RI&E Wat, waarom en hoe? FEBEM / FEGE – 4 juni 2012 Rik Brebels Corporate Advisor SHEQ van Gansewinkel Groep
1
Inhoud 1. RI&E 2. Taak Risico Analyse – TRA 3. Plan van aanpak
RI&E RI&E = Risico-inventarisatie en evaluatie Wetgeving: Ø Compliance items (intern noodplan, WPF, …) Ø Risico’s inventariseren en evalueren - verdieping naar risico’s waaraan medewerkers zijn blootgesteld
2
RI&E •
•
Beschrijving profiel
• • • •
Activiteit Materieel / installatie Werkvoorwaarden …
Randvoorwaarden en omgevingsfactoren
•
•
Wet- en regelgeving (Europees, nationaal) − Brancheafspraken – werkkleding − VGG, bv SHEQ-charter – besloten ruimte − VGW regionaal – uitgewerkte procedures Literatuur
Randvoorwaarden en omgevingsfactoren • •
Normen (EN 60204) Onderzoeken en inspecties − − − − − −
•
Ergonomie Medisch onderzoek Inspecties Psycho-sociaal Hygiëne …
Incidenten en near misses − Incidenten − Near misses
Lessons learned
3
Randvoorwaarden en omgevingsfactoren
INPUT TRA
Taak Risico Analyse – TRA • Wat is een TRA? Een methodiek om een overzicht te krijgen van de risico’s waaraan de werknemers zijn blootgesteld tijdens de uitvoering van hun werk
• Vertrekpunt – uit te voeren taken • Diverse varianten
4
Taak Risico Analyse – TRA • • • •
Het risicoprofiel De hoofdactiviteit De taakstappen:
• •
Stap nummer Beschrijving van de taakstap
Beschrijving van het risico
• • •
Inzoomen Het gevaar Het effect – de gebeurtenis De risicofactoren Inzoomen Beschrijf eerst het risico – pas dan de format toe
Gevaar •
•
Alles wat een letsel kan veroorzaken
• • • • •
Materiaal (afval, …) Arbeidsmiddelen (machines, gereedschappen, …) Proces / installatie PMGE …
Relatie met
• •
Onveilige handelingen Onveilige situatie/toestand
5
Risico Een risico is de kans dat iemand door een gevaar een letsel oploopt. Dit impliceert:
•
Bepaling van risicofactoren
•
Bepaling van mogelijke letsels
Bv – Hamer
Risicofactoren Collectieve RF (CRF) – Indirecte Ø Arbeidsorganisatie: Inhoud, hoeveelheid, eisen, ritme, … Ø Arbeidsomstandigheden: Klimaat, arbeidsmiddelen, … Ø Arbeidsrelaties: Familiaal, haantjes, … Ø Arbeidsvoorwaarden: Salaris, bijkomende voorwaarden, carrière, …
6
Risicofactoren Collectieve RF (CRF) – Directe Ø Frequentie: Constant, dagelijks, zelden, … Ø Duur: Kortstondig, langdurig, … Ø Intensiteit: Concentratie, bikkelen, …
Risicofactoren Individuele RF (IRF) •
•
•
Fysiologische toestand: Slaperig, medicatie, alcohol, sportief, … Verworven eigenschap: Kennis, vaardigheid, gedrag (attitude), … Aangeboren eigenschap: Epilepsie, ogen, …
7
Bepaling van het letsel Het letsel c.q. schade is een gevolg van de ongewenste gebeurtenis.
Uiteindelijk kan ALLES leiden tot een dodelijk ongeval !
Bepaling van het letsel Incidentpiramide Fatale afloop Verzuim Aangepast werk Medische behandeling EHBO behandeling Near miss Onveilige handelingen en situaties
Aantal
8
Bepaling van het letsel – en nu ? • Letsel – combinatie van: • Ongewenste gebeurtenis • Risicofactoren
• Verdere input: • Risico-inventarisatie • Multi-disciplinariteit (WG / HL – medewerker – SHEQ) • Gezond verstand Neem het meest negatieve gevolg dat onder normale omstandigheden zou kunnen voorkomen
Taak Risico Analyse – TRA •
•
De risico-inschatting volgens de methode van “Fine & Kinney”:
• • • •
De waarschijnlijkheid W De blootstelling B Het effect E De risicowaarde R
Beheersmaatregelen:
• •
Nr. beheersmaatregel Beschrijving van de maatregel
9
Risico’s kwantificeren Diverse methoden: • Risicograaf (EN14121-2) • Fine and Kinney Risicowaarde = Blootstelling x Waarschijnlijkheid x Effect Blootstelling 10 Voortdurend
Waarschijnlijkheid
Effect
10 Te verwachten, bijna zeker
100 Catastrofaal, vele doden
6 Dagelijks tijdens werkuren
6 Goed mogelijk
40 Ramp, verscheidene doden
3 Wekelijks of occasioneel
3 Ongewoon maar mogelijk
15 Zeer ernstig, één dode
2 Maandelijks
1 Alleen op lange termijn
1 Enkele malen per jaar 0,5 Zeer zelden
7 Aanzienlijk, ernstig letsel
0,5 Zeer onwaarschijnlijk
3 Belangrijk, werkongeschikt
0,2 Praktisch onmogelijk
1 Betekenisvol, eerste hulp
0,1 Virtueel mogelijk
Risico’s kwantificeren en evalueren Risicowaarde
Categorie
> 400
Zeer Hoog
200-400
Hoog
70-200
Substantieel
20-70
Mogelijk
< 20
Licht
Actie Stopzetten van activiteit Onmiddellijk maatregelen vereist Correctie is nodig Aandacht Aanvaardbaar
Evaluatie
10
Beheersmaatregelen • Risico’s voorkomen • Risico’s bij de bron uitschakelen of verminderen • Voorkeur aan collectieve beschermingsmiddelen boven individuele; • Zorgen voor opleiding en informatie van de werknemers Technisch als organisatorisch
Beheersmaatregelen •
•
De impact op de risicoreductie:
• • • •
H – Hoog M – Matig L – Laag C – Compliance item – verplichting vanuit de weten regelgeving
Ingevoerd: is de maatregel reeds ingevoerd:
• •
ja nee
11
Taak Risico Analyse – TRA •
Inschatting restrisico:
• • • •
De waarschijnlijkheid W De blootstelling B Het effect E De inschatting R van het restrisico de inschatting restrisicowaarde is gebaseerd op volledige invoering van ALLE vermelde beheersmaatregelen
•
Aanvaard – is het risico aanvaard, rekening houdend met de ingevoerde beheersmaatregelen
• •
ja nee
Taak Risico Analyse – TRA •
Multidisciplinair: Ø Hiërarchische lijn Ø Medewerker Ø SHEQ (deskundige)
G
Procesbewaking Ø
G
RI&E/TRA
G G
Kwaliteitsbewaking Ø Ø Ø
Format Consistentie SHEQ-kennis
Betrokkenheid Directe info werkzaamheden Ø Ø
G
RF SHEQ-domeinen
Bepaling risicowaarde
12
Plan van aanpak – PVA • • • • • • •
Het risicoprofiel De hoofdactiviteit Beheersmaatregelen (volgens TRA):
• •
Nr. beheersmaatregel Beschrijving maatregel
Aanvaard De inschatting R van het restrisico Ingevoerd De impact op de risicoreductie “Copy – paste” TRA
Plan van aanpak – PVA •
Voor de niet-ingevoerde beheersmaatregelen wordt in het PVA specifieke aandacht besteed aan:
• • • •
Wie is verantwoordelijk voor de invoering Geplande datum – maatregel ingevoerd Budget Datum waarop de maatregel is ingevoerd
13
Plan van aanpak – PVA
•
Bij de implementatie van beheersmaatregelen wordt prioriteit gegeven aan:
• • • •
De niet-aanvaarde risico’s De risico’s met de grootste risicowaarde R De niet-ingevoerde maatregelen De impact op de risicoreductie
RI&E – TRA – PVA
Time for some action Bedenk – op het einde van de tunnel schijnt er altijd licht
14
RI&E – TRA – PVA
Dank voor uw aandacht
Praktijk Doel
•
Direct bruikbare TRA en PVA opstellen
Taak
• •
Stel TRA en PVA Presenteer TRA en PVA
Heftruck
15
16
