Overzicht projecten onderzoek ‘Kennis voor Krachtige Steden’ September 2013 Sinds de aanvang van het onderzoeksprogramma ‘Kennis voor Krachtige Steden’ in 2007, is een groot aantal onderzoeksprojecten ontwikkeld. De projecten zijn tot stand gekomen door inspanningen van projectconsortia; samenwerkingsverbanden tussen wetenschappers en professionals uit de stedelijke praktijk. De onderzoeksprojecten zijn daardoor wetenschappelijk gezien hoogwaardig en tegelijkertijd toegespitst op de concrete situatie in de steden. Een overzicht van de onderzoeksprojecten vindt u hieronder. Zie voor meer informatie www.platform31.nl.
Project manager Bestuur Lydia Sterrenberg (info:
[email protected])
Titel:
2008-07 | Dilemma’s rond afreken- en transparantiecultuur
Projectleider:
Prof. mr. dr. Hans de Bruijn (TUD)
Inhoud:
Sturen op prestaties, Smart geformuleerd, is populair. Waarom komt prestatiesturing als verschijnsel overal op? Onder welke condities is prestatiesturing zinvol met een duidelijke toegevoegde waarde? Hoe kan meervoudig verantwoorden concreet gestalte krijgen?
Stedelijke partijen:
Haarlem, Amsterdam en Schiedam en Ministerie van BZK
Onderzoekers:
Prof. mr. dr. Hans de Bruijn en dr. Milou Beerepoot (TUD)
Looptijd:
Augustus 2008 – april 2010
Voortgang:
Afgerond
Titel:
2008-08 | Regievraagstukken rond de gemeentelijke organisatie
Projectleider:
Prof. mr. dr. Hans de Bruijn (TUD)
Inhoud:
Op veel terreinen wordt van de gemeente een regierol verwacht. De gemeente wordt dan geacht sturing te geven aan andere partijen. Hoe kan de gemeente deze regierol optimaal vervullen? In dit project gaat het in het bijzonder om regie ten aanzien van partijen met een gemeentelijke verbondenheid en ‘dubbelrol’, zelfstandig gesubsidieerde instellingen met de gemeente als (verantwoordelijke?) enige afnemer, en samenwerking met medeoverheden en ‘maatschappelijk middenveld’.
Stedelijke partijen:
Nijmegen, Enschede, Haarlem en Ministerie van BZK
Onderzoekers:
Prof. mr. dr. Hans de Bruijn en dr. Milou Beerepoot (TUD)
Looptijd:
Augustus 2008 – juni 2011
Voortgang:
Afgerond
Titel:
2008-09 | Help een piek?! Sturen op innovatie door middelgrote gemeenten
Project manager:
Cees-Jan Pen (info:
[email protected])
Projectleider:
Dr. Arnoud Lagendijk (RUN) 1
Inhoud:
Veel gemeenten zijn een broedplaats van kennis, bij universiteiten, kennisinstellingen en hogescholen. Hoe kan de gemeente of de stadsregio deze strategische kennis beter benutten om zich economisch te versterken? Welke interventies zijn mogelijk en zinvol?
Stedelijke partijen:
Leeuwarden, Enschede, Hengelo en Nijmegen
Onderzoekers:
Dr. Arnoud Lagendijk, dr. Frans Boekema en Miranda Ebbekink (RUN), dr. Gertjan Hospers (UT)
Looptijd:
November 2008 – juli 2013
Voortgang:
In uitvoering
Titel:
2008-10 | Good governance en vitale democratie in de stad
Projectleider:
Prof. dr. Frank Hendriks (UvT)
Inhoud:
Lokaal bestuur vergt samenwerken tussen verschillende partijen en wisselende coalities. Wat is essentieel voor het ontwikkelen van ‘goed bestuur’ op stedelijk niveau? Welke combinaties van politieke en maatschappelijke democratie blijken in de Nederlandse praktijk ‘good governance’ in de stad te bevorderen? Welke hybrides blijken in de praktijk effectief en legitiem? Welke eerder en elders beproefde ideeën over ‘good governance’ in de stad zijn leerzaam?
Stedelijke partijen:
Dordrecht, Almere, Amsterdam, Breda, Den Haag, Eindhoven, Zwolle, Tilburg en Ministerie van BZK
Onderzoekers:
Prof. dr. Frank Hendriks, dr. Marcel Boogers, dr. Gerard Drosterij, dr. Julien van Ostaaijen, dr. Leon van den Dool, dr. Tamara Metze dr. Linze Schaap (UvT), dr. Henk Wagenaar en drs. Robert Duiveman (UL Campus Den Haag)
Looptijd:
November 2008 – november 2011
Voortgang:
Afgerond
Titel:
2008-11 | Grensoverschrijdende gebiedsontwikkeling: De grens als vertrekpunt voor gebiedsontwikkeling
Project manager:
Frank Wassenberg (info:
[email protected])
Projectleider:
Dr. Henk van Houtum (RUN)
Inhoud:
Hoe kunnen grensregio’s op integrale, effectieve en attractieve manier de problemen die samenhangen met de grensligging aanpakken? Hoe kunnen ze de kansen van hun grensligging benutten?
Stedelijke partijen:
Maastricht, Heerlen, Hengelo, Nijmegen en Kamer van Koophandel Centraal Gelderland
Onderzoekers:
Dr. Henk van Houtum, dr. Arnoud Lagendijk, dr. Martin van der Velde, Mariska van der Giessen, drs, Henk-Jan Kooij, Joren Jacobs en Krisztina Varró (RUN).
Looptijd:
December 2008 – juli 2013
Voortgang:
In uitvoering
Titel:
2008-12 | Plannen in de praktijk, praktijk in de plannen
Projectleider:
Prof. mr. dr. Hans de Bruijn (TUD)
2
Inhoud:
Er bestaan allerlei plannen en protocollen om te handelen bij rampen en crises. De praktijk blijkt echter telkens weer verrassend. Hoe kunnen plannen rond veiligheid en crisismanagement worden verbeterd?
Stedelijke partijen:
Amsterdam (brandweer Amsterdam-Amstelland), Berenschot
Onderzoekers:
Prof. mr. dr. Hans de Bruijn (TUD), prof. dr. Ira Helsloot (VU), ing. Peter van Zanten MPA , drs. Margreeth van Dorssen (Berenschot) e.a.
Looptijd:
Oktober 2008 – oktober 2009
Voortgang:
Afgerond
Titel:
2008-14 | De beste krachten zoeken, vinden en … ook inzetten!
Projectleider:
Prof. dr. Gabriël van den Brink (UvT)
Inhoud:
Succes van wijkvernieuwing lijkt soms af te hangen van persoonlijke eigenschappen. Wie zijn de personen die in de onderzochte stadswijken daadwerkelijk verschil maken? Wat is onder de gegeven omstandigheden hun specifieke werkwijze? Hoe kan men de werkomstandigheden verbeteren?
Stedelijke partijen:
Den Haag, Amsterdam, Leeuwarden, Zwolle, Utrecht
Onderzoekers:
Prof. dr. Gabriël van den Brink, dr. Laurens de Graaf, dr. Merlijn van Hulst, drs. Ted van de Wijdeven, drs. Ton van der Pennen en drs. Eva Bosch (OTB, TUD)
Looptijd:
Oktober 2008 – oktober 2012
Voortgang:
Afgerond
Titel:
2009-33 | Burgers maken hun buurt: democratische innovatie met behulp van een ‘design experiment’
Projectleider:
Prof. dr. Bas Denters (UT)
Inhoud:
Er zijn tal van vormen waarin burgers participeren in stedelijke besluitvorming. Sommige groepen burgers participeren echter meer dan andere, er zijn soms twijfels over de kwaliteit van de resulterende besluiten, en de verhouding tot de gekozen volksvertegenwoordigers is niet altijd duidelijk. Welke verbeteringen zijn hier mogelijk en wat kan het stedelijke bestuur hieraan doen? De aandacht richt zich vooral op buurtgerichte burgerinitiatieven.
Stedelijke partijen:
Enschede, Hengelo, Leiden, Ministerie van BZK
Onderzoekers:
Prof. dr. Bas Denters, dr. Pieter Jan Klok, dr. Mirjan Oude Vrielink, drs. Judith Bakker (UT), prof. dr. Evelien Tonkens, dr. Imrat Verhoeven (UvA)
Looptijd:
Juni 2009 – november 2012
Voortgang:
In uitvoering
Titel:
2009-34 | Regionale samenwerking voor een krachtig openbaar bestuur
Projectleider:
Prof. dr. Willem Salet (UvA)
Inhoud:
Voor sommige vraagstukken is een regionale aanpak nodig. Regionale samenwerking tussen gemeenten kan in ‘zware’, maar ook in licht geïnstitutionaliseerde verbanden vorm krijgen. De variëteit en dynamiek zijn groot. Hoe kan regionale samenwerking zo goed mogelijk beantwoorden aan de vereisten van legitimiteit, effectiviteit en efficiency? 3
Stedelijke partijen:
Drechtsteden, Stadsregio Arnhem Nijmegen, Stadsregio Amsterdam, Regio Stedendriehoek (Apeldoorn, Deventer, Zutphen), Ministerie van BZK
Onderzoekers:
Prof. dr. Willem Salet, dr. Melika Levelt (UvA), dr. Linze Schaap, drs. Tamara Metze, Casper Geurtz, dr. Julien van Ostaaijen, dr. Laurens de Graaf (UvT)
Looptijd:
September 2009 – maart 2012
Voortgang:
Afgerond
Website:
www.regionalekracht.nl
Titel:
2012-01 | Versterking van de sociale structuur via wijkcoaches en andere vormen van frontlijnsturing
Projectleider:
Dr. Hans van der Kolk (UT)
Inhoud:
In de komende jaren moeten Nederlandse gemeenten in het sociale domein (AWBZ, jeugdzorg, Wet Werk en Bijstand) met minder financiële middelen, meer taken uitvoeren. Decentralisatie maakt nieuwe, integrale sturingsarrangementen in de zorg voor gezinnen met een complexe sociale problematiek, (combinatie van schulden, verslaving, werkloosheid, en/of opvoedproblemen), mogelijk. De bezuinigingen maken deze vernieuwingen ook noodzakelijk. In dit project staan nieuwe, integrale sturingsarrangementen centraal. Het onderzoek spits zich toe op sociale wijksteams. De centrale onderzoeksvraag is: hoe is de organisatie van deze sociale wijkteams ingericht, welke argumenten liggen daaronder, en voor welke keuzes en dilemma’s staan betrokkenen.
Stedelijke partijen:
Enschede i.s.m. MEE Twente, LIVIO, RIBW Overijssel, Tactus Verslavingszorg, Mediant, Menzis, Jeugdzorg Overijssel, Provincie Overijssel en Jarabee; Leeuwarden; BMC Advies en Management; Zaanstad; City of Swindon; Saxion Hogeschool
Onderzoekers:
Dr. Henk van der Kolk, prof. dr. Ariana Need, dr. Wouter Jans, dr. Mirjan Oude Vrielink
Looptijd:
April 2012 – april 2014
Voortgang:
In uitvoering
Titel:
2012-06 | De meerwaarde van mensenrechtensteden
Projectleider:
Prof. dr. B.M. Oomen (Universiteit Utrecht/Roosevelt Academy)
Inhoud:
Steden binnen en buiten Nederland gebruiken in toenemende mate internationale mensenrechten standaarden bij het vormgegeven van beleid. Sommige positioneren zich expliciet als mensenrechten stad, andere refereren naar specifieke dossiers, zoals de conventie inzake de rechten van kinderen. Het onderzoeksproject heeft tot doel deze ontwikkeling verkennen, en te duiden in relatie tot de waarde voor urgente sociale beleidskwesties. Onderzoeksvragen zijn onder andere: welke steden kiezen ervoor te refereren aan (specifieke) mensenrechten en waarom? Wat levert de vergelijking van ervaringen van verschillende cases op?
Stedelijke partijen:
Utrecht, Amnesty International, College voor de Rechten van de Mens, Amsterdam, Middelburg.
Onderzoekers:
Prof. dr. Barbara Oomen (Universiteit Utrecht/Roosevelt Academy)
Looptijd:
Juli 2012 – September 2014
Voortgang:
In uitvoering 4
Project manager Economie & Innovatie is Cees-Jan Pen (info:
[email protected]) Titel: Projectleider: Inhoud:
2008-04|Gebiedsontwikkeling: (her)ontwikkeling van werklandschappen Dr. Erwin van der Krabben (RUN) Het doel van gebiedsontwikkeling is het verbeteren van de ruimtelijke kwaliteit van gebieden en locaties. Een ander doel is het versterken van de stedelijke economische structuur. Wat draagt het beleid rond stedelijke gebiedsontwikkeling bij aan economische structuurversterking? Op welke wijze kan gebiedsontwikkeling de economische structuur versterken en de innovatiekracht en groei van de stedelijke economie verbeteren?
Stedelijke partijen:
Haarlemmermeer, Nijmegen, Rotterdam, Oost NV, Stec groep, PBL en provincie Noord-Brabant
Onderzoekers:
Prof. dr. ir. Rob van der Heijden, prof. dr. Ad van Deemen, drs. Bart Pasmans, drs. Jasper Beekmans, drs. Huub Ploegmakers, drs. Henk-Jan Kooij en dr. Arnoud Lagendijk (RUN)
Looptijd:
September 2008 – maart 2013
Voortgang:
In uitvoering
Titel:
2008-05|Kennisvalorisatie en lokaal/regionaal profijt: mogelijkheden voor betere sturing Prof. dr. Marina van Geenhuizen (TUD)
Projectleider: Inhoud:
Kennisvalorisatie is het proces van toevoegen van waarde aan nieuwe kennis door het omzetten van deze kennis in een nieuw product of proces in de markt. In de harde technologische sectoren gaat dit proces langzamer dan in de creatieve industrie. In hoeverre worden kansen van kennisvalorisatie benut of juist gemist in steden of regio’s? Welke ruimtelijke factoren zijn van invloed op het succes of falen van valorisatie? Welke aanknopingspunten bieden deze factoren voor een betere sturing door stedelijke overheden?
Stedelijke partijen:
Delft, Maastricht, Amsterdam, Eindhoven, Brainport Eindhoven, Ministerie van OCW
Onderzoekers:
Prof. dr. Marina van Geenhuizen en drs. Mozhdeh Taheri (TUD)
Looptijd:
Oktober 2008 – oktober 2010
Voortgang:
In uitvoering
Titel:
2008-19|Globalisering en haar invloed op arbeidsmarkten en stedelijke dynamiek Dr. Henri de Groot (VU)
Projectleider: Inhoud:
Effecten van globalisering pakken verschillend uit voor verschillende sectoren en groepen op de arbeidsmarkt. Voor zowel de bedrijfsactiviteiten als het scholingsniveau van werknemers is het belangrijk meer te weten te komen over de vraag hoe globalisering ruimtelijk verschillend kan uitwerken in Nederland. Stedelijke groei wordt vooral bepaald door de economische structuur (specialisatie versus diversiteit) en het scholingsniveau van de inwoners van de stad. Hoe kunnen Nederlandse steden zelf onder invloed van de moderne globaliseringtrends via beleid de stedelijke groei stimuleren?
Stedelijke partijen:
Amsterdam, Haarlemmermeer, Rotterdam, CBS, CPB en Ministerie van EL&I 5
Onderzoekers:
Prof. dr. Piet Rietveld, dr. Peter Mulder, drs. Jan Möhlmann (VU), dr. Maarten Bosker, prof. dr. Harry Garretsen (RUG), dr. Martin Luppes, dr. Arjen Lejour (CBS) en dr. Bas ter Weel (CPB)
Looptijd:
December 2008 – juli 2013
Voortgang:
In uitvoering
Titel: Projectleider:
2008-21|De economische waardering van cultureel erfgoed Prof. dr. Piet Rietveld (VU)
Inhoud:
De kosten van investeren in en onderhoud van cultureel erfgoed zijn vaak gemakkelijker te ramen dan de baten. Een goed zicht op de baten is echter van groot belang om de effectiviteit van stedelijk beleid m.b.t. cultureel erfgoed te kunnen beoordelen. Wat zijn de effecten van cultureel erfgoed op vastgoedwaarden, toerisme en locatiegedrag van huishoudens en bedrijven?
Stedelijke partijen:
Dordrecht, Haarlem, Zaanstad, Heerlen, Helmond, Nieuwland Erfgoedcentrum, Rijksinstituut voor het Cultureel Erfgoed, Kadaster, NVM, De Stad BV
Onderzoekers:
Prof. dr. Piet Rietveld, drs. Karima Kourtit, drs. Faroek Lazrak, dr. Jan Rouwendal, drs. Mark van Duijn, prof. dr. Jan Kolen, drs. Ruben van Loon, prof. dr. Peter Nijkamp (VU)
Looptijd:
December 2008 – oktober 2013
Voortgang:
In uitvoering
Titel:
2008-20|Kansen en mogelijkheden voor verevening van cultureel erfgoed in integrale gebiedsontwikkelingen Prof. dr. Geert Dewulf (UT)
Projectleider: Inhoud:
Sommige partijen profiteren van de aanwezigheid van cultureel erfgoed zonder bij te dragen aan de herontwikkeling of instandhouding ervan. Het voorkomen dat positieve waardeontwikkeling door publieke investeringen wegvloeit naar commerciële functies wordt ook wel value capturing of verevening genoemd. In hoeverre is verevening mogelijk dan wel gewenst bij integrale gebiedsontwikkeling waarbij cultureel erfgoed een rol speelt?
Stedelijke partijen:
Hengelo, Enschede, Zaanstad, Tilburg, Projectbureau Belvedère, NS Poort, Nationaal Programm Herbestemming
Onderzoekers:
Drs. Marlijn Baarveld (UT)
Looptijd:
December 2008 – 1 mei 2013
Voortgang:
In uitvoering
Titel:
2008-23|Kennisvalorisatie in de regio: de rol van het HBO, relaties met het bedrijfsleven en ondernemerschap Prof. dr. Piet Pellenbarg (RUG)
Projectleider: Inhoud:
Hoe kunnen overheden de overdracht van relevante kennis van kennisinstellingen naar het bedrijfsleven zo goed mogelijk faciliteren? Wat is de rol van HBO-instellingen in kennisvalorisatie? In de eerste plaats staan de contacten en kennisuitwisseling tussen bedrijven en HBO-instellingen centraal. In de tweede plaats wordt de uitstroom vanuit HBO-instellingen naar ondernemersschap geanalyseerd. 6
Stedelijke partijen:
Deventer, Leeuwarden, Dordrecht, Groningen
Onderzoekers:
Dr. Sierdjan Koster en drs. Heike Delffman (RUG)
Looptijd:
December 2008 – juli 2011
Voortgang:
Afgerond
Titel:
2008-22|Hoger opgeleiden in grote steden in Nederland: Brain Drain of Brain Gain Prof. dr. Jouke van Dijk (RUG)
Projectleider: Inhoud:
De ene stad of regio is veel beter in staat jonge afgestudeerden vast te houden, of zelfs aan te trekken, dan andere. Dit onderzoek wil met behulp van micro data de patronen van Brain Drain en Gain voor steden in Nederland in kaart brengen. Op grond daarvan worden aanbevelingen gedaan voor een gericht beleid om de stad zo veel mogelijk te laten profiteren van de afgestudeerden aan de instellingen voor HBO en WO onderwijs in de stad.
Stedelijke partijen:
Rotterdam, Leeuwarden, Groningen, Tilburg en Maastricht
Onderzoekers:
Prof. dr. Leo van Wissen, dr. Lourens Broersma en drs. Viktor Venhorst (RUG)
Looptijd:
December 2008 – december 2010
Voortgang:
Afgerond
Titel: Projectleider:
2008-28|De economie van steden en stedelijke netwerken Dr. Gerard Marlet (Universiteit Groningen, Atlas Nederlandse Gemeenten)
Inhoud:
Dit onderzoek richt zich op de economische effecten van beleidsinterventies op steden en stedelijke netwerken. Wat gebeurt er met de stabiliteit van stedelijke systemen als zich, al dan niet door beleid veroorzaakte, structurele wijzigingen voordoen (denk aan ingrepen in de infrastructuur, globalisering, Europese eenwording, e.d.)? Welke regio’s of steden winnen (verliezen) relatief en waarom? Hoe groot moeten dergelijke schokken zijn om het stedensysteem in beweging te krijgen? Is het mogelijk centrumperiferie structuren te beïnvloeden?
Stedelijke partijen:
Lelystad, Almere, stedennetwerk Zuid-Limburg, CPB, Atlas Nederlandse Gemeenten
Onderzoekers:
Prof. dr. Harry Garretsen, Abdella Mohammed Oumer (RUG), prof. dr. Erik Verhoef, drs. Michiel Gerritse, drs. Stefan Groot en dr. Henri de Groot (VU), drs. Clemens van Woerkens en dr. Maarten Bosker (RUG, Atlas van Gemeenten), drs. Wouter Vermeulen en drs. Ruud Okker (CPB)
Looptijd:
December 2008 – september 2013
Voortgang:
In uitvoering
Titel:
2009-31|Bedrijvige wijken in bedrijvige steden: een onderzoek naar een nieuw economisch elan in stedelijke woonwijken Prof. dr. Robert Kloosterman (AMIDSt, UvA)
Projectleider: Inhoud:
Dit onderzoek heeft tot doel inzicht te krijgen in de achtergronden van de dynamiek in de stedelijke wijkeconomie en de potentie van functiemenging op een laag schaalniveau. Welke economische betekenis heeft kleinschalige bedrijvigheid voor stedelijke wijken en hun bewoners? Welke wijkgebonden kenmerken bevorderen of belemmeren kleinschalige bedrijvigheid? Hoe kunnen concrete beleidsinterventies de potentie en honkvastheid van lokale 7
bedrijvigheid bevorderen? Het onderzoek richt zich op de thema’s culturele industrieën, consumptie en directe en indirecte effecten van kleinschalige bedrijfshuisvesting. Stedelijke partijen:
Amsterdam, Leiden, Utrecht, Dordrecht, Zoetermeer en Mitros
Onderzoekers:
Prof. dr. Jan Rath, drs. Emma Folmer (AMIDSt, UvA), dr. Veronique Schutjens, drs. Anne Risselada, prof. dr. Frank van Oort, dr. Bart Sleutjes (UU)
Looptijd:
Maart 2009 – september 2012
Voortgang:
Afgerond
Titel:
2008-25|Knooppuntontwikkeling in corridorverband: economische betekenis en institutionele prikkels Prof. dr. ir. Luca Bertolini (AMIDSt, UvA)
Projectleider: Inhoud:
Er is onvoldoende bekend over de economische gevolgen van een geïntegreerde ontwikkeling van ruimte en infrastructuur. Dit onderzoek wil deze twee kennisleemtes aanpakken en richt zich specifiek op het identificeren van synergiekansen in de ontwikkeling van stedelijke regionale openbaar vervoercorridors. Wat zijn de effecten van openbaar vervoersontwikkeling op de waarde van onroerend goed? Daarnaast wordt een analyse gemaakt van de institutionele prikkels die nodig zijn om partijen te bewegen tot daadwerkelijke integratie van ruimtelijk beleid en de planning van railinfrastructuur.
Stedelijke partijen:
Amsterdam, Stadsregio Amsterdam, Stadsregio Arnhem-Nijmegen, provincie Gelderland, NS Poort, Movares, NIROV/Forum stedelijke regio´s, Montefeltro en Twijnstra Gudde
Onderzoekers:
Drs. Wendy Tan (UvA), prof. dr. Piet Rietveld, drs. Hans Koster en dr. Frank Bruinsma (VU)
Looptijd:
December 2008 – oktober 2013
Voortgang:
In uitvoering
Titel:
2008-26|Ontwerp en beoordeling regionale visies ruimte en infrastructuur Prof. dr. ir. Luca Bertolini (AMIDSt, UvA)
Projectleider: Inhoud:
Het eerste doel van dit project is om de inhoudelijke beoordeling van ruimtelijk- infrastructurele plannen te verbeteren. Het tweede doel is om procesmatige verbeteringen te verkennen voor de rol die de maatschappelijke kosten en baten analyse (MKBA) in de toekomst kan spelen in zowel ontwerp als beoordeling van (ruimtelijk-) infrastructurele plannen. Waar liggen belangrijke procesmatige en inhoudelijke risico’s in het toepassen van MKBA voor (ruimtelijk) infrastructurele plannen?
Stedelijke partijen:
Amsterdam, Rotterdam, Stadsregio Amsterdam, provincie Gelderland, Kennisinstituut Mobiliteit (KiM), Interdepartementale stuurgroep MIRT, NS Poort, Movares, Rijkswaterstaat, Ministerie I&M, CPB
Onderzoekers:
Prof. dr. Bert van Wee, Niek Mouter, dr. Jan-Anne Annema (TUD), dr. Dick Ettema (UU), dr. Leonie Janssen-Jansen, drs. Els Beukers, Nick Smit en dr. Marco te Brommelstroet (UvA)
Looptijd:
December 2008 – juni 2013
Voortgang:
In uitvoering 8
Titel: Projectleider:
2008-24|Stedelijk beleid voor de creatieve industrie Prof. dr. Robert Kloosterman (AMIDSt, UvA)
Inhoud:
Cultuur en creativiteit worden wereldwijd gezien als dragers voor stedelijke en economische ontwikkeling. In de afgelopen jaren is door veel steden beleid ontwikkeld voor het stimuleren en aantrekken van de creatieve industrie. In dit onderzoek wordt de creatieve industrie in de Metropool Amsterdam in een Europees perspectief geplaatst. Welke mogelijkheden heeft de stedelijke overheid om de ontwikkeling van de creatieve industrie in de Metropool Amsterdam te stimuleren? Wat is hierbij de invloed van vormen van samenwerking tussen publieke, private en not-for-profit actoren?
Stedelijke partijen:
Amsterdam, Amsterdam Innovation Motor, Haarlem, Kamer van Koophandel Amsterdam
Onderzoekers:
Drs. Robert Marijnissen
Looptijd:
Februari 2009 – december 2013
Voortgang:
In uitvoering
Titel:
2012-05| NAPOLEON: Netwerken, Agglomeratie en Polycentrische Metropolitane gebieden: nieuwe perspectieven voor verbeterde economische prestaties
Projectleider:
Prof. dr. Frank van Oort (UU)
Inhoud:
Stedelijke agglomeratievoordelen zorgen ervoor dat grotere steden wat betreft productiviteits- en werkgelegenheidsgroei beter presteren dan kleinere steden. Nederlandse steden zijn relatief klein en dienen daardoor gezamenlijk in ruimtelijke en economische netwerken op te trekken. Dit onderzoek is erop gericht de economische prestaties van metropolitane gebieden te versterken. Dit wordt gedaan met behulp van (internationaal) empirisch onderzoek naar de wederzijdse relaties tussen agglomeratievoordelen, economische netwerken en stedelijke systemen. Dit onderzoek levert kennis op over het belang van diverse netwerken en lokale economische factoren voor de regionaal economische ontwikkeling inclusief de positionering van individuele steden in zo’n netwerk. Vraag is op welke manier steden van elkaars omvang kunnen profiteren en welke factoren hiervoor van belang zijn.
Stedelijke partijen:
Amsterdam, Den Haag, Eindhoven, Rotterdam, Utrecht en PBL
Onderzoekers:
Prof. dr. Frank van Oort, prof. dr. Frank Witlox, prof. dr. Jonathan Beaverstock, dr. Evert Meijers, dr. Mark Thissen, dr. Ben Derudder
Looptijd:
April 2012 - april 2014
Voortgang:
In uitvoering
Titel:
2012-03 | Trickle down effecten in de aantrekkelijke stad; zorgen meer hoogopgeleiden in steden voor meer economische kansen voor laagopgeleiden?
Projectleider:
Prof. dr. Harry Garretsen (RUG)
Inhoud:
Het gaat goed met de meeste Nederlandse steden. De meeste toekomstige economische groei zal zich in steden concentreren met relatief veel hoger opgeleiden. Tegelijkertijd kennen veel steden een aantal – hardnekkige – problemen, waarvan de concentratie van (langdurige) werkloosheid één van de grootste is. Een toenemende aantrekkingskracht op hoger opgeleiden in combinatie met een concentratie van lager opgeleide werklozen leidt tot 9
toenemende (sociale) ongelijkheid in steden. Dit onderzoek gaat in op de relatie tussen de toenemende aantrekkingskracht van steden op hoger opgeleiden en (toenemende?) sociaal-economische ongelijkheid. Lager opgeleiden lijken te profiteren van meer hoger opgeleiden in de stad. Empirisch zijn er weinig bewijzen en er zijn aanwijzingen dat dit in de Nederlandse praktijk ook slechts beperkt het geval is. De vraag of trickle down effecten zich in Nederlandse steden voordoen, en of (lokaal) beleid hier verandering in kan brengen. Stedelijke partijen:
Arnhem, Haarlem, Zaanstad, Atlas Nederlandse Gemeenten
Onderzoekers:
Prof. dr. Harry Garretsen, dr. Gerard Marlet (RUG), dr. Clemens van Woerkens, dr. Roderik Ponds (Atlas Nederlandse Gemeenten), prof. Ron Martin (Cambrigde University)
Looptijd:
April 2012 - april 2014
10
Titel: Project manager:
2008-03 | Arbeidsmarktstrategieën van gemeenten Cees-Jan Pen (info:
[email protected])
Projectleider:
prof. dr. Jouke van Dijk (RUG)
Inhoud:
Het doel is te onderzoeken welke verschillende beleidsstrategieën er bestaan in het gemeentelijke arbeidsmarktbeleid en hoe deze samenhangen met de situatie op de lokale/regionale arbeidsmarkt en/of de politieke voorkeuren en samenstelling van de gemeenteraad. Wat is de effectiviteit van de verschillende beleidsstrategieën op het functioneren van de regionale arbeidsmarkt en in het bijzonder op het bijstandsvolume en de financiële balans van gemeenten? Is er sprake van convergentie of divergentie in de aanpak van gemeenten? Utrecht, Den Haag, Oss, Roermond, Groningen, Almelo e.o., Gouda e.o., Dordrecht, Tytsjkerksteradiel, Kollumerland/Achtkarpselen, Spijkenisse, Lelystad en Haarlem
Stedelijke partijen:
Onderzoekers:
Dr. Arjen Edzes, dr. Lourens Broersma en prof. dr. Jouke van Dijk (RUG)
Looptijd:
Mei 2008 – mei 2009
Voortgang:
Afgerond
Titel: Project manager:
2009-36|Effectiviteit brede scholen en toepasbaarheid op VO, VMBO en MBO Frank Wassenberg (info:
[email protected])
Projectleider:
prof. dr. Henriëtte Maassen van den Brink/prof. dr. Wim Groot (UM)
Inhoud:
Om onderwijs- en ontwikkelingskansen te vergroten en leerachterstanden en sociale problemen onder jonge kinderen tegen te gaan zijn in de afgelopen jaren brede scholen gesticht. Over de effectiviteit van die scholen is nog weinig bekend. Dit onderzoeksproject heeft als doel inzicht te bieden in de effectiviteit van brede scholen en in het voortgezet onderwijs en in de ontwikkeling en mogelijkheden van brede scholen in het PO, VO en MBO. Zijn brede scholen (kosten)effectief? Wat zijn de gevolgen van brede scholen voor de onderwijsarbeidsmarkt en de positie van leraren? Leeuwarden, Amsterdam, Maastricht, Rotterdam, Zadkine, Ministerie OC&W
Stedelijke partijen: Onderzoekers:
prof. dr. Henriëtte Maassen van den Brink/prof. dr. Wim Groot, drs. Johan Coenen, drs. Marieke Heers, dr. Chris van Klaveren (UM)
Looptijd:
Juli 2009 – Juni 2014
Voortgang:
In uitvoering
Titel: Project manager:
2008-27|De aanpak van voortijdig schoolverlaten Frank Wassenberg (info:
[email protected])
Projectleider:
prof. dr. Henriëtte Maassen van den Brink/prof. dr. Wim Groot (UM)
Inhoud:
Veel jongeren verlaten voortijdig het onderwijs. Dit brengt grote maatschappelijke kosten met zich mee. Inzicht in de ontwikkeling van bepalende factoren voor voortijdig schoolverlaten kan inzicht bieden in beleid ter voorkoming ervan. Welke factoren bepalen voortijdig schoolverlaten en hoe ontwikkelen deze zich gedurende de schoolloopbaan? Hoe krijgen de 11
convenantinterventies die op papier staan, concreet vorm in de praktijk? Wat kan beter? Stedelijke partijen:
Rotterdam, Amsterdam, Maastricht, Den Haag, Eindhoven, Lelystad, Leeuwarden, Ministerie OC&W
Onderzoekers:
prof. dr. Henriëtte Maassen van den Brink/prof. dr. Wim Groot, dr. Kristof de Witte, dr. Sofie Cabus, dr. Marton Csillag en dr. Chris van Klaveren (UM)
Looptijd:
Juni 2009 – februari 2014
Voortgang:
In uitvoering
Titel: Project manager:
2009-35|Economische stijging van laag opgeleiden Cees-Jan Pen (info:
[email protected])
Projectleider:
prof. dr. Jouke van Dijk (RUG)
Inhoud:
Hoe kan de economische stijging van laagopgeleiden worden vergroot? Het onderzoek richt zich op de effecten van scholingsinvesteringen in laagopgeleiden. Daarnaast richt het onderzoek zich op de effecten van de aanwezigheid van hoger opgeleiden op de economische positie van laagopgeleiden. In hoeverre profiteren lager opgeleiden van een groter aantal hoger opgeleiden in een stad? In hoeverre worden laag geschoolden geholpen door het aantrekken van hoog geschoolde werkgelegenheid in een stad?
Stedelijke partijen:
Rotterdam, Emmen, Heerlen, Eindhoven en Helmond
Onderzoekers:
prof. dr. Jouke van Dijk en dr. Arjen Edzes(RUG)
Looptijd:
Juli 2009 – december 2012
Voortgang:
In uitvoering
Titel: Project manager:
2011-01|Geslaagd in de stad Cees-Jan Pen (info:
[email protected])
Projectleider:
prof. dr. Jouke van Dijk (RUG)
Inhoud:
Het verbeteren van de economische positie van laag opgeleiden is een belangrijk beleidsthema. Laag opgeleiden nemen namelijk over het algemeen een zwakkere positie in onze samenleving in. Het doel van dit onderzoek is om meer inzicht te krijgen in de positie van laag opgeleiden, de transities oftewel overgangen die zij maken op de arbeidsmarkt en de wisselwerking met beïnvloedende factoren. Daarvoor richten wij ons in verschillende deelstudies op specifieke transities. Transities kunnen positief zijn (van opleiding naar opleiding, van opleiding naar baan, van werkloos naar een baan of van een baan naar een andere baan), maar ook negatief (van opleiding naar werkloosheid, van baan naar werkloosheid). In deze studie ligt de nadruk op de positieve transities en de voorwaarden waaronder deze ontstaan.
Stedelijke partijen:
Zwolle, Rotterdam, Emmen, Groningen, Amsterdam, Enschede, Leeuwarden, Maastricht, Deventer en Kamer van Koophandel Noord-Nederland
Onderzoekers:
prof. dr. Jouke van Dijk, dr. Lourens Broersma, dr. Sierdjan Koster, drs. Viktor Venhorst, prof. dr. Philip McCann (RUG)
Looptijd:
Februari 2011 – april 2013
Voortgang:
In uitvoering 12
Project manager Veiligheid is Lydia Sterrenberg (info:
[email protected]) Titel: Projectleider:
2009-39|Effecten van prostitutiebeleid Dr. Henk Wagenaar (UL, Campus Den Haag)
Inhoud:
Het leveren van aanknopingspunten voor een herijking van het prostitutiebeleid in Nederland door het effect van bestaande beleidspraktijken in binnen en buitenland te evalueren.
Stedelijke partijen:
Rotterdam, Den Haag, Utrecht, Leiden
Onderzoekers:
Dr. Henk Wagenaar, drs. Sietkse Altink (UL, Campus Den Haag)
Looptijd:
December 2009 – formele verlening tot 1 november 2013
Voortgang:
In uitvoering
Titel: Projectleider:
2009-37|Actieonderzoek Veelplegers Dr. Henk Wagenaar (UL, Campus Den Haag)
Inhoud:
Er zijn in veel steden vormen van een aanpak veelplegers in praktijk gebracht. Inventarisatie van de maatregen om recidive terug te brengen.
Stedelijke partijen:
Leiden, Rotterdam
Onderzoekers:
Dr. Henk Wagenaar (UL, Campus Den Haag), prof. dr. Bert van Hemert (LUMC), drs. Joost Vos (TNO), dr. Henk Rosendal en drs. Corine Balder (HL)
Looptijd:
Oktober 2009 – verlenging tot 1 november 2013
Voortgang:
In uitvoering
Titel: Projectleider:
2010-42|Sturing van lokale veiligheid Dr. Ronald van Steden (VU, Amsterdam)
Inhoud:
De sturing van veiligheid op lokaal niveau is niet eenvoudig; er is sprake van complexe veiligheidsnetwerken. Hoe functioneren die netwerken, hoe werken organisaties samen, en hoe krijgt de gemeentelijke regiefunctie vorm? Casestudy: ‘vliegende brigades’ in Amsterdam.
Stedelijke partijen:
Gemeente Amsterdam, politie Amsterdam-Amstelland (in 1 fase), later aansluiting andere steden mogelijk
Onderzoekers:
Dr. Ronald van Steden, prof. dr. Hans Boutellier, drs. Ilse de Groot (VU)
Looptijd:
Juni 2010 – december 2010
Voortgang:
Afgerond
Titel: Projectleider:
2008-12|Plannen in de praktijk, praktijk in de plannen Prof. mr. dr. Hans de Bruijn (TUD)
Inhoud:
Er bestaan allerlei plannen en protocollen om te handelen bij rampen en crises. De praktijk blijkt echter telkens weer verrassend. Hoe kunnen plannen rond veiligheid en crisismanagement worden verbeterd?
Stedelijke partijen:
Amsterdam (brandweer Amsterdam-Amstelland), Rotterdam, Berenschot
Onderzoekers:
Prof. mr. dr. Hans de Bruijn (TUD), prof. dr. Ira Helsloot (VU), ing. Peter van Zanten MPA, drs. Margreeth van Dorssen (Berenschot) e.a.
e
13
Looptijd:
Oktober 2008 – oktober 2009
Voortgang:
Afgerond
14
Project manager Welzijn & Integratie is Mies van Niekerk (info:
[email protected]) Titel: Projectleider:
2008-01|Sociale mobiliteit: individuen, groepen en buurten Prof. dr. Jan Rath (IMES, UvA)
Inhoud:
Analyse van de manier waarop processen van sociale stijging van individuen, groepen (tweede generatie Turken en Marokkanen) en buurten plaatsvinden, hoe deze processen zich tot elkaar verhouden, en hoe ze verklaard kunnen worden.
Stedelijke partijen:
Almere, Amsterdam, Delft, Den Haag, Nijmegen, Utrecht, en Mitros Woningcorporatie
Onderzoekers:
Prof. dr. Jan Rath, prof. dr. Jan Willem Duyvendak, dr. Maurice Crul, drs. ing. Marieke Slootman, Ioannis Tzaninis, drs. Lex Veldboer (UvA), prof. dr. Wim Willems en dr. Miriam van de Kamp (UL Campus Den Haag)
Looptijd:
Oktober 2008 – juni 2013
Voortgang:
In uitvoering. Zie: http://www.imes.uva.nl/socialemobiliteit/
Titel:
2008-06|Tweede-generatie jongeren in Amsterdam en Rotterdam. Last of kapitaal voor de toekomst Dr. Maurice Crul (IMES, UvA)
Projectleider: Inhoud:
Analyse van individuele en contextuele factoren die de levensloop van ‘risicojongeren’ en ‘high potential’ jongeren verklaren in Amsterdam en Rotterdam, en in vergelijking met andere Europese steden.
Stedelijke partijen:
Amsterdam en Rotterdam
Onderzoekers:
Dr. Maurice Crul en Adel Pasztor (IMES, UvA)
Looptijd:
Januari 2008 – juni 2009
Voortgang:
Afgerond
Titel:
2008-02|Verval van buurten en de betekenis van sociale cohesie. Op zoek naar omslagpunten, vervalmechanismen en aangrijpingspunten voor beleid Dr. Reinout Kleinhans (OTB, TUD)
Projectleider: Inhoud:
Het doel van dit onderzoek is het verval van buurten te verklaren. Wat is de betekenis van sociale cohesie daarbij? Wanneer is er een drempelwaarde aan te wijzen waarboven verval toeneemt? Welke aanknopingspunten voor beleid zijn er om verval te voorkomen?
Stedelijke partijen:
Amsterdam, Dordrecht en Rotterdam
Onderzoekers:
Dr. Reinout Kleinhans. (TUD), dr. Gideon Bolt, prof. dr. Ronald van Kempen (UU)
Looptijd:
Februari 2008 – oktober 2010
Voortgang:
Afgerond
15
Titel: Projectleider:
2008-16|De kracht van prachtige openbare ruimten: gebruik en beleving van pleinen en winkelstraten in voor- en achterstandswijken Prof. dr. Jack Burgers (EUR)
Inhoud:
Vertaling van wetenschappelijke onderzoeksliteratuur naar de Nederlandse beleidspraktijk. Welke beleidsinterventies zijn mogelijk, noodzakelijk of gewenst om voorwaarden te creëren voor gebruiksvormen die bijdragen aan een ‘thuis op straat’ van zoveel mogelijk mensen – bewoners, maar ook potentiële bewoners of bezoekers.
Stedelijke partijen:
Amsterdam, Rotterdam en Utrecht
Onderzoekers:
Prof. dr. Jack Burgers en drs. Linda Zuijderwijk (EUR), dr. Reinout Kleinhans en Saskia Binken (OTB, TUD), prof. dr. Jan Rath en drs. Doske van der Wilk (UvA).
Looptijd:
Oktober 2008 – juli 2013
Voortgang:
In uitvoering
Titel:
2008-13|De bindende invloed van middengroepen in gemengde buurten: hoe kan gentrification bijdragen aan vertrouwen? Prof. Dr. Jan Willem Duyvendak (UvA)
Projectleider: Inhoud:
Inzicht bieden in de manier waarop en de mate waarin middengroepen een bindende factor vormen in gemengde buurten, en in de betekenis van de aanwezigheid van middengroepen voor het vertrouwen van bewoners in de buurt en in elkaar.
Stedelijke partijen:
Amsterdam en Enschede
Onderzoekers:
Prof. dr. Jan Willem Duyvendak en drs. Lex Veldboer ( UvA), dr. Reinout Kleinhans (OTB, TUD).
Looptijd:
Oktober 2008 – december 2010
Voortgang:
Afgerond
Titel:
Buurten, spanningen en conflicten
Inhoud:
Onderzoek naar de achtergronden van alledaagse conflicten in stadsbuurten en de manier waarop deze conflicten hanteerbaar gemaakt kunnen worden.
Deelproject 1:
2008-17|Negotiating conflicts in urban neighbourhoods
Projectleider:
Dr. David Laws (UvA)
Stedelijke partijen:
Amsterdam, Den Haag, Rotterdam, Utrecht
Onderzoekers:
Dr. David Laws, prof. dr. Maarten Hajer, prof. Arnold Reijndorp, drs. Nanke Verloo, drs. Freek Janssens (UvA), prof. dr. John Forester (Cornell University/ Platform31), Dr. Sara Cobb (George Mason University), dr. Kimberly Leary (Harvard Medical School)
Looptijd:
December 2008 – september 2013
Voortgang:
In uitvoering
Deelproject 2:
2008-15|Neighbourhoods as sites for conflict: the residents’ perspective
Projectleider:
Drs. Leeke Reinders (OTB, TUD) 16
Stedelijke partijen:
Zaanstad, Utrecht
Onderzoekers:
Drs. Leeke Reinders en drs. Eva Bosch (OTB, TUD)
Looptijd:
Oktober 2008 – juli 2012
Voortgang:
In uitvoering
Titel:
2009-30|Leren Participeren. Een onderzoeksprogramma over de Wmo
Projectleider:
Prof. dr. Jan Willem Duyvendak (UvA)
Inhoud:
Op welke wijze bevordert de Wmo participatie van verschillende groepen burgers? En welke (nieuwe) vormen van aansturing, ketenvorming, regievoering en coördinatie zijn daarvoor geschikt?
Onderzoekers:
Prof. dr. Jan Willem Duyvendak, prof. dr. Evelien Tonkens, dr. Loes Verplanke, dr. Imrat Verhoeven, drs. Ellen Grootegoed, drs. Thomas Kampen (UvA)
Stedelijke partijen:
Utrecht, Zaanstad, Rotterdam, Dordrecht, Leeuwarden, Amersfoort, Amsterdam, Haarlem, Eindhoven, Zwolle en Ministerie van VWS.
Looptijd:
April 2009 – juni 2013
Voortgang:
In uitvoering
Titel:
2009-29|Zorg dragen, zorg vragen: intergenerationele mantelzorg en solidariteit onder allochtonen in stedelijk Twente Prof. dr. Sawitri Saharso (UT) i.s.m. prof. dr. Jan Willem Duyvendak (UvA)
Projectleider: Inhoud:
Dit project maakt onderdeel uit van Leren Participeren en richt zich in het bijzonder op allochtonen. Wat is de achtergrond van het huidige beperkte zorggebruik van allochtone ouderen? Hoe gaan de mantelzorgers om met de belasting of overbelasting die dit met zich meebrengt?
Onderzoekers:
Prof. dr. Sawitri Saharso, dr. Jörgen Svensson en drs. Mariecke van den Berg (UT)
Stedelijke partijen:
Enschede, Almelo, Hengelo
Looptijd:
Maart 2009 – juni 2011
Voortgang:
Afgerond
Titel: Projectleider:
2009-32B|Gezinsinterventies bij Curaçaose en Nederlandse gezinnen Prof. dr. Marion van San (UU en Universiteit Nederlandse Antillen)
Inhoud:
Opvoeding en gezinsinterventies bij Curaçaose en Nederlandse multiprobleemgezinnen gezinnen, zowel in Nederland als op Curaçao
Onderzoekers:
Prof. dr. Marion van San en drs. Tessa Verhallen (UU).
Stedelijke partijen:
Amsterdam, Rotterdam, Dordrecht.
Looptijd:
Mei 2009 – mei 2013
Voortgang:
In uitvoering
Titel:
2009-350|Arbeidsmigranten uit Midden- en Oost-Europa: sociale leefsituatie en arbeidspositie Prof. dr. Godfried Engbersen (EUR)
Projectleider:
17
Inhoud:
Het onderzoek beoogt nader zicht te krijgen op zowel de sociale leefsituatie als het verblijfsperspectief en arbeidspositie van Poolse en andere OostEuropese arbeidsmigranten
Onderzoekers:
Prof. dr. Godfried Engbersen, Prof. dr. Jack Burgers, dr. Erik Snel en dr. Katja Rusinovic (EUR)
Stedelijke partijen:
Rotterdam, Den Haag, Westland, Breda en regio (Moerdijk en Zundert) Katwijk en Hillegom (Bollenstreek), Dordrecht
Looptijd:
September 2009 – september 2011
Voortgang:
Afgerond
Titel:
2012-04 | ‘Kunnen we dat (niet) aan vrijwilligers overlaten?’ Verschuivingen tussen professionals en vrijwilligers in de sociale sector
Projectleider:
Prof. dr. Jan Willem Duyvendak (UvA)
Inhoud:
In dit project wordt de verschuiving van professionals naar vrijwilligers in zorg en welzijn onderzocht. Die verschuiving is gebaseerd op aannames over de bevordering van burgerschap en over kwaliteitsverbetering in de zorg. In dit onderzoek wordt nagaan in hoeverre die aannames juist zijn. Dat wordt onderzocht aan de hand van drie soorten praktijken: (i) het beheer van (semi)publieke ruimten (speelplaatsen, buurthuizen), (ii) thuiszorg voor kwetsbare burgers (multiprobleem-gezinnen, ouderen, mensen met beperkingen), (iii) dagopvang voor kwetsbare mensen.
Stedelijke partijen:
Ministeries van Binnenlandse Zaken en VWS, Amsterdam, Den Haag, Utrecht, Zaanstad, Cordaan, Woningcorporatie Eigen Haard, MOgroep.
Onderzoekers:
Prof. dr. Jan Willem Duyvendak, prof. dr. Evelien Tonkens, dr. Loes Jansen Verplanke, dr. Marianne van Bochove (UvA).
Looptijd:
September 2012 – april 2014
18
Project manager Wonen is Frank Wassenberg (info:
[email protected]) Titel: Projectleider:
2008-18|Steigers voor stijging: Effecten van herstructurering op de sociale stijging van jongeren Prof. dr. Ronald van Kempen (UU)
Inhoud:
Doel van dit onderzoek is het achterhalen van de effecten van herstructureringsmaatregelen in probleemwijken op verschillende routes voor sociale stijging door jongeren. Wat zijn effecten van herstructurering voor jongeren, en wat is de rol van rol van scholen, gemeenten en corporaties bij de sociale stijging. In hoeverre kan herstructurering jongeren helpen, en wat vinden zij daar zelf van?
Stedelijke partijen:
Utrecht, Trajectum College, woningcorporatie Mitros, Krajicek Foundation en Hogeschool Utrecht
Onderzoekers:
Prof. dr. Ronald van Kempen, prof. dr. Paul Verweel, dr. Gideon Bolt, prof. dr. Pieter Hooimeijer, dr. Jeroen Vermeulen, dr. Martijn Koster, drs. Kirsten Visser (UU), dr. Karel Mulderij (HU)
Looptijd:
December 2008 – april 2011
Voortgang:
Afgerond
Titel: Projectleider:
2009-32A|Veranderende huishoudens en ‘functies’ van woonmilieus Prof. dr. Sako Musterd (UvA)
Inhoud:
Zijn huishoudens in verschillende levensfasen geneigd daarbij passende woonmilieus te zoeken? De hypothese is dat er een flinke variatie aan woonen leefmilieus dient te bestaan, die overeenkomt met de behoeften van de bevolking, passend bij hun levensfase. Veranderen wijken en woonmilieus als huishoudens veranderen? Spelen er in bepaalde buurten negatieve buurteffecten, die individuele ontplooiing belemmeren? Een laatste vraag is naar de visies van het beleid bij herstructurering: sluiten beleidsvisies aan bij de werkelijkheid van de veranderende huishoudens?
Stedelijke partijen:
Amsterdam, Tilburg, Den Haag, Platform Corpovenista (13 woningcorporaties + Aedes)
Onderzoekers:
Prof. dr. Sako Musterd, dr. Thea Dukes, dr. Wouter van Gent, drs. Annalies Teernstra, dr. Fenne Pinkster (UvA)
Looptijd:
Mei 2009 – januari 2014
Voortgang:
In uitvoering
Titel: Projectleider:
2010-41|Kwaliteit particuliere woningvoorraad dr. Frits Meijer (OTB, TU Delft)
Inhoud:
De kwaliteit van het particulier bezit vormt in toenemende mate een probleem in delen van de stad. Wat zijn huidige en toekomstige problemen? Wat kan de rol van gemeenten en andere partijen zijn bij de verbetering van de particuliere voorraad (huur en koop)? Hoe kunnen VVE’s worden aangestuurd? Hoe kan energieverbruik worden verbeterd? Hoe hangt dit 19
samen met gebieds- of wijkontwikkeling? Wat zijn financiële en fiscale mogelijkheden, welke good practices zijn er? Stedelijke partijen:
Den Haag, Dordrecht, Enschede, Leeuwarden, Lelystad, Schiedam, Zaanstad, SVN (Stichting Volkshuisvesting Nederland)
Onderzoekers:
Dr. Frits Meijer, ir. Milly Tambach, prof.ir. Henk Visscher (OTB, TU Delft)
Looptijd:
Oktober 2009 – juli 2013
Voortgang:
Werkzaamheden afgerond; presentatie eindrapport oktober 2013
Titel:
2009-38|Waterbedeffecten van herstructurering: over verhuizers, ontvangstwijken en het aanbod sociale huurwoningen Prof. dr. Ronald van Kempen (UU)
Projectleider: Inhoud:
Herstructurering heeft neveneffecten: (sommige) bewoners verhuizen, en (sommige) problemen verplaatsen zich. Welke afwegingen maken mensen bij verhuizing vanwege herstructurering? Waarom keren weinig mensen uiteindelijk terug? Waar komen verhuizers terecht en waarom daar? Hoe waarderen bewoners van ‘ontvangstwijken’ de nieuwe bewoners, en om hoeveel en wat voor mensen gaat het eigenlijk? Hoe kan probleemverplaatsing worden voorkomen en worden omgezet in breder perspectief? Een tweede onderzoeksdeel gaat over de kernvoorraad. Wat resteert er na herstructurering? Lukt spreiding van goedkope woningen, ook regionaal? En beïnvloedt herstructurering slaagkansen van andere woningzoekenden?
Stedelijke partijen:
Platform Corpovenista, Breda, Den Haag, Ede, Groningen, Rotterdam
Onderzoekers:
Prof. dr. Ronald van Kempen, dr. Gideon Bolt, drs. Hanneke Posthumus (UU) en dr. Reinout Kleinhans, drs. Kees Dol, drs. Mariska van der Sluis (OTB, TU Delft)
Looptijd:
Oktober 2009 – juni 2012
Voortgang:
Afgerond
Titel: Projectleider:
2009-40|‘Branding’ en leefstijlen in de wijk ir. André Ouwehand (OTB, TU Delft)
Inhoud:
Wat is de betekenis van het concept ‘leefstijl’ in de stedelijke praktijk? Welke methoden worden toegepast, welke effecten zijn behaald met experimenten op dit gebied, zowel ten aanzien van woonruimteverdeling, beheer als gebiedsontwikkeling? Helpt branding? En leidt dit tot meer tevreden bewoners?
Stedelijke partijen:
Den Haag, Leeuwarden, Rotterdam, Maastricht, Platform Corpovenista (13 woningcorporaties + Aedes), Vestia, Era Contour
Onderzoekers:
Ir. André Ouwehand, drs. Wenda Doff, dr. Sylvia Jansen, drs. Carlinde Adriaanse, drs, Eva Bosch, drs. Mariska van der Sluis (OTB, TU Delft)
Looptijd:
September 2009 – oktober 2012
Voortgang:
Afgerond
Titel:
2012-01| "Wat kunnen mensen zelf?” Over wijkaanpak, gefaciliteerd loslaten en sociale stijging op lange termijn 20
Projectleider:
Prof. Dr. M. van Ham (OTB, TUD)
Inhoud:
Werken aan sociale stijging van mensen is een belangrijk aandachtsveld voor steden. Maar wat gebeurt er als de ondersteuning deels of geheel wegvalt? In tijden van bezuinigingen en een terugtredende overheid, is er behoefte aan inzicht in effectiviteit van interventies. Wat kunnen mensen zelf, en waar bied je mensen nog ondersteuning? Dit project gebruikt een longitudinale benadering en kijkt naar resultaten van ruim tien jaar sociale stijging in een Rotterdamse herstructureringswijk. Resultaten worden gezet naast een vergelijkbaar project in Glasgow.
Stedelijke partijen:
Deelgemeente Hoogvliet Rotterdam, corporatie Vestia, corporatie Woonbron, Platform Corpovenista
Onderzoekers:
Prof. dr. Maarten van Ham, dr. Reinout Kleinhans, dr. Wenda Doff (OTB, TU Delft), dr. Lex Veldboer, prof. dr. Jan Willem Duyvendak (UvA), prof. dr. Ade Kearns (University of Glasgow)
Looptijd:
Maart 2012 – mei 2014
Voortgang:
in uitvoering
21
Brugprojecten KKS Brugprojecten hebben tot doel om interessante verbindingen te leggen tussen verschillende onderzoeksprojecten uit het KKS-programma, en zo de samenhang in het programma te vergroten. Verbindingen kunnen interessant zijn vanuit wetenschappelijk perspectief, vanuit praktisch/beleidsmatig perspectief, of vanuit beide perspectieven. 2013-11 ‘Good governance’ en ‘Best persons’: Lessen in ‘wederzijds uitdagen’ Projectleider:
Prof. dr. F. Hendriks (UvT)
Onderzoekers:
Prof. dr. F. Hendriks, dr. L.J. de Graaf en drs. T.M.F. van de Wijdeven (UvT)
Einddatum:
Uiterlijk 1 juli 2014
Inhoud/relevantie:
Er zijn twee actuele en met elkaar verknoopte ‘beleidsbewegingen’ – naar een meer initiërende en zelforganiserende samenleving én (beleids)ruimte voor ‘best persons’. Zij vragen om een herbezinning op de rol van de politieke en bestuurlijke instituties. De centrale vraag in dit brugproject is daarom: “Wat betekent (be)sturen in tijden van ‘initiatief en ruimte laten’?”
Contactpersoon Platform31:
Lydia Sterrenberg
2013-10 Regionaal Competentie Management: naar een beleids- en onderzoeksagenda Projectleider:
Prof. dr. Jouke van Dijk (RUG)
Onderzoekers:
Prof. dr. Jouke van Dijk (RUG), prof. dr. Henri de Groot (VU)
Einddatum:
Uiterlijk 1 juli 2014
Inhoud/relevantie:
Gelet op de vergrijzing zal iedereen de komende jaren hard nodig zijn op de arbeidsmarkt. Er is echter sprake van een mismatch op de arbeidsmarkt; het lukt niet om de juiste aansluiting te vinden tussen het werk dat gedaan moet worden en de talenten en kwalificaties van het arbeidsaanbod.
Als gevolg van onder meer de globalisering vinden er verschuivingen in de productie- en werkgelegenheidsstructuur plaats en veranderingen in de inhoud van functies en beroepen. Uitgangspunt van dit onderzoek is dat competenties (skills) meer dan onderwijskwalificaties uiteindelijk de arbeidsproductiviteit in een regio bepalen. Het is de uitdaging om een juiste aansluiting op microniveau van competentie en taken te bewerkstelligen. De centrale onderzoeksvraag is: hoe verbinden we beschikbare en gevraagde competenties op regionale arbeidsmarkten? Contactpersoon Platform31:
Cees-Jan Pen
22
2013-08 Arbeid- en woningmarktdynamiek Projectleider:
prof. dr. Henri de Groot (VU)
Onderzoekers:
prof. dr. Henri de Groot (VU), prof. dr. Jouke van Dijk (RUG)
Einddatum:
Uiterlijk 1 juli 2014
Inhoud/relevantie:
Dit brugproject gaat op zoek naar de regionale dynamiek in wonen en werken in ‘stad en land’, met name gericht op hoogopgeleide huishoudens. Het onderzoek zal leiden tot inzicht in een reeks aan onderling samenhangende ‘stylized facts’ van ruimtelijke dynamiek op de arbeids-, woning- en vastgoedmarkt.
Contactpersoon Platform31::
Cees-Jan Pen
2013-07|Beleid voor ‘belonging’ Projectleider:
Prof. dr. J.W. Duyvendak (UvA)
Einddatum:
Uiterlijk 1 juli 2014
Inhoud/relevantie:
Een beleid van actief burgerschap veronderstelt dat mensen zich opgenomen voelen in de samenleving en er zich thuisvoelen. Maar beleidinspanningen om de burger zich thuis te laten voelen kunnen als onbedoeld effect hebben dat groepen zich eerder uit- dan ingesloten voelen. Want wat wordt als gemeenschappelijke kern gedefinieerd van de straat, de buurt, de stad, of de natie, en wie voelt zich daardoor aangesproken? In dit project zal op basis van diverse KKS-projecten onderzocht worden hoe beleidsinterventies van invloed zijn op het thuisvoelen van diverse groepen burgers.
Contactpersoon Platform31:
Mies van Niekerk
2013-09|Buurtverval: naar een nieuwe visie Projectleider:
Prof. dr. Ronald van Kempen (UU)
Einddatum:
Uiterlijk 1 juli 2014
Inhoud/relevantie:
In de literatuur over het thema buurtverval is veel aandacht besteed aan de bevolkingsontwikkeling van buurten en aan residentiële mobiliteit. Hoe ontwikkelingen in de buurt, in de bevolkingssamenstelling en verval (of verbetering) precies samenhangen is echter niet duidelijk. Dat geldt ook voor sociale factoren als sociale cohesie en burgerinitiatieven; in hoeverre dragen die bij aan een betere buurt, en voorkomen daarmee buurtverval? En wat is de rol van een aantal specifieke actoren, zoals niet-verhuizende bewoners, groepen als jongeren en ouderen, bedrijven en ondernemers? Dit alles speelt in de context van een veranderende rol van de overheid bij ontwikkelingen in de buurt en een nog steeds aanhoudende economische crisis. Dit brugproject gaat op zoek naar een integrale visie op buurtontwikkelingen, nodig om deze te kunnen begrijpen en aan te pakken. De projecten binnen KKS waarin buurtontwikkelingen een rol spelen, worden bijeen gezet. Daarnaast wordt een aparte sessie georganiseerd tijdens een internationaal congres, met als beoogd eindresultaat een special issue van een internationaal wetenschappelijk tijdschrift. 23
Contactpersoon Platform31:
Frank Wassenberg
2013-12| Economische dynamiek in de achterstandswijk Projectleider:
Prof. dr. Gabriël van den Brink (UvT)
Onderzoekers:
Gabriël van den Brink (UvT), Radboud Engbersen (Platform31)
Einddatum:
Uiterlijk 1 juli 2014
Inhoud/relevantie:
Op welke wijze grijpen initiatieven van zakelijke, sociale en culturele ondernemers op elkaar in? Welke maatregelen zorgen ervoor dat het effect van deze initiatieven op de wijkeconomie maximaal is? Welke rol is daarbij voor de overheid, de corporaties en andere belangrijke spelers weggelegd? Lokale overheden zullen in de nabije toekomst een echte kanteling doormaken: taken die al geruime tijd vanuit overheid werden georganiseerd komen in toenemende mate op het bordje van maatschappelijke actoren terecht. Als gevolg daarvan nemen de spanningen tussen degenen die het feitelijke werk moeten doen (zoals de zakelijke, sociale en culturele ondernemers) en degenen die een bestuurlijke verantwoordelijkheid dragen waarschijnlijk toe. De steden gaan hier een even ingewikkelde als spannende tijd tegemoet en een verstandig advies op basis van empirisch onderzoek lijkt meer dan ooit op haar plaats. Project legt brug tussen inzichten uit project Best persons en project bedrijvige wijken (2009-31).
Contactpersoon Platform31:
Lydia Sterrenberg
24