Pest protocol obs Jules Verne 2012 Inleiding. Onze school is een Vreedzame school. Dit houdt in dat in alle groepen heldere afspraken zijn gemaakt over hoe we met elkaar om gaan. Ook worden kinderen d.m.v. de vreedzame schoollessen en wellicht ook op andere momenten getraind op wenselijk gedrag. De leerkracht vervult een hierin een belangrijke voorbeeldfunctie. Een veilig en positief klimaat binnen de school is de belangrijkste middel tegen pesten. Helaas is het geen garantie dat pesten niet voor komt. Wat is pesten?
plagen gelijkwaardigheid wisselend ‘slachtofferschap” humoristisch af en toe
pesten machtsverschil hetzelfde slachtoffer kwetsend Vaak/voortdurend
Een definitie van pesten luidt als volgt: “Pesten is het systematisch uitoefenen van psychische en/of fysieke mishandeling door een leerling of een groep leerlingen van een of meerdere klasgenoten, die niet ( meer) in staat zijn om zichzelf te verdedigen.
1
Pesten komt op iedere school voor, dus ook op de onze. Het is een probleem dat wij onder ogen willen zien en dus ook serieus willen aanpakken. Voorwaarden daarvoor zijn: Pesten moet als probleem gezien worden door alle betrokken partijen: de leerlingen ( gepeste kinderen, de pesters en de zwijgende groep leerlingen die niets doet.), de leerkrachten en de ouders. De school moet proberen pesten te voorkomen. Los van het feit of pesten wel of niet aan de orde is, moet het probleem pesten met kinderen bespreekbaar worden gemaakt ( Vreedzame school) Als pesten optreedt, moeten leerkrachten ( in samenwerking met de ouders) dat kunnen signaleren en duidelijk stelling nemen. Wanneer pesten zich toch voordoet gaat de school aan de slag met het plan van aanpak
Wat doen we tegen pesten? In de eerste plaats dragen we zorg voor een veilig en goed pedagogisch klimaat. Als we te maken krijgen pestgedrag moeten leerkrachten, ouders en medeleerlingen dit kunnen signaleren. Een aantal signalen kunnen zijn: vaak alleen staan in de pauze buitengesloten worden opmerkingen over kleding/uiterlijk bezittingen afpakken/verstoppen
niet de echte naam van een leerling gebruiken maar bijnamen gedragsveranderingen bij het gepeste kind 5 sporen aanpak
2
1. de leerkracht De leraren hebben een sleutelrol in de aanpak van het pesten. Zij zijn de eerst verantwoordelijken voor de aanpak van pesten. Het is belangrijk dat zij pesten vroegtijdig signaleren en effectief bestrijden. De leraren worden hierbij ondersteund door de intern begeleider. De leerkracht/ intern begeleider zal de ouders op de hoogte stellen. Leerkracht en intern begeleider kunnen in overleg met de ouders kiezen voor de no-blame aanpak De leerkracht biedt hulp aan het gepeste kind en begeleidt de pester al/dan niet met behulp van anderen. 2. Hulp aan de pester Er wordt uiteraard met de pester gesproken. Dit kan in de vorm van de no-blame aanpak zijn maar ook op een andere manier. Dit kan een probleemoplossend gesprek zijn waarin ook evaluatiemomenten worden afgesproken. Het advies is dat de pester de gelegenheid krijgt om zijn/haar gedrag te verbeteren voordat zijn/haar ouders worden ingelicht. Natuurlijk is dit afhankelijk van de ernst van het pestgedrag. Onderzoeken wat de oorzaken van het pestgedrag kunnen zijn. Vaak heeft het te maken met: Een problematisch thuissituatie Zich buitengesloten voelen Competitie in de klas Strijd om de macht in de klas of buurt Samen met het kind worden mogelijk oorzaken en oplossingen onderzocht. Zo nodig wordt er hulp van externe instanties ingeschakeld. 3.hulp aan het gepeste kind Kinderen die voortdurend worden gepest kunnen op verschillende manieren reageren. De meeste kinderen worden passief en een enkel gepest kind gaat zelf uitdagen. Het is belangrijk dat gepeste kinderen leren voor zichzelf op te komen. Dit kan via Kanjertrainingen en sociale vaardigheidstrainingen. 4.Hulp aan de zwijgende middengroep Om de zwijgende middengroep als bondgenoot tegen het pesten in te zetten zijn de volgende acties mogelijk: Pesten aan de orde stellen in de klas b.v. door aandacht te besteden aan het pestprotocol Als de leerkracht het pesten aan de orde stelt in de groep is het raadzaam om niet een bestaand voorbeeld uit de klas te nemen maar het er bovenuit te tillen. Gebeurt dit niet dan kan de klas het probleem bagatelliseren, het slachtoffer de schuld geven of zeggen dat het maar een grapje was.
Via rollenspel kan men het buitengesloten zijn aan den lijve ondervinden. 5. Hulp aan de ouders In de brochure “pesten op school, hoe ga je er mee om?” staan de volgende adviezen: Ouders van gepeste kinderen: a. Houd de communicatie met uw kind open, blijf in gesprek met uw kind b. Als pesten niet op school gebeurt maar op straat, probeert u dan contact op te nemen met de ouders van de pester om het probleem bespreekbaar te maken. c. Pesten op school kunt u het beste met de leerkracht bespreken. d. Door positieve stimulering kan het zelfrespect van uw kind vergroot worden of weer terug komen. e. Stimuleer uw kind om te gaan sporten f. Steun uw kind in het idee dat er een einde aan het pesten kom. Ouders van pesters
3
a. b. c. d. e. f. g. h.
Neem het probleem van uw kind serieus Raak niet in paniek; elk kind loopt de kans om pester te worden Probeer achter de mogelijke oorzaak te komen Maak uw kind gevoelig voor wat het anderen aan doet Besteed extra aandacht aan uw kind Stimuleer uw kind tot het beoefenen van een sport Corrigeer ongewenst gedrag en benoem het goede gedrag van uw kind Maak uw kind duidelijk dat u achter de beslissing van de school staat
Alle andere ouders a. b. c. d. e. f.
Neem de ouders van het gepeste kind serieus Stimuleer uw kind om op een goede manier met andere kinderen om te gaan Corrigeer uw kind bij ongewenst gedrag en benoem goed gedrag Geef zelf het goede voorbeeld Leer uw kind voor anderen op te komen Leer uw kind voor zichzelf op te komen
Stappenplan Op het moment dat een leerling, een ouder of een collega melding maakt van pestgedrag worden de volgende stappen ondernomen. Deze stappen zijn erop gericht om het pestgedrag te stoppen Stap 1 De leerkracht heeft een gesprek met het gepeste kind. Aan de hand van concrete voorvallen wordt een analyse gemaakt en de ernst van het probleem ingeschat. De leerrkacht overlegd met de i.b. er of er een no blame aanpak wordt ingezet of dat er gekozen wordt voor een andere aanpak. Het team wordt ingelicht zodat ook op momenten buiten de klas de situatie gevolgd kan
worden. Als no- blame wordt toegepast wordt het no- blame traject gevolgd en geëvalueerd. Indien het probleem niet is opgelost of terugkomt wordt overgegaan naar stap 2. Stap 2 De leerkracht heeft een gezamenlijk gesprek met de pester en gepeste. Het probleem wordt helder en duidelijk geformuleerd. In overleg met beide partijen worden afspraken gemaakt om pestgedrag tegen te gaan/te stoppen. Als er meerdere kinderen uit de klas betrokken zijn bij het pestgedrag zal de leerkracht klassikaal aandacht schenken aan het probleem, waarbij gebruik gemaakt kan worden van beschikbare methoden. Het melden van pesten is geen klikken. De angst om te melden zal moeten worden weggenomen. Binnen een week vind de evaluatie plaats. Afspraken en evaluatie worden vastgelegd. De leerkracht observeert nauwkeurig.
Stap 3 Er worden mededelingen gedaan m.b.t. de afspraken naar groep, team en ouders. Ook als de leerkracht de zaak als ernstig inschat zal er met de ouders gesproken worden Stap 4
4
Gesprek met gepeste en pester ( gezamenlijk of afzonderlijk) door de leerkracht om te kijken hoe het met de afspraken is gegaan. Zo ja, dan afspraken handhaven en na twee weken weer bij elkaar komen. Zo nee analyseren waardoor het midi d gegaan. De leerkracht overlegt in dit geval met de i.b. ern Er wordt een handelingsplan opgesteld voor de komende twee weken. Team en ouders worden op de hoogte gebracht. Stap 5 Opnieuw een gesprek tussen leerkracht en leerlingen. Verslag wordt uitgebracht aan de i-b er. Zijn de effecten positief dan kan het contact langzaam afgebouwd worden. Zo niet dan wordt een nieuw handelingsplan opgesteld waarbij eventueel een externe deskundige wordt ingeschakeld. Alle afspraken worden vastgelegd. Stap 6 Eventueel stap 6: alle ouders van de groep worden bijeengeroepen op te praten over het pestprobleem in de groep. Dit m.. als er sprake is van een grote zwijgende groep onder de klasgenoten die niet op het pestgedrag reageert of durft te reageren. Dit gesprek wordt niet door de leerkracht. Het doel is dat ouders zich bewust worden van het probleem en dat zij het gedrag van hun kind beïnvloeden. In uiterste geval kunnen nog twee stappen worden ondernomen: Stap 7
Een leerling wordt tijdelijk in een andere groep geplaatst. Ook het ( tijdelijk) plaatsen op een andere school behoort tot de mogelijkheden. Stap 8 De pester wordt geschorst voor maximaal 5 dagen (leerplicht) Mocht dit meerdere keren nodig zijn dan kan worden overlegd met leerplicht of er een verwijderingsprocedure in gang wordt gezet.
5
