Congres "Samen Kiezen: beslist!: Workshop 5 Marcus Oei & Marleen Vleming
30 januari 2014
Workshop gedeelde besluitvorming Congres gedeelde besluitvorming 30 januari 2014 Nieuwegein Markus Oei Marleen Vleming Flevoziekenhuis Almere
Praktijkvoorbeeld http://youtu.be/0PXRjtl4KQw www.inforium.nl Code: FZA-SDMMOD
Shared decision making
• • • • •
Wat is SDM Waarom SDM Hoe maken wij keuzes Hoe het begon bij ons Hoe doen we het in de praktijk
• Shared decision making (SDM) is the process of interacting with patients who wish to be involved in arriving at an informed, valuebased choice among two or more medically reasonable alternatives
•
A.M. O’Connor 2004
• Workshop: Hoe doen jullie het vanaf morgen?
geschiedenis
Waarom deze verandering?
• Paternalistische benadering • Informed consent (geïnformeerde toestemming) 1990 (richtlijn KNMG 2001) • Informed choice (geïnformeerde keuze) 2010 • (rapport “participerende patiënt” RVZ 2013)
Platform Gedeelde Besluitvorming
[email protected]
• • • • •
Tijdsgeest (meer mondige patiënt) Betere “compliance”van patiënten Overheid vraaggestuurde zorg doelmatige zorg
1
Congres "Samen Kiezen: beslist!: Workshop 5 Marcus Oei & Marleen Vleming
30 januari 2014
Wanneer SDM?
Aanbodgestuurde zorg
• Als er meerdere min of meer gelijkwaardige alternatieven zijn om een aandoening te behandelen
Zorg: • resultaat van professionele overwegingen • Binnen financiële kader van wettelijk geregelde zorgaanspraken
• Als patiënt voorkeur een duidelijke rol speelt in de beslissing • • • • •
• Wensen, mogelijkheden en voorkeuren patiënt spelen ondergeschikte rol
Risico’s SDM
Positieve effecten SDM
• • • • •
• • • •
Invloed op risico perceptie van patiënten Verbeterd kennisniveau Patiënten voelen zich beter geïnformeerd Twijfelen minder over genomen besluit Zijn meer tevreden
Shared decision making process Information and knowledge Wishes and feelings Patiënt doctor
Process and Decide Doctor and patient
Verbal Non-verbal:Reactions and interpretation Explanation
Kost meer tijd? Minder ingrepen? financieel Juridisch (SDM is een middel om tot betere informed consent te komen)
• Patiënten kunnen geen behandeling eisen die niet volgens de professionele standaard is Patiënten mogen wel (deel) een behandeling weigeren
• Maken andere keuzes
Doctor Patiënt Options and verbal explanation Support information (Local info,Betrouwbare Bron) Inforium (paper, video, decision aids)
OME: expectatief/buisjes Poliepen: medicamenteus/operatief Allergie: medicamenteus/desensibilisatie Atelectase: expectatief/preventief operatief opheffen Otosclerose: expectatief, hoorapparaat, operatief
Evaluatie the options Shared decision
Hoe maken we keuzes? D E C I S I O N
• • • • • •
Bepaal je doel Welke waarden vind je belangrijk Welke opties heb je om het doel te bereiken Bepaal de kansen per optie om je doel/je waarde te bereiken Kies de optie waarbij je de grootste kans hebt je doel te bereiken Gebruik de uitkomsten van deze ervaring om toekomstige beslissingen te nemen
• Keuze niet alleen rationeel maar ook emotioneel choice talk
option talk
decision talk
Platform Gedeelde Besluitvorming
[email protected]
2
Congres "Samen Kiezen: beslist!: Workshop 5 Marcus Oei & Marleen Vleming
30 januari 2014
Persoonlijk
Hoe zijn we hiertoe gekomen?
2007 • Ervaring, folders • Patiënten doen niet wat we voorschrijven • Evidence omtrent Keel/neusamandelen en buisjes – Spreekuurtijd verlengd • Enorme opmars internet
• 2002 klaar als KNO-arts • Start in Flevoziekenhuis – Loondienst – Jonge enthousiaste groep 5 KNO-artsen (Gemiddeld 37 !) • Evidence Based Medicine
Dokter-patiëntencommunicatie • 60 % van de informatie wordt meteen vergeten • Van de overgebleven 40% wordt de helft incorrect onthouden Kessels, JOURNAL OF THE ROYAL SOCIETY OF MEDICINE Volume 96 May 2003
• Patiënten nemen te weinig Kennis op
Dokter-patiënt communicatie
• Artsen overschatten de besproken onderwerpen en de tijd die zij hieraan besteden • Patiënten filteren de informatie op een manier die artsen zich niet altijd bewust zijn – Eigen ziektebeleving – Eigen ideeën over gezondheid – Eigen waarden/angsten – Voorgaande ervaringen
Platform Gedeelde Besluitvorming
[email protected]
3
Congres "Samen Kiezen: beslist!: Workshop 5 Marcus Oei & Marleen Vleming
30 januari 2014
Dokter-patiënt communicatie Kennis verhoging !!! • 2008 Betrouwbare Bron.nl • Groot succes: Grootste NL databank van non-profit patiënten informatie van geaccrediteerde organisaties • Portal ontwikkeling • Maar… • acceptatie portals laag en Google is makkelijker dan websites
Wat doet Inforium® ? •
•
Verzamelt, maakt en verstuurt content – Folders, lokale informatie – Databases (eg BetrouwbareBron) – Multimedia (video) – Hyperlinks Rechtstreeks naar mailbox patiënt – Privacy respecterend – Geen opslag mail gegevens
• Wij sturen een keuzehulp inforium
•
Geachte ouder, Het kiezen voor een behandeling kan lastig zijn. Deze informatie is samengesteld om u te helpen kiezen.
• • • • •
Tips: Schrijf vragen op voor de dokter als er iets onduidelijk is Bedenk wat voor u belangrijk is Bespreek uw vragen met uw arts Bespreek uw eigen omstandigheden met uw arts Zo komt u samen tot de beste keuze.
•
Klik hier voor het infogram, een korte samenvatting. Klik hier voor de video en/of bekijk de bijgesloten keuzefolder en informatie. Hier vindt u de operatiefolder. Keuzehulpen en overige informatie omtrent trommelvliesbuisjes vindt u hieronder. Trommelvliesbuisjes informatie KNO -artsen Trommelvliesbuisjes Kiesbeter http://www.kiesbeter.nl/medische-informatie/keuzehulpen/slijmoor-en-oorontsteking/ Mijn kind krijgt trommelvliesbuisjes - huisarts http://thuisarts.nl/slijmoor/mijn-kind-krijgt-trommelvliesbuisjes
Keuze informatie • • • •
Platform Gedeelde Besluitvorming
[email protected]
Wat zijn de mogelijkheden? Wat zijn de voor en nadelen? Hoe waarschijnlijk is het dat die optreden? Wat is voor mij (de patiënt) van belang?
4
Congres "Samen Kiezen: beslist!: Workshop 5 Marcus Oei & Marleen Vleming
30 januari 2014
2013 Introductie Inforium
2014
• • • •
• Experimenteren met option grid • Onderzoek naar effecten SDM Inforiums
Geleidelijke invoering, makkelijk gebruik In begin wisslende acceptatie dokters Nu volledig geaccepteerd Hoge acceptatie door: – Alle KNO-artsen en assistentes – Patiënt acceptatie torenhoog (92%) • Patiënten waardering hoog (rond 9) • Onmisbare tool geworden voor de dokters
www.Inforium.nl
Inforium code presentatie: Samenbeslist
- Om alles na te lezen en te zien
Inforium code voorbeeld: FZA-SDMMOD
Workshop
Voldoende Shared Decision Making?
• Hoe krijgen we SDM bij de organisaties, dokters en patiënten op de agenda? • Hoe gaat u dat doen volgende week?
• “Ik luister heel goed naar de wensen van patiënt en maak op basis daarvan en rekening houdend met de wensen van patiënt een keuze.” • “Ik heb ze alles verteld en nu moeten ze maar een keuze maken” • Shared Decision making moet je voelen en concreet maken – Voldoende open staan voor patiënt – Voldoende kennis – Voldoende begeleiding • Shared decision making doe je niet alleen !
• Toets het bij ons
Platform Gedeelde Besluitvorming
[email protected]
5
Congres "Samen Kiezen: beslist!: Workshop 5 Marcus Oei & Marleen Vleming
30 januari 2014
Take home messages • Goede informatie en educatie zijn noodzakelijk • Informatie bij patiënt brengen is cruciaal (Inforium) • Vertel patiënt wat er mee te doen • SDM kan met eenvoudige middelen voor alledaagse onderwerpen
Platform Gedeelde Besluitvorming
[email protected]
6