Op naar openbaar vervoer voor iedereen

Op naar openbaar vervoer voor iedereen

Relatiemagazine van 9292

Nr.

1

In dit nummer:

Jaargang 18

pag 4 Haltes aangepast, nu de reisinformatie nog

april 2012

pag 8 Toegankelijkheid houdt niet op bij het materieel pag 12 9292.nl heeft Waarmerk Drempelvrij

Tweets Misschien loop ik echt heel erg achter, maar wat is die 9292ov.nl site mooi geworden!

2

Voorwoord

Inhoud

@9292 Wauw! Webcare, goed bezig. Ga het straks eens ontdekken, dank :-)

Achtergrond

Voorwoord Uitnodiging 9292 begint deze lente met een frisse start: na 20 jaar zijn we van het Godebaldkwartier verhuisd naar de Catharijnesingel in Utrecht. Daar waar nu flink gebouwd wordt. Dat past ook wel bij ons: nieuwe dingen maken, innoveren. En dat gaan we deze lente in ferme stappen doen. Bij het ter perse gaan van dit blad, de vernieuwde versie van Reiswijzer (dat is alvast één), gaan we ons inzetten om de site verder te verfijnen, nu mét het Waarmerk Drempelvrij, en realtime reisadviezen toe te voegen (dat is twee). Het derde is dat we onze eerste app voor Windows Phone uitbrengen, het nieuwste snelgroeiende mobiele besturingssysteem. iPhone en Android-gebruikers hoeven ook niet lang te wachten. Tot slot het vierde speerpunt: we starten met het beschikbaar stellen van ruwe statische landelijke ov-informatie, na de zomer aangevuld met realtime informatie. Wij geven hiermee namens alle vervoerders invulling aan het bevorderen van het reizen met het ov en de innovaties op het reisinformatievlak. Deze editie van Reiswijzer staat vol artikelen rondom het thema toegankelijkheidsinformatie. Wat speelt er op dat gebied bij reizigers, overheden en vervoerders? Waarom is het actueel? Momenteel is informatie over toegankelijkheid slechts fragmentarisch en onvolledig beschikbaar. Hoe kunnen alle partijen in de markt die informatie beter toegankelijk maken? 9292 wil hierin vanuit zijn voorlichtingsrol namens de vervoerders een voortrekkersrol spelen, een platform zijn. We willen alle relevante content verzamelen en een doorgeefluik zijn. Mensen op weg helpen.Niet alleen mensen met een permanente beperking, maar ook reizigers met kinderen in een kinderwagen, zakenlieden met zware reiskoffers, en passagiers die zich bijvoorbeeld bij het sporten verstapt hebben en toch naar hun werk moeten, met alle hobbels van dien. Kortom, we nodigen u uit – ook via deze Reiswijzer - om te participeren in het thema toegankelijkheid. Voor iedereen die het nodig heeft: want zonder u is er geen actuele toegankelijkheidsinformatie te realiseren! Stefan Hulman Directeur

t. @StefanHulman

Feedback

Kort Nieuws

Nieuws

Agenda

Tip

Dit jaar viert 9292 zijn twintigste verjaardag. Noteer alvast in uw agenda: 3 september 2012

Het wenselijk om de toegankelijkheidsinformatie van alle vervoerders en gemeenten samen te brengen, pag 8

Column

Stelling

Partnership

Testimonial

Nieuw adres voor 9292 Colofon

Eind maart is 9292 verhuisd. Noteer in uw databestand:

Reiswijzer is het relatieblad van 9292. Het verschijnt vier keer per jaar. Dit blad is bestemd voor relaties en personeel van 9292. Artikelen overnemen mag met vermelding van de bron.

van Godebaldkwartier 435, Utrecht naar Catharijnesingel 39, 3511 GC Utrecht

Redactie: Aarnout Mijling, hoofdredacteur Annemieke Bartholomeus, (eind)redacteur

Het postbusnummer is ongewijzigd: 19319, 3501 DH Utrecht

Aan dit nummer werkten mee: Secretariaat, 9292 Marja Eestermans, teksten Marion Meijer, 9292 Guy Hermans, column Annabel Oosteweeghel, fotografie Jan Lankveld, fotografie

t. 088 076 06 00 (gewijzigd!) f. 088 076 06 99 (gewijzigd!)

Inhoud In dit nummer 4 Haltes aangepast, nu reisinformatie nog 7 Kan ik met mijn rolstoel in tram 1? 8 Toegankelijkheid houdt niet op bij het materieel 10 Kort nieuws 12 9292.nl heeft Waarmerk Drempelvrij

15 Column: Voordelen voor alle reizigers 16 Eens of oneens? De stelling 18 Samen bouwen aan een goede reputatie 20 Warm welkom voor EBS 22 Reisinformatie op zonne-energie

Ontwerp & vormgeving: Fabrique [merken, design & interactie] Drukker: Mediacenter Rotterdam Coverfoto: Annabel Oosteweeghel Reiswijzer is gedrukt op papier dat het milieu zo min mogelijk belast. 9292 | Reisinformatiegroep bv Catharijnesingel 39 3511 GC Utrecht Postbus 19319 3501 DH UTRECHT t. 088 076 06 00 (gewijzigd!) f. 088 076 06 99 (gewijzigd!) e. [email protected] i. 9292.nl | m.9292.nl | 0900-9292 t. @amijling Abonnementen en adreswijzigingen: secretariaat 9292. De volgende Reiswijzer verschijnt 21 juni 2012. Kopij graag inleveren uiterlijk woensdag 16 mei 2012. ISSN-nummer: 1572-1582.

3

Tip!

Tweets k dan, hoef pas om kwart voor 12 weg zondag. Echt focking handig dat je dat zo op kan zoeken. Lang leve #9292ov!!!

4

Voorwoord

Inhoud

Achtergrond

Feedback

Tip!

Het openbaar vervoer in Nederland scoort in de ogen van de reizigers gemiddeld een 7,2. Dit blijkt uit de jaarlijkse landelijke OV Klantenbarometer. Het hoogste cijfer kreeg TCR in Renesse: een 8,2

Ik dank god op m’n blote knietjes voor de 9292ov app

Kort Nieuws

Nieuws

Column

Stelling

We starten met het beschikbaar stellen van ruwe statische landelijke ov-informatie, pag 2

Partnership

“9292 kan beginnen met een steekproef.” Zuid-Holland maakten gemeenten de afgelopen vier jaar inmiddels 1384 haltes toegankelijk, 45 procent van het totaal. “Het ziet ernaar uit dat we de landelijke doelstelling gaan halen”, vertelt Ruud Bos, senior beleidsmedewerker openbaar vervoer in Zuid-Holland. Hij werkt aan een actieplan om gemeenten te stimuleren nog meer te haltes aan te passen.

Geen compleet beeld

Wel of niet toegankelijk? Foto Connexxion

Haltes aangepast, nu de reisinformatie nog Knielbussen, perrons zonder drempel, blindengeleidelijnen … Nederland timmert hard aan de weg om te zorgen dat iedereen gebruik kan maken van het openbaar vervoer. Mooi, vindt 9292, die deze haltefaciliteiten graag verwerkt in zijn reisadviezen. Maar de gegevens compleet en up-to-date krijgen is een lastige kwestie. Dat blijkt uit een rondgang langs ov-adviseurs van enkele provincies.

Nederlandse gemeenten hebben een flinke inhaalslag gemaakt met de toegang tot haltes, met name in het stads- en streekvervoer. De landelijke ambitie is: makkelijk in- en uitstappen op de helft van alle ov-opstapplaatsen in Nederland op 1 januari 2016. Reisinformatie moet een jaar eerder al drempelvrij zijn. Het rijk deed via de provincies een flinke duit subsidie in het zakje. Met succes.In de provincie

Zelfs met deze inhaalslag achter de rug is het plaatje pas compleet als reizigers weten of en waar ze onderweg obstakels tegenkomen, erkent Bos. Het bij elkaar brengen van deze informatie is lastiger dan het lijkt. “De gegevens over haltevoorzieningen moeten van de eigenaren, onze gemeenten, komen. We vragen er met regelmaat om, maar hebben nog geen compleet beeld”, geeft hij aan. “Een zogeheten haltescan uitvoeren is niet ingewikkeld. Er hoeven maar een paar gegevens te worden ingevuld. Het is alleen niet verplicht om die in kaart te brengen en aan ons door te geven. Dat wel voorschrijven was, achteraf gezien, effectiever geweest.” Hij ziet een rol voor 9292 in het verzamelen van de data over toegankelijkheid van haltes. 9292 heeft immers alle halteplaatsen van Nederland in kaart. Reizigers zouden met één druk op de knop alle faciliteiten per halte kunnen oproepen, zoals sommige vervoerders dat nu al voor hun eigen gebied aanbieden. “9292 verzamelt alle mogelijke reisinformatie. Zij zouden kunnen beginnen met een steekproef. Als alle partijen goed meewerken en hun gegevens bij elkaar leggen, zijn we in ieder geval op weg naar een gezamenlijke databank. En dat is wat we nodig hebben.”

Drenthe en Groningen goed op weg Dat beaamt het OV-bureau van de provincie Groningen en Drenthe. Ook in het noorden is men goed op weg. Alle bussen zijn er voorzien van een lage instap of lift voor de rolstoel. Voor de haltes streven ze ernaar dat 46 procent van alle 5726 haltes toegankelijk is in 2014. Cécile van Reijmersdal van het OV-bureau: “Met dat percentage kun je veel voor het gebied doen als je de haltes op slimme plekken toegankelijk maakt. In dorpskernen, bij scholen, zorgcentra en gezondheidsvoorzieningen. Het gaat erom een zo groot mogelijk gebied dekkend te krijgen.” Van de 35 gemeenten heeft een groot deel de klus enthousiast opgepakt. “De informatie vergaren zodat reizigers zich vooraf kunnen informeren, is een ander verhaal”, vertelt van Reijmersdal. “Wegbeheerders zijn niet gewend met openbaar vervoer en reisinformatie om te gaan. Bovendien moet de nieuwe tool die we ervoor gebruiken nog ingeburgerd raken.”

Testimonial Op 1 januari 2016 zijn de meest drukbezochte bushaltes in stadsen streekvervoer toegankelijk voor mensen met een functiebeperking. Het gaat dan om gemiddeld 46% (21.000) van de haltes. Metrohaltes moeten op 1 januari 2015 zijn aangepast. Stations zijn vanaf 1 januari 2016 geschikt voor reizigers met een visuele of auditieve handicap. Afgesproken is dat zeventig procent van de treinstations in 2020 ook toegankelijk is voor mensen met een motorische beperking. Voor reisinformatie geldt dat vanaf 1 januari 2015 reisinformatie in beeld en geluid beschikbaar moet zijn, via internet, telefoon of op schrift.

“Een blinde reiziger kan niets met een reisadvies als de halte geen gidslijn heeft.”

Nare ervaringen voorkomen Drenthe en Groningen werken met Haltescan, een systeem om de faciliteiten per halte op te slaan en te ontsluiten. “Het is een winstpunt dat er met één systeem wordt gewerkt. De ene gemeente is al vergevorderd, de andere blijft achter. Ik zou graag zien dat we nu al gegevens over haltevoorzieningen kunnen tonen in reisinformatie. De database is alleen nog niet compleet en up-to-date. Als we nu al toegankelijkheidsinfo doorgeven, riskeren we dat reizigers vervelende ervaringen beleven onderweg. Dat willen we niet. Eerst maar eens alle gemeenten aan boord.” Van Reijmersdal hoopt wel

dat er op korte termijn een testversie van een echte drempelvrije reisplanner in de lucht kan. “Een partij als 9292 kan daar natuurlijk een rol in spelen. Stel: ik heb een visuele beperking en wil een reis plannen. De ideale reisplanner brengt een filter aan en toont me alleen de haltes waar goede geleidelijnen zijn”, schetst ze het toekomstbeeld.

Spagaat Van de 1100 aan te passen haltes in Gelderland zijn er deze zomer 1000 gereed. “Elke halte staat voor een hoop emotie. Van gebruikers, omwonenden,

5

Tweets Net even mijn reis gepland van Haarlem naar Wieringerwerf. Wat is 9292.nl toch een prachtige site!

6

Voorwoord

Inhoud

9292 en ik kunnen het niet eens worden met elkaar.

Achtergrond

Feedback

Kort Nieuws

Nieuws

Tip!

Tip!

Automobilisten overschatten de reistijd met het openbaar vervoer met de helft. Dat is een van de resultaten van het onderzoek dat Job van Exel deed naar het keuzegedrag van reizigers.

9292 heeft immers alle halteplaatsen van Nederland in kaart, pag 4

Column

Kort Nieuws gemeenten. We hadden eerder klaar willen zijn”, aldus Mirjam Salomé, projectleider Sociale veiligheid en Haltetoegankelijkheid bij de provincie. De volgende stap is de reisinformatie. “Dat zit provincies niet in de genen. Investeren kunnen we goed, maar data beheren en bijhouden is een ander verhaal. De gemeenten gaan over de haltes, maar staan niet te trappelen om de database te vullen. Dat brengt ons in een spagaat.”

“Wegbeheerders zijn niet gewend met reisinformatie om te gaan.”

Kansen pakken met reisinfo Gelderland was er vroeg bij. “Pas de laatste jaren zijn de richtlijnen voor bijvoorbeeld geleidelijnen duidelijk geworden. Met als gevolg dat zelfs de ‘gouden’ halte in Putten, die een prijs kreeg voor toegankelijkheid, inmiddels niet meer voldoet”, zegt Salomé. “Dit moet allemaal worden bijgehouden: op straat en in de database.” Salomé ziet kansen voor 9292. “Die gelegenheid was er al eerder, maar het is nog steeds niet te laat om die kans te pakken. Wat de 9292-gebruiker straks nodig heeft, is een reisplanner die ook nuances per halte aangeeft. Busstation Wageningen heeft één toegankelijk perron. De andere vijf zijn nog niet verhoogd. Als 9292 die detailinformatie kan geven, schiet de reiziger er echt iets mee op.”

Een toegankelijke halte heeft: blindengeleidelijnen of gidslijnen zoals een reling, muur of stoeprand een perron van minimaal 1,5 meter breed een perron van 18 tot 30 cm hoog voor een makkelijke instap in laagvloers materieel, zoals een hoog perron een optimale aansluiting tussen perron en weg voor een makkelijke instap goede verlichting, heldere reisinformatie en perronmeubilair met arm- en rugleuning

Reisinformatie, waar gaat dat heen? Toekomstscenario’s voor het openbaar vervoer. Tijdens het Nationaal Congres Openbaar Vervoer afgelopen maart werden er verschillende besproken. Plenair èn aan thematafels. 9292-directeur Stefan Hulman zat de thematafel over ov-informatievoorziening voor. De aangeschoven leden discussieerden openlijk over het vrijgeven van data. En concludeerden dat verzamelde informatie uiteindelijk leidt tot meer reizigers. De markt kan Open Data prima zelf regelen, vonden de meesten, zonder overheidsinterventie. Overheden zouden de expertise van reisinformatie-brokers moeten accepteren en niet nog een tweede 9292 moeten oprichten.

“De markt kan Open Data prima zelf regelen.” Ze waren het ook eens dat er een structuur moet komen voor een zogenoemde data-integrator. En dat de uitvoering van de dienstregeling controle vereist, maar dat de verantwoordelijkheid daarvoor bij de opdrachtverstrekkende overheden ligt, en niet bij 9292. Die moet gewoon reizigers op weg helpen namens de vervoerders. Kortom: er moet een duidelijke knip komen tussen een dataintegrator, shared service center voor de branche en een controleorgaan. Niet alleen informatie over de halte zelf, maar ook over de omgeving is noodzakelijk. Foto Viziris

Stelling

Partnership

Testimonial

Kan ik met mijn rolstoel in tram 1? Mooie kans

Kom ik met mijn kinderwagen de metro in? Heeft de bus van 11.14 uur een lage instap? Is op dat station een lift of hellingbaan aanwezig? Onze reisadviseurs van 0900-9292 krijgen elke dag wel vragen over de toegankelijkheid van het openbaar vervoer. Die informatie kunnen we helaas lang niet altijd geven. “Verreweg de meeste telefoontjes die wij krijgen zijn van mensen die een reisadvies willen”, zegt Marion Meijer, medewerker Marketing & Sales support: “Het aantal vragen over toegankelijkheid valt eigenlijk wel mee. Maar de vragen, zijn altijd heel specifiek: mensen willen weten of ze makkelijk bij een bepaalde halte kunnen komen, of dat ze zonder problemen een bepaalde bus, tram of metro in kunnen. Dat zijn niet alleen rolstoelers; we krijgen dat soort vragen ook van ouders met een kinderwagen, of reizigers die hun fiets willen meenemen.”

Meestal verwijst de 9292 consumentenservice bellers met dergelijke vragen door naar de website of klantenservice van de vervoerder in kwestie. Marion: “Helaas hebben wij nog niet voldoende informatie om vragen over toegankelijkheid goed te kunnen beantwoorden. Wij kunnen in onze systemen bijvoorbeeld niet zien wat voor bussen of trams er op dat moment rijden en of die geschikt zijn voor rolstoelers, fietsen en wandelwagens. Zelfs als we weten dat op een traject een sprinter rijdt, dan weten we nog niet zeker of de NS niet toevallig heeft besloten om ander materieel in te zetten. Ook over de toegankelijkheid van haltes en stations missen we gegevens. We hebben wel informatie of er op stations liften of bijvoorbeeld hellingbanen aanwezig zijn, maar in veel gevallen laten we reizigers toch liever rechtstreeks contact met de vervoerder opnemen. Maar het zou een mooie kans zijn voor ons als we die informatie allemaal wél beschikbaar en up-to-date hadden. Daarmee zouden we onze toegevoegde waarde verder kunnen vergroten.”

“Wij kunnen in onze systemen niet zien wat voor bussen of trams er rijden.”

7

Tweets

Tip!

Wat een verbetering dat 9292ov.nl. Overzichtelijk en het werkt nog ook! #magookweleensgezegdworden

8

Voorwoord

Inhoud

Fijn dat #OV. Kom je op de plek waar volgens 9292 de halte moet zijn, staat er alleen een paal! Pech, halte weg! #fail

Achtergrond

Feedback

Kort Nieuws

Volledige toegankelijkheid houdt niet op bij toegankelijk materieel

Het gaat om de lijnen

Openbaar vervoer voor iedereen, ook voor mensen in een rolstoel, met een visuele handicap of andere functiebeperking. Binnenkort is dit geen extra service meer, maar een wettelijke verplichting. Voor verschillende onderdelen gelden verschillende deadlines, die allemaal steeds dichterbij komen. Vervoerders bereiden zich al enkele jaren voor om tijdig aan de nieuwe eisen en normen te voldoen. Hoe ver zijn ze? We polsten Arriva, RET en Connexxion.

De meeste invloed hebben vervoerders op hun eigen materieel. Daarmee liggen ze op schema. Roos Zevenboom, woordvoerder bij Arriva: “Al onze stadsen streekbussen en treinen zijn volledig toegankelijk. Zo zijn onze treinen voorzien van een schuiftrede die het gat tussen het perron en de trein overbrugt. Instappen in de bus kan meestal gelijkvloers, en zo niet, dan komt de buschauffeur helpen. In onze bussen en treinen zijn speciale, ruimere plaatsen voor reizigers met een beperking. Als in de bus vanaf zo’n mindervalideplaats op de stopknop gedrukt wordt, ziet de buschauffeur dat op zijn boordcomputer en kan hij daar rekening mee houden bij de halte. In de trein hebben de mindervalidenplaatsen een noodknop, waarmee de reiziger rechtstreeks met de machinist in contact kan komen.”

Extra ruime plekken Ook RET heeft inmiddels zijn materieel bijna op orde. Ellen van Velzen, senior adviseur regie & ontwikkeling: “Onze metro’s hebben bijvoorbeeld een gelijkvloerse instap en elk voertuig heeft twee extra ruime plekken voor minder validen. De stations en perrons zijn allemaal voor iedereen bereikbaar. Ook voor blinden en slechtzienden, die gebruik kunnen maken van blindengeleidelijnen en voor wie de actuele reisinformatie wordt omgeroepen. Bijna al onze trams en bussen hebben lage vloeren. Tijdens de spits zetten we af en toe oudere bussen in zonder uitschuiftrede, maar dan zorgen we dat de eerstvolgende bus weer rolstoeltoegankelijk is.”

“Bij Connexxion is de situatie niet anders; toegankelijk materieel is tegenwoordig in alle consessies vereist. Maar daarmee heb je nog geen toegankelijk openbaar vervoer”, merkt coördinator reisinformatie Kees Schotanus op. “Een reiziger met een beperking moet zeker weten dat hij niet alleen de bus in kan, maar ook dat de route naar de halte voor hem begaanbaar is en dat hij kan uitstappen waar hij moet zijn.” Dat dit nog weleens lastig kan zijn, beaamt Van Velzen. “De gemeente Rotterdam is al een heel eind op weg met het aanpassen van perrons en haltes. Maar soms is er heel weinig ruimte om ze te verhogen en op de juiste breedte te brengen. Dat zie je vooral bij klassieke stadstramlijnen die door oude wijken lopen. Daar moet je ingrijpende maatregelen nemen als je de lijnen volledig toegankelijk wil maken.”

… hoopt wel dat er op korte termijn een testversie van een echte drempelvrije reisplanner in de lucht kan, pag 5

Nieuws

Column

Toegankelijk materieel? Vervoerders liggen op schema Samenwerking met gemeenten, stadsregio’s en provincies is noodzakelijk om het hele ov toegankelijk te krijgen Elke vervoerder regelt zijn eigen informatievoorziening Een koppeling van die gegevens en integratie in het reisadvies is wenselijk

zijn.” Ook Connexxion werkt samen met zijn opdrachtgevers om deze informatie op de website en vertrekstaten weer te kunnen geven. Schotanus: “Onze website heeft het Waarmerk Drempelvrij, dus wij bieden onze informatie ook nog heel toegankelijk aan. Maar wij hebben wel moeite met het verzamelen van de gewenste informatie over alle haltes. Niet alle provincies en stadsregio’s

Stelling

Partnership

hebben die gegevens al op orde en bij ons aangeleverd. Gelukkig zien we dat er wel steeds meer opdrachtgevers mee bezig zijn; ik hoop dan ook dat de informatie over de toegankelijkheid van haltes dit jaar sterk verbetert.”

Persoonlijk reisadvies Dat het wenselijk is om de toegankelijkheidsinformatie van alle vervoerders en gemeenten samen te brengen, daarover is iedereen het eens. Nu moet iemand met een beperking die een reis door het land wil maken, verschillende websites raadplegen of rondbellen. Schotanus: “Er zijn miljoenen geïnvesteerd, maar een overzicht van alle informatie is nergens te vinden.” Arriva pleit voor open data: “Daarbij kan informatie over toegankelijkheid van haltes en stations worden meegestuurd. Op basis hiervan kan deze informatie - naast de bestaande informatievoorziening - ook gekoppeld worden aan het reisadvies

Halte-informatie gezocht Juist omdat nog niet alle lijnen voor iedereen even toegankelijk zijn, is de informatievoorziening op dit punt belangrijk. Zevenboom: “Arriva werkt actief samen met opdrachtgevers en gemeenten om haltes toegankelijk te maken voor elke reiziger. We hebben op onze website per halte aangegeven of die makkelijk bereikbaar is voor verschillende doelgroepen en welke voorzieningen er

“Met toegankelijk materieel heb je nog geen toegankelijk openbaar vervoer.” Dankzij verhoogde perrons kunnen ook minder validen makkelijker in de tram. Foto RET

Testimonial

van 9292.” Schotanus. “Het lijkt mij een logische stap om die informatie bij 9292 te registreren en te koppelen. Zodat je met een paar extra velden die je aan kunt vinken, bijvoorbeeld of je visueel gehandicapt bent of in een rolstoel reist, een persoonlijk reisadvies krijgt.” Van Velzen: “Het is dan wel belangrijk dat die informatie up-to-date is. Want zit je met je rolstoel net in een metrostation met een liftstoring, of ben je met een visuele handicap onderweg naar een halte en de straat is opgebroken, dan heb je een probleem.”

“Het lijkt mij een logische stap om die informatie bij 9292 te registreren en te koppelen.”

9

Tweets

Tip! Hmm.. Ga zo met de bus naar huis. Volgens 9292: Vol tarief: €2,11, Gereduceerd tarief: €2,11 Wat is dan mijn korting? #fb

Volgens 9292 moet ik nu 18 min. Lopen, volgens het KNMI ben ik dan drijfnat xd

10

Voorwoord

Kunstveiling voor het goede doel Eenmaal, andermaal, verkocht! Tijdens een besloten 9292-kunstveiling in februari gingen diverse kunstwerken onder de hamer waarvoor op onze nieuwe locatie geen ruimte meer is. De hoogste bieders droegen meteen bij aan het goede doel: de Roparun 2012. Met deze estafetteloop van Parijs naar Rotterdam, en in mei voor het eerst ook van Hamburg naar Rotterdam, rennen deelnemers geld bij elkaar voor mensen met kanker. Onze directeur annex gelegenheidsveilingmeester Stefan Hulman doet al jaren mee, als loper, fietser of begeleider met de auto. Dit jaar is hij van plan het traject HamburgRotterdam te lopen, samen met het Sparta Supporters Running Team. De opbrengst van de 9292-kunstveiling is alvast binnen.

Inhoud

Achtergrond

Themadag persoonlijk reisadvies Hoe kunnen we het reisadvies nog persoonlijker en dynamischer maken? Precies zoals de reiziger dat wil? Over dat onderwerp vindt op 24 april op initiatief van 9292 een interactieve themadag plaats in het Dierenpark Amersfoort. Die dag willen we samen met lokale, regionale en nationale vervoersorganisaties, overheden, reizigers en reizigersorganisaties nadenken en discussiëren over het reisadvies van de toekomst. Hoe moet dat er uitzien? Wat moet daar nog voor gebeuren en welke problemen en vraagstukken spelen daarbij? Hoe kunnen we die samen oplossen? Met de resultaten gaan we aan de slag om te komen tot het nieuwe, persoonlijke reisadvies.

Feedback

Kort Nieuws

De Lijn komt met Android- en Windows-app Onderweg in België? Dan komt de app van de Vlaamse vervoermaatschappij De Lijn misschien van pas. Deze is nu niet meer alleen beschikbaar voor iPhones, maar ook voor Android en Windows smartphones. Via deze app kunnen reizigers de complete dienstregeling van De Lijn raadplegen, en hun route bepalen op basis van realtime vertrektijden van de bussen en trams. Ook handig is de mogelijkheid om via de app een sms-ticket aan te schaffen. De app voor Android en Windows Phones is te downloaden op Google Play (voorheen Android Market).

9292 populaire ‘reissite’ Het internationale onderzoeksbureau Ystats.com heeft onlangs de ontwikkelingen in het online boeken van reizen onder de loep genomen. De resultaten verschenen eind maart in het Europe Online Travel Report 2012. Belangrijkste conclusie was dat in 2011 weer 20% meer online reizen zijn geboekt dan het jaar daarvoor, met Engeland en Duitsland als grootste groeimarkten. Opmerkelijk is dat Ystats.com ook vermeldt dat 9292.nl samen met de website van de NS de populairste reissite van Nederland is. Toch mooi.

Homepage van 9292.nl.

Wat de 9292-gebruiker straks nodig heeft, is een reisplanner die ook nuances per halte aangeeft, pag 6

Nieuws

Column

Stelling

Partnership

Testimonial

Reisplanner op de Windows Phone Binnenkort live: de 9292-app voor de Windows Phone. Iedereen met een Nokia Lumia kan daarmee makkelijk en snel zijn weg in het openbaar vervoer vinden. De innovatieve 9292-app is helemaal in de nieuwe huisstijl en heeft een snelle, prettige interface. En belangrijker: hij maakt gebruik van een slim zoekmechanisme en geeft de actuele vertrektijden en wijzigingen voor elke halte en elk station in Nederland. Hij geeft prijsindicaties per reis en bewaart favoriete haltes. En hij laat zien welke haltes er in de omgeving zijn, inclusief de bijbehorende reisinformatie. Zomaar een greep uit de vele functionaliteiten. De app is gratis te downloaden via de Microsoft Market Place. iPhoneen Android-gebruikers hoeven ook niet lang te wachten: nog dit voorjaar wordt de 9292-app ook aangeboden via de App Store van Apple en Google Play. http://bit.ly/GRfVdQ

Handige 9292-app binnenkort gratis te downloaden via Windows Market Place.

Rover keurt reisinformatie Rover heeft kunnen wennen aan de nieuwe website van 9292. De leden vinden dat er veel goeds veranderd is en nog gaat komen. Rover-nieuws meldt dat de website er strak en modern uitziet. Grote letters en knoppen maken het navigeren eenvoudig. De grootste verbetering is dat de site bij het invoeren van gegevens meteen suggesties doet van bijvoorbeeld straten of haltes. Met meteen actuele reisinformatie

als je op de naam van een station of bushalte klikt. Dat de site nu tweetalig is, zien we ook als verbetering. Maar Rover ziet ook een keerzijde: veel informatie is nu verborgen of zelfs verdwenen. Een reis plannen tot een bushalte naar eigen keuze, een ov-reis met de auto vergelijken, de overzichtelijke tabel raadplegen met alternatieve

reismogelijkheden, het reisadvies via een QR-code in de smartphone laden, dat gaat nu minder makkelijk of niet meer. Rover heeft inmiddels de werkgroep Rover Reisinformatie in het leven geroepen, die complimenten en klachten over de website verzamelt en daarmee met 9292 om de tafel gaat. Suggesties? [email protected]

11

Tip!

Tweets Omdat ik al 5x om het busnummer heb gevraagd, mag ik nu het 9292-printje vasthouden.

12

Voorwoord

Inhoud

ik denk dat iederéén graag wil weten of er een bankje met schuilmogelijkheid is als hij/zij een uur op de volgende bus moet wachten, pag 16

@9292 Heeft u meer informatie over de omleiding bus 3 in Roosendaal? Er staat niks op de site van 9292 en Veolia, maar wel bij de haltes.

Achtergrond

Feedback

Kort Nieuws

Nieuws

Column

Stelling

Partnership

Testimonial

Wanneer is een site Drempelvrij? Het Waarmerk Drempelvrij is gebaseerd op een flink aantal ijkpunten, waaronder taalgebruik, kleurgebruik, contrast en lettertype. Een belangrijk hulpmiddel is dat de website onder meer in gesproken reisadviezen voorziet. Ook moet de internetpagina zonder muis te raadplegen zijn.

9292.nl heeft Waarmerk Drempelvrij “Onze website is er voor iedereen” Drempelvrij. Zo mag de gloednieuwe website van 9292 zich sinds begin april officieel noemen. Reden voor een feestje. Voor 9292 en voor onze miljoen bezoekers per dag. Manager Operations Tonny Wildvank: “Het kwaliteitsmerk betekent dat onze website makkelijk te gebruiken is voor iedereen. En wij willen graag iedereen bereiken.”

www.drempelvrij.nl

Engels

In één keer goed Een reisadvies op internet opvragen? Eitje, met de nieuwe website van 9292. Ook voor mensen met een visuele, auditieve, verstandelijke of motorische beperking. En senioren, mensen met kleurenblindheid, dyslexie en mensen die Nederlands als tweede taal spreken. Naar wens kan elk stukje informatie op de site worden voorgelezen of vertaald naar braille. Tonny: “Vergis je niet: het gaat hier niet om een kleine groep. Ook als je moeite hebt met kleine letters, kan een website onleesbaar zijn. In Nederland hebben vier miljoen mensen een beperking, op de een of andere manier.”

“Dit is geen klein probleem: vier miljoen Nederlanders hebben een beperking.”

Het unieke van de aanpak van 9292? “We hebben de nieuwe site ontworpen met toegankelijkheid als prioriteit. Dus niet een gewone site achteraf op onderdelen aanpassen, maar het gelijk goed doen. Je merkt dat verschil meteen als je op de homepage komt: de eenvoudige opbouw, de kleurkeuze, het begrijpelijke menu.” Die insteek heeft consequenties. “Flitsende internetsnufjes combineren niet zo goed met toegankelijkheid. Dat is ons al op één brommende klant komen te staan”, lacht Wildvank. “Zijn klacht was: ‘ik ben toch zeker niet gehandicapt!’ Begrijpelijk, maar wij zijn ervan overtuigd dat iedereen gebaat is bij een glasheldere, functionele website.” In het najaar komt 9292 veel reizigers tegemoet met een site die op hun ervaringsniveau toegesneden is.

Voorlezen

Kleurenblindheid

13

Tweets

Tip!

Wil niet veel zeggen studenten! Maar ik vind 9292ov nu veel beter!

14

Voorwoord

Andere wereld In de menubalk van 9292.nl staan symbooltjes van onder meer een oor. Hierachter gaat een wereld aan mogelijkheden schuil als je een beperking hebt. Een wereld waarin Tonny zich goed heeft verdiept. Niet alleen omdat ze als werknemer van 9292 gelooft in openbaar vervoer voor iedereen. In haar vrije tijd is Tonny steun en toeverlaat voor Frans. “Frans is zestig en geestelijk en visueel

“Iedereen kan onze site gebruiken. Daar ben ik trots op.” gehandicapt. Hij heeft geen familie meer, dus noemen wij elkaar nu broer en zus”, vertelt Tonny. Haar gezicht begint te stralen als ze vertelt over het contact met dit bijzondere familielid. “Frans leert mij anders naar dingen kijken. In Bartiméus, de instelling waar hij woont,

Inhoud

Altijd leuk, dagje openbaar vervoer. Opvallend goed afgestemd dankzij 9292ov. Goed bezig :-D

Achtergrond

zag ik hoe enthousiast de bewoners aan de gang gingen met speciale computerprogramma’s. Dat bracht mij op het idee: waarom is onze site nog niet toegankelijk?”

Kritische klanten Frans kan niet zelfstandig reizen. “Maar hij vindt het heerlijk om met computers bezig te zijn. Ook op 9292.nl”, vertelt Tonny. “‘Ik ben goed met knopjes, hè, Ton’, zegt hij dan. En dat is hij ook. Het is toch geweldig dat onze site zo duidelijk is dat ook Frans ermee kan werken? Reizigers met een beperking zijn onze meest kritische klanten.” Daar doet 9292 zijn voordeel mee. “Belangenorganisaties testen onze site. Dat is de ultieme check. Laatst klopte er iets niet in een stuk software. Gewone bezoekers vinden snel een manier om het probleem te omzeilen. Iemand die blind is, kan dat niet en meldt het probleem bij ons. Wij zijn blij met die opmerkingsgave.” Haar overtuiging is: mensen met een beperking moeten gewoon kunnen meedoen. En dus werkt

Feedback

Kort Nieuws

haar afdeling hard aan de volgende stap: reisbegeleiding onderweg, door middel van onder meer geluidssignalen. “9292 levert een maatschappelijke dienst. Dat betekent dat iedereen van onze dienst gebruik moet kunnen maken. Dat wij daar nu het officiële bewijs van hebben met het Waarmerk Drempelvrij, daar ben ik trots op.”

“Reizigers met een beperking zijn onze meest kritische klanten.”

9292 stelt zijn website graag ter beschikking aan vervoerders. Zij kunnen de reisadviezen via hun eigen website aan hun reizigers aanbieden. Ook andere partijen kunnen tegen vergoeding de 9292-reisadviezen online doorgeven.

Flitsende internetsnufjes combineren niet zo goed met toegankelijkheid, pag 12

Nieuws

Column

Stelling

Partnership

Testimonial

Column Voordelen voor alle reizigers Aan de toegankelijkheid van het openbaar vervoer is de laatste jaren hard gewerkt door veel verschillende partijen. Denk aan gemeenten, provincies, stadsregio’s, vervoerbedrijven en reizigersorganisaties. Looproutes en haltes zijn of worden aangepast, er rijden lagevloerbussen, reisinformatie is onderweg beschikbaar en het personeel is extra getraind. Voor de informatie over de toegankelijkheid van een reis is een standaard gemaakt voor de gegevensverzameling. Vaak wordt gedacht dat al deze maatregelen alleen bedoeld zijn voor mensen met een beperking. Maar betere toegankelijkheid biedt natuurlijk voor alle reizigers voordelen. Zelf reis ik doordeweeks voor mijn werk door heel Nederland met het openbaar vervoer. Ik ervaar het openbaar vervoer als vrij goed toegankelijk. Soms is er een brede spleet tussen de bus en de halte of onduidelijkheid over aansluitingen op een ov-knooppunt. Ook als frequente reiziger vind ik het prettig om onderweg bevestiging te krijgen. Zoals realtime informatie op de halte en in de bus te horen en te lezen wat de volgende halte is. Dat is er steeds meer. En zo niet, dan biedt internet of de – vaak vriendelijke – chauffeur uitkomst. Conclusie: het is voor mij doordeweeks vrij goed reizen met het openbaar vervoer. In het weekend met mijn kleine kinderen is het een ander verhaal. Dan is de spleet met kinderwagen en kleine kinderbeentjes zonder hulp van medereizigers niet goed te doen. Voor mensen die slecht ter been zijn, niet goed kunnen zien of in een rolstoel zitten, blijft instappen lastig. Wanneer het openbaar vervoer net wat meer toegankelijk wordt, kunnen meer mensen ermee reizen. Maar dat geldt niet voor iedereen. Denk aan mensen die liggend vervoerd moeten worden, een meervoudige handicap hebben of die voor nierdialyse of bestraling naar het ziekenhuis zijn geweest. Voor hen is het openbaar vervoer geen alternatief. Daar zijn andere vervoersvormen voor. Wat kan er gedaan worden om de toegankelijkheid verder te verbeteren? Dat verschilt. Soms zit het in de planning, soms in de uitvoering en in andere gevallen is het praktisch of kostentechnisch niet te realiseren. Dan zijn alternatieven nodig. Een voorbeeld van slechte planning: slechte aansluiting halte op de straat. Voorbeeld in de uitvoering is slechte haltering. Daar zit denk ik een belangrijke verbeteringsmogelijkheid. Bij elke stap in het plannen, het bouwen maar ook tijdens de uitvoering van het openbaar vervoer de toegankelijkheid borgen. Voor mij betekent toegankelijk openbaar vervoer dat ik vooraf een toegankelijke reis kan plannen, in kan stappen, onderweg informatie kan krijgen en bij de bestemming uit kan stappen en dan verder kan reizen. Door daar samen aan te werken en kennis en ervaring te delen wordt het openbaar vervoer meer en meer toegankelijk. Als ik nog verder vooruitkijk dan zou ik de grenzen tussen de modaliteiten en ook tussen openbaar vervoer en contractvervoer bij het plannen van een reis willen opheffen. Oftewel één plek waar ik advies op maat krijg voor een te maken reis op basis van mijn specifieke wensen en eisen. Deze grenzeloze mobiliteitsplanner geeft mij een overzicht van de reistijd en de kosten. Waarbij ik bepaal welke alternatieven in beeld komen, denk aan deelauto’s en car-sharing. Indien relevant ook vormen van doelgroepenvervoer. Als ik reis met bijvoorbeeld de kinderwagen en de kinderen of met zware bagage dan komen alleen keuzes naar voren waar ik dan gebruik van kan maken.

Guy Hermans, Kennisplatform Verkeer en Vervoer

15

Tweets Google en 9292ov zijn het niet met elkaar eens over de loopsnelheid van mensen.. 9292ov denkt dat mensen een minuut sneller lopen

16

Voorwoord

Inhoud

Whaha,ik word via Twitter door 9292ov bedankt,omdat ik had gezegd dat ik niet meer zonder hun site kan #leuk

Achtergrond

Feedback

Kort Nieuws

Stelling: “De verantwoordelijkheid voor informatie over de toegankelijkheid van het openbaar vervoer is niet helder” Een selectie van de reacties op de stelling uit de vorige editie van Reiswijzer.

Hier zijn wij het niet mee eens. Het is inderdaad zo dat meerdere partijen verantwoordelijk zijn voor verschillende onderdelen in een toegankelijk openbaarvervoersysteem. Wij zien daar geen onduidelijkheid in. We nemen de verantwoordelijkheid als vervoerder over datgene waar wij invloed op hebben. Zo rijdt (en vaart) Arriva met toegankelijk materieel en we verstrekken overzichtelijke informatie in onze folders en via onze website. Wij zullen ook altijd advies geven aan en overleggen met bijvoorbeeld een gemeente om de haltes op te hogen of andere aanpassingen te doen waar wij niet direct invloed op hebben. Zo zorgen we samen met alle partijen voor een toegankelijk openbaarvervoernetwerk.

“Twintig jaar geleden was al duidelijk dat Nederland aan het vergrijzen was.” Het ziet er zo mooi uit: een rolstoelsymbooltje bij een halte, lettertjes ‘wc’ bij een station. De grote reizende massa mensen zal het nauwelijks opvallen. En het maakt ze niet uit wie het symbooltje geplaatst heeft. Vervoerbedrijven en opdrachtgevers roepen om het hardst dat ze willen weten of een halte toegankelijk is (geleidelijnen, gelijkvloerse instap). Dan kunnen ze het op hun website zetten en aan 9292 doorgeven. En ze kunnen mooie sier maken in de rapportages. Maar voor wie doe je het eigenlijk? O ja: de reiziger wil het ook weten! Is de halte, bus, trein, het perron toegankelijk? Is er een toilet onderweg? Zijn er liften? En werken die, of is er een defect? Is de halte toevallig opgebroken? Dat zou de kracht van realtime informatie kunnen zijn. Het kan immers allemaal weleens niet werken. Het blijft werk van mensen, voor mensen. Dat moet het doel zijn.”

Roos Zevenboom, Arriva

Tip !

Voortaan ook Reiswijzer ontvangen? Meld u dan aan via [email protected]. Dan nemen we u op in het verzendbestand

Zijn er liften? En werken die, of is er een defect? Is de halte toevallig opgebroken? Dat zou de kracht van real time informatie kunnen zijn, pag 16

Column

“Hier ligt een duidelijke taak voor de concessiebeheerders!” Die verantwoordelijkheid moet je als overheid/vervoerder niet per se zelf willen regelen. Schoenmaker blijf bij je leest! Bepaal de kaders en laat de invulling over aan marktpartijen die hier business in zien en met veel snellere, goedkopere, betere, innovatievere en op de klant afgestemde oplossingen zullen komen.

Evelien Fleskens, Jonge Veranderaars / inno-V

Die is juist glashelder! Die verantwoordelijkheid ligt bij de vervoerders. Zolang niet alles automatisch toegankelijk is, hebben zij volgens mij de verplichting de doelgroep om wie het gaat, hoe klein ook, te informeren. Het is wel jammer dat het zo ver gekomen is dat er wetten voor opgesteld moeten worden. Dat wijst toch op een gebrek aan visie en regie. Twintig jaar geleden was al duidelijk dat Nederland aan het vergrijzen was en dat we dus steeds meer mensen krijgen die minder mobiel zijn. Daar hadden we toen al op in kunnen spelen. Nu lopen we achter de feiten aan. Ik hoop dan ook dat dit traject leidt tot meer proactief denken, beter vooruitkijken en meer innovaties. Bijvoorbeeld ook op het gebied van duurzaamheid.

Corina de Jongh, Railforum Aldo Markus, Rover

Nieuws

Agenda

Klopt als een bus. Het rijk heeft ons verantwoordelijk gemaakt voor het realiseren van de doelstelling inzake toegankelijkheid van haltes. Het lastige is dat wegbeheerders en gemeenten eigenaar zijn van de haltes, die moeten bijdragen aan de doelstelling. Ik zie een rol voor gemeenten, die primair verantwoordelijk zijn als eigenaar. En voor de vervoerders, wier chauffeurs de haltes dagelijks aandoen. Voor ons als provincie is het ondoenlijk de actuele situatie van elke halte te monitoren. Dit onderwerp ligt dus bij verschillende partijen. Het gevolg is dat iedereen naar elkaar kijkt, en dat we moeilijk tot actie komen. En dat is wel wat moet gebeuren: een gezamenlijke aanpak.

Stelling

Partnership

Als je wilt weten of een bushalte begaanbaar is met een rolstoel, of voorzien is van een geleidelijn voor blinden en slechtzienden? Als je als slechtziende wilt weten hoe je de checkin/checkuitpaaltjes van een vervoerder herkent? In het treinvervoer kun je gemakkelijk achterhalen bij wie je moet zijn. Bij busvervoerders is dat soms een hele toer. Sommige lijnen worden beurtelings gereden door twee vervoerders. Op de websites van ov-bedrijven is de toegankelijkheid en de layout overal verschillend. Wij zweren bij een standaard. En voldoen aan het Waarmerk Drempelvrij zou vanzelfsprekend moeten zijn. Dat geldt ook voor een bruikbaarheidsonderzoek onder mensen met een beperking. Onze ervaring leert dat als je het goed doet voor mensen die niet zo gemakkelijk internetten, iedereen daar voordeel bij heeft. Kortom: bij een wettelijke verplichting tot het leveren van toegankelijk openbaar vervoer hoort ook heldere, goed vindbare, toegankelijke en wat mij betreft gecentraliseeerde informatie. Een mooie taak voor 9292.

Testimonial

Wat mij betreft gaat het er niet om wie verantwoordelijk is. Alleen al de discussie hierover zorgt ervoor dat niemand verantwoordelijk is. Iedereen voelt zich verantwoordelijk voor het feit dat bekend moet zijn waar een opstapplaats of (bus)station is. Als het gaat om toegankelijkheid, dan wordt hier plots over gediscussieerd. Volgens mij komt dit doordat men denkt dat maar een heel beperkte groep hier belang bij heeft, maar ik denk dat iederéén graag wil weten of er een bankje met schuilmogelijkheid is als hij/zij een uur op de volgende bus moet wachten. Verder is het belangrijk dat informatie up-to-date is. Niet alleen of de halte er nog is, maar ook welke voorzieningen er zijn.

Roel van Houten, Viziris John van Hal, WayWise.

Regelmatig lopen wij er tegenaan dat op de websites van vervoerders niet duidelijk blijkt of de bussen op een bepaalde lijn toegankelijk zijn voor mensen met een beperking. Het gaat dan niet alleen om de inzet van materieel met een lage vloer, maar ook om de aanwezigheid van een vlakke vloer, rolstoelplaats(en) met bevestiging en duidelijke kleurstellingen voor reizigers met een visuele beperking. Provincies en stadsregio’s stellen zich op het standpunt dat de vervoerders verantwoordelijk zijn voor deze informatieverstrekking. Maar in de praktijk wordt er onvoldoende op toegezien of ze die verplichting nakomen. Meer nog dan voor het materieel geldt dit voor de haltes; hiervoor zijn de wegbeheerders verantwoordelijk. Kortom, hier ligt een duidelijke taak voor de concessiebeheerders!

Ruud Bos, Provincie Zuid-Holland Ben Mouw, ROCOV Gelderland Stadsregio

“Het gevolg is dat iedereen naar elkaar kijkt.” Wat vindt u? De stelling voor de volgende Reiswijzer luidt: Het beschikbaar stellen van Open Data zal veel innovaties opleveren. Heeft u daar een mening over? Reageer voor 15 mei per e-mail: [email protected]

17

Tweets

Tip!

De keren dat ik zonder 324 foutmeldingen een reisadvies kan opvragen bij 9292 zijn op 1 hand te tellen.

18

Voorwoord

Inhoud

Mijn levenskwaliteit is verbeterd sinds ik weet dat je ook gewoon naar 9292.nl in plaats van 9292ov.nl kan

Achtergrond

Feedback

Kort Nieuws

Dit onderwerp ligt dus bij verschillende partijen. Het gevolg is dat iedereen naar elkaar kijkt, en dat we moeilijk tot actie komen, pag 16

Nieuws

Column

Samen bouwen aan een goede reputatie De juiste verwachtingen wekken en zorgen dat je die verwachtingen waarmaakt. Dat is volgens Corina de Jongh, directeur van kennisnetwerk Railforum, het geheim van een goede reputatie. In dit twintigste jaar van het bestaan van Railforum staat de reputatie van de spoorsector hoog op de agenda. “We willen dat Nederland weer gaat houden van het spoor en het openbaar vervoer.” Bij Railforum zijn een kleine honderd organisaties aangesloten die zich bezighouden met vervoer per spoor. Van NS en Prorail tot verladers, consultants en 9292. “Samen proberen we dat vervoer zo goed, veilig en betrouwbaar mogelijk te organiseren”, aldus De Jongh. “Meestal lukt dat, maar we maken onze beloften aan klanten niet altijd waar. Als een trein niet rijdt, er geen zitplaats is, de chipknip niet oplaadt of reisinformatie tekortschiet, voelt een reiziger zich in de kou staan. Die

heeft er dan geen boodschap aan wie de schuldige partij is; daar lijdt de reputatie van de hele sector onder en daar moeten we dus samen aan werken.”

Verwachtingen bijstellen Railforum gaat leden daarom met een ‘dashboard’ helpen om de beeldvorming op gevoelige punten te sturen. “Daarnaast denken we aan een reputatiedesk waar leden vragen aan elkaar kunnen stellen en elkaar kunnen adviseren en versterken.” Het verbeteren van de interne organisatie is een deel van de oplossing, meent De Jongh, “maar misschien moet je soms ook de verwachtingen die je wekt bijstellen. Duidelijk maken dat je niet iedereen altijd een zitplaats kunt bieden bijvoorbeeld. Of zorgen dat reizigers precies weten waar ze aan toe zijn. Daar komt ook reisinformatie om de hoek kijken: uit onderzoek blijkt keer op keer dat reizigers behoefte hebben aan informatie, juist als het misgaat.”

“Een trambestuurder kan nu al nauwelijks weg van zijn stoel.”

Stelling

Partnership

Testimonial

Kort Nieuws Pupillen beloven 9292 kampioenschap

“Het is naïef te denken dat je er wel bent als je de treinen aanpast.” Prima platform De Jongh slaat meteen een brug naar de toegankelijkheid van het openbaar vervoer. “Het is naïef te denken dat je er wel bent als je de treinen aanpast. Toegankelijkheid gaat het hele netwerk aan, van adres tot adres. Informatie daarover vinden mensen ook belangrijk. Die verantwoordelijkheid ligt bij de vervoerders, die wat mij betreft ook de leiding moeten nemen in de discussie over de collectieve informatieverstrekking. 9292 zou daarvoor een prima platform kunnen zijn, maar ik vind niet dat deze taak exclusief bij 9292 moet worden ondergebracht. Er zijn meerdere partijen die interesse hebben.”

Praktische problemen Toegankelijkheid speelt ook mee in het reputatiemanagement. “Als de Europese Commissie besluit dat in 2016 het openbaar vervoer toegankelijk moet zijn, ook voor minder validen, dan is

daarmee al een verwachting gewekt. Die moeten we als sector waarmaken. Het voordeel is dat je daarmee een veel grotere doelgroep dan alleen minder validen vooruithelpt. Denk aan kinderen en ouderen. Aan de andere kant wordt het ervaren als een grote investering voor relatief weinig mensen. En er kleven praktische problemen aan waar de sector mee worstelt. Als bijvoorbeeld bepaald wordt dat het recht op persoonlijke hulp moet toenemen, regelen we dat, maar een trambestuurder kan nu al nauwelijks weg van zijn stoel. Alles is oplosbaar, maar wie gaat dat betalen?”

“Reizigers hebben behoefte aan informatie, juist als het misgaat.”

Wie de jeugd heeft, heeft de toekomst. Onder dit motto is 9292 kledingsponsor geworden van pupillenvoetbalteam van RKTVC uit Tiel. Dit gebeurde op verzoek van Marco Langendam, medewerker van 9292 en tevens trotse vader van een van de talentjes. De enthousiaste minispelers zijn uitgerust met wedstrijdtenues, een keeperset, trainingspakken en tassen. Uiteraard voorzien van 9292-logo. Het kersverse team heeft een plechtige belofte gedaan: ze gaan als tegenprestatie zorgen dat ze kampioen worden! Daar houden we ze aan.

Het pupillenteam in vol ornaat.

Op weg naar succes.

19

Tweets

Tip!

9292ov bedankt voor het telaat komen op m’n werk. Het moest dus mooi die andere halte zijn hé!

20

Voorwoord

Inhoud

Mooie site hoor het nieuwe #9292 Maar je hebt er niks aan als je de helft van de tijd een server fout krijgt. #fail , #gajewerkdoen

Achtergrond

Feedback

Kort Nieuws

Toegankelijkheid gaat het hele netwerk aan, van adres tot adres. Informatie daarover vinden mensen ook belangrijk, pag 18

Nieuws

Column

Stelling

Partnership

Testimonial

Kort Nieuws

Warm welkom voor EBS

Nieuwe samenwerking HTM en 9292 Op displays bij bushaltes in Den Haag is vanaf nu actuele reisinformatie te zien van HTM. De actuele reisinformatie van de trams volgt later dit jaar. Om aan dit verzoek van Stadsgewest Haaglanden te voldoen, werkt HTM samen met 9292: HTM levert de reisinformatie aan 9292, die ze weer doorvertaalt naar de Bison TMI standaard. Hiermee kan HTM actuele reisinformatie tonen via het halte-

bordsysteem van GOVI, een reisinformatieplatform van verschillende overheden. Dezelfde informatie wordt in de loop van dit jaar ook zichtbaar in de landelijke ov-open data die via 9292 beschikbaar komen voor marktpartijen en ondernemers. Stefan Hulman, directeur 9292: “Op hetvlak van reisinformatie kan er vandaag de dag goed samengewerkt worden. Deze samenwerking tussen HTM, GOVI en 9292 is daar een mooi voorbeeld van.”

De actuele vertrektijden van HTM-trams worden later dit jaar via 9292 geleverd. Foto HTM

Van Purmerend naar Amsterdam en van Hoorn naar Edam. In de regio Waterland rijden sinds december 2011 meer dan 220 bussen van EBS. Een kersverse vervoerder in ons kikkerland, die hoge ogen gooit met onder meer wifi op alle bussen, aanzienlijk meer bussen in de spits, een speciale kinderprijs en extra veel beenruimte. Wie zijn zij? “EBS is speciaal opgericht om mee te kunnen doen aan de aanbesteding in Waterland en wil graag verder groeien”, vertelt Jasper Vermeer, manager marketing, sales en communicatie. “Het bedrijf is een initiatief van het Poolse moederbedrijf Mobilis en de moeder daarvan: het Israëlische Egged. Samen keken zij al een tijdje uit naar uitbreidingsmogelijkheden in Europa.” Al bij de eerste inschrijving was het raak: EBS sleepte de concessie in de wacht en kon zijn papieren plannen meteen in de praktijk brengen. Het personeel dat in de regio voor Arriva werkte, ging in goede harmonie over naar EBS. “Arriva verdient een pluim voor de manier waarop ze ons in de gelegenheid hebben gesteld het stokje over te nemen.”

Verschillende kleuren

Bussen met knielfunctie

Tijd en energie

Inmiddels draait de dienstregeling van EBS op volle toeren en naar tevredenheid. De bussen die binnen de regio blijven, zijn geel, de kleur die Nederland associeert met openbaar vervoer. “Wij rijden daarnaast met meer dan honderd bussen per uur op Amsterdam Centraal en met een fors aantal Bizzliners op kantoorregio’s in de hoofdstad. Al die lijnen rijden volgens de zogenoemde R-netformule die de overheden in de Randstad hebben opgesteld voor verbindend openbaar vervoer. Dat houdt bijvoorbeeld in dat we een selecte groep haltes aandoen en gebruikmaken van de snelle busbanen. Deze bussen, verreweg het grootste deel van ons wagenpark, zijn rood met grijs. Net als de R-netbussen van andere vervoerders.”

EBS heeft gekozen voor bussen met de schoonste motoren die beschikbaar waren. Anno nu is het vanzelfsprekend dat die toegankelijk zijn voor alle doelgroepen. “Daarover stonden strikte eisen in het bestek. Het overgrote deel van onze bussen heeft dan ook een lage vloer, een rolstoelplaat en rolstoelplekken. Ze hebben zelfs een knielfunctie: de chauffeur kan de bus een beetje laten kantelen om een klein hoogteverschil tussen de bus en de halte te overbruggen. Alleen onze Bizzliners hebben een hoge vloer; dat zijn wat luxere bussen, een soort touringcars. Die hebben een heel innovatieve rolstoellift. Toegankelijkheid gaat bij EBS verder dan de voertuigen. Wij openen daarom bijvoorbeeld nieuwe servicepunten om onze klanten beter te kunnen bedienen.”

Met 9292 heeft EBS ondertussen ook al een hechte band. “De reisplanner van 9292 hebben we geïncorporeerd op onze website. We hebben wel even moeten zoeken om onze dienstregeling goed in het systeem van 9292 te krijgen. 9292 heeft er veel tijd en energie ingestoken om ons daarbij te helpen. En 9292 doet nog meer voor ons: het callcenter bij 0900-9292 handelt al onze eerstelijns klantreacties af. Ook op dat vlak verloopt de samenwerking heel plezierig.”

“9292 heeft er veel tijd en energie ingestoken om ons daarbij te helpen.”

“Toegankelijkheid gaat bij EBS verder dan de voertuigen.”

21

Tweets Website van #ov9292 ziet er zeer goed uit! Goede vormgeving! Werk echt heel prettig #eenvouddochluxe

22

Voorwoord

Inhoud

Tijdens Pinksteren is het hoofdkantoor van 9292 gesloten, vanaf 29 mei zijn we weer geopend vanaf 8 uur.

Achtergrond

Feedback

Kort Nieuws

Evenement

Agenda

Themadag over het nieuwe persoonlijke reisadvies, 24 april in Amersfoort. Zie pag 10.

Noteer in je agenda, op 3 juni 2012 houdt de Minister van Verkeer en Waterstaat een verhaal over de problemen op het spoor in de winter van 2012.

Nieuws

Column

Stelling

Partnership

Testimonial

Taakverdeling DRIS provincie Zuid-Holland: eindverantwoordelijkheid, tactisch en strategisch beheer 9292: databeheer en operationeel beheer, inclusief meldpunt Ferranti: technisch beheer vervoerder: aanleveren reisinformatie

Reisinformatie op zonne-energie Op zo’n 1500 haltepalen verspreid over de provincie en ongeveer honderd overzichtsdisplays op grotere haltes en stations kunnen reizigers in Zuid-Holland precies zien hoe lang ze nog op hun bus moeten wachten. Bijna nergens in het land is de dynamische reisinformatie in één keer zo grootschalig ingevoerd als hier. Dankzij een succesvolle inschrijving op een openbare aanbesteding voedt 9292 het complete systeem met actuele reisinformatie. 9292 bemant bovendien het meldpunt voor klachten en storingen. Hoe loopt dit?

De invoering van DRIS (Dynamische Reizigers Informatie Systeem) in ZuidHolland was onderdeel van een groter plan om de kwaliteit van de haltes te verbeteren. In dat kader is bijvoorbeeld ook het haltemeubilair onder handen genomen en worden slagen gemaakt om de toegankelijkheid van de haltes te vergroten, onder meer met verhoogde perrons en blindengeleidelijnen. Annette van Nes, beleidsmedewerker Dienst Beheer Infrastructuur provincie Zuid-

Holland, zit regelmatig met 9292 om de tafel voor overleg over de dagelijkse gang van zaken. “We nemen dan de voortgang door op basis van de rapportages van 9292 en aan de hand van signalen van onder meer reizigers, vervoerders en gemeenten. Wat gaat er goed? Wat kan beter? Hebben zich nog problemen voorgedaan? Storingen? Hoe zijn die aangepakt? Zo werken we continu aan verbetering. Van het systeem, en van de samenwerking.”

Steeds beter

reisinformatie aan via gps-installaties op de bussen. 9292 verzamelt die gegevens en zorgt dat de meest actuele vertrektijden op de juiste displays te zien zijn. Daarnaast heeft 9292 een meldpunt ingericht waar reizigers bijvoorbeeld kunnen laten weten dat een display is uitgevallen of onjuiste informatie geeft. Het technische beheer is weer in handen van Ferranti, het bedrijf dat ook alle apparatuur geleverd heeft. Dat stuurt bijvoorbeeld een monteur langs als er een haltepaal of display aan reparatie toe is.”

Ieder zijn rol Onderdelen van het meerjarenplan om de bushaltes in Zuid-Holland te verbeteren: nieuw haltemeubilair verbetering van de toegankelijkheid dynamische informatiepanelen

De samenwerking overstijgt die tussen de provincie en 9292: “Er zijn diverse partijen bij DRIS betrokken, met elk hun eigen rol. De provincie is eigenaar en verantwoordelijk voor het tactische en strategische beleid: wij beheren het contract en de langetermijnvisie, zorgen dat de juiste instanties worden ingeschakeld bij calamiteiten, stemmen een en ander af met de politiek ... De vervoerders op hun beurt leveren

“De kennis over DRIS gaat over diverse schijven. Dat maakt het beheer soms best lastig.”

Al die rollen haken in elkaar en moeten dus goed met elkaar schakelen. Dat gaat steeds beter, constateert Annette: “Dynamische reizigersinformatiesystemen zijn er in Nederland natuurlijk meer, maar nergens is alles in één keer op zo’n grote schaal ingevoerd. Bovendien werken we met zeer innovatieve apparatuur: alle displays op haltepalen draaien bijvoorbeeld op zonne-energie. Dat is duurzaam en scheelt in de kosten. Maar doordat alles groot en nieuw was, bleek het beheer best lastig. Juist omdat de kennis over verschillende schijven gaat. Als een reiziger bijvoorbeeld het meldcentrum belt om door te geven dat een display of haltepaal niet werkt, moeten de juiste vragen worden gesteld. Zodat ondubbelzinnig is over welke halte het gaat en wat er precies aan de hand is. Anders rukt een monteur voor niets uit. Dat ging in het begin weleens mis. Ook aan de techniek hebben we moeten wennen. De haltepalen op zonne-energie kunnen bijvoorbeeld niet alle updates in de software voor data-uitwisseling aan. En één vervoerder leverde data aan in hoofd- en kleine letters, zonder te weten dat de apparatuur alleen kleine letters verwerkt. Daardoor verdween veel informatie. Maar ook dat is gelukkig opgelost. Zo gaan we stap voor stap vooruit.”

“Nergens in Nederland is een dynamisch informatiesysteem in één keer op zo’n grote schaal ingevoerd.”

Een impressie van het dynamische reizigersinformatiesysteem bij een bushalte.

23

Van Nergenshuizen naar waardanook