Het technologisch proces.
B ET 2,7
T S
ET 2,9
T S
Om een technisch probleem op te lossen gaan we altijd werken volgens een bepaalde methode.
OPDRACHT 1
Vul zelf de juiste fase in.
FASE 1: ………………..
We willen zelf een voorwerp maken om je GSM op te bergen.
FASE 2 We moeten het ………………………………. We kunnen dit op verschillende manier doen: - Kaartenhuisje bouwen - Bibberspel - Een GSM-houder maken -
FASE 3
We ………………………………... stappenplan onze opdracht uit. 2
FASE 4:…………………………….. We nemen onze GSM-houder mee naar huis en gebruiken het.
Fase 5:……………………... In deze fase kijken we of ons probleem is opgelost. Is ons probleem niet opgelost, dan komen we terug in fase 1 (probleem) terecht.
3
B ET 2,3
T S
ET 2,4
T S
ET 2,6
T S
BELANGRIJKE ELEKTRISCHE GROOTHEDEN EN EENHEDEN. 1.
STROOMSTERKTE:
EENHEID Ampère
SYMBOOL
A
Je kan stroomsterkte vergelijken met het debiet van een rivier.
André- Marie Ampère
2.
SPANNING:
EENHEID Volt
SYMBOOL V
Spanning kan je met het volgende vergelijken: Je neemt 2 flessen water met een inhoud van 2 liter. Een fles vul je volledig, de andere voor 1/4. Hou deze flessen nu omgekeerd op je handpalm. Je zal een verschil in druk voelen.
Alessandro Volta
3.
WEERSTAND:
EENHEID Ohm
SYMBOOL Ω
Als de elektronen, zo heten deze kleine mannetjes, gemakkelijk door een leiding kunnen, ondervinden ze weinig weerstand. Is de diameter van de leiding kleiner, dan schuren ze tegen de randen en tegen elkaar. Dit noemen we weerstand en hierdoor ontstaat warmte.
Georg Simon Ohm
4
B ET 2,3
T S
H ET 2,4
T S
ET 2,6
T S
ET 2,3
T P
T P
ET 2,2
ET 2,3
T S
ET 2,3
T S
Opdracht 2 Bouw volgende schakelingen en onderzoek: Opdracht 1: Bouw deze schakeling en zet de schakelaar aan. Wat gebeurt er ? ……………………………………………………………………………………………………...
Opdracht 2: Bouw deze schakeling en zet de schakelaar aan. Wat gebeurt er ? ……………………………………………………………………………………………………...
Welk verschil zie je tussen schakeling 1 en schakeling 2 ? Hoe komt dat ? ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………... 5
Besluit: Om een elektrisch stroom te laten vloeien moet er een gesloten elektrische kring zijn. De elektriciteit vertrekt aan de batterij, maar moet ook bij de batterij terugkomen. Opdracht 3: Bouw ook eens een kring met een zoemer en een drukknop. Waarom zijn sommige stekkerbussen rood ? ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………...
Opdracht 4: Bouw ook eens een kring waarmee je een motortje kan laten draaien. Wat gebeurt er als je de stekkers aan de batterij verwisselt ? ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………...
6
Opdracht 5: Sommige materialen laten elektriciteit door en andere materialen niet. Nu testen we een aantal materialen door ze vast te zetten tussen de 2 klemmen. Dikke voorwerpen houden we gewoon tegen de 2 klemmen aan.
materiaal Rubber (fietsband) Metalen plaatje hout Plastic (balpen) koper ……………. …………….
7
geleider
isolator
Opdracht 6: Plaats eens 2 lampjes in dezelfde kring. Sluit de schakelaar. Wat merk je ? ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………...
Dit noemt men een serieschakeling
Opdracht 7: Plaats opnieuw 2 lampjes in dezelfde kring, maar nu op een andere manier. Sluit de schakelaar. Wat merk je ? ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………...
Dit noemt men een parallelschakeling
8
Besluit: Wat merkte je aan de lampjes als je de 2 vorige schakelingen vergelijkt. ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… Dat komt omdat de lampjes in de serieschakeling elk slechts 0,75 V krijgen (1,5V gedeeld door 2). In de parallelschakeling krijgt elk lampje 1,5 V omdat elk lampje een rechtstreekse verbinding met de batterij heeft. Opdracht 8: Je kan ook een lampje en een zoemer tegelijk in één kring opnemen als je ze parallel zet. Werken ze beide als je de schakelaar indrukt ? ……………………………………………………………………………………………………… Waarop moet je zeker letten bij het aansluiten van de zoemer ? ……………………………………………………………………………………………………...
9
B ET 2,4
T S
ET 2,6
T S
Opdracht 3 Maak een verbinding van de verbruikers naar de juiste energievorm.
Component Energievorm
BEWEGING
GELUID
LICHT
WARMTE
10
Toestel
B ET 2,1
H
H
ET 2,4
ET 2,5
H
H
ET 2,9
Opdracht 4: Gereedschappen Zoek de juiste naam en schrijf de onderlijnde letter in het cijfervakje. Schrijf de onderlijnde letter van het juiste gebruik in het lettervakje. Vakje 1 Vul de onderlijnde letters in de CIJFERvakjes in .
Vakje C Vakje 6
Kruisschroevendraaier Platte schroevendraaier
Vakje G
Els of priem Soldeerbout Striptang
Vakje 7
Vakje D
Kniptang Combinatietang Winkelhaak
Vakje 3 Vul de onderlijnde letters in de LETTERvakjes in.
Vakje B
Vakje 8 Vakje 2
Dit verwarmingstoestel gebruik je om 2 me-
Vakje A
Vakje H
Vakje F
Vakje 5
talen aan elkaar vast te hechten. Hiermee verwijder je de isolatie van elektriciteitsdraden. Hiermee draai je schroeven met een lijnvormige gleuf vast of los. Hiermee knip je draden door. Hiermee prik je gaten zodat de boor precies op de juiste plaats boort. Hiermee kan je knippen, plooien en klemmen. Hiermee draai je schroeven met een kruisvormige gleuf vast of los. Hiermee teken je hoeken van 90° af.
Vakje 4 Vakje E 1
2
3
4
5
6
7
8
A
11
B
C
D
E
F
G
H
OPDRACHT 5 Je kan ook schakelingen bouwen op de computer. Na afloop kan je op het scherm zien of ze werken.
Opstarten 1.
Open het programma crocodile- clips
2.
Kies voor “Leeg ontwerp”
3.
Bovenaan zie je de
4.
Sleep de gewenste onderdelen op het witte werkveld. Om te slepen moet je de linker-
beschikbare onderdelen.
muisknop ingedrukt houden.
12
5.
Teken de geleiders (draden) door met de muis te slepen. Begin en eindig bij de aansluiting van de batterij, lamp, …
6. Met de tieve draad of
krokodil kan je een fouonderdeel verwijderen.
Oefeningen Teken deze schakeling op je scherm en sluit de schakelaar. Een schakelaar sluit je door erop te klikken. Brandt de lamp ? ……………………
13
Vul de tekening aan met deze draad en sluit de schakelaar.
Brandt de lamp ? ………..……
Kan je ook uitleggen waarom de lamp nu wel brandt ?
………………………………………………........................................... …………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………
Bouw deze kring met een zoemer en test de werking.
Wat is het schakelaar en de 2?
verschil tussen deze schakelaar van vraag
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
14
Bouw nu een kring met een lichtgevende diode (LED). Je moet 2 batterijen van 1.5 volt gebruiken omdat 1 batterij niet voldoende stroom levert om de LED te laten branden. Wat gebeurt er als je de schakelaar sluit ? ……………………………………………………
Verwijder de batterijen (krokodil) en vervang ze door de omgekeerde batterijen. Sluit de schakelaar. Wat merk je op ? ………………………………………………………..……….
Bij een LED moet de + en de – juist aangesloten zijn, anders brandt de LED niet. We noemen dit de juiste polariteit.
15
Nu gaan we 2 LED’s in de kring plaatsen. Sluit de schakelaar. Wat merk je op ? ………………………………………………………..………. ………………………………………………………..……….
Wanneer 2 LED’s achter elkaar in de kring staan, dan zeggen we dat de LED’s IN SERIE staan.
2. Plaats de 2 LED’s nu op deze manier in de kring. Sluit de schakelaar. Wat merk je op ? ………………………………………………………..………. ………………………………………………………..……….
Wanneer 2 LED’s naast elkaar in de kring staan, dan zeggen we dat de LED’s PARALLEL staan.
16
Wat heb je geleerd ?
Een elektrisch kringloop moet volledig gesloten zijn, anders kan de stroom niet rondstromen en het lampje niet branden.
Bij een LED moet je letten op de polariteit, dit wil zeggen de + en de – juist aansluiten.
Als twee lampjes achter elkaar in de kring staan, dan staan ze in serie.
Als twee lampjes naast elkaar in de kring staan, dan staan ze parallel.
17
B ET 2,2
H
B ET 2,5
H
ET 2,9
H
ET 2,2
T S
T S
ET 2,5
ET 2,9
T S
Aluminium Het onderstel van ons steekspel is gemaakt uit aluminium. Verbindingen van aluminium waren al in de oudheid bekend. Zo werd aluminium onder meer gebruikt om bloedingen te stelpen. Het is economisch een bijzonder belangrijk metaal. Aluminium is licht, sterk, slijtvast en bestendig tegen corrosie, als sommige andere metalen. Het is een goede geleider. Aluminium wordt uit bauxiet gehaald. Daarna wordt het vloeibare aluminium in slabben ( dit zijn grote blokken ) gegoten. Hierna worden deze grote blokken in platen gewalst en in profielen getrokken.
Som enkele voorwerpen op die volgens jouw van aluminium zijn gemaakt.
18
Opdracht 6 Voor mijn GSM-houder heb ik heel wat materialen nodig. Vind jij de oplossingen van deze berekeningen?
Moeilijkheidsgraad: niveau 1 niveau 2 makkelijk matig
Opdracht 1
niveau 3 moeilijk
niveau 4 Zeer moeilijk
niveau 1
Ik heb voor het steekspel 9 schroeven nodig. Een schroef kost 0,04 euro. Hoeveel kosten mijn 9 schroeven samen? ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………...
Opdracht 2
Vlak 1
niveau 2
Mijn MDF- plaat is 160 x 100 x 10mm.
lengte diepte
Vlak 2 hoogte Vlak 3
A. Bereken de totale oppervlakte van de MDF- plaat. ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………... B. Bereken het volume van de MDF- plaat. ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………...
19
Opdracht 3
niveau 1+ 3
De aluminium staafjes van de GSM-houder kosten 0,25 euro. We zijn in de klas met 21 leerlingen. Hoeveel is de kostprijs voor de totale klas? ……………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………
Opdracht 4
niveau 3+4
Ik heb een kunststofplaat van 1,22m op 3, 50m. De kunststofplaat van mijn GSM-houder is 60 x 160 x 10mm groot. A. Hoeveel kunststofplaten krijg ik uit de plaat? ………………………………………………………………………………………………………
B. De breedte van mijn zaagblad is 3mm. Krijg ik nog steeds even veel platen uit de plaat? ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………... ………………………………………………………………………
Opdracht 5
niveau 4
De plexi plaatjes aan de voorzijde van mijn GSM-houder zijn 28 x 160mm (0,17 x 0,15 m) groot en kost 0,25 euro. De plaat is 1m x 2m. Hoeveel kost deze grote plaat? Tip: Bereken eerst hoeveel platen je uit deze plaat krijgt.
20
Opdracht 6
niveau 2
De aluminiumplaat kost 0,25 euro exclusief BTW. Boven op deze prijs komt een BTW van 21%. Wat is de prijs inclusief BTW? ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………..
Opdracht 7
niveau 1 De totale kostprijs van de GSM-houder is 4,80euro. Ik verkoop het steekspel voor 5,65 euro. Hoeveel winst heb ik? ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………...
21
B ET 2,2
TP ET 2,3 TP ET 2,4 TP ET 2,7 TP ET 2,9 TP
ET 2,10
TP
ET 2,11
TP
ET 2,12
TP
ET 2,7
H
ET 2,9
H
ET 2,10
H
ET 2,13
TS
ET 2,15
TS
ET 2,16
TS ET 2,2 TP ET 2,3 TP ET 2,4 TP ET 2,6 TP ET 2,7 TP
ET 2,12
TP
B ET 2,15
TP
ET 2,16
TP ET 2,2 H
ET 2,3
H
ET 2,4
B ET 2,11
H
H
H ET 2,12
H
ET 2,15
H
ET 2,16
H
ET 2,2
TS ET 2,3 TS
H ET 2,2
TS ET 2,3 TS ET 2,4 TS ET 2,6 TS ET 2,7 TS
ET 2,12
TS
H ET 2,18
TS
H ET 2,13
TP
ET 2,15
TP
ET 2,18
TP
ET 2,16
TP ET 2,2 H
ET 2,7
H
ET 2,12
H
ET 2,13
H
ET 2,15
H
ET 2,4
H
ET 2,6
H
ET 2,16
TP
ET 2,16
H
ET 2,16
D ET 2,11
TS
ET 2,12
TS
ET 2,16
TS ET 2,2 TP ET 2,3 TP ET 2,4 TP ET 2,7 TP ET 2,9 TP
ET 2,10
TP
ET 2,12
TP
ET 2,7
H
ET 2,16
TS
ET 2,18
H
ET 2,3
H
ET 2,16
H
ET 2,10
TS
H ET 2,16
TS
H ET 2,2
TS ET 2,3 TS ET 2,4 TS ET 2,7 TS ET 2,9 TS
H ET 2,15
TS
H ET 2,11
TP
ET 2,15
TP
ET 2,16
TP ET 2,2 H
ET 2,3
H
ET 2,4
H ET 2,9
H
H
D ET 2,10
H
ET 2,11
H
ET 2,12
H
22
ET 2,15
H
ET 2,16
H
ET 2,17
TS
Opdracht 7 Ontwerp en bouw nu zelf een GSM-houder met een aantal materialen die je van je leerkracht krijgt. Ga volgens deze werkwijze te werk:
Ontwerp en bouw nu zelf een GSM-houder met een aantal materialen die je van je leerkracht krijgt.
Wat ga je maken, hoe gaat het eruit zien? Teken een ontwerp op je schetsblad.
Schrijf hier in het kort op hoe je het zou maken. ( materialen en werkwijze )
Test je GSM-houder. Wat vind je van je ontwerp?
Voldoet de GSM-houder aan je verwachtingen?
23
B ET 2,2
TP ET 2,3 TP ET 2,4 TP ET 2,7 TP ET 2,9 TP
ET 2,10
TP
ET 2,11
TP
ET 2,12
TP
ET 2,7
H
ET 2,9
H
ET 2,10
H
ET 2,13
TS
ET 2,15
TS
ET 2,16
TS ET 2,2 TP ET 2,3 TP ET 2,4 TP ET 2,6 TP ET 2,7 TP
ET 2,12
TP
B ET 2,15
TP
ET 2,16
TP ET 2,2 H
ET 2,3
H
ET 2,4
B ET 2,11
H
H
H ET 2,12
H
ET 2,15
H
ET 2,16
H
ET 2,2
TS ET 2,3 TS
H ET 2,2
TS ET 2,3 TS ET 2,4 TS ET 2,6 TS ET 2,7 TS
ET 2,12
TS
H ET 2,18
TS
H ET 2,13
TP
ET 2,15
TP
ET 2,18
TP
ET 2,16
TP ET 2,2 H
ET 2,7
H
ET 2,12
H
ET 2,13
H
ET 2,15
H
ET 2,4
H
ET 2,6
H
ET 2,16
TP
ET 2,16
H
ET 2,16
D ET 2,11
TS
ET 2,12
TS
ET 2,16
TS ET 2,2 TP ET 2,3 TP ET 2,4 TP ET 2,7 TP ET 2,9 TP
ET 2,10
TP
ET 2,12
TP
ET 2,7
H
ET 2,16
TS
ET 2,18
H
ET 2,3
H
ET 2,16
H
ET 2,10
TS
H ET 2,16
TS
H ET 2,2
TS ET 2,3 TS ET 2,4 TS ET 2,7 TS ET 2,9 TS
H ET 2,15
TS
H ET 2,11
TP
ET 2,15
TP
ET 2,16
TP ET 2,2 H
ET 2,3
H
ET 2,4
H ET 2,9
H
H
D ET 2,10
H
ET 2,11
H
ET 2,12
H
24
ET 2,15
H
ET 2,16
H
ET 2,17
TS
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
Ingebruikname en testfase. We nemen nu onze GSM-houderin gebruik en we gaan nu testen of het voldoet aan onze verwachtingen.
Opdracht 9 Beantwoord volgende vragen. ( omcirkel het juiste antwoord )
Is de GSM-houder leuk? Geeft het voldoende licht? Geeft het voldoende sfeerlicht? Kan je het in ieder interieur plaatsen? Is het veilig?
Voldoet de GSM-houder aan onze verwachtingen?
Besluit:
Ja nee
41
Ja Ja Ja Ja Ja
nee nee nee nee nee
