VELON/VELOV CONFERENTIE Brussel, 4-5 februari 2016
Omgaan met Bumpy Moments in de context van Technisch Beroepsonderwijs Fontys Hogescholen, Eindhoven Dr. E. Klatter, Dr. K. Vloet, Dr. S. Janssen & MEd G. Kessels*
*Summa College Eindhoven
Algemene vraag Welke didactische doceerstrategieën hanteren leraren binnen technisch beroepsonderwijs om hun onderwijsdoelen te bereiken? - PCK (Shulman, 1986) - Bloemmodel (HBO raad, 2012)
Pedagogical Content Knowledge PCK Content Knowledge
Pedagogical Knowledge
(Shulman, 1986)
http://10voordeleraar.nl/documents/kennisbases_ bachelor/kb_technische_beroepen_bachelor.pdf
Wat is het algemene doel van onderwijs?
Het stimuleren van het leerproces van studenten van technologische concepten
Welke competenties zijn daarvoor nodig?
Content
Context
Professionele Identiteit
Doelgroep
Didactische methoden
Uit voorgaand onderzoek komt naar voren dat docenten techniek …. -
-
hun onderwijs traditioneel inrichten: klassikale lessen, werken in kleine groepen, onderwijs leergesprek wel het onderwerp van de les benoemen, maar niet de leerdoelen voor de student expliciteren nauwelijks reflecteren op de onderwijsstrategieën of deze relateren aan de leerdoelen domeinspecifiek jargon gebruiken, zonder check op begrip hun lessen nauwelijks relateren aan activiteiten uit het beroepenveld (context waarvoor studente worden opgeleid) lang niet alle leerlingen bij naam kennen. (Klatter & Stroetinga, 2011; Janssen, 2012; Klatter & Vloet, 2013)
De kwestie…
Hoe handelen docenten techniek wanneer zij met onverwachte situaties worden geconfronteerd in hun les, en wat zijn hun overwegingen?
Onderzoeksvragen
1. In hoeverre richten docenten techniek hun onderwijs bewust in om het leerproces van studenten te bevorderen?
2.
Welke overwegingen hebben leraren wanneer zij omgaan met bumpy moments gedurende hun onderwijs?
Bumpy Moment Bumpy moments kenmerken zich als onderwijssituaties waarin op een bepaalde manier is gehandeld, maar waarbij ook heel goed een handelingsalternatief denkbaar was. Het gaat om mini-dilemma’s waarover de docent tijdens de les, meestal in een split-second, een keuze moest maken. What did the teacher choose and why?
Methode (1) Participanten -
Totaal: 20 leraren, 100 BM’s
5 leraren vmbo Techniek 5 leraren mbo Engineering 5 leraren in hbo Engineering 5 lerarenopleiders hbo Engineering
Procedure • • • •
Voorgesprek informatie over achtergrond leraar en opvattingen Een les-observatie en video-opname Analyse van de video en selectie van vijf ‘bumpy moments’ Nagesprek over de vijf ‘bumpy moments’
Methode (2) Analyse van de transcripten 1. 2. 3. 4. 5.
Waarom was dit een BM voor jou? Wat was de aanleiding? (gedrag, onbegrip, misconceptions, …) Welk alternatief hebt u ingezet tijdens dit specifieke BM? Wat was het effect van deze alternatieve aanpak, op het leren van de student(en)? Waar leidde je dat uit af? Op basis van welke opvatting heb je jouw onderwijs nu anders ingericht?
Voorlopige resultaten De resultaten van 12 Bumpy Moments: 4 leraren (alle niveaus) x 3 bumpy moments Situatie Leraar Vmbo
Opvattingen en beoogde effecten
• • •
Focus en aandacht is nodig om te kunnen leren oplossen van problemen aan begin van de les vermijden en voorkomen van problemen voor het leren
BM 1 – Volgen niet de regels – pedagogisch BM 2 – student schrikt van schreeuw – content (misconc) BM 3 – wisseling instructie-werk – didactiek
Leraar Mbo • • •
BM 1 – studenten zijn te laat BM 2 – demonstratie techn.progr. BM 3 – vragen beantw of doorgaan
– pedagogisch – didactiek – didactiek
snel starten bevordert het leerprocessen leraar doet voor, leren door uit te proberen Opvatting: onderwijs is demonstreren/ voordoen
– didactiek – didactiek – didactiek
verandering van volg werkvormen, eerst herhalen ipv instructie uitleg op andere manier te weinig tijd-> minder praktijk en theorie
Leraar Hbo Engineering • • •
BM 1 – wachten op de onderzoeker BM 2 – opmerken van onbegrip BM 3 – teveel leerstof voor de tijd
Leraar Hbo LTB • • •
BM 1 - chaotische start (stud te laat) – pedagogisch BM 2 – veel te veel leerstof – didactiek BM 3 –’buigend momentlijn’ (jargon) – content
leraar blijft informatie herhalen alle leerstof moet voor het examen gepresenteerd worden misconceptie over irrelevante concepten (jargon)
Totaal: 7x didactische thema’s 3x pedagogische thema’s 2x inhoudelijke thema’s
Voorbeeld van onderzoekscylus Fase 1: voorgesprek: Leeftijd, school-type, ervaring, sectie, onderwijsvisie Fase 2: Video-opname: Onderwerp, lesdoel, onderwijsactiviteiten
Fase 3: Nagesprek: 1. Start met opdrachten ipv uitleg 2. Leerstof is nog niet helemaal begrepen 3. Te weinig tijd om de leerstof te behandelen 4. Studenten zijn te gezellig aan het werk 5. Rommelige afsluiting
(voorlopige) bevindingen • Meeste aandacht voor inhoud en didactische issues (Fase 2) • Leraren gaan niet altijd spontaan in op wat hun opvattingen zijn, hier moet je op doorvragen (Fase 3)
Bevindingen • Lesdoelen worden nauwelijks benoemd (meestal het onderwerp en/of planning) Fase 2 • De context wordt nauwelijks benoemd in de Bumpy Moments Fase 3
Powerpoint presentatie
Bevindingen Demonstratie
• Didactische methoden zijn vooral docentgestuurd (vanuit de inhoud) : Fase 2 Comfortabel Video
voor de leraar
• Didactische methoden zijn niet specifiek gerelateerd aan leerdoelen voor studenten: Fase 3 Structuur Standaard repertoire
Wanneer ik instructie geef weet ik dat studenten in ieder geval de juiste informatie heeft
Discussie
Algemeen Video-coaching daagt leraren uit om kritisch na te denken over hun beroepspraktijk. Ze worden bewust van hun opvattingen en positie en krijgen inzicht in hoe ze hun professioneel handelen en onderwijspraktijk kunnen ontwikkelen.
[email protected] [email protected] [email protected] [email protected]
