieningen Gehandicapten (WVG), dus voor hulpmiddelen en vervoer. Ook gehandicaptenzorg (waarvoor u zich nu nog moet melden bij het Landelijk Centrum voor Indicatiestelling Gehandicapten, zie ook www.lcig.nl) zal onder verantwoordelijkheid van het RIO vallen. Bereid u samen met iemand anders voor op de indicatiestelling en voer dan samen het gesprek met de indicatieadviseur van het RIO. Als u iemand zoekt die u kan bijstaan, kunt u informeren bij het Steunpunt PGB in uw regio, bij uw patiëntenvereniging/gehandicaptenorganisatie of bij de SPD. LCIG Het Landelijk Centrum Indicatiestelling Gehandicapten stelt nu nog (2002) vast of u in aanmerking komt voor AWBZ-zorg voor mensen met een handicap. Ook deze indicatiestelling zal onder de verantwoordelijkheid van het RIO komen te vallen. Als vastgesteld wordt dat u geïndiceerd bent voor gehandicaptenzorg, kunt u een AWBZerkende zorgaanbieder kiezen en met deze organisatie afspraken maken over welke zorg waar geleverd zal worden, op basis van uw persoonlijke wensen en behoeften. Ook bij deze indicatiestelling geldt het advies om de voorbereiding en het indicatiegesprek samen met iemand anders te doen. Rechtspersoon Contracten afsluiten en eigendommen in bezit hebben kan alleen door natuurlijke personen (individuele mensen) of door rechtspersonen (vereniging, stichting, coöperatie, of vormen van ondernemingen) In deze handreiking wordt nader ingegaan op de vereniging, stichting en coöperatie. Niet op vormen van ondernemingen zoals een VOF (Vennootschap onder Firma), een BV (Besloten Vennootschap) et cetera. Zorgaanbieder Een zorgaanbieder is iedere organisatie die zorg of ondersteuning aanbiedt. Er zijn AWBZerkende zorgaanbieders (zie toelichting) en particuliere zorgaanbieders. Niet iedere AWBZerkende zorgaanbieder wil zorg leveren aan mensen met een PGB. Tarieven zijn verschillend, evenals de kwaliteit van de zorg. Zorgarrangement Een zorgarrangement is de afspraak die u gemaakt hebt met een zorgaanbieder als u gekozen hebt voor een persoonsvolgend budget. In het zorgarrangement staat welke hulp u wanneer en waar krijgt. Zorgkantoor In iedere regio is een Zorgkantoor aangewezen om toezicht te houden op de besteding van alle AWBZ-gelden en PGB's in de regio. Om een PGB aan te vragen, dient u zich aan te melden bij het Zorgkantoor in de regio. Zorg in natura Bij het vaststellen van uw behoefte aan zorg bij de indicatiestelling, kunt u kiezen voor hulp door een instelling (hulp in natura) of zelf hulp inkopen met een persoonsgebonden budget. U kunt altijd weer een andere keuze maken, dus van hulp in natura overstappen naar een PGB, en andersom.

24

RPCP-DWO


BIJLAGE 2: Belangrijke adressen Sociale Verzekeringsbank (SVB) Kantoor PGB Postbus 8064 3563 RB Utrecht telefoon: (030) 264 8000 website: www.svb.org De SVB is verantwoordelijk voor de administratie van uw PGB en de uitbetalingen aan uw hulpverleners. In de loop van 2003 kan dit veranderen. Verschillende soorten contracten kunnen worden gedownload of toegestuurd. Tijdens kantooruren is telefonisch advies mogelijk. Zorgkantoor Delft Westland Oostland/Nieuwe Waterweg Noord Postbus 366 3100 AJ Schiedam telefoon: (010) 204 33 22 / (010) 204 33 29 website: www.zorgkantoordwo.nl www.zorgkantoornw.nl Per Saldo Postbus 19161 3501 DD Utrecht telefoon: (030) 230 40 66 e-mail: [email protected] website: www.pgb.nl Per Saldo is de algemene belangenorganisatie van budgethouders Per Saldo biedt informatie en ondersteuning aan budgethouders, geeft voorlichting, cursussen en telefonisch advies. Voor leden is juridisch advies en de mogelijkheid van loonberekening beschikbaar. Er is voor leden een landelijk overzicht van dienstverleners en organisaties waar budgethouders hulp kunnen inkopen. Regionaal zijn er Steunpunten PGB met spreekuren en consulenten. Het Steunpunt in Delft is bereikbaar op dinsdag- , donderdag- en vrijdagochtend tussen 9 en 12 uur; telefoon: (015) 214 64 33. Op de website www.pgb.nl geeft Per Saldo alle informatie die beschikbaar is over het PGB. Advertenties kunnen geplaatst worden door budgethouders die hulpverleners zoeken, en door organisaties of personen die hun diensten aanbieden. SPD (Sociaal Pedagogische Dienst) Zuid-Holland Noord Asvest 28 2611 PK Delft telefoon: (015) 213 11 51 website: www.spdbijdehand.nl De SPD kan u van dienst zijn bij het zoeken van informatie over allerlei onderwerpen, waaronder het PGB. Ook kan een consulent u helpen bij het voorbereiden op een (her)indicatie. Deze diensten zijn gratis beschikbaar voor mensen met een verstandelijke of een lichamelijke handicap. In de tweede helft van 2003 verandert de naam van de SPD in MEE. RPCP DWO Regionaal Patiënten Consumenten Platform-Delft Westland Oostland Van Bleyswijckstraat 93E 2613 RR Delft telefoon: (015) 214 64 33 e-mail: [email protected] Website: www.rpcp-dwo.nl In een RPCP werken alle patiëntenverenigingen, gehandicaptenorganisaties, WVG-platforms 25


RPCP-DWO

en ouderenorganisaties in een regio samen aan belangenbehartiging van en voorlichting aan hun leden. Het RPCP DWO heeft tevens een steunpunt PGB en een IKG, en onderhoudt contacten met het Steunpunt Mantelzorg. Het IKG (Informatie- en Klachtenbureau Gezondheidszorg) helpt u verder als u klachten of vragen heeft over een hulpverlener. Bij het RPCP kunt u terecht voor regionale adressen van (landelijke) patiëntenverenigingen en gehandicaptenorganisaties. Federatie van Ouderverenigingen Maliebaan 71H Postbus 85276 3508 AG Utrecht telefoon: (030) 236 37 67 e-mail: [email protected] website: www.fvo.nl De ouderverenigingen van ouders van kinderen/volwassenen met een verstandelijke handicap hebben een taak in belangenbehartiging en voorlichting op vele terreinen. Op het gebied van PGB onderhouden ze een budgethoudersnetwerk. Verder bieden ze ouders en familieleden de mogelijkheid om met elkaar in contact te komen met behulp van een databank voor wooninitiatieven. De databank is alleen toegankelijk voor ouders en familieleden die staan ingeschreven in de databank en lid zijn van een van de ouderverenigingen. De databank bevindt zich op de internetpagina van de Federatie van Ouderverenigingen onder het kopje 'Netwerken'. CG-Raad - Chronisch Zieken en Gehandicapten Raad Postbus 169 3500 AD Utrecht telefoon: (030) 291 66 00 e-mail: [email protected] website: www.cg-raad.nl De CG-raad is de bundeling van ongeveer alle lichamelijk gehandicaptenorganisaties en patientenverenigingen. Ook op de website www.leefwijzer.nl is veel informatie over allerlei onderwerpen te vinden. BOSK - Vereniging van motorisch gehandicapten en hun ouders Churchilllaan 11 3502 GJ Utrecht telefoon: (030) 245 90 90 e-mail: [email protected] website: www.bosk.nl De BOSK is een oudervereniging en belangenorganisatie van spastici, mensen met spina bifa en anderen in verschillende werkgroepen. De BOSK ondersteunt onder andere ouders van meervoudig gehandicapte kinderen bij het opzetten van woonprojecten. ANGO (Algemene Nederlandse Gehandicapten Organisatie) De ANGO is een algemene gehandicaptenorganisatie die spreekuren houdt en (juridische) ondersteuning geeft aan leden, o.a. over het PGB. ANGO Haaglanden De Dreef 247 2542 NG Den Haag, telefoon: (070) 308 08 54 e-mail: [email protected] Landelijk adres: ANGO Amersfoort Postbus 850 3800 AW Amersfoort Tel.033-4654343 e-mail: [email protected] website: www.handicap.nl 26

RPCP-DWO


BIJLAGE 3: handige websites www.bosk.nl informatie van de (ouder)vereniging, met o.a. wooninitiatieven meervoudig gehandicapten www.bpv.nl informatie over arbeidsrecht, sociale zekerheid, verzekeren www.fvo.nl informatie van ouders van verstandelijk gehandicapten, met o.a. een netwerk voor wooninitiatieven www.handicap.nl de website van de ANGO, met o.a. info over werken met handicap, uitkeringen et cetera www.leefwijzer.nl de infosite van de CG-raad www.notaris.nl over rechtsvormen, adressen van notarissen

www.npcf.nl site van de Nederlandse patiënten Consumenten Federatie, met o.a. links naar landelijke patiënten/consumenten organisaties www.pgb.nl de website van Per Saldo, de algemene vereniging van budgethouders www.regioconsult.nl regioconsult geeft ondersteuning aan cliëntenorganisaties van mensen in de GGZ

www.rpcp-dwo.nl site van het RPCP-DWO, met o.a. een nieuwsbrief en verwijzingen naar regionale patiënten/consumentenverenigingen, ook is een brochure over PGB met bijbehorende sociale kaart van de regio DWO te downloaden www.thuiszorgnederland.nl website van de Landelijke Vereniging voor Thuiszorg www.zorgmediatheek.nl informatiesite over thuiszorg

27


RPCP-DWO

Dankbetuiging

Naast de Provincie Zuid-Holland, die door haar financiële bijdrage deze uitgave mogelijk heeft gemaakt, en mw. E. Kouwenhoven, die namens Bureau Aqueest belast was met de projectleiding, willen wij de volgende personen danken voor hun medewerking aan de totstandkoming van deze handreiking: ♦

Mw. N. Reijntjes van stichting Platform Gehandicapten Monster

♦

Dhr. J.W.M. Gerritse van stichting Regionale MantelzorgOrganisatie

♦

Mw. A.L.T. van Deursen van stichting Gehandicapten ‘Samen met en voor elkaar’

♦

Dhr. C.W. v.d. Wal van het Regionaal Netwerk Ouderen in Delft

28

SAMEN KUNT U MEER MET EEN PERSOONSGEBONDEN BUDGET. - een handreiking voor budgethouders -

Recommend Documents