GIPSKAMER
Onderbeengips als u diabetes hebt ADVIES
Onderbeengips als u diabetes hebt U hebt op de gipskamer gipsverband om uw been gekregen. Dit verband bestaat uit een onderlaag van gips met hierover een laag van kunststof. Door het verband krijgt uw wond rust. Op de Gipskamer is u verteld hoe u met gips moet omgaan. Daarnaast hebt u diabetes. Hierdoor moet u op een aantal dingen extra goed letten. In deze folder kunt u lezen over gipsverband en diabetes.
De eerste 24 uur 24 uur nadat het gips bij u is aangelegd, is het pas hard. U moet de eerste 24 uur dan ook erg voorzichtig zijn met het gips. Zo mag u het gips nog niet belasten. Laat uw ingegipste been bijvoorbeeld niet rusten op een harde ondergrond, maar op een zachte ondergrond. De gipsverbandmeester heeft u van tevoren verteld of u na de eerste 24 uur uw gips wel weer mag belasten.
Douchehoes Gips mag niet nat worden. Bescherm het gips daarom tijdens het douchen. Hiervoor bestaan speciale douchehoezen. Vraag hierom bij de Gipskamer.
1
Jeuk en huidbeschadiging
Zwelling Het is goed om het been omhoog te leggen. Zo voorkomt u dat het been gaat opzwellen. Hebt u last van zwelling dan helpt het hoogleggen ook om de zwelling te verminderen. Leg uw been op een of meerdere kussens. Het is belangrijk dat uw voet hoger ligt dan uw knie en uw knie weer hoger dan uw heup. Zorg dat de hiel vrij ligt van de onderlaag. ‘s Nachts kunt u een kussen onder het voeteneinde van uw matras leggen. U kunt beter niet te veel lopen, ook niet met uw krukken. Uw been hangt dan te veel naar beneden, waardoor u last kunt krijgen van zwelling. Luister naar uw eigen lichaam: als iets pijnlijk is neem dan wat gas terug. Loop niet te lang door met pijnklachten en neem contact op met de gipskamer als u het niet vertrouwt.
Soms gaat de huid onder het gips jeuken. Dit komt meestal door vocht tussen de huid en het gips (zoals transpiratievocht en nat worden bij douchen).
Wel doen bij jeuk: • koud föhnen tussen de huid en het gips.
Niet doen bij jeuk: • warm föhnen; • krabben met een scherp voorwerp (breipen, pen, vliegenmepper enz.). Bovenstaande zaken kunt u beter niet doen. Zeker niet als u diabetes hebt, omdat bij diabetes het gevoel van de huid vaak verminderd is. Door warmte of krabben, zou u ongemerkt de huid ernstig kunnen beschadigen. De huid kan ook beschadigen als er kleine voorwerpen tussen het gips en de huid terechtkomen: let hier goed op!
Oefeningen Het is belangrijk dat u oefeningen doet met het ingegipste been. Dit stimuleert de bloedsomloop, houdt uw gewrichten soepel en de spierkracht zoveel mogelijk op pijl.
Controleer uw huid Controleer regelmatig uw huid op huidbeschadigingen. Deze komen vooral voor aan de bovenrand van het gips en de randen rondom de tenen. Als uw gezichtsvermogen verminderd is, laat dan uw partner of iemand anders die bij u in de buurt is uw huid controleren.
Oefeningen die u kunt doen: • Trek uw tenen naar u toe (richting uw neus). Hou dit drie tellen vol. Druk uw tenen hierna drie tellen van u af. • Zittend: strek uw been en til het been zo op. Hou dit drie tellen vol. • Als uw knie niet is ingegipst: buig en strek uw knie. Doe deze oefeningen de hele dag door, meerdere malen per uur.
2
Loopgips
• Draag schoeisel dat niet knelt (brede, stevige schoenen). • Laat uw behandelaar uw schoeisel beoordelen, ook nieuw schoeisel. • Pas op met nieuwe schoenen: controleer zo nodig ieder uur of er drukplekken of wondjes ontstaan. • Controleer de binnenkant van uw schoenen voordat u ze aantrekt. • Draag altijd sokken of een panty. Het liefst zonder naad of binnenstebuiten (met de naad aan de buitenkant). • Was uw voeten dagelijks met lauw water (goede controle om wondjes of drukplekken te herkennen). Droog ze af met een zachte handdoek, ook tussen tenen. • Neem geen voetbaden: de huid wordt daarvan te week en u hebt kans op verbranding. • Als u een droge huid hebt: smeer deze in met babyolie of met een crème van uw arts. • Knip uw nagels recht af, verwijder zelf nooit likdoorns of eelt. • Laat uw voeten regelmatig verzorgen door een podotherapeut of gecertificeerde pedicure (met voetaantekening), waar uw behandelaars mee samenwerken. • Maak afspraken wie u kunt bellen bij wondjes aan de voeten. • Zorg ervoor dat u goed en op tijd eet en drinkt en dat uw maaltijden gezond zijn. • Zorg ervoor dat uw bloedsuikers stabiel blijven (neem zo nodig contact op met de arts of diabetesverpleegkundige).
Als u loopgips hebt, zorg er dan voor dat u niet met dit been gaat slepen. Loop net als anders. U zult alleen wat kleinere stapjes moeten nemen, omdat u uw enkel niet kunt gebruiken. Onder het loopgips zit meestal een zool die u kunt losmaken als u naar bed gaat. De zool is vaak dikker dan een schoenzool. Om te zorgen dat u hiervan tijdens het lopen geen last hebt, kunt u aan uw niet-ingegipste been een schoen dragen met een zool of hak van vergelijkbare hoogte. Als u ‘s nachts naar het toilet gaat wel de zool onderdoen: zo voorkomt u dat het gips stuk gaat of dat u uitglijdt. Ook bij het loopgips moet u uw been ondersteunen als u zit. Dit kunt u doen door uw been bijvoorbeeld op een krukje te leggen. Zo voorkomt u zwelling van uw been en voet.
Voetverzorging Ook als uw been weer uit het gips is, zijn er een aantal dingen waar u als diabetespatiënt op moet blijven letten: • Vertrouw niet op uw gevoel in de voeten: door de zenuwschade voelt u minder snel pijn, wondjes of dat het schoeisel knelt. • Bekijk uw voeten iedere dag, ook tussen de tenen en liefst ‘s avonds. Kunt u dit niet of ziet u slecht: laat het door een ander doen. • Loop nooit op blote voeten.
3
Meer informatie • www.podotherapie.nl Voor adressen van podotherapeuten in de buurt. • www.voetverzorging.nl Algemene informatie over voetklachten en voetverzorging. Daarnaast een pedicuregids met adressen van pedicuren (compleet met vermelding van specialisaties).
Wanneer bellen? Neem contact op met de gipsverbandmeester als: • u wondjes ziet ontstaan (of uw partner/ een ander die uw voeten controleert); • uw tenen blauw of wit worden; • uw tenen/been dik worden en dit gaat niet over als u het been hoog legt; • uw tenen tintelen en dit gaat niet over; • u uw tenen nauwelijks kunt bewegen; • u pijn of knelling voelt die niet overgaat; • het gips gebroken is of gescheurd; • het gips nat is geworden.
Hebt u een voetwond met koorts, hoge bloedsuiker, roodheid, pijn of zwelling? Neem dan direct contact op met de Gipskamer of de Spoedeisende Hulp.
4
St. Antonius Ziekenhuis T 088 - 320 30 00 E
[email protected] www.antoniusziekenhuis.nl
Spoedeisende Hulp 088 - 320 33 00 Gipskamer 088 - 320 27 00
Locaties en bezoekadressen
Ziekenhuizen
Poliklinieken
St. Antonius Ziekenhuis Utrecht Soestwetering 1, Utrecht (Leidsche Rijn)
St. Antonius Polikliniek Utrecht Overvecht Neckardreef 6, Utrecht
St. Antonius Ziekenhuis Nieuwegein Koekoekslaan 1, Nieuwegein
St. Antonius Polikliniek Houten Hofspoor 2, Houten St. Antonius Spatadercentrum Utrecht-De Meern Van Lawick van Pabstlaan 12, De Meern
5
Meer weten? Ga naar www.antoniusziekenhuis.nl
GIPS 11/06-’08
Dit is een uitgave van St. Antonius Ziekenhuis
