Papa, jij bent belangrijk! Een betrokken vader beïnvloedt de intelligentie en de sociale ontwikkeling van kinderen positief.
Vaderschap wordt steeds leuker nu vaders meer betrokken raken bij de zorg voor de kinderen. Als vader kun je dit op je eigen manier doen. Vaders blijven vaders. Want wie is het die zo af en toe je kind een stukje in de lucht gooit? Dat is toch meestal papa! Een mooi beeld voor wat je als vader voor je kind kunt betekenen: je kind vliegt door de lucht en giert het uit. Het spelletje is leuk en spannend. Maar je landt altijd weer veilig in de armen van PAPA. Wat wil je als kind (en vader) nog meer! (Louis Tavecchio)
Opvoeden Opvoeden is een uitdagende en inspirerende opdracht waar elke ouder voor komt te staan. Eigenlijk is het geheim van een
Barak Obama: “We hebben vaders nodig die beseffen dat verantwoordelijkheid niet ophoudt bij de conceptie, maar daar juist begint. Wat je tot een echte man maakt is niet louter het voortbrengen van een kind, je moet ook de moed hebben om voor een kind te zorgen…”
goede opvoeding helemaal niet zo ingewikkeld. Wat een kind vooral nodig heeft is liefde, steun, stimulering en sturing. Zo kan een kind opgroeien tot een zelfstandig, plezierig en sociaal mens. De perfecte opvoeder bestaat niet, maar je kunt wel je best doen om je kind zo goed mogelijk op te voeden!
Opvoed TIPS Een peuter moet nog leren wat wel en niet mag – papa’s kunnen daarbij helpen: • Regels vaak herhalen Peuters willen dingen zelf doen, hebben een eigen wil en proberen van alles uit. Daar leren ze van. Regels zijn daarbij heel belangrijk. Regels geven je kind duidelijkheid en een veilig gevoel. Peuters vergeten nogal snel, daarom is het goed om vaak opnieuw te zeggen wat je wilt. • Duidelijk zeggen wat wél mag Een peuter die steeds “nee” en “niet doen” te horen krijgt leert misschien iets af, maar leert niet hoe het wel moet. Geef een
Moederen en vaderen: even belangrijk!
peuter kleine opdrachtjes, bijvoorbeeld “kom maar helpen met opruimen”. Geef aan wat wel mag, zoals: “je mag niet op het behang kleuren, wel op dit papier”. • Goed gedrag belonen Als een peuter iets goed doet, geef hem dan een compliment, een kusje, een aai over de bol! Sta niet te veel stil bij wat fout gaat! En vertel wat je kind goed doet, bijvoorbeeld “wat knap dat je je jas helemaal zelf aan doet”! Het kind merkt dat het dingen goed doet en krijgt hierdoor zelfvertrouwen. • Dichtbij praten Het werkt vaak niet als u vanuit de verte iets naar uw peuter roept, een peuter kan nog niet luisteren naar stemmen die van ver komen. Een peuter moet nog leren omgaan met zijn eigen wil en driften papa’s kunnen daarbij helpen door: • Regels zorgvuldig uit te kiezen Peuters hebben veel moeite met regels of dingen die niet mogen. Ga eens na welke regels u echt belangrijk vindt en houd die zoveel mogelijk vast. • Grenzen stellen Als iets niet mag, stel dan een grens en zeg duidelijk nee! Wijk daar niet van af. Voor peuters is het belangrijk dat de ouders de leiding houden. Dat geeft houvast en een gevoel van veiligheid. • Peuters laten kiezen Door peuters te laten kiezen kunnen ze hun wil oefenen.
Beperk de keuze tot 2 dingen, anders wordt het te lastig om te kiezen. Wil je de rode of de blauwe trui aan, wil je kaas of worst? • Geef uw peuter de tijd Peuters zijn vaak verdiept in hun spel en worden boos als je ze stoort. Waarschuw daarom van tevoren als ze moeten stoppen. Papa’s kunnen hun peuter helpen te leren omgaan met zijn boosheid: • Schenk geen aandacht aan de driftbui Laat je peuter even uitrazen, een paar minuten is vaak al voldoende. • Duidelijk vasthouden aan wat je wilt Niet toegeven uit angst voor een woedeuitbarsting. Boos worden of straffen helpt niet, een driftige peuter kan niet zo maar stoppen. Gun jezelf en je peuter even de tijd! • Troost Na een driftbui voelen peuters én ouders zich vervelend. Jullie kunnen weer op verhaal komen door te knuffelen of door er even over te praten. “Wat was jij boos, gelukkig is het nu weer over”. 3
Zelfbeeld = spiegelbeeld
Taalontwikkeling en lezen Van voorlezen ga je groeien!
Peuters zijn dol op boekjes en voorlezen. Een app kan een boekje
ontwikkeling van je kind. Als papa kun je daar een belangrijke
Geschikte gratis apps zijn Timo en het toverstokje, Brikki en
Voorlezen is leuk en belangrijk. Met voorlezen stimuleer je de rol in spelen: Voorlezen versterkt de band tussen jou en je kind. Je stimuleert de taalontwikkeling en helpt daarmee een taalachterstand te voorkomen. Kinderen die vanaf jonge leeftijd worden voorgele zen, kennen namelijk meer woorden en doen het beter op school. Hierbij een paar tips: Speel met je stem. Daag je kind uit om te reageren en stel vragen over personen, gebeurtenissen en plaatjes uit het boek. Een makkelijke vraag is: hoe denk je dat het verhaal zal aflopen? Zo laat je merken dat je interesse hebt in de fantasie en het gevoel van je kind.
Peuters van 2 tot 2,5 jaar: eenvoudig verhaaltje Je peuter is toe aan een prentenboek met een eenvoudig verhaaltje. Het moet gaan over gebeurtenissen die dicht bij hem staan. Bijvoorbeeld verhalen over de vertrouwde, alledaagse dingen. In deze figuren ziet de peuter zichzelf. Via zijn belevenissen kan hij zijn eigen ervaringen verwerken. Ook dieren in de hoofdrol doen het goed. De platen moeten duidelijk laten zien wat er in het verhaal gebeurt. Ze moeten uitnodigen tot goed kijken en erbij vertellen.
Peuters van 2,5 tot 4 jaar: een echt verhaal
lezen nog aantrekkelijker maken! Kleine beestjes. Een topapp is Noa’s sterren, een spelletje bekroond met de Media Ukkie Award 2014. Ook van de dagelijkse dingen zijn leuke apps te vinden, zoals boodschappen doen, eten, bijna naar school en beroemde peuterfiguren. En de Apps met dieren figuren en rijmpjes.
TIPS voor voorlezen • Probeer elke dag met boekjes bezig te zijn: in bad, op de bank, in bed, onderweg of in de wachtkamer bij de dokter. • Hetzelfde boekje nog een keer? Geeft niets, herhaling is goed. • Voorlezen is meer dan lezen alleen, het is ook kijken, praten en zingen. Elke aanleiding om te praten en vertellen is goed: zo krijgt je kind juist die grotere woordenschat en komt de taalontwikkeling beter op gang. • Je kind hoeft niet stil te zijn tijdens het voorlezen, het gaat erom dat je kind praat. En reageer op wat je kind zegt. • Voorspel samen het verhaal en leg nieuwe woorden uit. • Laat je kind jou eens voorlezen of speel het boekje samen na. • En: kies een boekje dat je zelf ook leuk vindt. Dan hebben jullie beiden plezier!
Bij het kiezen van een boek is het goed om te letten op de mogelijkheden van het kind. Goed naar het kind kijken is het Een kind leert zichzelf kennen door de ogen van anderen. Als ouders ben je de belangrijkste spiegel voor je kind. Hoe gaat dat in zijn werk? Stap 1 Leer je kind goed kennen - observeer zijn gedrag, wat vindt hij fijn en wat juist niet, waar wordt hij rustig van, waarvan druk of bang. Als je moeite doet om je kind te begrijpen, dan kom je al een heel eind. Stap 2 Plan tijd om samen te zijn met je kind. Als jij je kind leert
TIPS om tijd voor elkaar te maken • Geef je kind een vaderdag cadeau: een dagje iets leuks doen met papa. • Naar bed XL, 1x per week extra tijd bij het naar bed gaan, bijvoorbeeld extra lang voorlezen. • Ga eens samen TV kijken en vertel elkaar erover.
kennen, zo leert je kind jou kennen, en dat biedt hem veiligheid!
ben je angstig, dan kan een kind ook angstig reageren. Goed voorbeeld doet goed volgen. Het gedrag dat je graag wilt zien kun je voordoen. Wil je dat een kind niet snel boos wordt maar er eerst over praat, doe dat dan zelf ook! Wil je dat je kind positief in het leven staat, probeer dan zelf ook positief te zijn.
dat daarop aansluit. Lees samen een boek dat dicht bij de belevingswereld staat. Een peuter wil nu een beeld krijgen van wat andere kinderen meemaken. Het verhaal moet herkenbaar zijn. Daarnaast moet het iets nieuws bevatten, om op zijn nieuwsgierigheid in te spelen.
De digi-peuter
Laat je je kind met een beeldscherm opgroeien? Daarover heeft iedereen een andere mening!
Stap 3 Kinderen leren door na te doen, door zich te spiegelen aan de mensen om hen heen. Als je lacht, lacht de baby terug,
allerbelangrijkste. Wat heeft zijn belangstelling. Kies een boek
Maar grenzen stellen is wel goed. En niet te vaak en niet te lang.
Vaders hebben een belangrijke voorbeeldfunctie
Zie het als een extraatje naast buitenspelen, knutselen en een boekje voorlezen. Als papa heb je zeker daarin een belangrijke rol. Een peuter kan immers al flink bedelen om op de computer, smart Phone of tablet te mogen. Er zijn veel leuke leesapps en digitale prentenboeken voor peuters. Digitale prentenboeken zitten vol leuke interactieve elementen. Een goed digitaal prentenboek houdt de aandacht van een kind vast en is meeslepend, van leuke muziekjes tot de bewegingen. En daardoor krijgt je kind weer een grotere woordenschat!
4
TIPS voor prentenboeken • We hebben er een geitje bij! (Marjet Huiberts en geïllustreerd door Iris Deppe ) Verkozen tot Prentenboek van het Jaar 2016. • Gewonnen ( Ruth Wielockx) • Mijn sterke papa ( Nanda Roep) • Mijn papa (Guido van Genechten) • Ik doe het lekker toch (Milja Paagman) • Tim op de tegels ( Tjibbe Veldkamp) • Agent en Boef (Tjibbe Veldkamp ) • Boer Boris (Ted van Lieshout) 5
Eet weetjes en andere tips Samen doen, samen spelen, neem de tijd, maak samen plezier!
Het is goed voor de ontwikkeling van een kind om zowel papa- als mamadagen te hebben!
TIPS voor in de keuken • Samen kokkerellen, geef je kind een schort en laat het roeren,
Websites
links naar interessante websites www.oudersvannu.nl www.opvoeden.nl www.cjg.demarne.nl
kneden, schenken, scheppen, spullen pakken etc. En wat zul-
www.biblionetgroningen.nl/leens
len jullie smullen!
www.boekstart.nl
• koekjes bakken, vormpjes uitsteken, pepernoten bakken.
www.mijnkindonline.nl
www.voedingscentrum.nl www.ggd.groningen.nl www.allesoverkinderen.nl www.familyfactory.nu www.whysonline.nl www.vadersenmoeders.nl
• Samen ontbijt voor mama maken en mama ‘ontbijt op bed’ brengen. • Samen afwassen, lekker met water, sop en een kwast.
TIPS voor in huis • Samen een (prenten)boekje lezen, kan ook digitaal. • Samen een spelletje doen. • Opruimen, maak er een spelletje van (om de beurt, eerst alle lepels ). • Of maak er een wedstrijdje van, wie is het eerst klaar… • Samen een puzzeltje maken of een peuterspelletje op de
David Beckham: “Kinderen maken dat je zelf volwassen wordt. Ik begin nu pas te begrijpen dat kinderen de wereld veranderen!
I-pad of PC. • Samen TV kijken en praten over wat je ziet. • Even ravotten, stoeien, bewegen, gymmen, dansen, klimmen etc.
TIPS voor buiten • Samen in de tuin, geef je peuter ook een emmer, handschoen, schepje, etc.
Eet weetjes
• Eet op vaste tijden. • Wil je kind niet eten, geduld zal lonen!! • Dwingen werkt averechts. Eten wordt dan een beladen bezigheid! • Wat een peuter vandaag niet eet, lust hij over een tijdje misschien weer wel. • Probeer het leuk te houden, bij eten hoort gezelligheid, geen strijd. • Doe een klein beetje op het bord. Een complimenten als “goed zo, helemaal op”, helpt beter dan wanneer je zegt, ”je hebt je bord nog lang niet leeg”. • Als het kind echt niet wil, laat het dan los. • Geef zelf het goede voorbeeld, eet ook je eigen bord leeg. • Laat je kind kiezen: “wil je rijst of aardappelen?”. • Peuters hebben extra Vitamine D nodig voor hun weerstand en voor sterke botten en tanden.
• De auto schoonmaken, heerlijk als de peuter ook een spons heeft om te poetsen. • Samen wandelen/fietsen/ voetballen. • Samen er op uit/ op ontdekkingstocht. • Praten over wat je samen aan het doen bent. • Lekker in de regen of in de wind lopen, laarzen aan en door de plassen stappen. • De natuur in en zien wat je vindt, blaadjes, takjes, beestjes, bloemen, paddenstoelen, noten, kastanjes, steentjes.
TIPS voor het slapen gaan • In de slaapkamer moet het kind zich veilig voelen, stuur je kind dus niet voor straf naar bed. • Doe geen wilde spelletjes vlak voor het slapen gaan, daar krijgt hij weer energie van en komt er van slapen niks. • Zorg voor een vast patroon, bijvoorbeeld: eerst eten, in bad, pyjama aan, tanden poetsen, een verhaaltje, een knuffel en dan “slaap lekker”! • Lees voor het slapen gaan nog even een prentenboekje, daar wordt je kind rustig en slaperig van.
6
7
Deze brochure is samengesteld door: GGD/ CJG team Noord Groningen Bibliotheek Leens Stichting Peuterspeelzaalwerk De Marne Oktober 2015
Leens
