Risico Management Pensioenakkoord en Integraal Balansmanagement
Marton Bloemer Risk Manager
Introductie 1. Pensioenakkoord
2. Risicomanagement (Integraal Balansmanagement)
3. Samengevat
Pagina 1
Pensioenakkoord en de eigen verantwoordelijkheid van het pensioenfonds Defined Benefit (uitvoeringsovereenkomst)
Collective Defined Contribution
Pensioenakkoord (uitkeringsambitie)
Sociale Partners Beleidsruimte pensioenfonds
- Nominale pensioenopbouw - Voorwaardelijke indexatie - Indexatie ambitie - 97,5% zekerheid
- Nominale pensioenopbouw - Voorwaardelijke indexatie - Indexatie ambitie - 97,5% zekerheid - Vaste premie (5 jaar) - Risicohouding
- Investment & pension beliefs - Premiebeleid - Beleggingsbeleid - Toeslagbeleid
- Investment & pension beliefs - Uitvoeringsopdracht ? - Premiebeleid - Beleggingsbeleid - Toeslagbeleid - Kortingsbeleid
Pagina 2
- Investment & pension beliefs - Voorwaardelijk reele opbouw - Vaste premie - Flexibele pensioenleeftijd - Indexatie en kortingsbeleid - Risicohouding (beleggingen)
Wat is Integraal Balansmanagement? • Integraal Balansmanagement is een integrale vertaling van de pensioenovereenkomst naar een beleidskader danwel uitvoeringsopdracht waarbij de navolgende punten uitdrukkelijk worden geadresseerd:
• Scheiding tussen beleid en uitvoering. • Vaststelling van de beleidsruimte. • Vaststelling van de risicohouding. • Vaststelling van sturingsparameters. • Monitoring van de economische uitgangspunten.
• Monitoring van het beleid en de uitvoering daarvan.
Pagina 3
Risicomanagement: scheiding beleid en uitvoering Wet- en regelgeving Visie, missie en strategie
Waarden, normen en integriteit
Governance en organisatie
Requirements pensioenfondsen
Kritieke succes factoren
Fondsdocumenten
Integraal strategisch en operationeel Risk Management Strategische beleidsadvisering
- Missie
Referentschap Commissies
Vermogensadvies Risk Management Finance & Control Compliance
Actuariaat
sturingsparameters
- Doelstellingen Strategisch
- Beleidsruimte - premie - indexatie - beleggingen
- Resultaat op
- Dekkingsgraad
Confrontatie Bepaling strategie, Inventarisatie Vertaling beleidsbeleidsvarianten met doelen en integrale variant in uitgangspunten beleidsvarianten sturingsparameters beleggingsplan
Confronteer uitvoering met sturingsparameters
- Indexatie
Bijstelling a.g.v. gewijzigde dekkingsgraad, regeling of marktomstandigheden Operationeel
- Resultaat op KPI’s
- SLA - KPI’s
Deelnemersadministratie
Premies innen
Vermogensbeheer
Pensioen toekenning
Pensioen betaling
Communicatie
- Risicopositie
- Deelmandaten - RM Yearplan
Operationele Stuurinformatie
Verslaglegging KPI Monitoring
Administratieve Organisatie
Automatisering Technologie
Monitoring, evaluatie en bijstelling
Pagina 4
- Beleggingsresultaat
Project management
Risicomanagement: scheiding beleid en uitvoering Wet- en regelgeving Visie, missie en strategie
Waarden, normen en integriteit
Governance en organisatie
Requirements pensioenfondsen
Kritieke succes factoren
Fondsdocumenten
Integraal strategisch en operationeel Risk Management Strategische beleidsadvisering
- Missie
Referentschap Commissies
Vermogensadvies Risk Management Finance & Control Compliance
Actuariaat
sturingsparameters
- Doelstellingen Strategisch
- Beleidsruimte - premie - indexatie - beleggingen
- Resultaat op
- Dekkingsgraad
Confrontatie Bepaling strategie, Inventarisatie Vertaling beleidsbeleidsvarianten met doelen en integrale variant in uitgangspunten beleidsvarianten sturingsparameters beleggingsplan
Confronteer uitvoering met sturingsparameters
- Indexatie
Bijstelling a.g.v. gewijzigde dekkingsgraad, regeling of marktomstandigheden Operationeel
- Resultaat op KPI’s
- SLA - KPI’s
Deelnemersadministratie
Premies innen
Vermogensbeheer
Pensioen toekenning
Pensioen betaling
Communicatie
- Risicopositie
- Deelmandaten - RM Yearplan
Operationele Stuurinformatie
Verslaglegging KPI Monitoring
Administratieve Organisatie
Automatisering Technologie
Monitoring, evaluatie en bijstelling
Pagina 5
- Beleggingsresultaat
Project management
Integraal Balansmanagement •
Het proces van Integraal Balansmanagement is onderstaand grafisch weergegeven.
Minimaal eens per 3 jaar
Minimaal eens per kwartaal Strategie
Stap 1 Bepaal missie Bepaal de beliefs
Stap 2 Bepaal de risicohouding en sturingsparameters
Stap 3
Stap 4
Analyseer Kies een beleidsvarianten beleidsvariant. Bepaal het beleggingsmandaat
Bepaal de beschikbare Bepaal de beleidsruimte economische uitgangspunten
Strategielus Pagina 6
Uitvoering
Stap 5
Stap 6
Stel een Monitor de jaarlijks uitvoering beleggingsplan vast
Uitvoeringslus
Stap 1: missie en strategie startpunt, beliefs kader • Integraal Balansmanagement start vanuit de missie en strategie van het fonds. Missie en strategie (afgeleid uit pensioenovereenkomst) • Gericht op waardevastheid? Nominale zekerheid? Rendementsmaximalisatie? Risico minimalisatie? • Voor de realisatie van missie en strategie zijn de overtuigingen (beliefs) richtinggevend. Beliefs • Pension beliefs – Voortbestaan pensioenstelsel – Intergenerationele solidariteit uitgangspunten – Collectiviteit – Etc. etc.
Pagina 7
• Investment beliefs – Risicopremies – Mean reversion rente – Actief versus passief – Etc. etc.
Pensioenakkoord definieert
Stap 1: beliefs vormen startpunt economie basisset •
Investment Beliefs zijn achterliggende factoren binnen het strategisch beleid die beschrijven hoe het bestuur aankijkt tegen de lange termijn beleggingsomgeving.
•
Het strategisch beleid is opgesteld vanuit de korte en lange termijn economische uitgangspunten. Rekenkundig gemiddelde Jaar 1-5 Jaar 6-10 Jaar 11-15 Prijsinflatie Looninflatie Korte rente (3-maands) Lange rente (10-jaars) Obligaties Europa (D. 8) Credits Europa Investment Grade (D. 4) Credits Europa High Yield (D. 4)
Indexleningen euro inflatie Emerging Markets Bonds (unhedged) Aandelen Mature Markets (hedged) Aandelen Emerging Markets (hedged) Indirect Onroerend Goed Europa Indirect Onroerend Goed VS (hedged) Absolute Return (unhedged) Pagina 8
Stap 1: pensioenovereenkomst bepaalt de beleidsruimte van het pensioenfonds •
Premie – Afhankelijk van afspraken sociale partners. Bestuurlijke toets op evenwichtigheid en financierbaarheid.
•
Risicoruimte – Afhankelijk van aard regeling. – Risicohouding bestuur leidend. – Toetsing aan wettelijke parameters.
•
Toeslagenbeleid – Toeslagenbeleid afhankelijk van beleidstaffel.
•
Kortingsbeleid – Nominale dekkingsgraad onder kritiek pad, aankondiging kortingsmaatregelen
Pagina 9
Stap 2: bepaal risicohouding voor sturing •
Solvabiliteit – Beleidskeuzes inzake het strategisch beleid zijn direct afhankelijk van de solvabiliteit. – De solvabiliteitseisen voortkomend uit het Financieel Toezichtskader zijn een relevante grens, maar ook eigen grenzen kunnen worden overgenomen.
•
Premie – Het bestuur toets de kostendekkendheid van de premie binnen het Integraal Balansmanagement. – Het bestuur kan premiebeleid doen aanpassen.
•
Toeslagen – Het bestuur beslist jaarlijks in hoeverre pensioenrechten worden aangepast. – Het bestuur toetst of de verwachte toeslagverlening in voldoende mate aansluit bij de toeslagambitie van het fonds zoals verwoord in de pensioenovereenkomst.
•
Herstelplan – Het bestuur toetst binnen het Integraal Balansmanagement de voortgang van het geprognosticeerde herstel.
Pagina 10
Stap 2:risicohouding samengevat •
De in de bepaling van het beleid gebruikte risicohouding zijn onderstaand samengevat.
Jaar 1-5
Gemiddelde Jaar 6-10 Jaar 11-15
Solvabiliteit Gemiddelde nominale dekkingsgraad Standaarddeviatie nominale dekkingsgraad Kans op nominale dekkingsgraad < vereiste dekkingsgraad Kans op nominale dekkingsgraad < minimaal vereiste dekkingsgraad Kans op nominale dekkingsgraad < 90% Gemiddelde reële dekkingsgraad Kans op reële dekkingsgraad < 80%
Premie Kans op korten jaaropbouw (premie < kostendekkende premie) Gemiddeld kortingspercentage bij korten
Toeslagen Gemiddelde indexatieresultaat actieven Gemiddelde indexatieresultaat niet-actieven
Herstelplan Kans op aankondiging korten (dekkingsgraad < kritisch pad) Gemiddelde kortingspercentage bij korten
Pagina 11
2011
2012
2013
Stap 3: lange termijn versus korte termijn
Lange termijn (evenwicht)
Korte termijn (uit evenwicht)
-
Dekkingsgraad hoger dan VEV;
–
Dekkingsgraad lager dan VEV; hogere kortetermijnrisico’s
-
Financiële markten in evenwicht
–
Financiële markten uit evenwicht
Natuurlijke mix
Pagina 12
Afwijking van Natuurlijke Mix
Stap 4/5: strategisch beleidsplan en mandaat •
Het strategisch beleidsplan legt vast op welke wijze de strategische doelstellingen kunnen worden gerealiseerd gegeven de geldende risicokaders en beschikbare beleidsruimte.
•
Het strategisch beleidsplan is een levend document en wordt periodiek bijgewerkt: – – –
•
om de drie jaren en na iedere belangrijke wijziging van de pensioenovereenkomst bij afwijkingen in de achterliggende lange termijn visie of risicohouding bij gewijzigde economische uitgangspunten.
Jaarlijks beleggingsplan legt binnen het kader van het strategisch beleid(splan) het operationele beleid vast. Het beleggingsplan is een vertaalslag van het beleid naar de operatie. Pagina 13
Stap 6: Monitoring: wake up call by triggers •
Om op een objectieve manier te kunnen bewaken of het beleid voldoet aan de risicohouding en sturingsparameters, worden deze uitgangspunten bewaakt aan de hand van een set van triggers.
Trigger
Overeengekomen niveau
Dekkingsgraad Rente Volatiliteit Inflatie
•
Vanwege de dynamiek op de financiële markten is het van belang om de risicohouding te monitoren. Bij het bereiken van een trigger wordt Integraal Balansmanagement opgestart.
•
Signaalfunctie heeft de economische omgeving en de dekkingsgraad (strategielus) maar ook de rapportering (uitvoeringslus).
Pagina 14
Samengevat •
Door een gestructureerd en formeel periodiek proces te volgen, is het bestuur meer in control.
•
Eenduidige afbakening strategisch beleid en uitvoering (bestuur is meer gericht op strategie).
•
Toetsingsparameters en economische uitgangspunten worden meer doorleefd.
•
Monitoring ontwikkeling key parameters. Bijsturing vanuit proces mogelijk: – – –
om de drie jaren en na iedere belangrijke wijziging van de pensioenovereenkomst bij afwijkingen in de achterliggende lange termijn visie of risicohouding bij gewijzigde economische uitgangspunten.
Pagina 15
