Rapport. ICT, Integration Culture and Tolerance a Grundtvig Learning Partnership. Verslag van de vragenlijst native learners

1

Rapport ICT, Integration Culture and Tolerance a Grundtvig Learning Partnership Verslag van de vragenlijst ‘native learners’

Nederlandstalige verslaggeving Gerard Gielen Katholieke Hogeschool Limburg Dept SAW

Nederlandstalig onderzoeksrapport ICTolerance. Grundtvig leerpartnerschap april 2009 © KHLim

2

Inhoudstafel Inhoudstafel .......................................................................................................................................2 1.Doelstellingen, planning en uitvoering, beschrijving van de populatie. .............................................6 1.1. Partnerschap............................................................................................................................6 1.2. Opzet en methodiek.................................................................................................................7 1.3 Beschrijving van de populatie ..................................................................................................7 2. Analyse van de resultaten ...............................................................................................................9 Vraag 1. Moeten pas gearriveerde migranten speciale hulp krijgen van de regionale of nationale autoriteiten ? ..............................................................................................................................9 Vraag 2. Moeten politieke vluchtelingen speciale hulp krijgen van regionale of nationale autoriteiten?...............................................................................................................................9 Vraag 3. Moeten we een speciale behandeling geven aan migranten die hun land ontvlucht zijn omwille van geweld en vervolging ? ..........................................................................................10 Vraag 4. Geloof je er in dat Moslim migranten dezelfde behandeling moeten krijgen als degenen uit andere landen. ......................................................................................................11 Vraag 5. Blijven migranten volgens jouw mening te zeer apart van de hoofdstroom van de samenleving? ............................................................................................................................12 Vraag 6. Vind jij dat dat migranten zich moeten integreren in de samenleving van het land waarin ze wonen ? ....................................................................................................................12 Vraag 7. Vind jij dat het noodzakelijk is dat migranten de taal van het land waarin ze wonen, leren spreken om zich te kunnen integeren in de samenleving..................................................13 Vraag 8. Vind je het noodzakelijk dat migranten de lokale gebruiken en gewoonten van het land waarin ze wonen observeren en respecteren om zich te kunnen integreren in de samenleving ? .................................................................................................................................................14 Vraag 9. Heb je het gevoel dat migranten een positief effect in de samenleving hebben? .........14 Vraag 10. Hebben illegale migranten volgens jou recht op medische bijstand?..........................15 Vraag 11. Vind je dat kinderen van illegale migranten het recht hebben om openbare scholen te bezoeken?.................................................................................................................................16 Vraag 12. Vind jij dat kinderen van illegale migranten de nationaliteit mogen verwerven na een bepaalde periode van verblijf? ..................................................................................................16 Vraag 13. Wat is uw mening omtrent migranten die asiel en bescherming zoeken? ..................17 Nederlandstalig onderzoeksrapport ICTolerance. Grundtvig leerpartnerschap april 2009 © KHLim

3 Vraag 14. Hoe denk je over migranten die naar werk zoeken ?..................................................18 Vraag 15. Wat is uw mening over migranten uit Latijns-Amerika ?.............................................18 Vraag 16. Wat is uw mening over migranten vanuit Europese landen ? .....................................19 Vraag 17. Wat is uw mening omtrent migranten vanuit Afrikaanse landen? ..............................20 Vraag 18. Wat is uw mening omtrent migranten vanuit Aziatische landen ? ..............................20 Vraag 19. Wat is uw mening omtrent migranten die een andere religie/levensovertuiging hebben?....................................................................................................................................21 Vraag 20. Wat is uw mening over migranten met een andere kleur ? ........................................22 Vraag 21. Wat moet onze samenleving doen om de integratie van migranten te verbeteren?...22 Vraag 22. Tot welke groep vind je zelf dat je behoort ?..............................................................23 Vraag 23. Vind jij dat jouw land eender welk aantal migranten moet toelaten om te migreren naar je land. ..............................................................................................................................24 Vraag 24. Hoe denk je over de volgende uitspraak? “Onze economie zou er onder lijden indien migranten niet toegelaten zouden worden het land binnen te komen.” ....................................25 Vraag 25. Welke aspecten van onze cultuur/gedrag zijn volgens jou niet goed begrepen door migranten ? (meerdere antwoorden mogelijk) ..........................................................................25 Vraag 26. Vind jij dat migranten hun gewoonten en gebruiken moeten aanpassen om in onze samenleving te kunnen leven? ..................................................................................................26 Vraag 27. Vind je dat kinderen van migranten hun eigen taal en cultuur mogen behouden naast de cultuur van jouw land? .........................................................................................................27 Vraag 28. Hoe denk je dat in het algemeen gezien autochtonen denken over migranten?.........27 Vraag 29. Wat denk je is de meerwaarde van de aanwezigheid van mensen van andere culturen in jouw land. .............................................................................................................................28 Vraag 30. Wat wil je in deze samenleving veranderen opdat we beter zouden kunnen samenleven...............................................................................................................................28 Vraag 31. Welke vorm van relatie wil je met migranten onderhouden waar je op de een of andere manier mee te maken hebt. ..........................................................................................28 Vraag 32. Gaan volgens jouw mening mensen van verschillende culturen op een normale manier met elkaar om? .........................................................................................................................29 Vraag 33. Zou je mensen van andere landen aanmoedigen om in jouw land/regio te komen wonen.......................................................................................................................................30 Vraag 34. Hoeveel impact heeft migratie in jouw land gehad ?..................................................30 Nederlandstalig onderzoeksrapport ICTolerance. Grundtvig leerpartnerschap april 2009 © KHLim

4 Vraag 35. Hoe denk je over de volgende stelling: Migratie is een reële bedreiging voor de tewerkstelling in dit land...........................................................................................................31 Vraag 36. Moeten we het leren van onze taal bij migranten verplicht maken? ..........................32 Vraag 37. We moeten migranten dwingen om altijd onze taal te gebruiken. .............................33 Vraag 38. Kinderen van nieuwkomers moeten in aparte scholen geplaatst worden om hen te integreren in het onderwijssysteem totdat ze de taal van het gastland geleerd hebben. ...........33 Vraag 39. Kinderen van nieuwkomers migranten moeten aanvullende lessen krijgen om onze taal te leren terwijl ze dezelfde klassen volgen als de autochtone leerlingen. ............................34 Vraag 40. Fysieke symbolen die geassocieerd worden met andere religies, zoals hoofddoeken, moeten geweerd worden uit onze publieke scholen?................................................................34 Vraag 41. Zou je er problemen mee hebben als een migrant deel gaat uitmaken van je familie (vb door te trouwen met je zoon/dochter of broer of zus).........................................................35 Vraag 42. Vind jij dat we migranten die illegaal ons land binnengekomen zijn, moeten exporteren naar hun thuisland. .................................................................................................36 Vraag 43. Hoe beschouw je je relatie met migranten. (meerdere antwoorden mogelijk) ...........37 Vraag 44. Wat is uw mening omtrent legale migranten die familie naar uw land brengen (meerdere antwoorden mogelijk)..............................................................................................38 Vraag 45. Wat is uw mening omtrent legale migranten die in het thuisland een man/vrouw zoeken om die op die manier legaal in dit land binnen te brengen. (meer antwoorden mogelijk) .................................................................................................................................................39 Vraag 46. Hoe denk je over de stelling : er komen teveel migranten ons land binnen. ...............40 Vraag 47. Wat denk je over volgende stelling : mijn overheid doet bijna niets tegen illegale migratie. ...................................................................................................................................41 Vraag 48. Hoe denk je over de stelling : de migranten in mijn land zijn niet goed geïntegreerd.41 Vraag 49. Hoe denk je over de stelling : de migranten in mijn land doen weinig inspanning om de taal van het gastland te leren. ...................................................................................................42 Vraag 50. Hoe denk je over de volgende stelling : migranten zijn enkel in mijn land om van de goede sociale zekerheid te profiteren. ......................................................................................43 Vraag 51. Hoe denk je over de volgende stelling : de grote aanwezigheid van migranten in deze samenleving is de oorzaak van de hoge werkloosheid in mijn land. ...........................................43 Vraag 52. Hoe denk jij over de volgende stelling : migranten zijn meer crimineel dan autochtonen. ............................................................................................................................44


5 Vraag 53. Hoe denk jij over de volgende stelling : migranten halen het onderwijspeil van onze samenleving omlaag..................................................................................................................45 Vraag 54. Hoe beoordeel je volgende stelling : Migranten hebben geen respect voor properheid en hygiëne. ...............................................................................................................................46 Vraag 55. Hoe denk je over de volgende stelling : migranten onderdrukken hun vrouwen........46 Vraag 56. Hoe denk je over de volgende stelling : migranten geven hun kinderen een slechte opvoeding.................................................................................................................................47 Vraag 57. Hoe beoordeel je volgende stelling : migranten dragen geen zorg voor hun huizen. ..48 Vraag 58. Hoe denk je over de volgende stelling : migranten (moslims) verbieden huwelijken en liefdesrelaties met autochtonen (die niet moslim zijn). .............................................................48 Conclusie ..................................................................................................................................49 Samenvatting van de resultaten........................................................................................................51 Oorspronkelijke (Engelstalige vragenlijst)..........................................................................................59


6

1.Doelstellingen, planning en uitvoering, beschrijving van de populatie. 1.1. Partnerschap Van September 2007 tot September 2009 werd met financiële steun van Europa binnen het Grundtvig 2 Lifelong Learning Programmes een uitwisselingsprogramma opgezet tussen 4 regio’s in Europa : Belgie KHLIM Hasselt; Turkije Çukurova Villages ;Spanje Valencia Adults Education Center , Spanje An dalucië Permanent Education Section of Espera Het betrof hier 4 scholen waarvan 3 actief in het volwassenenonderwijs en één in het hoger onderwijs met een afdeling specifiek gericht op volwassenen (Stuwer-project =studeren en werken) Volgende partners waren betrokken Catholic University College Limburg Universitaire campus Gebouw B bus 1 3590 Diepenbeek , Belgium Gerard Gielen, [email protected] Çukurova Villages Help and Culture Assosiation Kuruköprü Mah. Özler Cad. Veli Gözcan Seyhan/Adana Turkey Remzi Kuzguoglu, [email protected] Adults Education Center FPA Beniassent Avda. País Valencià 147, Cocentaina, Alicante, Spain Cristina Llorens, [email protected] Permanent Education Section of Espera / CEPer Siete Villas Corredera, 6. 11648. Espera. / Ing. Romero Carrasco,36. Ubrique. Cádiz, Spain Jose Enrique Iglesias Domínguez, [email protected]

Thema van de uitwisseling was : integration, culture and tolerance. Het doel is na te gaan hoe deze regio’s omgaan met migranten, hoe onderwijsvoorzieningen er zijn op afgestemd en hoe autochtone en allochtone studenten denken over elkaar. Meer info over doelstellingen en opzet van de uitwisseling vindt u op http://www.icttolerance.eu Naast het uitwisselen van informatie over hoe in de scholen van de vier partners werd gewerkt rond migratie en het samenleven en samenstuderen van autochtonen en allochtonen in het volwassenenonderwijs werden twee vragenlijsten afgenomen. Een vragenlijst werd afgenomen bij de allochtone studenten om te achterhalen hoe zij denken over autochtone studenten, maar ook over het gastland, het belang van studeren, enz. Dit wordt in een ander rapport duidelijk gemaakt. Een


7 tweede vragenlijst werd afgenomen bij de autochtone studenten, in het onderzoek ‘native learners’ genoemd.

1.2. Opzet en methodiek Het doel van deze vragenlijst was om te achterhalen hoe autochtone volwassen studenten denken over hun allochtone medestudenten, welke verwachtingen en ideeën ze over hen hebben, hoe ze staan t.o.v. migratie en de aanwezigheid van migranten in de samenleving en het onderwijs, hoe ze met elkaar omgaan in de volwasseneneducatie en daarbuiten, enz. Het uiteindelijke doel is komen tot een beter begrijpen en verstaan van elkaar. Het unieke van de vragenlijst is dat deze in elk land werd afgenomen maar dat de positie van de volwassen studenten vanuit de nationaliteit gezien verschilt van regio tot regio. In Vlaanderen worden Turken en Spanjaarden als migranten aanzien. In Spanje treft men in Valencia vooral migranten aan uit Zuid-Amerika. Hoewel er ook veel Duits- en Engelstalige studenten in de volwasseneneducatie zitten, worden zij niet aanzien als migranten. In Zuid-Spanje zijn de migranten in mindere mate afkomstig uit Zuid-Amerika, maar vooral Marokkanen. In Turkije kennen we geen migranten zoals wij die beschouwen, maar in de regio waar de partnerschool gelegen is, namelijk Adana zijn er veel Turkse Koerden geëmigreerd vanuit het oosten van Turkije. De groep volwassen studenten die de Turken migranten noemen , verschillen bijgevolg uiterlijk en naar taal niet zoveel van de autochtone Turken, maar in Turkije komt uiteraard als extra dimensie de hele problematiek van de politiek strijd van de Turkse Koerden en omwille van de ervaring met talrijke aanslagen ook het onveiligheidsgevoel dat met de aanwezigheid van Koerdische studenten gepaard gaat. Omwille van praktische redenen werd de vragenlijst via een internet bevraging afgenomen. In Vlaanderen werd ze afgenomen bij de volwassen studenten van de opleiding bachelor orthopedagogie, project Stuwer. Dit zijn volwassen studenten die er voor kiezen om opnieuw te gaan leren en daarvoor een aangepast traject doorlopen waarbij een combinatie wordt gemaakt van studeren en werken en studenten ook via assesments EVC en EVK vrijstellingen kunnen behalen. Omdat dit aantal studenten te beperkt was om te vergelijken werden ook de volwassen studenten van CVO HIK Geel afdeling lerarenopleiding mee betrokken. In Spanje werden de volwassen studenten van diverse opleidingen aangesproken : het ging van taalopleidingen, ICT-opleidingen tot lerarenopleiding. In Turkije werden hoofdzakelijk studenten van de ICT-opleidingen aangesproken. Het betreft allen volwassen lerenden die opleidingen volgen in het volwassenenonderwijs in de vier regio’s. In Vlaanderen werd de Engelstalige vragenlijst afgenomen, in Spanje en Turkije werden voor sommige groepen vertaalde versie gebruikt. In de groepen studenten die Engels volgen werd de Engelstalige vragenlijst ingevuld.

1.3

Beschrijving van de populatie


8 Er waren in totaal 274 respondenten, waarvan 104 mannen en 171 vrouwen. Deze populatie lijkt erg klein, maar men moet er rekening mee houden dat het gaat om volwassen studenten die uitgeselecteerd werden en persoonlijk aangesproken werden om (anoniem) de vragenlijst in te vullen. Er werd gezocht naar een representatief staal van studenten zodat zoveel mogelijk variatie in studierichtingen, leeftijd en geslacht werd bereikt. Allochtone studenten namen niet deel aan de vragenlijst.

De grootste groep deelnemers kwam uit Spanje Andalucië, de andere scholen beperkten zich tot een representatief staal van gemiddeld 40 studenten.

Alle leeftijdscategorieën kwamen aan bod. Opvallend is dat 25% ouder was van 55 jaar. Dat komt omdat in het volwassenenonderwijs vaak oudere gepensioneerde personen les volgen. Dit zie je vooral in ICT- en taalopleidingen.


9

2. Analyse van de resultaten Vraag 1. Moeten pas gearriveerde migranten speciale hulp krijgen van de regionale of nationale autoriteiten ? 1.Should newly-arrived immigrants receive special help from the regional / national authorities? Belgium Spain-Andalucía Spain-C.Valenciana Turkey Yes 88% 57% 42% 87% No 5% 13% 14% 8% I do not know 7% 30% 44% 5%

België en Turkije vinden het meest dat nieuwkomers gepaste hulp moeten krijgen. Spanje Andalucië vindt dit het minst rekening houdend met het grote aantal personen die het niet weet in Spanje Valencia. Vraag 2. Moeten politieke vluchtelingen speciale hulp krijgen van regionale of nationale autoriteiten? 2.Should political refugees be given special help from the regional/national authorities? Belgium Spain-Andalucía Spain-C.Valenciana Turkey Yes 74% 49% 44% 42% No 14% 24% 19% 58% I do not know 12% 26% 37% 0%


10

Hier blijkt eveneens dat de Vlaamse studenten het meest bereid zijn om steun te verlenen aan politieke vluchtelingen. Opvallend is het grote aantal neen-stemmers in Turkije. Maar dit is te verklaren vanuit het feit dat politieke vluchtelingen bij hen Koerden zijn, waarover de meeste Turken geen positieve attitude hebben. Vraag 3. Moeten we een speciale behandeling geven aan migranten die hun land ontvlucht zijn omwille van geweld en vervolging ? 3.Should we give special treatment to immigrants who flee their country away from violence and persecution? Belgium Spain-Andalucía Spain-C.Valenciana Turkey Yes 74% 84% 60% 76% No 19% 10% 19% 18% I do not know 7% 6% 21% 5%


11

Hier zijn de resultaten min of meer gelijklopend. Spanje Andalucië scoort het hoogst. Spanje Valencia scoort het laagst, hoewel dit ook te wijten kan zijn aan de grotere groep die het niet weet of niet wenst te zeggen. Vraag 4. Geloof je er in dat Moslim migranten dezelfde behandeling moeten krijgen als degenen uit andere landen. 4.Do you believe that Muslim immigrants should receive the same treatment as those from other countries? Belgium Spain-Andalucía Spain-C.Valenciana Turkey Yes 86% 69% 65% 95% No 7% 17% 19% 0% I do not know 7% 14% 16% 5%

Vlaamse studenten zijn het meest overtuigd dat Moslimmigranten dezelfde behandeling moeten krijgen als de andere migranten. Uiteraard is de mening in Turkije het grootst omdat het uiteraard allemaal Moslims zijn. Spanje Valencia valt op omdat bijna 20 % van mening is dat zij een andere Nederlandstalig onderzoeksrapport ICTolerance. Grundtvig leerpartnerschap april 2009 © KHLim

12 behandeling moeten krijgen. Het is niet duidelijk om men bedoeld dat het een minder positieve dan wel een positievere behandeling moet zijn. Vraag 5. Blijven migranten volgens jouw mening te zeer apart van de hoofdstroom van de samenleving? 5.In your opinion, do you think immigrants remain too separated from mainstream society? Belgium Spain-Andalucía Spain-C.Valenciana Turkey Yes 67% 54% 72% 0% No 19% 20% 5% 89% I do not know 14% 26% 23% 11%

Opvallend is hier de hoge score van Turkije. Men heeft blijkbaar de indruk dat de Koerdische migranten zich vrij goed integreren in de Turkse samenleving. Opvallend is dat 67% Vlamingen en zelfs 72% van de Valenciaanse studenten oordeelt dat migranten te zeer apart van de samenleving blijven staan.

Vraag 6. Vind jij dat dat migranten zich moeten integreren in de samenleving van het land waarin ze wonen ? 6.Do you feel that immigrants should be integrated into your country’s society? Belgium Spain-Andalucía Spain-C.Valenciana Yes 88% 64% 84% No 5% 23% 2% I do not know 7% 13% 14%

Turkey 95% 5% 0%


13

Op Spanje Andalucië na scoren alle regio’s min of meer gelijk. Alle autochtone volwassen studenten zijn overtuigd dat migranten zich moeten aanpassen aan onze samenleving. Waarom de score in Andalucië lager ligt is niet duidelijk. Misschien omdat hun migranten hoofdzakelijk afkomstig zijn uit Zuid-Amerika en men er geen problemen mee heeft dat ze hun Zuid-Amerikaanse cultuur behouden. Vraag 7. Vind jij dat het noodzakelijk is dat migranten de taal van het land waarin ze wonen, leren spreken om zich te kunnen integeren in de samenleving. 7.Do you believe that it is essential that immigrants learn the language spoken in your area/country in order to integrate them into society? Belgium Spain-Andalucía Spain-C.Valenciana Yes 98% 88% 93% No 2% 9% 2% I do not know 0% 4% 5%

Turkey 79% 13% 8%

In alle regio’s is men ervan overtuigd dat migranten de taal van het land moeten leren spreken om Nederlandstalig onderzoeksrapport ICTolerance. Grundtvig leerpartnerschap april 2009 © KHLim

14 zich te kunnen integreren. Voor Turkije is dit iets minder, maar de meeste Koerden spreken Turks, zodat het problem van de taal zich hier niet stelt. Vlaamse studenten zijn het meest overtuigd dat men de locale taal moet leren spreken. Vraag 8. Vind je het noodzakelijk dat migranten de lokale gebruiken en gewoonten van het land waarin ze wonen observeren en respecteren om zich te kunnen integreren in de samenleving ? 8.Do you believe that it is essential for immigrants to observe and respect the customs of your country in order to integrate themselves in society? Belgium Spain-Andalucía Spain-C.Valenciana Turkey Yes 91% 89% 93% 89% No 7% 8% 5% 0% I do not know 2% 4% 2% 11%

De resultaten van de vier regio’s zijn min of meer gelijk. Iedereen is ervan overtuigd dat migranten de gebruiken en gewoonten van het gastland moeten leren kennen. België scoort samen met Spanje Valencia het hoogst. Vraag 9. Heb je het gevoel dat migranten een positief effect in de samenleving hebben? 9.Do you feel that immigrants have a positive effect in society? Belgium Spain-Andalucía Spain-C.Valenciana Yes 37% 37% 23% No 33% 36% 35% I do not know 30% 27% 42%

Turkey 39% 45% 16%


15

Merkwaardig genoeg lopen de resultaten van de vier regio’s hier min of meer gelijk. Opvallend is het grote aantal respondenten dat het niet weet of niet wil antwoorden. Een op drie weet het niet of wenst niet te antwoorden. Spanje Valencia is het minst overtuigd van de meerwaarde, terwijl Turkije het meest overtuigd is van de meerwaarde van de aanwezigheid van migranten in de samenleving. Vraag 10. Hebben illegale migranten volgens jou recht op medische bijstand? 10.¿Should ILLEGAL immigrants have rights to medical assistance? Belgium Spain-Andalucía Spain-C.Valenciana Yes 70% 61% 26% No 19% 22% 47% I do not know 12% 16% 28%

Turkey 95% 0% 5%

Vlamingen zijn het meest overtuigd dat illegalen op medisch vlak geholpen moeten worden, hoewel toch ook nog steeds 1 op 5 personen vindt dat dit niet zou moeten. Opvallend is de lage score van Spanje Valencia. Slechts één op vier Spaanse volwassen studenten oordeelt dat illegalen medische hulp moet krijgen. Daarentegen vindt bijna 50% dat dit niet kan. Opvallend is de hoge score van de Turken. Ruim 95% van de Turkse studenten vindt dat illegalen geholpen moeten worden. Nederlandstalig onderzoeksrapport ICTolerance. Grundtvig leerpartnerschap april 2009 © KHLim

16

Vraag 11. Vind je dat kinderen van illegale migranten het recht hebben om openbare scholen te bezoeken?

11.Do you believe the children of illegal immigrants have the right to attend public schools? Belgium Spain-Andalucía Spain-C.Valenciana Turkey Yes 84% 77% 77% 82% No 12% 13% 12% 18% I do not know 5% 10% 12% 0%

Hier liggen de resultaten min of meer gelijk. Alle respondenten zijn overtuigd dat kinderen recht hebben op onderwijs, ook al zijn het illegalen. Toch blijft ook voor Vlaanderen 10% overtuigd dat dit niet zou mogen. Vraag 12. Vind jij dat kinderen van illegale migranten de nationaliteit mogen verwerven na een bepaalde periode van verblijf? 12.Do you believe the children of illegal immigrants should become nationalised after a predetermined period of stay under some sort of amnesty programme? Belgium Spain-Andalucía Spain-C.Valenciana Turkey Yes 51% 56% 35% 76% No 35% 29% 9% 11% I do not know 14% 14% 56% 13%


17

Hier blijken de Turken het meest tolerant, maar dit is wellicht schijn, aangezien de Koerdische migranten reeds legaal in Turkije verblijven. Hier lijken de Vlamingen het minst tolerant. Immers 31% wil niet dat illegalen na een bepaalde periode de Belgische nationaliteit krijgen, ze worden op de voet gevolgd door Spanje Andalucië, die iets toleranter blijken. Onverklaarbaar is het grote aantal onthoudingen bij Spanje Valencia. Vraag 13. Wat is uw mening omtrent migranten die asiel en bescherming zoeken? 13.What is your opinion on immigrants who seek asylum or protection? SpainSpainBelgium Andalucía C.Valenciana good (they are good for the country) 5% 21% 14% neutral (they are neither good, nor bad for the country) 77% 42% 51% bad (they have a negative effect on the country) 9% 20% 7% I have no opinion (I don’t know) 9% 16% 28%

Turkey 16% 47% 24% 13%

In Vlaanderen lijkt men hieromtrent een neutrale houding aan te nemen. In Spaans Andalucië is 20% van mening dat asielzoekers een negatieve invloed hebben op het land, in Turkije is dit één op vier. Opmerkelijk is wel dat in Vlaanderen slechts 5% echt voordelen ziet van asielzoekers voor ons land, wat in verhouding met de andere regio’s de laagste score is. Nederlandstalig onderzoeksrapport ICTolerance. Grundtvig leerpartnerschap april 2009 © KHLim

18 Vraag 14. Hoe denk je over migranten die naar werk zoeken ? 14.What is your opinion on immigrants who are looking for work? SpainBelgium Andalucía good (they are good for the country) 53% 39% neutral (they are neither good, nor bad for the country) 40% 27% bad (they have a negative effect on the country) 5% 26% I have no opinion (I don’t know) 2% 8%

SpainC.Valenciana 37%

Turkey 47%

16%

45%

9% 37%

0% 8%

Vlamingen kijken het meest positief naar migranten die hier werk zoeken. Meer dan de helft vindt het een goede zaak voor het land. Slechts 5% is er expliciet tegen. Opvallend is hier dat in Spanje Andalucië één op vier negatief kijkt tegenover migranten die in hun streek op zoek gaan naar werk. In Valencia is het grote aantal geen mening hebbers weer erg groot. Turkije scoort min of meer gelijk met Vlaanderen. Vraag 15. Wat is uw mening over migranten uit Latijns-Amerika ? 15.What is your opinion on the immigrants from Latin America (Turkey)? SpainSpainBelgium Andalucía C.Valenciana good (they are good for the country) 16% 24% 26% neutral (they are neither good, nor bad for the country) 65% 38% 35% bad (they have a negative effect on the country) 12% 18% 7% I have no opinion (I don’t know) 7% 21% 33%

Turkey 53% 26% 0% 21%


19

Ook hier valt de eerdere neutrale houding van de Vlamingen op. 65% ziet nog voor- noch nadelen voor het land. Eén op tien is negatief ingesteld. Het grootste aantal negatief ingestelden vinden we terug in Spanje Andalucië. Meest positief ingesteld is Turkije. Vraag 16. Wat is uw mening over migranten vanuit Europese landen ? 16.What is your opinion on immigrants from European countries? SpainBelgium Andalucía good (they are good for the country) 28% 28% neutral (they are neither good, nor bad for the country) 60% 43% bad (they have a negative effect on the country) 2% 11% I have no opinion (I don’t know) 9% 19%


Turkey 29%

33%

53%

9% 33%

16% 3%

Hier liggen de resultaten voor alle regio’s erg gelijk. Eén op vier is positief ingesteld. Vlaanderen scoort opnieuw het hoogst met een neutrale houding. Slechts 2% is negatief. Dat staat tegenover


20 11% negatief vanuit Spanje Andalucië. In Valencia is daarentegen opnieuw een zeer groot aantal onbeslisten. Vraag 17. Wat is uw mening omtrent migranten vanuit Afrikaanse landen? 17.What is your opinion on immigrants from AFRICAN countries? SpainBelgium Andalucía good (they are good for the country) 19% 19% neutral (they are neither good, nor bad for the country) 67% 43% bad (they have a negative effect on the country) 5% 19% I have no opinion (I don’t know) 9% 20%


Turkey 16%

33%

61%

5% 42%

11% 13%

Vlaanderen scoort samen met Turkije eerder neutraal. Men durft blijkbaar geen uitspraak doen. Voor alle regio’s is ongeveer één op vijf positief. In Andalucië zien we dat één op vijf negatief ingesteld is. Vraag 18. Wat is uw mening omtrent migranten vanuit Aziatische landen ? 18.What is your opinion on immigrants from ASIAN countries? SpainBelgium Andalucía good (they are good for the country) 26% 9% neutral (they are neither good, nor bad for the country) 65% 32% bad (they have a negative effect on the country) 2% 41% I have no opinion (I don’t know) 7% 18%


Turkey 21%

28%

47%

19% 44%

13% 18%


21

Hier merken we dat één op vier Vlamingen hier positief tegenover staat. Slechts 2% is tegen. Vermoedelijk denken de Vlamingen aan de talrijke Japanners en Chinezen die hier zaken komen doen. 65% denkt er overigens opnieuw neutraal over. Meest negatief is Andalucië. Ruim 40% ziet de Aziaten liever niet komen. In Valencia zien we dat een gelijkaardig aantal geen uitspraak wil doen. Vraag 19. Wat is uw mening omtrent migranten die een andere religie/levensovertuiging hebben? 19.What is your opinion on immigrants who have other religions/beliefs? SpainSpainBelgium Andalucía C.Valenciana good (they are good for the country) 12% 16% 16% neutral (they are neither good, nor bad for the country) 67% 49% 44% bad (they have a negative effect on the country) 16% 14% 2% I have no opinion (I don’t know) 5% 21% 37%

Turkey 29% 32% 18% 21%

Het minst overtuigd zijn hier de Vlamingen . Slechts 12% ziet hierin een goede zaak voor het land. Dat staat tegenover 67% die noch positieve noch negatieve effecten ziet. Het meest overtuigd is Turkije. 30% ziet voordelen voor het land als andere religies in het land neerstrijken.


22 Vraag 20. Wat is uw mening over migranten met een andere kleur ? 20.What is your opinion on immigrants of a different colour? SpainBelgium Andalucía good (they are good for the country) 21% 34% neutral (they are neither good, nor bad for the country) 70% 47% bad (they have a negative effect on the country) 5% 1% I have no opinion (I don’t know) 5% 18%


Turkey 32%

40%

55%

2% 28%

0% 13%

Een op vijf Vlamingen vindt dit positief voor het land. De overgrote meerderheid, 70% ziet geen voorof nadelen. 5% Vlamingen is er tegen en vindt dat ze een negatieve invloed op het land hebben. Opvallend is weer het grote aantal onbeslisten in Valencia.

Vraag 21. Wat moet onze samenleving doen om de integratie van migranten te verbeteren? 21.What should our society do to improve the integration of immigrants? SpainSpainBelgium Andalucía C.Valenciana Employ more resources on training and education 48% 20% 9% Apply stronger laws to avoid work exploitation 35% 31% 33% neutral (they are neither good, nor bad for the country) 6% 20% 15% I believe that enough is being done 5% 13% 3% None of the above. 5% 16% 40% 1 1 1

Turkey 36% 25% 31% 8% 0% 1


23

In Vlaanderen vinden de respondenten het meest dat migranten training en scholing aangeboden moeten krijgen gevolgd door betere regels om werk te vinden en misbruik te voorkomen. Slechts 5% is overtuigd dat er al genoeg gebeurd voor de migranten. In Andalucië is 13% overtuigd dat er al genoeg gebeurt. In Valencia is men minst overtuigd dat scholing integratie van migranten bevordert. Vraag 22. Tot welke groep vind je zelf dat je behoort ? 22.To which of these groups do you consider yourself to belong? SpainBelgium Andalucía White 68% 50% Colour 4% 6% Ethnic minority 0% 1% Immigrant descent 0% 1% Native citizen of my country 28% 42% I was an emigrant 2% 1% My parents were emigrants 2% 6%

SpainC.Valenciana 58% 0% 0% 0% 42% 4% 2%

Turkey 24% 0% 2% 0% 74% 0% 4%


24 Deze vraag was niet zo duidelijk, aangezien men tegelijk blank en geboren inwoner van het land kan zijn. Meest opvallend is dat in Spaans Andalucië waar toch de meest extreme antwoorden te horen zijn 6% aangeeft kleurling te zijn of migrantenouders te hebben. De meerderheid van de respondenten scoorde zich bij blank. Vraag 23. Vind jij dat jouw land eender welk aantal migranten moet toelaten om te migreren naar je land. 23.Do you think this country should admit any number of immigrants to come here? SpainBelgium Spain-Andalucía C.Valenciana No 37% 34% 40% Some, only based on the specific/ restricted needs of the labour market 0% 0% 0% Yes 14% 9% 2% I do not know 26% 10% 14%

Turkey 42%

0% 11% 3%

Opvallend genoeg liggen de resultaten hier vrij gelijk. Ongeveer 40% vindt dat er geen beperking moet komen en dat eender welk aantal het land binnenmag. In Vlaanderen vinden we het minst jastemmers. Eén op vijf Vlamingen vindt dat er aantalbeperkingen moeten komen i.f.v. de arbeidsmarkt. Het grootst aantal vinden we in Spanje. In Andalucië is de helft van de respondenten overtuigd dat er een migratiestop ingebouwd moet worden in functie van de arbeidsmarkt. Toch 14% Vlamingen is van oordeel dat het aantal migranten beperkt moet worden. Opvallend is hier dat de Vlamingen hier het meest onbeslist zijn : één op vier weet het niet.


25 Vraag 24. Hoe denk je over de volgende uitspraak? “Onze economie zou er onder lijden indien migranten niet toegelaten zouden worden het land binnen te komen.” 24.How do you feel about the following statement? “Our economy would suffer if immigrants were not allowed to come to this country” SpainBelgium Spain-Andalucía C.Valenciana Turkey I strongly agree 9% 19% 9% 21% I tend to agree 47% 25% 23% 8% I tend to disagree 23% 14% 16% 34% I strongly disagree 2% 15% 12% 21% I do not know 19% 27% 40% 16%

Het merendeel van de Vlamingen neigt er mee akkoord te gaan dat onze economie eronder zou lijden als migranten niet meer toegelaten zouden worden. Het meest overtuigd zijn de Turken, namelijk 21% is het sterk eens, maar het aantal dat tegen is bedraagt ook 34%. Spanjaarden zijn het meest in grote mate overtuigd dat afwezigheid van migranten de economie niet schaadt. Vraag 25. Welke aspecten van onze cultuur/gedrag zijn volgens jou niet goed begrepen door migranten ? (meerdere antwoorden mogelijk)

25.What aspects of our culture/behaviour do you think are not well understood by immigrants? SpainAndalucía Belgium Our daily routine (schedules, working habits, for example) 35% 34% Our religion and associated habits 30% 38% Personal appearance (clothes, special dress codes, hair, etc…) 22% 16% The way people have fun like drinking alcohol 13% 12%

SpainC.Valenciana

Turkey

41% 29%

26% 51%

18%

9%

12%

14%


26

De antwoorden lopen per regio min of meer gelijk. Ruim 30% vindt dat migranten onze dagelijkse routines, werkgewoontes, onvoldoende kennen. Een zelfde cijfer vinden we bij religie en daarbijhorende gebruiken. Vlamingen scoren het hoogst in verband met het feit dat ze vinden dat migranten onze kleding en haarstijl onvoldoende kennen. Ongeveer 10% vindt dat migranten onze manier van plezier maken onvoldoende kennen. Vraag 26. Vind jij dat migranten hun gewoonten en gebruiken moeten aanpassen om in onze samenleving te kunnen leven? 26.Do you believe that immigrants should change their customs in order to live in our society? Belgium Spain-Andalucía Spain-C.Valenciana Turkey Yes,The way they dress 20% 22% 42% 17% Yes,Their religious traditions 22% 16% 10% 13% Yes,Other... 33% 13% 6% 4% No 20% 29% 19% 61% I do not know 5% 19% 23% 4%


27 Ongeveer één op vijf Vlamingen vindt dat migranten hun manier van kleden moeten aanpassen. Het grootst aantal vinden we in Spanje Valencia. Daar is 42% overtuigd dat de kledingstijl aangepast moet worden. Eenzelfde aantal vinden we inzake religieuze tradities. Turken zijn het meest overtuigd dat migranten mogen zijn zoals ze zijn. Vraag 27. Vind je dat kinderen van migranten hun eigen taal en cultuur mogen behouden naast de cultuur van jouw land? 27.Do you believe that the children of immigrants should maintain their own language and culture besides learning ours? Belgium Spain-Andalucía Spain-C.Valenciana Turkey Yes 84% 84% 86% 92% No 9% 7% 7% 0% I do not know 7% 9% 7% 8%

Het merendeel van de respondenten is van oordeel dat migranten hun eigen cultuur en gewoontes mogen b ehouden, naast de cultuur van het gastland. Eén op 10 Vlamingen is ertegen. De cijfers lopen voor alle regio’s gelijk. Vraag 28. Hoe denk je dat in het algemeen gezien autochtonen denken over migranten? 28.What do you think that, in general, native people think of immigrants? SpainBelgium Spain-Andalucía C.Valenciana They welcome them (make them feel welcomed) 0% 16% 9% They do not welcome them 33% 16% 5% We cannot generalise 51% 51% 56% I do not know / I prefer not to comment on this 16% 17% 30%

Turkey 21% 8% 71% 0%

Vlamingen zijn ervan overtuigd dat de meeste Belgen migranten niet graag zien komen. Niemand van de respondenten dacht dat Vlamingen migranten welkom heten. Een op drie Vlamingen denkt dat ze niet welkom zijn. De helft van de respondenten oordeelt echter dat we niet mogen veralgemenen en dat er veel verschillende meningen zijn. Nederlandstalig onderzoeksrapport ICTolerance. Grundtvig leerpartnerschap april 2009 © KHLim

28 Vraag 29. Wat denk je is de meerwaarde van de aanwezigheid van mensen van andere culturen in jouw land. 29.What do you think is the added value of the presence of people from different cultures in our society? SpainSpainBelgium Andalucía C.Valenciana Turkey Foreigners bring in new ways to enjoy/appreciate life 44% 22% 13% 26% New workforce to help in many areas needed in society 34% 40% 47% 45% I do not know / I prefer not to comment on this 16% 36% 38% 29% Other. 6% 2% 2% 0% 1 1 1 1

Vlamingen zijn het meest overtuigd dat vreemdelingen nieuwe manieren aanbrengen om van het leven te genieten. Een op drie Vlamingen denkt dat nieuwe werkkrachten in diverse sectoren in de samenleving kunnen bijdragen. Opvallend is het grote aantal Spanjaarden dat niet op deze vraag wenste te antwoorden. Vraag 30. Wat wil je in deze samenleving veranderen opdat we beter zouden kunnen samenleven. Open vraag. Gegevens werden nog niet verwerkt. Vraag 31. Welke vorm van relatie wil je met migranten onderhouden waar je op de een of andere manier mee te maken hebt. 31.Of the immigrants you relate to in one way or another, what type of relationship do you maintain with them? SpainSpainBelgiu Andalucí C.Valencian Turke m a a y


29 There are not many immigrants in my area, I don’t know any. I maintain no relation with the immigrants that I know. have a good relationship with all, but I don’t consider them friends. The majority of the immigrants with whom I maintain a relationship are my friends.

33%

26%

23%

34%

7%

26%

37%

0%

33%

19%

26%

3%

28%

29%

14%

63%

Gemiddeld één op drie respondenten antwoordde dat ze geen migranten kennen . De meeste Spaanse respondenten uit Valencia hebben geen relatie met migranten. Een op drie Vlamingen heeft een goede relatie met migranten maar beschouwt ze niet als vrienden, maar evengoed één op drie ziet de meerderheid van migranten als vrienden. Turken beschouwen het meest migranten als hun vrienden. Vraag 32. Gaan volgens jouw mening mensen van verschillende culturen op een normale manier met elkaar om? 32.In your opinion, do you feel that people from different countries and cultures normally interact with each other? Belgium Spain-Andalucía Spain-C.Valenciana Turkey Often 19% 34% 30% 16% Some 65% 46% 19% 76% Very little 14% 14% 42% 8% Never 2% 5% 9% 0%


30

Vlamingen zijn samen met Turken het minst overtuigd dat de verschillende culturen vaak normaal met elkaar omgaan. Een op drie Spanjaarden vindt van wel. 65% Vlamingen vindt dan weer dat meestal de verschillende culturen op een correcte manier met elkaar omgaan. Alleen Spanje Valencia valt uit de toon in die zin dat 42% denkt dat de verschillende culturen slechts zelden normaal met elkaar omgaan. Eén op tien is zelfs overtuigd dat het nooit is. Vraag 33. Zou je mensen van andere landen aanmoedigen om in jouw land/regio te komen wonen. 33.Would you encourage people from other countries to come in to your region/country? Belgium Spain-Andalucía Spain-C.Valenciana Turkey Yes 7% 14% 0% 24% No 35% 36% 35% 29% I do not know 58% 51% 65% 47%

Het aantal nee-stemmers ligt voor alle regio’s min of meer gelijk. Eén op drie zou anderen niet uitnodigen. Voor Vlaanderen zou slechts 7% dat expliciet doen. In Turkije ligt dit het hoogst. 24% zou andere nationaliteiten uitnodigen. Opvallend is wel dat meer dan de helft het gewoon niet weet.

Vraag 34. Hoeveel impact heeft migratie in jouw land gehad ? 34.How much of an impact, if any, has immigration had in your country? SpainSpainBelgium Andalucía C.Valenciana A distinctly positive impact 9% 9% 2% Positive in a fair amount 12% 15% 21% Slightly negative 40% 31% 35% A strongly negative impact 0% 14% 0% I do not know 40% 31% 42%

Turkey 18% 5% 47% 16% 13%


31

Op Turkije na is slechts maximaal 10% overtuigd dat er een uitdrukkelijke positieve impact van migratie was. In Vlaanderen en Spanje Andalucië is amper één op tien overtuigd van een redelijke impact. Vlamingen zijn dan weer iets voorzichtiger dan de Spanjaarden. 40% spreekt van een zekere negatieve impact, terwijl niemand over een sterke negatieve impact spreekt. In Spanje daarentegen zien we dat 14% van de respondenten uit Andalucië over een sterke negatieve impact spreekt. Ruim 40% weet het niet. Vraag 35. Hoe denk je over de volgende stelling: Migratie is een reële bedreiging voor de tewerkstelling in dit land. 35.How do you feel about the following statement? , "Immigration is a real threat to employment in this country" Belgium Spain-Andalucía Spain-C.Valenciana Turkey I strongly agree 2% 21% 14% 45% I tend to agree 14% 38% 44% 21% I tend to disagree 49% 23% 23% 13% I strongly disagree 12% 6% 2% 11% I do not know 23% 11% 16% 11%


32

Vlamingen zijn het minst overtuigd van deze stelling. De helft van de Vlamingen gaat niet akkoord en nog eens 12% helemaal niet akkoord. Vreemd genoeg zijn dit keer de Turken in grote mate overtuigd dat migratie een bedreiging is van de tewerkstelling. Ook Spaans Andalucië scoort met 21% sterk eens en 38% eens, samen bijna 60% vrij hoog, evenals Spaans Valencia. Vraag 36. Moeten we het leren van onze taal bij migranten verplicht maken? 36. Should we make learning our language mandatory to immigrants? Belgium Spain-Andalucía Spain-C.Valenciana Yes 95% 61% 53% No 0% 21% 30% I do not know 5% 19% 16%

Turkey 63% 32% 5%


33 Vlamingen zijn het meest overtuigd dat we het leren van onze taal verplicht moeten maken. Turken zijn hiervan het minst overtuigd. Vraag 37. We moeten migranten dwingen om altijd onze taal te gebruiken. 37.Should we force immigrants to always use our language? Belgium Spain-Andalucía Yes 30% 34% No 67% 52% I do not know 2% 14%

Spain-C.Valenciana 26% 60% 14%

Turkey 5% 95% 0%

Gemiddeld 30% van de respondenten van Vlaanderen en Spanje zijn het hiermee eens. Alleen de Turken zijn niet overtuigd dat de taal van het gastland altijd gesproken moet worden. Maar tegenover de 30% staat wel ongeveer gemiddeld 65% die vinden dat de taal van het gastland niet steeds gesproken moet worden. Vraag 38. Kinderen van nieuwkomers moeten in aparte scholen geplaatst worden om hen te integreren in het onderwijssysteem totdat ze de taal van het gastland geleerd hebben. 38.Should recently-arrived children of immigrants be placed in separate groups to integrate themselves to the public school system until they have learnt our language? Belgium Spain-Andalucía Spain-C.Valenciana Turkey Yes 33% 32% 33% 66% No 58% 49% 56% 29% I do not know 9% 19% 12% 5%


34

Vooral Turken zijn overtuigd dat kinderen van nieuwkomers best in aparte groepen gezet worden. Bij Vlamingen en Spanjaarden is slechts één op drie hiervan overtuigd. Meer dan de helft vindt dat ze niet apart gezet moeten worden. Vraag 39. Kinderen van nieuwkomers migranten moeten aanvullende lessen krijgen om onze taal te leren terwijl ze dezelfde klassen volgen als de autochtone leerlingen. 39.Should recently-arrived children of immigrants receive additional classes in order to learn our language while they are attending the same classes as other children their age? SpainBelgium Andalucía Spain-C.Valenciana Turkey Yes 81% 86% 84% 100% No 14% 5% 5% 0% I do not know 5% 9% 12% 0%

Praktisch iedereen is overtuigd dat kinderen van nieuwkomers migranten aanvullende taallessen moeten volgen. Van de neen-stemmers komt de grootste groep uit Vlaanderen, namelijk 14% Vraag 40. Fysieke symbolen die geassocieerd worden met andere religies, zoals hoofddoeken, moeten geweerd worden uit onze publieke scholen?


35 40.Should physical icons/expressions associated with other religions, such as the Muslim veil, be banned from public schools? Belgium Spain-Andalucía Spain-C.Valenciana Turkey Yes 33% 43% 16% 5% No 58% 35% 47% 92% I do not know 9% 22% 37% 3%

Een op drie Vlamingen oordeelt dat religieuze symbolen geweerd moeten worden uit onze scholen. Spanjaarden uit Andalucië zijn daar nog meer van overtuigd, namelijk 43%. Toch vindt ook 60% van de Vlamingen dat dit niet hoeft, terwijl de Turken massaal vinden dat het niet nodig is. Spanjaarden uit Valencia geven opnieuw in grote getale aan dat ze het eigenlijk niet weten. Vraag 41. Zou je er problemen mee hebben als een migrant deel gaat uitmaken van je familie (vb door te trouwen met je zoon/dochter of broer of zus). 41.Would you mind that an immigrant become part of your family? ( e.g. marrying one of your sons/daughters or brother/sister?) Belgium Spain-Andalucía Spain-C.Valenciana Turkey I wouldn’t mind 51% 53% 16% 18% I wouldn’t like it 14% 25% 47% 16% I do not know 16% 14% 35% 34% It depends on... 19% 9% 2% 32%


36

De helft van de Vlamingen zou er geen problemen mee hebben een migrant in de familie te krijgen, terwijl toch 14% aangeeft het niet echt leuk te vinden. Dat aantal stijgt wel behoorlijk in Spaans Andalucië. Daar geeft één op vier aan geen migrant in de familie te willen krijgen. Maar het hoogst scoort hier Spaans Valencia. Bijna de helft van deze Spanjaarden wil geen vreemdeling in de familie. Vraag 42. Vind jij dat we migranten die illegaal ons land binnengekomen zijn, moeten exporteren naar hun thuisland. 42.Do you believe that we should expatriate immigrants who have entered your country illegally? SpainSpainBelgium Andalucía C.Valenciana Turkey Only those who have no work 16% 23% 44% 13% All of them should be returned to their countries 26% 40% 16% 21% No 26% 11% 9% 3% I don’t know/I prefer not to answer 33% 26% 30% 63%


37

Ook hier zijn de Vlamingen het meest tolerant, hoewel slechts één op vier akkoord is om ze niet te exporteren. 16% vindt dat diegenen die geen werk hebben terugmoeten en 26% vindt dat ze allemaal terug moeten. Dit aantal is het grootst in Spanje Andalucië waar 40% vindt dat ze allen teruggestuurd moeten worden. Als we beide categoriëen samentellen, zien we dat in Spanje amper 10% vindt dat illegalen mogen blijven. De Turken blijven in groot aantal onbeslist. Wellicht komt het omdat er bij de Turken heel wat migranten zitten waarvan ook een groot aantal illegalen. De Turkse migranten, namelijk de Koerden komen uit Turkije zelf, en kunnen begevolg niet teruggestuurd worden. Vraag 43. Hoe beschouw je je relatie met migranten. (meerdere antwoorden mogelijk) 43.How do you consider your relationship(s) with respect to immigrants? (you may mark more than one answer) SpainSpainBelgium Andalucía C.Valenciana Turkey I have offered my help every time I have had an opportunity 15% 21% 19% 18% I like to have relationships with them, it is interesting 22% 28% 16% 16% I am nice to them, but without maintaining any tight relationship 37% 18% 30% 20% My relationship with them is neither good nor bad 24% 30% 32% 40% I don’t like to have relationships with immigrant people 2% 3% 4% 7% 100% 100% 100% 100%


38

De resultaten liggen hier per regio min of meer gelijk. Vlamingen scoren het hoogst bij de uitspraak : ik ben vriendelijk naar hen toe, maar onderhoudt geen hechte vriendschap. Opvallend is dat slechts een gering aantal personen werkelijk niets met migranten te maken wil hebben. Vraag 44. Wat is uw mening omtrent legale migranten die familie naar uw land brengen (meerdere antwoorden mogelijk) 44.What is your opinion on legal immigrants bringing their relatives into the country? (you may mark more than one answer) SpainSpainBelgium Andalucía C.Valenciana Turkey We should allow for immigrants who have been working more than 1 year to bring their children 41% 39% 46% 42% We should allow for immigrants who have been working more than 1 year to bring their espouses 22% 36% 22% 21% We should allow for immigrants who have been working more than 1 year to bring their parents 9% 16% 8% 25% None of the above 28% 8% 24% 12% 1 1 1 1


39

De resultaten liggen voor al de regio’s min of meer gelijk. Ongeveer 40% heeft er geen moeite mee dat migranten die hier al meer dan één jaar werken om hun kinderen over te brengen. Een kleiner percentage, namelijk gemiddeld 22%, met uitzondering van Spanje Andalucië dat 36% scoort, vindt het goed dat wie meer dan één jaar werkt, zijn echtgenote overbrengt. Slechts ongeveer 10% is akkoord dat men de ouders overbrengt. De Turken vormen een uitzondering, zij scoren hier 25%. Vlamingen zijn wel het meest kritisch ingesteld inzake de neen-houding op alle terreinen. 28% vindt dat familie in geen enkel geval mag overgebracht worden. Vraag 45. Wat is uw mening omtrent legale migranten die in het thuisland een man/vrouw zoeken om die op die manier legaal in dit land binnen te brengen. (meer antwoorden mogelijk) 45.What is your opinion on legal immigrants who are searching a man/a wife in the home country with the purpose to get them legally in your country. (you may mark more than one answer) SpainSpainBelgium Andalucía C.Valenciana Turkey We may not interfere in marriage and relationships, even if we are doubting that there is a love-relationship between the partners. 11% 25% 37% 10% We must interfere in these kind of marriages and make severe rules about coming in the country : f.i. the legal immigrant living in our country must have work, an own house, speaks the language …. 34% 30% 21% 3% We must interfere in these kind of marriages and may ask that the newcoming partner must speak minimal aspects of the language 34% 12% 8% 8% We must interfere in these kind of marriages and may ask that the newcoming partner must have at least the minimum age of 23 years 9% 11% 2% 3% I don’t know/I prefer not to answer 13% 22% 33% 78% Other ……………………………………. 5% 11% 2% 0%


40

Vlamingen zijn het minst overtuigd dat je niet mag tussenkomen in huwelijk en relatie, zelfs al twijfelen we aan de oprechtheid van de liefde. Slechts 11% vindt dat we niet mogen tussenkomen. Dit in tegenstelling tot 37% bij de Spanjaarden uit Valencia. 34% van de Vlamingen vindt dat we moeten tussenkomen in dit soort huwelijken en strenge regels maken om ons land binnen te geraken, zoals werk hebben, een eigen huis, de taal spreken, enz. Ook bij de stelling dat we mogen tussenkomen en vragen dat de toekomstige partner de taal spreekt, scoort de Vlaming het hoogst met 34%. Voor de leeftijdsgrens op 25 jaar liggen we iets lager dan de Spaanse Andaluciërs. Opvallend is dat 78% van de Turken hier geen antwoord op wenst te geven. Wat deze stelling betreft zijn de Vlamingen dus het minst tolerant en vinden wij dat we meer moeten tussenkomen in huwelijksregels. Vraag 46. Hoe denk je over de stelling : er komen teveel migranten ons land binnen. 46.How do you feel about the folowing statement "There are coming too much immigrants in my country." SpainSpainBelgium Andalucía C.Valenciana Turkey I strongly agree 19% 67% 58% 55% I don’t know / I prefer not to answer 67% 22% 37% 26% I strongly disagree 14% 11% 5% 18%


41 In tegenstelling tot de vorige vraag waar de Vlaming de migratie via huwelijk wil inperken, durft hij zich nu niet uitspreken. Ruim 67% antwoordt dat hij/zij het niet weet of niet wil antwoorden. Maar bij de neen groep scoort de Vlaming het hoogst, hoewel de verschillen verwaarloosbaar zijn, maw het aantal Vlamingen dat het niet eens is dat er al genoeg migranten in ons land zijn, is relatief klein. Opvallende cijfers zien we bij de Spanjaarden. Tussen 67% en 58% vindt dat er teveel migranten het land binnenkomen. Vraag 47. Wat denk je over volgende stelling : mijn overheid doet bijna niets tegen illegale migratie. 47.How do you feel about the folowing statement "My government is doing almost nothing against illegal immigrants." SpainBelgium Spain-Andalucía C.Valenciana Turkey I strongly agree 37% 51% 49% 13% I don’t know / I prefer not to answer 44% 35% 37% 21% I strongly disagree 19% 14% 14% 66%

Bijna 40% Vlamingen gaat akkoord, maar 51% van de Spanjaarden vindt dat de overheid niets doet tegen illegalen. Slechts 19% Vlamingen is het niet eens met de stelling en denkt dat de overheid genoeg doet. Dit ligt iets hoger dan de Spanjaarden. De Turken daarentegen vinden dat hun regering voldoende doet tegen de illegalen.

Vraag 48. Hoe denk je over de stelling : de migranten in mijn land zijn niet goed geïntegreerd. 48.How do you feel about the folowing statement "In my opinion the immigrants in my country are not well integrated." SpainBelgium Andalucía Spain-C.Valenciana Turkey I strongly agree 37% 40% 23% 45% I don’t know / I prefer not to answer 49% 38% 47% 32% I strongly disagree 14% 22% 30% 24%


42

De resultaten zijn behoorlijk gemeenschappelijk. Gemiddeld 40% is het eens met de stelling dat migranten niet goed geïntegreerd zijn. Alleen Spanje Valencia geeft iets meer aan dat ze niet akkoord zijn, namelijk 30%. Als je rekening houdt met de grote groep personen die niet willen antwoorden, blijkt dat de Vlaming het laagst scoort inzake oneens zijn met de gebrekkige integratie van migranten. Vraag 49. Hoe denk je over de stelling : de migranten in mijn land doen weinig inspanning om de taal van het gastland te leren. 49.How do you feel about the folowing statement "The immigrants in my country don’t make very much effort to learn the language of my country." Belgium Spain-Andalucía Spain-C.Valenciana Turkey I strongly agree 33% 32% 26% 61% I don’t know / I prefer not to answer 49% 43% 49% 18% I strongly disagree 19% 25% 26% 21%


43 Met een uitschieter van de Turken die het sterk eens zijn met stelling, is gemiddeld 30% het heel sterk eens en gemiddeld 20% het oneens dat ze de taal niet willen leren. Ruim de helft weet het niet. Vraag 50. Hoe denk je over de volgende stelling : migranten zijn enkel in mijn land om van de goede sociale zekerheid te profiteren. 50.How do you feel about the folowing statement "Immigrants in my country are only here to have advantages of our interesting social security system." Belgium Spain-Andalucía Spain-C.Valenciana Turkey I strongly agree 26% 41% 56% 39% I don’t know / I prefer not to answer 42% 37% 33% 42% I strongly disagree 33% 21% 9% 18%

Naast het grote aantal dat ook hier niet wenst te antwoorden of het niet weet, kiest één op vier Vlamingen voor het idee dat de migranten hier enkel zijn om te profiteren van de goede sociale zekerheid. In verhouding tot Spanje is dit redelijk laag. Van 41% in Andalucië tot 56% in Valencia vindt dat migranten enkel komen om te profiteren van de sociale zekerheid. De Vlaming is het meest oneens met de stelling, namelijk 33%

Vraag 51. Hoe denk je over de volgende stelling : de grote aanwezigheid van migranten in deze samenleving is de oorzaak van de hoge werkloosheid in mijn land. 51.How do you feel about the folowing statement "The big amount of Immigrants in my country are the cause of the high unemployment rate." SpainBelgium Andalucía Spain-C.Valenciana Turkey I strongly agree 7% 46% 51% 26%


44 I don’t know / I prefer not to answer I strongly disagree

40% 53%

29% 25%

30% 19%

50% 24%

In vergelijking met de Spanjaarden en in mindere mate de Turken valt het heel erg mee. Slechts 7% Vlamingen is overtuigd dat de grote groep migranten de werkloosheid veroorzaakt. In Spanje is de helft van alle respondenten (cursisten in het volwassenenonderwijs) overtuigd dat migranten voor de hoge werkloosheidscijfers zorgen. Een op twee Turken heeft daar geen mening over, wellicht omdat het sociale zekerheidsstelsel in Turkije ondermaats is. Vraag 52. Hoe denk jij over de volgende stelling : migranten zijn meer crimineel dan autochtonen. 52.How do you feel about the folowing statement "Immigrants are more criminal than natives." SpainBelgium Spain-Andalucía C.Valenciana Turkey I strongly agree 26% 42% 35% 45% I don’t know / I prefer not to answer 33% 29% 44% 37% I strongly disagree 42% 27% 21% 13%


45

De Vlaming is minst akkoord dat migranten meer crimineel zijn. Slechts één op vier denkt dat migranten inderdaad crimineler zijn. Dat verschilt met Spanjaarden. Daar is 42% tot 35% akkoord. Er is een grote groep onthoudingen, maar in het kamp van degenen die niet akkoord zijn, treffen we de grootste groep Vlamingen, namelijk 42% die denkt dat migranten ten onrechte van hogere criminaliteteit worden beschuldigd. Vraag 53. Hoe denk jij over de volgende stelling : migranten halen het onderwijspeil van onze samenleving omlaag. 53.How do you feel about the folowing statement "Immigrants are reducing the educational level in my country." SpainSpainBelgium Andalucía C.Valenciana Turkey I strongly agree 19% 19% 26% 42% I don’t know / I prefer not to answer 49% 42% 51% 11% I strongly disagree 33% 39% 23% 47%


46 Vlamingen zijn hier het minst van overtuigd. Maar toch één op vijf Vlamingen denkt effectief dat migranten het onderwijspeil omlaag halen. Opvallend is het hoge cijfer in Turkije. Dat is ook de reden waarom Koerdische kinderen vaak in aparte scholen zitten. Spanje scoort hier iets hoger dan Vlaanderen. Het merendeel wenst ook hier niet te antwoorden. Vraag 54. Hoe beoordeel je volgende stelling : Migranten hebben geen respect voor properheid en hygiëne. 54.How do you feel about the folowing statement "Immigrants have no respect for cleanliness and hygiene." SpainSpainBelgium Andalucía C.Valenciana Turkey I strongly agree 9% 38% 40% 61% I don’t know / I prefer not to answer 58% 29% 49% 26% I strongly disagree 33% 33% 12% 13%

Als we de grote groep die het niet weten of niet wensen te antwoorden buiten beschouwing laten, blijkt dat de Vlamingen het minst hier mee eens zijn. Opvallend is dat ongeveer 40% van de Spanjaarden overtuigd is dat migranten niet proper zijn en ook zeer merkwaardig dat 61% van de Turken zo denkt over de Koerdische migranten. Vraag 55. Hoe denk je over de volgende stelling : migranten onderdrukken hun vrouwen. 55.How do you feel about the folowing statement "Immigrants suppress their wifes." SpainSpainBelgium Andalucía C.Valenciana I strongly agree 16% 55% 53% I don’t know / I prefer not to answer 67% 23% 30% I strongly disagree 16% 22% 16%

Turkey 21% 61% 18%


47

Opvallende cijfers hier opnieuw voor Spanje. Terwijl slechts 16% van de Vlamingen overtuigd is dat migranten hun vrouwen onderdrukken, is meer dan de helft van de Spanjaarden, zowel uit Andalucië en Valencia overtuigd dat migranten hun vrouwen onderdrukken. Ook één op vijf Turken denkt dit over de Koerden, terwijl wij bij de migranten juist vaak Turken bedoelen. Vraag 56. Hoe denk je over de volgende stelling : migranten geven hun kinderen een slechte opvoeding. 56.How do you feel about the folowing statement "Immigrants give their children a bad education." SpainBelgium Spain-Andalucía C.Valenciana Turkey I strongly agree 0% 14% 26% 50% I don’t know / I prefer not to answer 63% 54% 58% 29% I strongly disagree 37% 33% 16% 21%

Ook weer zeer opvallende cijfers hier. Geen enkele Vlaming is overtuigd dat migranten hun kinderen een slechte opvoeding geven. Dat staat in schril contrast met de Spanjaarden uit Andalucië, 14% en Valencia, 26%. Maar meest opvallend resultaat is dat 50% van de Turken aannemen dat de Koerdische migranten hun kinderen een slechte opvoedig geven. Uiteraard speelt bij de laatste de politieke ontwikkelingen in Turkije een grote rol. Merkwaardig is ook dat 63% van de Vlamingen hier Nederlandstalig onderzoeksrapport ICTolerance. Grundtvig leerpartnerschap april 2009 © KHLim

48 geen antwoord geeft. De Vlamingen zijn wel in de meerderheid van degenen die het helemaal niet eens zijn met de stelling. Vraag 57. Hoe beoordeel je volgende stelling : migranten dragen geen zorg voor hun huizen. 57.How do you feel about the folowing statement "Immigrants do not care for their houses." SpainBelgium Andalucía Spain-C.Valenciana Turkey I strongly agree 12% 26% 21% 5% I don’t know / I prefer not to answer 60% 47% 67% 37% I strongly disagree 28% 27% 12% 58%

Naast ook hier het grote aantal dat het niet weet of niet wenst te antwoorden, zien we dat 12% Vlamingen het eens is dat migranten hun woonst verwaarlozen. Dat staat tegenover 26% van de Spanjaarden uit Andalucië en 21% uit Valencia die vinden dat ze hun huizen verwaarlozen. De Turken vinden dan weer dat hun migranten hun huizen best wel verzorgen. Vraag 58. Hoe denk je over de volgende stelling : migranten (moslims) verbieden huwelijken en liefdesrelaties met autochtonen (die niet moslim zijn). 58.How do you feel about the folowing statement "Immigrants (Muslims) forbid marriages and loving relationships with natives (no Muslims)." SpainTurke Belgium Andalucía Spain-C.Valenciana y I strongly agree 30% 21% 35% 45% I don’t know / I prefer not to answer 51% 61% 58% 18% I strongly disagree 19% 19% 7% 37%


49

Hier lopen de resultaten opvallend gelijk. Gemiddeld 30% d.w.z. één op drie vindt dat moslims huwelijken met niet-moslims verbieden. Dit cijfer ligt overal gelijk en is zelfs het hoogst in Turkije waar 45% het hier mee eens is. Slechts 19% Vlamingen is het niet eens met de stelling tegenover 37% van de Turken. Meer dan de helft van de respondenten weet het niet of wilde op deze vraag niet antwoorden. Conclusie Hoewel het over slechts een relatief kleine groep respondenten gaat, geven de cijfers toch een belangrijke trend aan. Het gaat hier immers over volwassenen die (opnieuw gaan) studeren. In die zin is het een specifieke groep van uitgeselecteerde burgers wiens mening erg relevant kan zijn inzake de houding ten opzichte van migranten. Wat opvalt is dat de resultaten voor Vlaanderen meestal wel meevallen. In vergelijking met de Spanjaarden zijn we het minst racistisch. We mogen aannemen dat meestal 10% tot 15% van de volwassen studenten extremere racistische ideeën heeft, wat wel overeenkomt met een bepaalde groep in onze samenleving die extreem rechts stemt bij de verkiezingen. Maar opvallend is toch wel de houding van de Spanjaarden uit midden en zuid-Spanje. Je zou verwachten dat zijzelf ,die ook voor een groot deel een migratiegeschiedenis kennen, denken we maar aan de talrijke Spanjaarden die naar West-Europa trokken, een enigszins tolerante houding aannemen ten aanzien van migranten. Niets is minder waar. De cijfers voor beide streken in Spanje waren zeer opvallend negatief. Toen de resultaten bekend kwamen, geraakten de beide partners uit Spanje lichtjes in paniek. De directies van beide volwassenenscholen hadden werkelijk niet gedacht dat hun studenten zulke extreme gedachten hadden. Alle hens worden momenteel aan dek gezet om dit extreme gedachtengoed aan te pakken. Via gerichte acties rond migratie, discriminatie, houding en het beter leren kennen van elkaar gaat men proberen het tij te keren. Dat Vlaanderen er vergelijkingsgewijs zo goed uitkomt, ligt wellicht aan de talrijke inspanningen die men in Vlaanderen al jaren getroost om allochtonen en autochtonen beter te leren samenleven. In het onderwijs doet men vele inspanningen om elkaar beter te leren kennen en gezamelijke initiatieven te nemen. We durven stellen dat het beleid rond gelijke kansen, interculturaliteit en diversiteit zijn vruchten afwerpt als we dit vergelijken met andere landen waar dit niet bestaat. De Turkse situatie is ietwat apart. Op zich zijn de Turken niet racistisch ingesteld. De soms extremere meningen die ze hebben zijn terug te brengen tot de strijd die de Koerden al jaren voeren voor onafhankelijkheid en de bijhorende misdaden die ze daarbij tegen het Turkse volk pleegden. Hoewel de roots van Turken en Koerden gemeenschappelijk zijn en we ook niet echt kunnen spreken van migranten omdat de Koerden uit het Oosten van het land naar het rijkere Westen trokken, blijkt dat Nederlandstalig onderzoeksrapport ICTolerance. Grundtvig leerpartnerschap april 2009 © KHLim

50 er van de kant van de Turken toch een ietwat vijandige houding leeft naar de Koerden. Ook in Turkije zullen inspanningen nodig zijn om de bevolkingsgroepen meer vreedzaam te leren samenleven. Tenslotte blijven er ook voor Vlaanderen pijnpunten bestaan. Het feit dat er een kleine minderheid extreem racistische ideeën op na houdt, zelfs als studenten in volwassenenonderwijs, wijst ons er op dat we blijvend inspanningen moeten doen om ook hier de bevolkingsgroepen beter te leren samenleven. Heel vaak is er nog te weinig bekendheid met elkaars gebruiken en gewoonten. Dat bleek uit de vraag hoeveel mensen er eigenlijk contact hadden met migranten. Zeer weinig cursisten hadden eigenlijk contact met migranten. Opvallend was ook dat de meeste Vlamingen liever niet teveel met migranten te maken willen hebben. M.a.w. de migranten worden geduld, maar veel meer meerwaarde hebben ze niet voor de samenleving. Vlamingen willen ook de politiek voor haar verantwoordelijkheid stellen om iets te doen aan de huwelijksmigratie, aan de voorwaarden om ons land binnen te kunnen komen en aan het grote belang dat aan het leren van de taal wordt gehecht. Er is bij de vier partners dus nog heel wat werk aan de winkel om het tij te doen keren.

Gerard Gielen Katholieke Hogeschool Limburg April 2009


51

Samenvatting van de resultaten Vlamingen zijn veel minder racistisch dan Spanjaarden en Turken. Inspanningen in onderwijs inzake tolerantie en diversiteit lonen in Vlaanderen.

Achtergronden

Van September 2007 tot September 2009 werd met financiële steun van Europa binnen het Grundtvig 2 Lifelong Learning Programmes een uitwisselingsprogramma opgezet tussen 4 regio’s in Europa : Belgie KHLIM Hasselt; Turkije Çukurova Villages ;Spanje Valencia Adults Education Center , Spanje An dalucië Permanent Education Section of Espera Het betrof hier 4 scholen waarvan 3 actief in het volwassenenonderwijs en één in het hoger onderwijs (KHLim) met een afdeling specifiek gericht op volwassenen (Stuwer-project =studeren en werken)

Het thema van het gemeenschappelijk leerproject was : integration, culture and tolerance. Het doel is na te gaan hoe men in deze vier regio’s in Europa omgaat met migranten, hoe onderwijsvoorzieningen er zijn op afgestemd en hoe autochtone en allochtone studenten denken over elkaar. In de oorspronkelijke projectaanvraag waren 9 partners uit geheel Europa betrokken maar de andere partners werden helaas niet geselecteerd door hun nationale overheid, wat maakt dat de onderliggende resultaten enkel op drie landen en vier regio’s slaan. Meer info over doelstellingen en opzet van het leerproject vindt u op http://www.icttolerance.eu

Naast het uitwisselen van informatie over hoe in de scholen van de vier partners wordt gewerkt rond migratie, cultuur, integratie, tolerantie en het samenleven én samenstuderen van autochtonen en allochtonen in het volwassenenonderwijs werden twee vragenlijsten afgenomen. Eén vragenlijst werd afgenomen bij de allochtone studenten om te achterhalen hoe zij denken over autochtone studenten, maar ook over het gastland, het belang van studeren, enz. Omdat de betrokken groep te klein was voor verdere analyse wensen we hier niet verder op in te gaan. Algemeen mag gesteld worden dat allochtone studenten in het volwassenenonderwijs zeer tevreden zijn over het gastland, het leven en werken in het gastland, de opvang, de omgang en het onderwijsaanbod. Er waren praktisch geen verschillen tussen de vier regio’s. Het aantal betrokkenen was echter te klein om veralgemeende uitspraken te doen. Een tweede vragenlijst werd afgenomen in oktober-november 2008 bij de autochtone studenten, in het onderzoek ‘native learners’ genoemd. Nederlandstalig onderzoeksrapport ICTolerance. Grundtvig leerpartnerschap april 2009 © KHLim

52

Het doel van deze vragenlijst was om te achterhalen hoe autochtone volwassen studenten denken over hun allochtone medestudenten, welke verwachtingen en ideeën ze over hen hebben, hoe ze staan t.o.v. migratie en de aanwezigheid van migranten in de samenleving en het onderwijs, hoe ze met elkaar omgaan in de volwasseneneducatie en daarbuiten, enz. Het uiteindelijke doel is komen tot een beter begrijpen en verstaan van elkaar.

Het unieke van de vragenlijst is dat deze in elk land op dezelfde manier werd afgenomen maar dat de positie van de volwassen studenten vanuit de nationaliteit gezien verschilt van regio tot regio. In Vlaanderen worden Turken en Spanjaarden veelal als migranten aanzien. In Spanje treft men in Valencia vooral migranten aan uit Zuid-Amerika en in mindere mate Marokko. Hoewel er ook veel Duits- en Engelstalige studenten in de volwasseneneducatie zitten, worden zij door de Spanjaarden niet aanzien als migranten maar het verklaart wel sommige extremere cijfers in de Valenciaanse resultaten. In Zuid-Spanje zijn de migranten in mindere mate afkomstig uit Zuid-Amerika, maar zijn het vooral Marokkanen die er zich gevestigd hebben. In Turkije kennen we geen migranten zoals wij die beschouwen, maar in de regio waar de partnerschool gelegen is, namelijk in het rijkere WestTurkije Adana zijn er zeer veel Turkse Koerden geëmigreerd vanuit het oosten van Turkije. De groep volwassen studenten die de Turken migranten noemen , verschillen bijgevolg uiterlijk en naar taal niet zoveel van de autochtone Turken, maar in Turkije komt uiteraard als extra dimensie de hele problematiek van de politiek strijd van de Turkse Koerden en omwille van de ervaring met talrijke aanslagen ook het onveiligheidsgevoel dat met de aanwezigheid van Koerdische studenten gepaard gaat. De strijd tussen twee bevolkingsgroepen in één land is vrij heftig in Turkije.

De vragenlijsten werden via een internet bevraging afgenomen. In Vlaanderen werd ze afgenomen bij de volwassen studenten van de opleiding bachelor orthopedagogie, project Stuwer. Dit zijn volwassen studenten die er voor kiezen om opnieuw te gaan leren en daarvoor een aangepast traject doorlopen waarbij een combinatie wordt gemaakt van studeren en werken. Ze zijn in principe minstens 25 jaar oud. Omdat dit aantal studenten te beperkt was om te vergelijken werden ook de volwassen studenten van CVO HIK Geel afdeling lerarenopleiding mee betrokken. Deze studenten zijn tussen 21 en 58 jaar oud. In Vlaanderen werden de studenten niet begeleid bij het invullen van de vragenlijst.

In Spanje werden de volwassen studenten van diverse opleidingen aangesproken : het ging van taalopleidingen, ICT-opleidingen tot lerarenopleiding. In Turkije werden hoofdzakelijk studenten van de ICT-opleidingen aangesproken. Het betreft allen volwassen lerenden die opleidingen volgen in het volwassenenonderwijs in de vier regio’s.


53 In Vlaanderen werd de niet vertaalde Engelstalige vragenlijst afgenomen, in Spanje en Turkije werden voor sommige groepen vertaalde versies gebruikt omdat de kennis van Engels te beperkt is. In de groepen waar studenten Engels volgen werd de Engelstalige vragenlijst ingevuld.

Er waren in totaal 274 respondenten, waarvan 104 mannen en 171 vrouwen. Deze populatie lijkt erg klein, maar men moet er rekening mee houden dat het gaat om volwassen studenten die uitgeselecteerd werden en persoonlijk aangesproken werden om (anoniem) de vragenlijst in te vullen. Er werd gezocht naar een representatief staal van studenten zodat zoveel mogelijk variatie in studierichtingen, leeftijd en geslacht werd bereikt. Allochtone studenten namen niet deel aan de vragenlijst. Meer over de populatie in het rapport.

Resultaten

Het volledige rapport is beschikbaar via www.khlim.be . Kies externen, vervolgens SAW en dan Grundtvig2

Vlaanderen komt globaal genomen als meest tolerant uit de vragenlijst. Bij bijna alle vragen scoren de Vlaamse volwassen studenten 15% tot 25% positiever dan de Spanjaarden en bij een aantal vragen bleek dat Spaanse en in iets mindere mate Turkse studenten zeer racistisch te denken, zeker in vergelijking met Vlaamse studenten. Vlamingen vinden veel meer dan Spanjaarden dat nieuwkomers hulp moeten krijgen. Moslimmigranten moeten dezelfde behandeling krijgen als nietmoslimmigranten. Op vragen zoals dat migranten zich moeten integreren in het land waarin ze wonen, scoren de Vlamingen even hoog als Spanjaarden en Turken. Op de vraag of migranten de taal moeten leren van het gastland en de lokale gewoonten en gebruiken moeten observeren en respecteren, scoren de Vlamingen wel het hoogst. Meer dan 91% is daarvan overtuigd.

Anderzijds zien we ook dat bij de Vlamingen net zoals Spanjaarden en Turken slechts 37% positieve effecten van migranten in de samenleving zien. In Valencia was dit slechts 23%. Vlamingen vonden als meeste dat illegale migranten recht hebben op medische bijstand, namelijk 70%, t.o.v. 61% in Andalucië, 26% in Valencia, maar wel 95% in Turkije. Kinderen van illegalen hebben volgens 84% Vlamingen het recht om onderwijs te krijgen. Deze cijfers lagen in Spanje slechts 7% lager. Vlaanderen scoort echter negatiever dan de andere regio’s op de vraag of kinderen van illegalen de nationaliteit mogen verwerven na een bepaalde periode van verblijf. Eén op drie Vlamingen is daar tegen. Mensen die asiel en bescherming zoeken moeten geholpen worden vinden Vlamingen beduidend meer dan Spanjaarden en Turken.


54 Migranten die werk zoeken is een goede zaak voor het land. 53% van de Vlamingen is daarvan overtuigd t.o.v. 37% Spanjaarden. Vlamingen hebben minder moeite met migranten uit Aziatische landen dan Europese en Afrikaanse migranten. Ook Zuid-Amerikaanse migranten scoren iets minder dan bij Spanjaarden. Slechts 12% van de Vlamingen vindt migranten die een andere religie belijden goed voor het land. Hier scoren de Spanjaarden iets hoger en de Turken beduidend hoger. Vlamingen hebben ook een iets mindere positieve indruk van migranten die een andere huidskleur hebben. De overgrote meerderheid 70% ziet geen voorof nadelen.

Vlamingen vinden het meest dat training en onderwijs de positie van migranten kan verbeteren. 48% van de Vlaamse cursisten is daarvan overtuigd t.o.v. respectievelijk 20% Andaluciërs en 9% Valencianen. In elke regio vindt gemiddeld 40% dat de overheid het aantal instromende migranten moet limiteren. Vlaamse studenten vinden dan wel het meest dat onze economie er onder zou lijden mochten migranten niet meer toegelaten worden in ons land. Spanjaarden zijn het meest in grote mate overtuigd dat afwezigheid van migranten de economie niet schaadt. Ongeveer één op vijf Vlaamse cursisten vindt dat migranten hun kledij moeten aanpassen, maar in Valencia bedraagt dit aantal 42%. Vlamingen zijn dan in tegenstelling tot Spanjaarden en Turken dan weer het meest overtuigd dat autochtonen in het algemeen heel negatief denken over allochtonen. Geen enkele Vlaming vindt dat we allochtonen echt welkom heten.

Gemiddeld één op drie respondenten antwoordde dat ze geen migranten kennen . De meeste Spaanse respondenten uit Valencia hebben geen relatie met migranten. Een op drie Vlamingen heeft een goede relatie met migranten maar beschouwt ze niet als vrienden, maar evengoed één op drie ziet de meerderheid van migranten als vrienden. Turken beschouwen het meest migranten als hun vrienden. Het gaat dan om Koerden. Vlamingen zijn samen met Turken het minst overtuigd dat de verschillende culturen vaak normaal met elkaar omgaan. Eén op drie cursisten uit elk land zou migranten niet uitnodigen om naar zijn/haar land te komen. Voor Vlaanderen zou slechts 7% dat expliciet doen. 40% Vlamingen vindt dat migratie een enigszins negatieve impact op ons land heeft gehad. Dat staat tegenover 14% Spanjaarden die vinden dat er een extreem negatieve invloed van de migranten op hun land is uitgegaan.

Vlamingen zijn het minst overtuigd dat migratie een reële bedreiging is voor de tewerkstelling in ons land. Turkije scoort het hoogst, gevolgd door Spanjaarden. In beide landen is 60% overtuigd dat er negatieve invloed is, t.o.v. 16% voor Vlaanderen. Vlamingen zijn dan weer het meest overtuigd dat de taal van het land leren verplicht moet worden voor nieuwkomers. 95% staat daar achter t.o.v. gemiddeld 60% Spanjaarden en Turken.

Een op drie Vlamingen oordeelt dat religieuze symbolen geweerd moeten worden uit onze scholen. Spanjaarden uit Andalucië zijn daar nog meer van overtuigd, namelijk 43%.


55 De helft van de Vlamingen zou er geen problemen mee hebben een migrant in de familie te krijgen, terwijl toch 14% aangeeft het niet echt leuk te vinden. Dat aantal stijgt wel behoorlijk in Spaans Andalucië. Daar geeft één op vier aan geen migrant in de familie te willen hebben

Moeten illegalen terug naar het land van herkomst gestuurd worden ? Ook hier zijn de Vlamingen het meest tolerant, hoewel slechts één op vier akkoord is om ze niet te exporteren. 16% vindt dat diegenen die geen werk hebben terugmoeten en 26% vindt dat ze allemaal terug moeten. Dit aantal is het grootst in Spanje Andalucië waar 40% vindt dat ze allen teruggestuurd moeten worden. Als we beide categoriëen samentellen, zien we dat in Spanje amper 10% vindt dat illegalen mogen blijven.

De resultaten liggen voor al de regio’s min of meer gelijk. Ongeveer 40% heeft er geen moeite mee dat migranten die hier al meer dan één jaar werken om hun kinderen over te brengen. Een kleiner percentage, namelijk gemiddeld 22%, met uitzondering van Spanje Andalucië dat 36% scoort, vindt het goed dat wie meer dan één jaar werkt, zijn echtgenote overbrengt. Slechts ongeveer 10% is akkoord dat men de ouders overbrengt. De Turken vormen een uitzondering, zij scoren hier 25%. Vlamingen zijn wel het meest kritisch ingesteld inzake de neen-houding op alle terreinen. 28% vindt dat familie in geen enkel geval mag overgebracht worden.

Inzake huwelijksmigratie zijn de Vlamingen dan weer het minst tolerant van al de deelnemende landen. Vlamingen zijn het minst overtuigd dat je niet mag tussenkomen in huwelijk en relatie, zelfs al twijfelen we aan de oprechtheid van de liefde. Slechts 11% vindt dat we niet mogen tussenkomen. Dit in tegenstelling tot 37% bij de Spanjaarden uit Valencia. 34% van de Vlamingen vindt dat we juist moeten tussenkomen in dit soort huwelijken en strenge regels maken om ons land binnen te geraken, zoals werk hebben, een eigen huis, de taal spreken, enz. De rest heeft geen mening. Ook bij de stelling dat we mogen tussenkomen en vragen dat de toekomstige partner de taal spreekt, scoort de Vlaming het hoogst met 34%.

Inzake de stellingen scoort de Vlaming telkens weer het meest tolerant. Slechts 19% vindt dat er teveel migranten in ons land binnenstromen. Dat staat in schril contrast met ruim 60% Spanjaarden en 55% Turken die vinden dat het genoeg is geweest met de migratiegolf. In Andalucië wenst zelfs 67% dat de overheid de grenzen voor migranten uit niet Europese landen moet sluiten.

Bijna 40% Vlamingen gaat akkoord, maar 51% van de Spanjaarden vindt dat de overheid niets doet tegen illegalen.

Gemiddeld 40% van alle regio’s is het er mee eens dat migranten niet goed geïntegreerd zijn.


56 Eén op vier Vlamingen staat achter het idee dat de migranten hier enkel zijn om te profiteren van de goede sociale zekerheid. In verhouding tot Spanje is dit redelijk laag. Van 41% in Spaans Andalucië tot 56% in Spaans Valencia en 39% Turken vindt dat migranten enkel komen om te profiteren van de sociale zekerheid.

Slechts 7% Vlamingen is overtuigd dat de grote groep migranten de werkloosheid veroorzaakt. In Spanje is de helft van alle respondenten (cursisten in het volwassenenonderwijs) overtuigd dat migranten voor de hoge werkloosheidscijfers zorgen.

De Vlaming is minst akkoord dat migranten meer crimineel zijn. Slechts één op vier denkt dat migranten inderdaad crimineler zijn. Dat verschilt met Spanjaarden. Daar is 42% tot 35% akkoord. Er is een grote groep onthoudingen, maar in het kamp van degenen die niet akkoord zijn, treffen we de grootste groep Vlamingen, namelijk 42% die denkt dat migranten ten onrechte van hogere criminaliteteit worden beschuldigd.

Als we de grote groep die het niet weten of niet wensen te antwoorden buiten beschouwing laten, blijkt dat de Vlamingen het minst eens zijn met de idee dat migranten niet proper zijn en geen hygiëne kennen.. Opvallend is dat ongeveer 40% van de Spanjaarden overtuigd is dat migranten niet proper zijn en ook zeer merkwaardig dat 61% van de Turken zo denkt over de Koerdische migranten. Opvallende cijfers hier opnieuw voor Spanje.

Terwijl slechts 16% van de Vlamingen overtuigd is dat migranten hun vrouwen onderdrukken, is meer dan de helft van de Spanjaarden, zowel uit Andalucië en Valencia overtuigd dat migranten hun vrouwen onderdrukken. Ook één op vijf Turken denkt dit over de Koerden.

Geen enkele Vlaming is overtuigd dat migranten hun kinderen een slechte opvoeding geven. Dat staat in schril contrast met de Spanjaarden uit Andalucië, 14% en Valencia, 26%. Maar meest opvallend resultaat is dat 50% van de Turken aannemen dat de Koerdische migranten hun kinderen een slechte opvoedig geven

Conclusie

Hoewel het over slechts een relatief kleine groep respondenten gaat, geven de cijfers toch een belangrijke trend aan. Het gaat hier immers over volwassenen die (opnieuw gaan) studeren. In die zin is het een specifieke groep van uitgeselecteerde burgers wiens mening erg relevant kan zijn inzake de Nederlandstalig onderzoeksrapport ICTolerance. Grundtvig leerpartnerschap april 2009 © KHLim

57 houding ten opzichte van migranten. Wat opvalt is dat de resultaten voor Vlaanderen meestal wel meevallen. In vergelijking met de Spanjaarden zijn we het minst racistisch. We mogen aannemen dat meestal 10% tot 15% van de volwassen studenten extremere racistische ideeën heeft, wat wel overeenkomt met een bepaalde groep in onze samenleving die extreem rechts stemt bij de verkiezingen.

Maar opvallend is toch wel de houding van de Spanjaarden uit midden en zuid-Spanje. Je zou verwachten dat zijzelf ,die ook voor een groot deel een migratiegeschiedenis kennen, denken we maar aan de talrijke Spanjaarden die naar West-Europa trokken, een enigszins tolerante houding aannemen ten aanzien van migranten. Niets is minder waar. De cijfers voor beide streken in Spanje waren zeer opvallend negatief. Toen de resultaten bekend kwamen, geraakten de beide partners uit Spanje lichtjes in paniek.

De directies van beide volwassenenscholen hadden werkelijk niet gedacht dat hun studenten zulke extreme gedachten hadden. Alle hens worden momenteel aan dek gezet om dit extreme gedachtengoed aan te pakken. Via gerichte acties rond migratie, discriminatie, houding en het beter leren kennen van elkaar gaat men proberen het tij te keren. Dat Vlaanderen er vergelijkingsgewijs zo goed uitkomt, ligt wellicht aan de talrijke inspanningen die men in Vlaanderen al jaren getroost om allochtonen en autochtonen beter te leren samenleven. In het onderwijs doet men vele inspanningen om elkaar beter te leren kennen en gezamelijke initiatieven te nemen.

We durven stellen dat het beleid rond gelijke kansen, interculturaliteit en diversiteit zijn vruchten afwerpt als we dit vergelijken met andere landen waar dit niet bestaat.

De Turkse situatie is ietwat apart. Op zich zijn de Turken niet racistisch ingesteld. De soms extremere meningen die ze hebben zijn terug te brengen tot de strijd die de Koerden al jaren voeren voor onafhankelijkheid en de bijhorende misdaden die ze daarbij tegen het Turkse volk pleegden. Hoewel de roots van Turken en Koerden gemeenschappelijk zijn en we ook niet echt kunnen spreken van migranten omdat de Koerden uit het Oosten van het land naar het rijkere Westen trokken, blijkt dat er van de kant van de Turken toch een ietwat vijandige houding leeft naar de Koerden. Ook in Turkije zullen inspanningen nodig zijn om de bevolkingsgroepen meer vreedzaam te leren samenleven. Tenslotte blijven er ook voor Vlaanderen pijnpunten bestaan. Het feit dat er een kleine minderheid extreem racistische ideeën op na houdt, zelfs als studenten in volwassenenonderwijs, wijst ons er op dat we blijvend inspanningen moeten doen om ook hier de bevolkingsgroepen beter te leren samenleven. Heel vaak is er nog te weinig bekendheid met elkaars gebruiken en gewoonten. Dat bleek uit de vraag hoeveel mensen er eigenlijk contact hadden met migranten. Zeer weinig cursisten hadden eigenlijk contact met migranten. Opvallend was ook dat de meeste Vlamingen liever niet teveel met migranten te maken willen hebben. M.a.w. de migranten worden geduld, maar veel meer meerwaarde hebben ze niet voor de samenleving. Vlamingen willen ook de politiek voor haar Nederlandstalig onderzoeksrapport ICTolerance. Grundtvig leerpartnerschap april 2009 © KHLim

58 verantwoordelijkheid stellen om iets te doen aan de huwelijksmigratie, aan de voorwaarden om ons land binnen te kunnen komen en aan het grote belang dat aan het leren van de taal wordt gehecht. Er is bij de vier partners dus nog heel wat werk aan de winkel om het tij te doen keren.


59

Oorspronkelijke (Engelstalige vragenlijst)

ICT: Integration, Culture and Tolerance -Survey for host population about immigrantsThank you for taking a few minutes of your time to answer the questions below. This is an ANONYMOUS questionnaire and your name and the information that you provide us will not be revealed individually. This study tries to give us a general view regarding your views and experience in (Spain/Belgium/Turkey) and to better understand your impression on immigrants and immigration in this country. Please try to be as open and clear as you can.

* Required

COUNTRY OF ORIGIN *



Belgium



Spain-Andalucía



Spain-C.Valenciana



Turkey



Other SEX *



Male



Female AGE *



Between 18 and 25 years









More than 55 years 1.Should newly-arrived immigrants receive special help from the regional / national authorities? *



Yes



No


60



I do not know 2.Should political refugees be given special help from the regional/national authorities? *



Yes



No



I do not know 3.Should we give special treatment to immigrants who flee their country away from violence and persecution? *



Yes



No



I do not know 4.Do you believe that Muslim immigrants should receive the same treatment as those from other countries? *



Yes



No



I do not know 5.In your opinion, do you think immigrants remain too separated from mainstream society? *



Yes



No



I do not know 6.Do you feel that immigrants should be integrated into your country’s society? *



Yes



No



I do not know 7.Do you believe that it is essential that immigrants learn the language spoken in your area/country in order to integrate them into society? *



Yes



No



I do not know


61 8.Do you believe that it is essential for immigrants to observe and respect the customs of your country in order to integrate themselves in society? *



Yes



No



I do not know 9.Do you feel that immigrants have a positive effect in society? *



Yes



No



I do not know 10.¿Should ILLEGAL immigrants have rights to medical assistance? *



Yes



No



I do not know 11.Do you believe the children of illegal immigrants have the right to attend public schools? *



Yes



No



I do not know 12.Do you believe the children of illegal immigrants should become nationalised after a pre-determined period of stay under some sort of amnesty programme? *



Yes



No



I do not know 13.What is your opinion on immigrants who seek asylum or protection? *



I have no opinion (I don’t know)



good (they are good for the country)



neutral (they are neither good, nor bad for the country)



bad (they have a negative effect on the country) 14.What is your opinion on immigrants who are looking for work? *


62












bad (they have a negative effect on the country) 15.What is your opinion on the immigrants from Latin America (Turkey)? *












bad (they have a negative effect on the country) 16.What is your opinion on immigrants from European countries? *












bad (they have a negative effect on the country) 17.What is your opinion on immigrants from AFRICAN countries? *












bad (they have a negative effect on the country) 18.What is your opinion on immigrants from ASIAN countries? *












bad (they have a negative effect on the country) 19.What is your opinion on immigrants who have other religions/beliefs? *












bad (they have a negative effect on the country)


63

20.What is your opinion on immigrants of a different colour? *












bad (they have a negative effect on the country) 21.What should our society do to improve the integration of immigrants? * "you may mark more than one answer"



Employ more resources on training and education






Apply stronger laws to avoid work exploitation



I believe that enough is being done



None of the above. 22.To which of these groups do you consider yourself to belong? * "you may mark more than one answer"



White



Colour



Ethnic minority



Immigrant descent



Native citizen of my country



I was an emigrant



My parents were emigrants 23.Do you think this country should admit any number of immigrants to come here? *



No



Some, only based on the specific/restricted needs of the labour market



Yes



I do not know 24.How do you feel about the following statement? * “Our economy would suffer if immigrants were not allowed to come to this country”



I strongly agree



I tend to agree


64



I tend to disagree



I strongly disagree



I do not know 25.What aspects of our culture/behaviour do you think are not well understood by immigrants? * "you may mark more than one answer"



Our daily routine (schedules, working habits, for example)



Our religion and associated habits



Personal appearance (clothes, special dress codes, hair, etc…)



The way people have fun like drinking alcohol 26.Do you believe that immigrants should change their customs in order to live in our society? * "you may mark more than one answer"



Yes,The way they dress



Yes,Their religious traditions



Yes,Other...



No



I do not know If your answer is : "Other" please describe

27.Do you believe that the children of immigrants should maintain their own language and culture besides learning ours? *



Yes



No



I do not know 28.What do you think that, in general, native people think of immigrants? *



They welcome them (make them feel welcomed)


65



They do not welcome them



We cannot generalise



I do not know / I prefer not to comment on this 29.What do you think is the added value of the presence of people from different cultures in our society? "you may mark more than one answer"



Foreigners bring in new ways to enjoy/appreciate life



New workforce to help in many areas needed in society



I do not know / I prefer not to comment on this



Other. If your answer is : "Other" please describe

30.What would you like to change in this society for better living together? *

31.Of the immigrants you relate to in one way or another, what type of relationship do you maintain with them? *



There are not many immigrants in my area, I don’t know any.



I maintain no relation with the immigrants that I know.



have a good relationship with all, but I don’t consider them friends.



The majority of the immigrants with whom I maintain a relationship are my friends. 32.In your opinion, do you feel that people from different countries and cultures normally interact with each other? *


66



Often



Some



Very little



Never 33.Would you encourage people from other countries to come in to your region/country? *



Yes



No



I do not know

If your answer is Yes or No , why?

34.How much of an impact, if any, has immigration had in your country? *



A distinctly positive impact



Positive in a fair amount



Slightly negative



A strongly negative impact



I do not know 35.How do you feel about the following statement? , "Immigration is a real threat to employment in this country" *



I strongly agree



I tend to agree



I tend to disagree



I strongly disagree



I do not know 36. Should we make learning our language mandatory to immigrants? *



Yes


67



No



I do not know 37.Should we force immigrants to always use our language? *



Yes



No



I do not know 38.Should recently-arrived children of immigrants be placed in separate groups to integrate themselves to the public school system until they have learnt our language? *



Yes



No



I do not know 39.Should recently-arrived children of immigrants receive additional classes in order to learn our language while they are attending the same classes as other children their age? *



Yes



No



I do not know 40.Should physical icons/expressions associated with other religions, such as the Muslim veil, be banned from public schools? *



Yes



No



I do not know 41.Would you mind that an immigrant become part of your family? ( e.g. marrying one of your sons/daughters or brother/sister?) *



I wouldn’t mind



I wouldn’t like it



I do not know



It depends on...


68 If your answer is : "It depends on" please describe

42.Do you believe that we should expatriate immigrants who have entered your country illegally? *



Only those who have no work



All of them should be returned to their countries



No



I don’t know/I prefer not to answer 43.How do you consider your relationship(s) with respect to immigrants? (you may mark more than one answer) *



I have offered my help every time I have had an opportunity



I like to have relationships with them, it is interesting



I am nice to them, but without maintaining any tight relationship



My relationship with them is neither good nor bad



I don’t like to have relationships with immigrant people 44.What is your opinion on legal immigrants bringing their relatives into the country? (you may mark more than one answer) *



We should allow for immigrants who have been working more than 1 year to bring their children



We should allow for immigrants who have been working more than 1 year to bring their espouses



We should allow for immigrants who have been working more than 1 year to bring their parents



None of the above 45.What is your opinion on legal immigrants who are searching a man/a wife in the home country with the purpose to get them legally in your country. (you may mark more than one answer) *



We may not interfere in marriage and relationships, even if we are doubting that there is a love-relationship between the partners.


69



We must interfere in these kind of marriages and make severe rules about coming in the country : f.i. the legal immigrant living in our country must have work, an own house, speaks the language ….



We must interfere in these kind of marriages and may ask that the newcoming partner must speak minimal aspects of the language



We must interfere in these kind of marriages and may ask that the newcoming partner must have at least the minimum age of 23 years



I don’t know/I prefer not to answer



Other ……………………………………. If your answer is : "Other" please describe

46.How do you feel about the folowing statement "There are coming too much immigrants in my country." * Please, answer in the way you think about them.



I strongly agree



I don’t know / I prefer not to answer



I strongly disagree 47.How do you feel about the folowing statement "My government is doing almost nothing against illegal immigrants." * Please, answer in the way you think about them.



I strongly agree






I strongly disagree 48.How do you feel about the folowing statement "In my opinion the immigrants in my country are not well integrated." * Please, answer in the way you think about them.



I strongly agree






I strongly disagree


70 49.How do you feel about the folowing statement "The immigrants in my country don’t make very much effort to learn the language of my country." * Please, answer in the way you think about them.



I strongly agree






I strongly disagree 50.How do you feel about the folowing statement "Immigrants in my country are only here to have advantages of our interesting social security system." Please, answer in the way you think about them.



I strongly agree






I strongly disagree 51.How do you feel about the folowing statement "The big amount of Immigrants in my country are the cause of the high unemployment rate." * Please, answer in the way you think about them.



I strongly agree






I strongly disagree 52.How do you feel about the folowing statement "Immigrants are more criminal than natives." Please, answer in the way you think about them.



I strongly agree






I strongly disagree 53.How do you feel about the folowing statement "Immigrants are reducing the educational level in my country." * Please, answer in the way you think about them.



I strongly agree






I strongly disagree 54.How do you feel about the folowing statement "Immigrants have no respect for cleanliness and hygiene." * Please, answer in the way you think about them.



I strongly agree






I strongly disagree


71 55.How do you feel about the folowing statement "Immigrants suppress their wifes." * Please, answer in the way you think about them.



I strongly agree






I strongly disagree 56.How do you feel about the folowing statement "Immigrants give their children a bad education." * Please, answer in the way you think about them.



I strongly agree






I strongly disagree 57.How do you feel about the folowing statement "Immigrants do not care for their houses." * Please, answer in the way you think about them.



I strongly agree






I strongly disagree 58.How do you feel about the folowing statement "Immigrants (Muslims) forbid marriages and loving relationships with natives (no Muslims)." Please, answer in the way you think about them.



I strongly agree






I strongly disagree

Bron : http://spreadsheets.google.com/viewform?key=pP0jSYUWWTgdx90kQxEWTKQ&hl=en


Rapport. ICT, Integration Culture and Tolerance a Grundtvig Learning Partnership. Verslag van de vragenlijst native learners

Recommend Documents