recreatie Stedenbouw Verkeer

Inhoud 1. Inleiding ..................................................2 Aanleiding .............................................................2 Doelstelling ...........................................................3 Deelgebieden ......................................................... 3 Thema’s ............................................................... 3 Werkwijze .............................................................3

2. Stedenbouw .............................................5 Huidige situatie ......................................................5 Ambitie ................................................................ 6 Randvoorwaarden ....................................................6

3. Verkeer ...................................................8 Huidige situatie ......................................................8 Ambitie ................................................................ 8 Randvoorwaarden ..................................................10

4. Wonen ...................................................12 Huidige situatie ..................................................... 12 Ambitie ...............................................................13 Randvoorwaarden ..................................................13

5. Detailhandel ........................................... 15 Huidige situatie ..................................................... 15 Ambitie ...............................................................16

Randvoorwaarden ..................................................16

6. Sociale structuur, evenementen & cultuur. .....18 Huidige situatie ..................................................... 18 Ambitie ...............................................................19 Randvoorwaarden ..................................................19

7. Natuur/recreatie ......................................21 Huidige situatie ..................................................... 21 Ambitie ...............................................................22 Randvoorwaarden ..................................................22

8. Horeca ..................................................24 Huidige situatie ..................................................... 24 Ambitie ...............................................................25 Randvoorwaarden ..................................................25

9. Overige voorzieningen ...............................26 Huidige situatie ..................................................... 26 Ambitie ...............................................................27 Randvoorwaarden ..................................................27

10. Conclusies .............................................29 Literatuurlijst .......................................................30

bijlage 1 Locatiescan ....................................31 1. Aanleiding ........................................................31 2. Toetsingscriteria .................................................32 3. Locaties ........................................................... 33 4. Conclusie ........................................................35 Centrumvisie Heeze 2025, april 2016, pag 1

1. Inleiding

ons dorp. Wij zijn geen politieke partij maar willen verder kijken dan politieke termijnen. Dat is waar HEEZEnaar2025 voor staat.

Aanleiding

Wij werken ook nauw samen met de gemeente in de projectgroep Centrumvisie Heeze 2025. In de daarvoor afgesloten samenwerkingsovereenkomst tussen de gemeente Heeze-Leende en HEEZEnaar2025 zijn duidelijk ieders taken vastgelegd. In de projectgroep is onze visie besproken over wat er gebeurt of zou moeten gebeuren ten behoeve van een leefbaar centrum. Als onze idealen afwijken van het gemeentelijk beleid. is de realiteit en realiseerbaarheid van ambities beschreven. Maar de voorliggende visie is een weergave van een onafhankelijk denkproces over de gewenste en mogelijke ontwikkeling van het centrum van Heeze.

Directe aanleiding voor het ontstaan van HEEZEnaar2025 en het opstellen van deze centrumvisie is het verzoek van de Albert Heijn om te mogen verplaatsen naar de locatie naast het gemeentehuis. Het verzoek heeft veel commotie veroorzaakt onder meer vanwege de voorgestelde ontsluiting en de rol die de omgeving van het gemeentehuis, en met name de gemeentehuistuin, speelt in de sociale structuur van het dorp. Het verzoek betreft bovendien een postzegelplan. Voor het centrum van Heeze ontbreekt een totaalvisie waaraan het verzoek kan worden getoetst. Hierdoor kan er geen goede afweging worden gemaakt ten aanzien van bijvoorbeeld de verkeersafwikkeling en de detailhandelsstructuur. Daarom is HEEZEnaar2025 ontstaan, zes bezorgde en betrokken bewoners die mee willen denken over de ontwikkelingen in en rond het hart van Heeze. Wij zijn: Annemiek Segeren, architect Ciska Looijmans-Verhoef, stedenbouwkundige Kees van Lamoen, architect/stedenbouwkundige Lieke Wijnands-Cuijten, ZZP (coach) verpleegkundige Peter Verest, bouwkundig juridisch adviseur Ron van Eersel, bouwkundig uitvoerder Wij wijzen niet op voorhand elke verandering af maar willen afwegen in hoeverre het schadelijk is voor dát wat ons dorp bijzonder maakt en onderscheidt van veel andere dorpen: de sterke sociale samenhang met de Brabantsedag als het overduidelijk bewijs daarvan. Tegenover in onze ogen negatieve veranderingen zetten we alternatieven. Van schijnbaar negatieve veranderingen proberen we de positieve gevolgen of mogelijkheden voor het voetlicht te brengen. Wij willen bruggen slaan tussen de wensen van overheden, bewoners, ondernemers en bezoekers van

Hoewel er in het verleden meerdere plannen zijn opgesteld voor het centrum van Heeze, hebben deze om verschillende redenen nooit doorgang gevonden. In het collegeprogramma 2014-2018 is de ambitie uitgesproken om van het centrum van Heeze een bruisend dorpshart te maken. Doel van dit bruisend dorpshart is het creëren van een toekomstbestendig en levensvatbaar centrum. Tot nu toe heeft dit echter niet geleid tot een concreet plan/visie. Naast bovenstaande aspecten spelen er in het centrum van Heeze andere problemen die een integrale visie voor het centrum van Heeze wenselijk maken. Zo functioneert de oorspronkelijke wegenstructuur van het dorp nog steeds als belangrijkste ontsluitingsstructuur en doorgaande route. Door de hoge verkeersintensiteiten en het grote aantal vrachtwagens staan de verkeersveiligheid en leefbaarheid onder druk. Ook de wisselende leegstand in de detailhandel draagt niet bij aan een levendig centrum. De aanleg van de randweg en daarmee samenhangende maatregelen heeft gevolgen voor het centrum en zal de ruimtelijke situatie veranderen. In deze visie beschrijven wij de mogelijkheid die dit biedt om een kwaliteitsslag te maken ten aanzien van de inrichting van de openbare ruimte en de verbetering van de leefbaarheid en verkeersveiligheid.

Centrumvisie Heeze 2025, april 2016, pag 2

Doelstelling

Thema’s

Doelstellingen van de Centrumvisie Heeze 2025 zijn: • richting geven aan de toekomstmogelijkheden van (het centrum van) Heeze • een toetsingskader zijn voor nieuwe ontwikkelingen.

In deze centrumvisie wordt ingegaan op de volgende thema’s:

In deze visie wordt een aantal termen gebruikt voor twee deelgebieden in Heeze. Om verwarring te voorkomen volgt hieronder een korte omschrijving van deze deelgebieden.

• Stedenbouw • Verkeer • Wonen • Detailhandel • Sociale structuur, evenementen & cultuur • Natuur/recreatie • Horeca • Overige voorzieningen

1. Het centrum van Heeze omvat het gebied van ‘kerk tot kerk’. Hier bevindt zich het merendeel van de winkels en andere voorzieningen zoals horeca en commerciële dienstverlening. In het bestemmingsplan ‘Kom Heeze 2015’ is dit ook het gebied met de bestemming ‘Centrum’, artikel 8.

Voor ieder thema hebben wij een ambitie geformuleerd. Om deze ambitie te kunnen verwezenlijken is per thema een aantal concrete randvoorwaarden opgesteld. Tezamen vormen de thema’s een integrale visie voor de ontwikkeling van een aantrekkelijk en toekomstbestendig centrum voor zowel bewoners, ondernemers als voor bezoekers.

2. Het dorpshart omvat het gebied rondom het gemeentehuisplein. Naast de aanwezigheid van een plein en het gemeentehuis geven de diverse activiteiten die hier door het jaar heen plaatsvinden, zoals de activiteiten in het kader van de Brabantsedag, kermis en de activiteiten van diverse verenigingen, het gevoel dat dit de centrale plek van Heeze is. Door de ligging aan de kruising van enkele (dorpsontsluitings)wegen wordt dit ruimtelijk ondersteund.

Werkwijze

Deelgebieden

Naast bovenstaande doelstelling hebben wij onszelf als doel gesteld om een breed gedragen visie op te stellen voor de inwoners, ondernemers en bezoekers van Heeze. Het opstellen van een visie waar iedereen achter staat is een onmogelijke taak. Er zal altijd sprake zijn van verschillende meningen en (persoonlijke) belangen. Ons streven is daarom gericht op het verkrijgen van een zo breed mogelijk draagvlak. Daar waar keuzes worden gemaakt over een toekomstige/wenselijke ontwikkeling, proberen wij deze met argumenten te onderbouwen. Om een beeld te krijgen van de wensen van bewoners en andere belangengroepen zijn er inloopspreekuren georganiseerd en is de visie openbaar gepresenteerd in ’t Perron. Tijdens de spreekuren en na de presentatie zijn wij de dialoog aangegaan met bezoekers en hebben


geluisterd naar hun wensen en meningen over de toekomstige ontwikkeling van het centrum. Met diverse belangenorganisaties, hebben gesprekken plaatsgevonden zoals het Brabants Landschap, de Brabantsedag, de Heezer Winkeliersvereniging (HWV), de OVH-L, de IDH-L, het IVN, de Verkeerscommissie, de Dirk Heziusschool, de Kunstkring en individuele ondernemers en bewoners. In de afgelopen jaren zijn, vaak in samenwerking met belangengroepen, diverse beleidsstukken opgesteld ten aanzien van de thema’s die in deze visie aan bod komen. Voor zover relevant hebben wij deze informatie meegenomen in de centrumvisie. Daarnaast is gekeken naar de opmerkingen van bewoners uit de enquête van de gemeente Heeze-Leende eind 2015 over de verplaatsing van de Albert Heijn en is gebruik gemaakt van informatie uit de informatiemarkt van 4 juli 2015 op het gemeentehuisplein. De datum waarop ook de basis is gelegd voor het ontstaan van van HEEZnaar2025.

HEEZEnaar2025, 4 april 2016


2. Stedenbouw Huidige situatie Ontstaan Heeze is ontstaan op de overgang van de lager gelegen beekdalgronden naar de hoger gelegen vruchtbare gronden. Het ontstaan van Heeze hangt samen met de ligging van het kasteel Eymerick. Heeze bestond oorspronkelijk uit de kern Heeze en de gehuchten Ginderover, Kruis, Strabrecht en Kreijl, Kerkhof en Ven, en de meer afgelegen gehuchten Rul en Heezerenbosch. Aanvankelijk heeft Heeze zich ontwikkeld door uitbreiding van en verdichting van de bestaande linten. Na de 2e Wereldoorlog zijn de eerste planmatig opgezette wijken gerealiseerd. Lintbebouwing De lintbebouwing is kenmerkend voor het centrum van Heeze. Karakteristiek voor de ruimtelijke structuur van lintbebouwing is een verspringende rooilijn, de kleinschaligheid en diversiteit. De bebouwing staat afwisselend met langs- en kopgevels aan het lint waardoor de herkenbaarheid en de kleinschaligheid wordt versterkt. Hierdoor ontstaat een afwisselend en aantrekkelijk bebouwingsbeeld. Op enkele plekken in het centrum van Heeze is deze kleinschaligheid minder sterk aanwezig of zelfs verdwenen door de toegepaste frontbreedte en schaal van de bebouwing. Strabrecht plein Het Strabrecht Plein ligt op de overgang van de wat meer open bebouwingsstructuur aan het lint naar de meer aaneengesloten bebouwing in de richting van het centrum. Het pleintje ademt een bijzondere sfeer uit door de uitstraling van de (voormalig agrarische) bebouwing in samenhang met de groene driehoekige ruimte. Vanaf hier liggen in de richting van het centrum verschillende beeldbepalende panden aan het lint, zoals Hostellerie van Gaelen, café De Zwaan, De Wijnhoeve, het protestants kerkje, het huis


Marie-Louise, het oude postkantoor, galerie Des Beaux Arts en de Sint Martinuskerk.

als (zeer) waardevol, het gemeentehuis daarentegen wordt minder hoog gewaardeerd.

Kerk en omgeving De omgeving van de kerk en de galerie wordt gekenmerkt door een groene inrichting en grote (monumentale) bomen, wat een positieve invloed heeft op de beleving van de plek. Hetzelfde geldt voor de omgeving van de Boschlaan tot aan de Wijnhoeve en de plekken waar veel privégroen aanwezig is. Op diverse plekken aan de Kapelstraat en Jan Deckersstraat verfraaien laanbomen het straatbeeld. Er is echter geen sprake van een sterke, aaneengesloten groenstructuur.

Ambitie

Beeldkwaliteit Op enkele plekken aan het lint wordt de beeldkwaliteit als minder positief ervaren. Dit zijn onder meer de locatie Schilders/040 Fit, waar de bebouwing zowel stedenbouwkundig als architectonisch niet passend is in het lint en waar sprake is van achterstallig onderhoud. Het pand van Action heeft geen goede oriëntatie/relatie met de openbare ruimte en mist de representatieve uitstraling van een winkelpand. Hetzelfde geldt voor de gevel van Albert Heijn. Ook de verkeersdruk of leegstaande winkelpanden in het centrum dragen niet bij aan een positieve beleving. Veel bewoners ervaren ook de Nieuwendijk net buiten het centrum als een minder fraaie straat vanwege het slechte onderhoud van diverse panden, het smalle profiel en het ontbreken van groen. Het plein bij het gemeentehuis heeft geen bijzondere sfeer en aantrekkelijke uitstraling. Door het formaat van de ruimte en het ontbreken van goede pleinwanden is er geen sprake van een besloten pleingevoel. Het feit dat er – buiten de evenementen om – uitsluitend geparkeerd wordt, draagt hier eveneens niet aan bij. Daarnaast zorgen de verschillende paaltjes, verscheidenheid aan groenelementen en bestrating, vlaggenmasten, verkeersborden en informatieborden voor een rommelig beeld. Een eenduidige inrichting ontbreekt. Veel inwoners beschouwen het pand van ZuidZorg en het daarachter gelegen voormalige Sint Maartenshuis

Behouden en versterken van de karakteristiek en identiteit van het dorp ter verhoging van de leefbaarheid, beleving en verblijfskwaliteit van de openbare ruimte voor al haar gebruikers.

Randvoorwaarden • Perceelsgewijze ontwikkeling van panden met een eigen identiteit; • Behoud van de bestaande stedenbouwkundige structuur bij nieuwbouw; • Met zorg omgaan met beeldbepalende bebouwing; • Aandacht voor relatie gevels met openbare ruimte; • Plein ruimtelijk en functioneel ontwikkelen tot dorpshart; • Eenduidige inrichting van de openbare ruimte in het centrum; • Versterking van de groenstructuur. Karakter van het lint Het behoud van het karakter van de lintbebouwing met perceelsgewijze ontwikkeling is uitgangspunt voor de stedenbouw. Deze bepaalt grotendeels de identiteit van het centrum van Heeze. Variatie en een geleidelijke verandering in het bebouwingsbeeld past bij het beeld van de lintbebouwing. Wanneer in positionering, schaal of vormgeving hiervan wordt afgeweken, kan een verbrokkeld beeld ontstaan. Wij streven dan ook naar behoud en waar nodig, versterking van de ruimtelijke karakteristiek. Deze komt vooral tot uitdrukking in de zelfstandige plaatsing van de bebouwing en in het individuele en kleinschalige karakter van de panden. Ontwikkelingen betreffende (de negatieve beeldkwaliteit van) de bebouwing op enkele plaatsen aan het lint zijn moeilijk te sturen, vanwege het particuliere bezit en de economische waarde. Eigenaren hebben bovendien eigen ideeën over de verschijningsvorm van hun pand, de noodzaak voor onderhoud of de wens om de uitstraling hiervan te verbeteren. De openbare


ruimte daarentegen is de bindende factor voor het centrumgebied. De openbare ruimte als geheel ontwerpen en beschouwen is de basis voor een samenhangend centrumgebied. Dorpshart Als nieuw dorpshart verdient het plein bij het gemeentehuis bijzondere aandacht als het gaat om de inrichting van de openbare ruimte. Door het bieden van ruimte aan nieuwe functies als horeca en recreatie wordt de levendigheid versterkt. (Nieuwe) bebouwing aan het plein moet de ruimte ondersteunen en het pleingevoel versterken. De locatie Schilders/040 Fit is gelegen aan de rand van het kernwinkelgebied. Bij een eventuele ontwikkeling op de locatie kan de bebouwing ten opzichte van de lintbebouwing iets naar achteren worden geplaatst, wat aan de overzijde van de straat ook het geval is. Hierdoor ontstaat een pleinachtige ruimte die de entree van het kernwinkelgebied markeert. Beeldbepalende bebouwing Er moet met zorg worden omgegaan met de beeldbepalende bebouwing aan het lint. Dit wil niet zeggen dat alles behouden moet blijven. Het kan mogelijk lastig zijn om een nieuwe functie in een gebouw te vestigen of het verbeteren van de bouwtechnische kwaliteit kan hoge kosten met zich meebrengen. Wel moet een zorgvuldige afweging worden gemaakt over behoud of slopen van de bestaande bebouwing bij een ontwikkeling op dergelijke locaties. Mocht behoud niet realistisch zijn, dan kan gedacht worden aan het wel behouden van de beeldbepalende gevel of integratie van specifieke beeldkenmerken in de nieuwbouw. 


3. Verkeer Huidige situatie Hoewel Heeze inmiddels is uitgegroeid tot een kern met 9.699 inwoners1, dienen de oorspronkelijke wegen en linten uit circa 1900 nog steeds als belangrijkste ontsluitingsstructuur, zowel binnen als buiten de kern. U-route De Kapelstraat en Jan Deckersstraat zijn de oorspronkelijke hoofdwegen van het dorp. Maar zij fungeren ook als enige doorgaande verbinding tussen de beide uiteinden van het dorp voor forenzen en vrachtverkeer. Door de ligging in de oksel van de A2 en de A67 is er bij calamiteiten in Heeze sprake van veel omgeleid verkeer. De doorgaande weg door het dorp is namelijk onderdeel van de U-routes van Rijkswaterstaat. Dit is een permanente omleidingsroute in het geval van wegwerkzaamheden of calamiteiten op de snelwegen of het bovenliggend wegennet 2. Vrachtverkeer. Er is sprake van veel vrachtverkeer van en naar het industrieterrein de Poortmannen. Maar ook De Kapellerput, het crematorium en de nieuwe (regionale) natuurbegraafplaats trekken in toenemende mate verkeer aan dat door het centrum van Heeze rijdt. De huidige verkeersintensiteiten in de kern gaan ten koste van de leefbaarheid en zorgen voor verkeersonveilige situaties. Met name fietsers en voetgangers ervaren het centrum van Heeze als zeer verkeersonveilig. Veel fietsers mijden hierdoor de Jan Deckersstraat en de Kapelstraat.

1

Al jarenlang zijn er plannen voor de aanleg van een randweg om het centrum van Heeze te ontlasten van het doorgaande (vracht)verkeer. Delen hiervan zijn reeds gerealiseerd, maar omdat het plan niet is voltooid heeft dit nauwelijks effect op de verkeersdruk in het centrum. Wel is begin 2016 het bestemmingsplan ‘De Bulders’ in procedure gebracht. De aanleg van het laatste gedeelte van de randweg maakt onderdeel uit van dat bestemmingsplan. Met de ontwikkelaars van De Bulders is overeengekomen dat de randweg zal worden aangelegd alvorens de bouw van de woningen start. Dat kan leiden tot een vermindering van het aantal verkeersbewegingen in en door het dorp. De aanleg van een ‘centrale as’ is daarnaast één van de maatregelen die onderzocht is om te kijken of het doorgaande verkeer uit de kernen van de gemeente kan worden geweerd. 3 Ook het laden en lossen van goederen levert regelmatig knelpunten op. Hoewel de situatie door de aanleg van laad- en loszones inmiddels is verbeterd, is er nog steeds sprake van verkeersopstoppingen en verkeersonveilige situaties. Regelmatig betreft het echter vrachtwagens en bestelbusjes die buiten de daarvoor bedoelde zones stil staan.

Ambitie Versterken van de verblijfsfunctie en verbeteren van de verkeersveiligheid in het centrum van Heeze.

2015. Bron Gemeente Heeze-Leende, statistische informatie 41_407

Een U-route moet op een weg voor doorgaand verkeer liggen, een zogenaamde gebiedsontsluitingsweg. De Muggenberg en Leenderweg zijn gebiedsontsluitingswegen, de wegen hier tussen in niet (zoals de Emmerikstraat). Hierdoor is het niet mogelijk om de huidige U-route door het dorp te verleggen. Na de aanleg van de verbindingsweg tussen de Muggenberg en de Leenderweg, is de hele randweg wel een gebiedsontsluitingsweg en kan/zal de U-route wel om de kern heen gaan lopen. 2

3

zie ‘Verkenning wegverbinding Valkenswaard Leende Someren / gemeente Heeze-Leende / 28 april 2010’ en daarop gebaseerde andere stukken



Randvoorwaarden • Weren van verkeer uit het centrum door afmaken van de randweg, in combinatie met het treffen van flankerende maatregelen4 op onder andere de Muggenberg, Geldropseweg, Kapelstraat en Jan Deckersstraat; • Afbuigen van het verkeer bij de rotondes aan de Geldropseweg en Wilhelminaplein, centrum van Heeze wordt een afslag; • Schoolstraat-Kapelstraat en Nieuwendijk-Emmerikstraat inrichten als doorgaande wijkontsluitingswegen; • Invoeren van venstertijden voor laden en lossen en hierop handhaven; • Ontsluiting voorzieningen/ winkels hoofdzakelijk vanaf doorgaande weg; • de parkeervisie uit 2009 actualiseren. Randweg De afronding van de randweg is noodzakelijk om de ambitie tot het opwaarderen van het centrum van Heeze te kunnen realiseren. Tegelijkertijd zal het al bestaande deel van de randweg (de Muggenberg tussen Geldropseweg en Oudemolen) worden aangepast om te kunnen voldoen aan de huidige eisen. Ter hoogte van de rotonde op de Geldropseweg wordt het verkeer vanuit de richting Geldrop direct naar de Muggenberg geleid en vice versa. Het centrum van Heeze wordt een afslag aan deze doorgaande weg. Ter plaatse van de aansluiting van de randweg met de Leenderweg is voorzien in eenzelfde constructie. Door het verkeer op deze manier te sturen, wordt onnodig verkeer in het centrum van Heeze zoveel mogelijk geweerd. In het centrum wordt de Kapelstraat-Schoolstraat een doorgaande verbinding van en naar de Niewe Hoeven. Hetzelfde geldt voor de NieuwendijkEmmerikstraat. Wanneer de Jan Deckersstraat geen deel meer uitmaakt van de doorgaande verkeersstructuur zal de verblijfskwaliteit verbeteren. Nader onderzoek zal moeten uitwijzen welke gevolgen deze maatregelen hebben voor de wegen in de buurt, zoals de Spoorlaan en de Ds. Kremerstraat.

4

Vrachtverkeer Voor vrachtverkeer wordt een verbod ingesteld voor het centrum van Heeze. Laden en lossen is alleen toegestaan binnen venstertijden en op daarvoor aangegeven plaatsen. Belangrijk is dat handhaving plaats vindt om deze maatregelen succesvol te maken. Omdat de politie geen prioriteit geeft aan handhaving van venstertijden, kan de inhuur van Bijzondere Opsporings Ambtenaren (BOA’s) hiervoor een oplossing bieden. Om overlast in de Weibossen te voorkomen (bevoorrading Nicasiushuis, ’t Perron, de tennisvereniging, etc) wordt voor de Burgemeester Serrarisstraat ook een vrachtwagenverbod ingevoerd. Denkbaar is dat voor enkele gevallen een ontheffing kan worden verleend. Om overlast van autoverkeer in de wijk te voorkomen (gebruik als sluiproute), kan gedacht worden aan het invoeren van eenrichtingsverkeer voor het noordelijke gedeelte van de Burgemeester Serrarisstraat. Ontsluiting bedrijfsterrein Door voornoemde maatregelen kan het verkeer afkomstig van de Poortmannen, Leende of Someren niet meer door het dorp naar de A2 of Geldrop en verder. De kans is dan echter groot dat bestuurders besluiten om via de Oude Stationsstraat/Leenderweg of Emmerikstraat het dorp te verlaten. Dit zal veel overlast opleveren voor de omwonenden en de vraag is of de Emmerikstraat dergelijk zwaar verkeer aankan. De beste en meest wenselijke oplossing voor het weren van het (vracht)verkeer op deze wegen is een rechtstreekse verbinding van de Poortmannen/Somerenseweg naar de Leenderweg zoals ook al in de Structuurvisie uit 2013 en onderzoek naar de aanleg van een ‘centrale as’ is aangegeven. Spoorwegovergangen Bij realisatie van deze verbinding is er wel een extra overweg noodzakelijk om het vrachtverkeer naar de randweg te leiden. Prorail daarentegen heeft aangegeven één of meer overwegen in het centrum van Heeze te willen sluiten. Het gaat hierbij om de overwegen aan de Leenderweg/Oude

zoals aanpassen profiel Muggenberg, verkeerslichten voor fietsers, inrijverbod Burgemeester Serrarisstraat et cetera


Stationsstraat, Emmerikstraat, Spoorlaan en/of Muggenberg. Een dergelijke ontwikkeling past in het Landelijk Verbeterprogramma Overwegen (LVO5) dat gericht is op het terugbrengen van gevaarlijke situaties en aanrijdingen. Wij zijn echter van mening dat het behoud van de huidige overwegen essentieel is voor het behoud van de leefbaarheid in Heeze. Een afsluiting van een van de overwegen leidt tot ongewenste verkeersstromen, een toename van de verkeersdruk op het lint en het mogelijk ontstaan van ongewenste sluiproutes. Ontsluiting van de voorzieningen die aan het lint liggen, zal hoofdzakelijk plaatsvinden vanaf het lint. De achterliggende straten zijn hiervoor niet geschikt en extra verkeer in deze straten moet voorkomen worden. Parkeren Bij nieuwe initiatieven in het centrum verdient het aspect parkeren nadrukkelijk de aandacht. Het aantal parkeerplaatsen en de ligging hiervan moet aansluiten bij het soort voorzieningen. Voor de dagelijkse boodschappen (convenience shopping) wil een klant het liefst dichtbij de winkel parkeren. Bezoekers van gerichte detailhandel en dienstverlening parkeren ook graag voor de deur. Voor funshoppen en horeca is een loopafstand acceptabel. In een actualisering van de Parkeervisie uit 2009 dient hiermee rekening gehouden te worden. Maar ook de grootte van parkeerplaatsen (de auto’s zijn groter geworden), faciliteren van het gebruik van elektrische voertuigen en een beleid over lang en kort parkeren zijn aspecten die aandacht moeten krijgen.

5

Programmaplan Landelijk Verbeterprogramma Overwegen, Ministerie van Infrastructuur en Milieu, maart 2014


4. Wonen Huidige situatie Het oude lint van Heeze kent een grote variatie aan woningtypes. Het noordelijke gedeelte van het Strabrecht plein tot aan de rotonde bestaat overwegend uit vrijstaande woningen en tweekappers in een ruime opzet. Het zuidelijke gedeelte kent een sterke menging van woningen, detailhandel, horeca en dienstverlening. Hier is sprake van een meer aaneengesloten bebouwingsstructuur, die op diverse plaatsen wordt onderbroken door karakteristieke (vrijstaande) woningen en andere voorzieningen. De diverse functies zijn vaak gecombineerd met wonen op de verdieping(en). Een appartementencomplex wordt momenteel gerealiseerd ter hoogte van D’n Toversnest. Op enkele plaatsen in het lint wordt de bebouwing niet erg positief ervaren door bijvoorbeeld het ontbreken van een relatie met de openbare ruimte op straatniveau, het slechte onderhoud of de architectuur. Ook leegstand en de hoge verkeersintensiteiten dragen niet bij aan een aantrekkelijk woon- en leefklimaat. Toch is er overwegend sprake van een interessant en aantrekkelijk straatbeeld door de afwisseling van functies en aanwezigheid van beeldbepalende panden. Bijzondere kwaliteiten in het centrum zijn de historische panden, het Strabrecht plein, de groene omgeving bij de kerk/ pastorietuin en galerie Des Beaux Arts en de nabijheid van het kasteel. Woningbouwplannen Aan het begin van dit decennium heeft de gemeente Heeze-Leende deelgenomen aan de pilot ‘Bouwen binnen strakke contouren’. Deze pilot is in 2013 afgerond waardoor een aantal inbreidingslocaties in de kern Heeze is ingevuld. Een gedeelte van de geplande 700 woningen binnen deze pilot is niet gerealiseerd, onder andere als gevolg van de problematiek in de afzet


van woningen in die periode 6.  In april 2013 heeft de gemeenteraad de ‘Structuurvisie Heeze-Leende’ vastgesteld en in oktober van hetzelfde jaar de ‘Woonvisie Heeze-Leende: een top woonmilieu’. Beide visies zijn de huidige leidraad voor de woningbouw in de gemeente Heeze-Leende. In beide visies en het daarop gebaseerde beleid is ‘luisteren naar de woonconsument’ een belangrijke doelstelling ten aanzien van wonen. In december 2015 is het voorontwerp bestemmingsplan De Bulders in procedure gebracht dat de realisatie van circa 350 woningen en de aanleg van het laatste gedeelte van de randweg mogelijk moet maken. In de plannen voor de Bulders wordt aansluiting gezocht bij woonwensen van de verschillende doelgroepen (leeftijd, prijsklasse et cetera), door vraaggericht te bouwen. De gemeente verwacht dat dit de doorstroming binnen de bestaande woningvoorraad bevordert. Bestaande woningvoorraad De bestaande woningvoorraad biedt op dit moment onvoldoende huur- of koopmogelijkheden voor woningzoekenden tot 35 jaar. Hierdoor is er sprake van een uitstroom van jonge alleenstaanden (18 tot 25 jarigen) en jonge huishoudens. Dit is een ongewenste ontwikkeling. De ontwikkeling van de Bulders zou mogelijk wel kunnen voorzien in voldoende aanbod voor deze doelgroepen. Met de projectontwikkelaars is contractueel vastgelegd dat deel van de woningen in de Bulders gebouwd moet worden in de sociale sector. Dit betekent dat er goedkope huur- en/of koopwoningen voor starters zullen worden gebouwd. Dat is niet vastgelegd in het bestemmingsplan waar gesproken wordt over ‘bouwen voor de markt’. Dit maakt het aannemelijk dat voor de betreffende doelgroep onvoldoende woningen beschikbaar zullen komen en daarmee zal de uitstroom de komende tien jaar niet stoppen.

6

Ook voor de 55-75 jarigen en 75 plussers biedt de bestaande woningvoorraad onvoldoende mogelijkheden. Zo is er onder deze groep een toenemende behoefte aan appartementen. De bouw van 77 appartementen in D’n Toversnest zal deels in deze behoefte voorzien. Maar op langere termijn zijn er geen plannen voor de bouw van seniorenappartementen, ook niet in De Bulders. Het programma van de deze nieuwe buurt betreft vooralsnog uitsluitend grondgebonden woningen. De gemeente heeft ook contractueel afgesproken dat de komende jaren eerst de woningen van de Bulders worden gebouwd. Woningtoevoeging op andere plekken kan pas op langere termijn.

Ambitie Ruimte bieden voor betaalbare en geschikte woningen voor starters en senioren in het centrumgebied van Heeze.

Randvoorwaarden • Inzetten op verplaatsing van winkels naar het centrumgebied door transformatie (naar bijvoorbeeld woningen) in de vrijgekomen panden toe te staan. • Ruimte bieden voor betaalbare en geschikte woningen voor starters en senioren in het centrumgebied van Heeze. • Wonen boven winkels (blijvend) stimuleren, zoeken naar creatieve oplossingen; • Locaties afzonderlijk beoordelen op hun mogelijkheden, rekening houdend met de bestaande bebouwing en stedenbouwkundige structuur. Door het centrumgebied als geheel aan te pakken, ontstaat op termijn een aantrekkelijk woon- en leefgebied met nieuwe kansen voor wonen, werken en recreëren. Voorwaarden voor deze transformatie zijn het verminderen

Haalbaarheidsstudie Ontwikkeling De Bulders te Heeze, BNG Den Haag, 4 januari 2011/vastgesteld 11 april 2011


van het aantal verkeersbewegingen, het compacter maken van het kernwinkelgebied en het aanpakken van de minder fraaie en leegkomende locaties aan het lint.

mobiliteit van ouderen. Bekeken moet worden in hoeverre vrijkomende locaties aan het lint geschikt zijn voor de realisatie van woningen voor senioren.

Transformatie In het huidige winkelgebied komt wisselende leegstand voor. Op enkele plaatsen buiten het huidige kernwinkelgebied is sprake van een functiewijziging van bijvoorbeeld detailhandel naar wonen: voormalige winkelruimtes worden betrokken bij de woning. Toevoegen van woningen is op dit moment echter niet toegestaan. Het bestemmingsplan laat de transformatie naar (nieuwe) woningen(en) niet toe.

Invullingen Op sommige plekken kan het bovendien wenselijk zijn om bepaalde bouwvolumes te realiseren om het gewenste stedenbouwkundige beeld te bereiken. Voor ontwikkelende partijen zijn appartementen interessante oplossingen om op een relatief kleine oppervlakte veel volume te bouwen, waardoor ontwikkellocaties rendabel en dus realiseerbaar gemaakt kunnen worden. Hierbij moet gedacht worden aan herontwikkelingen waar relatief veel onroerend goed aangekocht en gesloopt dient te worden. Daarbij blijft het uitgangspunt het behoud van het dorpse karakter van Heeze. Een ontwikkeling moet passen binnen de bestaande stedenbouwkundige structuur. Grootschalige ontwikkelingen moeten worden voorkomen.

Verplaatsing Omdat een compacter winkelgebied bijdraagt aan een aantrekkelijk en sterk centrumgebied, vinden wij dat de verplaatsing van winkels naar het kernwinkelgebied gestimuleerd moet worden. Hierbij moet de mogelijkheid worden geboden de vrijkomende locaties een nieuwe invulling te geven, onder meer door het toevoegen van woningen. Omdat met name verplaatsing van kleinschalige detailhandel naar het centrum gewenst is, hanteren we een maximum bruto verkoopvloeroppervlak van 150 m2. Een sterk centrum is gebaat bij de mogelijkheid voor nieuwe ontwikkelingen. Wij zien dat er kansen zijn voor de ontwikkeling van woningen voor starters en senioren. Gekeken moet worden naar welke woningtypes in het centrum gewenst zijn (gestapelde woonvormen) of het beste zijn gesitueerd (ouderen in relatie tot voorzieningen). Gedacht moet worden aan creatieve woonoplossingen. Met creatieve woonoplossingen wordt het grote veld van woningtypes tussen de traditionele woningen en het traditionele appartement bedoeld (bijvoorbeeld wonen boven winkels). Dergelijke oplossingen dragen bij aan een levendig centrum. Bovendien zijn wij van mening dat wonen in het centrum, vanwege de nabijheid van diverse voorzieningen, bijdraagt aan de zelfstandigheid en


5. Detailhandel Huidige situatie Centra van dorpen en steden zijn de plekken waar de diversiteit aan mensen, functies en vervoersstromen samenkomen. Detailhandelsvoorzieningen (winkels) vervullen hierin een belangrijke rol. Zij zijn zeer bepalend voor de leefbaarheid en levendigheid van een kern. Bestaande winkels Het huidige centrumgebied heeft een lengte van circa 700 meter. Het loopt van kerk tot kerk over de Kapelstraat en Jan Deckersstraat. Zoals gebruikelijk bij een typische lintbebouwing wisselen wonen, detailhandel, diensten elkaar af. Hierdoor is op sommige plaatsen sprake van eenzijdige bewinkeling. Opvallend is dat er met name aan het gemeentehuisplein veel woningen liggen waardoor het centrumgebied in tweeën wordt geknipt. De verspreide ligging van de winkelvoorzieningen, de lengte van het centrumgebied en het ontbreken van een concentratie van branches dragen niet bij aan een duurzaam winkelgebied. Het afnemende draagvlak, door onder meer vergrijzing, de ontwikkelingen op het gebied van internetshoppen en schaalvergroting, kunnen resulteren in. Een ongewenste ontwikkeling die voorkomen moet worden. Verkeer Door de verkeersintensiteiten op de Kapelstraat en de Jan Deckersstraat is het centrumgebied geen aantrekkelijk verblijfsgebied. Het laden en lossen van goederen aan de doorgaande weg zorgt regelmatig voor opstoppingen en verkeersonveilige situaties. Het Vullinghspark is het grootste knelpunt wat betreft parkeren.


Detailhandelsvisie In de detailhandelsvisie die is opgesteld voor de A2-gemeenten7 worden als minpunten voor het centrum van Heeze aangegeven het langgerekte aanbod, de bovengemiddelde8 leegstand, de aanwezigheid van slechts één supermarkt. Maar het centrum van Heeze heeft ook vele kwaliteiten zoals diverse (vers)speciaalzaken, een supermarkt op een centrale plek, een goede uitstraling, een korte afstand tot natuur/heide en een kasteel als trekker in het centrum. De relatie met de recreatieve trekkers zoals de natuur, het kasteel en de Brabantsedag is niet of nauwelijks aanwezig. Naast de in de detailhandelsvisie genoemde kwaliteiten zien wij het evenemententerrein in het centrum van Heeze als bijzondere kwaliteit. Het komt weinig voor dat een dergelijke voorziening in een dorpshart te vinden is.

Ambitie Creëren van een dynamisch en kwalitatief hoogwaardig kernwinkelgebied in Heeze.

Randvoorwaarden • Een trekker met complementaire voorzieningen, concentreren en faciliteren. • Vergemakkelijken van de vestiging van een tweede supermarkt, ruimtelijk en bestemmingsplantechnisch. • Een overzichtelijk en beloopbaar winkelgebied. • Zorgen voor goede en voldoende parkeergelegenheid en ontsluiting (incl. laden en lossen). • Creëren van een autoluw centrum/aantrekkelijk verblijfsgebied. • Voorkomen van extra leegstand als gevolg van nieuwe ontwikkelingen/ verplaatsingen.

In onze Centrumvisie wordt uitgegaan van een sterk en gezellig centrum. Om dit te kunnen bereiken is een verdere concentratie van winkelvoorzieningen essentieel. In die zin zijn wij van mening dat een centrum van ‘kerk tot kerk’ te langgerekt is. Voor het doen van de dagelijkse boodschappen zijn gemak, efficiency en bereikbaarheid belangrijke aspecten. Hierbij gaat het onder meer om concentratie van het boodschappenaanbod en een functionele clustering van winkels die elkaar aanvullen. Daarnaast dragen gratis parkeergelegenheid en een korte loopafstand tussen parkeerplaatsen en de winkels bij aan het gemak voor de consument. Supermarkten als trekkers Uitgangspunt voor onze visie is dat een supermarkt fungeert als trekker in het centrum. Andere voorzieningen kunnen profiteren van de koopstromen van deze trekker. Dit uitgangspunt wordt breed gedragen onder de winkeliers in het centrum van Heeze. Uitplaatsing van een supermarkt buiten de kern is daarom ongewenst. Onder de bewoners en winkeliers van Heeze wordt heel verschillend gedacht over een mogelijke locatie voor een trekker. In het kader van deze centrumvisie is daarom bekeken welke locaties in Heeze geschikt zijn voor de situering van een trekker en welke effecten deze hebben op het centrum. Tweede supermarkt In de detailhandelsvisie wordt gesteld dat een tweede supermarkt in het centrum een goede zaak zou zijn. Wij zijn eenzelfde mening toegedaan. Het vigerende bestemmingsplan biedt die mogelijkheid slechts beperkt. De aanduiding ’S’ voor supermarkt is gefixeerd op een bestaand pand (Action). Een wijziging van het bestemmingsplan, waarbij een supermarkt (de ’S’) niet meer vastligt op één pand, kan de vestiging van een tweede supermarkt vergemakkelijken. Voorwaarde is wel dat de twee supermarkten tenminste 200 m uit elkaar moeten liggen, een afstand die nog gemakkelijk lopend is te

7

Detailhandelsvisie A2-gemeenten, februari 2015

8

Op het moment dat deze Centrumvisie is opgesteld (maart 2016), was de leegstand afgenomen in vergelijking tot het moment waarop de Detailhandelsvisie werd vastgesteld (februari 2015).


overbruggen. Er kan dan een bezoekersstroom ontstaan tussen twee trekkers in het centrum waarvan de tussenliggende winkels kunnen profiteren. Locatiescan Wij hebben een zogenaamde locatiescan uitgevoerd die is opgenomen als Bijlage 1 bij deze visie. In deze een locatiescan hebben wij onderzocht week locaties in aanmerking kunnen komen voor de vestiging van een (of een tweede) supermarkt. Maar ook hebben wij suggesties van bewoners meegenomen. Bij het toetsen van een locatie is gekeken naar de omvang, de bereikbaarheid voor langzaam en snel verkeer, de ligging ten opzichte van andere voorzieningen en de mogelijkheid aanvullende voorzieningen te vestigen in de directe omgeving. Verder is gekeken naar de complexiteit en de bijdrage die een ontwikkeling van een locatie kan leveren aan een ruimtelijke en financiële versterking van het centrum/dorpshart. Ook komen het maatschappelijk draagvlak en de (mogelijke) gevolgen voor evenementen aan bod.

Laden en lossen Momenteel vindt het laden en lossen veelal plaats aan de straatzijde. Dit zorgt regelmatig voor verkeersopstoppingen in de Kapelstraat omdat de officiële laad- en loszones vaak niet worden gebruikt. In hoofdstuk 4 is aangegeven dat de introductie van venstertijden voor laden en lossen en handhaving hiervan een oplossing kunnen bieden. Bij nieuwe ontwikkelingen moet gekeken worden in hoeverre bevoorrading kan plaatsvinden aan de achterkant van een winkel (maar wél ontsloten vanaf de hoofdontsluitingsweg) en/of gescheiden kan worden van het winkelen en parkeren. Dit is met name van belang bij een (eventuele nieuwe) supermarkt, waar vaak meerdere keren per dag grotere vrachtwagens langskomen. Maar omdat het een nieuwe of verplaatste vestiging zou betreffen, kunnen er ook tijden worden afgesproken waarop het laden- en lossen mag gebeuren. 

Verplaatsing Om aan de functionele optimalisatie tegemoet te komen kan extra winkelruimte worden toegevoegd. Het heeft de voorkeur om bestaande ondernemers de mogelijkheid te bieden (op termijn) te verplaatsen en die verplaatsing ook voor een ondernemer aantrekkelijk te maken. Wanneer detailhandel (met een maximale grootte van 150 m2 bvo) in of van buiten het centrumgebied verplaatst naar het kernwinkelgebied, moet het mogelijk zijn de vrijkomende bebouwing of locaties te transformeren naar één of meerdere woningen. Een dergelijke mogelijkheid kan een stimulans tot verplaatsing zijn en kan leegstand voorkomen. Randweg Door de afronding van de randweg, het bewust afbuigen van doorgaand verkeer en een vrachtwagenverbod in het centrum (met uitzondering van laden en lossen in de venstertijden) nemen de verkeersintensiteiten in het centrum af. Dit heeft een positief effect op het centrum als verblijfsgebied.


6. Sociale structuur, evenementen & cultuur. Huidige situatie Het bloeiende kunst- en cultuurleven toont aan dat Heeze een hechte sociale structuur heeft. Veel inwoners zetten zich in verenigingsverband in om het dorp levendig en leefbaar te houden, met de Brabantsedag als de meest ultieme uiting van die sociale structuur. Jaarlijks zetten zich meer dan 2.000 mensen in om één dag per jaar te laten zien wat samenwerken tot stand kan brengen. Maar ook alle andere verenigingen en instellingen kennen een gezond bestaan. Dorpshart Veel inwoners zien het plein voor het gemeentehuis en de gemeentehuistuin als het hart van Heeze. De omgeving van het gemeentehuis is een belangrijke plek voor de evenementen in Heeze. De kermis vindt hier plaats en het plein en de gemeentehuistuin worden in het kader van de Brabantsedag-activiteiten intensief gebruikt. In de gemeentehuistuin wordt jaarlijks de tent voor de carnaval geplaatst. Op het plein wordt ruimte geboden aan de weekmarkt (donderdag) en is er een standplaats voor de viskraam, oliebollen, shoarma, etc. Hoewel het dorpsplein met gemeentehuistuin door veel inwoners wordt ervaren als het dorpshart, is er – buiten de verschillende evenementen om – weinig bedrijvigheid. Er is duidelijk geen sprake van een levendig dorpshart. Met het vertrek van de Zuidzorg wordt dit versterkt en mogelijk komt in de toekomst (een gedeelte van) het gemeentehuis leeg te staan. Strabrecht plein Het Strabrecht plein speelt ook een bijzondere rol bij de evenementen van Heeze. De voormalige agrarische bebouwing rondom het pleintje en de driehoekige ruimte zorgen voor een authentiek Brabants plaatje met een


bijzondere sfeer. Omdat hier grote bomen staan en de ondergrond bestaat uit grasveld is deze locatie niet geschikt voor alle activiteiten. Kleinschalige activiteiten, zoals een kerstmarkt, worden hier wel gehouden. De locatie is een veelgenoemde plek voor de situering van een muziekkiosk, een langgekoesterde wens van verschillende verenigingen.

Ambitie

’t Perron Het dorpshuis ’t Perron vervult een belangrijke rol in de sociale structuur van Heeze. Hier worden verschillende activiteiten georganiseerd voor de inwoners en is de bibliotheek gevestigd. Voor verenigingen en inwoners is ruimte beschikbaar voor verhuur. Het feit dat ’t Perron buiten het centrum/ dorpshart van Heeze is gelegen, wordt dit door veel inwoners ervaren als een gemiste kans.

Randvoorwaarden

Brabantsedag Het Cultuurfestival van de Brabantsedag is een belangrijk jaarlijks bovenlokaal evenement. Een groot deel van de inwoners van Heeze is hier op een of andere manier mee verbonden. Niet alleen in het centrum maar ook elders in de gemeente is het evenement duidelijk aanwezig, bijvoorbeeld op de plekken waar de wagens worden gebouwd. Cultuur Naast de al genoemde evenementen, heeft Heeze ook een bloeiend cultuurleven. De Kunstkring Eymerick, de heemkundekring 'De Heerlijkheid Heeze-Leende-Zesgehuchten’, de gilden St. Agatha en St. Joris en de fanfare St. Nicasius, maar ook de grote verscheidenheid aan sportverenigingen en de bibliotheek maken duidelijk dat Heeze cultureel voor ‘elk wat wils’ heeft. Jaarlijks terugkerende evenementen als Kunstsmullen, uitvoeringen van de gilden en de fanfare trekken ook veel bezoekers van buiten het dorp en horen daarom in het dorp(shart) thuis.

Behoud, zo mogelijk versterking van de sociale structuur, de evenementen en de kunst & cultuur op de daarvoor gewenste/ geschikte plaatsen in het dorp.

• Versterken plein als dorpshart van Heeze door het vergroten van de levendigheid en de verbetering van de verblijfskwaliteit; • Verbetering relatie met ‘t Perron met het centrum/ dorpshart; • Behoud van de activiteiten van de Brabantsedag en andere evenementen in het dorpshart van Heeze. • Kunst laagdrempelig maken voor bewoners en bezoekers. • Een cultuurnota laten ontwikkelen door deskundige partijen, verenigingen, bewoners en andere betrokkenen. • Het evenementenbeleid richten op kwaliteit, niet op kwantiteit. Dorpshart Het streven is het plein bij het gemeentehuis te versterken als dorpshart. Uitgangspunt is een aantrekkelijke ruimtelijke vormgeving en een prettige sfeer. Door het toevoegen van commerciële voorzieningen (winkels, horeca), ontstaat er levendigheid op en rond het plein. Een aantrekkelijke, eenduidige inrichting van het plein draagt ook bij aan een verbetering van de verblijfskwaliteit. Een dergelijke ontwikkeling moet ten gunste zijn van het gehele centrum van Heeze. Solitaire ontwikkelingen met mogelijk negatieve effecten voor evenementen in de kern moeten worden voorkomen. Voor de leegstaande of –komende panden aan het plein moet een passende invulling worden gezocht. Evenementen Voor de evenementen moet in de toekomst ruimte blijven in het centrum van Heeze. Juist het feit dat deze activiteiten deels plaats vinden in de gemeentehuistuin, maakt het bijzonder en zorgt voor verbondenheid met het dorpshart onder de inwoners. In het geval zich nieuwe ontwikkelingen


voordoen en er sprake is van een knelpunt moeten afspraken worden gemaakt met andere gebruikers, zodat het festival doorgang kan vinden. Relatie Dorpshart-’t Perron Een herinrichting van de openbare ruimte (waaronder het creëren van een aantrekkelijke wandelroute), kan de relatie van ’t Perron met het centrum versterken. In samenhang hiermee wordt op de Schoolstraat het parkeerverbod uitgebreid. Parkeren mag alleen plaatsvinden op eigen terrein of in de daarvoor bedoelde vakken. Inrichtingseisen Bij de inrichting van de openbare ruimte (pleinen, straten) dient tot op een bepaalde hoogte rekening te worden gehouden met de inrichtingseisen van de diverse activiteiten, zoals de kermis, de Brabantsedag en de markt. Eventueel kunnen wegen in het centrum worden afgesloten. Dit gebeurt nu ook al incidenteel. Het feit dat er een goede omleidingsroute aanwezig is na het afronden van de randweg, maakt een dergelijke ingreep gemakkelijker. Cultuur en cultuurnota Een samenhangend beeld en beleid wat betreft de kunst en cultuur in Heeze ontbreekt. Er is geen cultuurnota, een document zoals het voorliggende, waarin de kansen en mogelijkheden voor de toekomst worden beschreven. Wij pleiten ervoor dat alle culturele instellingen en verenigingen in Heeze de handen ineenslaan om een dergelijke nota op te stellen, met de gemeente als faciliterende partij op de achtergrond. De nota kan dan beschrijven op welke wijze en waar de cultuur in en aan het dorp zichtbaar wordt gemaakt (laagdrempelig), maar ook welke huisvestingswensen de gebruikers hebben en hoe die passen in de visie van een levendig dorpshart.


7. Natuur/recreatie Huidige situatie De gemeente Heeze-Leende staat bekend om haar grote bos- en heidegebieden en Kasteel Heeze. De mooie natuur en het agrarische landschap met buurtschappen oefenden in het verleden een grote aantrekkingskracht uit op kunstenaars. De grote verscheidenheid aan natuurgebieden maken de gemeente recreatief zeer aantrekkelijk. Het kasteel en een aantal andere monumentale panden in de omgeving van het kasteel (twee jachthuizen, een ijskelder, een tuinmanswoning en een boerderij) zijn een bijzondere toeristisch-recreatieve trekker in Heeze. Rondom het kasteel liggen Herbertusbossen die in de 19e eeuw zijn aangelegd in de Engelse landschapsstijl. De Herbertusbossen gaan over in de Strabrechtse Heide. Het wandelpark, dat ooit is aangelegd om het zicht vanuit het kasteel op de fabrieken aan het lint te ontnemen, maakt deel uit van de Herbertusbossen en wordt met name gebruikt door de eigen inwoners van Heeze. Wandelroutes Vanuit het centrum van Heeze zijn er verschillende (wandel)routes naar het kleinschalig agrarisch landschap en de bos- en natuurgebieden. Het Strabrechts plein en Strabrecht leiden naar de Strabrechtse Heide. Deze route is opgenomen in het wandelroutenetwerk. De Boschlaan (ook onderdeel van de wandelroutes) en de Kapelstraat leiden naar het kasteel en de aangrenzende Herbertusbossen. Met name de uitstraling van de Boschlaan wordt door het slechte onderhoud als negatief ervaren. Het wandelpark is toegankelijk via de parkeerplaats bij de Marskramer en De Beemden. Deze routes vormen geen bijzondere entree van het landschap vanuit het centrum en vice versa. Parkeerplaatsen en rommelige achterkanten bepalen hier het beeld. Deze routes zijn bovendien niet aangegeven en alleen bekend bij de inwoners. Via de Somerenseweg en De Waarden zijn het wandelpark en het kasteel via de zuidzijde bereikbaar. Ook deze routes zijn niet aangegeven en er is geen


sprake van een ‘klein ommetje’. Door verschillende inwoners is aangegeven dat de relatie vanuit de kern met de natuur slecht is en dat aantrekkelijke delen van het landschap, waaronder het beekdal van de Groote Aa, niet toegankelijk zijn. Koppeling met natuurgebieden In het landschapsontwikkelingsplan ‘Sgon Heeze-Leende’ wordt vermeld dat er een uitgebreid netwerk aan recreatieve routes aanwezig is in de gemeente. Er is echter sprake van een slechte koppeling tussen de natuurgebieden en de dorpen. Recreanten van buiten de gemeente worden niet verleid om de dorpen te bezoeken. Om dit te verbeteren is het beleid erop gericht om, naast de natuurpoorten, startpunten in de dorpen te realiseren. De startpunten zorgen voor een koppeling tussen recreatie in de natuur en in de dorpen. Ook in Heeze moet zo’n startpunt komen. Beken Verder wordt aangegeven dat de aanwezigheid van de beken in combinatie met de vochtige graslanden ervoor zorgt dat water een beeldbepalende factor is in de omgeving van het Kasteel. Hoewel de beken ecologisch waardevol zijn en een zeer belangrijke rol spelen in de waterhuishouding, is de beleefbaarheid van het water beperkt. Er lopen bijvoorbeeld geen paden langs het water en interessante delen zijn niet openbaar toegankelijk. Ook is er een gebrek aan korte wandelroutes voor inwoners. Het centrum van Heeze is momenteel niet aantrekkelijk voor recreanten. In het hart bevindt zich weinig horeca en voorzieningen liggen verspreid aan het lint (VVV, Des Beaux Arts).

Ambitie Relatie vanuit het centrum met de natuur/landschap verbeteren en Heeze aantrekkelijker maken voor recreanten.

Randvoorwaarden • Creëren van een startpunt voor fietsroutes in het centrum; • Aantrekkelijker maken van de entrees vanuit het centrum naar het kasteel/ wandelpark; • Bestaande wandelgebied aan de rand van het dorp aantrekkelijker maken. • Mogelijkheden bekijken voor de realisatie van struinnatuur langs de Groote Aa; • In het centrum verwijzen naar de natuur en vice versa. Dorpshart als startpunt Een startpunt voor fietsroutes in het centrum zorgt ervoor dat recreanten getrokken worden naar het centrum van Heeze. Onderzocht moet dan wel worden waar deze bezoekers kunnen (lang)parkeren zonder dat dit ten koste gaat van het parkeren voor de centrumvoorzieningen. Door middel van informatieborden kan verwezen worden naar de interessante landschappen en natuurgebieden buiten de kern. Tegelijkertijd kunnen recreanten verleid worden om gebruik te maken van de aanwezige horeca en detailhandel. De beste locatie voor dit startpunt, in het licht van een levend dorpshart, is het plein bij het gemeentehuis (nabij VVV). Op dit startpunt kan ook aan bezoekers en inwoners getoond worden wat er nog meer leeft in het dorp. Presentaties van bijvoorbeeld de Brabantsedag, tentoonstellingen georganiseerd door de Kunstkring en/of de Heemkundekring of andere weergaven van het culturele leven, in combinatie met een bescheiden horecavestiging verhogen de aantrekkelijkheid van en de kennis over het dorp. Zo’n toeristisch informatiepunt op of aan het gemeentehuisplein maakt van deze ruimte echt een dorpshart. Maar ook de omgeving van café de Zwaan/Wijnhoeve zou als zodanig kunnen fungeren, zij het dat bezoekers dan nauwelijks meer het centrum zullen aandoen. In de natuurgebieden moeten informatieborden verwijzen naar het centrum van Heeze.


Toegangsroutes Enkele toegangswegen/routes naar het kasteel en het wandelpark zijn voor verbetering vatbaar. Bij de Boschlaan is onder meer het onderhoudsniveau een probleem. Op de hoek met de Kapelstraat kan een informatiebord worden geplaatst voor toeristen. Ook de route vanuit het centrum via de Beemden naar het wandelpark kan beter worden aangegeven. Door de route met groen te begeleiden (bijvoorbeeld met leilindes) kan deze aantrekkelijker en zichtbaarder worden gemaakt. Natuur ‘om de hoek’ In aansluiting op de voorstellen in het Landschapsontwikkelingsplan pleiten wij voor het beter beleefbaar maken van het water. Door de zones langs de beken toegankelijk te maken (struinnatuur), kunnen bewoners en recreanten meer genieten van de beken en de hiermee samenhangende natuur. Een route langs de Groote Aa zou hiervoor in aanmerking kunnen komen. Hier is vanaf de Nieuwendijk/ Ginderover een directe verbinding met het huidige wandelpark mogelijk. Deze route kan dienen als kort ommetje voor de inwoners. Het noordelijke deel van de Groote Aa (vanaf het wandelpark tot aan de gracht van het kasteel) is door het meanderende verloop en de stuw met inlaat naar de gracht als struinomgeving zeer interessant. Het gaat hier echter om privégronden behorende bij het kasteel. Deze zijn slechts incidenteel toegankelijk. In overleg treden met de eigenaar/eigenaren van deze gronden over het openstellen van deze route achten wij zeer wenselijk. Via de aan te leggen struinpaden zijn er verschillende mogelijkheden om in het centrum te komen.


8. Horeca Huidige situatie Van oudsher lagen in de dorpslinten en de linten van de oude gehuchten een aantal horecagelegenheden. In het verleden waren veel dorpsherbergen en cafés in feite niet meer dan een huiskamerexploitatie. In de loop der jaren verdwenen kleine brouwerijen en ook het aantal horecagelegenheden is in de kernen fors teruggelopen. In Heeze was de horeca in het verleden voornamelijk gevestigd aan de Nieuwendijk. Gerenommeerde restaurants en andere eetgelegenheden lagen weer meer in het centrum. Enkele eetgelegenheden/restaurants liggen of verder van het centrum of maken deel uit van een recreatief centrum zoals een camping. Sanering In Heeze wordt al jarenlang de wens uitgesproken om te komen tot een zekere sanering van de huidige Nieuwendijk en het verplaatsen van horeca naar de omgeving van het gemeentehuisplein. Daarbij gaat het niet om een discotheek maar vooral om horecagelegenheden in de vorm van een café, brasserie, grand café of eetcafé. Met name horeca met een terras wordt gezien als een toevoeging, zodat er in het centrum levendigheid ontstaat. Ook overnachtingsmogelijkheden voor met name toeristen zijn binnen Heeze-Leende beperkt9. Vestigingsvoorwaarden Verschillende inwoners hebben de wens geuit voor horeca aan het plein. Ook wordt aangegeven dat het in Heeze ontbreekt aan horeca waar speelvoorzieningen voor kinderen aanwezig zijn. Hoewel er kansen lijken te zijn voor de horeca in Heeze, zijn de vestigingsvoorwaarden veelal niet gunstig. Voor bepaalde horecavestigingen is dit minder van belang, omdat zij door het bieden van een goede kwaliteit of bijzonder concept (afhalen) hun klanten toch wel trekken. Een gunstige locatie is voor andere 9

Detailhandelsvisie A2-gemeenten, Structuurvisie Heeze-Leende 2013-2030, Bestemmingsplan Kom Heeze 2015


horecavestigingen wel van belang. Een verlaging van de verkeersintensiteiten kan bijvoorbeeld de terrassen aan de Jan Deckersstraat en Kapelstraat een stuk aantrekkelijker maken. Aan het plein is, met uitzondering van de jaarlijkse evenementen, weinig bedrijvigheid. Detailhandel of andere voorzieningen aan het plein kunnen de vestiging van een horecavoorziening kansrijker maken. Duidelijk is dat horeca vaak in symbiose leeft met andere voorzieningen/ functies, zoals natuur/ recreatie, detailhandel en evenementen.

Ambitie Verbeteren van de voorwaarden voor vestiging van horeca op kansrijke locaties.

Randvoorwaarden • Verbeteren van de verblijfskwaliteit op de Kapelstraat/Jan Deckersstraat door het terugbrengen van de verkeersintensiteiten; • Stimuleren van verplaatsing van horeca-gelegenheden naar het centrum/ dorpshart • Zorgen voor voldoende parkeergelegenheid.

voor een bijzondere sfeer. Door het afbuigen van het doorgaande verkeer, en hiermee verbetering van de verblijfskwaliteit, zal deze locatie aantrekkelijker worden voor horeca. Voldoende parkeergelegenheid is al aanwezig aan de voorzijde van D’n Toversnest. Een herinrichting van de openbare ruimte (sterke groenstructuur en ruimte voor terras/trottoir) kan de verblijfswaarde van de locatie versterken. Dorpshart Als dorpshart biedt het plein kansen voor vestiging van horeca. Aandachtspunt hierbij is wel de ligging ten opzichte van de zon. Er is voldoende parkeergelegenheid in de directe nabijheid en door het jaar heen vinden er diverse evenementen plaats, zoals de kermis en activiteiten in het kader van de Brabantsedag. De VVV bevindt zich aan het plein en er komt een informatiezuil. Nieuwe ontwikkelingen aan het plein kunnen in samenhang met nieuwe horeca ontwikkeld worden. Bekeken kan worden in hoeverre het mogelijk is een nieuw knooppunt in het fietsroutenetwerk op te nemen in het hart van Heeze.

Nieuwe horeca-vestiging Momenteel zijn er plannen voor de ontwikkeling van een horecavoorziening nabij de Wijnhoeve. Door de ligging bij het kasteel en de bossen is de locatie zeer geschikt voor horeca voor cultuur- en natuurliefhebbers. Ook is dit een goede locatie voor de situering van enkele speelvoorzieningen. De locatie bevindt zich bij een knooppunt van fietsroutes en er zullen ruim 50 parkeerplaatsen gerealiseerd worden. Aan de Kapelstraat zal een terras gerealiseerd worden, gelegen op het zuidwesten. Rotonde Jan Deckersstraat Bij de rotonde aan de Jan Deckersstraat zijn al diverse horecagelegenheden aanwezig, zoals The Artist, ijssalon Bellissimo en café Thuys. De groene omgeving en karakteristieke bebouwing (Des Beaux Arts/ Artist, kerk) zorgen


9. Overige voorzieningen Huidige situatie Verschillende voorzieningen in het centrum van Heeze dragen momenteel bij aan de levendigheid en diversiteit van het centrum, zoals de Sint Martinuskerk, de VVV-vestiging, de basisschool Dirk Hezius en de gymzaal aan de Spoorlaan. De kans is aanwezig dat op termijn de levensvatbaarheid van deze voorzieningen onder druk komt te staan. Daarom is het belangrijk om na te denken over de toekomst van deze voorzieningen en hiermee rekening te houden in de centrumvisie. Basisschool Dirk Hezius De basisschool Dirk Hezius is rond 1950 gebouwd aan de Schoolstraat, in een boerderijstijl om het gebouw te laten passen in de landelijke omgeving. De school speelt een belangrijke rol in de sociale structuur van Heeze: veel inwoners hebben in het verleden ook op de Dirk Hezius gezeten. De school is een herkenbaar gebouw in het dorp en wordt door veel Heezenaren gewaardeerd. Het is de enige (overgebleven) school in het centrum van het dorp. De andere basisscholen bevinden zich in de uitbreidingswijken. De ligging in het centrum van Heeze draagt bij aan de levendigheid in de directe omgeving. De school maakt onderdeel uit van de maatschappelijke as aan de Schoolstraat (Perron/bibliotheek-Dirk Hezius-gemeentehuis). Gymzaal Spoorlaan Momenteel wordt onderzocht in hoeverre behoud van de huidige gymzaal aan de Spoorlaan financieel haalbaar is en welke alternatieven er zijn. Sint Martinuskerk De Sint Martinuskerk is een markant gebouw aan de Jan Deckersstraat en is in 1933 gebouwd ter vervanging van de waterstaatskerk uit 1833. De kerk is aangemerkt als Rijksmonument. De omgeving van de kerk vormt samen met de horeca en galerie aan de overzijde van de Jan Deckersstraat een fraaie


groene omgeving. De pastorietuin is zeer bijzonder vanwege enkele monumentale bomen en de ligging nabij het dorpshart. Gemeentehuis Het gemeentehuis neemt een prominente plek in aan het plein. Het oudste gedeelte is gerealiseerd in 1954 volgens de zogenaamde architectuurprincipes van de Delftse School, de uitbreiding dateert van ???. Door z’n vormgeving vormt het gemeentehuis geen sterke wand aan het plein. Zuidzorg-gebouw Het huidige Zuidzorg-gebouw is gerealiseerd/ bouwkundig aangepast in 1925 (oorspronkelijk gebouwd als een drieklassige openbare school in 1895) en lange tijd in gebruik geweest als jongensschool (Sint Aloijsiusschool). Sint Maartenshuis Het Sint Maartenshuis is in dezelfde tijd gebouwd als het gemeentehuis (1955/56) en is in gebruik geweest als bioscoop, multifunctioneel centrum, brandweerkazerne en als huisvesting van Kunstkring Eymerik.

Ambitie Behouden van de diversiteit aan voorzieningen in het centrum van Heeze.

Randvoorwaarden • Versterken van de functie van de school als kindcentrum en vergroten van de dorpsfunctie; • In beeld brengen van de mogelijkheden van gebouwen/ locaties die mogelijk in de toekomst hun functie verliezen.

10

Dirk Hezius Stichting de Eenbes heeft op middellange termijn geen plannen om een van de basisscholen in Heeze te sluiten. De prognoses van het aantal leerlingen geven zullen mogelijk in de toekomst aanleiding zijn om hier over na te denken. Om de toekomst van de school te kunnen waarborgen zal in de plannen voor het dorpshart nadrukkelijk rekening moeten worden gehouden met de verkeersveiligheid en de wensen van de school (bijv. behoud van de uitgang aan de Spoorlaan). Vanuit de gewenste diversiteit van het centrum zou er een basisonderwijsvoorziening aanwezig moeten zijn, mede in het licht van de huidige algemene visie dat een school een grote rol als dorps- of wijkfunctie kan vervullen en zelfs kan uitgroeien tot een zogenaamd Kind-centrum 10. De ligging van de Dirk Hezius nabij het dorpshart en andere maatschappelijke voorzieningen aan de Schoolstraat, is zeker een meerwaarde bij een dergelijke ontwikkeling. Gymzaal Spoorlaan Indien mocht blijken dat binnen de wettelijke regelingen en voorschriften gymnastiekonderwijs aan de leerlingen van de Dirk Heziusschool ook elders gegeven kan worden, dan zal het gebouw die functie niet meer vervullen. En als dan behoud zonder gymnastiekonderwijs niet financieel haalbaar is, zal naar alle waarschijnlijkheid een herontwikkeling van deze locatie plaatsvinden. Er moet dan wel een passende oplossing gevonden worden voor de herhuisvesting van de huidige andere gebruikers van het gebouw. En wij pleiten voor een gebouwde herontwikkeling en niet een gebruik als parkeerterrein. Sint Martinuskerk Het aantal kerkbezoekers, met name onder katholieken, neemt al jaren af. In 2030 zal het aantal kerkgangers landelijk naar schatting minder dan 1/3 bedragen van het aantal in 2013 (onderzoek Kaski).

Strategische visie ‘Kindcentra-ontwikkeling Heeze-Leende’, 2014 & visiedocument Kindcentra 2020, oktober 2015


De kans is reëel dat de Sint Martinuskerk, net als veel andere kerkgebouwen, op termijn zijn functie als kerkgebouw zal verliezen. Het gebouw speelt een belangrijke rol in het ruimtelijk beeld van Heeze en de kerk is van de gemeenschap. Het is dan ook belangrijk om nu na te denken over de rol die de kerk(gebouw) en de pastorietuin in de toekomst kunnen vervullen in het centrum van Heeze. Gezien de ligging net buiten het kernwinkelgebied, het groene karakter van de directe omgeving en de aanwezigheid van horeca en cultuur moet in eerste instantie gedacht worden aan een culturele/maatschappelijke invulling, sport en/of horeca. Het feit dat de pastorietuin, in de toekomst mogelijk een openbaar park, direct grenst aan het centrum/kernwinkelgebied van Heeze, biedt een grote meerwaarde. Aandachtspunt is dat de nieuwe functie van de kerk het draagvlak van voorzieningen als ‘t Perron niet ondermijnt. Gemeentehuis De gemeenten Cranendonck, Heeze-Leende, Valkenswaard werken sinds 2004 op verschillende onderdelen samen. De verwachting is dat deze samenwerking tussen de A2-gemeenten in de toekomst geïntensiveerd wordt, waardoor het totaal aantal ambtenaren zal afnemen. Hierdoor zal mogelijk in de toekomst (een gedeelte van) het gemeentehuis zijn functie verliezen. Hoewel hier nog geen duidelijkheid over is, is het gezien de centrale ligging van het gemeentehuis in het dorpshart zinvol om na te denken over een toekomstige invulling. Een servicepunt voor de uitgifte van paspoorten, uittreksels uit de registers van de burgerlijke stand et cetera is een functie die thuishoort in het centrum en dit sluit ook aan bij de gewenste functiemenging. Behalve een maatschappelijke functie kan gedacht worden aan sport, zakelijke diensterlening, horeca of wonen. Detailhandel is een mogelijkheid aan de zijde van het plein. Voorkomen moet worden dat de detailhandelszone zich uitbreid aan de zijde van de Spoorlaan/ gemeentehuistuin. 


10. Conclusies

• Wonen in het centrum/hart moet een na te streven ambitie blijven, ook al is daar momenteel de ruimte niet voor in verband met de ontwikkeling van het bestemmingsplan De Bulders.

De Centrumvisie is niet in een paar conclusies samen te vatten. De samenhang tussen en onderlinge beïnvloeding van de thema’s is hiervoor te groot. Desondanks geven wij toch een aantal adviezen die tenminste noodzakelijk zijn voor het slagen van een invulling van de onze visie.

• De bestaande ondernemers en bedrijven moeten gestimuleerd worden om te ontwikkelen en investeren in het dorp. Aan hen moet duidelijk worden gemaakt dat er kansen liggen in het dorp. Het realiseren van die kansen moet gemakkelijk en haalbaar worden gemaakt door onder meer transformatie van een leegkomend pand (naar wonen) toe te staan na verhuizing naar het centrum.

• Elke ontwikkeling in het dorpshart en het centrum moet ten gunste komen van het gehele dorp en de sociale structuur. • Er moet een uitvoeringsplan opgesteld worden om de geschreven visie realiseerbaar te maken. In dit uitvoeringsplan moeten de ambities vertaald worden naar tijd en geld. • Het laatste deel van de randweg moet binnen afzienbare tijd aangelegd worden. Zonder een vermindering van de verkeersdruk kan het centrum nooit een leefbaar dorpshart worden.

• Heeze moet intern en extern gepromoot worden als een aantrekkelijke gemeente om te leven, verblijven, bezoeken, werken of recreëren. • Het voorzieningenniveau moet op peil gehouden worden. Dat betreft niet alleen de detailhandel maar ook de kunst en cultuur zoals ’t Perron, de evenementen, de verenigingen en de bibliotheek.

• Het gemeentehuisplein moet hét dorpshart van Heeze worden, als zodanig herkenbaar voor inwoners en bezoekers. Daarvoor is het ontsluiten van het plein (en de achterliggende) gemeentehuistuin belangrijk voor het gebruik en de leefbaarheid. De inrichting moet deze beleving ondersteunen en versterken, parkeren op het gemeentehuisplein is daarom niet meer wenselijk. Maar in het algemeen moeten er duidelijke uitgangspunten worden geformuleerd voor de realisering, invulling en inrichting van het dorpshart en de daarvoor vereiste ruimte-vormende elementen. • Het vigerende bestemmingsplan moet worden aangepast op de mogelijkheid van het vestigen van supermarkten, zowel wat betreft de verplaatsing van de bestaande supermarkt als voor de vestiging van een nieuwe tweede supermarkt. Tegelijkertijd moet het mogelijk gemaakt worden dat nabij een supermarkt ook detailhandel in de sfeer van de dagelijkse boodschappen zich kan vestigen.


Literatuurlijst

BRO, Detailhandelsvisie A2-gemeenten, februari 2015

Een greep uit de geraadpleegde literatuur.

Metropoolregio Eindhoven, Regionale detailhandelsvisie, juni 2015

Arcadis, Parkeervisie gemeente Heeze-Leende, 24 november 2009

Ondernemersvereniging Heeze-Leende, uitvoeringsplan economische zaken 2014-2018, 5 november 2013

Arcadis, Verkenning wegverbinding Valkenswaard – Leende – Someren, 28 april 2010

Rake Lijnen Voor Gemeente Heeze-Leende, Visualisaties wensbeelden kernwinkelgebied Heeze, December 2014

HAS KennisTransfer, Landschapsontwikkelingsplan Sgôn Heeze-Leende, 2012 Gemeente Heeze-Leende, Structuurvisie Heeze-Leende 2013 – 2030 “De eigen maat houden” Gemeente Heeze-Leende, Gebiedsprogramma Bruisend Dorpshart Heeze, 2015 Gemeente Heeze-Leende, ‘Strategische visie ‘Kindcentra-ontwikkeling Heeze-Leende’. Intensieve samenwerking én efficiënte huisvesting onder één dak, december 2014 Gemeente Heeze-Leende, Koersvast in sterk veranderende tijden. Coalitieakkoord CDA, LOKAAL Heeze-Leende (LHL) en VVD. Gemeente Heeze-Leende 2014 – 2018, 8 april 2014 Gemeente Heeze-Leende, bestemmingsplan ‘Kom Heeze 2015’, 13 april 2015 Gemeente Heeze-Leende, Chw bestemmingsplan De Bulders, voorontwerp december 2015 Gemeente Heeze-Leende, Verordening op de Monumentencommissie: De Parel van Brabant, 26 mei 2010 Stec Groep, Woonvisie Heeze-Leende: een top woonmilieu, 2013 Sido Fennema, Heeze. Winkelen met een sprankje natuur, augustus 2014


bijlage 1 Locatiescan 1. Aanleiding Achtergrond De Albert Heijn in Heeze heeft al jaren de wens voor een verplaatsing. Reden hiervoor zijn de beperkte winkelruimte en een gebrek aan parkeerplaatsen op de huidige locatie aan de Kapelstraat/Vullinghspark. In het verleden zijn al diverse locaties, zowel binnen als buiten de kern onderzocht op de mogelijkheden voor een verplaatsing. Begin 2015 is door de Albert Heijn een concreet verzoek ingediend voor een verplaatsing naar de locatie van het Zuidzorggebouw - voormalige St. Maartenshuis. Het huidige gebruik van deze gebouwen en de ruimte ertussen, de ligging in het hart van Heeze en de voorgestelde ontsluiting heeft voor veel ophef gezorgd onder de inwoners van Heeze. Een goede afweging van het voorstel is niet mogelijk omdat een totaalvisie voor het centrum van Heeze ontbreekt. Centrumvisie Heeze 2025 Om tot een goede afweging te komen moet de mogelijke verplaatsing van de Albert Heijn in een breder kader worden geplaatst: de voorliggende Centrumvisie Heeze 2025. Hierin wordt een beeld geschetst van het centrum van Heeze in 2025. Uitgangspunt is het creëren van een toekomstbestendig centrum. Onderzocht is hoe (de thema’s) verkeer, wonen, detailhandel, horeca, natuur &recreatie en sociale structuur, evenementen & cultuur kunnen worden geïntegreerd in een totaalbeeld voor het centrum van Heeze. Het verzoek van de Albert Heijn dient aan deze integrale visie te worden getoetst. Locatiescan Door middel van een locatiescan is bekeken welke locaties in (het centrum van) Heeze geschikt zijn voor de situering van een supermarkt. De


locatiescan dient als onderbouwing voor zowel een mogelijke verplaatsing van de Albert Heijn, als voor een eventuele vestiging van een tweede supermarkt. Twee supermarkten in het centrum van Heeze is namelijk wenselijk volgens de detailhandelsvisie voor de A2-gemeenten. In de locatiescan wordt daarom uitgegaan van een supermarkt van 2.000 - 2.500 m2 .

2. Toetsingscriteria De locaties zijn beoordeeld op de onderstaande toetsingscriteria. De meeste criteria gelden algemeen voor de situering van een supermarkt, zoals de bereikbaarheid voor het verkeer en de ligging ten opzichte van andere centrumvoorzieningen. Omdat de gevolgen voor evenementen specifiek voor Heeze van belang zijn, is dit ook als criterium meegenomen bij de afweging.

6.

7.

8.

1. Oppervlakte locatie

2.

3.

4.

5.

De locatie moet voldoende ruimte bieden aan een supermarkt van 2.000 - 2.500 m2 en de daarbij behorende parkeerplaatsen. Bereikbaarheid langzaam verkeer Hoe goed ligt een locatie ten opzichte van de woongebieden in Heeze en hoe goed is deze bereikbaar voor fietsers en voetgangers. Bijzondere aandacht verdient de bereikbaarheid voor oudere voetgangers met rollator of scootmobiel. Bereikbaarheid snel verkeer Hoe goed/slecht is een locatie bereikbaar voor het autoverkeer en transporteurs. Ligging ten opzichte van andere centrumvoorzieningen Andere voorzieningen profiteren van de koopstromen van een supermarkt. Deze moeten te voet goed bereikbaar zijn vanaf de locatie van de trekker. Bijdrage aan de verbetering/ versterking van het dorpshart/ centrum Levert een ontwikkeling van een supermarkt op de betreffende locatie een verbetering op in de stedenbouwkundige structuur en/of de uitstraling van het centrum? Hierbij valt te denken aan de aanpak van

9.

10.

slechte plekken in het lint of de mogelijkheid om het plein te versterken. Directe omgeving geschikt voor vestiging nieuwe voorzieningen Is de directe omgeving van de locatie voor de supermarkt geschikt voor de vestiging van aanvullende voorzieningen? Is er winkelruimte beschikbaar voor voorzieningen die zich nabij de supermarkt willen vestigen of is er ruimte om deze te realiseren? Levert geld op voor investering in het dorpshart In hoeverre levert een ontwikkeling op de betreffende locatie geld op dat besteed kan worden aan de herinrichting van het centrum. Het gaat hierbij om gronden of panden die in het bezit zijn van de gemeente Heeze-Leende. Maatschappelijk, sociale haalbaarheid Ingeschat wordt in hoeverre er draagvlak is onder de bevolking voor een ontwikkeling van de betreffende locatie. Onder meer het huidige gebruik en uitstraling van de locatie spelen hierbij een rol. ‘Rotte plekken’, waar een verbetering van de beeldkwaliteit wenselijk is, zullen bijvoorbeeld veel steun onder de bevolking krijgen. Plekken die een belangrijke rol spelen of hebben gespeeld in het sociale leven van mensen (plekken waar mensen zich betrokken bij voelen), zorgen over het algemeen voor een klein draagvlak. Ruimtelijke complexiteit De ruimtelijke complexiteit wordt bepaald door verschillende factoren. Wanneer veel verschillende eigenaren zijn betrokken, kan dit de complexiteit vergroten vanwege de verschillende wensen voor uitkopen en verplaatsen van bedrijven. De ligging nabij een woonomgeving kan vanwege de verwachte overlast van verkeer en winkelwagentjes veel weerstand opwekken. Gevolgen voor evenementen In het centrum van Heeze vinden diverse evenementen plaats, zoals de Brabantsedag, de kermis, carnaval, het JP Balki Event en het beachvolleybaltoernooi. Bekeken wordt in hoeverre een ontwikkeling van de diverse locaties hierop van invloed is of kan zijn.


3. Locaties Locaties De locaties in deze locatiescan zijn onder meer geselecteerd op basis van suggesties van bewoners. Daarnaast is gekeken naar de grootte van de locatie en de mogelijkheid tot opwaardering van het lint (vanwege leegstand of slechte uitstraling). Die drie criteria hebben geleid tot de volgende locaties: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.

Kapelstraat 60 t/m 68 (omgeving apotheek), het benzinestation en omgeving, de Marskramer en omgeving, de huidige locatie van de Albert Heijn, het pand van de Action, het gemeentehuis, de locatie Zuidzorg-St. Maartenshuis, Kapelstraat 12 t/m 20 (Tonnaer en omgeving), een willekeurige locatie buiten het centrum.

Hoewel een locatie buiten het centrum op basis van het detailhandelsbeleid niet mogelijk is, hebben we een dergelijke locatie wel meegenomen om de effecten hiervan in beeld te kunnen brengen.

1. Kapelstraat 60 t/m 68 De locatie is gelegen ten westen van de Kapelstraat aan de noordzijde van het huidige kernwinkelgebied. De voormalige slagerij staat leeg en ook de apotheek zal na voltooiing van het nieuwe zorgcluster leeg komen te staan. Door de diepte van de percelen biedt de locatie voldoende ruimte voor de realisatie van een trekker met parkeergelegenheid. Ontsluiting van het terrein is goed mogelijk vanaf de Kapelstraat. Positief is de ligging van de locatie aan de rand van het kernwinkelgebied. Hierdoor is de locatie goed bereikbaar voor zowel langzaam als snel verkeer. De gevolgen voor evenementen in het centrum zullen beperkt zijn. Negatieve aspecten zijn de

ruimtelijke complexiteit vanwege de verschillende eigenaren en de sociaalmaatschappelijke haalbaarheid vanwege de ligging in de woonomgeving. Ook zal een ontwikkeling van de locatie zowel financieel als ruimtelijk niet bijdragen aan een versterking van het dorpshart/centrum en is de locatie niet gunstig gelegen ten opzichte van andere voorzieningen.

2. Locatie benzinestation en omgeving De locatie van het benzinestation/ 040 Fit wordt door veel mensen genoemd als mogelijke locatie voor een supermarkt. Wanneer naastgelegen percelen worden betrokken bij de ontwikkeling, is er voldoende ruimte voor realisatie van een supermarkt met parkeergelegenheid. Momenteel heeft de locatie een slechte uitstraling. Omdat een herontwikkeling het aanzien van het lint kan verbeteren en door de ligging (weinig omwonenden) is de sociaal-maatschappelijke haalbaarheid groot. De locatie ligt aan de rand van het kernwinkelgebied en is hierdoor gunstig gelegen voor zowel het langzaam als snel verkeer. De bakker en kaasboer bevinden op beperkte afstand en aan de overzijde van de weg is ruimte voor nieuwe functies. Een ontwikkeling zal geen negatieve effecten hebben voor evenementen in het centrum. Negatieve aspecten bij een ontwikkeling zijn het feit dat de locatie geen bijdrage zal leveren aan een ontwikkeling van het dorpshart en de complexiteit vanwege de eigendomssituaties.

3. Marskramer en omgeving De locatie biedt voldoende ruimte voor de realisatie van een supermarkt. Momenteel wordt de locatie niet heel positief ervaren door de slechte ontsluiting en inrichting van het terrein. Positief zijn de ligging ten opzichte van andere voorzieningen en de mogelijkheid voor nieuwe voorzieningen in de directe omgeving. De locatie is goed bereikbaar voor zowel snel als langzaam verkeer en zal geen gevolgen hebben voor evenementen in het centrum. De ligging van enkele karakteristieke panden aan de Kapelstraat en de nabijheid van enkele woningen zullen niet bijdragen aan het draagvlak voor ontwikkeling van deze locatie. Daarnaast bevinden zich verschillende woningen op de locatie zelf.


De locatie scoort negatief op een bijdrage aan de versterking van het dorpshart en de ruimtelijke complexiteit, zowel wat betreft de eigendomssituatie als de vorm van het terrein. 4. Locatie huidige Albert Heijn De huidige locatie van de Albert Heijn biedt onvoldoende ruimte voor de realisatie van een eigentijdse supermarkt met bijbehorende parkeerplaatsen. De locatie is goed bereikbaar voor zowel langzaam als snel verkeer. Een herontwikkeling op de huidige locatie (betrekken aangrenzende percelen) is lastig en zal zowel financieel als ruimtelijk geen bijdrage leveren aan de versterking van het dorpshart. Ruimte voor de realisatie van complementaire voorzieningen in de directe omgeving is er niet. Een ontwikkeling zal niet van invloed zijn op de evenementen in het centrum. Vanwege de beperkte impact van een ontwikkeling op deze locatie, zal er wel maatschappelijk draagvlak zijn.

5. Locatie van de Action De locatie wordt door verschillende mensen genoemd als locatie voor een supermarkt. Het huidige pand en de relatie met de openbare ruimte wordt in het algemeen niet als positief ervaren. Herontwikkeling van de locatie zal in ruimtelijk opzicht een bijdrage leveren aan een verbetering van het centrum, in financieel opzicht niet. Er zal geen sprake zijn van een negatieve invloed op de evenementen in het centrum. Ook is de locatie goed bereikbaar voor zowel langzaam als snel verkeer. De ligging ten opzichte van andere voorzieningen is echter niet heel gunstig en de directe omgeving biedt geen mogelijkheid voor de vestiging van aanvullende voorzieningen. De locatie biedt bovendien onvoldoende ruimte voor de situering van een supermarkt met parkeergelegenheid op straatniveau.

6. Gemeentehuis Verschillende mensen hebben (de locatie van) het gemeentehuis geopperd als locatie voor een supermarkt. Mogelijk komt de locatie in de toekomst

beschikbaar voor een andere functie. De locatie is voor zowel langzaam als snel verkeer gunstig gelegen. Een dergelijke ontwikkeling zal door de verkoop/verhuur van het gebouw geld opleveren voor investeringen in het dorpshart. Omdat er weinig partijen bij betrokken zijn, zal een ontwikkeling niet complex zijn. De ligging ten opzichte van andere voorzieningen is niet heel gunstig. In ruimtelijk opzicht zal een ontwikkeling niet bijdragen aan een versterking van het dorpshart. Mogelijk ontstaat er een knelpunt met de evenementen in de gemeentehuistuin. Het maatschappelijke draagvlak zal beperkt zijn. 7. Zuidzorg-St. Maartenshuis De locatie biedt voldoende ruimte voor de realisatie van een trekker. Parkeren kan worden opgelost ter plaatse van de huidige parkeerplaats aan de achterzijde. Voor zowel snel als langzaam verkeer is de locatie goed gelegen. Hoewel er in de directe omgeving geen complementaire voorzieningen aanwezig zijn, biedt die omgeving wel ruimte voor de situering van dergelijke voorzieningen. In ruimtelijk opzicht kan een ontwikkeling van de locatie een versterking van het dorpshart betekenen. Bovendien levert het geld op dat kan worden geïnvesteerd in de openbare ruimte/het dorpshart. Het draagvlak onder bevolking is beperkt, onder meer vanwege het feit dat de ontwikkeling plaats vindt op het terrein waar de evenementen van de Brabantse Dag plaatsvinden. Gezien het beperkte aantal eigenaren/ belanghebbenden is de complexiteit van het project beperkt.

8. Tonnaer en omgeving De diverse percelen bieden voldoende ruimte voor de realisatie van een supermarkt. (Een gedeelte van) het parkeren kan worden opgelost op het terrein zelf en mogelijk ter plaatse van de huidige parkeerplaats achter het voormalige St. Maartenshuis. Zowel voor langzaam als autoverkeer is de locatie goed bereikbaar. Onder de bevolking zal draagvlak aanwezig zijn voor een ontwikkeling van de locatie. Door de eigendomssituaties zal een ontwikkeling van de beoogde locatie echter complex zijn. In de directe omgeving zijn geen


complementaire voorzieningen aanwezig. Wel is er de mogelijkheid deze te realiseren in de directe omgeving. In ruimtelijk opzicht kan een ontwikkeling dan ook bijdragen aan een versterking van het dorpshart, in financieel opzicht niet of nauwelijks. Mogelijk is het ruimtebeslag van de evenementen in het centrum van Heeze een knelpunt. 9. Locatie buiten het centrum Verschillende mensen hebben de suggestie gedaan voor een supermarkt buiten het centrum. Een dergelijke locatie is zeer goed bereikbaar voor het autoverkeer en de oppervlakte zal geen probleem zijn, evenmin de ruimtelijke complexiteit. Het draagvlak onder de bevolking zal groot zijn omdat weinig mensen in hun belangen worden geschaad en er geen invloed is op de evenementen in het centrum van Heeze. Ook komt mogelijk geld beschikbaar voor investeringen in het centrum in het geval de gemeente grond verkoopt. Een dergelijke ontwikkeling zal in ruimtelijk opzicht geen bijdrage leveren aan een versterking van het dorpshart. De meeste winkeliers in het kernwinkelgebied staan hier bovendien zeer negatief tegenover, omdat koopstromen uit het centrum zullen verdwijnen. Ook voor het langzaam verkeer, en dan met name voor de oudere voetganger/fietser, is een dergelijke locatie zeer ongunstig. Het provinciaal beleid staat een ontwikkeling van een supermarkt buiten het centrum niet toe.

4. Conclusie Wij hebben in een matrix (zie volgende bladzijde) alle locaties beoordeeld op de 10 criteria. In de matrix is door middel van ++,0, — en — — aangegeven in hoeverre een locatie voldoet aan het gestelde criterium. Aan de criteria is geen zwaarte toegekend. Zo weegt de ruimtelijke complexiteit even zwaar bijvoorbeeld de mogelijkheid dat een locatie geld oplevert voor ontwikkeling in het centrum. Daarom mag de matrix niet gehanteerd worden als een keuzemodel voor de ‘beste’ locatie. Elke locatie heeft positieve en negatieve aspecten. Het doel van de matrix is om aan te tonen dat er meerdere locaties geschikt zijn voor de vestiging van een trekker/supermarkt. In het geval dat een ondernemer in het centrum een supermarkt wil vestigen, mag hij pas tot daadwerkelijke realisatie overgaan nadat hij heeft aangetoond dat hij de negatieve aspecten heeft opgelost. Wat contractueel, in een bestemmingsplanwijziging of in een omgevingsvergunning vastgelegd moet worden. 


LOCATIES  

1

2

3

6

7

8

9

++

++

++

—

—— ++

++

++

++

2. bereikbaarheid voor LANGZAAM VERKEER  fiets, te voet, rollator of scootmobiel

++

++

++

++

++

++

++

++

——

3. bereikbaarheid voor SNEL VERKEER  auto, transporteurs

++

++

++

++

++

++

++

++

++

4 ligging ten opzichte van andere centrum-voorzieningen  andere winkels moeten vanaf nieuwe plaats te voet bereikbaar zijn

—

+

++

++

+

—

0

+

——

5 bijdrage aan het verbetering/versterking van dorpshart/centrum  ruimtelijk

—

—

0

0

0

+

+

++

——

6. directe omgeving geschikt voor vestiging nieuwe voorzieningen  winkelruimte aanwezig/te maken voor winkels die dichtbij willen zitten

+

++

++

—

—

++

++

++

++

7. levert geld op voor investering in dorpshart  opbrengsten grond besteden aan het ontwikkeling centrum

—

—

—

—

—

++

++

—

0

8. maatschappelijk, sociale haalbaarheid  is er draagvlak binnen de gemeente en de bevolking

—

++

+

+

++

+

—

++

++

9. ruimtelijke complexiteit  wat betreft verplaatsing van bedrijven, uitkopen et cetera

—

—

—

—

—

+

++

—

++

10. gevolgen voor evenementen  zoals Brabantse Dag, kermis, carnaval, beach-volleybal toernooi

++

++

++

++

++

—

—

—

++

CRITERIA

1. oppervlakte locatie  groot genoeg voor supermarkt van 2.000 tot 2.500 m2 met voldoende parkeergelegenheid

4

5

VERKLARING: — — negatief, niet oplosbaar | — negatief maar oplosbaar | 0 geen invloed


recreatie Stedenbouw Verkeer

Recommend Documents