Pedagogisch beleidsplan SKW Januari 2015

Pedagogisch beleidsplan SKW Januari 2015

Inhoudsopgave Inleiding .................................................................................................................................................. 4 1. Visie .................................................................................................................................................... 5 1.1 De vier basisdoelen ....................................................................................................................... 5 1.2 De 6 interactie basisprincipes ........................................................................................................ 5 2. Locaties ............................................................................................................................................... 8 2.1 Groepsindeling .............................................................................................................................. 8 2.2 Gebruik Ruimtes............................................................................................................................ 9 2.3.3 Stamgroep 0-4 jaar ............................................................................................................... 12 2.3.4. Basisgroep 4-7 jaar .............................................................................................................. 12 2.3.5 Basisgroep 7-12 jaar ............................................................................................................. 14 2.4 Vierogenprincipe bij SKW .......................................................................................................... 15 2.4.1 Personeelsinzet ..................................................................................................................... 15 2.4.3 Audio/video verbinding ........................................................................................................ 15 2.5 Ruilen van dagen en extra opvang............................................................................................... 15 2.5.1 Aanvraag extra dag(deel) ..................................................................................................... 15 2.5.2 Incidentele wisseling van dagen ........................................................................................... 15 2.5.3 Extra opvang........................................................................................................................ 16 3.Zorg en verzorging ............................................................................................................................. 17 3.1 Wennen........................................................................................................................................ 17 3.3 Dagritme ...................................................................................................................................... 17 3.3.2 Dagritme buitenschoolse opvang ......................................................................................... 18 3.4 Vervoer van en naar school ......................................................................................................... 19 3.4.1. Voorschoolse opvang .......................................................................................................... 19 3.5 Overgangsmomenten ................................................................................................................... 20 3.7 Zindelijk worden ......................................................................................................................... 20 3.8 Slapen .......................................................................................................................................... 21 4. Activiteitenaanbod............................................................................................................................. 24 4.1 Plezier in doen en ontdekken ....................................................................................................... 24 4.2 Zelfredzaamheid .......................................................................................................................... 24 4.3 Verschillen tussen jongens en meisjes ........................................................................................ 24 4.5 Gestructureerde activiteiten ......................................................................................................... 26 4.6 Voor- en vroegschoolse educatie (VVE) methode Peuterplein ................................................... 26 4.7 Vakantie activiteiten en uitstapjes bij de buitenschoolse opvang ................................................ 26 4.8 Uitstapjes 0-4 jarigen................................................................................................................... 27


2

4.9 Bewegen ...................................................................................................................................... 27 4.10 Natuurlijk buitenspelen bij SKW .............................................................................................. 28 4.11 Huiswerk ................................................................................................................................... 29 4.12 Gebruik televisie, computer en mobiele telefoon ...................................................................... 29 4.13 Sportbso Fit-Kidz ...................................................................................................................... 29 5. Sfeer op de groep............................................................................................................................... 31 5.1 Indeling en aankleding van de ruimte ......................................................................................... 31 5.2 Kinderparticipatie ........................................................................................................................ 32 5.3 Regels en afspraken ..................................................................................................................... 32 5.4 Belonen en corrigeren ................................................................................................................. 32 5.4.1. Belonen en corrigeren van het jonge kind ........................................................................... 32 5.4.2. Belonen en corrigeren van een ouder kind .......................................................................... 33 5.5 Pesten .......................................................................................................................................... 33 5.6 Bijzondere momenten.................................................................................................................. 33 5.6.1 Carnaval................................................................................................................................ 34 5.6.2 Pasen..................................................................................................................................... 34 5.6.3 Vader- en Moederdag .......................................................................................................... 34 5.6.4 Sinterklaas ............................................................................................................................ 35 5.6.5 Kerst ..................................................................................................................................... 35 5.6.6 Feestdag ................................................................................................................................ 35 6. Het volgen van de ontwikkeling van kinderen .................................................................................. 36 6.1 Kindvolgsysteem ......................................................................................................................... 36 6.1.1 Baby’s (OVB) en Peuters (OVP) ......................................................................................... 36 6.1.2 Schoolgaande kinderen ......................................................................................................... 37 6.2 Centrum Jeugd & Gezin/ SAD .................................................................................................... 37


3

Inleiding Daar wil je kind zijn. Stichting Kinderdagverblijven Wassenaar (SKW) heeft als doel kinderopvang te bieden waar je als kind wilt zijn. Naast speelkameraadjes en vriendelijke, enthousiaste pedagogisch medewerkers ook een stimulerende speelomgeving waar kinderen zich op allerlei gebieden kunnen ontwikkelen. Natuurlijk voldoet SKW aan de wettelijk gestelde kwaliteitseisen waar kinderopvang aan moet doen. Daarnaast biedt SKW meer, namelijk kleinschalige opvang met op de achtergrond een sterke organisatie waardoor overkoepelende zaken zoals administratie, planning en personeelsbeleid goed georganiseerd zijn. Ook is er door de bredere achtergrond makkelijk een overstap mogelijk naar ander aanbod van SKW, zoals de sportbso. Niet alleen voor ouders is het belangrijk om te weten hoe SKW de kinderopvang organiseert. Het pedagogisch beleid is tevens de leidraad in de dagelijks omgang met kinderen voor de pedagogisch medewerkers. De pedagogische basisdoelen uit de Wet Kinderopvang die de basis zijn van dit pedagogisch beleidsplan worden regelmatig besproken tijdens werkoverleg, teamvergaderingen en cursussen. Voorbeelden uit de dagelijkse praktijk worden gebruikt als input voor de evaluatie van het beleid. In samenspraak met de oudercommissie wordt het pedagogisch beleid vastgesteld en jaarlijks herzien.

Stichting Kinderdagverblijven Wassenaar wenst u en uw kind een prettige opvangperiode toe!

Voor de leesbaarheid wordt er geschreven over ‘hij’ als een jongen of een meisje bedoeld wordt. Bij ‘ouders’ gaat het om één of meer ouders of verzorgers. Met pedagogisch medewerkers worden zowel de vrouwelijke als mannelijke medewerkers bedoeld.


4

1. Visie In de visie van SKW staat het kind centraal. Het motto is niet voor niets 'daar wil je kind zijn'. Dit heeft als gevolg dat kinderen zich mogen ontwikkelen in hun eigen tempo. Wanneer kinderen zich vertrouwd en gezien voelen, krijgen zij meer zelfvertrouwen en durven zij nieuwe uitdagingen aan te gaan. Daarbij worden ze natuurlijk gestimuleerd op verschillende ontwikkelingsgebieden. Het accent ligt bij elke leeftijdsgroep anders. Voor een baby staat veiligheid, rust en regelmaat voorop. Bij de peuterleeftijd staat zelfstandigheid en het zelf mogen doen centraal. Voor het kind bij de buitenschoolse opvang wordt de ruimte voor zelfbepaling steeds belangrijker. De locaties zijn uitdagend en stimulerend ingericht. Dit helpt de kinderen zich volop te kunnen ontwikkelen. Interactie met kinderen en tussen kinderen onderling krijgt veel aandacht. Pedagogisch medewerkers worden via Interactie Begeleiding ook bewust gemaakt van de interactie met kinderen en tussen kinderen. 1.1 De vier basisdoelen De opvoedingstheorie van Marianne Riksen-Walraven (hoogleraar pedagogiek) ligt ten grondslag aan de Wet Kinderopvang en de beleidsregels kwaliteit kinderopvang. De basisdoelen passen goed in de pedagogische doelstelling van SKW. Volgens professor Riksen-Walraven zijn genoemde doelen overigens toepasbaar in elke opvoedingssituatie. De vier basisdoelen zijn: Het bieden van emotionele veiligheid Gelegenheid bieden tot ontwikkeling van persoonlijke competenties Gelegenheid bieden tot ontwikkeling van sociale competenties Gelegenheid bieden tot het eigen maken van normen, waarden en cultuur 1.2 De 6 interactie basisprincipes

Bij SKW scheppen de pedagogische medewerkers de voorwaarden waar een kind zich optimaal kan ontwikkelen en zich prettig voelt door: liefdevol, sensitief, responsief, stimulerend en kindgericht met de kinderen om te gaan. Om de ‘vier basisdoelen’ te verwezenlijken, passen wij ‘de 6 interactie basisprincipes’ toe. De basisprincipes zijn een onderdeel van de interactie begeleiding. Initiatieven waarnemen en volgen Zowel het jonge kind als het oudere kind neemt van natura initiatieven om zich te ontwikkelen en om contact met anderen te krijgen. Het initiatief kan soms heel klein, stil, traag, duidelijk of groot zijn. Het waarnemen van deze initiatieven is van groot belang om in contact met elkaar te komen. Door gericht te kijken en te luisteren naar kinderen, kunnen pedagogisch medewerkers initiatieven waarnemen, volgen en hierdoor ingaan op wat zij horen en zien. Initiatieven ontvangen (verbaal en non-verbaal) Ingaan op een initiatief van het kind betekent: het kind ontvangen. Door deze ontvangstbevestiging ondersteunen de pedagogisch medewerkers de ontwikkeling van een kind. Zij laten merken dat ze belangstelling hebben voor het kind en voor de initiatieven die het neemt.


5

Een ontvangstbevestiging kan zijn: toewenden, oogcontact maken, aai over de bol, op vriendelijke toon verbaal reageren, vriendelijke gezichtsuitdrukking/houding, meedoen, ja knikken, ja zeggen, herhalen wat het kind zegt. Zo’n positieve ontvangst stelt het kind gerust. Het kind merkt dat de pedagogisch medewerker hem begrijpt en voelt zich dan gezien, bevestigd en emotioneel veilig. Een kind dat zich emotioneel veilig voelt, durft meer initiatieven te nemen en kan zo zijn persoonlijke en sociale competenties verder ontwikkelen Benoemen Benoemen wil zeggen taal geven aan ons eigen handelen en aan datgene wat we zien bij kinderen. Door te benoemen wat we horen of zien, krijgen we contact met het kind. Daarnaast ondersteunt het benoemen de taalontwikkeling (persoonlijke competenties) Benoemen is verwoorden van eigen initiatieven, initiatieven van het kind, gebeurtenissen in de omgeving en alles wat er te zien is. De pedagogisch medewerker benoemt wat ze doet of gaat doen. Door het geven van informatie weet het kind wat er gaat gebeuren. Dit schept duidelijkheid en rust, zodat het kind zich emotioneel veilig voelt. Door initiatieven, emoties en gebeurtenissen van kinderen te benoemen en terug te koppelen naar de hele groep raken kinderen in interactie met elkaar. Deze interactie of anders gezegd deze sfeercommunicatie bevordert de sociale competenties en hierdoor raken kinderen bij elkaar betrokken en sociaal attent op elkaar. De overdracht van waarden en normen wordt gestimuleerd door sociaal wenselijk gedrag uit te vergroten en door complimenten te geven. (benoemen). Een voorbeeld: ‘Marco, ik zie dat je Patrick aan het helpen bent, je bent een kanjer.’ Door Marco in de groep een compliment te geven, wordt de aandacht op zijn initiatief gevestigd. Kinderen zien dat Marco sociaal wenselijk gedrag vertoont. Een compliment wil iedereen immers graag horen. Hierdoor nemen kinderen het goede voorbeeld over. Beurtverdeling In contact met kinderen is het wisselen van beurten belangrijk, zodat iedereen aan de beurt komt. De betrokkenheid, concentratie en geduld (persoonlijke competenties) van kinderen duurt langer als een kind weet dat het aan de beurt komt. Kinderen leren te luisteren en zich in te leven in elkaar (waarden en normen). Door andere kinderen bij het gesprek te betrekken, maken pedagogisch medewerkers kinderen sociaal attent op elkaar. Door te zorgen voor een goede beurtverdeling helpen ze het kind zich te ontwikkelen. Ze geven het kind de tijd en zorgen voor ruimte en rust die het nodig heeft om te reageren. Dit geeft het kind de emotionele veiligheid. Dit nodigt het kind uit om meer initiatieven te nemen. Leidinggeven, leiding nemen Leidinggeven is ‘kindvolgend’. Pedagogisch medewerkers geven het kind de leiding door het te volgen, bijvoorbeeld wanneer het een ‘gewenst initiatief’ neemt. We moedigen het kind aan meer initiatief te nemen door het positief te benoemen. Leiding nemen is ‘kindsturend’. Pedagogisch medewerkers nemen de leiding om het kind bij te sturen, bijvoorbeeld omdat het een ‘ongewenst initiatief’ neemt. Omdat een kind meer leert van een positieve bekrachtiging dan van een negatieve afwijzing, doen ze dit op een positieve, Pedagogisch beleidsplan SKW Januari 2015

6

respectvolle manier. Het ‘ongewenste initiatief wordt op een neutrale manier ontvangen. Daarna kiezen ze voor een positieve benadering om het initiatief naar ‘gewenst’ om te buigen. Een voorbeeld: ‘Ik zie dat jij (Mieke) de auto pakt van Esther, Esther was hiermee aan het spelen, jij wilt dit ook graag.’ Daarna wordt Mieke attent gemaakt op Esther door te benoemen wat dit met Esther doet. Vervolgens worden beiden gestimuleerd om samen een oplossing te zoeken. Ik benoeming In contact met kinderen is het belangrijk dat pedagogisch medewerkers zichzelf benoemen als ‘ik’(en dus niet met hun naam). Het kind leert zo het verschil tussen ‘ik’ en ‘jij’ en dat draagt bij aan de ontwikkeling van het ‘zelfbesef’. Bovendien druk je door de ‘ik-vorm’ uit dat je deel uitmaakt van de groep. De ik benoeming ondersteunt het leidinggeven en leiding nemen.


7

2. Locaties SKW heeft meerdere opvanglocaties in Wassenaar. Op locatie SKW De Schulpwei en SKW De Zijlwatering wordt opvang geboden voor kinderen van 0-12 jaar. Bij vso SKW van Heeckerenhuis en bso SKW De Kieviet worden kinderen van 4-12 jaar opgevangen. De kinderopvang is verdeeld in dagopvang en buitenschoolse opvang.  Hele dagopvang is voor kinderen van 0-4 jaar van 7.30-18.30 uur.  Halve dagopvang is voor kinderen van 0-4 jaar van 7.30-13.30 of van 12.30-18.30 uur. Met buitenschoolse opvang wordt opvang buiten schooltijd bedoeld voor kinderen van 4-12 jaar. SKW kent verschillende vormen van buitenschoolse opvang.  voorschoolse opvang (7.30-8.45 uur),  schoolwekenopvang (14.15-18.30 uur)  vakantieopvang (7.30-18.30 uur)  naschoolse opvang compleet is een combinatie van schoolwekenopvang en vakantieopvang 2.1 Groepsindeling De dagopvang biedt opvang aan kinderen van 0 tot 4 jaar, onderverdeeld in de leeftijdsgroep 0-2 jaar, 0-4 jaar en 2-4 jaar. Bij de dagopvang zijn dit stamgroepen. De buitenschoolse opvang biedt opvang aan kinderen van 4 tot 12 jaar, onderverdeeld in groepen van 4-7 jaar en 7-12 jaar. Dit zijn basisgroepen. Aan opvang in stamgroepen bij de dagopvang worden in Wet Kinderopvang andere eisen gesteld dan opvang in een basisgroep bij de buitenschoolse opvang. Kinderopvang SKW De Zijlwatering Stamgroep met leeftijd Aantal kinderen De Matroosjes 0-2 jaar

Max 9 kinderen

Gekwalificeerde pm-ers per dag 2 pedagogisch medewerkers

De Kornuiten 2-4 jaar

Max 14 kinderen

2 pedagogisch medewerkers

De Waterratjes 2-4 jaar

Max 14 kinderen


Basisgroep met leeftijd

Aantal kinderen

De Bevers 4-7 jaar

Max 20 kinderen


De Salamanders 4-7 jaar

Max 20 kinderen


De Kitesurfers 7-12 jaar

Max 20 kinderen


De Golfsurfers 7-12 jaar

Max 20 kinderen


De Windsurfers 7-12 jaar

Max 20 kinderen

2 pedagogisch medewerker


8

Kinderopvang SKW De Schulpwei Stamgroep met leeftijd Aantal kinderen De Zeeschildpadjes 0-4 jaar Max 12 kinderen/ 16 kinderen De Zeepaardjes 2-4 jaar Max 16 kinderen

Gekwalificeerde pm-ers per dag 2 pedagogisch medewerkers/ 3 pedagogisch medewerkers 2 pedagogisch medewerkers

Basisgroep met leeftijd

Aantal kinderen

De Zeehonden 4-7 jaar

Max 20 kinderen


De Zeeleeuwen 4-7 jaar

Max 20 kinderen


De Zeekanjers 7-12 jaar

Max 20 kinderen


De Zeebonken 7-12 jaar

Max 20 kinderen


Sportbso Topsporters 4-7 jaar Sportbso Fit 7-12 jaar

Max 20 kinderen


Max 20 kinderen


Sportbso Kidz 7-12 jaar

Max 20 kinderen


Buitenschoolse opvang SKW De Kieviet Basisgroep met leeftijd

Aantal kinderen

Dwergarend 4-7 jaar

Max 20 kinderen


Torenvalk 7-12 jaar

Max 20 kinderen


Voorschoolse opvang Van Heeckerenhuis Basisgroep met leeftijd

Aantal kinderen

1 groep 4-12 jaar

Max 15 kinderen


2.2 Gebruik Ruimtes Op elke locatie heeft iedere groep een eigen groepsruimte, behalve de sportbso. De sportbsogroep 7-12 jaar hebben een vaste groepstafel in de sportkantine van Blauw-Zwart en de sportbsogroep 4-7 jaar wordt opgevangen in de centrale hal van SKW De Schulpwei. Aan het begin en het einde van de dag worden groepen samengevoegd. Dit wordt gedaan vanwege een lagere kindbezetting en “het vierogenprincipe” (zie hoofdstuk 2.4) . SKW zorgt voor continuïteit door zoveel mogelijk dezelfde groepen samen te voegen. Kinderen kennen Pedagogisch beleidsplan SKW Januari 2015

9

hierdoor ook de pedagogisch medewerkers en kinderen van de andere groep. Kinderen verlaten de groep wanneer zij buitenspelen, willen spelen bij een vriendje in de andere groep of wanneer zij activiteiten doen in de extra activiteitenruimte. Het kan wel eens voorkomen dat groepen worden samengevoegd als daar aanleiding toe bestaat. De aanleiding kan zijn dat door overmacht, bijvoorbeeld onverwachts zieke pedagogisch medewerker, tijdelijk geen pedagogisch medewerker voor een groep aanwezig is. In principe wordt bij uitval van een pedagogisch medewerker altijd vervanging gezocht, maar dat lukt niet altijd direct. In dit geval is de reden voor samenvoeging gelegen in de personeelsbezetting. Ook op dagen dat de kindbezetting laag is op bijvoorbeeld woensdag of tijdens de vakanties worden groepen samengevoegd. Bij het samenvoegen van groepen wordt altijd rekening gehouden met de leidster-kind ratio, zodat er niet meer kinderen worden opgevangen door een pedagogisch medewerker dan is toegestaan. De leidster-kind ratio wordt in theorie met een uur overschreden, een half uur in de ochtend en een half uur aan het einde van de dag. De praktijk wijst uit dat aan het begin van de dag en het einde van de dag het aantal kinderen dusdanig laag is dat er geen sprake is van overtreding van de leidster-kind ratio. Op de dagen dat er per groep meer dan 9 of 14 kinderen zijn, begint de tweede pedagogisch medewerker om 8.30 uur en werkt tot 17.15 uur. SKW vindt het belangrijk dat kinderen zich veilig voelen en kiest daarom voor een vast team van pedagogisch medewerkers per groep. Daarnaast beschikt SKW over een eigen invalpoule met pedagogisch medewerkers, die collega’s vervangen bij vakantie, ziekteverlof en zwangerschapsverlof. De ouders en kinderen worden geïnformeerd via het mededelingenbord naast de deur over wie er die dag aanwezig zijn. 2.3 Stamgroepen

SKW heeft de voorkeur voor een horizontale groepsindeling bij de baby’s en peuters. Het grootste voordeel hiervan is dat pedagogisch medewerkers op deze manier optimaal kunnen inspelen op de ontwikkelingsfases en belevingswereld van de kinderen. De vraag voor opvang van 0-2 jaar of 2-4 jaar is niet altijd te plannen, zoals SKW dat graag ziet. Hierdoor zijn we genoodzaakt om soms af te wijken van de leeftijdsgroep. De groep wordt dan tijdelijk een verticale groep van 0-4 jaar. 2.3.1 Stamgroep 0-2 jaar Inrichting lokaal Het lokaal is helemaal ingericht op deze leeftijdsgroep. Het accent ligt op veiligheid. Het lokaal zorgt voor een gevoel van emotionele veiligheid doordat het overzichtelijk en voorspelbaar is. Baby’s en dreumesen kunnen de pedagogisch medewerkers altijd zien. Er zijn plekjes waar de kinderen beschut/afgeschermd kunnen spelen als daar behoefte aan is. Zo’n plekje kan bijvoorbeeld een box zijn. Pedagogisch medewerkers zorgen voor zo veel mogelijk rust op de groep, zodat deze kwetsbare doelgroep niet overprikkeld raakt. Fysieke veiligheid en hygiëne zijn te waarborgen, omdat al het materiaal is afgestemd op deze leeftijdsgroep. Bijvoorbeeld kleine kraaltjes zijn niet aanwezig. De baby’s die nog niet kunnen kruipen of lopen hebben een veilige plek in de grondbox. De dreumesen hebben genoeg ruimte om te staan, te schuiven en te sjouwen. Dit is waar zij veel behoefte aan hebben.


10

Passend speelmateriaal Het speelmateriaal is passend op deze leeftijdsgroep. Het sluit precies aan bij de ontwikkeling, waardoor kinderen veel speelplezier hebben en op alle ontwikkelingsgebieden gestimuleerd worden. Het speelgoed is vaak stevig, grof en eenvoudig schoon te maken. Flexibel dagritme Voor baby’s en dreumesen zijn flexibele slaap- en eettijden prettig. Er is niet een vast dagritme, maar er wordt gekeken naar het dagritme van elk kind afzonderlijk. Zo sluit het ritme op de dagopvang aan bij het ritme van thuis. Passende activiteiten De activiteiten die worden aangeboden zijn passend bij deze leeftijdsgroep. Het zijn voornamelijk sensomotorische activiteiten gericht op ontdekken, zoals: Snoezelen, spelen met water en zand, ontdekken van muziek en geluid en klimmen op speelkussens. Combinatie baby’s en dreumesen De baby’s worden gestimuleerd door de aanwezigheid van dreumesen. Het kan hen soms net een zetje geven om toch te gaan kruipen of te gaan staan, “achter de grote kinderen aan”. Overstap naar peutergroep De leeftijd van twee jaar is een goede leeftijd om van groep te veranderen. Een 2-jarige is doorgaans niet meer eenkennig en kan meestal al lopen. Hij is toe aan nieuwe uitdagingen. De overstap gaat geleidelijk, doordat kinderen al af en toe op de peutergroep komen spelen. Voor kinderen kan het leuk zijn om activiteiten buiten de eigen stamgroep te ondernemen. Ook hierin volgen de pedagogisch medewerkers hun initiatieven. Kinderen, die toe zijn aan extra uitdaging, krijgen zo de kans hun sociale vaardigheden te oefenen met andere kinderen en pedagogisch medewerkers. Omdat er buiten de eigen stamgroep andere materialen en spelmogelijkheden zijn, wordt ook de persoonlijke ontwikkeling gestimuleerd. 2.3.2. Stamgroep 2-4 jaar Inrichting lokaal. Het lokaal is ingericht op deze leeftijdsgroep en hun interesses. Het accent ligt op een uitdagende inrichting. Door de inrichting wordt ook de zelfstandigheid gestimuleerd. Pedagogisch medewerkers zorgen dat kinderen zoveel mogelijk zelf kunnen pakken door de materialen op kindhoogte neer te zetten. De groepsruimte is overzichtelijk ingedeeld in hoeken, waardoor de kinderen zich veilig voelen en geconcentreerd kunnen spelen, bijvoorbeeld huishoek, bouwhoek, autohoek, zand-waterhoek. In elke hoek worden verschillende persoonlijke competenties/ ontwikkelingsgebieden gestimuleerd. Passend speelmateriaal. Het speelmateriaal is helemaal passend op deze leeftijdsgroep. Het sluit precies aan bij de ontwikkeling, waardoor kinderen veel speelplezier hebben en op alle ontwikkelingsgebieden gestimuleerd worden. Het speelmateriaal biedt genoeg uitdaging, omdat er niet met veiligheid van baby’s en dreumesen rekening gehouden hoeft te worden, zoals bij kralen, hamertje tik. Voor de oudere peuters is het ook mogelijk om af en toe bij de buitenschoolse opvang te spelen. Dit zorgt ervoor dat het spelen uitdagend blijft.


11

Evenwichtig dagritme. Er is een duidelijker en evenwichtiger dagritme dan in de groep van baby’s en dreumesen. De peuters herkennen het dagritme en weten hoe de dag gaat verlopen. Dit geeft hen een veilig gevoel. Dit bevordert het spelend leren. Passende activiteiten. Er kunnen passende activiteiten gedaan worden, waarbij ingespeeld kan worden op de interesses en belevingswereld van de kinderen. Er is veel gelegenheid tot interactie tussen de pedagogisch medewerker en de groep kinderen, omdat de kinderen ongeveer op hetzelfde ontwikkelingsniveau zitten. Doordat er minder verzorgingsmomenten zijn dan op de groep 0-2 jaar is er veel tijd voor gesprekjes met de kinderen, spelletjes, activiteiten uit de voor-en vroegschoolse educatie (VVE) methode en ontwikkeling stimulerende activiteiten. Leeftijdsgenootjes. Kinderen in deze leeftijd hebben steeds meer behoefte aan spelen met leeftijdsgenootjes, dus er is veel gelegenheid tot interactie onderling en vriendschappen. Er ontstaan vaak al hechte vriendschappen op deze leeftijd. Kinderen leren ook veel van elkaar en stimuleren elkaar, doordat ze in dezelfde fase van hun ontwikkeling zijn. Overstap naar buitenschoolse opvang en school Wanneer ouders kiezen voor buitenschoolse opvang dan is dat mogelijk op dezelfde locatie. Ook al zijn de bijna 4 jarigen vaak toe aan de basisschool. In de praktijk is het toch een grote stap. Doordat de kinderen al bekend zijn met de opvanglocatie en de pedagogisch medewerkers is de overgang naar de buitenschoolse opvang minder groot. De bijna kleuters kunnen al af en toe een kijkje nemen bij de buitenschoolse opvang. 2.3.3 Stamgroep 0-4 jaar De groepsruimte is ingericht voor beide leeftijdsgroepen. De dagindeling van beide leeftijdsgroepen loopt vaak om en om. Wanneer peuters behoefte hebben aan actief spel of een andere activiteit is dat vaak op het moment dat de baby’s slapen. Wanneer de peuters slapen of rusten is er ruimte voor spel van baby’s en dreumesen. 2.3.4. Basisgroep 4-7 jaar Inrichting groepsruimte De basisgroepen zijn gekoppeld aan een eigen groepsruimte. Kinderen in deze leeftijd hebben naast zelfstandigheid nog steeds behoefte aan geborgenheid. De groepsruimte is overzichtelijk ingedeeld in hoeken, waarbij ook beschutte plekjes zijn buiten het zicht van de pedagogisch medewerker. De kinderen kunnen gebruik maken van andere ruimtes als ze in hun ontwikkeling daar aan toe zijn, afhankelijk van de verantwoordelijkheid die ze kunnen dragen. Zo kunnen ze bijvoorbeeld bij een vriendje in een andere groep eten of spelen. Nieuw in deze groep is de fantasiehoek. De ontwikkelingsgebieden die in deze hoek aan bod komen zijn de sociaal-emotionele en persoonlijke competenties. De achterliggende gedachte van een fantasiehoek is dat kinderen (ingrijpende) gebeurtenissen of ervaringen spelenderwijs nabootsen en verwerken. Thema’s kunnen zijn: ziekenhuis, restaurant, snackbar, winkel, feest, enz.. Pedagogisch medewerkers kunnen samen met de kinderen een huishoek aankleden met materialen van het gekozen thema.


12

Passend speelmateriaal Het speelmateriaal is passend voor deze leeftijdsgroep en is toegespitst op de fijne en grove motoriek en de sociale interactie onderling. Rond deze leeftijd ontstaat er steeds meer samenspel en onderlinge interactie tussen de kinderen. Het speelmateriaal waar ze vaak naar uitkijken zijn hun vriendjes. De fijne motoriek is belangrijk voor het schoolgaande kind, tekenen, puzzelen, prikken, schrijven en leren knippen. De afwisseling van fijne en grove motoriek is van belang, tikkertje, hinkelen, stoeien, graven, bouwen, stenen, klimmen en fietsen. Ze vinden het ook fijn om allerlei soorten materialen en kosteloos materiaal door elkaar te gebruiken om nieuwe dingen te ontdekken. De passende materialen zijn onder te verdelen in de volgende categorieën: rustig spel, bewegingsspel, ontdekkingsspel, creatief spel, constructiespel, fantasiespel, gezelschapsspel en elkaar. Dagritme Het dagritme bij de buitenschoolse opvang is niet altijd hetzelfde. Dat komt doordat de middagen soms kort en soms lang zijn (woensdagmiddag). Daarnaast hebben de vakanties een specifiek dagritme. Er wordt een goede balans tussen vrij spel, georganiseerde activiteiten, eet-en drinkmomenten en rustmomenten geboden, waarbij de initiatieven van de kinderen gevolgd worden. Juist kinderen in deze leeftijdsgroep hebben warme aandacht van de pedagogisch medewerker nodig na een drukke schooldag. Passende activiteiten Er kunnen passende activiteiten gedaan worden, waarbij ingespeeld wordt op de belevingswereld en interesses van de kinderen. (zie hoofdstuk 4: activiteitenaanbod) De kinderen mogen daarbij meedenken en meebeslissen welke activiteiten dat zijn. Pedagogisch medewerkers tonen respect voor de autonomie van kinderen door de kinderen eigen ideeën in te laten brengen en kinderen zelf dingen te laten ondernemen door middel van kinderparticipatie. Leeftijdsgenootjes De buitenschoolse opvang is een fantastische proeftuin voor de sociale ontwikkeling van kinderen. Ze leren op een natuurlijke wijze omgaan met elkaar in hun vrije tijd. Ze oefenen met verschillende groepsrollen, verantwoordelijkheid nemen en het incasseren van verlies. Nieuw in de groep van 4 tot 7 jaar is het kind ruimte geven voor zelfbepaling. Dat wil zeggen dat pedagogisch medewerkers kinderen volgen, waarnemen, vragen stellen, afspraken maken en zelfstandigheid bevorderen. Een kind is pas verantwoordelijk als: het kan luisteren, afspraken begrijpt en afspraken na komt. Dat gaat niet van het een op het ander moment. Een kind heeft tijd nodig om dit te begrijpen. Overstap naar oudste bso groep Een kind tussen de 6 en 7 jaar kan aangeven dat ze bij een bso groep 7-12 jaar willen gaan spelen. De pedagogisch medewerkers nemen de initiatieven van het kind waar en gaan hier vervolgens kindvolgend op in. Door kinderen de ruimte te geven van zelfbepaling, het stimuleren van de persoonlijke competenties en te begeleiden naar zelfstandigheid, verloopt de overgang van jongste naar oudste groep gelijkmatiger.


13

2.3.5 Basisgroep 7-12 jaar Inrichting groepsruimte Elke basisgroep heeft een aangewezen groepsruimte waar men eet. De basisgroepen zijn niet gekoppeld aan een eigen groepsruimte. Kinderen vanaf 7 jaar worden steeds zelfstandiger. De kinderen maken gebruik van de verschillende ruimtes die aanwezig zijn. De basisgroepen zijn gevarieerd ingericht met spelmateriaal en activiteitenhoeken aangepast aan de behoefte van de kinderen van deze leeftijdscategorie. Naarmate de kinderen ouder worden hebben zij niet alleen meer ruimte nodig voor zelfbepaling maar ook meer ruimte nodig voor privacy. Ze zijn gerichter bezig met huiswerk, onderlinge geheimpjes, hechte vriendschappen of rustig een goed boek lezen. Daar wordt bij de inrichting van de groepsruimte rekening mee gehouden. Passend speelmateriaal Kinderen krijgen meer ruimte en vrijheid om zelf uitdagende speelmaterialen en activiteiten uit te kiezen. Voorbeelden van de keuzemogelijkheden voor kinderen: schoolhoek, kookhoek, chill hoek, barbie hoek, lego hoek, spelletjeshoek, ontdekhoek, crea hoek, buiten/natuurhoek, verkleedhoek, computerhoek, huiswerkhoek, timmerhoek. Dagritme Het dagritme bij de buitenschoolse opvang is niet altijd hetzelfde. Dat komt doordat de middagen soms kort en soms lang zijn (woensdagmiddag). Daarnaast hebben de vakanties een specifiek dagritme. Er wordt een goede balans tussen vrij spel, georganiseerde activiteiten, eet- en drinkmomenten en rustmomenten geboden, waarbij de initiatieven van de kinderen gevolgd worden. Passende activiteiten De kinderen voelen zich meer gezien en gehoord, beleven een fijne tijd bij de buitenschoolse opvang door eigen ideeën in te brengen en zelfstandig dingen te mogen ondernemen.(bv: zelf de boodschappen te betalen in de winkel) De initiatieven van de kinderen worden hierin gevolgd. Leeftijdsgenootjes De onderlinge verbondenheid tussen kinderen, het emotioneel klimaat van de groep of groepssfeer en de groepscohesie is erg belangrijk in deze leeftijdsgroep. Is deze positief, prettig of juist negatief, spanningsvol, druk of agressief. Dit kan afhangen van bepaalde kwaliteiten van de kinderen die overheersen. Dan is het belangrijk om deze kwaliteiten in een positief daglicht te zetten. Door samen met de kinderen over waarde en normen te praten leren ze zich in te leven in een ander. Hierop wordt ingespeeld door subgroepjes te maken, rollenspel met kinderen te doen of activiteiten voor jongens en meisjes te doen of juist een jongensactiviteit of alleen een meisjesactiviteit Voorbereiding op voortgezet onderwijs Als de kinderen in groep 8 zitten, verlaten ze meestal de buitenschoolse opvang. Het is belangrijk dat ze bij de buitenschoolse opvang al zelfstandige stappen hebben mogen zetten, zodat de overgang naar nog meer zelfstandigheid geleidelijk gaat. Pedagogisch medewerkers


14

gaan in overleg met ouders en kinderen en stemmen af wat het kind al zelfstandig kan. Dit wordt vastgelegd in het afsprakenformulier. 2.4 Vierogenprincipe bij SKW Op 1 juli 2013 is het ’vierogenprincipe’ bij de dagopvang 0-4 jaar ingegaan. Dit principe houdt in dat er altijd een volwassene moet kunnen meekijken of meeluisteren met een beroepskracht. Een beroepskracht mag nog steeds alleen op de groep staan, zolang maar op elk moment een andere volwassenen de mogelijkheid heeft om mee te luisteren of kijken. Er kan op verschillende wijze invulling worden gegeven aan het vier ogenprincipe. Door ‘personeelsinzet’, ‘bouwtechnische aanpassingen’ of ‘audio/videoverbinding’ kan hieraan worden voldaan. 2.4.1 Personeelsinzet Op een locatie van SKW zijn altijd minimaal twee personen aanwezig. Wanneer op een kleine locatie door het kindaantal slechts één pedagogisch medewerker nodig is, is er altijd meer dan één persoon aanwezig. Er wordt dan als extra paar ogen een kantoormedewerker of schoolmedewerker ingezet. Door het combineren van dagopvang met buitenschoolse opvang op de grotere locaties is ook aan de randen van de dag voldoende personeelsinzet. Bij SKW heerst een open cultuur waarin iedere medewerker door de ruimte van een andere groep kan lopen. Om de groepsrust te bewaren wordt dit beperkt, maar in principe zijn alle groepen continu toegankelijk. 2.4.2 Bouwtechnische aanpassingen Op alle locaties is met de bouw rekening gehouden met het vierogenprincipe. Sanitaire ruimtes hebben een doorkijkmogelijkheid vanuit de groep door middel van lage deuren of glas in een muur. Verder geldt voor alle locaties dat commodes in de groepsruimte zijn geplaatst, waarop zicht is door collega’s. Ook wanneer een medewerker alleen op een groep aanwezig is, kan ieder moment een collega van een andere groep binnen komen en zien wat er gebeurt. Wanneer een medewerker alleen op de groep staat tijdens pauzetijden, staat de deur open op een kier. 2.4.3 Audio/video verbinding Wanneer er binnen kinderen slapen en/of medewerkers buiten zijn met andere kinderen, wordt altijd een babyfoon gebruikt om te volgen wat er binnen gebeurt. Tijdens de pauze van de medewerkers gaat de babyfoon naar de andere groep, wanneer een pm-er alleen op de groep staat. 2.5 Ruilen van dagen en extra opvang 2.5.1 Aanvraag extra dag(deel) Ouders kunnen een wijziging van dagen of dagdelen schriftelijk aanvragen. Voor een vermindering van dagen of dagdelen wordt de opzegtermijn van 1 maand in acht genomen. 2.5.2 Incidentele wisseling van dagen Wisselen van dagen is incidenteel mogelijk. Ouders doen navraag bij de desbetreffende groep. Aan het wisselen van dagen zijn geen kosten verbonden, maar wel een aantal basisspelregels:  Ruilen van een dag is mogelijk zowel 9 kalenderdagen ‘achteruit’ als 9 dagen ‘vooruit’ binnen uw pakket.  In geval van feesten sluitingsdagen (bijv. 1e kerstdag), is het niet mogelijk een andere dag opvang te hebben. Pedagogisch beleidsplan SKW Januari 2015

15



Het kinderaantal, de personeelsbezetting en de activiteiten moeten de wisseling toestaan. Als de bezetting het toelaat maar er zijn al andere plannen gemaakt (waarbij extra kinderen niet mogelijk zijn), kunnen de medewerkers de aanvraag voor ruiling weigeren

Spelregels per pakket Ruilen Dagopvang: Bij de dagopvang 0-4 jaar hebben ouders de mogelijkheid een contractdag 9 kalenderdagen voor- of achteruit te ruilen, conform de basisspelregels. Ruilen in BSO Schoolweken: Bij schoolwekenopvang hebben ouders de mogelijkheid een contractdag 9 kalenderdagen voor- of achteruit te ruilen voor een andere schoolwekendag, conform de basisspelregels. Het maakt hierbij niet uit of het een lange of korte middag is. De prijs voor een middag opvang bij de bso is voor elke middag hetzelfde. Wanneer incidenteel extra opvang wordt afgenomen is dit wel op basis van uren en is een woensdagmiddag duurder. Ruilen in BSO Vakanties: Bij vakantieopvang hebben ouders de mogelijkheid een contractdag te ruilen binnen de vakantieweek. Wanneer een schoolvakantie meer dan week is, geldt opnieuw 9 kalenderdagen voor- of achteruit kan worden geruild, conform de basisspelregels. Ruilen bij een Compleet BSOpakket: Hiervoor gelden dezelfde afspraken als bij ruilen in schoolweken en ruilen in vakanties, conform de basisspelregels. Een vakantiedag en een schoolwekendag zijn niet uitwisselbaar. Studiedagen: Het ruilen van studiedagen is niet mogelijk. Als ouders regelmatig een dag willen ruilen, betreft het een structurele aanvraag. Hiervoor kunnen ouders contact opnemen met de plaatsingsadministratie, waar een wijziging van de opvang wordt aangevraagd. 2.5.3 Extra opvang Het kan voorkomen dat ouders hun kind extra willen laten opvangen. Dit kan worden aangevraagd bij de pedagogisch medewerkers van de groep van uw kind(eren). Het extra opvangen is alleen mogelijk als de werkelijke bezetting het op die dag toelaat op de groep van uw kind, zie eerdergenoemde basisspelregels. De ouders ondertekenen een aanvraagformulier. Aan extra dagen zijn kosten verbonden. De bedragen zijn terug te vinden in de mailing over de nieuwe prijs of op de website van SKW, kinderdagverblijven-wassenaar.nl. Het aanvraagformulier wordt ondertekend door één ouder en de pedagogisch medewerker van de groep en gaat vervolgens naar de plaatsingsadministratie. De plaatsingsadministratie verwerkt de aanvraag en verzorgt de factuur naar de ouders.


16

3.Zorg en verzorging 3.1 Wennen De eerste dagen bij de kinderopvang zijn altijd spannend. Kinderen moeten wennen en vertrouwd raken aan de nieuwe situatie: de ruimte, het dagritme, de pedagogisch medewerkers en de groepsgenootjes. Omdat dit vertrouwd raken belangrijk is voor het gevoel van emotionele veiligheid, neemt SKW rustig de tijd voor het wenproces, nog voor de officiële ingangsdatum van de kindplaatsing. Een pedagogisch medewerker van de groep waar het kind geplaatst is, neemt voor de ingangsdatum contact met de ouders op. Deze pedagogisch medewerker nodigt hen uit om kennis te maken tijdens een intakegesprek en maakt afspraken over het wennen en het aantal wendagen. Afhankelijk van de leeftijd van het kind komen kinderen 1 tot 3 keer wennen. De duur van het wennen is ongeveer 2 tot 4 uur. De pedagogisch medewerkers zorgen ervoor dat er extra tijd en aandacht is voor het nieuwe kind en voor zijn ouders. Het maximaal aantal kinderen per pedagogisch medewerker wordt tijdens het wennen niet overschreden. Ook als een kind overgaat naar een andere groep besteden de pedagogisch medewerkers daar tijd en aandacht aan, zodat hij rustig kan wennen. Eerst gaat het kind een paar keer spelen op de nieuwe groep. Als dat goed gaat mag hij een keertje blijven eten of slapen. Zo bouwen zij het wennen op tot aan de overgangsdatum. De pedagogisch medewerkers kijken hierbij goed naar het kind en schatten in wat het kind nodig heeft om de overgang zo soepel mogelijk te laten verlopen. Omdat de locaties van SKW niet groot zijn en de dagopvang en de buitenschoolse opvang in 1 pand zitten, kennen de kinderen elkaar en de pedagogisch medewerkers al een beetje. Hierdoor verloopt het wennen bij overplaatsing naar een andere groep over het algemeen soepel. 3.2 Persoonlijke spullen Elk kind heeft bij SKW een eigen opbergplek. Deze eigen plek binnen de groep is goed voor het gevoel van emotionele veiligheid bij het kind. Bij de dagopvang is dat een mandje en op de buitenschoolse opvang een laatje. Hierin bewaart het kind zijn persoonlijke spullen, zoals een setje schone kleren, een knuffel of knutsels. Het mandje of laatje dient ook als postvak. Soms worden de traktaties van andere kinderen erin gedaan. Daarnaast hebben de kinderen een vaste kapstok en een eigen “luizenzak” voor hun jas. 3.3 Dagritme 3.3.1 Dagritme dagopvang Baby’s hebben nog hun eigen ritme van spelen, slapen, voeden en verschonen. Dit ritme houden de pedagogisch medewerkers op de babygroep zoveel mogelijk aan. Langzamerhand gaan de baby’s steeds meer mee in het dagritme van de peutergroep. Dit gebeurt in afstemming met de ouders. Door het bieden van dagelijkse terugkerende activiteiten en rituelen op de peutergroep zorgt SKW voor een gevoel van veiligheid bij de kinderen. Variatie in de invulling van de activiteit zorgt ervoor dat de ontwikkeling van alle persoonlijke competenties aan bod komen.


17

De activiteiten vinden niet iedere dag op precies hetzelfde tijdstip plaats maar de volgorde is wel altijd hetzelfde:  De kinderen worden gebracht. Er wordt door de pedagogisch medewerker voor ieder kind een moment genomen voor begroeting, overdracht van zijn ouders en samen afscheid nemen van zijn ouders. Het kind voelt zich gezien en gehoord en begint op een positieve manier aan zijn dag. De aanwezigheid van het kind wordt bijgehouden op een presentielijst.  Vrij spelen  Verschoonronde  Fruit eten en limonade of afgekoelde thee drinken  Bewegingsactiviteit of (VVE) activiteit  Vrij spelen binnen of buiten  Lunch  Verschoonronde  Slapen/rusten of rustig spelen  (VVE) activiteit binnen of buiten  Belegde cracottes of rijstwafels eten  Verschoonronde  Vrij spelen  Soms wordt er nog iets kleins te eten aangeboden, zoals een biscuitje of een soepstengel.  De kinderen worden opgehaald door hun ouders. Er wordt tijd gemaakt voor overdracht naar de ouders. Door middel van een goede overdracht zijn alle collega’s (ook als groepen zijn samengevoegd) die de dag “sluiten” op de hoogte van de bijzonderheden van de kinderen. Daarnaast wordt er tijd gemaakt voor afscheid nemen. De naam van het kind wordt afgevinkt op de presentielijst. 3.3.2 Dagritme buitenschoolse opvang Ook op de buitenschoolse opvang bestaat het dagritme uit dagelijks terugkerende activiteiten en eet- en drinkmomenten. Wel hebben deze kinderen meer behoefte aan vrijheid en zelfbepaling. Een globale dagindeling:  De kinderen komen onder begeleiding van pedagogisch medewerkers lopend of met de bus uit school. Sommige kinderen komen zelfstandig naar de bso toe. Ouders hebben hier toestemming voor gegeven. (afsprakenformulier).  Vrij spelen.  Fruit en belegde cracottes of rijstwafels eten, met thee of limonade. (op de sportbso 712 jaar boterhammen).  Kinderen kiezen zelf wat ze gaan doen: Vrij spelen, huiswerk maken, meedoen met een activiteit.  Aan het einde van de dag wordt soms nog iets kleins te eten aangeboden, zoals een biscuitje of een soepstengel.  Kinderen worden opgehaald door hun ouders. Er wordt tijd gemaakt voor de overdracht naar de ouders. De kinderen en pedagogisch medewerkers geven elkaar een high-five en de naam van het kind wordt afgevinkt op de presentielijst. Op woensdag komen de kinderen eerder uit school en lunchen zij op de buitenschoolse opvang. Op studiedagen en in de vakanties komen kinderen een hele dag naar de buitenschoolse opvang. De pedagogisch medewerkers zorgen elke vakantie voor een Pedagogisch beleidsplan SKW Januari 2015

18

uitdagend vakantieprogramma met veel verschillende activiteiten. 3.3.3 Dagritme voorschoolse opvang SKW biedt tijdens schoolweken van 7.30-8.45 uur voorschoolse opvang aan op 3 locaties in Wassenaar. Afhankelijk van de schooltijd van de kinderen worden zij tussen 8.15 en 8.30 uur lopend of met de taxi naar school gebracht. Tijdens de voorschoolse opvang is er vooral ruimte voor vrij spel. Kinderen hebben hun ontbijt al thuis gehad. 3.4 Vervoer van en naar school Aan vervoer van en naar school zijn geen wettelijke eisen gesteld. Het is aan de kinderopvang zelf om het veilig te regelen. Bij de locaties van SKW waar de kinderen op loopafstand van school zitten, worden de kinderen door de pedagogisch medewerkers lopend naar school gebracht of opgehaald. Wanneer de afstand te ver is maakt SKW gebruik van professioneel busvervoer verzorgt door Brouwers Tours en Van Steeg. Ook hier worden de kinderen altijd begeleid door een of meerdere pedagogisch medewerkers. Het aantal pedagogisch medewerkers wordt afgestemd op het aantal kinderen dat wordt opgehaald. Voor het vervoer met de bus houden pedagogisch medewerkers zich aan de volgende regels: Alle kinderen hebben een eigen zitplaats en gordels (indien aanwezig) worden vastgemaakt. Er wordt uitgegaan van een eigen zitplaats per kind. Het streven is om kinderen maximaal een kwartier te laten wachten op school. Verder informatie voor de pedagogisch medewerkers is terug te vinden in het vervoersprotocol. Pedagogisch medewerkers weten aan de hand van de buslijst welke kinderen uit school opgehaald moeten worden. Ook de basisscholen (leerkrachten) krijgen elke maand deze lijst. 3.4.1. Voorschoolse opvang De kinderen die de vso SKW de Kieviet bezoeken worden met de taxi naar de Bloemcampschool gebracht. De kinderen van de Kievietschool worden naar de klas gebracht. Hiervoor zijn presentielijsten opgesteld waarop per maand staat aangegeven welke kinderen worden weggebracht. De kinderen die vso SKW De Zijlwatering en vso SKW van Heeckerenhuis bezoeken, worden lopend naar school gebracht. Hiervoor zijn presentielijsten opgesteld waarop per maand staat aangegeven welke kinderen worden weggebracht. 3.4.2. Naschoolse opvang De kinderen die SKW de Kieviet bezoeken zijn afkomstig van twee verschillende scholen in Wassenaar. De kinderen van de Kievietschool worden uit de klas gehaald. De kinderen van de Bloemcampschool worden met de bus uit school gehaald en naar de bso gebracht. De kinderen die SKW De Schulpwei en sportbso Fit-Kidz bezoeken zijn afkomstig van verschillende scholen in Wassenaar. Alle kinderen worden van school naar de bso vervoerd met een bus. De kinderen van SKW De Zijlwatering worden door de pedagogisch medewerkers lopend van de verschillende scholen gehaald. Het is van essentieel belang dat ouders mondeling of via de afmeldlijn doorgeven wanneer hun kind geen gebruik maakt van de opvang. Mocht er geen afmelding zijn door de ouders, Pedagogisch beleidsplan SKW Januari 2015

19

maar op school door een andere ouder of leerkracht worden aangegeven dat het kind niet meegaat, dan nemen de pedagogisch medewerkers het kind altijd van school mee naar de bso en nemen dan contact op met de ouder. Dit voorkomt veel verwarring en discussie op school bij het halen en brengen. 3.5 Overgangsmomenten Zowel op de dagopvang als op de buitenschoolse opvang wordt er veel tijd en aandacht besteed aan de “overgangsmomenten”. Dit zijn de momenten waarop het dagritme over gaat van de ene activiteit naar de andere activiteit. Dit kan bijvoorbeeld de overgang van vrij spelen naar de lunch zijn of de overgang van buiten spelen naar het naar binnen gaan. Doel van de overgangsmomenten in het dagritme is dat de kinderen de overgang ervaren als iets gezamenlijks en vanzelfsprekends. Een paar minuten voor een verandering in het programma geven pedagogisch medewerkers aan dat iets anders gaat gebeuren. Kinderen worden daarbij zoveel mogelijk persoonlijk aangesproken. Kinderen krijgen een taak in het overgangsmoment (bijvoorbeeld het opruimen van speelgoed) en voelen zich betrokken bij het geheel. Op deze manier worden kinderen gestimuleerd in hun ontwikkeling. Soms gaat het overgangsmoment gepaard met een liedje. Dit zorgt ervoor dat kinderen de overgang als prettig ervaren. Om kinderen meer houvast te geven, kan er door pedagogisch medewerkers voor gekozen worden om het dagritme visueel te maken door middel van plaatjes of foto’s. 3.6 Verschonen Om de circa 2 uur wordt de luier van de baby nagekeken en indien nodig verschoond. Poepluiers worden altijd direct verschoond. Bij baby’s ligt het verschoonkussen in verticale richting. Zo kunnen de pedagogisch medewerkers de kinderen recht aankijken tijdens het verschonen. Het moment van verschonen is bij uitstek een moment van individuele aandacht tussen pedagogisch medewerker en kind. De pedagogisch medewerker benoemt wat ze gaat doen (de kinderen weten wat er gaat gebeuren en voelen zich op hun gemak) en speelt bijvoorbeeld een kiekeboe-spelletje met de baby. De pedagogisch medewerkers stimuleren de baby’s, dreumesen en peuters om zelf mee te werken tijdens het verschonen en het aan- en uitkleden. Het tempo is afgestemd op het kind. Zodra kinderen kunnen lopen wordt er vaak staand verschoond. Op de peutergroep zijn vaste verschoonrondes, maar ook hier worden poepluiers altijd direct verschoond. 3.7 Zindelijk worden Op de peutergroep gaan kinderen die zindelijk zijn tijdens de verschoonrondes naar het toilet. Tussendoor mogen zij natuurlijk ook. De kinderen, die nog niet zindelijk zijn, maken de pedagogisch medewerkers van de peutergroep vertrouwd met het potje of het toilet. Zij krijgen een “plaskaart” waar zij stickers op mogen plakken als zij op het potje of het toilet hebben geplast of gepoept. De pedagogisch medewerkers overleggen met ouders hoe het zindelijk worden verloopt. Als er wordt besloten om het kind zonder luier te laten lopen, vragen pedagogisch medewerkers om een extra setje verschoonkleren in het mandje. Het is voor het gevoel van emotionele veiligheid beter als het kind na een ongelukje gewoon zijn eigen kleding kan dragen. Als de kinderen naar het toilet zijn geweest wassen zij hun handen met zeep. Uit hygiënisch oogpunt wordt door de pedagogisch medewerkers veel tijd besteed aan het leren van de handen wassen. Ook voor de jongste kinderen van de buitenschoolse opvang zijn er in het dagprogramma vaste momenten ingebouwd om naar het toilet te gaan. Er wordt neutraal gereageerd op Pedagogisch beleidsplan SKW Januari 2015

20

“ongelukjes” en er zijn reservekleren aanwezig. Wanneer uw kind regelmatig een “ongelukje” heeft, is het verstandig om eigen reservekleding mee te geven. 3.8 Slapen Baby’s hebben hun eigen slaapritme. De pedagogisch medewerkers proberen hier voor elk kind zoveel mogelijk rekening mee te houden. De pedagogisch medewerkers kennen van elke baby het slaapritme en de rituelen van thuis. Zij reageren op signalen van de kinderen die laten zien dat ze moe zijn. Door de hoeveelheid indrukken die het kind opdoet op de dagopvang, kan de slaapbehoefte en daardoor het slaapritme op de dagopvang anders zijn dan thuis. Dit geldt niet alleen voor baby’s, maar ook voor peuters. Peuters zijn toegegroeid naar een dagritme met nog maar 1 keer slapen. Door herkenbare rituelen, die dagelijks terugkeren, bereiden de pedagogisch medewerkers ze voor op het naar bed gaan. SKW werkt volgens een slaapprotocol om de kans op wiegendood zoveel mogelijk te beperken. Zowel op de babygroep als op de peutergroep is er een slaapkamer aanwezig met stapelbedjes die aan alle wettelijke normen voldoen. De slaapkamer wordt goed gelucht. Ieder kind slaapt indien mogelijk in een eigen bedje. In de groepsruimte van 0-2 jaar is ook een hangwieg aanwezig. Deze wordt voor jonge baby’s gebruikt die moeilijk slapen. Omdat de Wet Kinderopvang verplicht heeft gesteld dat kinderen tot anderhalf jaar een eigen slaapruimte moeten hebben, vragen pedagogisch medewerkers toestemming aan ouders of hun kind ook in de hangwieg mag slapen. Zodra baby’s kunnen draaien, mogen zij niet meer in de hangwieg. Baby’s slapen in een slaapzakje. Sommige baby’s worden thuis ingebakerd. Dit is ook mogelijk bij SKW. Ouders geven hiervoor apart toestemming. Baby’s worden natuurlijk nooit ingebakerd als ouders daar geen toestemming voor hebben gegeven. Pedagogisch medewerkers leggen baby’s nooit te slapen op hun buik. Zodra kinderen kunnen lopen slapen zij onder een dekentje. De lakens, slaapzakjes en dekentjes worden 1 keer in de week gewassen. Pedagogisch medewerkers kijken regelmatig in de slaapkamer of alles nog in orde is. Verder staat in elke slaapkamer een babyfoon. Wanneer de pedagogisch medewerkers of de ouders denken dat een kind er aan toe is om op te blijven, overleggen zij dit tijdens de overdracht of in een oudergesprek. Voor peuters die niet meer overdag slapen, wordt een rustmoment gecreëerd als ze dit nodig hebben. Zo kunnen ze even bijkomen van de dagelijkse gebeurtenissen. De peuters die niet meer rusten krijgen een rustige activiteit aangeboden. 3.9 Zieke kinderen en medicijngebruik Als een kind tijdens de kinderopvang ziek wordt, nemen de pedagogisch medewerkers altijd contact op met de ouders om te overleggen. Meestal voelt een ziek kind zich thuis het prettigst. Pedagogisch medewerkers kunnen een ziek kind vaak niet de extra zorg geven die het kind nodig heeft. Vanaf 38,5C koorts wordt altijd verzocht het kind op te halen. Om te bepalen bij welke ziekte en hoelang een kind beter thuis kan blijven, volgt SKW de richtlijnen van de GGD. Het is belangrijk om te weten of het om een besmettelijke ziekte gaat. Ouders worden door pedagogisch medewerkers op de hoogte gehouden over besmettelijke ziektes via het informatiebord naast de deur van de groepsruimte. Ouders kunnen pedagogisch medewerkers vragen om bepaalde geneesmiddelen toe te dienen. Dit kunnen geneesmiddelen zijn die door de huisarts of specialist zijn voorgeschreven of (homeopathische) zelfzorgmiddelen, die niet op recept verkregen zijn bij apotheker of drogist. Pedagogisch medewerkers mogen aan dit verzoek voldoen nadat ouders een medicijnenformulier hebben ingevuld en ondertekend. Pedagogisch beleidsplan SKW Januari 2015

21

Paracetamol wordt door pedagogisch medewerkers niet aan kinderen gegeven. In het ziektebeleidsplan van SKW wordt uitgebreider ingegaan op dit onderwerp. Ouders kunnen dit plan terugvinden in het informatieboekje dat zij bij het intakegesprek hebben ontvangen. 3.10 Verzorging bij warm weer Bij mooi zomerweer zorgen de pedagogisch medewerkers dat de kinderen op tijd worden ingesmeerd met zonnebrandcrème en dat zij niet te lang in de zon aan het spelen zijn. Parasols, partytenten en schaduwdoeken zorgen voor voldoende schaduwplaatsen, ook boven de zandbakken. Bij temperaturen boven 28C spelen kinderen tussen 11.00-15.00 uur niet buiten. De pedagogisch medewerkers zijn op de hoogte van het warmteprotocol en weten wat zij moeten doen bij warm en/of zonnig weer. 3.11 Voeding Voeding wordt hygiënisch bewaard. Versproducten staan niet te lang buiten de koeling en er wordt gelet op de houdbaarheidsdatum. In het hygiëneprotocol van SKW staan de richtlijnen en gedragsregels die de pedagogisch medewerkers moeten volgen. SKW kiest voor het aanbieden van verantwoorde en gevarieerde voeding. Kinderen krijgen de kans om ook eens ander voedsel te leren kennen. Met behulp van een professional is het voedingsbeleid tot stand gekomen. De adviezen van het Voedingscentrum zijn zoveel mogelijk aangehouden. Natuurlijk wordt er ook rekening gehouden met kinderen die een speciaal dieet moeten volgen. In overleg met ouders wordt naar de mogelijkheden gekeken. Bij kinderen van 0 tot 1 jaar is het tijdstip en de hoeveelheid van voeding heel belangrijk en steeds in verandering. De pedagogisch medewerkers van de baby- en dreumesgroep hebben regelmatig contact met de ouders over wanneer welke voeding wordt aangeboden. Pedagogisch medewerkers kennen de veiligheidsregels betreffende het bewaren en verwarmen van borstvoeding. Het is ook mogelijk dat moeders op de groep zelf hun kind borstvoeding komen geven. Wanneer een baby bij een pedagogisch medewerker een flesje drinkt, is het de bedoeling dat de baby zich veilig en geborgen voelt. De pedagogisch medewerker zit op een rustige plek met de baby op schoot zodat zij vooral haar aandacht kan richten op de baby en oogcontact kan maken met de baby. Tijdens het voeden benoemt de pedagogisch medewerker wat ze doet en ziet zodat de baby zich gezien voelt en taal ervaart bij de dingen die hij ziet, voelt of doet. SKW vindt het sociale karakter van tafelmomenten een belangrijk aspect. Pedagogisch medewerkers dekken samen met de kinderen de tafel en bieden de kinderen op een ontspannen manier eten en drinken aan. Tijdens het tafelmoment wordt er geoefend met de sociale competenties. Samen eten, praten en luisteren naar elkaar is erg belangrijk. Kinderen leren van en met elkaar. De pedagogisch medewerkers attenderen kinderen op elkaar en stimuleren kinderen om met elkaar te praten. Ook worden er waarden en normen eigen gemaakt. Hiervoor is het (vooral op de buitenschoolse opvang) vaak nodig dat de groep niet als geheel maar in kleinere groepjes aan tafel zit. Kinderen pakken zelfstandig eten en drinken en eten dit rustig op. De pedagogisch medewerkers controleren wel of er goed gegeten en gedronken wordt. Naarmate kinderen zich verder ontwikkelen leren ze hun voorkeur uit te spreken voor bepaald beleg of drinken. De pedagogisch medewerkers proberen tijdens het tafelmoment zoveel mogelijk de zelfstandigheid te stimuleren. Bijvoorbeeld door de kinderen zelf hun brood te laten smeren. Dit vergroot het zelfvertrouwen van kinderen en bevordert het plezier in de maaltijd. Wil een kind niet eten of drinken dan gaan pedagogisch medewerkers niet de strijd aan. Wel gaan zij na waarom een kind iets niet wil. Als het eten of drinken een dagelijks


22

terugkerend probleem wordt, zoeken pedagogisch medewerkers samen met de ouders naar een oplossing. Na de maaltijd worden de kinderen gestimuleerd om te helpen met af- en opruimen. Hierbij worden er persoonlijke competenties ontwikkeld, krijgen kinderen zelfvertrouwen en voelen zij zich betrokken. 3.12 Traktaties Bij een verjaardag, overgang naar een ander groep of afscheid mogen kinderen trakteren. SKW geeft de voorkeur aan een zo gezond mogelijke traktatie. Samen met de pedagogisch medewerkers stemmen de ouders af wat kan en wat niet kan. Pedagogisch medewerkers kennen de richtlijnen uit het voedingsbeleid. Bij dreumesen en peuters bepaalt de pedagogisch medewerker of hoe de traktatie uitgedeeld kan worden. Bij een echt ongezonde traktatie wordt hooguit 1 snoepje uitgedeeld en gaat de rest mee naar huis. Dit is passend bij het SKW voedingsbeleid, waarbij bij feesten en andere incidentele situaties een uitzondering gemaakt kan worden. Enkele suggesties voor een gezonde traktatie volgens het Voedingscentrum zijn fruitsalade, rozijntjes, popcorn, volkoren (mini)koekjes, eierkoeken, ontbijtkoeken, waterijsjes. Natuurlijk gaat daar onze voorkeur naar uit.


23

4. Activiteitenaanbod Met een breed aanbod van activiteiten dagen de pedagogisch medewerkers kinderen uit om allerlei vaardigheden te ontwikkelen. Spelenderwijs, op vrijwillige basis en altijd met groot plezier komen emotionele competenties, sociale competenties, motorische, zintuiglijke en cognitieve competenties, expressieve en beeldende competenties, taal en communicatieve competenties aan bod. Het spelmateriaal is uitdagend, fantasierijk en past bij het ontwikkelingsniveau. Regelmatig wordt het speelgoed en het materialenaanbod afgewisseld, zodat het uitdagend blijft voor de kinderen. Bij de buitenschoolse opvang staat plezier en lekker bezig zijn als vrijetijdsbesteding voorop. De kinderen kunnen zelf het initiatief nemen en daarnaast kiezen zij uit verschillende activiteiten die aangeboden worden. 4.1 Plezier in doen en ontdekken Een baby ervaart alles voor de eerste keer. Het aanbod van activiteiten en speelgoed wordt afgestemd op de zintuiglijke en motorische ontwikkeling. Door te voelen, ruiken en horen en dit te ervaren, leert het zichzelf spelenderwijs kennen en later de wereld om zich heen. In de groep kan de baby ervaringen opdoen in een veilige omgeving, in een tempo dat bij hem past. Zijn ontwikkeling wordt extra gestimuleerd door bijvoorbeeld schootspelletjes, knuffelen, zingen en muziek. Voor alle kinderen geldt, dat het eindresultaat van hun activiteit niet belangrijk is, maar de weg ernaar toe. Die weg bestaat uit uitproberen en ervaringen opdoen, gerelateerd aan de ontwikkeling van een kind. Bij het jonge kind zou dit kunnen bestaan uit het dopen van een kwast in de verfpot of het scheuren van papier en bij een ouder kind het zelfstandig bakken van cakejes aan de hand van een recept. Deze succeservaringen vergroten het zelfvertrouwen en de zelfstandigheid. 4.2 Zelfredzaamheid Kinderen leren door te spelen, te kijken, uitproberen en elkaar imiteren. Voor pedagogisch medewerkers is het belangrijk om aan te sluiten bij de wensen en behoeftes van het kind. Van elke situatie leren kinderen iets. Vooral alles zelf doen vinden kinderen erg belangrijk en hoort dan ook bij de ontwikkeling van het kind. Een kind is in eerste instantie nog niet zelfredzaam en moet met alles geholpen worden. De ontwikkeling van zelfredzaamheid is een proces, waarbij het kind steeds meer dingen zelfstandig gaat doen. Een pedagogisch medewerker schat in wat een kind met een beetje hulp kan doen en wat helemaal buiten zijn of haar bereik ligt. Zij stimuleren zelfredzaamheid door kinderen zelf dingen laten te doen zoals helpen opruimen, tafeldekken, zelf boterham smeren en schoonmaken. Tijdens het spelen komt het weleens voor dat er onenigheid ontstaat. Kinderen vanaf 4 jaar worden gestimuleerd om dit zelf op te lossen en niet gelijk naar de pedagogisch medewerker toe te gaan. Door te praten kunnen de kinderen leren om na te denken over oplossingen. Ze krijgen daardoor zelfvertrouwen en hebben niet altijd iemand nodig om hen te helpen. Ook begeleiden de pedagogisch medewerkers de kinderen in het benoemen van gevoelens en wensen. Hierdoor leren ze dit zelf ook te gaan doen, waardoor ze steeds zelfredzamer worden. 4.3 Verschillen tussen jongens en meisjes De pedagogisch medewerkers spelen in op de verschillende interesses en behoeften die jongens en meisjes kunnen hebben. Die verschillen hebben deels te maken met de ontwikkeling van de hersenen. De linkerhersenhelft ontwikkelt zich langzamer dan de rechter. En door de invloed van het mannelijke hormoon testosteron, verloopt dat proces bij jongens Pedagogisch beleidsplan SKW Januari 2015

24

langzamer. Daarom hebben zij meer behoefte aan grof motorische bewegingen, waarbij ze letterlijk de ruimte nodig hebben. Ze kunnen al snel hun interesse verliezen bij activiteiten die een beroep doen op hun fijne motoriek. De ontwikkeling van de fijne motoriek verloopt bij meisjes sneller. Daarom zal hun spanningsboog bij dergelijke activiteiten groter zijn dan bij jongens. Om dezelfde reden uiten jongens zich veelal meer fysiek en stoeien daarom graag met elkaar. We geven hen hiervoor de ruimte die ze nodig hebben, mits de veiligheid van groep gewaarborgd blijft. Naarmate de kinderen ouder worden, is steeds duidelijker waar te nemen dat jongens en meisjes op verschillende manieren leren. Jongens doen dat vooral door te doen en uit te proberen en meisjes meer door informatie te vergaren en te praten over wat ze erover denken en voelen. 4.4 Vrij spelen Dagopvang Iedere dag kunnen de kinderen vrij spelen. Gezamenlijke speelmomenten zijn bij de dagopvang orde van de dag. Kinderen hebben vaak hun eigen voorkeuren voor vriendjes en vriendinnetjes en bepalen naar mate ze ouder worden steeds meer hun eigen spel. Dat kan zijn: tekenen, bouwen, fantasiespel, met de poppen en auto’s enz. Ze ontwikkelen hiermee persoonlijke en sociale competenties. Kinderen kiezen zelf waarmee, hoe lang en met wie ze vrij spelen. Dit vrije spelen is belangrijk voor de ontwikkeling en het zelfvertrouwen van een kind. Uiteraard houden de pedagogisch medewerkers de kinderen in de gaten en kunnen zo nodig het spel stimuleren door mee te spelen, aan te sluiten bij wat de kinderen verzinnen en willen doen, gevarieerd en uitdagend materiaal aan te bieden, kinderen individueel aandacht te geven of een luisterend oor te zijn. Het speelgoed kan door een kind op verschillende manieren gebruikt worden. Het wordt gebruikt om er alleen mee te spelen en te ontdekken wat je er allemaal mee kunt doen of om er samen mee te spelen. Niet alleen speelgoed daagt uit tot spel, ook alledaagse gebruiksvoorwerpen en kosteloos materiaal prikkelen de fantasie. Zo wordt in het fantasiespel een eenvoudig keukenrolletje een verrekijker en de keukenhoek een winkel of restaurant. Buitenschoolse opvang Kinderen die de buitenschoolse opvang bezoeken doen dat in hun vrije tijd. Ze komen direct van school naar de buitenschoolse opvang, vakanties en studiedagen van scholen uitgezonderd. Zij hebben al een deel van de dag met schoolse activiteiten doorgebracht. De buitenschoolse opvang heeft daarom nadrukkelijk de opzet om de tijd die kinderen hier doorbrengen zoveel mogelijk te laten aansluiten op wat kinderen normaal in hun vrije tijd doen, los van schoolse activiteiten. De kinderen kunnen op eigen initiatief, zelfstandig en naar eigen keuze aan de slag met het aanwezige spelmateriaal of creatief materiaal. De behoeftes van de kinderen zijn verschillend. Het ene kind wil even hangen of een boekje lezen, het andere wil juist actief zijn samen met vriendjes. Die ruimte is er. Het spelmateriaal is uitdagend en toegespitst op de leeftijdsgroep. Om het samenspelen te stimuleren, hebben we veel spelmateriaal dat hiertoe uitnodigt. Vrije tijd kan bestaan uit deelname aan georganiseerde activiteiten, vrij spelen en huiswerk maken. Het is van belang dat er een goede balans is in het aanbod tussen deze aspecten. Teveel nadruk op georganiseerde activiteiten betekent dat een kind niet meer leert om zichzelf te vermaken. Anderzijds is een aanbod van uitsluitend vrij spel te weinig uitdagend voor de meeste kinderen. Pedagogisch beleidsplan SKW Januari 2015

25

De pedagogisch medewerkers zijn hier alert op en zorgen voor een goede afstemming. In de praktijk betekent dit dat in de schoolweken het accent ligt op vrij spel en huiswerk maken. Terwijl in de vakantieweken het accent ligt op het doen van activiteiten. 4.5 Gestructureerde activiteiten Bij SKW worden regelmatig activiteiten aangeboden door de pedagogisch medewerkers voor zowel de jongere als de oudere kinderen op alle ontwikkelingsgebieden. Bijvoorbeeld knutselen, tekenen/ schilderen, wandelen, voorlezen, muziek, koken, sport en spel. Naast losse activiteiten zijn er ook activiteiten aan de hand van thema’s die meerdere weken lopen. De kinderen krijgen ook de ruimte voor eigen inbreng. Plezier, gesprek, creativiteit en vrijwilligheid staat voorop. De pedagogisch medewerkers proberen de kinderen te stimuleren mee te doen aan de activiteiten. Als een kind niet wenst mee te doen, dan hoeft dat niet. De activiteiten zijn vrijblijvend. Kinderen krijgen de ruimte en mogelijkheden tot het ontwikkelen van eigen initiatieven en het experimenteren met verschillende materialen. Bij de activiteiten rondom een thema of gebeurtenis wordt dit gesteund met liedjes, verhaaltjes en knutselactiviteiten. Op iedere locatie is een extra ruimte aanwezig, waar extra activiteiten worden gedaan. Dit kunnen kringspelletjes zijn, maar ook drama, muziek en dans, gym of yoga. Afhankelijk van het aantal kinderen dat meegaat, wordt het aantal pedagogisch medewerkers bepaald. Bij mooi weer verhuist de activiteit naar buiten. 4.6 Voor- en vroegschoolse educatie (VVE) methode Peuterplein Bij de dagopvang voor 0-4 jarigen wordt gebruik gemaakt van het VVEstimuleringsprogramma Peuterplein. Alle kinderopvangorganisaties en peuterspeelzalen in Wassenaar werken hiermee. In samenwerking met de School Advies Dienst Wassenaar is dit overal geïmplementeerd. Alle pedagogisch medewerkers die werken op de dagopvang hebben hier een cursus in gevolgd. Peuterplein is een breed pakket voor stimulering van de ontwikkeling van jonge kinderen. Het biedt een goede voorbereiding op groep 1 van de basisschool, doordat alle ontwikkelingsgebieden systematisch aan bod komen. Zo komt taal, voorbereidend rekenen, zintuiglijke waarneming, beweging, fijne motoriek, wereldoriëntatie, sociaal-emotionele ontwikkeling en muziek aan de orde. Alle activiteiten van Peuterplein zijn gericht op de speelse verwerving van kennis en vaardigheden. In de peuterleeftijd leren kinderen vooral door spelen, ervaren en doen. Peuterplein is opgebouwd rond verschillende wereld oriënterende thema’s. Iedere 6 weken staat één thema centraal. 4.7 Vakantie activiteiten en uitstapjes bij de buitenschoolse opvang De schoolvakanties krijgen bij de buitenschoolse opvang bijzondere aandacht. In de vakanties zijn de kinderen de hele dag aanwezig en wordt een programma gemaakt met speciale activiteiten. De pedagogisch medewerkers creëren in de vakantie een vakantiesfeer waarbinnen kinderen zich goed kunnen vermaken. Het vakantieprogramma bestaat uit verschillende soorten activiteiten, zoals: drama, koken, sport & spel en knutselactiviteiten. Deze activiteiten zijn vaak gekoppeld aan een thema. Het vakantieprogramma krijgen ouders per e-mail en is ook na te lezen op de website van SKW: kinderdagverblijven-wassenaar.nl


26

Daarnaast worden vaak extra uitstapjes naar b.v. een museum, speeltuin, kinderboerderij en dierentuin in schoolvakanties georganiseerd. Het doel van een uitstapje is vooral plezierbeleving en het bevorderen van het groepsgevoel, waarbij de sociale competenties worden gestimuleerd. Daarbij kan een uitstapje ook een educatief karakter hebben. Soms zijn er aan een uitstapje extra kosten verbonden. Bij SKW hebben we de volgende afspraken bij uitstapjes:  bij collega’s is altijd bekend waar de pedagogisch medewerkers met de kinderen naar toe zijn en hoelang ze wegblijven.  een pedagogisch medewerker is herkenbaar aan een SKW T-shirt of jasje en draagt een mobiele telefoon bij zich voor het geval zich calamiteiten voordoen.  kinderen dragen het nummer van de locatie bij zich.  om goed overzicht te kunnen houden bij uitstapjes kunnen maximaal zes kinderen per pedagogisch medewerker mee. Afhankelijk van het uitstapje en de samenstelling van de groep kan dit in sommige gevallen meer of minder zijn. De pedagogisch medewerkers overleggen afwijking van het maximum altijd met het locatiehoofd.  aan ouders wordt toestemming gevraagd of het kind mee mag met het uitstapje. Dit wordt aangegeven op het afsprakenformulier. 4.8 Uitstapjes 0-4 jarigen Door uitstapjes te maken vergroten de pedagogisch medewerkers de wereld van kinderen. Zij laten de kinderen nieuwe situaties ervaren en prikkelen hun ontwikkeling. De uitstapjes zijn bijvoorbeeld naar de bibliotheek, de speeltuin, de kinderboerderij of er wordt een frisse neus gehaald tijdens een wandeling in de buurt. Ook onderweg valt er veel te zien! Voor de (aller)kleinsten beschikt SKW over 4-persoons en 2-persoons wandelwagens en voor de peuters bolderkarren waarin zes à acht kinderen kunnen zitten. Zo kunnen ook zij regelmatig een wandeling maken en genieten van de buitenlucht. Bij SKW hebben we de volgende afspraken bij uitstapjes:  bij collega’s is altijd bekend waar de pedagogisch medewerkers met de kinderen naar toe zijn en hoelang ze ongeveer wegblijven.  een pedagogisch medewerker is herkenbaar aan een SKW T-shirt of jasje en draagt een mobiele telefoon bij zich voor het geval zich calamiteiten voordoen.  kinderen dragen het nummer van de locatie bij zich.  een pedagogisch medewerker mag maximaal twee kinderen lopend meenemen. Met de bolderkar, geduwd door twee pedagogisch medewerkers, kunnen maximaal tien kinderen mee. Wanneer de kinderen uit de bolderkar gaan, mogen de kinderen alleen spelen op een afgesloten speelplaats. Anders geldt de eerste regel twee pedagogisch medewerkers met maximaal vier kinderen.  voor een uitstapje wordt altijd toestemming gevraagd aan de ouders. Zij kunnen dit bij de intake van het kind aangeven op het formulier. 4.9 Bewegen Rollen, kruipen, klauteren, dansen, springen: bewegen is gezond en kinderen vinden bewegen fijn. Tijdens beweegactiviteiten kunnen kinderen allerlei vaardigheden oefenen: motorische vaardigheden, zoals springen, balanceren en ooghandcoördinatie, maar ook sociale vaardigheden, bijvoorbeeld door samen met een bal te spelen. Pedagogisch medewerkers stimuleren dit door allerhande uitdagende en fantasievolle spelen bewegingsactiviteiten aan te bieden. Dat doen zij zowel binnen als buiten. Op elke locatie is binnen een ruimte voor bewegingsactiviteiten. Natuurlijk wordt er daarnaast zoveel mogelijk buiten gespeeld. Pedagogisch beleidsplan SKW Januari 2015

27

4.10 Natuurlijk buitenspelen bij SKW `Kijken naar kleine beestjes onder een steen. Springen van boomstronk naar boomstronk Het zaaien, verzorgen en oogsten van een moestuintje. De ontwikkeling volgen van kikkervisje tot kikker. Hutten bouwen in de bosjes. Wat is er mooier dan op deze manier buiten te spelen?` Voor SKW is dit de inspiratiebron om haar locaties te voorzien van natuurlijke buitenspeelplaats als een verrijkende leeromgeving voor kinderen. Alle ontwikkelingsgebieden worden daar gestimuleerd. Zo geeft de natuur veel zintuigelijke ervaringen. Het spel van kinderen is buiten gevarieerder dan binnen. Een gezonde portie natuur betekent dat kinderen het beter doen op school, creatiever zijn en beter leren beoordelen en besluiten. Lichaamsbeweging heeft zowel een positieve invloed op de fysieke ontwikkeling als op het zelfvertrouwen van kinderen en verbetert de leerprestaties op korte en lange termijn. Buiten ervaren kinderen de seizoenen, de veranderingen van het weer en de frisse lucht. En buiten is er meer ruimte dan binnen. Hier kunnen kinderen zich uitleven in grote bewegingen waarbij ze hun grove motoriek gebruiken: klimmen en klauteren, springen, rennen en fietsen. Alleen of met een groep. Pedagogisch medewerkers doen samen met de kinderen buiten ook wat ze binnen doen: boekjes lezen in het gras, een liedje zingen en eten. De buitenspeelplaats is een plek die voor elke leeftijd een speelgelegenheid biedt. Bij de baby’s gebeurt er heel veel op het gebied van tast. De zintuigen worden hier gestimuleerd, hoe voelt het gras en hoe voelen de boomstammen aan. Er zijn ook zandbakken aanwezig in de tuin. Daarbij is er een waterpomp of sproeier aanwezig, waarmee de kinderen heerlijk met water mogen spelen. Bij heel warm weer is er een zwembadje voor de nodige afkoeling beschikbaar. Binnen SKW is het gebruikelijk dat kinderen zwemkleding of ondergoed dragen tijdens het spelen met water. Aan de ouders wordt verzocht zwemkleding en een petje mee te brengen. De 0-4 jarigen, de 4-7 jarigen en 7-12 jarigen hebben aparte buitenspeelruimtes. De pedagogisch medewerkers verdelen zich over de buitenspeelplaats zodat er overzicht is. Een positieve en actieve houding van de pedagogisch medewerker is hierin erg belangrijk. Dit geeft het kind vertrouwen en stimuleert hem te gaan ontdekken. De kinderen van de buitenschoolse opvanggroep 7-12 jaar krijgen naarmate zij ouder worden steeds meer behoefte aan zelfstandigheid. Het spelen met vriendjes en vriendinnetjes zonder direct toezicht van een pedagogisch medewerker is vaak wat zij nodig hebben. De buitenschoolse opvang is een uitstekende plek om op een veilige omheinde speelplaats zelfstandigheid te oefenen. Veel ouders willen echter zelf beslissen of hun kind(eren) al dan niet zonder toezicht buiten mogen spelen. Pedagogisch medewerkers vragen ouders hoe zij hier tegenover staan. Wanneer de ouder toestemming geeft voor het buiten spelen zonder toezicht, betekent dat dus niet dat ze niet langer onder de verantwoordelijkheid van de pedagogisch medewerkers vallen. Met kinderen worden duidelijke afspraken gemaakt. Kinderen, ouders en pedagogisch medewerkers vullen samen het afsprakenformulier in. Ouders en kinderen kunnen ook op dit formulier aangeven of een kind zelfstandig naar huis mag gaan of naar de buitenschoolse opvang mag komen.


28

4.11 Huiswerk Naarmate kinderen ouder worden, krijgen zij huiswerk mee van school. Huiswerk heeft het doel de kinderen zelfstandig, al dan niet met ondersteuning, te laten oefenen met diverse vaardigheden die de school aan hen stelt. Het kind ontwikkelt persoonlijke competenties en wordt gestimuleerd tot zelfstandigheid. De pedagogisch medewerker biedt zo nodig ondersteuning bij het maken van het huiswerk, maakt met het kind afspraken met het kind over het tijdstip en zorgt ervoor dat het kind in een rustige omgeving zijn huiswerk kan maken. Ouders of kinderen geven zelf aan wanneer huiswerk maken aan de orde is. 4.12 Gebruik televisie, computer en mobiele telefoon Binnen de dagopvang wordt een enkele keer per jaar gebruik gemaakt van de televisie. De televisie wordt dan gebruikt voor educatieve doeleinden. Er wordt dan gekeken naar bijvoorbeeld een uitzending van ‘Zandkasteel’ dat aansluit bij het thema waaraan gewerkt wordt. Bij de dagopvang wordt geen gebruik gemaakt van de computer. Bij de buitenschoolse opvang is per locatie een televisie aanwezig. De televisie wordt gebruikt voor kinderfilms tijdens vakanties, op een woensdagmiddag of voor de spelcomputer. Op iedere locatie zijn er afspraken gemaakt met de kinderen over het gebruik van de spelcomputer. Ondanks het plezier dat kinderen beleven aan computerspelletjes stimuleren pedagogisch medewerkers kinderen ook tot ander spel. Vooraf spreken de pedagogisch medewerkers met de kinderen af hoe lang zij op de spelcomputer mogen. Ook internet is een niet meer weg te denken informatiebron voor kinderen en volwassenen. Het internet kan gebruikt worden voor het opzoeken van verschillende soorten informatie die kinderen kunnen gebruiken bij thema’s en activiteiten en hun huiswerk. Een computer met internet is niet direct voor kinderen beschikbaar, maar gaat altijd in overleg met de pedagogisch medewerker. Zij maken met de kinderen afspraken over het gebruik en de duur. Sommige kinderen (vanaf 10 jaar) hebben tegenwoordig een eigen mobiele telefoon. Dit in verband met de groeiende zelfstandigheid van deze kinderen. Deze kinderen gaan al zelfstandig naar huis of de sportclub. Ouders vinden het een veilig idee dat hun kind een telefoon bij zich heeft. Op de bso is het gebruik van een telefoon in principe niet nodig. Omdat een telefoon een dure aanschaf is, is het verstandig hier voorzichtig mee om te gaan. Wanneer kinderen muziek willen luisteren of een spelletje op hun telefoon willen doen is dat natuurlijk mogelijk. De taak van de pedagogisch medewerker is te volgen hoe dit verloopt en in te grijpen wanneer het een negatieve invloed op de groep heeft. Kinderen kunnen in dat geval de telefoon beter in hun tas bewaren of aan de pedagogisch medewerker geven, die de telefoon op een vaste en veilige plaats bewaart. Het maken van foto’s of filmpjes met mobiele telefoons, iPod of iPad van andere kinderen of pedagogisch medewerkers wordt niet toegestaan. Aangezien SKW altijd voorzichtig omgaat met foto’s van kinderen en eerst toestemming vraagt aan ouders of ze gepubliceerd mogen worden. Zelfs wanneer ouders toestemming geven voor foto’s, is dit geen reden om het wel toe te staan. 4.13 Sportbso Fit-Kidz Bij sportbso Fit-Kidz staat sport en spel centraal. In tegenstelling tot de andere buitenschoolse opvang locatie, waar kinderen zelf hun vrije tijd mogen indelen, wordt bij sportbso Fit-Kidz Pedagogisch beleidsplan SKW Januari 2015

29

juist de activiteiten gezamenlijk gedaan. Kinderen en hun ouders hebben bewust gekozen voor deze vorm van buitenschoolse opvang. De sportbso heeft de beschikking over een voetbalveld en een ruim aanbod aan sport- en spelmaterialen. De kinderen maken kennis met verschillende soorten sport en spel. Om structuur daarin aan te bieden wordt gewerkt met sportweken, wat inhoudt dat een bepaalde sport of spel 3 weken centraal staat. Kinderen krijgen hierdoor beter de motorische als tactisch vaardigheden onder de knie. De week die daarop volgt mogen kinderen aangeven welke sportactiviteiten zij willen doen. Gezamenlijk met de kinderen wordt een lijst met activiteiten gemaakt en de spelactiviteiten met de meeste voorkeur worden gedaan. Naast sport en spel is ook ruimte om even lekker te ontspannen, ruimte voor vrij spel, koken en bakken, knutselen, tekenen, huiswerk maken en/of helemaal niks doen (chillen). Kinderen die huiswerk hebben kunnen dit binnendoen, wanneer de anderen buiten zijn. De pedagogisch basisdoelen Bij de sportbso wordt elke dag een uur sport- en spelactiviteiten georganiseerd. In de eerste plaats is het spelplezier en het plezier bij bewegen het belangrijkst. Daarnaast ontwikkelen kinderen allerlei vaardigheden. Bij iedere activiteit komen verschillende competenties aanbod. Er worden gedurende een langere tijd activiteiten rond hetzelfde sportthema gedaan, waardoor de specifieke motorische competenties gestimuleerd worden. De kinderen krijgen hierdoor de techniek van de sport beter onder de knie. Bij spelactiviteiten is vaak tactiek nodig, dat een bepaald inzicht vraagt van kinderen. Hierbij worden de cognitieve competenties gestimuleerd. Juist bij de sportbso worden veel activiteiten gedaan, waarbij samengespeeld moet worden. De sociale competenties worden hierbij gestimuleerd. Een spel, zoals 1 geblinddoekt kind die door een spelparcours geleid wordt door een ander kind, leert kinderen ook vertrouwen te hebben op elkaar. De sfeer in de groep moet veilig genoeg zijn om dat uit te voeren. Ook het leren omgaan met winst en verlies blijft terugkeren. Pm-ers hebben hier een duidelijke taak in om dit goed te begeleiden. Voor het buitenspelen zijn met de kinderen duidelijke regels afgesproken. Belangrijke regels betreffen bijvoorbeeld de omgang met elkaar en het materiaal, het toegestane gebied, wat te doen bij conflicten en het niet meegaan met vreemden. De regels worden regelmatig op de groep besproken. Dit geldt ook voor het zogenoemde ‘fairplay’.


30

5. Sfeer op de groep Sfeer is belangrijk op de groep. Een goede sfeer draagt bij aan het gevoel van emotionele veiligheid. Dat is een belangrijke voorwaarde voor kinderen om zich te kunnen ontwikkelen. In dit hoofdstuk worden de aspecten beschreven die van invloed zijn op de sfeer. 5.1 Indeling en aankleding van de ruimte De uitstraling van de leefruimte is van invloed op de sfeer. Pedagogisch medewerkers creëren een veilige en geborgen leefruimte door de ruimte op een bepaalde manier in te delen en aan te kleden, afgestemd op de leeftijdsgroep die in de groepsruimte verblijft. Dat zorgt ervoor dat de ruimte vertrouwd wordt voor het kind dat bijdraagt aan de emotionele veiligheid. Alle pedagogisch medewerkers zijn verantwoordelijk voor de verzorging, uitstraling en aankleding van de groepsruimte. Zij doen dat zoveel mogelijk samen met de kinderen, bijvoorbeeld door op meerdere momenten van de dag samen op te ruimen. Hiermee stimuleren zij niet alleen de zelfstandigheid, maar ook het groepsgevoel en het verantwoordelijkheidsgevoel van de kinderen. De ruimtes blijven rustig en overzichtelijk, zodat overprikkeling bij de kinderen voorkomen wordt. Een overprikkeld kind komt niet echt tot spelen, omdat er steeds iets nieuws is wat zijn aandacht vraagt. Pedagogisch medewerkers zorgen er zo voor dat kinderen geconcentreerd kunnen spelen. Dat is belangrijk, omdat spelen de manier is waarop kinderen leren. Bij SKW zijn de groepsruimtes ingericht met kindvriendelijk meubilair, met knutselwerkjes, tekeningen en foto’s van de kinderen. Het speelgoed en andere materialen worden zoveel mogelijk op kindhoogte aangeboden, zodat een kind zich gestimuleerd voelt om zelf te kunnen kiezen (initiatief te nemen) waarmee het wil spelen. In de groepsruimtes bevinden zich verschillende hoeken ingericht met uitdagend spelmateriaal. Het creëren van diverse hoeken (activiteitenplekken) in ruimtes is belangrijk voor een goede kwaliteit van inrichting van de leefomgeving van het kind. De hoeken zijn belangrijk voor de ontwikkeling van de 4 pedagogische basisdoelen: emotionele veiligheid, persoonlijke competenties, sociale competenties, waarde, normen en cultuur. Bij iedere hoek komen één of meerdere competenties aan de orde. Alle pedagogisch medewerkers zijn verantwoordelijk voor de leefomgeving van het kind, dus voor de inrichting van de groepsruimte. De keuzes die gemaakt worden voor de materialen en aankleding van een activiteitenplek hangen samen met de activiteiten die op die plek plaatsvinden. De indeling van de ruimte is zodanig dat kinderen er samen kunnen spelen, maar ook alleen. In elke groep is er ook een bank met kussens en zachte materialen, waar een kind zich even kan terugtrekken. De aanwezige materialen zijn uitdagend, functioneel, worden afgewisseld maar ook gedoseerd. Daarnaast houden zij rekening met het doel van de hoek en de leeftijd/leefwereld van de kinderen. Door figuurlijk en soms ook letterlijk ‘de deuren open te zetten’, geven wij kinderen de mogelijkheid zelfstandig keuzes te maken en hun leefwereld te vergroten. De pedagogisch specialisten van SKW hebben een hoekenboek gemaakt, dat ondersteuning biedt aan de pedagogisch medewerkers bij het inrichten van hun groepsruimte. Op elke groep is een hoekenboek aanwezig als naslagwerk.


31

5.2 Kinderparticipatie Het is belangrijk dat kinderen zelf keuzes kunnen maken. Kinderparticipatie heeft een positief effect op het zelfvertrouwen, de communicatieve vaardigheden en stimuleert de betrokkenheid van kinderen bij de buitenschoolse opvang. Kortom: het is goed voor hun ontwikkeling, een uiting van respect voor kinderen én het geeft pedagogisch medewerkers veel informatie over wat kinderen leuk vinden en graag willen doen. Pedagogisch medewerkers volgen daartoe zoveel mogelijk de behoeftes en initiatieven van het kind. Dit betekent dat elk kind mee mag praten over wat ze op een dag gaan doen, zoals over de inrichting van de ruimte, aanschaf van speelgoed. Pedagogisch medewerkers ondersteunen het kind in het kenbaar maken van zijn wensen en scheppen hiermee een sfeer waarin hij zich veilig voelt en helpen hem keuzes te maken als hij dit moeilijk vindt. 5.3 Regels en afspraken Binnen elke groep gelden er regels en afspraken die de sociale ontwikkeling ondersteunen en daarnaast zorgen voor een emotioneel veilige omgeving. Waar mogelijk stellen pedagogisch medewerkers de regels en afspraken samen met de kinderen op. Het doel van regels en afspraken is een warme, liefdevolle en geborgen omgeving te bieden waarin ieder kind zich veilig voelt. Bij regels en afspraken over hoe er met elkaar wordt omgegaan en hoe gezamenlijk zorg gedragen wordt voor de groepsruimte horen ook eventuele consequenties bij voor kinderen die zich hieraan niet houden. Pedagogisch medewerkers stimuleren de kinderen rekening te (leren) houden met elkaar en (leren) omgaan met elkaar. 5.4 Belonen en corrigeren Belonen en corrigeren van gedrag is heel belangrijk in de ontwikkeling van kinderen. Pedagogisch medewerkers belonen een kind als het gewenst gedrag vertoont en corrigeren hem bij ongewenst gedrag. Zo leren kinderen grenzen kennen. Zij houden er rekening mee dat dit een leerproces is voor een kind. Zij observeren het gedrag en proberen te achterhalen wat er in het kind omgaat en waar het gedrag vandaan komt. 5.4.1. Belonen en corrigeren van het jonge kind Pedagogisch medewerkers buigen ongewenst gedrag om naar gewenst gedrag. Dat doen zij bijvoorbeeld door het kind af te leiden (vooral bij jongere kinderen) of kort uit te leggen waarom het gedrag ongewenst is. Zij bieden het kind een alternatief aan of leiden hem weg uit de situatie. Het is belangrijk om kort en duidelijk uit te leggen wat het gedrag van het kind ongewenst maakt, en dat niet het kind zelf ongewenst is. Daarbij gebruiken pedagogisch medewerkers de ik- benoeming, zodat voor het kind duidelijk is wat er verwacht wordt. Een dreumes kan nog geen koppeling maken tussen een conflict en een time-out. Bij een dreumes moet het gedrag worden uitgelegd en omgebogen in het moment. Bij gewenst gedrag belonen pedagogisch medewerkers het kind, bijvoorbeeld in de vorm van een complimentje. De stem, mimiek en het maken van oogcontact zijn erg belangrijk bij belonen en corrigeren. Het moment van belonen en corrigeren moet direct, omdat een kind anders niet goed begrijpt waarvoor het gecorrigeerd of geprezen wordt. De pedagogisch medewerkers gaan hier consequent mee om.


32

Als iets de ene keer wel mag en de andere keer niet, is het voor een kind onduidelijk waar grenzen liggen. Het leren kennen van de grenzen is nodig voor het scheppen van duidelijkheid. Dit zorgt voor emotionele veiligheid. Pedagogisch medewerkers overleggen onderling hoe er met belonen en corrigeren wordt omgegaan, zodat zij op alle groepen consequent kunnen zijn in de aanpak. Als kinderen in een conflictsituatie komen, grijpen pedagogisch medewerkers, afhankelijk van de leeftijd en ontwikkelingsniveau, niet altijd direct in. Ze stellen kinderen in staat de situatie zelf op te lossen. Dit is belangrijk in de ontwikkeling naar zelfstandigheid. Natuurlijk houden de pedagogisch medewerkers de situatie goed in de gaten en bieden begeleiding als dat nodig is. 5.4.2. Belonen en corrigeren van een ouder kind Pedagogisch medewerkers geven aandacht aan positief en gewenst gedrag van kinderen zoveel mogelijk met een compliment. Uitgangspunt hierbij is dat een kind meer leert van wat wel mag in plaats van wat niet mag. Als er sprake is van ongewenst gedrag, dan proberen de pedagogisch medewerkers te achterhalen wat de reden hiervan zou kunnen zijn. Zij staan open voor deze achterliggende gevoelens, zodat zij het negatieve gedrag kunnen ombuigen naar positief gedrag. Als kinderen in een conflictsituatie komen, grijpen zij niet direct in, maar stellen de kinderen in staat de situatie zelf op te lossen. Dit is belangrijk voor hun ontwikkeling naar zelfstandigheid. Natuurlijk ondersteunen pedagogisch medewerkers de kinderen als ze er zelf niet uitkomen of als de veiligheid (fysiek of emotioneel) in gevaar komt. 5.5 Pesten Bij pesten gaat het niet om de schuldvraag, maar om het pesten te stoppen. Pedagogisch medewerkers doen nadrukkelijk een appél op het inlevingsvermogen van de pester en de eventuele meelopers. Het gesprek wordt zowel met de pester als de gepeste aangegaan, maar ook met de omstanders. Pedagogisch medewerkers vragen naar het waarom van wat er gebeurt en hoe beide partijen zich hierbij voelen. Zij maken de omstanders duidelijk dat zij medeverantwoordelijk zijn. Zij bespreken met de (omstanders) kinderen hoe het werkt. Pedagogisch medewerkers maken de kinderen erop attent dat zij dit patroon kunnen doorbreken als zij het gedrag van de pester afkeuren. Als een kind (of ouders) aangeeft dat het kind gepest wordt op de buitenschoolse opvang nemen pedagogisch medewerkers dit altijd serieus. Door zorgvuldige observaties en gesprekken met de kinderen en de ouders van het kind dat wordt gepest en de ‘pesters’, wordt getracht te achterhalen wat er binnen de groep speelt. Uitgangspunt is dat pedagogisch medewerkers actief luisteren en niet bevooroordeeld zijn. Het doel is een warme, liefdevolle en geborgen omgeving bieden waarin alle kinderen zich emotioneel veilig voelen. 5.6 Bijzondere momenten Aan bepaalde gebeurtenissen in het leven van het kind besteden pedagogisch medewerkers bijzondere aandacht. Zij vieren verjaardagen en nemen afscheid van een kind dat overgaat naar een volgende groep. Een bijzonder moment kan ook een verdrietige gebeurtenis zijn, zoals het overlijden van een opa of oma. Ook hier besteden zij aandacht aan, afgestemd op de behoefte van het betreffende kind en de andere kinderen in de groep.


33

Elk feestje kent zijn eigen, vaste rituelen die ervoor zorgen dat de jonge kinderen weten wat er komen gaat. Zo ervaren ze een gevoel van emotionele veiligheid. Kinderen werken daarbij heel hard aan hun sociale ontwikkeling, want zij staan in de belangstelling en delen dit met anderen. Dit zijn hele belangrijke aspecten binnen de groep. Bij een verjaardagsfeestje horen bijvoorbeeld een muts en slingers, het gezamenlijk zingen met de kinderen voor de jarige en het uitdelen van een traktatie. Sommige oudere kinderen willen liever alleen een grote kaart uitkiezen en niet te veel het middelpunt zijn. Even aandacht schenken door middel van een lied, trakteren en met vriendjes de lokalen rondgaan is voor hen al voldoende. Wanneer kinderen de groep verlopen wordt een afscheidsfeestje gegeven. Het kind kan een periode afsluiten en aan een nieuw ‘avontuur’ beginnen. Hij neemt afscheid van de oude groep, van de groepsgenootjes en de pedagogisch medewerkers en van gebruiken en gewoonten. Ook voor de ‘achterblijvers’ is afscheid nemen belangrijk. Zij missen immers een groepsgenootje. Door steeds dezelfde rituelen terug te laten komen, worden kinderen gesteund en begeleid in het zetten van de volgende stap. Wanneer er een kind bij SKW weggaat, krijgt hij een mooi aandenken mee. De betrokkenheid van de kinderen onderling speelt bij bijzondere momenten een belangrijke rol. Samenwerken, rekening houden met elkaar en respect hebben voor anderen zijn allemaal aspecten van betrokkenheid die aan bod komen. Vanuit die betrokkenheid besteden pedagogisch medewerkers bijvoorbeeld ook speciale aandacht aan een kind dat een broertje of zusje heeft gekregen. Wanneer een kind een broertje of zusje gekregen heeft dan wordt daar over gesproken. Soms trakteert een kind in de groep. Dit moment is heel belangrijk. Er verandert ineens heel veel voor het kind. De pedagogisch medewerkers volgen het kind daarom goed en praten veel over de gebeurtenis. 5.6.1 Carnaval Bij dagopvang wordt rond de carnavalsperiode door de pedagogisch medewerkers een dag uitgekozen waarop carnaval gevierd wordt. Op deze dag mogen de kinderen die aanwezig zijn verkleed komen. De lokalen worden in carnavalssfeer gebracht. De kinderen kunnen geschminkt worden. Verder wordt carnavalsmuziek gedraaid en kunnen de kinderen dansen of polonaise lopen. Daarnaast is er voor iets lekkers bij de lunch gezorgd, bijvoorbeeld broodje met knakworst. Bij de buitenschoolse opvang wordt carnaval gevierd wanneer dit in de voorjaarsvakantie valt. Wanneer het daarbuiten valt vieren de kinderen op school vaak al carnaval. 5.6.2 Pasen In de tijd voor Pasen het lokaal in paas- en voorjaarssfeer gebracht. Aan Pasen wordt extra aandacht besteed door een gezellige paaslunch en het zoeken van eieren. 5.6.3 Vader- en Moederdag De pedagogisch medewerkers van de dagopvang besteden hier ieder jaar aandacht aan en maken samen met de kinderen een attentie voor de ouders. Bij de buitenschoolse opvang wordt wel de mogelijkheid geboden om iets te maken voor de ouders, maar de kinderen kunnen zelf kiezen of ze eraan mee willen werken. Op school wordt voor deze gelegenheid vaak ook al iets geknutseld.


34

5.6.4 Sinterklaas In de tijd voor Sinterklaas wordt de locatie in Sinterklaassfeer gebracht. Rond 5 december komt Sinterklaas in de ochtend op bezoek bij dagopvang. De Zwarte Pieten delen cadeautjes uit en strooien wat lekkers. Op de dag dat Sinterklaas komt zijn alle kinderen eventueel samen met hun ouders een uur welkom, dus ook de kinderen die op deze dag geen gebruik maken van de opvang. Per groep wordt door middel van een uitnodiging bekend gemaakt hoe laat alle kinderen verwacht worden en de extra kinderen weer opgehaald moeten worden. Bij de buitenschoolse opvang laat Sinterklaas de cadeautjes meestal eerder bezorgen door een van zijn Zwarte Pieten. ’s Middags vieren de kinderen die aanwezig zijn het Sinterklaasfeest. De kinderen die niet aanwezig zijn ontvangen hun cadeautje later. 5.6.5 Kerst Na Sinterklaas wordt de locatie in kerstsfeer gebracht. Naast een kerstboom en kerstknutsels worden ook kerstliedjes gezongen. Vlak voor de Kerst is een kerstlunch met de kinderen, die de dag aanwezig zijn. De kinderen eten gezellig met meerdere groepen bij elkaar. 5.6.6 Feestdag Elk jaar is er op iedere locatie een feestdag. Dit kan een juffendag zijn, een jaarlijks Halloweenfeest of een jubileumfeestweek. Meestal is dit feest rond een bepaald thema, bijvoorbeeld: prinsen en prinsessenfeest, piratenfeest, zomerfeest etc. Ouders en kinderen worden door pedagogisch medewerkers hiervoor uitgenodigd.


35

6. Het volgen van de ontwikkeling van kinderen 6.1 Kindvolgsysteem Door alle peuterspeelzalen en kinderdagverblijven in Wassenaar wordt gebruik gemaakt van het kindvolgsysteem van Flexon 2-4 jaar. Ook SKW vindt het belangrijk de ontwikkeling van elk kind goed te volgen. Door steeds te observeren en regelmatig te noteren welke stapjes het kind zet in zijn ontwikkeling, kunnen pedagogisch medewerkers beter inspelen op die ontwikkeling. SKW heeft daarom gekozen om niet alleen de ontwikkeling van 2-4 jarigen te monitoren, maar ook het Flexon ontluikingssysteem voor de 0-2 jarigen en voor 4-12 jarigen te gebruiken. Op deze manier volgen we één complete lijn voor de kinderopvang. OVB: Ontluikingssysteem Voor Baby’s 0-2 jaar OVP: Ontluikingssysteem Voor Peuters 2-4 jaar OVS: OntwikkelingsVolgSysteem voor de buitenschoolse opvang 4-12 jaar Dit kindvolgsysteem is in samenwerking met de Schooladviesdienst (SAD) Wassenaar geïmplementeerd. De pedagogisch specialisten hebben bij de SAD een cursus gevolgd en bieden de pedagogisch medewerkers hulp bij het invullen van de observatielijsten. SKW maakt gebruik van het OVB, OVP en OVS om de ontwikkeling van de kinderen van 012 jaar op gezette tijden te kunnen observeren. Deze observaties worden met de ouders besproken tijdens de jaarlijkse 10-minuten-gesprekken. Ouders kunnen uiteraard ook tussentijds informeren hoe de ontwikkeling verloopt. 6.1.1 Baby’s (OVB) en Peuters (OVP) SKW vindt het belangrijk om de ontwikkeling van jonge kinderen zo goed mogelijk te volgen. Dit OVB en OVP maakt de groeimomenten van de baby en peuter duidelijk met behulp van ontwikkelingslijnen en peilkaarten. Elk kind ontwikkelt zich volgens zijn eigen plan. De pedagogisch medewerkers willen er alles aan doen om de kinderen te helpen in hun groei. Wat bij de een al volop bloeit, zit bij de ander nog in de knop. Met het Ontluikingsvolgsysteem voor baby’s en peuters, volgt de pedagogisch medewerker dit proces. Peilkaarten, gekoppeld aan vijf ontwikkelingslijnen, bieden een overzicht van het 'gemiddelde' verloop van de ontwikkeling van het kind. De volgende ontwikkelingslijnen zijn bedoeld als kader bij het observeren:  Sociaal-emotionele ontwikkeling  Zelfredzaamheid  Speel- en leerontwikkeling  Taalontwikkeling  Motoriek Deze ontwikkelingslijnen zijn opgezet in de vorm van aandachtspunten: per jaar zijn ‘stapjes’ in de ontwikkeling aangegeven. Deze ontwikkeling wordt in beeld gebracht op de peilkaart op vaste peildata namelijk; bij 8 maanden, 1,8 jaar, 2,8 jaar en 3,8 jaar. Wanneer het kind naar de basisschool gaat, bespreken de pedagogisch medewerkers de ‘peilkaart’ van het kind met de ouders. In overleg met de SAD, scholen, kinderopvang en peuterspeelzalen is afgesproken dat deze kaart na toestemming van de ouders opgestuurd wordt naar de intern begeleiders van de basisschool van het kind. De peilkaarten worden bewaard in het kinddossier.


36

6.1.2 Schoolgaande kinderen Binnen het OVB en het OVP wordt de brede ontwikkeling van kinderen in kaart gebracht. Voor het OVS geldt dat er gefocust wordt op de sociaal-emotionele ontwikkeling. Deze keuze is gemaakt omdat op de basisschool al veel aandacht wordt besteed aan het observeren van de verschillende ontwikkelingsgebieden van het kind. De buitenschoolse opvang is anders dan een basisschool. De kinderen hoeven geen prestaties te leveren. SKW vindt het van belang om regelmatig naar de kinderen te kijken en de ouders hierover te rapporteren. Jaarlijks tijdens de tafeltjesavond worden de ontwikkeling van het kind met de ouders besproken. Ter voorbereiding vullen de pedagogisch medewerkers de observatielijst en de peilkaart in. De observaties worden bewaard in het kinddossier. Verschillende aspecten van de sociaal-emotionele ontwikkeling komen in de items van de peilkaart van het OVS naar voren, te weten:  Zelfstandigheid/ zelfcontrole  Omgang met andere kinderen  Omgang met de pedagogisch medewerker  Persoon Ook wordt gekeken naar:  Eten en drinken  Vriendjes en vriendinnetjes  Specifieke interesses  Motorische ontwikkeling bij de sportbso 6.2 Centrum Jeugd & Gezin/ SAD Niet altijd verloopt de ontwikkeling van een kind volgens verwachting. Soms krijgen pedagogisch medewerkers ook te maken met kinderen met gedragsproblemen, ontwikkelingsstoornissen en lichamelijke of verstandelijke beperkingen. SKW heeft een signalerende rol, maar kan niet diagnosticeren. Zodra pedagogisch medewerkers zich zorgen maken, wordt dit met ouders besproken. SKW hoort het ook graag van ouders als zij zich zorgen maken over de ontwikkeling van hun kind. Ouders, pedagogisch medewerkers, pedagogisch specialisten en locatiehoofden kunnen samen bekijken hoe de zorgen kunnen worden weggenomen en hoe het kind extra kan worden ondersteund en gestimuleerd in zijn ontwikkeling. SKW heeft nauwe banden met de SAD Wassenaar en CJG Wassenaar. Pedagogisch medewerkers kunnen deskundig advies en pedagogische ondersteuning krijgen van de SAD Wassenaar. Dit gaat in overleg met de ouders. SKW is geen medische kinderopvang maar wanneer er geen extra medische handelingen noodzakelijk zijn en opvang binnen bestaande groepen mogelijk is, kunnen kinderen vaak dagopvang of buitenschoolse opvang (blijven) bezoeken. Het uitgangspunt is altijd het welbevinden van het kind en de veiligheid van andere kinderen in de groep.


37

Pedagogisch beleidsplan SKW Januari 2015

Recommend Documents