Omgaan met faalangst en weerstanden!
Trainer: Gijs Visser
Hoe ga jij om met gevoelens van falen of een verlieservaring?? • • • •
Iedereen krijgt er vroeg of laat mee te maken Er rust een taboe op dit onderwerp Openheid neemt het probleem niet direct weg, maar geeft wel openingen Met pijn & tegenslagen leren omgaan, voorkomt blokkades!
Faalangstmomenten en verlieservaringen: Een definitief verliezen, of een inspiratie tot kracht en nieuwe inzichten...
Faalangst: 1. 2.
Vrees om te falen, bang om fouten te maken of om niet te voldoen in een bepaalde situatie. Vrees om te falen, bang om fouten te maken of om niet te voldoen in een bepaalde situatie.
Negatief: Wanneer de prestaties steeds als het erop aankomt veel minder zijn dan verwacht, wordt dat negatieve faalangst genoemd. Iemand met negatieve faalangst vult zijn gedachten voor en tijdens het presteren met negatieve zaken. Het gevolg is dat iemand minder alert wordt op zijn huidige taak en dus fouten gaat maken.
Positief: Iemand kan ook beduidend beter presteren dan verwacht wordt. Ook bij deze personen is sprake van negatieve gedachten voor het presteren. Toch is positieve faalangst wel een probleem; voordat de prestaties geleverd worden, zijn gedachten negatief. Na het leveren van de prestaties verdwijnen de positieve gedachten weer. De persoon meldt dat het een slechte prestatie afgeleverd heeft.
Soorten verliezen: • • • • • • • • •
Ernstige blessures Missen van een limiet Langdurig op de bank belanden Degraderen Een cruciale blunder maken Persoonlijke verlieservaring; scheiding, dood Ontslag, financiele problemen Leren omgaan met een nederlaag Afscheid nemen van je droom
Wat is een verlieservaring? •
De definitie van een verlieservaring: Iemand verliest iets wat voor hem waardevol is en vaak niet of moeilijk vervangbaar is. Een verlieservaring kent fysieke, emotionele en mentale aspecten.
•
Gevolgen: 1. De verlieservaring raakt iemand in zijn hart, de plek die ieder mens uniek maakt. Vanuit ons hart zijn we in staat om contact te maken met onszelf en met een ander. 2. Vaak ontstaat er een wond in het hart, pijn en onmacht worden ervaren. 3. Deze pijn kan zichtbaar worden in: - Emotionele uitingen - Gedragsmatige reacties - Reacties bij het denken en leren - Fysieke reacties - Zingevingsvragen
De cirkel van verdriet & pijn contact maken
verbinden betekenis geven
los laten pijn en onmacht
De cirkel van verstoorde verdriet & pijn isoleren
verwijderen zinloosheid
vastklampen
niet meer voelen
De samengestelde cirkel van verdriet & pijn isoleren
contact maken
verwijderen
verbinden zinloosheid
betekenis geven loslaten pijn en onmacht
niet meer voelen
vastklampen
Manieren om van de buitenste naar de binnenste cirkel te gaan • Door gevoelens niet weg te drukken maar ze toe te laten • Door contact te maken met anderen • Door vorm te geven aan de verlieservaring • Door mogelijke ontbrekende stukken van de verlieservaring te zoeken en de puzzel van het verlies proberen compleet te maken.
Overlevingsstrategieën •
Primaire deel → overleven
•
Secundaire deel → ontkennen en verdringen
•
Gevolgen van overleven: - vermijden - controleren - compenseren - illusies maken
•
Waakhond → zorgt ervoor dat mensen op afstand blijven
•
Gezonde deel → het deel dat zich realiseert dat er iets niet in orde is
Coachingsmodel Verschillende typen mensen: • • • • • •
Denker Perfectionist Strateeg Coöperatief Rebel Dominant
Denker
Perfectionist
Dominant
Rebel
Coöperatief
Strateeg
Denker
Positief De denker werkt graag individueel en staat niet graag in de spotlight. Hij is bedachtzaam en denkt voordat hij doet. Is emotioneel stabiel. Is op zoek naar vertrouwen. Krijgt hij dit dan is hij loyaal.
Negatief De denker is bang om afgewezen te worden. Is stil en beweegt zich veelal op de achtergrond. Komt gespannen over en is meer met zijn teamgenoten bezig (in gedachten) dan met het uiteindelijke doel. Kan onder stress het overzicht kwijt raken en uit zelfbescherming heel star worden.
Signalen van overlevingsstrategieën • • • •
Mentale klachten → sombere gedachten, gevoelens en/of depressie Fysieke klachten → vaak vage klachten, zonder duidelijke oorzaak Relationele klachten → moeizaam hechten en verbindingen durven aangaan Problemen in het functioneren in het dagelijkse leven → het presteren en functioneren gaat achteruit.
•
Mogelijke gedragskenmerken: - moeilijk kunnen omgaan met gezag - zich verschuilen achter een grote mond - zich gesloten opstellen en weinig van hun persoonlijkheid durven laten zien - moeilijk keuzes kunnen maken en weinig risico's durven nemen - buitenproportionele eisen aan zichzelf stellen - conflictmodel kiezen om anderen op afstand te houden - onzeker en faalangstig zijn - clowngedrag vertonen
Hoe te begeleiden? Wat kun jij doen als trainer/coach? 1. Observeer en signaleer gedrag 2. Ga in gesprek en vraag naar/confronteer degene met wat je opvalt 3. Bagatelliseer emoties niet maar neem ze serieus 4. Professionele steun → doorverwijzen Hoe steun je als trainer/coach iemand in een moeilijke situatie? - Een realistische kijk op de gebeurtenis - Efficiënt afweergedrag - Steun op maat a. Emotionele betrokkenheid → inlevingsvermogen b. Instrumentele hulp → samen revalideren van een blessure c. Geven van informatie → adviezen en achtergrond informatie d. Waarderingssteun → hoe zorg je ervoor dat iemand niet buiten de boot valt
Dank voor jullie aandacht en interactie!
