oktober 2009 Recreatieve gebiedsvisie Bulskampveld Kaartenbijlage

Recreatieve gebiedsvisie “Bulskampveld” Kaartenbijlage

oktober 2009

RECREATIEVE GEBIEDSVISIE “BULSKAMPVELD”

Recreatieve gebiedsvisie Bulskampveld

1

INHOUDSTAFEL

Inleiding ................................................................................................................. 6 1 Kader van de studie ........................................................................................... 6 2 Opzet en structuur van de studie .......................................................................... 7 Deel I: inventarisatie ............................................................................................... 9 1 Inventarisatie .................................................................................................... 9 1.1 Situering van het studiegebied .................................................................... 9 1.2 Afbakening van het studiegebied ................................................................. 9 1.3 Historiek van het studiegebied ................................................................... 11 1.4 Structuurbepalende eenheden in het studiegebied ........................................ 12 1.4.1 Provinciedomein Lippensgoed-Bulskampveld............................................. 13 1.4.2 Driekoningen ....................................................................................... 14 1.4.3 Domeinbos Bulskampveld en Vagevuurbossen .......................................... 14 1.4.4 Wildenburg .......................................................................................... 15 1.4.5 Blauwhuisbossen .................................................................................. 15 1.4.6 Sint-Pietersveld .................................................................................... 15 1.4.7 De Gulke Putten ................................................................................... 16 1.4.8 Rooiveld, Kampveld en Papenvijvers........................................................ 17 1.4.9 Bosgebieden rond de Wantebeek ............................................................ 17 1.4.10 Lindeveld – Aanwijs - Hulstlo .................................................................. 18 1.4.11 Sint-Amandus ...................................................................................... 18 1.4.12 Bossen Oost-Vlaanderen ........................................................................ 19 1.4.13 Gebieden tussen kanaal Gent-Oostende en autosnelweg E40 ...................... 19 1.5 Ontsluiting van het studiegebied ................................................................ 20 1.5.1 Inleiding.............................................................................................. 20 1.5.2 Externe ontsluiting................................................................................ 20 1.5.3 Interne ontsluiting: ............................................................................... 28 1.6 Toeristisch-recreatieve voorzieningen in het studiegebied .............................. 33 1.6.1 Onthaalvoorzieningen ............................................................................ 33 1.6.2 Bezienswaardigheden en aanbodvoorzieningen ......................................... 40 1.6.3 Verblijfsinfrastructuur............................................................................ 47 1.6.4 Reca-voorzieningen .............................................................................. 47 1.6.6 Voorzieningen voor waterrecreatie .......................................................... 47 1.7 Routegebonden recreatievormen in en rond Bulskampveld ............................. 49 1.7.1 Wandelen ............................................................................................ 49 1.7.2 Fietsen ................................................................................................ 54 1.7.3 Mountainbiken ..................................................................................... 59 1.7.4 Paardrijden/Mennen .............................................................................. 61 1.7.5 Autoroutes .......................................................................................... 62 1.7.6 Andere recreatievormen ........................................................................ 63 1.8 Nieuwe technologieën ............................................................................... 64 1.9 Onderhoud en beheer van recreatieve voorzieningen ..................................... 64 1.9.1 Onderhoud en beheer van de provinciale recreatieve routes en netwerken. ...64 1.9.2 Onderhoud en beheer van de recreatiepaden ............................................ 65 1.10 Communicatie en promotie ........................................................................ 65 1.10.1 Promotie en communicatie van Provinciedomein Lippensgoed-Bulskampveld .66 1.10.2 Promotie en communicatie van andere natuurgebieden .............................. 66 1.10.3 Promotie en communicatie via Westtoer................................................... 66


2

2

1.10.4 Promotie en communicatie via de gemeentes............................................ 67 Externe analyse ................................................................................................ 68 2.6 Actoren in de regio ................................................................................... 68 2.7 Beleid in de regio ..................................................................................... 71 2.7.1 Beleid ruimtelijke ordening .................................................................... 71 2.7.2 Beleid in toerisme en recreatie ............................................................... 75 2.8 Maatschappelijke en recreatieve trends ....................................................... 78 2.8.1 Maatschappelijke trends ........................................................................ 78 2.8.2 Recreatieve trends ................................................................................ 83

DEEL 2 : Diagnose ................................................................................................. 87 1 SWOT - analyse ................................................................................................ 87 2 Probleemformulering ......................................................................................... 91 2.1 Grote mentale en fysieke versnippering van het studiegebied ......................... 91 2.2 Gebrekkige externe ontsluiting met openbaar vervoer en fiets ........................ 91 2.3 Problemen in verband met interne ontsluiting .............................................. 91 2.4 Onvoldoende (gestructureerde) onthaalinfrastructuur .................................... 92 2.5 Gebrek aan kwalitatief aanbod voor routegebonden recreatie ......................... 92 2.6 Tekort aan toeristisch-recreatieve trekkers .................................................. 93 2.7 Weinig logies- en recavoorzieningen ........................................................... 93 2.8 Zwakke gezamenlijke communicatie en promotie van het studiegebied ............93 DEEL 3 : Doelstellingen.......................................................................................... 94 1 Op de markt zetten van het toeristisch-recreatief bestemmingsgebied “Bulskampveld” 94 2 ontwikkelen van een Kwalitatief aanbod voor routegebonden recreatie in “Bulskampveld” ...................................................................................................... 94 3 Versterken van het toeristisch-recreatief productaanbod ......................................... 94 4 Verbeteren van de recavoorzieningen en overnachtingsmogelijkheden ...................... 95 5 Promoten van Bulskampveld als toeristisch-recreatief bestemmingsgebied ................ 95 DEEL 4 : Actiegerichte strategie............................................................................. 96 1 Bulskampveld ontwikkelen als recreatief bestemmingsgebied .................................. 96 1.1 Inleiding ................................................................................................. 96 1.2 Bepalen van een identiteit voor het gebied .................................................. 98 1.2.1 Uitgangspunt ....................................................................................... 98 1.2.2 Naamgeving ........................................................................................ 98 1.2.3 Huisstijl............................................................................................... 98 1.3 Geven van structuur aan het gebied ........................................................... 99 1.3.1 Uitgangspunt ....................................................................................... 99 1.3.2 Begrenzing en afbakening van het gebied ................................................ 99 1.3.3 Selecteren van deelgebieden met een specifieke klemtoon ....................... 100 1.4 Geven van inhoud aan het gebied ............................................................. 102 1.4.1 Uitgangspunt ..................................................................................... 102 1.4.2 Ontginningsgeschiedenis ..................................................................... 102 1.4.3 Natuurgebieden .................................................................................. 102 1.4.4 Historisch/bouwkundig erfgoed ............................................................. 103 1.4.5 Verhalen ........................................................................................... 103 1.5 Optimaliseren van de externe bereikbaarheid en doorstroming ..................... 106 1.5.1 Uitgangspunt ..................................................................................... 106 1.5.2 Betere geleiding van het autoverkeer naar en doorheen het gebied............ 106 1.5.3 Verbetering van de bereikbaarheid per fiets ........................................... 108 1.5.4 Verbetering van de bereikbaarheid met het openbaar vervoer ................... 109


3

2

3

4

5

1.6 Uitbouwen en structureren van de onthaalvoorzieningen .............................. 111 1.6.1 Inleiding............................................................................................ 111 1.6.2 Inrichting van de onthaalpunten ........................................................... 111 1.6.3 Toegangspoorten tot het “Landschapspark Bulskampveld” ........................ 113 1.6.4 Deelgebied 1...................................................................................... 114 1.6.5 Deelgebied 2...................................................................................... 116 1.6.6 Deelgebied 3...................................................................................... 117 1.6.7 Deelgebied 4...................................................................................... 118 1.6.8 Transferia/secundaire onthaalpunten station en jachthaven Beernem ......... 118 Routegebonden recreatie in Bulskampveld .......................................................... 120 2.1 Versterken van het wandelaanbod ............................................................ 120 2.1.1 Inleiding............................................................................................ 120 2.1.2 Realiseren van het wandelnetwerk “Bulskampveld” .................................. 121 2.1.3 Uitbreiden en verbeteren van het aanbod aan wandelroutes in landschapspark Bulskampveld ................................................................................................. 122 2.2 Afwerken van het aanbod voor de recreatieve fietser .................................. 126 2.2.1 Inleiding: .......................................................................................... 126 2.2.2 Creëren van recreatieve verbindingen met de omgeving van het landschapspark ............................................................................................... 126 2.2.3 Verfijnen van het fietsnetwerk: ontbrekende schakels ............................. 127 2.2.4 Behouden van de provinciale fietsroute Bulskampveld .............................. 129 2.2.5 Verhogen van het fietscomfort: fietsenstalling, fietsverhuur, trein+fiets, fietscafés, … ................................................................................................... 130 2.3 Creëren van een kwalitatief aanbod voor mountainbike ............................... 133 2.4 Creëren van een kwalitatief aanbod voor paardrijden en mennen .................. 135 2.4.1 Behouden van de bestaande Bulskampveld ruiterroute ............................. 135 2.4.2 Uitbreidingsmogelijkheden voor ruiters in het studiegebied. ...................... 136 2.5 Ontwikkelen van een routeaanbod voor joggers .......................................... 137 2.6 Autotoeren ............................................................................................ 137 2.7 Andere ................................................................................................. 138 Acties met betrekking tot toeristisch-recreatieve productontwikkeling ..................... 138 3.1 Inleiding ............................................................................................... 138 3.2 Toeristisch-recreatieve inrichting van de deelgebieden ................................ 138 3.2.1 Masterplannen voor herinrichting van deelgebieden ................................. 138 3.3 Gebruik van nieuwe technologieën in het landschapspark Bulskampveld ........ 141 3.4 Inrichting van enkele rustpunten voor recreanten in het “landschapspark Bulskampveld” .................................................................................................. 143 3.5 Praktijkvoorbeelden: .............................................................................. 144 Verbeteren van de recavoorzieningen en overnachtingsmogelijkheden .................... 150 4.1 Kwaliteitsvolle reca-voorzieningen gericht op de recreant ............................. 150 4.2 Verbeteren van de verblijfsvoorzieningen in en rond het landschapspark Bulskampveld .................................................................................................... 150 4.2.1 Hotels ............................................................................................... 150 4.2.2 Bed & Breakfasts en gastenkamers ....................................................... 151 4.2.3 Trekkerslogies en campings ................................................................. 151 4.2.4 Jeugd- en groepslogies ........................................................................ 152 Acties rond promotie en communicatie ............................................................... 153 5.1 Inleiding ............................................................................................... 153 5.2 Positionering en doelgroepbepaling van het Landschapspark Bulskampveld .... 153 5.3 Product-markt combinaties ...................................................................... 154 5.4 Promotie-instrumenten en campagne ........................................................ 156 5.4.1 Inleiding............................................................................................ 156


4

5.4.2 Creëren van de perceptie van een landschapspark Bulskampveld ............... 156 5.4.3 Inhoud van de promotiecampagne ........................................................ 157 5.5 Timing van positionering van het studiegebied als landschapspark Bulskampveld 158 Kaarten ............................................................................................................... 160 Bibliografie ......................................................................................................... 161


5

INLEIDING 1

KADER VAN DE STUDIE •

Opdrachtgever:

De opdrachtgever van de studie is de Provincie West-Vlaanderen. De studie wordt gefinancierd als bijzondere opdracht buiten de beheersovereenkomst tussen de provincie en Westtoer en liep van 1 juni 2008 tot 1 oktober 2009. De Vlaamse Landmaatschappij ondersteunde dit project door GISsteun te leveren bij de digitalisatie van een aantal toeristisch-recreatieve gegevens en de GISkaartproductie. •

Landinrichtingsproject Brugse Veldzone

Deze opdracht loopt samen met een procedure die uitgevoerd wordt met betrekking tot het landinrichtingsproject

“de Brugse Veldzone”. Het planprogramma van het Veldgebied Brugge

probeert een antwoord te bieden op de uitdagingen voor de toekomst voor dit economisch, landschappelijk

en

ecologisch

waardevolle

gebied

via

vier

inrichtingsprojecten.

Deze

4

inrichtingsprojecten zijn: o

Randstedelijk gebied Brugge: dit inrichtingsplan zal het open landschap in de rand van Brugge kwaliteitsvol inrichten, zodat een economische en maatschappelijke meerwaarde ontstaat. Op recreatief vlak is het de bedoeling om de randstedelijke bos-, natuur- en landbouwgebieden landschappelijk en recreatief te verbinden tot een “groene gordel”

o

Het project Mobiliteitsas Gent-Brugge-Zeebrugge wil de effecten van de grote verbindingswegen, spoorwegen en kanalen op landbouw, natuur, recreatie en landschap milderen en knelpunten oplossen.

o

In het project Bulskampveld gaat alle aandacht naar het ontwikkelen van het historische

Bulskampveld.

Het

is

een

uitdaging

om

bos-,

natuur-

en

landbouwfuncties in evenwicht met elkaar te houden in dit gebied. o

Het project Veldgebied Jabbeke-Wingene is gericht op het versterken van de landschappelijke, ecologische en recreatieve kwaliteiten van het voormalige veldgebied in combinatie met het landbouwgebruik en de plattelandseconomie.

De goedkeuring van het planprogramma “Veldgebied Brugge” heeft tot gevolg dat landinrichting de komende 5 à 10 jaar kan investeren in de inrichting van het buitengebied. De puntsgewijze aanpak van knelpunten en de uitwerking van recreatieve netwerken vormt hierbij een belangrijk


6

onderdeel. Dit sluit aan bij bestaande vragen m.b.t. het uitwerken van nieuwe paden en/of het oplossen van knelpunten. Deze studie is het eerste deel van een tweeluik. Het tweede deel zal in 2010 een recreatieve visie uitwerken voor het randstedelijke gebied Brugge. •

Recreatieve gebiedsvisie “Bulskampveld”

Recreatie en toerisme zijn maatschappelijke activiteiten met een belangrijke impact en met een toenemend socio-economisch belang. Zowel vanuit het oogpunt van de behoefte aan recreatieve mogelijkheden voor de lokale bevolking of voor de toerist, als vanuit het versterken van het economisch weefsel in landelijke gebieden of het voorkomen van overdreven recreatiedruk, zijn recreatie en toerisme belangrijke aandachtspunten in het tot stand brengen van een duurzame ontwikkeling van het landelijk gebied. Men dient dus onder andere rekening te houden met recreatie bij alle toekomstige initiatieven en projecten die in de toekomst in dit gebied zullen ontwikkeld worden. Daarnaast is “Bulskampveld” het meest uitgebreide bosgebied in de provincie West-Vlaanderen en is het ook het grootste veldlandschap dat getuigt van de laatste grote ontginningsperiode in zandig westelijk Vlaanderen. Dit dient dan ook behouden en gevaloriseerd te worden. Aangezien de omgeving van “Bulskampveld” beschikt over de meest uitgebreide boskernen van WestVlaanderen ligt het voor de hand dat in deze omgeving de recreatieve mogelijkheden grondig onderzocht moeten worden. De randvoorwaarden voor de ontwikkeling van een landschapspark zijn hier sterk aanwezig. Er zijn daarentegen ook een aantal storende factoren waarvan de invloed beperkt moet worden om deze doelstelling, zoals geformuleerd in diverse beleidsplannen, te kunnen realiseren.

2

OPZET EN STRUCTUUR VAN DE STUDIE

De bedoeling van de studie is om een globale visie op het vlak van recreatie te ontwikkelen voor het ruime Bulskampveld (“waar willen we met het gebied naartoe”) en concrete actiepunten te formuleren. Op basis van een totaalconcept voor de hele regio willen de diverse actoren concrete acties kunnen ondernemen die een samenhang vormen. Dit om te vermijden dat er op zich staande investeringen of aanpassingen worden gedaan die niet echt kaderen in de totale visie. In het verleden werd nog niet eerder een globale recreatieve visie ontwikkeld over deze historisch waardevolle omgeving met uitzondering van de recreatiestudie Brugse Veldzone die reeds gemaakt werd in het kader van het Landinrichtingsproject Brugse Veldzone. De bedoeling is om in deze studie meer te focussen of het specifieke gebied van “Bulskampveld” en te onderzoeken of een positionering van “Bulskampveld” als recreatief bestemmingsgebied of zelfs landschapspark mogelijk is en welke initiatieven hiervoor noodzakelijk zijn.


7

Naast adviezen over routegebonden recreatie zullen ook adviezen geformuleerd worden op vlak van randinfrastructuur, het ontwikkelen van andere vormen van niet-routegebonden recreatie, logies, onthaal en ontsluiting. In deze studie wordt een inventarisatie gemaakt van het bestaande aanbod aan recreatieve voorzieningen, bezienswaardigheden, routes en onthaalinfrastructuur (deel I). Dit aanbod wordt geëvalueerd aan de hand van een SWOT-analyse (deel II) en er worden doelstellingen geformuleerd om het studiegebied te verbeteren op toeristisch-recreatief vlak (deel III). Op basis hiervan worden actiegerichte voorstellen geformuleerd voor de ontwikkeling van de recreatiemogelijkheden in het studiegebied (Deel IV) en dit op vlak van conceptualisatie, ontsluiting, onthaal, promotie en communicatie.


8

DEEL I: INVENTARISATIE 1

INVENTARISATIE

1.1

Situering van het studiegebied

Het studiegebied ligt in het oosten van de provincie West-Vlaanderen op een 15-tal kilometer van de toeristische trekpleister Brugge en 40 km van de stad Gent. Het grootste gedeelte is gelegen in de toeristische regio “Brugse Ommeland”. Het Oost-Vlaamse deel is gelegen in de toeristische regio “Meetjesland”.

Figuur 1: Situering studiegebied in toeristisch regio’s

1.2

Afbakening van het studiegebied (kaart 1)

Het studiegebied valt grotendeels samen met de afbakening van het landinrichtingsproject Bulskampveld met volgende uitzonderingen: •

Het studiegebied eindigt strikt genomen aan de grens met Oost-Vlaanderen. Deze keuze hangt samen met het feit dat de opdrachtgever van de studie de Provincie West-Vlaanderen is. Conceptueel wordt echter steeds grensoverschrijdend gedacht en is het de bedoeling om grenzen te doen vervagen en een goede toegankelijkheid vanuit alle hoeken te stimuleren.


9

•

Het studiegebied loopt tot aan het kanaal Gent-Oostende. Deze blauwe as heeft een belangrijke recreatieve functie en dient dus zeker meegenomen te worden in deze studie.

•

Zone rond Kampveld: Kampveld ligt sterk versnipperd van de rest van het studiegebied maar wordt toch opgenomen in de perimeter van de studie. De reden hiervoor is dat dit gebied van groot belang is bij het ontsnipperen van de deelgebieden die oorspronkelijk behoorden tot het historische Bulskampveld. Bovendien biedt Kampveld opportuniteiten voor een groene recreatieve verbinding tussen Oostkamp en “Bulskampveld”.

Het studiegebied strekt zich uit ten oosten van de N50 en ten zuiden van het kanaal. De grens wordt bepaald tussen Oostkamp (E40), Sint-Joris (kruising provinciegrens met kanaal), Ruiselede (N37), Wingene en Ruddervoorde. In het oosten loopt het gebied tot aan de provinciegrens met Oost-Vlaanderen.


10

1.3

Historiek van het studiegebied

Zoals kan gezien worden op figuur 2 die de bossen in West-Vlaanderen in kaart brengt, is het gebied ten zuiden van Brugge het bosrijkste gebied van de provincie. Vooral rond het historische Bulskampveld kun je de grootste aaneengesloten boskernen vinden. Dit is echter niet altijd zo geweest.

Figuur 2: Bosgebieden in de provincie West-Vlaanderen (bron: Westtoer)

Bulskampveld, het grootste heidegebied van het vroegere graafschap Vlaanderen strekte zich oorspronkelijk uit over de gemeenten Bellem, Lotenhulle, Aalter, Beernem, Wingene, Ruddervoorde, Aartrijke, Lichtervelde, Zwevezele en Torhout. De benaming zou afgeleid zijn van het Germaanse "bulnas campa", het veld van de stieren en de oudste vermelding dateert van 1149. De term “veld”, soms ook wastine genoemd, verwijst naar de onvruchtbare


11

gronden, arm aan houtgewassen en buiten het eigenlijke landbouwareaal gelegen. Tijdens de middeleeuwen en later (tot de 18de eeuw) was dit gebied een gemeenschappelijke graasgrond waar lokaal heidevegetatie, lage struiken en heesters voorkwamen, evenals de zogenaamde veldvijvers. Deze vijvers ontstonden door het afplaggen van de bodem, door uitgraven van zandsteen of door afdamming van beken. e

Rond deze graasgronden lag

e

aanvankelijk een bosgordel. In de 18 en begin 19 eeuw werd het omringende bos onder impuls van de Oostenrijkers omgezet in landbouwgrond en de graasgronden in bos. Daarbij ging men systematisch te werk volgens een dambordpatroon dat geaccentueerd werd door dreven die nu nog steeds kenmerkend zijn voor het gebied. Wat er nu nog overblijft van het historische Bulskampveld en wat in de studie besproken wordt,

strekt zich uit

provinciedomein

van de bossen

rond

Lippensgoed-Bulskampveld

in

het kasteel Driekoningen

en

van

het

het

Beernem

en

noorden

(gemeente

Hertsberge, gemeente Oostkamp), over het kasteel Bulskampveld (Beernem, gemeente Oostkamp), naar het St-Pietersveld (gemeente Ruiselede en Wingene), Gulke Putten (gemeente Wingene) tot net vóór Doomkerke (gemeente Ruiselede).

1.4 Het

Structuurbepalende eenheden in het studiegebied studiegebied

hoevecomplexen,

is

rijk

aan

gestichten en

agrarisch

en

bouwkundig

nieuwe nederzettingen.

erfgoed

zoals

kastelen,

Bulskampveld herbergt naast

belangrijke heiderelicten ook de grootste bosconcentraties van West-Vlaanderen. Het gebied bestaat grotendeels uit gronden met bestemming natuurgebied, bosgebied en landschappelijk waardevol agrarisch gebied. Een belangrijk deel hiervan is in publieke eigendom. Tabel 1: Oppervlakte en beheerders openbare groengebieden (bron: VLM)

Naam gebied

Oppervlakte

Eigenaar / Beheerder

Provinciedomein Lippensgoed- Bulskampveld

232 ha

Provincie West-Vlaanderen

Domeinbos Bulskampveld

92 ha

ANB

Domeinbos Kampveld – Rooiveld

253 ha

ANB

Domeinbos Vagevuurbossen

226 ha

ANB

Gulke Putten (1)

66 ha

FOD Defensie – Natuurpunt

Gulke Putten (2)

30 ha

Natuurpunt

Vorte bossen

45 ha

Natuurpunt - Torenvalk

Parochieveld

24 ha

Gemeente Ruiselede

Totaal

968 ha

Voor recreanten is het opzoeken van natuur of groen het belangrijkste doel van een daguitstap. Ook landen tuinbouwgebieden vormen een aantrekkelijk kader voor recreatief medegebruik. Sommige velden zijn bebost gebleven, anderen zijn ontbost of als heideveld rastervormig ontgonnen tot akkers of weiden, dikwijls met een raster van dreven.


12

Het gebied is sterk versnipperd. Dit heeft verschillende oorzaken. Zo zijn er de diverse lijninfrastructuren die het gebied doorsnijden en een moeilijk te overbruggen barrière vormen. Daarnaast zijn er diverse beheerders of eigenaars die aanzienlijke delen in hun bezit of beheer hebben. Deze kunnen zowel openbaar als privaat zijn. Hierdoor vertoont het gebied weinig samenhang, zowel intern (de deelgebieden onderling) als extern (met de omliggende gebieden). Hieronder wordt het studiegebied deel per deel omschreven (zie kaart 2). Uitgangspunt vormen de openbare bos- en groengebieden, (zie kaart 3) aangevuld met landen tuinbouwgebieden, kasteeldomeinen en belangrijke domeinen die een openbaar nut hebben (bv. Sint-Amandus). Tussen deze gebieden liggen meestal landen tuinbouwgronden, bebouwing of private gronden.

1.4.1

Provinciedomein Lippensgoed-Bulskampveld

Het domein Bulskampveld is grotendeels bebost en sluit aan bij de noordelijke bossen rond Driekoningen. Binnen het bos is het dambordpatroon goed herkenbaar door de dreven. Tot halfweg de 18e eeuw bleef de heide rond Beernem nagenoeg onontgonnen. Slechts een 6-tal hoeven (Reigerlo, Hulstlo, ...) hadden verspreid enkele stukken veld in cultuur gebracht. Aangespoord door het succes van deze bescheiden ondernemingen kocht Lambert Malfait omstreeks 1750 een groot aantal heidegronden rond het Bulskampveld en startte de ontginning ervan. Tevens bouwde hij een riant buitengoed op de plaats van het huidige kasteel. Na zijn dood zette zijn schoonzoon de ontginning op systematische wijze voort. Weldra bleef van het eens uitgestrekte veld slechts 75 ha over: vijvers waren gedempt, de heide omgeploegd en in akkers of bossen omgezet. Bulskampveld was het Lambertsgoed geworden. In 1904 kwam het goed in het bezit van de adellijke familie Lippens, die het fraaie omringende kasteelpark liet aanleggen. Sinds 1970 is het Lippensgoed-Bulskampveld een provinciedomein. Het LippensgoedBulskampveld was lange tijd het grootste openbaar domein van West-Vlaanderen. Er werden 201 ha bos, landbouwgronden, park, kasteel en bijbehorende hoeven aangekocht en na aanleg en inrichting voor het publiek opengesteld. Met een bijkomende verwerving van 17ha in 1992 werd de oppervlakte op 218ha gebracht. Ongeveer 10 jaar later, in 2003, werden 6ha van St. Amandus in huur genomen en via een educatief natuurpad bij het bestaande domein geïntegreerd. Ten slotte werden er in 2005 nog ongeveer 8ha bos aangekocht en bij het openbaar domein gevoegd, wat het totaal op 232 ha brengt. In de vroegere ommuurde moestuin werd in ca. 1983 een unieke plantentuin aangelegd met o.m. keukenkruiden, medicinale kruiden en verfplanten. Binnen de tuin zijn eveneens hoenderhokken opgericht voor bijzondere neerhofdieren. Omstreeks dezelfde periode werd in de rondgaande galerij een ambachten wagenmuseum ondergebracht. In 1990 kwam één van de hoeven vrij binnen het provinciedomein Lippensgoed-Bulskampveld.


13

Om de recreatiemogelijkheden te verhogen werden in die omgeving diverse bebossingen uitgevoerd en nieuwe dreven aangelegd. In de remise van het kasteel werd in 1998 een vogelopvangcentrum ingericht met vlieg- en revalidatiekooien. In 2005 werd ten westen van het kasteel een ijskelder nagebouwd als specifiek vleermuizenverblijf. In 2006 werd in het kasteel een bezoekerscentrum ingericht. Hier staan de natuur en de streek centraal. Het kasteel en de omliggende infrastructuur zijn momenteel de publiekstrekkers van het historische

Bulskampveld.

De

drevenstructuur

in

het

provinciedomein

Lippensgoed-

Bulskampveld hangt vast aan het kasteel. Vlakbij het kasteel en de kasteelhoeve (Hoeve Colpaert) liggen enkele open graslandpercelen begrensd door bos. De bosgrens verloopt bochtig en soms staan er in de grasperken eilandjes van bomen, getuigend van de Engelse landschapsstijl. Net ten noorden van het kasteel begint een dreef die oost-west loopt. In oostelijke richting stopt/begint hij aan een "rotonde" in het bos van waaruit de andere dreven vertrekken. Vlakbij het kasteel ligt een vijver met een onregelmatige vorm, eveneens een kenmerk van de Engelse landschapsstijl. Binnen het bos is het dambordpatroon goed herkenbaar door de dreven. Het bos bestaat uit mooie naald- en loofhoutbestanden, afgewisseld met weiden en enkele akkers. In het zuidelijk deel van het domein (zie verder domeinbos Bulskampveld) worden inspanningen gedaan voor het herstel van de natte heide in het natuurgebied Bornebeek, dat in beheer is van Natuurpunt VZW. In het zuiden sluit het provinciedomein Lippensgoed-Bulskampveld landschappelijk aan bij het woonpark rond Hertsberge.

1.4.2

Driekoningen

Driekoningen sluit aan bij het provinciedomein Lippensgoed-Bulskampveld. Ook dit gebied is grotendeels bebost. Het kasteel Driekoningen ligt hier middenin. Momenteel is dit kasteel en het kasteelpark er rond in privébezit. Het gemengd bos bij Kasteel Driekoningen heeft geen drevenpatroon

wegens

de

landschappelijke

parkaanleg.

Daarnaast

zijn

er

enkele

ontginningsplassen in dit bebost landschap met mogelijke recreatieve potenties.

1.4.3

Domeinbos Bulskampveld en Vagevuurbossen

De Vagevuurbossen sluiten landschappelijk aan bij het provinciedomein LippensgoedBulskampveld want de dreven lopen door ondanks de versnijding van beide delen door de N370. Deze bossen bestaan grotendeels uit naaldhout en hebben meer landbouwpercelen tussen de bospercelen dan het provinciedomein Lippensgoed-Bulskampveld. Dit openbaar bos van 220 ha maakt deel uit van het historische Bulskampveld en is eigendom van de Vlaamse Overheid. De naam verwijst naar de Vagevuurkapel die langs de Blauwhuisstraat opgetrokken werd. Voorheen was het gebied in handen van enkele adellijke families als Van der Bruggen, Papeians de Morchoven en Van Praet d’ Amerloo. Een


14

gevarieerd naald- en loofbos en heel wat mooie dreven kenmerken het voor veel mensen nog ongekende Vagevuurbos. Het Vagevuurbos en het aangrenzend bos van de Vlaamse Overheid dat aansluit op het domein Lippensgoed-Bulskampveld, genaamd domeinbos Bulskampveld, zijn goed voor meer dan 280ha. Ook de Aanwijsputten die aansluiten op het domeinbos Bulskampveld zijn eigendom van de Vlaamse Overheid.

1.4.4

Wildenburg

De kern Wildenburg is door zijn concentratie aan horecazaken uitgegroeid tot één van de trekkers van de omgeving. Het succes bij de recreanten is echter nog zeer beperkt aangezien er momenteel geen veilige wandelen fietsverbindingen met de omliggende gemeenten en bosgebieden. Hierdoor kan het zijn potentiële rol als recreatief onthaalpunt niet echt uitspelen. Het gebied rond het vroegere kasteel, waarnaar het gehucht genoemd is, is privé, maar via het Wildenburg wandelpad kan men er wel rond en een blik werpen op het kasteelpark.

1.4.5

Blauwhuisbossen

Dit zijn de bossen die tussen het provinciedomein Lippensgoed-Bulskampveld en Wildenburg gelegen zijn. De naam verwijst naar de Blauwhuisbeek die erdoor loopt. Momenteel zijn de bossen in privébezit. In dit gebied liggen ook 2 kasteeldomeinen, rond kasteel Blauwhuis en Villa de Varens die niet toegankelijk zijn. Het bos sluit aan op het woonpark Hertsberge, waar talrijke vakantiehuisjes gevestigd zijn die momenteel meestal permanent bewoond worden. Nog noordelijker sluit dit aan op straten met statige villa’s middenin de bossen van het historische Bulskampveld.

1.4.6

Sint-Pietersveld

Het Sint-Pietersveld en zijn omgeving kennen een concentratie van historisch waardevolle gebouwen

en

infrastructuurcomplexen

(zendmasten,

Belgacom-complex,

penitentiair

landbouwcentrum en de gemeenschapsinstelling De Zande) waarvan er enkele disfunctioneel zijn geworden en daardoor bedreigd zijn in hun voortbestaan. Sint-Pietersveld was eeuwenlang een desolaat gebied van heide en vennen. In 1836 onderging het evenwel een metamorfose, toen ondernemende investeerders 127 ha heidegrond lieten ontginnen voor de vestiging van een suikerfabriek met bijhorende bietenvelden. Na een paar maanden ging het experiment reeds over kop. Op de plaats van de vervallen suikerfabriek werd in de jaren 40 van de 19e eeuw het verbeteringsgesticht opgetrokken in stenen die gebakken waren met uit de ondergrond gegraven klei. Rond de Gemeenschapsinstelling ligt heel wat bebouwing, waarbij het dambord- en drevenpatroon gerespecteerd werd.


15

In dit deelgebied was ook ooit een matrozenschool gevestigd, en dit op 20 kilometer van de zee. Wegens gebrek aan waterlopen en educatief materiaal werd in een weide een opleidingsschip nagebouwd en nadien ook een vijver, de zogenaamde scheepsput. De restanten hiervan zijn nog steeds waar te nemen.

1.4.7

De Gulke Putten

Ten zuiden van het Sint-Pietersveld ligt het natuurreservaat Gulke Putten. Zowel het zendstation met de opvallende antennes als de vrij toegankelijke Predikherenbossen maken er deel van uit. De naamgeving verwijst naar de vele visvijvers die hier vroeger voorkwamen. In en rond het zendstation vind je de laatste relicten van het vroegere onontgonnen Bulskampveld. In de Gulke Putten staat nog het Radio Maritiem Zendstation dat de uitzendingen van Belradio en de communicatie met de schepen, Belgisch-Congo en enkele belangrijke wereldsteden verzorgde. Talrijke grote zendmasten (zogenaamde “Torens”) en lagere masten met leidingen herinneren daaraan en vormen waardevol industrieel erfgoed. Deze zendmasten zijn dan ook beschermd als landschap. De gronden in het zendstation worden beheerd in overeenkomst met Defensie en zijn enkel toegankelijk tijdens geleide bezoeken. Ten noorden en noordoosten van het radiostation staan loofbossen met een gordel van weiland er rond. Het drevenpatroon hangt nog steeds vast aan dat van het eigenlijke St.-Pietersveld maar het wordt versneden door twee diagonale wegen naar het zendstation. In het natuurreservaat tracht men met beheer de zeldzame heide- en venenvegetatie te behouden die herinnert aan de vroegere veldzone. De rijke variatie aan planten en dieren leverde het gebied speciale bescherming op onder de EU-Habitatrichtlijn. De Gulke Putten maakt deel uit van het Europese Natura 2000-netwerk van belangrijke natuurgebieden. Natuurpunt kreeg voor het gebied ook steun van het Lifenatuurproject van de EU, dat het behoud en de ontwikkeling van intermediaire Atlantische heide nastreeft. Zo konden ze het natuurgebied nog uitbreiden met 30 hectare aangrenzend bos. Op het gewestplan is dit domein ingekleurd als natuurgebied en het is opgenomen in het Vlaams Ecologisch Netwerk (VEN). Dat er in dit gebied nog de meest authentieke heiderelicten terug te vinden zijn, is te wijten aan deze zendmasten. Om de antennes voldoende ruimte te geven, drongen de beheerders gedurende al die jaren de spontane bosgroei terug. Zo konden de unieke heidevegetaties en bloemrijke graslanden goed standhouden in dit afgesloten gebied. Zowel natuurliefhebbers als radioamateurs hebben bijzondere interesse in dit domein. Het

onbemande

radiozendstation

ligt

in

de

kern

van

het

gebied.

De

aanwezige

zendapparatuur worden bediend door operatoren vanuit het kuststation van de marine in


16

Oostende en vanuit de bunker van het Radiostation België in Vlissegem. Ze gebruiken de installatie in Wingene vooral om HF-verbindingen te maken met schepen, om de reddingszone voor onze kust te bewaken, om radioverbindingen te leggen met C-130's en Afghanistan en om berichten voor de marine om te roepen.

1.4.8

Rooiveld, Kampveld en Papenvijvers

De bosgebieden aan de rand van Oostkamp en tussen de Rivierbeek en de Hertsbergebeek kunnen opgesplitst worden in drie delen nl. Rooiveld, Kampveld en Papenvijvers die door de Waterstraat en Papenvijverstraat van elkaar gescheiden zijn. Ook Nieuwenhovebos aan de rand van de Oostkampse woonwijk Nieuwenhove, grenst hieraan. Het Rooiveld wordt reeds in 1484 vermeld. In 1507 stond er reeds een jachthuis met annex boerderij. Het Kampveld verwijst naar de vroegere aanwezigheid van woeste heidegronden (“velt”) De naam Papenvijvers verwijst naar de vroegere aanwezigheid van enkele vijvers in het gebied. In 1754 waren deze echter reeds verdwenen en was deze zone één groot jong bosgebied. Het Rooiveld bestond net als vandaag uit bos en natte hooilanden. Het Kampveld was toen bijna niet bebost. Momenteel is de situatie volledig omgekeerd. In de periode 2001 en 2002 kocht de toenmalige afdeling Bos en Groen 238 hectaren bos- en landbouwgronden van diverse particulieren met het oog op de aanleg van een groot bos- en natuurgebied in het zuiden van de gemeente Oostkamp. De waardevolle bossen rond de Rivierbeek werden begin 2003 als bosreservaat

aangeduid

(28,8ha)

en

zijn

enkel

onder

begeleiding

toegankelijk.

De

Hertsbergebeek loopt langs het gebied en is de belangrijkste bovenloop van de Rivierbeek en biedt de meeste potenties voor het realiseren van zowel een ecologische als een recreatieve verbinding tussen het bos- en heidecomplex van Bulskampveld en de boscomplexen aan de rand van Oostkamp. De toenemende lintbebouwing vormt de sterkste bedreiging voor het landelijk karakter van dit gebied.

1.4.9

Bosgebieden rond de Wantebeek

Dit noordelijk deel van de gemeente Ruiselede sluit aan bij de grote landschappelijke eenheid van oude veldgebieden. Dit landschap heeft zeer specifieke elementen die de ruimte een eigen identiteit geven: dreven, rechtlijnige akkers, bosrijke omgeving en overstroombare valleigrasgronden. Rond de Wantebeek en zijn bovenlopen liggen diverse boskernen zoals de Vorte Bossen, Slangebossen en Eendenkooi. Ook het Parochieveld, eigendom van de gemeente Ruiselede en de private maar deels voor wandelaars toegankelijke Galatosbossen, horen hierbij. In deze bossen wordt ook spelen gedoogd voor groepen die verblijven in het naburige jeugdverblijf ’t Haantje.


17

De Vorte Bossen bestaan uit een aaneengesloten bosgebied van 50 ha gelegen tussen Doomkerke en Kruiskerke. Het landschap ten noorden van de Vorte Bossen wordt gekenmerkt door

een

afwisseling

van

bossen,

kasteelparken,

landbouwgronden

en

kleinschalige

heiderelicten. Naar het vruchtbaardere zuiden toe is maar weinig natuur overgebleven. Natuurpunt kocht in 1990 de eerste bospercelen aan zodat nu zo’n 43,5 ha in hun bezit zijn. Het wordt beheerd als natuurreservaat door de Torenvalk VZW. Voor de wandelaars zijn in het noordelijke deel van het reservaat een aantal dreven opengesteld voor het publiek. Deze vrij toegankelijke dreven zijn inmiddels opgenomen in een provinciale wandelroute die start aan het kerkje van Doomkerke. De circa

8 km

lange

Parochieveld wandelroute ontsluit

eveneens

het nabijgelegen

gemeentebos ‘Parochieveld’. De gemeente Ruiselede is eigenaar van het Parochieveldbos, ook wel gekend als “De Visserij”. Dit bos is ruim 20 hectaren groot en staat open voor het publiek. Het bos is toegankelijk via de Kruisbergstraat of de Krommekeerstraat. De nederzetting van Doomkerke doorbreekt de aaneenschakeling van bos- en natuurgebieden die lopen vanaf de Gulke Putten naar de Vorte Bossen en de Slangebossen.

1.4.10 Lindeveld – Aanwijs - Hulstlo Dit “tussengebied” tussen de autosnelweg en het provinciedomein Lippensgoed-Bulskampveld en de Vagevuurbossen kent nog maar weinig bekendheid. De aanwezige bossen zijn privaat of behoren

tot

het

waterwinningsgebied

Lindeveld

(VMW).

De

open

zones

in

het

waterwinningsgebied worden sinds enkele jaren natuurgericht beheerd door het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB). Het wegen- en verkavelingspatroon heeft er nog dezelfde structuur als de 18e eeuwse dambordvormige ontginningen. Verspreid in het gebied komen enkele landelijke woningen voor met landschappelijke omgevingsaanleg (haag, boomgaard). Ook de private bossen rond Hulstlo en kasteel Reigerlo maken deel uit van dit gebied.

1.4.11 Sint-Amandus De omgeving van het psychiatrisch instituut Sint-Amandus vormt de overgangszone tussen de kern van Beernem, het provinciedomein Lippensgoed-Bulskampveld en de domeinbossen Bulskampveld en de Vagevuurbossen. Het gebouw is deels een historisch gebouwencomplex dat ingeplant is op een domein van 62 ha groot. Over het hele domein liggen afzonderlijke paviljoenen verspreid met elk hun eigen tuin. Het bijhorend domeinbos van 8 h groot is voorzien van een visvijver en een kleinveeboerderij. Dit psychiatrisch ziekenhuis heeft een deel van zijn domein opengesteld voor een educatief wandelpad dat grensoverschrijdend is met het provinciedomein Lippensgoed-Bulskampveld.


18

1.4.12 Bossen Oost-Vlaanderen Ook enkele bosgebieden in Oost-Vlaanderen behoren tot het historische Bulskampveld, zoals Schuurlo, Blekkerbos, Egyptebos en Hoogveld. Deze gebieden vallen buiten het bestek van deze studie maar zullen wel meegenomen worden in het kader van de recreatieve ontsnippering van de bosgebieden.

1.4.13 Gebieden tussen kanaal Gent-Oostende en autosnelweg E40 Historisch vormden deze gebieden een eenheid in het “Bulskampveld”. Door de aanleg van de lijnenbundel (autosnelweg, spoorlijn) en het kanaal Gent-Oostende werd dit gebied sterk versnipperd. De tussenliggende regio’s zijn dan ook niet altijd even goed bereikbaar aangezien men afhankelijk is van bruggen of tunnels over of onder deze lijnenbundels. De dorpskern van Beernem is hier het beste voorbeeld van. Ze bestaat als het ware uit 3 delen, een kern tussen de autosnelweg en de spoorlijn, een kern tussen de spoorlijn en het kanaal en een kern aan de overzijde van het kanaal. Het kanaal Gent-Oostende heeft een belangrijke recreatieve rol, niet enkel door de mogelijkheden tot pleziervaart op het water maar ook omdat de wegen naast het water zijn ingericht als “blauwe as”. Op grote stukken van deze as zijn enkel fietsers en wandelaars toegelaten. Zo vormt het kanaal een uitstekende recreatieve en functionele fietsverbinding met Brugge, Aalter en Gent. Het kanaal gaat terug tot de 13e eeuw en is één van de

oudste van Vlaanderen. Het ontstond toen een bovenloop van de Reie, namelijk de Brugse Leie of Zuidleie, werd verbonden met een bovenloop van de Durme (ook wel Hoge Kale genoemd)

door

een heuvelrug tussen

Beernem

en

Sint-Joris door

te graven.

Het

oorspronkelijke opzet hiervan was om Brugge van meer water te voorzien, zowel voor drinkwater als om de Zwingeul te spuien. Tot op vandaag is in verschillende fasen gewerkt

aan de verbreding, verdieping en rechttrekking van het kanaal. De omgeving van het kanaal herbergt ook bijzondere natuur en een rijke geschiedenis. Rond de miseriebocht richting Sint-Joris is door het graven van een nieuw traject een oude kanaalarm overgebleven, waar bijzondere natuur zich ontwikkelde. Dit gebied wordt nu beheerd door Natuurpunt. De Kijk Uit, een recreatieve organisatie aan de overzijde van het kanaal, maakt dankbaar gebruik van deze oude kanaalarm om activiteiten zoals kano en kajak aan te bieden. Net voor deze miseriebocht is de jachthaven van Sint-Joris gelegen. Richting Brugge ligt er met Gevaerts ter hoogte van de keersluis een gehucht met een bijzondere geschiedenis.


19

1.5

Ontsluiting van het studiegebied

1.5.1

Inleiding

Een belangrijk aspect voor de belevingswaarde van een bepaald gebied is de aanwezigheid van voldoende infrastructuur en ontsluitingsmogelijkheden. Het wegennet moet geschikt zijn voor de recreantenstroom en dit voor de verschillende vervoerswijzen. Daarvoor is de externe ontsluiting (“hoe geraak ik er”) en de interne ontsluiting (“hoe diep en hoe kan ik doordringen in het gebied”) van groot belang.

1.5.2

Externe ontsluiting (kaart 4)

1.5.2.1

Bereikbaarheid met de wagen:

a) Bereikbaarheid Er lopen heel wat belangrijke verbindingswegen voor autoverkeer doorheen het studiegebied. Wegen kunnen opgedeeld worden volgens hun beheerder of volgens hun verbindingsfunctie. Tegen 2012 is het de bedoeling dat er slechts 2 soorten wegbeheerders meer zijn, de gewesten en de gemeentes. De provinciale wegen worden geleidelijk aan overgedragen naar het gewest of naar de gemeentes. Daarnaast worden de wegen ook nog eens op een andere manier gecategoriseerd, namelijk in primaire, secundaire en lokale wegen. Vervolgens worden ook deze categorieën nogmaals opgedeeld in verschillende types afhankelijk van hun functie. Het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen categoriseert de primaire wegen,

het provinciaal ruimtelijk structuurplan

categoriseert de secundaire wegen en de lokale wegen worden bepaald door het gemeentelijk ruimtelijk structuurplan. De E40 is een primaire weg die doorheen het studiegebied loopt. Daarnaast worden er nog 2 secundaire wegen van het type II geselecteerd, namelijk de N370 tussen Beernem en Wingene en de N50 tussen Oostkamp en Ruddervoorde. De andere wegen zijn lokale wegen. Wegen zoals de N368 tussen Beernem en Ruddervoorde zijn lokale wegen van het type I, omdat ze een belangrijke lokale verbindingsfunctie hebben. Andere lokale wegen in het studiegebied zijn doorgaans van het type II of III. De bereikbaarheid van Bulskampveld met de wagen is zeer goed omwille van de diverse primaire, secundaire en lokale wegen die het gebied doorkruisen. Zo loopt de autosnelweg E40-A10 Brussel-Kust, dwars door het studiegebied en kun je via de afrit Beernem (10) de onthaalpunten gemakkelijk bereiken. Vanuit de richting van Kortrijk kun je Bulskampveld via de E403-A17 Kortrijk-Brugge en afrit Ruddervoorde (11). Via de N370 en N368 is de doorstroming doorheen het studiegebied bovendien ook optimaal voor het autoverkeer. Daarnaast zijn er verschillende kleinere landbouwwegen die niet alleen gebruikt worden door


20

bewoners maar ook door doorgaand verkeer als kortere weg of als sluiproute om een drukkere weg te vermijden. Zo doet de Heirweg dienst als doorsteek van de N370 naar de N368,

de

Blauwhuisstraat

als

doorsteek

van

de

N370

naar

de

Bruggesteenweg/Vagevuurstraat en de Waterstraat, Papenvijverstraat en Stuivenbergstraat wordt gebruikt als alternatieve route naar Hertsberge, Wingene of de op-/afrit van de E40. Op deze lokale wegen kan het autoverkeer in conflict komen met het (recreatief) fietsverkeer. b) Parkeermogelijkheden: In het gebied zijn verschillende goed gelegen parkings. Het provinciedomein LippensgoedBulskampveld beschikt over 2 ruime parkings die goed worden bewegwijzerd vanaf de afrit van de autosnelweg en ook op de secundaire wegen. •

Parking Aanwijs met ingang aan de Reigerlostraat (N370) – 590 plaatsen

•

Parking Driekoningen – 450 plaatsen

Daarnaast zijn er nog verschillende kleinere parkings die gebruikt worden als startpunt van een provinciale route, maar die daarnaast meestal ook nog een niet-recreatieve functie hebben. •

Parking aan de kerk van Wildenburg (start van het Wildenburg wandelpad) - +/- 30 plaatsen

•

Parking aan de kerk van Doomkerke (start van de Parochieveld wandelroute) - +/- 10 plaatsen

•

Parking aan gemeenschapsinstelling “De Zande”. Deze parking mag echter officieel niet gebruikt worden omdat dit privé eigendom is van “De Zande”. De Bloso mountainbikeroute start hier.

•

Parking in Kampveld – Papenvijvers (langs de Kampveld wandelroute) - +/- 10 plaatsen

Aan de afrit van de autosnelweg is er een carpoolparking. Deze heeft echter een eerder functionele waarde. De recreatieve waarde en potentieel hiervan zijn beperkt door het ontbreken van kwaliteitsvolle recreatieve verbindingen met de omliggende recreatiegebieden. De bekendheid van het gebied is nog niet van die mate dat men momenteel te maken heeft met een hoge parkeerdruk. Ook op andere plaatsen dan de hier opgenoemde parkings kan de auto reglementair worden achtergelaten. De specifieke recreatieve inrichting en capaciteit van de parkings wordt besproken in het hoofdstuk “onthaalvoorzieningen”. c) Bewegwijzering Dankzij bewegwijzering vindt de recreant die het gebied bezoekt zijn weg naar en doorheen een gebied. Bovendien wordt ook de toevallige passant door de aanwezigheid van deze bewegwijzering erop gewezen dat er in de omgeving iets te beleven valt.


21

De bewegwijzering verwijst momenteel hoofdzakelijk naar het provinciedomein LippensgoedBulskampveld. Afhankelijk van de weg waarop men rijdt wordt men naar de dichtstbijzijnde parking geleid. Er wordt momenteel geen onderscheid gemaakt in doelgroepen. Verkeer komende van de E40 wordt onmiddellijk naar de parking Aanwijs geleid. Komende vanuit de richting van Hertsberge of Oostkamp wordt men onmiddellijk naar de parking Driekoningen geleid. Er wordt niet gecommuniceerd over de ligging van het bezoekerscentrum en cafetaria ten opzichte van de parking. De wegwijzers naar de parkings van het provinciedomein Lippensgoed-Bulskampveld

zijn

duidelijk

leesbaar

en

geïntegreerd

in

de

gewone

verkeersborden. Wegwijzers naar andere gebieden of parkings zijn afwezig.

Foto 1: bewegwijzering naar het provinciedomein Lippensgoed-Bulskampveld

1.5.2.2

Bereikbaarheid met het openbaar vervoer

a) Trein 3 NMBS-stations zijn gelegen in de onmiddellijke omgeving van Bulskampveld, nl het station van Beernem (2,5km van parking Aanwijs), het station van Maria-Aalter (O-Vl) (7 km van parking Aanwijs) en het station van Oostkamp (6,5 km van parking Aanwijs). Deze 3 stations liggen allen op dezelfde spoorlijn tussen Brugge en Gent (lijn 50A). Deze spoorlijn wordt momenteel ontdubbeld zodat de snelle verbindingen, de P-treinen en goederenverkeer elkaar niet

meer

kunnen

hinderen.

Samen

met

deze

ingreep

zullen

er

ook

enkele

spoorwegovergangen gesloten worden met de bedoeling de ongevallen en technische defecten ter hoogte van spoorwegovergangen te kunnen beperken. Deze stations zijn geen hoofdstations en worden in elke richting slechts 1 keer per uur bediend door een stoptrein. Tijdens piekuren op weekdagen hebben sommige piekuurtreinen een extra stop in Beernem. Het station van Beernem heeft als voordeel ten opzichte van de andere NMBS-stations dat er een rechtstreekse buslijn bestaat tussen enkele recreatieve plaatsen in het studiegebied en dit station. De afstand van het station van Beernem tot aan het bezoekerscentrum is haalbaar om te voet af te leggen maar neemt toch behoorlijk wat tijd in beslag. De wandelverbinding tussen het station en Bulskampveld is ook eerder onaantrekkelijk. Er is momenteel (nog) geen fietsverhuur in de stations, maar met de komst van een fietspunt zou dit er op termijn wel kunnen komen. Vanuit de 3 stations zijn er rechtstreekse verbindingen met Gent en Brugge. In deze stations kan worden overgestapt naar andere bestemmingen zoals de Kust, Brussel, Antwerpen en


22

Kortrijk. Momenteel wordt in of rond de stations niet gecommuniceerd over de toeristischrecreatieve mogelijkheden in de omgeving. b) Bus (kaart 5) De rationalisering van het openbaar vervoer heeft een aantal veranderingen met zich meegebracht. Zo werden dunbezette buslijnen op vele plaatsen vervangen door belbussen. Dit is vooral het geval in landelijke gebieden. Dit leidt op deze plaatsen tot minder frequente openbare vervoermogelijkheden en een grotere afhankelijkheid van de automobiliteit. Ook in het gebied rond Bulskampveld is dit een probleem. Enkel op weekdagen rijdt er een vaste busdienst (lijn 28 Beernem/Wingene/Zwevezele) tussen Beernem/Wingene en Bulskampveld en dit enkel tijdens de schooluren. Buiten deze uren en op weekenddagen kan men een beroep doen op een belbus. Vermits toeristen of occasionele bezoekers niet vertrouwd zijn met dit systeem of behoefte hebben aan meer flexibiliteit en vrijheid is dit vanuit toeristisch-recreatief oogpunt geen ideale verbinding. Ook het feit dat een Belbus op voorhand moet gereserveerd worden (minimum 2u op voorhand maar liefst de dag voordien), maakt dit niet echt een ideaal vervoermiddel voor recreanten. Hierdoor komt ook de combinatie van bus en trein in het gedrang. De trein heeft soms wat vertraging, een aansluiting wordt wel eens gemist dus hierdoor valt soms moeilijk te voorspellen wanneer men de bus zal moeten halen. De belbus zorgt er wel voor dat het grootste deel van het studiegebied ook met het openbaar vervoer bereikbaar is.

Foto 2: Buslijnen naar het provinciedomein Lippensgoed-Bulskampveld


23

1.5.2.3

Bereikbaarheid met de fiets

a) Bereikbaarheid De bereikbaarheid met de fiets of te voet is vooral belangrijk voor de bevolking uit de directe omgeving, alsook voor de fietsrecreant die een fietsuitstap wil combineren met een bezoekje aan het “Bulskampveld”. Voor een vlotte bereikbaarheid zijn goede fietspaden uiteraard zeer belangrijk. Een voorbeeld van goede fietspaden in West-Vlaanderen zijn de groene en blauwe assen. De groene assen zijn oude spoorwegbeddingen of trambeddingen die een recreatieve inrichting hebben gekregen. Deze zijn meestal in beheer van de Provincie West-Vlaanderen. Blauwe assen zijn meestal kanalen of waterlopen, waarvan de oevers zijn ingericht als fietsen wandelpad. Omdat beide types assen veelal een veilige en rechtstreekse verbinding vormen tussen 2 kernen of gebieden, worden dit soms fietssnelwegen genoemd waar functioneel en recreatief fietsverkeer een heel vlotte en autovrije verbinding hebben. In de omgeving van het studiegebied ligt enkel een blauwe as, nl. het kanaal Gent-Oostende. Kwaliteitsvolle functionele of recreatieve fietsverbindingen ontbreken echter vanaf deze as richting het studiegebied. Vanuit Beernem werden al enkele inspanningen gedaan om op een veilige maar eerder onaantrekkelijke manier naar het Lippensgoed-Bulskampveld te fietsen via een dubbelzijdig

fietspad,

maar

vanaf

Het

Aanwijs

ontbreken

fietspaden

en/of

veilige

fietsverbindingen naar Wingene en Ruiselede. Via het fietsnetwerk zijn alternatieven mogelijk, maar vanuit functioneel oogpunt zijn deze niet ideaal. Het zijn omwegen of verbindingen die bij slecht weer of bij duisternis niet zo aangenaam of veilig zijn. Daarnaast is het potentieel toeristisch-recreatief knooppunt Wildenburg momenteel niet ontsloten voor fietsers wegens het gebrek aan een fietspad op deze druk bereden verkeersas tussen Wingene en Beernem. Ook vanuit Doomkerke en Ruiselede ontbreken er fietspaden op de druk bereden Vagevuurstraat/Bruggesteenweg. Op de landelijke wegen die het gebied doorkruisen geldt op verschillende plaatsen, bij afwezigheid van een snelheidsbeperking, een maximumsnelheid van 90km/u. Ook al is deze snelheid niet altijd haalbaar, toch komt de veiligheid voor fietsers op deze smalle wegen sterk in het gedrang. Bovendien worden deze landelijke wegen veel gebruikt als sluipweg om de drukkere wegen te vermijden of om een doorsteek te maken. Voor een vlotte aaneenschakeling van verschillende vervoersvormen (ook wel ketenmobiliteit genoemd) is fietsverhuur op strategische plaatsen zoals de stations heel nuttig. Momenteel is dit er nog niet, al is er in Beernem in de toekomst sprake van een fietsverhuurpunt aan het station van Beernem met behulp van sociale economie. Een samenwerking met het bezoekerscentrum in het Lippensgoed-Bulskampveld wordt momenteel besproken.


24

De lijninfrastructuren zoals het kanaal, de autosnelweg, de spoorlijn en de secundaire wegen zorgen voor heel wat hindernissen voor fietsers. Deze kunnen enkel gekruist worden door bruggen of tunnels. Meestal worden deze bruggen gedeeld met het autoverkeer. In het kader van het verhogen van de veiligheid aan spoorwegovergangen zullen in de toekomst verschillende spoorwegovergangen gesloten worden. Dit brengt met zich mee dat de minder gebruikte overwegen die nu vaak als recreatieve verbinding gebruikt worden, in het gedrang komen. Voor het recreatieve fietsnetwerk dat momenteel bestaat zijn er geen gevolgen. Wel moet hier rekening mee gehouden worden bij het uittekenen van wandelverbindingen of andere recreatieve verbindingen. Het gaat voor het studiegebied over volgende spoorwegovergangen: o

De spoorwegovergang ter hoogte van de halvemaanstraat wordt een overgang enkel voor fietsers en wandelaars (fietsnetwerk loopt over deze spoorwegovergang)

o

De spoorwegovergang ter hoogte van de Hooiestraat wordt gesloten

o

De

spoorwegovergang

ter

hoogte

van

de

kruising

tussen

de

Hooiestraat,

Meerbergstraat en Waterstraat wordt gesloten o

De spoorwegovergang ter hoogte van de Wellingstraat wordt omgevormd tot een tunnel of brug

o

Op langere termijn verdwijnt de spoorwegovergang ter hoogte van Vaanders en de Maria-Aaltersteenweg

Betreffende de veiligheid voor fietsers zijn er ook nog een aantal knelpunten. In Giswest worden ongevallen met fietsers systematisch bijgehouden en deze kunnen op kaart geraadpleegd worden. De laatste ongevallencijfers dateren wel van 2005, maar geven toch ook een indicatie van de knelpunten. Uit de huidige verkeerssituatie, het huidige fietsnetwerk en de onderstaande figuur (ongevallencijfers van 2002 – 2005) kunnen een aantal knelpunten worden afgeleid: •

De N370 over de gehele lengte met bijzondere aandacht voor volgende locaties o

Kruispunt N370 met Heirweg en Vagevuurstraat/Bruggesteenweg. Hier kan het dubbelrichtingsfietspad

voor

verwarring

zorgen

bij

de

afslaande

automobilisten. Bovendien wordt deze afslag zeer frequent gebruikt net als de oversteekplaatsen voor fietsers o

Ter hoogte van Wildenburg

•

Kruispunt Blauwhuisstraat ter hoogte van knooppunt 31.

•

De volledige Heirweg: hier komt het recreatief verkeer in conflict met het doorgaand verkeer in twee richtingen

•

De

oversteek

vanaf

de

Heirweg

aan

Driekoningen

over

de

N368

(beperkte

zichtbaarheid)


25

•

De oversteek aan de Breeweg over de N368

•

De oversteek tussen de Blauwhuisstraat en Kliplo over de Vagevuurstraat. (beperkte zichtbaarheid en snel verkeer)

Figuur 3: Plaatsen ongevallen met fietsers 2002-2005 (bron: Giswest)

Aan

parking

Aanwijs

werd

een

nieuwe

voetgangersoversteek

ingericht

met

een

waarschuwingslicht en een zebrapad. Ook de fietsers op het fietsnetwerk dienen op deze plaats over te steken. Voor fietsers is er echter geen aanduiding aangebracht. Zij moeten dus afstappen om over te steken. Het blijft echter nog steeds een gevaarlijke oversteek.

Foto 3: beveiligde fietsoversteek N370 tussen provinciedomein Lippensgoed Bulskampveld en Vagevuurbossen

b) Fietsenstallingen Fietsenstallingen zijn vooral terug te vinden in het centrum van de dorpen en aan openbare gebouwen en kerken. Aan de toegang van de openbare domeinen of toegankelijke


26

natuurgebieden is niet altijd een (kwaliteitsvolle) fietsenstalling te vinden. Meestal mag men deze domeinen niet binnen met de fiets, dus moet de recreant de fiets veilig aan de kant kunnen zetten om er een bezoekje aan te brengen. Fietsenrekken zijn echter alleen aanwezig op de parkings van het provinciedomein Lippensgoed-Bulskampveld (waarvan de parking Aanwijs ook gebruikt wordt voor het domeinbos Vagevuurbossen) en op de parking in het Kampveld. Op andere plaatsen (Gulke Putten, Sint-Pietersveld, Parochieveld,…) ontbreken ze. Een veilige plaats om de fiets te stallen ontbreekt ook op het einde van de fietsweg naar het kasteel / bezoekerscentrum. In de omgeving van het kasteel zijn geen fietsenstallingen aanwezig waar de bezoeker zijn fiets op een veilige manier kan achterlaten. De onmiddellijke omgeving van het kasteel is dan ook niet toegankelijk voor fietsers. Bijna alle aanwezige fietsenstallingen zijn van het type “paperclipsysteem”, wat in het vademecum voor fietsvoorzieningen wordt afgeraden. Hier is het enkel mogelijk het voorwiel vast te maken. Dit geeft risico tot beschadiging van het voorwiel en een fiets die op deze manier vastgemaakt wordt is veel diefstalgevoeliger. Sommige fietsrekken zijn ook in slechte staat en dringend aan vervanging toe. Het fietsrek in Kampveld daarentegen is wel een goed voorbeeld van een kwaliteitsvol fietsrek met respect voor de natuurlijke omgeving.

Foto 4: fietsrek type “paperclipsysteem” in provinciedomein Lippensgoed-Bulskampveld

c) Bewegwijzering Specifiek voor fietsers is er weinig functionele bewegwijzering te vinden. Uiteraard kunnen de fietsers de wegwijzers van het autoverkeer volgen. Daarnaast heb je in het studiegebied heel wat recreatieve bewegwijzering onder de vorm van de knooppuntenbewegwijzering van het fietsnetwerk en de bewegwijzering van de fietsroutes. Om via deze wegwijzers op de juiste plaats terecht te komen moet je over een fietsnetwerkkaart beschikken.


27

1.5.3

Interne ontsluiting:

1.5.3.1

Toegankelijkheid voor auto’s en ander gemotoriseerd verkeer

Auto’s zijn toegelaten op alle openbare wegen. Momenteel zijn er nog geen openbare wegen die afgesloten of doorgeknipt worden ten behoeve van het recreatieverkeer met uitzondering van de paden of wegen die behoren tot de domeinen van de provincie, ANB of Natuurpunt. Met de auto kan men de openbare domeinen in het studiegebied niet betreden, met uitzondering van dienstverkeer. In het provinciedomein Lippensgoed-Bulskampveld is hiervoor een speciale dienstweg voorzien die enkel toegankelijk is voor plaatselijk verkeer. Deze dienstweg kruist het ruiterpad en enkele wandelpaden en komt zo uit bij de gebouwen rond het kasteel. In de Gulke Putten zijn de 2 diagonale en private wegen ook enkel toegankelijk voor dienstverkeer. Op sommige wandelpaden zijn wel soms bandensporen te zien, wat bewijst dat er gemotoriseerd

verkeer

is

gepasseerd.

Hoogstwaarschijnlijk

zijn

dit

in

hoofdzaak

de

onderhoudsvoertuigen van de beheerder aangezien quads in dit gebied nog niet echt probleem zijn, dit in tegenstelling tot andere plaatsen in West-Vlaanderen zoals Heuvelland. Waakzaamheid

is

echter

geboden

aangezien

gemotoriseerd

verkeer,

of

dit

nu

onderhoudsvoertuigen zijn of quads, ernstige schade toebrengt aan de natuur en de wandelpaden en het voor de wandelaars of fietsers een stuk onaangenamer maakt door lawaaihinder. 1.5.3.2

Toegankelijkheid voor fietsers en mountainbikers

Fietsers zijn enkel toegelaten op de daarvoor bestemde paden en op de openbare weg. Dit toegankelijkheidsreglement wordt geregeld via het bosbeheerplan en ter plaatse wordt dit duidelijk gemaakt op basis van borden. De signalisatie hiervoor kan verschillen van domein tot domein binnen het studiegebied en is op de ene plaats ook wat positiever geformuleerd dan op andere plaatsen. Meestal werden de paden waarop fietsers toegelaten zijn halfverhard of verhard om het voor de fietsers zo aangenaam mogelijk te maken. Dit is het geval voor het provinciedomein Lippensgoed-Bulskampveld en de Vagevuurbossen. Op deze paden wordt als verharding op bepaalde plaatsen grint gebruikt, wat niet zo vlot rijdt en ook niet zo aangenaam

is

door

wegspringende

stenen.

Tussen

de

Sint-Pietersveldstraat

en

de

Predikherenstraat in de Gulke Putten is er een dreef waar er wel fietsers doormogen, maar die op dit moment niet in goede staat is . Zelfs te voet geraakt men hier moeilijk door na een periode van regenval.


28

Foto 5: signalisatie voor fietsers

Aangezien veel dreven en paden niet toegankelijk zijn voor fietsers is de fiets niet het ideale middel om het Bulskampveld te verkennen. Een grote tekortkoming is dat het kasteel Lippensgoed-Bulskampveld, tevens bezoekerscentrum, niet bereikbaar is voor fietsers. De zone rond het kasteel is absoluut verboden voor fietsers De rechtstreekse geasfalteerde verbindingsweg van de Parking Aanwijs naar het Kasteel is verboden terrein voor fietsers en zij worden omgeleid via enkele halfverharde dreven. De aanduiding van de fietsroute is echter onduidelijk en vergt wat zoekwerk. Ter hoogte van het vogelopvangcentrum moeten de fietsers afstappen en te voet de rest van het traject tot het kasteel afleggen. Er zijn echter geen fietsenstallingen in de omgeving van het vogelopvangcentrum of het kasteel waar men de fiets kan achterlaten. 1. Ook vanaf de parking Driekoningen is het kasteel niet bereikbaar. De fiets moet achtergelaten worden in de fietsenrekken op de parking en de rest van het traject moet te voet worden afgelegd. Voor mountainbikers geldt dezelfde reglementering als voor fietsers. Als fietsers niet toegelaten zijn op een pad, zijn mountainbikers dat ook niet. Voor mountainbikers is er een bewegwijzerde mountainbikeroute waarop ze zich kunnen uitleven. Door het aanbieden van een kwaliteitsvolle en uitdagende mountainbikeroute hoopt men hen van de andere onverharde paden te houden. 1.5.3.3

Toegankelijkheid voor wandelaars

Wandelaars zijn in principe toegelaten op alle paden en wegen in de openbare domeinen. Private wegen worden meestal duidelijk weergegeven zodat er geen verwarring mogelijk is. Uitzondering hierop vormen de wandelroutes en in de toekomst het wandelnetwerk. Via de routes en netwerken krijgt men soms een recht van doorgang van de eigenaar of beheerder van het pad.

1

Sinds het voorjaar van 2009 is de signalisatie in het provinciedomein aangepast en is het mogelijk om via de fietstoegang heen en weer tot aan het kasteel Lippensgoed-Bulskampveld te fietsen. De signalisatie ter hoogte van het vogelopvangcentrum is verdwenen.


29

Delen van de Gulke Putten, de Vorte bossen en de Aanwijsputten in het domeinbos Bulskampveld zijn afgesloten voor wandelaars om de natuur of de dieren te beschermen. Onder begeleiding zijn deze wel toegankelijk. De bewegwijzering binnen de domeinen is eerder beperkt, met uitzondering in het provinciedomein

Lippensgoed-Bulskampveld.

Intern

staan

daar

de

parkings

en

de

voorzieningen goed aangeduid. 1.5.3.4

Toegankelijkheid voor ruiters en menners

Ruiters zijn enkel toegelaten op de daarvoor voorziene paden en op de openbare weg. In de openbare domeinen zijn ruiters enkel toegelaten op paden waarover de ruiterroute loopt, dus in het provinciedomein Lippensgoed-Bulskampveld, domeinbos Bulskampveld en domeinbos de Vagevuurbossen. In het provinciedomein Lippensgoed-Bulskampveld ligt de ruiterroute aan de rand van het domein zodat de wandelaars zo weinig mogelijk gestoord worden. Men probeert conflicten tussen ruiters en andere recreanten zoveel mogelijk te vermijden. Toch is dit op sommige plaatsen onvermijdelijk. Op de plaatsen waar ruiters en wandelaars elkaar kruisen, zijn de paden moeilijk toegankelijk. Een scheiding van de recreatievormen is op deze punten noodzakelijk. In het domeinbos Vagevuurbos is er een mooi voorbeeld te vinden van het scheiden van de 2 recreatievormen. (zie foto). De recreanten krijgen er elk hun eigen traject en worden gescheiden door bomen en struiken.

Foto 6: Scheiding recreatievormen in de Vagevuurbossen

Foto 7: Problematische overlapping wandelen en ruiters

Menners waren oorspronkelijk enkel toegelaten in het provinciedomein LippensgoedBulskampveld en niet in de Vagevuurbossen, maar wegens de slechte staat van de paden werden zij ook hier geweerd omdat aangenomen wordt dat zij meer schade toebrengen aan de paden. Ook draf en galop is niet toegelaten, enkel wandelruiterij. Voornamelijk in het provinciedomein Lippensgoed-Bulskampveld is de toestand van het ruiterpad problematisch. De hoge grondwaterstand is hier de voornaamste oorzaak. Een ander probleem voor ruiters zijn, net als bij de andere recreatievormen, de oversteken over de openbare weg. Aangezien het gebied sterk dooraderd is met wegen zijn er verschillende oversteken gelegen op het ruiterpad. Zo kruist de ruiterroute de N370 ter hoogte van de parking Aanwijs en de


30

Bruggesteenweg ter hoogte van “De Zande”. Voor hen zijn er geen specifieke voorzieningen om de weg over te steken of om het verkeer af te remmen. 1.5.3.5

Toegankelijkheid voor doelgroepen

Personen met een handicap en ouderen vormen een interessante doelgroep voor de toeristische sector. Dikwijls hebben ze meer tijd om weg te gaan, ze reizen vaker in het laagseizoen en besteden minstens evenveel aan vrije tijd als anderen. Door de toenemende vergrijzing van de bevolking zal deze groep in de toekomst een belangrijk aandeel van de toeristische markt uitmaken. Goede redenen dus om werk te maken van een omgeving die voldoet aan hun behoeften. Een toegankelijke omgeving komt daarbij niet alleen personen met een beperking ten goede. Ook jonge ouders op stap met de kinderwagen, reizigers met bagage, onderhoudspersoneel met trolleys… zullen dit als een extra kwaliteit beschouwen. Het betekent

een

verhoging

van

comfort

en

veiligheid

voor

iedereen.

(bron:

infofiche

toegankelijkheid Toerisme Vlaanderen) Voorzieningen voor doelgroepen, meer specifiek voor personen met een handicap zijn het meest opvallend aanwezig op parkeerplaatsen. Zo zijn er op de 2 parkings in het provinciedomein Lippensgoed-Bulskampveld parkeerplaatsen voor personen met een handicap voorzien. Ook op de parking van domeinbos Kampveld zijn enkele plaatsen voorbehouden voor personen met een handicap maar de voorzieningen zijn niet volledig op maat. Daarnaast vind men op openbare plaatsen zoals kerken, dorpscentra, openbare gebouwen dezelfde plaatsen terug, dus ook aan de kerk van Wildenburg en Doomkerke. Niet alleen het voorzien van plaats voor deze groep is belangrijk, daarnaast is het ook belangrijk dat de kwaliteit van de parkings goed is. Het is dus nodig dat de parkeerplaatsen voldoende breed zijn, dat de ondergrond goed is en dat de parking op geringe afstand ligt van de andere voorzieningen.

Foto 8 en 9: parkeerplaatsen voor personen met een handicap in Lippensgoed-Bulskampveld (L) en Kampveld (R )

Bovendien liggen ze liefst in de nabijheid van de bezienswaardigheden. Dit is ook voor senioren een meerwaarde.


31

Een specifiek recreatief aanbod voor personen met een handicap is momenteel zeer beperkt tot zelfs afwezig. Personen in een rolstoel of die moeilijk te been zijn hebben momenteel enkel een kwalitatief aanbod in de omgeving van het kasteel van Lippensgoed-Bulskampveld. Een goede parking in de nabijheid van het kasteel is hier dan ook zeker noodzakelijk. De parkeerplaatsen op parking Driekoningen voorbehouden voor personen met een handicap voldoen echter niet aan de specifieke vereisten. Verharding van de parkeerplaatsen is afwezig, de vakken zijn niet duidelijk afgelijnd, de afstand tot het bezoekerscentrum is redelijk groot en er zijn veel drempels en kasseien op de weg ernaar toe. Het bezoekerscentrum en de kruidentuin en wagenmuseum zijn wel vlot toegankelijk met een rolwagen. Een specifiek pad of voorziening voor personen met een beperking zoals een blindentuin, een supertoegankelijke wandelroute of een overzicht met alle voor personen met een handicap toegankelijke voorzieningen is er op dit moment niet. De kortste wandellus in het provinciedomein Lippensgoed-Bulskampveld is niet doenbaar met de rolstoel aangezien de paden niet overal even vlot toegankelijk en begaanbaar zijn.


32

1.6

Toeristisch-recreatieve voorzieningen in het studiegebied

1.6.1

Onthaalvoorzieningen (kaart 6)

1.6.1.1

Toeristische infokantoren

a) Toeristische dienst Beernem (Oedelem) Een toeristisch infokantoor met een zeer uitgebreid aanbod aan folders, kaarten en informatie uit de ruime omgeving (Meetjesland, West-Vlaanderen,…). De dienst voor toerisme is open van april tot oktober elke voormiddag van 8u30 tot 12u00 en elke namiddag van 13u30

tot 17u00. Jammer genoeg ligt dit infokantoor niet binnen het studiegebied en wordt dit ook gescheiden van Bulskampveld door het kanaal, de autosnelweg, het kanaal. Het ligt ook niet vlot bereikbaar (afrit autosnelweg, treinstation) of andere plaats waar veel recreanten passeren. b) Vrijetijdsloket Oostkamp (De Valkaart) Oostkamp heeft een vrijetijdsloket met alle folders rond sport, toerisme en cultuur. Dit infokantoor is enkel open op weekdagen en ligt net buiten het studiegebied en niet in de onmiddellijke nabijheid van een treinstation. Openingsuren: •

maandag tot vrijdag van 8.30 tot 12 uur

•

woensdag van 8.30 tot 12 uur en van 15 tot 19 uur

c) Toerisme Wingene Dit is de toeristische dienst van de gemeente Wingene. Hier kan men terecht voor vragen en info tijdens de kantooruren maar niet daarbuiten. d) Toerisme Ruiselede Dit is de toeristische dienst van de gemeente Ruiselede. Hier kan men terecht voor vragen en info tijdens de kantooruren maar niet daarbuiten.


33

1.6.1.2

Bezoekerscentra

a) Bezoekerscentrum Lippensgoed-Bulskampveld Dit onlangs hernieuwde bezoekerscentrum fungeert momenteel vooral als educatief centrum. Daarnaast is er ook een infobalie waar bezoekers terecht kunnen voor toeristisch-recreatieve informatie.

Het

bezoekerscentrum

functioneert

momenteel

nog

niet

echt

als

bezoekerscentrum van de streek want verdeelt voorlopig geen folders van de omliggende gemeentes. Vooral het aanbod van het provinciebestuur is hier te vinden. Daarnaast is er een permanente tentoonstelling over veld, bos en de dieren die er leven. Via allerlei interactieve standen leert men meer over de geschiedenis van het gebied, wat er te zien en te doen is, enz. Er is ook een leshoekje voorzien. Daarnaast zijn er ook tijdelijke tentoonstellingen met wisselende thema’s. Aan het kasteel is fietsverhuur mogelijk mits voorafgaande reservatie. Het aantal verhuringen is eerder laag gezien over een periode van 1 jaar. Het bezoekerscentrum is weinig “zichtbaar” voor bezoekers. De ingang ligt aan de achterzijde van het kasteel en valt niet op voor bezoekers die van de parking via de toegangswegen naar het kasteel komen. Een bordje aan de deur van het kasteel wijst de bezoekers ter plaatse wel de weg naar het bezoekerscentrum. Ook de openingsuren voldoen momenteel niet altijd aan de behoefte van de doorsnee recreant, vooral buiten vakantieperiodes, maar zijn vooral gericht op de educatieve activiteiten. Ook verschillen deze openingsuren sterk van periode tot periode. Toch trekt dit bezoekerscentrum heel wat bezoekers aan. •

Openingsuren: o

einde paasvakantie-begin herstvakantie: ma-vr: 9u-12u en 13u30-16u30 en zo- en feestdagen: 14u-18u.

o

juli-aug: di-zo: 14u-18u of na afspraak.

o

einde herfstvakantie-begin paasvakantie: ma-vr: 13u30-16u30; zo-en feestd.: 14u-17u.

o

paas- en herfstvakantie: di-zo: 14u-17u.

o

Gesloten van 24 december t.e.m. 2 januari.


34

Tabel 2: Bezoekerscijfers + fietsverhuur bezoekerscentrum Lippensgoed-Bulskampveld (bron: NME provincie West-Vlaanderen)

Bezoekersaantallen

Fietsenverhuur (vooral weekend) Halve dag

Hele dag

2004:

Geen cijfers

54

21

2005:

4572

31

33

2006:

16225

71

30

2007:

24764

64

5

2008:

23589

35

9

b) Bezoekerscentrum De Zande In de gebouwen van De Zande is een bezoekerscentrum te vinden met de geschiedenis van de instelling. Het is slechts zeer sporadisch en op aanvraag open. Het wordt uitgebaat door een vrijwilliger. Voor het gebouw zijn geen aanduidingen te vinden van de ingang van het bezoekerscentrum en er wordt geen specifieke promotie voor gevoerd. 1.6.1.3

Andere onthaalpunten

a) Station: Volgende 3 stations kunnen gebruikt worden als uitvalsbasis voor een bezoekje aan “Bulskampveld” •

Station Beernem

•

Station Maria-Aalter

•

Station Oostkamp

Van hieruit kun je via het fietsknooppuntennetwerk op de gewenste bestemming geraken. Hiervoor moet je uiteraard wel je eigen fiets meenemen op de trein, want er is aan geen enkel station fietsverhuur en er zijn ook geen rechtstreekse bussen naar het studiegebied. Op dit moment zijn

er nog geen uitgewerkte

onthaalvoorzieningen

die verwijzen naar

“Bulskampveld” b) Parking Kampveld Hier is een kleine parking voorzien van een 10-tal plaatsen en een infobord. Deze parking staat ook goed aangeduid vanaf de openbare weg (Waterstraat). De recreant kan dus relatief snel zijn weg vinden naar deze locatie. Er is ook een fietsrek aanwezig en er is 1 plaats voorbehouden voor personen met een handicap.


35

Dit is een 2e startplaats van de Kampveldwandelroute, die eigenlijk met een aanlooproute vanuit Waardamme vertrekt. Van hieruit kan men enkel de lus wandelen en een wandellus van ANB. Parking Aanwijs Dit is één van de 2 ruime parkings op het provinciedomein Lippensgoed-Bulskampveld. Hier zijn 590 parkeerplaatsen. De parking is uitgerust met 6 plaatsen voor personen met een handicap, een plaats waar de ruiters hun paarden kunnen afspannen, een fietsrek en toiletten. Hier start de Bulskampveld fietsroute en dit is ook een inrijpunt voor het fietsnetwerk. Dit staat gemarkeerd door 2 inox borden in de huisstijl van Westtoer. Op deze plaats kan men ook beginnen aan 2 wandelingen, nl de veldwandeling en de eendeputtenwandeling. De afstand naar het bezoekerscentrum is van hier relatief groot (1700m) en het vergt dus nog een fikse wandeling heen en terug om het speelplein, de cafetaria en het kasteel te bereiken. Dergelijke voorzieningen zijn afwezig in de omgeving van deze parking. Om vanaf deze parking naar het tegenovergelegen Vagevuurbos te gaan, moet men een zeer drukke baan oversteken. Een gemarkeerde oversteek maakt het al iets veiliger maar toch is dit nog onvoldoende. Door deze drukke N370 is er toch een sterke barrière om de straat over te steken naar de Vagevuurbossen en de rest van het “Bulskampveld”. c) Parking Driekoningen Dit is de andere parking die gelegen is op het provinciedomein Lippensgoed-Bulskampveld met 450 plaatsen. Ook hier zijn er parkeerplaatsen voor personen met een handicap, een plaats waar de ruiters hun paarden kunnen afspannen en een fietsenrek. Het centrum van de activiteiten van het provinciedomein Lippensgoed-Bulskampveld ligt op een 400-tal meter van de parking. Bezoekers voor deze voorzieningen parkeren dus het beste hier. De cafetaria ligt vlakbij de parking. De toiletten liggen ter hoogte van het kasteel. Het is de drukst bezette parking van het domein. De wandelingen starten aan het kasteel. Vanaf de parking staan er ook wegwijzers die de fietsers naar de Bulskampveldfietsroute leiden. Het fietsnetwerk passeert niet voorbij deze parking. De beide parkings in het provinciedomein Lippensgoed-Bulskampveld hebben niet echt een specifieke huisstijl. De parkeerplaatsen zijn in gras, de fietsrekken zijn verouderd en de bebording is in de huisstijl van de Provincie. d) Parking Wildenburg Ter hoogte van de kerk van Wildenburg ligt een parking met ongeveer 30 plaatsen. Deze parking wordt ook gebruikt voor de start van de Wildenburg wandelroute. Er is dan ook een infobord te vinden van deze wandeling. Vlak naast deze parking zijn 3 café/restaurants te vinden. Hierdoor krijgt deze parking een potentieel als onthaalpunt of recreatief knooppunt. De infrastructuur is echter aan


36

vernieuwing toe, er is geen beveiligde oversteek naar de Wildenburgbossen en voor fietsers ligt dit punt bijna onbereikbaar wegens het ontbreken van een fietspad op de drukke N370. Het ligt middenin enkele private bosgebieden en kasteeldomeinen, dus het recreatief potentieel op dit ogenblik is redelijk beperkt. e) De Zande Deze parking is goed gelegen om de Gulke Putten en het Sint-Pietersveld te bezoeken. Het is echter ook de personeels- en bezoekersparking van de instelling van De Zande. Strikt gezien is deze privé en kan ze dus momenteel niet expliciet gebruikt worden als startplaats voor routes. De BLOSO mountainbikeroute start er wel. Er zijn geen specifieke voorzieningen zoals toiletten en fietsrekken. Ter hoogte van de Zande staan wel enkele infoborden die deel uitmaken van het leerpad Sint-Pietersveld. f) Dorpen: Ook in dorpskernen vindt men parkeerplaatsen en meestal een horecazaak. Ook zijn er soms voorzieningen zoals een infobord, een klein winkeltje, enz. De voorzieningen zijn verschillend afhankelijk van dorp tot dorp. Doomkerke In het centrum van Doomkerke start de Parochieveldwandelroute en hier is dus ook een infobord terug te vinden. Aan de kerk kan meestal gemakkelijk geparkeerd worden. Ook is er een overdekte fietsenstalling aanwezig. Ook hier kan de infrastructuur wel een opfrissing gebruiken. Deze is echter reeds gepland in het kader van de plannen van dorpskernvernieuwing en de inrichting van een recreatief park in het centrum van Doomkerke. Kruiskerke Kruiskerke ligt vlakbij het openbaar Parochieveld, maar in die omgeving is er nergens parking te vinden, behalve in de straten van de woonwijken. In het centrum kan men wel parkeren. Wingene Het centrum van Wingene, in de omgeving van de kerk, staat aangeduid op de fietsnetwerkkaart als inrijpunt voor het fietsnetwerk. Dit houdt in dat er parkeerplaats is, dat er een infobord staat en er één of meerdere horecazaken aanwezig zijn. Ook kun je in het gemeentehuis tijdens de kantooruren terecht voor toeristische informatie. Waardamme Ook hier is voldoende parkeergelegenheid en horeca. Aan de kerk van Waardamme start de Kampveldwandelroute en is er dus ook een infobord voorzien.


37

Ruddervoorde Het centrum van Ruddervoorde ligt iets verder verwijderd van Bulskampveld en is dus minder van belang dan andere dorpskernen. Hertsberge Herstberge

ligt

vlakbij

het

provinciedomein


en

fungeert

momenteel ook als een officieus onthaalpunt voor Bulskampveld. Het fietsnetwerk gaat via deze gemeente en de villawijken errond (ongemerkt) de bossen in en kan dus beschouwd worden een westelijke toegangspoort tot Bulskampveld. Beernem Beernem heeft een eigenaardige maar uitgebreide dorpskern die door de autosnelweg, spoorweg en het kanaal als het ware in drie gesplitst is. De verbindingen van hieruit naar Bulskampveld zijn minder aangenaam maar wel relatief veilig via het dubbelrichtingfietspad. Naast

een

NMBS-station

zijn

hier

ook

voldoende

horecazaken,

winkels

en

andere

voorzieningen aanwezig. Ruiselede Net als in de andere dorpskernen is hier parkeergelegenheid, horeca en toeristische informatie (tijdens de kantooruren) te vinden. g) Carpoolparking Deze parking ligt aan de afrit van de autosnelweg in Beernem en wordt gebruikt voor personen die aan carpooling doen. Ook zou deze parking kunnen gebruikt worden als recreatieparking, alhoewel er voor recreatie interessantere parkings in het gebied gelegen zijn. h) De Kijkuit De Kijkuit is een onderneming die avontuurlijke sporten aanbiedt. De Kijkuit Outdoorsport beschikt over ruim 3ha terreinen die ze gebruiken om hun activiteiten op uit te oefenen. Deze liggen aan de overzijde van het kanaal ten opzichte van hun hoofdkwartier. Hun hoofdkwartier is gelegen langs het Kanaal Gent-Oostende ter hoogte van de Miseriebocht. Het kanaal en een afgesloten kanaalarm van dit kanaal wordt er gebruikt om te kajakken of te

kanovaren.

Daarnaast

verhuren

ze

mountainbikes,

is

er

een

klimmuur,

een

hindernissenpiste, kan men met een vlot varen en is er een avonturenbos. Daarnaast organiseren ze avontuurlijke uitstappen naar de Vlaamse Ardennen of NoordFrankrijk.


38

i) Jachthaven van Beernem Een onthaalpunt voor varende recreanten is er tussen Beernem en Sint-Joris, waar een jachthaven gelegen is. Er zijn 90 aanlegsteigers en aansluitend is er ook een parking voor caravans en mobilhomes. Er zijn 6 plaatsen waarvan er 4 voorzien zijn voor aansluiting van 230 volt.


39

1.6.2

Bezienswaardigheden en aanbodvoorzieningen (kaart 7)

a) Speelzones Speelbos Een speelbos is een veelgebruikt begrip dat niet gedefinieerd wordt in het bosdecreet, en dat verwijst naar speelzones waar ‘occasioneel gebruik van het bos’ toegelaten is, buiten de boswegen. Het zijn kleine bossen of delen van grotere bossen die permanent of gedurende een bepaalde periode toegankelijk zijn voor spelende en ravottende kinderen en jongeren onder de 18 jaar, zowel individueel als in groep (jeugdbewegingen e.a.). De term ‘speelzone’ wordt pas in 1999 officieel na de wijziging van het uitvoeringsbesluit van het bosdecreet uit 1993. Speelzones worden op het terrein aangeduid met een specifiek bord en zijn opgenomen in het toegankelijkheidsreglement van elk bos. Speelbossen kunnen tegen een stootje en zorgen ervoor dat meer kwetsbare bosgedeelten met rust worden gelaten. Ze komen doorgaans voor nabij kernen van bewoning of bij groepsverblijfcentra. In speelbossen zijn geen aangelegde paden. Fantasie, creativiteit en avontuur staan voorop. Kinderen kunnen er hutten bouwen, in bomen klimmen, slootje springen en veel meer. Tabel 3: Speelbossen en speelweides in het studiegebied (bron: Geoloket Vlaanderen)

Naam gebied

Gemeente

Eigenaar

Karakter

Oppervlakte (ha)

Lippensgoed-

Beernem

Vlaams Gewest

Speelweide

0,543

Beernem

Provincie

West-

Speelweide

3,889

West-

Bos

7,162

Bos

2,766

Speelweide

2,0382

Bulskampveld / Aanwijs LippensgoedBulskampveld Lippensgoed-

Vlaanderen Beernem

Bulskampveld Parochieveld

Provincie Vlaanderen

Ruiselede

Gemeente Ruiselede

Hoogveld

Maria-Aalter

Vlaams Gewest

De bodem van het speelbos in Bulskampveld is echter begroeid met bramen en nodigt dus niet echt uit tot spelen. Ook ontbreken hier tekenen van “spelen” bv. een boomhut, een kamp, … Ook wordt er geen groenmateriaal ter beschikking gesteld om de creativiteit te bevorderen (bv. snoeihout) In de Galatosbossen in de omgeving van het kamphuis ’t Haantje is er een gedoogbeleid voor spelen in deze bossen, die nochtans privaat zijn.


40

Speeltuinen Er kan een onderscheid gemaakt worden tussen 2 types speeltuinen. Enerzijds zijn er de eerder kleinschalige speeltuinen, meestal aanwezig in de buurt van woonwijken of dorpskernen waar kinderen en ouders uit de omgeving terecht kunnen. Daarnaast zijn er ook grotere speeltuinen die gelegen zijn in gebieden die gebruikt worden om te recreëren. Enkele kleinere speeltuinen zijn te vinden in Hertsberge en vlakbij het kasteel Bloemendale. De voor de omgeving belangrijkste en grootste speeltuin ligt in het provinciedomein Lippensgoed-Bulskampveld. Toch kan men ook hier niet echt spreken van een grote speeltuin en zijn er maar een beperkt aantal speeltuigen voor de oppervlakte die ze inneemt en de bezoekers die ze aantrekt. Ook zijn de toestellen weinig uitdagend voor kinderen ouder dan 6 jaar. Gezien het potentieel aan bezoekers en de uitstekende ligging ervan is de omvang en invulling van het speeltuin eerder beperkt. Daarnaast zijn er ook een aantal binnenspeeltuinen in de omgeving, waar men naar toe kan gaan bij slecht weer. Dit zijn De Bengel in Wingene en Diep in de Zee in Oostkamp. Ook verbonden aan horecazaken (Wildenburg, In den Achternoene) zijn er speeltuigen, die enkel mogen gebruikt worden op voorwaarde dat er iets geconsumeerd wordt in het café of restaurant.

Foto 10 en Foto 11: speeltuin provinciedomein Lippensgoed-Bulskampveld

b) Zwembaden In het studiegebied hebben volgende gemeentes een zwembad: Wingene, Oostkamp en Beernem. Vooral het zwembad in Wingene, Recreatiebad De Alk, heeft recreatieve potenties. Men komt van

buiten

Wingene

dit

zwembad

bezoeken

omwille

van

zijn

stroomversnelling,

familieglijbaan, peuterbad, instructiebad en whirlpool


41

c) Vogelopvangcentrum Op afspraak is dit vogelasiel, dat zich ook inzet voor andere diersoorten, te bezoeken. Bezoek gebeurt bij voorkeur in groep. Dit vogelopvangcentrum is gevestigd in één van de bijgebouwen bij het kasteel Lippensgoed-Bulskampveld. d) Bijenstal/wagenmuseum/kruidentuin

Foto 12 en 13: Kruidentuin en wagenmuseum provinciedomein Lippensgoed-Bulskampveld

Naast het kasteel in het provinciedomein Lippensgoed-Bulskampveld ligt de kruidentuin met daarrond het wagenmuseum en de bijenstal. Dit is dagelijks open van 8u30 tot 17u. Van oktober

tot

maart

is

de

kruidentuin/wagenmuseum

gesloten

op

zaterdag-

en

zondagvoormiddag. Er worden regelmatig geleide bezoeken georganiseerd. Ook deze locatie ligt verscholen achter het kasteel Lippensgoed-Bulskampveld waardoor bezoekers zich niet altijd bewust zijn van dit museum en deze tuin. e) Cultuurhistorisch erfgoed Kastelen (kaart 8) Volgende kastelen zijn te vinden in het studiegebied. Weinig ervan zijn toegankelijk, ook al liggen ze vaak middenin grote groene gebieden met veel recreatiemogelijkheden. Tabel 4: Kasteeldomeinen in Bulskampveld (bron: Inventaris kasteeldomeinen in de Brugse Regio, WVI, 2008)

Naam

Gemeente

Openbaar?

Adres

Andere

1. Kasteel BLOEMENDALE

Beernem

Gebouw: Neen

Stationsstraat 70

speeltuin,

Domein: Ja

8730 Beernem

parking plaatsen

2. Kasteel BULSKAMPVELD

Beernem

Gebouw: gedeeltelijk Domein: Ja

3. Kasteel DE LANIER

Beernem

Gebouw: Neen

Maria-

Domein: Neen

Aaltersteenweg 34 8730 Sint-Joris


42

<

10

4. Kasteel DRIE KONINGEN 5. Kasteel HONTZOCHT 6.

Kasteel

Beernem Beernem

HULSTLO/

Di

Beernem

Coyle

Gebouw: Neen

Drie Koningen 1

Domein: Neen

8730 Beernem

Gebouw: Neen

Reigerlostraat 6

Domein: Neen

8730 Beernem

Gebouw: Gedeeltelijk

Sint-Jorisstraat

Domein: Gedeeltelijk

82

Restaurant

8730 Beernem 7. KLEIN KASTEELTJE

Beernem

Gebouw: Neen

Galgeveld 58

Verzekerings-

Domein: Neen

8730 Sint-Joris

kantoor / soms open tuin

8. Kasteel REIGERLO

Beernem

9. Kasteel ROOIVELD

Oostkamp

Gebouw: Neen

Hulstlo 2

Domein: Neen

8730 Beernem

Gebouw: Neen

Rooiveldstraat

Domein: Neen

107-109A 8020 Waardamme

10.

Kasteel

van

Oostkamp

HERTSBERGE 11. Kasteel DE ROO

Ruiselede

12. Kasteel REETPOEL

Ruiselede

Gebouw: Neen

Proosdijstraat 38

Domein: Neen

8020 Hertsberge

Gebouw: Neen

Brandstraat 91

Domein: Neen

8755 Doomkerke

Gebouw: Gedeeltelijk

Bruggesteenweg

Domein: Gedeeltelijk

82

Vakantiewoning

8755 Doomkerke 13. Kasteel BLAUWHUIS

Wingene

Gebouw: Neen

Beernemsteenwe

Domein: Neen

g 171 8750 Wingene

14.

Kasteel

SINT-

Wingene

PIETERSVELD/ CARPENTIER

Gebouw: Neen

Sint-

Domein: Neen

Pietersveldstraat 4 8750 Wingene

15. Kasteel VARENS 16. Kasteel WARANDE

Wingene Wingene

Gebouw: Neen

Polderdreef 5

Domein: Neen

8750 Wingene

Gebouw: Neen

Beernemsteenwe

Domein: Neen

g 173 8750 Wingene

17. Kasteel WILDENBURG

Wingene

Gebouw: Neen

Beernem-

Domein: Neen

steenweg 106 8750 Wingene


43

Kapelletjes In het gebied zijn er verschillende kapelletjes, die allen zijn opgenomen in de inventaris voor het bouwkundig erfgoed in de diverse gemeentes. De bekendste en opmerkelijkste zijn: Het veldkapelletje (Sint-Pietersveld): De kapel werd gebouwd naar aanleiding van een genezing van hoge koorts. Sindsdien kwamen mensen daar ter plaatse de koorts “afbinden”. Daarnaast had het veldkapelletje ook een reputatie van “spoken en geheimzinnige” verschijningen. Jaarlijks werden er op 25 maart naar aanleiding van “kapellekesdag” allerlei festiviteiten georganiseerd rond de kapel. Het veldkapelletje was echter even bedreigd in zijn voortbestaan. Door de verbreding van de weg naar St. Maria-Aalter dreigde het te worden afgebroken, maar dit werd net voorkomen. Bewijs hiervan is de hoek van de kapel die bijna tot op de straat komt. Boskapel (Wildenburg): Het kleine gebouwtje, met een groot, wit dreigend kruis op het fronton, staat middenin een klein bosje, wat het geheel nogal mysterieus doet ogen. Het kwam er 3 jaar nadat Baron Charles Van der Bruggen, kasteelheer en burgemeester van Wingene door stropers werd neergeschoten. De buurvrouw die hem de eerste en laatste zorgen toediende zorgde voor de komst van de kapel zodat dit feit niet vergeten zou worden. Galgetoren Langs de Breeweg, de weg tussen Kampveld en Bulskampveld staat een omwalde en zeer goed versterkte oude tempeliershoeve “De Wolvengracht” met daarnaast de eveneens omwalde, mysterieuze Galgetoren. De legende beweert dat de Galgetoren dateert uit de tijd van de Spaanse bezetting, toen ophanging één van de favoriete terechtstellingmethodes was. Historici en wetenschappers lopen niet zo hoog op met legendes. Zij beweren dat de toren aan het begin van de 19de eeuw werd gebouwd door de toenmalige eigenaar, Baron de Serret, als uitkijktoren bij de jacht op zijn uitgestrekte landerijen. Hun stelling zal vermoedelijk de enige juiste zijn; onderzoeken wezen immers uit dat het bouwwerk werd samengesteld met afbraakmateriaal en baksteensoorten die in de Spaanse tijd nog niet voorkwamen en ook de anders zo nauwkeurige graaf de Ferraris maakte op zijn 18e-eeuwse kaarten geen gewag over een Galgetoren bij de Wolvengracht. Een andere bron heeft echter een deels ander verhaal over deze toren. Volgens deze bron is de galgetoren eigenlijk een samengesteld monument uit 2 stukken. Men heeft enerzijds de berg waar de galgetoren op gebouwd werd en anderzijds vindt men er de eigenlijke toren. De galgetoren is beduidend jonger dan de heuvel. De heuvel is aangelegd rond ca 800 na

Christus door de Noormannen. De Noormannen hadden de heuvel gebouwd om zo een


44

voortreffelijke uitkijkpost te kunnen bouwen. Op de heuvel stond dus rond ca 800 n.C. een mini-burcht die eigenlijk diende als verkenningspost. De heuvel werd met de hand aangelegd en is zo'n 15 meter hoog. Slechts vele eeuwen later werd de toren zelf gebouwd. De toren werd hoofdzakelijk gebruikt als uitkijkpost. De toren was vroeger zelfs voorzien van een trap, maar die is nu weggevallen. Door slecht onderhoud, zal de toren binnen hier en 10 jaar vermoedelijk niet meer bestaan. De Zande / Matrozenschool / Sint Amandus In Sint-Pietersveld zijn verschillende merkwaardige gebouwen terug te vinden, die allen gelinkt zijn aan de bijzondere historiek van het gebied. In 1849 werden de imposante gebouwen van de voormalige suikerfabriek op het SintPietersveld met de grond (+/- 128 ha) verkocht aan de staat. Naar het voorbeeld van de landbouwkolonie gebouw in 1839 te Mettray in Frankrijk wou men in moeilijkheden verkerende jongeren opvangen in een jeugdinstelling. Het bakstenen hoofdgebouw dat 120 meter lang is en een typisch driehoekig fronton vertoont, werd in 1976 als (industrieel) monument beschermd en een deel van de omgeving werd eveneens als landschap beschermd. De Hervormingsschool werd opgericht voor 500 jongens op het Sint-Pietersveld in Ruiselede en voor 400 meisjes in een nieuwbouw op 60 ha grond in Beernem (nu Psychiatrische Instelling Sint-Amandus). Vooral landlopers en bedelaars werden opgenomen. Zowel in 1858 en

1870

kende

men

een

overbevolking

tot

bijna

600

leerlingen.

Rond

de

gemeenschapsinstelling ligt heel wat bebouwing, waarbij het dambord- en drevenpatroon gerespecteerd werd: de dienstwoningen voor het personeel en gebouwd dor de instelling, het vroegere hotelletje voor de bezoekers en een kapel aansluitend bij de gebouwen. In de vroege jaren was het onderwijs gericht op landelijke ambachten en de boerenstiel, sport, gymnastiek, godsdienst, muziek (eigen fanfare) en alfabetisering. Het personeel bestond vooral uit ex-onderofficieren en er heerste een militaire discipline. Het gemiddeld verblijf van de jongeren was 2 ½ tot 3 jaar. Ongeveer 1 op 3 was nog geen 12 jaar. Vanaf 1852 werd naast de landbouwopleiding ook elementair zeevaartonderricht gegeven om de jongens als matroos werk te verschaffen op de lange omvaart. Een schoolschip werd opgericht in een ronde vijver op grondgebied Wingene (de scheepsput). Deze opleiding was zo succesvol dat men in 1854 besloot om een bijhuis, beter gekend als de succursale, te bouwen. Vanaf 1891 loopt de matrozenschool leeg en wordt opgedoekt. In 1913 werd het schip ontmanteld en in 1930 werd de succursale overgedragen aan de toenmalige Regie van Telegrafie en Telefonie. In 1854 nam de bouw van de kalvariekapel en inrichting van het kerkhof bij het kruispunt van de Bruggesteenweg en de Maria-Aalterstraat een aanvang (veldkappeleke).


45

Vanaf 1889 tot 1914 werd een dertigtal woningen voor het personeel (de surveillanten) gebouw op de Kattenberg in Wingene (nu ook Sint-Pietersveld genoemd). Voor hun kinderen werd in 1908 een schooltje gebouwd. In

1999

bestond

‘De

Zande’

150

jaar.

Het

Penitentiair

Landbouwcentrum

(Rijkslandbouwbedrijf), is een gevangenis met een open regime. In deze inrichting zitten gevangenen hun straf uit. De veiligheid wordt hier verzekerd door het opvoedkundig karakter dat uitgaat van het open regime en dat steunt op vrijwillig aanvaarde tucht. f) Andere Loca Labora Loca Labora is een sociaal tewerkstellingsproject dat onder andere actief is in het provinciedomein Lippensgoed-Bulskampveld. Daar hebben ze een bio-boerderij en een kruiderie. Hoeveproducten In

Bulskampveld zijn

er

diverse

hoeven

terug te vinden.

(Kleinschalige)

land-

en

tuinbouwbedrijven zijn continu op zoek naar landbouwverbreding. Vandaar dat verschillende van hen hoeveproducten verkopen aan omwonenden, recreanten en toevallige passanten. Westtoer promoot deze hoeveproducten onder andere op de fietsnetwerkkaart en via de uitgave

“Hoeveproducten

Brugse

Ommeland”.

Volgende

hoeveproducenten

zijn

hierin

opgenomen. •

Hoevezuivel Colpaert (Beernem, vlakbij kasteel Lippensgoed-Bulskampveld)

•

De Sparre Wingene

Daarnaast zijn er nog verschillende boerderijen die hoeveproducten aanbieden. Dit staat meestal aangeduid vanaf de openbare weg, maar deze zijn niet opgenomen in het netwerk van hoeveproducten van het Brugse Ommeland en staan dus ook niet vermeld op de fietsnetwerkkaarten.


46

1.6.3

Verblijfsinfrastructuur (kaart 9)

Kaart 9 geeft alle verblijfsinfrastructuur weer. In het studiegebied. De meeste logies zijn heel kleinschalig en van het type Bed & Breakfast of vakantiewoning. Er zijn geen campings of trekkershutten. Aan de jachthaven van Sint-Joris zijn er enkele staanplaatsen voor kampeerauto’s. Er is slechts één locatie waar jeugdgroepen terechtkunnen, het Haantje in Doomkerke. Daarnaast is er in de zomermaanden de mogelijkheid voor jeugdgroepen om te kamperen in het provinciedomein in de omgeving van parking Driekoningen.

1.6.4

Reca-voorzieningen (kaart 9)

Kaart 9 geeft alle cafés en restaurants weer. Verspreid over het studiegebied liggen enkele horecazaken. Deze liggen hoofdzakelijk in de woonkernen maar ook rond door recreanten drukbezochte regio’s zoals het provinciedomein Lippensgoed-Bulskampveld. In Wildenburg liggen er 3 horecazaken gegroepeerd in een aantrekkelijk gehuchtje, dat ook voor recreanten zeer aangenaam is. Deze horecazaken zijn echter niet altijd goed bereikbaar vanaf het fietsnetwerk. Ook voor wandelaars zijn de eet- en drinkmogelijkheden onderweg zeer beperkt. En als er al mogelijkheden zijn, zijn de openingsuren niet steeds aangepast aan de behoeften van deze doelgroep.

1.6.5

Recreatieve randinfrastructuur

Met recreatieve randinfrastructuur wordt bedoeld: banken, picknicktafels, fietsrekken, schuilhutten, sanitaire voorzieningen, … Vooral het provinciedomein Lippensgoed-Bulskampveld heeft veel recreatieve voorzieningen. Er zijn veel zitbanken, picknickbanken, schuilhutten en op 2 plaatsen is er sanitair voorzien. Minder voor de hand liggende maar wel nuttige randinfrastructuur is helemaal niet aanwezig. Zo

zijn

er

bijvoorbeeld

geen

afspuitfaciliteiten

voor

mountainbikes,

douches,

fietsherstelplaatsen, enz. In het hele gebied verspreid zijn een aantal verouderde zitbanken terug te vinden maar over het algemeen is er een tekort. Doorheen het hele studiegebied is er wel opvallend veel storende randinfrastructuur te vinden. Zo zijn er verschillende types zitbanken, borden en palen te vinden. Daarnaast wordt het zicht nog eens verstoord door ondoordachte infrastructuurinplantingen, straatinrichting, dorpskerninrichting, enz.

1.6.6

Voorzieningen voor waterrecreatie

De voorzieningen voor waterrecreatie situeren zich uitsluitend in de zone rond het kanaal, meer bepaald in de onmiddellijke omgeving van Beernem en Sint-Joris. Ter hoogte van Beernem heb je met “de Kijkuit” een locatie waar kajaks, kano’s en roeiboten verhuurd worden. Van hieruit kan men op het kanaal Gent-Oostende varen.


47

In Beernem ligt een jachthaven. De jachthaven telt 90 steigers en plezierboten tot 18

meter zijn er welkom. De jachthaven ligt net buiten een 5 km lange snelvaart- en waterskizone en heeft een eigen trailerhelling. Er zijn heel wat faciliteiten voor de toervaarder:

toiletten,

douches,

afvalcontainer,

telefoon,

water,

elektriciteit

en

tankmogelijkheid. Bovendien is er een cafetaria met zonneterras waar ook niet varende bezoekers welkom zijn.


48

1.7

Routegebonden Bulskampveld

1.7.1

Wandelen

recreatievormen

in

en

rond

Als grootste en meest uitgestrekte groengebied van de provincie, oefent Bulskampveld een bijzondere aantrekkingskracht uit op heel wat wandelen natuurverenigingen. Verschillende wandelroutes doorkruisen dan ook dit gebied. Naast heel wat bewegwijzerde routes, organiseren verschillende wandelclubs jaarlijks een aantal wandelingen. In deze studie beperken we ons tot de bewegwijzerde lussen. 1.7.1.1

Lusvormige bewegwijzerde wandelroutes (kaart 10 a, b, c, d)

a) Provinciale wandelroutes: Tabel 5: Provinciale wandelroutes in Bulskampveld

Naam wandelroute

Startplaats

Lengte

Verkoop 2008

Kampveldwandelroute

Waardamme

9.1 km (5,4 km +

103 ex.

aanlooproute van 3,7km h/t Parochieveldwandelroute

Doomkerke

8.5 km

107 ex.

Wildenburg wandelpad

Wildenburg

6.7 km

96 ex.

Alle provinciale wandelroutes hanteren dezelfde huisstijl herkenbaar aan de groene kleur en het symbool van een wandelaar. Op de startplaats staat een startbord in de specifieke huisstijl van Westtoer met inox drager.

De wandelroute is in 1 richting bewegwijzerd met

zeshoekige bordjes. Er wordt ook een brochure aangeboden met kaart en routebeschrijving. Die is te verkrijgen via Westtoer en verschillende toeristische diensten voor 2 €. Als we naar de verkoopsstatistieken kijken van 2008 blijkt dat het Brugse Ommeland met 25,3% van de verkoop een relatief goed verkopende regio is voor wandelroutes. De verkoop van de wandelroutes in Bulskampveld ligt echter een stuk lager dan de meest succesvolle route in het Brugse Ommeland (Meersenwandelroute met 1524 exemplaren).


49

b) Wandellussen provinciedomein Lippensgoed-Bulskampveld Tabel 6: wandellussen provinciedomein Lippensgoed-Bulskampveld

Naam wandelroute

Startplaats

Lengte

Bosleerpad

Parking

4.7 km

“Het Aanwijs”

“Het Aanwijs”

Educatief

wandelpad

Diagonaalweg

BKV

1.6 km

Sint-Amandus

of langs Heirweg

Parkwandeling

Kasteel BKV

2.7 km

Eendeputtenwandeling

Kasteel BKV

7.9 km

Veldwandeling

Kasteel BKV

4.5 km

De wandelingen in het provinciedomein Lippensgoed-Bulskampveld worden bewegwijzerd vanaf het kasteel. Ze zijn ook terug te vinden in de wandelgids van het provinciedomein Lippensgoed-Bulskampveld die gratis te verkrijgen is. Ze worden bewegwijzerd met gekleurde pijltjes. Informatie over de kleur van de wegwijzers vind je op de startplaats en in de brochure.

Foto 14 en Foto 15: Bewegwijzering wandelroutes provinciedomein

Er zijn in totaal 5 wandelingen in het provinciedomein Lippensgoed-Bulskampveld. 3 ervan vertrekken aan het kasteel, 1 aan parking Aanwijs en 1 midden op de verbindingsweg tussen Aanwijs en het kasteel. De wandelingen zijn thematisch niet zo sterk uitgewerkt, overlappen elkaar vaak en de bewegwijzering moet op verschillende plaatsen eens gecontroleerd en vervangen worden. De lange dreven in het provinciedomein Lippensgoed-Bulskampveld hebben nogal een ééntonig karakter. Er worden in de wandelroutes veel hoekjes en kantjes gemaakt om dit te doorbreken. De plaatsen waar het ruiterpad overlapt met de wandelpaden, liggen er zeer slecht bij, wat de belevingswaarde van de wandelaar niet ten goede komt. Geen enkele van deze wandelingen is toegankelijk voor rolwagens, kinderwagens of mensen zonder aangepast schoeisel (tenzij na een lange droge periode).


50

c) Andere bewegwijzerde wandellussen Tabel 7: niet-provinciale wandelroutes in Bulskampveld

Naam wandelroute

Verantwoordelijke

Startplaats

Wandellus

ANB

Infobord

Lengte overkant

6,6 km

parking Aanwijs

Vagevuurbossen Wandellus Kampveld

ANB

Parking Kampveld

2,6 km

Gulke Putten Rood

Natuurpunt

Diverse

3.5 km

startplaatsen Gulke Putten Groen

Natuurpunt

Diverse

6 km

startplaatsen Leerpad Sint-Pietersveld

De Zande

De Zande

?

Naast de wandellussen van de provincie, uitgevoerd door Westtoer zijn er nog heel wat andere organisaties die wandellussen aanbieden. Meestal zijn dit de eigenaars van de groendomeinen, zijnde ANB en Natuurpunt. Elk hanteert hierbij z’n eigen huisstijl wat op terrein leidt tot een grote verscheidenheid aan bordjes. Sommige van deze wandellussen overlappen het aanbod van de provinciale wandelroutes. Vooral in het gebied van de Gulke Putten zijn er verschillende wandelroutes. Naast de Gulke Putten groen en rood loopt in dit gebied ook het leerpad Sint-Pietersveld. Hier is er op verschillende plaatsen dus sprake van overbewegwijzering. Daarnaast passeert hier ook het fietsnetwerk en de mountainbikeroute. 1.7.1.2

Lange afstandswandelroutes

België en ook heel wat andere landen in Europa worden doorkruist door wandelroutes die aangeduid worden met een wit-rood teken. Dit zijn langeafstandswandelroutes. Sommigen doorkruisen enkel België, andere lopen ook nog door in het buitenland. Door Bulskampveld lopen twee GR-paden, die elkaar bovendien ook hier kruisen. Ze kruisen elkaar in het Zuiden van het provinciedomein Lippensgoed-Bulskampveld. Ze gaan even samen tot net over de N370, waar ze opnieuw opsplitsen. Ter hoogte van de splitsing is een verouderd infobord en wandelboom terug te vinden in de GR-huisstijl (zie foto).

Foto 16 en Foto 17: Bewegwijzering GR-paden


51

Elk GR-pad is steeds in beide richtingen bewegwijzerd met wit-rode tekens die geschilderd zijn of zijn aangebracht door middel van een zelfklever. Naast de bewegwijzering zijn er de topogidsen waarin niet enkel de routebeschrijving, maar ook heel wat toeristische achtergrondinformatie wordt aangereikt. a) GR130: Krekengebied-IJzervallei De GR 130 verbindt de GR 5A-Noord te Eede met de GR 5A-Zuid te Stavele. b) GR 129: Dwars door België Deze GR loopt dwars door België, van de kust tot de Ardennen (322 km). Dit pad toont wat Vlaanderen en Wallonië aan ‘platteland’ en ‘heuvelland’ te bieden hebben. Ook de kunststeden Brugge, Oudenaarde, Ath, Mons en Dinant liggen op het parcours. 1.7.1.3

Wandelnetwerk (kaart 11)

Voorlopig zijn er nog geen wandelnetwerken in de regio rond Brugge. In het strategisch beleidsplan openluchtrecreatie heeft Westtoer echter een aantal wandelgebieden geselecteerd waar er in de toekomst een wandelnetwerk mogelijk is. Bulskampveld is daar één van. Momenteel zijn de voorbereidingen voor dit wandelnetwerk reeds vergevorderd. Vermoedelijk kan dit netwerk geopend worden in het voorjaar van 2010. De bedoeling is dat men in twee fases werkt. In een eerste fase worden de paden opgenomen die relatief eenvoudig te verwezenlijken zijn. Voor de uitvoering van de tweede fase zijn er structurele aanpassingen nodig, verwerving van grond, onderhandelingen, enz. Vandaar dat deze niet onmiddellijk kan uitgevoerd worden. Wandelnetwerken worden bewegwijzerd met rechthoekige knooppuntbordjes volgens het zelfde principe als het fietsnetwerk. De knooppuntbordjes hebben een rode kleur. De kaart heeft een groene kleur.

Foto 18: Wandelnetwerkpaal


52

1.7.1.4

Recreatieve randinfrastructuur

a) Zitbanken en picknickbanken Zitbanken en picknickbanken worden in principe aangeduid op de wandelroutekaart. Daarop is te zien dat er niet veel rustplaatsen te vinden zijn in Bulskampveld. Een uitzondering hierop is het

provinciedomein


Hier

zijn

verschillende

zitbanken,

picknickbanken en schuilhutten te vinden. b) Openbare toiletten Een andere belangrijke randvoorziening zijn openbare toiletten. Vooral in gedeelten waar er weinig horecavoorzieningen zijn, zijn openbare toiletten een welkom aanbod. Er zijn echter geen openbare toiletten in “Bulskampveld”, behalve opnieuw in het provinciedomein Lippensgoed-Bulskampveld. Deze toiletten zijn gelegen op evidente en centrale plaatsen, namelijk aan het kasteel/bezoekerscentrum en aan de parking Aanwijs. 1.7.1.5

Besluit wandelen

In Bulskampveld is er een uitgebreid wandelaanbod. Dit aanbod zal nog versterkt worden met de komst van het wandelnetwerk. Dankzij dit wandelnetwerk zal het gebied beter recreatief ontsloten worden, want tot nu toe beperken de meeste niet-provinciale wandellussen zich tot één deelgebied. In bepaalde gebieden zoals de Gulke Putten en het provinciedomein Lippensgoed-Bulskampveld is overbewegwijzering een probleem. Daarom zal in de toekomst moeten nagedacht worden over een sanering van de wandelroutes. Tegelijk dient er ook gewerkt te worden aan een meer kwalitatieve uitbouw van de wandelroutes. Betere padeninfrastructuur, kwaliteitsvolle randinfrastructuur en rustplaatsen zijn hier zeker een aandachtspunt. Tegelijkertijd merken we ook een witte vlek op gebied van provinciale wandelingen in het kerngebied van Bulskampveld, rond de Vagevuurbossen en het provinciedomein LippensgoedBulskampveld.


53

1.7.2

Fietsen

1.7.2.1

Lusvormige routes (kaart 12)

Volgende routes zijn bewegwijzerd: Tabel 8: lusvormige routes

Naam fietsroute

Verantwoordelijke

Aantal km

Startplaats

Bulskampveld fietsroute

Westtoer

43 km

P Aanwijs

Beverhoutsroute (aanloop)

Westtoer

38 km

Kijkuit

Poekebeekroute

Provincie

Oost-

45 km

Dorpsplein Poeke

Ruiselede

36 km

Dorpsplein

Vlaanderen Fietsroute WTV Molendorp

Gemeente (ism WTV)

Ruiselede

Zowel de provincie West-Vlaanderen (Westtoer) als de provincie Oost-Vlaanderen (Toerisme Oost-Vlaanderen) hebben een lusvormige route uitgetekend in Bulskampveld. Beide routes overschrijden

de

provinciegrens

Bulskampveldfietsroute

passeert

voor langs

een en

gedeelte

door

het

van

hun

traject.

provinciedomein

De

Lippensgoed-

Bulskampveld, de Vagevuurbossen en Kampveld. Ook langs het jaagpad van het kanaal wordt gefietst. Het meer zuidelijke deel van Bulskampveld wordt hier echter niet bij opgenomen. Hier loopt wel de Poekebeekroute en de WTV Molendorproute door. Alleen het zuidelijk deel van Bulskampveld rond de Gulke Putten en Wildenburg wordt niet aangedaan door een lusvormige fietsroute. Lusvormige routes zijn in 1 richting bewegwijzerd en voor elke provinciale fietsroute wordt een afzonderlijke kaart uitgegeven. De verkoop van de Bulskampveldfietsroute situeert zich op de 19e plaats van West-Vlaanderen met 562 verkochte exemplaren. Het Brugse Ommeland is niet echt een populaire regio om lusvormige fietsroutes te fietsen want ze situeert zich onderaan de verkoop van lusvormige fietsroutes met 13,3% van de totale verkoop. Naast deze bewegwijzerde lusvormige fietsroutes zijn er ook nog een aantal nietbewegwijzerde routes van de gemeente Oostkamp. De kaarten zijn te verkrijgen op de toeristische dienst en het vrijetijdsloket van de gemeente Oostkamp. De routes overlappen elkaar wel voor grote stukken en zijn niet steeds even veilig en aangenaam qua wegkeuze. In de omgeving wordt af en toe ingespeeld op de routes. Bij sommige hoeves op de hoevefietsroute is er een verwijzing naar de fietsroute. Een minpunt is dat er geen link wordt gelegd naar de omliggende gemeentes. In Hertsberge wordt bijvoorbeeld niet verwezen naar het provinciedomein Lippensgoed-Bulskampveld aangezien dit al in de gemeente Beernem ligt.


54

Tabel 9: Fietsroutes gemeente Oostkamp

Naam fietsroute

Verantwoordelijke

Aantal km

Startplaats

Zuid fietsroute

Gemeente Oostkamp

26 km

Dorpsplein Waardamme

Sportieve fietsroute

Gemeente Oostkamp

55 km

De Valkaart

Kastelen fietsroute

Gemeente Oostkamp

42 km

Valkennest Oostkamp

Hoeven fietsroute

Gemeente Oostkamp

44 km

’t

Kapelhof

Ruddervoorde Noord fietsroute

Gemeente Oostkamp

24 km

Dorpsplein Waardamme

Op oorlogspad fietsroute

Gemeente Oostkamp

40 km

De Warande

Zuidleieroute

Gemeente

28 km

Brug Moerbrugge

Oostkamp,

Beernem

1.7.2.2

Fietsnetwerk: (kaart 13)

Het fietsnetwerkconcept werd halfweg de jaren ’90 bedacht door de provincie Limburg en het Regionaal Landschap Kempen en Maasland en komt tegemoet aan de vraag naar langere fietsroutes en vooral naar meer keuzevrijheid voor de fietser. Een fietsnetwerk kan worden gedefinieerd als een samenhangend netwerk van aantrekkelijke en veilige fietswegen. Op de kruising van twee of meer fietstrajecten ontstaat een knooppunt, dat een nummer krijgt. Aan de hand van deze knooppuntnummers kunnen fietsers een eigen fietsroute uitstippelen. Een fietsnetwerk

wordt

in

twee

richtingen

bewegwijzerd

met

knooppuntborden

en

doorverwijzingborden. Het zijn rechthoekige witte bordjes met groene tekstopdruk, bevestigd aan metalen palen. De startplaatsen worden inrijpunten genoemd: er staat een infobord, ze zijn vlot bereikbaar, er is parkeergelegenheid en er zijn bijkomende voorzieningen zoals sanitair en horeca. De verschillende toeristische regio’s beschikken sedert het voorjaar van 2006 elk over een fietsnetwerk, waardoor het hele grondgebied van de provincie WestVlaanderen bedekt is. De totale lengte van het fietsnetwerk in West-Vlaanderen bedraagt 2580 kilometer (in één richting). Daarvan is bijna 18% autovrij. Het netwerk telt 640 knooppunten. Het fietsnetwerk is de verzameling van het beste wat West-Vlaanderen voor de fietser te bieden heeft: de meest aantrekkelijke en autovrije paden, de mooiste landschappen, bossen en natuurgebieden en de boeiendste steden en dorpen. Heel wat fietspaden, bruggen e.a. werden speciaal voor het fietsnetwerk aangelegd. De routes zijn in beide richtingen bewegwijzerd. Het studiegebied behoort tot het netwerk Brugse Ommeland Zuid. Een fietsnetwerkkaart kost 6€ per stuk. Voor 30€ heb je de fietsnetwerkbox van de hele provincie. Parking Aanwijs van


55

het provinciedomein Lippensgoed-Bulskampveld en het centrum van Wingene en Ruiselede, zijn in deze regio geselecteerd als fietsinrijpunten. In tegenstelling tot de fietslussen is het fietsnetwerk Brugse Ommeland wel populair want het netwerk staat met een verkoop van 35% op nummer 1. Het is echter vooral de kaart van Brugse Ommeland noord, met de kuststreek, die verantwoordelijk is voor dit succes. Brugse Ommeland Zuid, waarin Bulskampveld zich situeert staat op de voorlaatste plaats van de verkoop, voor de kaart van Leiestreek Oost met 7239 exemplaren. De populariteit van deze zuidelijke regio kan dus nog een impuls gebruiken. Tabel 10: Overzicht van het fietsnetwerk in West-Vlaanderen.

Fietsnetwerk

Knooppunten

Autovrij

Autovrij

Niet

Niet

Totale

(km)

(%)

autovrij

autovrij

lengte

(km)

(%)

(km)

Westhoek

218

82,9

9,5

793,2

90,5

876,1

Brugse

197

144,2

18,6

629,6

81,4

773,8

Leiestreek

162

166,5

25,3

492,5

74,7

659,0

Kust

63

67,4

24,8

203,9

75,2

271,3

West-

640

461,0

17,9

2119,2

82,1

2.580,2

Ommeland

Vlaanderen Het fietsnetwerk in het studiegebied is in en rond het provinciedomein redelijk fijnmazig. Meer zuidelijk richting Wingene en Ruiselede is het eerder grofmazig. In het noordelijk deel van het studiegebied, tussen de autosnelweg en het kanaal zijn er minder mogelijkheden om deze lijninfrastructuren te overbruggen. Daarom zijn de verbindingswegen daar iets minder aantrekkelijk. In het zuiden vormen vooral de kasteeldomeinen in privé-eigendom en onveilige fietswegen een drempel om het netwerk fijnmaziger te maken. Er zijn dan ook nog een aantal missing-links in dit gebied. Doorheen de openbare bosdomeinen (provinciedomein Lippensgoed-Bulskampveld, Domeinbos Vagevuurbossen) zijn er hoofdzakelijk onverharde paden. Voor het overige wordt er gebruik gemaakt van de landbouwwegen die talrijk aanwezig zijn. Deze zijn grotendeels verhard. Het

fietsnetwerk

en

de

fietsroute

passeren

het

kasteel

en

bezoekerscentrum

van

Lippensgoed-Bulskampveld niet. Eén dreef richting het kasteel is toegankelijk voor fietsers, maar men mag niet tot aan het kasteel fietsen. Deze dreef is een afleiding van het fietsnetwerk en staat aangeduid met een bordje. In de praktijk blijkt dat veel fietsers dit bordje al snel voorbijgereden zijn en het kasteel en bezoekerscentrum dus niet te zien krijgen.


56

Foto 19 en Foto 20: Startbord en wegwijzer fietsnetwer

1.7.2.3

Voorzieningen

a) Fietsverhuur Op een 7-tal plaatsen in de omgeving kunnen fietsen gehuurd worden. Dit onder andere bij enkele fietshandelaars en ook in het provinciedomein Lippensgoed-Bulskampveld. Hier moeten deze fietsen echter ruim op voorhand worden gereserveerd, wat dit aanbod niet zo gebruiksvriendelijke maakt. Tabel 11: fietsverhuurders in Bulskampveld

Naam

Adres

De KijkUit Bezoekerscentrum Bulskampveld Fietsen Vandevyvere Eddy Fietsen Yvan Den Haze ‘t Kaarsenhof

Kijkuit 1, 8730 Beernem Bulskampveld 9, Beernem Ruiseleedsesteenweg 8750 Wingene Oude Bruggestraat 20, Wingene Predikherenstraat 18, Wingene Landsmanstraat 15, Wingene

Type Toeristische attractie 8730 Toeristische attractie 69, Fietshandelaar 8750 Fietshandelaar 8750 8750

Restaurant Bed and Breakfast – Tea-room

b) Fietsrekken Zie 1.5.2.3. Externe ontsluiting per fiets 1.7.2.4

Besluit fietsen

Het fietsaanbod in “Bulskampveld” is redelijk uitgebreid. Het fietsnetwerk en de lusvormige fietsroutes vormen een ideale aanvulling op elkaar. De fiets is minder geschikt om het gebied in de diepte te verkennen. Op vele plaatsen zijn de paden niet toegankelijk voor fietsers. Meestal worden er één of meerdere doorsteken voorzien in het gebied, daarnaast is de fietser


57

aangewezen op de openbare weg. Hierdoor kan de veiligheid niet altijd gegarandeerd worden. Als fietser mist men soms informatie over de inhoud van het gebied. Ook het feit dat het bezoekerscentrum niet optimaal toegankelijk is voor fietsers, vormt een zwak punt in het fietsaanbod in de omgeving.


58

1.7.3

Mountainbiken

1.7.3.1

Routes (kaart 14)

Tabel 12: Mountainbikeroutes in Bulskampveld

Naam

Verantwoordelijke

Start-

Afstand

% onverhard

plaats Breughel-Molen

BLOSO

De Zande

Mountainbikeroute

Groene

lus

Groen: 58%

(beginners): 36km

Blauw: 38%

Blauwe

Samen: 46%

lus

(meer

ervaring): 23 km Totale

afstand

58

km Beernem

BLOSO

Kijkuit

Groene lus: 30km

51%

Mountainbikeroute Naast deze 2 bovenstaande mountainbikeroutes liggen er meer zuidelijk nog een aantal mountainbikeroutes in de omgeving van Tielt en Pittem, nl De Akspoele en Pallieter. Mountainbikeroutes worden ontwikkeld door Bloso in samenwerking met de desbetreffende gemeente en de provinciale sportdienst. Het traject wordt nadien nog goedgekeurd door de provinciale mountainbikecommissie. De bewegwijzering en de kaarten wordt voorzien door Bloso. Westtoer staat voor de West-Vlaamse routes in voor de signalisatie en de nazorg. De routes worden gratis gepubliceerd op de Bloso-website. Er bestaat ook een speciale website www.mountainbike.be waarop men de route kan opladen via GPS. De routes zijn op het terrein in 1 richting bewegwijzerd. Elke route heeft ook een startbord en een routekaart. De route kan ook uit meerdere lussen bestaan die variëren van moeilijkheidsgraad. Het streefdoel van de mountainbikeroutes is om een traject met zoveel mogelijk onverharde of halfverharde paden te bekomen.

Foto 21 en Foto 22: Bewegwijzering BLOSO-mountainbikeroutes


59

1.7.3.2

Voorzieningen

a) Verhuur Mountainbikes kunnen gehuurd worden aan “De Kijkuit” en bij de fietshandelaars in de omgeving van Wingene (zie lijst fietsverhuur bij 1.7.2. Fietsen). b) Andere randinfrastructuur In de omgeving zijn er geen voorzieningen om de fietsen af te spuiten behalve aan “De Kijkuit”. Daar kun je in tegenstelling tot de rest van het gebied wel de mountainbike afspuiten en is er een beperkte kleedruimte voorzien. 1.7.3.3

Besluit mountainbiken

Voor mountainbikers is het gebied redelijk goed ontsloten door een mooie en kwalitatieve route. Als de mountainbikers op de voor hen voorbehouden paden blijven, zijn de conflicten met andere types recreanten redelijk beperkt. Bij nat weer zijn niet alle paden even goed berijdbaar maar voor een mountainbiker is dit niet echt een groot probleem. Toch gaan mountainbikers regelmatig andere paden opzoeken ter afwisseling. Dit vormt wel een probleem voor de kwaliteit van de paden en hier komen ze mogelijk met andere recreanten in conflict.


60

1.7.4

Paardrijden/Mennen (kaart 15)

1.7.4.1

Routes

In “Bulskampveld” ligt er één provinciale ruiterroute. Deze ruiterroute is lusvormig en in één richting bewegwijzerd aan de hand van zeshoekige bordjes op houten palen. Er is ook een startbord voorzien dat geplaatst is aan de parking Driekoningen. Er is een brochure met kaart, routebeschrijving en nuttige informatie beschikbaar. De meeste ruiterroutes situeren zich in de onmiddellijke omgeving van een manege, in dit geval de Pinto Ranch, vlakbij het provinciedomein Lippensgoed-Bulskampveld. Deze ruiterroute overlapt op bepaalde stukken andere routes zoals stukjes van de wandelroutes, de mountainbikeroute. Ook moet op bepaalde plaatsen de openbare weg worden overgestoken (N370 ter hoogte van Parking Aanwijs, Bruggesteenweg ter hoogte van De Zande). In de omgeving van “Bulskampveld” ligt nog 1 ruiterroute waarmee eventueel een verbinding mogelijk is, namelijk. de Ryckevelderoute met een lengte van 17,6 km en startplaats in Oedelem. De ruiterroutes kennen maar een beperkte verkoop. De Bulskampveldruiterroute werd in 2008 slechts 65 keer verkocht en staat hiermee op de 5e plaats in de rangschikking van de ruiterroutes. Tabel 13: Ruiterroutes in het studiegebied

Naam

Verantwoordelijke

Startplaats

Afstand

Andere

Bulskampveld

Provincie

P Driekoningen

18km

Draf,

ruiterpad

Vlaanderen

West-

menners

of P Aanwijs

galop, niet

toegelaten 1.7.4.2

Voorzieningen

a) Afspanning ruiters Er is een plaats voorzien voor afspanning van ruiters op Parking Driekoningen en Parking Aanwijs. b) Maneges In de omgeving van “Bulskampveld” zijn volgende maneges te vinden. Tabel 14: maneges in Bulskampveld

Type Manege

Naam Schalkse Ruiterhof

Manege Manege Manege

De Clerck Hans D'Haenens-Last Pinto Ranch

Straat + nr Hooiestraat 18 Nieuwenhovestraat 10A Potterstraat 8 Heirweg 15


Postcode + gemeente 8730 Beernem 8730 Beernem 8730 Beernem 8730 Beernem

61

c) Hoefsmid In Wingene is er een hoefsmid aanwezig namelijk Herpoel Chris in Doornstraat 13 te Wingene 1.7.4.3

Besluit paardrijden en mennen

Ondanks het feit dat de Bulskampveldruiterroute druk bereden wordt en veel reactie uitlokt wanneer de staat ervan te wensen overlaat, is de verkoop van deze route redelijk teleurstellend. Omwille van de goede bewegwijzering kan de route goed gevolgd worden zonder kaart. Vermoedelijk is dit dus ook één van de redenen waarom de verkoop van deze route zo laag ligt. Paardrijden spreekt ook maar een kleiner gedeelte van de bevolking aan in tegenstelling tot wandelen en fietsen. In tegenstelling tot andere provincies zoals Limburg zijn de mogelijkheden voor ruiterroutes relatief beperkt en is de ruimte voor recreatie al voor een groot stuk ingenomen door andere recreatievormen.

1.7.5

Autoroutes

1.7.5.1

Routes

Toeristische autoroutes ontstonden in bijna alle Europese landen in de jaren ‘60-‘70 als gevolg van de opkomende automobiliteit. Omstreeks 2000 pakte de West-Vlaamse Vereniging voor de Vrije Tijd vzw uit met een totaal vernieuwd aanbod van 10 autoroutes in West-Vlaanderen, goed voor 774 kilometer bewegwijzerd parcours. De routes werden meer objectgericht geconcipieerd, eerder dan landschapsgericht. Voor de verbinding tussen aandachtspunten (musea, stadjes, dorpen e.a.) werd gekozen voor secundaire wegen. De kleinere wegen werden vermeden zodat de verkeersveiligheid van de fietser en de wandelaar niet in het gedrang komt. Elke route kreeg een nieuw startbord, een uniforme bewegwijzering met zeshoekige borden op metalen palen en een boekje met kaart en routebeschrijving. Twee autoroutes doorkruisen “Bulskampveld”. In hun beschrijving verwijst de Houtlandroute naar het provinciedomein Lippensgoed-Bulskampveld. De Molenlandroute verwijst dan weer naar de Vagevuurbossen, de Gulke Putten en Wildenburg, maar niet naar het provinciedomein Lippensgoed-Bulskampveld . Het aanbod aan autoroutes is niet geschikt voor motorrijders. Zij zijn op zoek naar langere routes, langs kleine, landelijke wegen, maar daar kunnen ze in conflict kunnen komen met de recreatieve fietsers. Tabel 15: Toeristische autoroutes in Bulskampveld

Naam

Verantwoordelijke

Startplaats

Afstand

Andere

Houtland-

Westtoer

Kasteel Ravenhof

81km

provinciedomein

Torhout

route

Lippensgoed Bulskampveld

Molenland-

Westtoer

Markt Tielt

82km

Vorte

Bossen,

Gulke

Putten, provinciedomein,

route


62

1.7.5.2

Voorzieningen

Autoroutes hebben vooral nood aan parkings dichtbij de bezienswaardigheden. Deze worden reeds besproken bij de onthaalvoorzieningen. Daarnaast zijn er geen specifieke voorzieningen voor autotoerders. 1.7.5.3

Besluit autoroutes

De verkoop van autoroutes ligt zeer laag, enkel sterke thema’s zoals de WOI in de Westhoek kunnen het publiek bekoren. De komende jaren zal het concept van de autoroutes grondig geherconceptualiseerd worden door Westtoer. In deze regio bieden de autoroutes niet echt een meerwaarde en is dit zeker geen specifiek publiek waarop men zich moet richten bij de ontwikkeling van het recreatieve aanbod in de omgeving.

1.7.6

Andere recreatievormen

1.7.6.1

Oriëntatieloop

Foto 23: controlepunt oriëntatieloop

In het provinciedomein Lippensgoed-Bulskampveld is een oriëntatieloop uitgestippeld. De info en het parcours is op te vragen in het Bezoekerscentrum. De bedoeling is dat men een uitgestippelde route volgt en op welbepaalde controlepunten de kaart ponst via de perforator die bovenop de oriëntatiepaaltjes bevestigd is. 1.7.6.2

Joggen

In het studiegebied wordt heel wat afgejogd. Bulskampveld biedt dan ook zeer veel mogelijkheden voor deze doelgroep. Nergens anders in West-Vlaanderen is het mogelijk om zo’n grote afstand door de natuur en de bossen te lopen. Deze troef is echter weinig bekend en wordt weinig gepromoot. Er is nochtans een relatief groot publiek voor. Dit getuigt het overrompelende succes van Start to Run en varianten en het boomende deelnemersaantal op massajoggings. Niet iedereen woont echter in een natuurlijke omgeving met aantrekkelijke parcours. Deze mensen zijn dan ook op zoek naar afwisselende parcours met zachte ondergrond en zijn bereid zich hiervoor met de wagen te verplaatsen. De verenigingen uit de omgeving hebben de troeven van Bulskampveld wel reeds ontdekt en maken hier gretig gebruik van. Op dinsdag komt de atletiekclub van Beernem met een grote


63

groep joggen in de bossen. Ook individueel wordt er heel wat gejogd. Degenen die het gebied goed kennen vinden probleemloos de juiste paden waar de ondergrond het meest geschikt is om te lopen. Voor anderen is het zoeken. De blauwe wandellus in de Vagevuurbossen staat bekend als een aangenaam en afwisselend jogparcours. Momenteel zijn hier echter geen specifieke voorzieningen voor deze doelgroep aanwezig, zijnde bewegwijzering en sanitair om zich te verfrissen. Niet alle paden zijn even geschikt om op te joggen. 1.7.6.3

Skeeleren

Het jaagpad langs het kanaal Gent-Oostende biedt als blauwe as heel wat mogelijkheden om te skeeleren en worden dus regelmatig hiervoor gebruikt. Zeker het feit dat het traject voor een groot stuk verkeersvrij is, is een grote troef. De andere wegen in het gebied zijn minder geschikt want niet verkeersvrij, onverhard of niet in goede staat. Een skeelerlus is hier dus moeilijk te realiseren. Een klein gedeelte van deze as tussen Beernem en St-Joris is echter onverhard. Hier kunnen skeelers dus niet terecht en moeten ze een ommetje maken via een drukke weg.

1.8

Nieuwe technologieën

In het studiegebied zijn er nog geen specifieke voorzieningen die steunen op nieuwe technologieën zoals GPS, iPhone, MP3,… Wel zijn van het internet reeds verschillende routes te downloaden op de GPS. Op mountainbike.be kan men bijvoorbeeld alle GPS coördinaten terugvinden van de mountainbikeroutes en deze inladen op je GPS. Op websites van recreanten kan men GPS-coördinaten vinden die men op individueel initiatief op internet post. Ook zijn de fietsknooppunten reeds op diverse websites opgenomen in een onlinerouteplanner.

1.9

Onderhoud en beheer van recreatieve voorzieningen

1.9.1

Onderhoud en beheer van de provinciale recreatieve routes en netwerken.

Voor het onderhoud en beheer van de provinciale recreatieve routes kan er gerekend worden op volgende instrumenten •

Klachtenmelding via de routechirurg:

Elke recreant kan knelpunten in verband met het wegdek van een recreatieve route, de bewegwijzering ervan, de brochure of de voorzieningen doorgeven aan Westtoer. Dat kan via post, mail, fax of telefonisch maar bij voorkeur via de zogenaamde routechirurg: www.westtoer.be/routechirurg.aspx. Op deze website kan de klacht worden genoteerd op een invulformulier. Dit systeem is 24/24 u operationeel en garandeert dat de bemerking duidelijk en begrijpelijk terecht komt bij de verwerker van de klachten.


64

•

Controle door peters en meters

Ruim 800 vrijwilligers hebben het peter- of meterschap van een recreatieve route of een stuk recreatief netwerk op zich genomen. In de periode tussen maart en oktober gaan zij ten minste 6 keer op pad om volgens een vast stramien gebreken aan de recreatieve routes vast te stellen. Zowel mankementen aan de bewegwijzering, de slechte staat van de paden of wegen, wegomleidingen of –werkzaamheden worden aan Westtoer gesignaleerd. •

Aanpak van de knelpunten op het terrein

Voor het verhelpen van de gesignaleerde problemen op het terrein beschikt Westtoer over drie mobiele ploegen van telkens twee mensen, voorzien van een goed uitgeruste bestelwagen. Zij staan in voor het plaatsen van nieuwe bewegwijzering en infrastructuur (zoals zitbanken, klaphekjes en knuppelpaden), en voor het onderhoud van bestaande voorzieningen (zoals herstellen en vervangen van bewegwijzering en maaien van graspaden). West-Vlaanderen telt om en bij de 18.000 opstellingen met bewegwijzeringbordjes. Westtoer beschikt eveneens over een materialenloods met atelier voor de montage en herstelling van recreatieve infrastructuur.

1.9.2

Onderhoud en beheer van de recreatiepaden

In West-Vlaanderen zijn de voorbije decennia honderden kilometers nieuwe recreatieve routes in het terrein uitgezet en tientallen kilometer nieuwe recreatiepaden aangelegd. Dit gebeurde zowel door de provincie, Westtoer, de Vlaamse overheid (Agentschap voor Natuur en Bos, NV Waterwegen en Zeekanaal, VLM) en de gemeenten. De nazorg van deze paden laat vaak te wensen over, zowel op technisch vlak (wegdek) als ecologisch vlak. Er is te weinig beleidsaandacht voor en de middelen en het personeel ontbreken vaak. Onder meer onder impuls van de provincie West-Vlaanderen en de regionale landschappen werden de afgelopen jaren enkele structuren opgezet om het beheer van de recreatiepaden in het buitengebied te organiseren. Niet elke verantwoordelijke hecht echter evenveel belang aan het onderhoud van de paden of heeft hier de tijd en de middelen voor. Bij de aanleg van nieuwe paden of opening van nieuwe routes en netwerken dient er over gewaakt te worden dat er duidelijke afspraken zijn over het onderhoud van de paden. Wanneer deze paden in een openbaar domein liggen, is de eigenaar/beheerder in principe verantwoordelijk voor het onderhoud en het beheer.

1.10

Communicatie en promotie

De communicatie en promotie gebeurt momenteel hoofdzakelijk afzonderlijk per deelgebied. Af en toe wordt wel samengewerkt met 2 of meer actoren om een ruimer gebied te promoten.


65

1.10.1 Promotie en communicatie Lippensgoed-Bulskampveld

van

provinciedomein

Via de website www.west-vlaanderen.be kun je heel wat informatie terugvinden over dit provinciedomein en bijhorend bezoekerscentrum. (www.west-vlaanderen.be/domeinen en www.west-vlaanderen.be/bezoekerscentra). Op deze websites krijgt men informatie over de bezienswaardigheden, activiteiten en indeling van het provinciedomein. Daarnaast verspreidt de provincie tal van folders met activiteiten van het provinciedomein. Ook worden de activiteiten in dit domein regelmatig gepromoot in de plaatselijke pers. De folders van de provincie worden verspreid in de diverse gebouwen van de provincie zoals de bezoekerscentra, het Tolhuis in Brugge,… Daarnaast worden de activiteiten ook gepromoot door de gratis landschapskrant van het Regionaal Landschap Houtland.

1.10.2 Promotie en communicatie van andere natuurgebieden Elke beheerder heeft zijn eigen middelen en manieren om te communiceren. Bij sommigen gebeurt dit vooral op het terrein zelf, anderen hebben ook een website en eigen folders. De tabel hieronder geeft een overzicht van de promotie-instrumenten die worden gebruikt om de afzonderlijke domeinen te promoten. Tabel 16: communicatie en promotiemiddelen in Bulskampveld

Gebied Provinciedomein LippensgoedBulskampveld

Website Via website vlaanderen.be

Domeinbos Vagevuurbossen en domeinbos Bulskampveld Gulke Putten

www.bosengroen.be

Vorte Bossen

Parochieveld/Visserij Kampveld / Rooiveld

www.west-

http://www.natuurpunt.be/nat uurgebied-gulkeputten_347.aspx http://www.natuurpunt.be/nl/d e-natuur-in/natuurgebiedvorte-bossen_348.aspx Beperkte uitleg via www.ruiselede.be www.bosengroen.be

Brochures Wandelgids, brochure activiteiten in de provinciedomeinen,… Kaart en folder met info Geen

Geen

Geen Geen

1.10.3 Promotie en communicatie via Westtoer Westtoer staat, als provinciebedrijf voor Toerisme en Recreatie van de Provincie WestVlaanderen, in voor de promotie van de verschillende regio’s. De wandelroutes en fietsroutes worden gepromoot via de website www.fietsen-wandelen.be of www.westtoer.be. Daarnaast heeft elke toeristische regio z’n eigen website, in dit geval het Brugse Ommeland


66

(www.brugseommeland.be). Op deze website worden alle activiteiten gepromoot die doorgaan in de regio, kan het aanbod aan hotels, B&B’s en vakantiewoningen teruggevonden worden en worden ook alle bezienswaardigheden opgelijst. Bovendien heeft Westtoer personeel voor het promoten van de regio. Er is een balie waar men terecht kan voor alle toeristische info tijdens de kantooruren en waar folders en routekaarten kunnen verkregen of aangekocht kunnen worden. Daarnaast promoot de regiowerking Brugse Ommeland de hele Brugse omgeving.

1.10.4 Promotie en communicatie via de gemeentes De diverse gemeentes verschaffen heel wat informatie over de natuur- en recreatiegebieden via hun gemeentelijke website of hun dienst van Toerisme. Hier maken ze uiteraard ook dankbaar gebruik van folders en informatie die ter beschikking wordt gesteld door de eigenaars en beheerders van de natuurgebieden. Het nadeel is echter dat de diensten voor toerisme meestal enkel open zijn tijdens de kantooruren.


67

2

EXTERNE ANALYSE

2.6

Actoren in de regio

Bij het bepalen van het toeristisch-recreatief beleid is het van belang dat rekening gehouden wordt met de diverse spelers die in die regio actief zijn. Verschillende gebieden kunnen verschillende functies vervullen en meestal is er enkel sprake van recreatief medegebruik en zijn de diverse landschapsdelen eigendom van verschillende actoren. Hieronder een opsomming van organisaties die een functie hebben binnen het studiegebied. a) Westtoer Autonoom provinciebedrijf voor toerisme en recreatie in West-Vlaanderen. Westtoer stippelt recreatieve routes uit in de omgeving, doet voorstellen voor recreatieve inrichtingen, oplossen van knelpunten, maakt strategische beleidsplannen en promotieplannen op voor de regio’s. b) Provincie West-Vlaanderen: MINAWA en groendienst MINAWA staat voor de dienst voor Milieu, Natuur en Waterbeleid. Hun takenpakket bestaan onder andere uit de planning en inrichting van provinciedomeinen, ontwikkelen van natuur-en landschapsontwikkelingsprojecten, adviseren van bouwdossiers, begeleiden van interne milieuzorg, coachen van duurzame ontwikkeling, campagnes met betrekking tot het voorkomen van afval, natuur- en milieueducatie voor scholen en gezinnen, opvolging van het milieubeleidsplan en de milieujaarprogramma’s,… MINAWA is opgesplitst in verschillende afdelingen waarvan de sectie Planning Domeinen en Groene assen en de Sectie Natuur- en Milieu-educatie in het kader van deze studie de belangrijkste zijn. De Groendienst staat in voor het dagelijks beheer van de provinciedomeinen (snoeien, onderhoud van de paden,…) c) Vlaamse overheid - Vlaamse Landmaatschappij De Vlaamse Landmaatschappij besteedt bijzondere zorg aan de open ruimte. Men ondersteunt en versterkt de bestaande ruimte en richt ze beter in via ruilverkaveling, landinrichting, natuurinrichting of andere inrichtingsprojecten op vraag. De VLM is ook verantwoordelijk voor de beheersing van de mestoverschotten en de advisering van de landbouwers rond mestgebruik (de mestbank) en voor de grondbank. Daarnaast is de VLM verantwoordelijk voor het sluiten van beheersovereenkomsten met landbouwers. Bij de landinrichtingsplannen coördineert de VLM het overleg tussen de verschillende betrokken partijen aan de hand van planbegeleidingsgroepen. De VLM beschikt over budgetten om aan grondverwerving, infrastructuurwerken,… te doen in samenwerking met


68

andere partners. Er wordt ingestaan voor de aanleg van recreatieve routestructuren, het verbeteren van de kwaliteit van landschap en publieke ruimte, de aanleg van recreatieve infrastructuur en de inrichting van landbouw- en natuurgebieden. Momenteel wordt er gewerkt rond 2 inrichtingsplannen in de omgeving van het studiegebied, namelijk het landinrichtingsproject Veldgebied Brugge en het natuurinrichtingsproject Biscopveld. d) Regionaal Landschap Houtland Het Regionaal Landschap Houtland strekt zich uit over Beernem, Oostkamp, Torhout, Wingene, Zedelgem en delen van Brugge, Damme en Jabbeke. Recent (september 2008) werd dit uitgebreid met Ruiselede en Ichtegem. Samen vormt dit een oppervlakte van 52.387 ha. Het Regionaal Landschap Houtland ontwikkelt activiteiten rond duurzame streekontwikkeling op basis van de actuele en potentiële kwaliteiten van de natuur, het landschap en de streekidentiteit. In dit geval is het doel om de laatmiddeleeuwse heiden van Westelijk zandig Vlaanderen te herstellen. Hierbij wordt ondermeer gedacht aan het herstel van het drevenlandschap, het uitvoeren van een aantal kleinschalige landschapsprojecten bij landen tuinbouwers en particulieren, het graven van (amfibieën)poelen en het aanplanten van bomenrijen en hagen. Het Regionaal Landschap Houtland fungeert ook als provinciesteunpunt Natuur- en Milieu- educatie (NME) voor de regio. e) Natuurpunt en de Torenvalk Vereniging voor natuurbehoud en landschapszorg in Vlaanderen met als belangrijkste pijlers natuurstudie, beheer en educatie. Natuurpunt beschermt natuurgebieden door ze zelf aan te kopen of in beheer te nemen en wil deze natuur, rekening houdende met de draagkracht, ook delen

met

het

grote

publiek.

Een

aantal

projecten

die

ze

verwezenlijken

in

hun

natuurgebieden hebben te maken met: •

Bezoekerscentra

•

Wandelpaden

•

Recreatieve infrastructuur

•

Groene Halte wandelingen

•

Fiets- en wandelgids

•

Park & Walk

In het studiegebied is Natuurpunt eigenaar van de Vorte Bossen en de Gulke Putten. In de Gulke Putten biedt ze 2 wandelingen aan (Gulke Putten Rood en Gulke Putten Groen). Bepaalde delen van het traject zijn enkel onder begeleiding te bezoeken. f) Vlaamse overheid – Agentschap voor Natuur en Bos (ANB) Het Agentschap voor Natuur en Bos is een agentschap van de Vlaamse Overheid en maakt deel uit van het Ministerie van Leefmilieu, Natuur en Energie.


69

Het Agentschap voor Natuur en Bos staat in voor het uitvoeren en het ondersteunen van het beleid, het duurzaam beheren en het versterken van natuur, bos, parken en openbaar groen in Vlaanderen en dit van in de stadskern tot in het buitengebied. In het studiegebied is ANB eigenaar van de Vagevuurbossen, het domeinbos Bulskampveld en het Kampveld. g) Gemeentebesturen De gemeentes spelen een grote rol in verwerven van doorgangsrechten of onderhandelingen met privé-eigenaars. Het betreft hier de gemeentebesturen van Beernem, Wingene, Oostkamp en Ruiselede. De gemeentes zijn ook soms eigenaar van bepaalde stukjes bos- of veldgebied die behoren tot het studiegebied zoals bijvoorbeeld Ruiselede bij het gemeentebos Parochieveld. h) Privé-eigenaars Verschillende kasteelparken, bossen of natuurgebieden zijn eigendom van privépersonen. Op deze manier ontstaat er een stuk versnippering van de diverse natuurgebieden. Door recht van doorgang te geven aan recreanten of bepaalde strategische stukken te verkopen, wordt deze versnippering voor een stuk opgeheven. i) Defensie Defensie is eigenaar van de Gulke Putten en het radiogebouw dat daar middenin gelegen is. Het beheer werd wel overgedragen aan Natuurpunt VZW.


70

2.7

Beleid in de regio

2.7.1

Beleid ruimtelijke ordening

2.7.1.1

Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen (RSV)

In het RSV wordt in grote lijnen het ruimtelijk beleid voor toerisme en recreatie voorgeschreven in het richtinggevende gedeelte. •

Prioriteit

aan de

optimale

benutting van

de bestaande

toeristisch-recreatieve

infrastructuur en meer aandacht voor kwaliteit ervan en voor netwerkvorming. •

Onwenselijkheid

om

op

een

grootschalige

wijze

toeristische

en

recreatieve

voorzieningen uit te breiden of nieuw in te planten in het buitengebied. •

Beperken

van

nieuwe,

grootschalige


infrastructuren

met

bijkomend ruimtegebruik tot: o

De stedelijke gebieden

o

De stedelijke netwerken

o

De toeristisch-recreatieve knooppunten of netwerken van primair belang aangeduid in het Provinciaal Ruimtelijk Structuurplan

•

Streven naar kwaliteitsvolle vormen van toeristisch-recreatief medegebruik van infrastructuren die voor een andere functie zijn uitgebouwd of door andere activiteiten worden benut.

Volgende punten zijn van belang voor toerisme en recreatie in het buitengebied: Recreatief medegebruik Het

uitgangspunt

bij

de

ontwikkeling

van


activiteiten

in

het

buitengebied is het recreatief medegebruik met respect voor de draagkracht van het gebied. Enkel op basis van een integrale ruimtelijke visie op een bepaald deel van het buitengebied kan het recreatief medegebruik worden geregeld. Netwerkvorming Om het toeristisch-recreatief aanbod in het buitengebied en in de stedelijke gebieden met elkaar te verbinden en op elkaar af te stemmen moet worden gestreefd naar netwerkvorming. Ontwikkelingsmogelijkheden

voor


infrastructuur

in

het

buitengebied In het RSV wordt een onderscheid gemaakt tussen hoogdynamische en laagdynamische toeristisch-recreatieve infrastructuur. Dit onderscheid geeft de relatie aan die bestaat tussen


71

de toeristisch-recreatieve infrastructuur in kwestie en de omliggende onderdelen van het buitengebied. Hoogdynamische infrastructuur veroorzaakt sterke veranderingen en dynamiek in de onmiddellijke omgeving. Laagdynamische infrastructuur brengt beperkte veranderingen mee. In het Ruimtelijk structuurplan Vlaanderen werd de omgeving van Bulskampveld ingedeeld in het buitengebied met de kleinstedelijke gebieden van Torhout en Tielt en grenst het aan het regionaal stedelijk gebied van Brugge. 2.7.1.2

Provinciaal Ruimtelijk Structuurplan West-Vlaanderen

De West-Vlaamse overheid heeft volgende doelstellingen wat betreft het bestaande toeristisch-recreatieve aanbod: •

Duurzaam en kwalitatief versterken van het bestaande toeristisch-recreatief aanbod

•

Optimaal benutten van nog aanwezige potenties voor toeristisch-recreatieve ontwikkelingen

•

Toeristisch-recreatieve ontwikkelingen richten op de eigenheid van de streek

•

Samenhang binnen en tussen toeristische regio’s bevorderen

•

Voldoende mogelijkheden voor vrijetijdsbesteding voorzien ook dicht bij huis

Het structuurplan is gebiedsgericht georiënteerd en geeft ontwikkelingsperspectieven voor de diverse deelruimtes. Daarnaast werd ook een gewenste ruimtelijke structuur voor toerisme en recreatie uitgewerkt. Er werd ook een beleidskader voor kleinschalige activiteiten voor plattelandstoerisme in opgenomen. De omgeving van Bulskampveld werd in het PRS ingedeeld in de Veldruimte. De rol van deze ruimte is in sterke mate bepaald door het vrij gave cultuurhistorische landschap van veldgebieden met bossen en dreven in een fijnmazig dambordpatroon. Dit maakt het gebied interessant voor een versterking van de bosstructuur. Dit specifieke landschap heeft zeker toeristisch-recreatieve

potenties,

mede

door

het

grote

aantal

kasteeldomeinen,

openluchtrecreatieve domeinen en het kanaal Gent-Oostende. In dit gebied zijn eerder kleinschalige landen tuinbouwbedrijven actief die nood hebben aan een verbreding van de landbouwproductie. Vrijgekomen gebouwen (hoeven of kastelen) komen in aanmerking voor minder dynamische activiteiten als verblijfsaccommodatie, musea, woningen.

Volgende

gewenste

structuur

wordt

beschreven

in

het

PRS

wat

betreft

de

openluchtrecreatieve groene domeinen:


72

Openluchtrecreatieve groene domeinen bieden de bezoeker nauw contact met de natuur. In deze domeinen is in principe enkel zachte recreatie toegelaten. In uitvoeringsplannen kunnen bijkomende vormen van recreatief medegebruik worden aangegeven voor zover aangetoond is dat de natuurwaarden geen hinder zullen ondervinden van de gewenste vormen van recreatief medegebruik. Openluchtrecreatieve groene domeinen kunnen uitbreiden. Deze domeinen zijn op diverse locaties ingeplant en bieden de mogelijkheid tot kwalitatieve vrijetijdsbesteding dicht bij huis. De bereikbaarheid met het openbaar vervoer en de aansluiting op de kernen

zijn

essentieel.

Aangezien

natuur

een

belangrijk

aspect

uitmaakt

van

openluchtrecreatieve groene domeinen, kunnen GEN en GENO’s ook binnen deze domeinen afgebakend worden. De aanleg van nieuwe infrastructuur rond deze domeinen is mogelijk, op voorwaarde dat die infrastructuur zorgt voor de begeleiding en de spreiding van de bezoekers (o.a. bezoekerscentrum, parkeerfaciliteiten op geselecteerde locaties). Nieuwe openluchtrecreatieve groene domeinen zijn nodig in gebieden met grote bevolkingsconcentraties en met minder belevingswaarde in het buitengebied. Immers, in dergelijke gebieden kan het recreatief medegebruik in de landelijke omgeving onvoldoende de openluchtrecreatieve behoefte opvangen. Daarom is het belangrijk om in dergelijke streken meer geconcentreerde openluchtrecreatieve domeinen te ontwikkelen. Bij de afbakening van stedelijke gebieden worden potenties aangeduid. Bij de afbakening van stedelijke gebieden wordt, in overleg met de betrokken overheden, ruimte voorzien voor de ontwikkeling van een stadsrandbos (met inbegrip van speelbossen). Deze bossen hebben voornamelijk een rol in functie van ontspanning van de plaatselijke bevolking. De bereikbaarheid met het openbaar vervoer primeert op de auto-bereikbaarheid. Delen van openluchtrecreatieve groene domeinen kunnen aangeduid worden om de rol van speelbos aan te nemen. In het kader van een gemeentelijk ruimtelijk structuurplan kunnen eveneens nieuwe speelbossen aangegeven worden. Uitgaande van de bedoeling om het bestaande aanbod en de mogelijke potenties zo goed mogelijk te gebruiken, om toeristisch-recreatieve ontwikkelingen te sturen op basis van de eigenheid van de streek en om mogelijkheden voor vrijetijdsbesteding dicht bij huis te voorzien,

worden

openluchtrecreatieve

groene

domeinen

op

provinciaal

niveau

opgenomen als structuurbepalende elementen in de toeristisch-recreatieve structuur.


73

Het PRS-WV onderkent in de ruimtelijke structuur voor toerisme en recreatie toeristischrecreatieve netwerken, lijnelementen en knooppunten. De netwerken bieden elk een eigen toeristisch-recreatief product aan en worden aan elkaar gekoppeld door de toeristischrecreatieve lijnelementen. Knooppunten zijn specifieke plaatsen met een toeristisch-recreatief karakter die meestal in een netwerk of aan een lijnelement voorkomen.

Lijnelementen: Deze belangrijke assen zijn de dragers van reeds bestaande en potentiële toeristischrecreatieve bewegingen (o.a. op lange afstand) zoals kanalen en waterlopen, oude spoorwegbeddingen, wegen, paden, ruiterroutes. Verschillende soorten lijnelementen kunnen samenvallen. De aandacht moet vooral gaan naar de kwaliteit en de belevingswaarde van de lijnelementen en de directe omgeving. De ontwikkelingsperspectieven van toeristischrecreatieve voorzieningen die betrekking hebben op een lijnelement worden bepaald bij de visievorming voor het lijnelement en worden uitgewerkt in uitvoeringsplannen. Er moet daarbij rekening worden gehouden met de bepalingen van de gewenste natuurlijke, landschappelijke en andere deelstructuren. Bij de (her)inrichting van een lijnelement en de

omgevende

gebieden

die

betrekking

hebben

op

het

lijnelement

wordt

een

integrerende visie voor het volledige traject uitgewerkt met aandacht voor de snijpunten van de assen. Op deze lijnelementen worden diverse vormen van bewegingsrecreatie voorzien. De bestaande infrastructuur wordt zo veel mogelijk benut. De gebundelde lijnelementen maken gebruik van de aanwezige parallelle autovrije of autoluwe wegen. Indien nodig kan

bijkomende

ruimte

ingenomen

worden

voor

gescheiden

paden

langs

deze

lijnelementen als dit na afweging met de andere deelstructuren mogelijk blijkt. Voor de bewegingen te water kan aangepaste kleinschalige infrastructuur aan de oevers van de waterlopen voorzien worden. Het is de bedoeling om bestaande of potentiële toeristisch-recreatieve lijnelementen te versterken of te ontwikkelen en samenhangende netwerken te verkrijgen. Daarom worden bestaande en potentiële lijnelementen, die door en over netwerken of tussen knooppunten lopen, opgenomen in de selectie.


74

Toeristisch-recreatieve knooppunten: In het PRS werden voor het Brugse Ommeland een aantal knooppunten met toeristischrecreatieve waarde geselecteerd. In het studiegebied Bulskampveld werden volgende knooppunten geselecteerd. •

de stedelijke gebieden van Brugge, Torhout en Tielt;

•

de openluchtrecreatieve groene domeinen in provinciaal beheer: o

•

•

Lippensgoed-Bulskampveld in Beernem;

andere openluchtrecreatieve groene domeinen: o

Rooiveld in Oostkamp;

o

Vagevuurbos en deel van Lippensgoed-Bulskampveld onder gewestelijk beheer.

o

Kampveld-Rooiveld

Toeristisch-recreatieve lijnelementen:

Volgende toeristisch-recreatieve lijnelementen werden geselecteerd in het Brugse Ommeland: •

Kanalen:

•

Kanaal Gent-Oostende

2.7.2

Beleid in toerisme en recreatie

2.7.2.1

Strategisch beleidsplan Brugse Ommeland (SBPBOL)

In het SBPBOL worden volgende doelstellingen geformuleerd, met daaronder de voor Bulskampveld relevante acties. •

Ontwikkelen van een kwalitatief en gestructureerd aanbod van attractiepolen en – punten. Bulskampveld wordt hier geselecteerd als een potentiële attractiepool die als landschappelijke

én


eenheid

een

belangrijke

potentiële

aantrekkingskracht kan uitoefenen en als zodanig als een hefboomproject beschouwd kan worden. •

Ontwikkelen van een kwalitatief fietsnetwerk structurerend voor de ganse regio Als primaire assen bij het ontwerp werden hier een aantal assen geselecteerd die Bulskampveld ontsluiten: o

Ontsluiting naar het zuiden vanuit Lippensgoed-Bulskampveld richting Tielt en verder naar de Leiestreek

o

Oudenburg – Vloethemveldzate-Lippensgoed-Bulskampveld-Beernem/Kijkuit

o

Torhout/Groenhove/Zorgvliet/Lippensgoed-Bulskampveld.

Daarnaast is de verdere uitwerking van het recreatief fietsnetwerk met inrijpunten, specifieke recreatieve infrastructuur,… een belangrijk aandachtspunt. •

Kwalitatieve herinrichting en uitbreiding van de gordel van groen- en natuurgebieden rondom Brugge en het creëren van een volwaardige recreatieve verbinding tussen deze gebieden

•

Ontwikkelen van een Regionaal Landschapspark Bulskampveld


75

In het SBPBOL ziet men reeds de mogelijkheid om een Regionaal Landschapspark Bulskampveld uit te bouwen als een toeristisch-recreatief project gekoppeld aan natuur-, bos- en landschapsontwikkeling. Men wil het landschapspark profileren als het prototype voor ‘groen en cultuurrijk plattelandstoerisme’, waar cultuurhistorische ontdekking en groen hand in hand gaan, zonder de natuur-, bos-, landschappelijke of agrarische waarden aan te tasten. Hiervoor zijn volgende acties nodig: Toeristisch-recreatieve invulling •

Realisatie

van

het

streekbezoekerscentrum

Bulskampveld

in

het

kasteel

Lippensgoed als centraal infopunt van het landschapspark (reeds gerealiseerd) •

Realisatie van een kwalitatief wandelproduct, bv. via provinciale wandelroutes en/of een wandelnetwerk op basis van knooppunten.

•

Uniformisering en uitbreiding van kwalitatieve recreatieve infrastructuur in het gebied (zitbanken, picknickplaatsen, infoborden, knuppelpaden...);

•

Duidelijke en veilige fietsverbindingen met de omgeving (Brugge, kanaal GentOostende, Kijkuit/jachthaven Beernem, station Beernem).

•

Integratie in het fietsnetwerk en creatie van een meer fijnmazig netwerk binnen het landschapspark dat de culturele en natuurlijke bezienswaardigheden met elkaar verbindt;

•

Mogelijkheden voor het ontwikkelen van kleinschalige campings, kamperen op de boerderij en hoeve- en plattelandstoerisme;

•

Maximaal inspelen op opportuniteiten die zich aandienen inzake kastelen en kasteelparken

in

de

ruime

omgeving

van

het

historische

Bulskampveld

(publiekstoegankelijkheid verbeteren; mogelijkheden creëren voor logies in en aan kastelen). Invulling op vlak van natuur- en landschapsontwikkeling •

Realisatie NME-centrum (kasteel Lippensgoed);

•

Natuur-, bos- en landschapsontwikkeling in het gebied met respect voor de aanwezige landen tuinbouwactiviteiten;

•

Landschapsprojecten bij landen tuinbouwers in kerngebied;

•

Realisatie natuurbelevingspunten in het gebied (panorama, uitkijkpunt, veldvijver, grazers, e.a.);

•

Verhogen van de belevingswaarde in de cultuurhistorische stadjes en dorpen

•

Verhogen van de belevingswaarde van het landschap in de open ruimte

•

Verdere ontwikkeling van natuurgerichte recreatie

•

Sterkere toeristisch-recreatieve valorisatie van bestaande evenementen

•

Ondersteunen van de potenties voor waterrecreatie


76

•

Aandacht voor streekproducten en couleur locale als identiteitsversterkende evenementen

•

Ondersteunen van de potenties voor waterrecreatie

•

Aandacht voor streekproducten en “couleur locale” als identiteitsversterkende elementen

•

Verdere uitwerking van andere elementen van het toeristisch-recreatief product

•

Vergroten van de diversificatie en verhogen van de kwaliteit van het logiesaanbod

•

Uitwerken van een professioneel en goed gestructureerd onthaal.

2.7.2.2

Strategisch Beleidsplan Openluchtrecreatie

Strategische doelstellingen uit het Strategisch Beleidsplan Openluchtrecreatie die van toepassing zijn op dit studiegebied zijn de volgende: •

Realiseren van een voldoende omvangrijke, kwalitatieve en verkeersveilig ontsloten recreatieruimte o

Uitbreiden van de oppervlakte met exclusief recreatieve bestemming

o

Uitbreiden van de oppervlakte toegankelijk groengebied

o

Uitbreiding van de provinciedomeinen.

o

Diversifiëren van recreatieve activiteiten in de provinciedomeinen

o

Vergroten van het aantal speelzones

o

Verhogen van het aantal heringerichte recreatieve knooppunten

o

Saneren en standaardiseren van recreatieve infrastructuur en bebording

o

Verminderen van de verrommeling van het landschap

o

Integreren van storende gebouwen en landbouwzetels in het landschap

o

Realiseren van recreatieve netwerken in het landelijk gebied om het landschap te ontsluiten voor recreatie

o

Wegwerken van barrières als gevolg van lijninfrastructuren

o

Realiseren

van

vlotte

en

veilige

recreatieve

verbindingen

tussen

de

marktconform

en

stadskernen en het buitengebied

•

o

Inrichten van gevaarlijke kruispunten en oversteekplaatsen

o

Uitbreiden van de mogelijkheden voor recreatief medegebruik

Actualiseren

en

verder

ontwikkelen

van

een

eigentijds,

doelgroepgericht recreatief productaanbod o

Inrichten

en

promoten

van

wandelgebieden.

Bulskampveld

wordt

hier

beschouwd als wandelgebied van de eerste orde. o

Versterken van het aanbod voor de recreatieve wandelaar

o

Afwerken van het aanbod voor de recreatieve fietser

o

Saneren en uitbreiden van het aanbod voor de recreatieve mountainbiker


77

o

Bestendigen en uitbreiden van het recreatieve productaanbod voor ruiters en menners

o

Herconceptualiseren van het autorouteaanbod

o

Ondersteunen van minder beoefende recreatievormen

o

Realiseren van de toegankelijkheid van recreatie voor specfieke doelgroepen (personen met een beperking, kinderen, medioren en senioren)

2.8

o

Ontwikkelen van specifieke producten

o

Digitaal ontsluiten van het recreatief productaanbod

o

Ondersteunen van de kleinschalige logiesmogelijkheden voor trekkers

Maatschappelijke en recreatieve trends

De bedoeling van een trendanalyse is om een inschatting te kunnen maken van de toekomstige behoeften. Het goed doorgronden van trends is cruciaal om te begrijpen hoe het consumentengedrag nu in elkaar zit en welke gevolgen dit morgen zal hebben. Wie goed naar trends kijkt kan zich een voorstelling maken van de toekomst en hierop inspelen bij de inrichting en communicatie van een gebied.

2.8.1

Maatschappelijke trends

2.8.1.1

Demografische ontwikkelingen

a) Vergrijzing en ontgroening De veroudering van de bevolking in Europa, de Verenigde Staten en Japan is opmerkelijk. De FOD Economie schat dat in 2020 in België circa 27 % van de bevolking ouder zal zijn dan 60 jaar. Tussen 2010 en 2030, wanneer de meeste ‘babyboomers’ (geboren kort na de Tweede Wereldoorlog) de pensioenleeftijd bereiken, zal de groei in dit segment het grootst zijn. Het is vooral het aantal vijftigers dat de komende jaren flink zal toenemen. Deze “medioren” zijn gezond, trendsettend, hedonistisch ingesteld en relatief kapitaalkrachtig. Bovendien beschikken ze in toenemende mate over heel wat vrije tijd die ze graag besteden aan reizen, korte vakanties en recreatievormen zoals wandelen, fietsen en golf. Ook de senioren (65 plus) van vandaag zijn niet meer de ‘bejaarden’ van weleer. Zij verkeren in vergelijking met vroeger in het algemeen in een betere gezondheid, proberen zich zo lang mogelijk jong te voelen en zijn veel mobieler. Het is een groep met relatief veel geld en tijd die men wil besteden aan rust, ruimte, uitstappen, reizen en beleven. Ouderen brengen veel tijd door buitenshuis, veelal met wandelen en fietsen in groene gebieden dichtbij huis. Tegelijk met de vergrijzing zet de ontgroening zich door. In Vlaanderen was in 2003 22 % van de bevolking jonger dan 20 jaar. Verwacht wordt dat het aandeel van die leeftijdsgroep tegen 2020 zal afnemen tot 20 %.


78

b) Nieuwe gezinsstructuren: De gemiddelde grootte van een West-Vlaams gezin daalde tussen 1996 en 2006 van 2,6 naar 2,4. Het aantal één- en tweepersoonshuishoudens blijft stijgen. Alleenstaanden hoeven geen rekening te houden met schoolvakanties, waardoor de keuzevrijheid met betrekking tot de vrije tijd wordt vergroot. Tegelijk vergroten deze kleinere gezinnen de druk op de open ruimte. Meer gezinnen betekent meer nood aan woonruimte. Daarnaast heb je heel wat jonge koppels die wachten met kinderen tot op latere leeftijd. Deze “DINKS” (Double Income No Kids) hebben vaak meer tijd en middelen die ze besteden aan korte en lange vakanties en recreatieve activiteiten. Een interessante doelgroep voor de recreatiesector vormen de twintigers die nog bij hun ouders inwonen. Het aantal van deze zogenaamde “nestklevers” of “twixters” neemt overal in Europa toe. Het gaat om jongeren met een goede baan en bijhorend inkomen. Ze hebben weinig overheadkosten en daardoor veel te besteden, ook al omdat ze de kinderen van babyboomers zijn. Twixters geven veel geld uit aan kleding, entertainment, technologie, reizen en recreatie. 2.8.1.2

Sociaal-economische ontwikkelingen

a) Economische betekenis toerisme en recreatie Toerisme en recreatie is, na gezondheidszorg, de tweede grootste economische activiteit in de wereld. Ook in tijden van recessie wordt er op toerisme en recreatie nauwelijks bezuinigd. De uitgaven voor vrijetijdsbesteding stijgen, dit komt deels doordat consumenten meer willen betalen voor een belevenis. Op vakantie gaan is tegenwoordig een levensbehoefte waaraan meer geld wordt uitgegeven dan vroeger. Onderzoek wijst uit dat de consument niet minder op reis gaat in tijden van crisis maar wel meer let op de prijs van vakantie. b) Dalende hoeveelheid vrije tijd voor het actieve deel van de bevolking Uit onderzoek van de Vlaamse Administratie voor Planning en Statistiek bleek dat tweeverdieners en eenoudergezinnen minder vrije tijd hebben dan twintig jaar geleden. Een dalende hoeveelheid vrije tijd wil echter niet zeggen dat het actieve deel van de bevolking minder deelneemt aan de vrijetijdsactiviteiten. Men wil deze schaarse vrije tijd namelijk kwalitatiever besteden en men is bereid om daar veel voor te betalen. Men gaat op zoek naar unieke belevenissen. Daarbij is men vooral op zoek naar verscheidenheid. Op het ene moment wil de consument genieten van stilte, rust en charme op het platteland. Op een ander ogenblik wil hij een kick beleven in allerlei spectaculaire activiteiten en evenementen. Op nog andere momenten wil hij zich onderdompelen in de stedelijke omgeving en genieten van kunst, cultuur en horeca.


79

c) Wijzigende gezinsbudgetten De krapper wordende gezinsbudgetten en de stagnerende koopkracht van de middenklasse, ondermeer als gevolg van de wereldwijde economische recessie in 2009, maken dat in de nabije toekomst wellicht meer in eigen land en regio zal gerecreëerd en uitgegeven worden. De middenklasse zal in de toekomst ook meer en langer moeten blijven werken, met op termijn een invloed op de hoeveelheid vrije tijd. d) Landbouwverbreding Binnen

de

land-

en

tuinbouwsector

wordt

steeds

vaker

gestreefd

naar

een

inkomensdifferentiatie. Vandaar dat veel boerderijen nu ook uitpakken met hoeveproducten die gepromoot worden bij de talrijke recreanten. e) Nieuwe economische dragers Er is een groeiend besef van het economisch belang van toerisme en recreatie. Steeds meer regio’s beschouwen ze als een belangrijke economische factor of zelfs als een nieuwe economische drager en investeren er ook in. f) Toenemende individualisering Een consument stelt steeds hogere kwaliteitseisen en wil kunnen kiezen uit een zo divers mogelijk aanbod. Daarenboven wil de consument ook zelf kunnen beslissen. Hij wil zelf zijn pakket samenstellen en wil naast kant-en-klare arrangementen ook flexibele modules. Ondermeer fietsen wandelnetwerken spelen hierop in. In plaats van lussen met een vast begin- en eindpunt, ontwikkelt men netwerken waar de recreant zelf zijn route kan uitstippelen naargelang zijn individuele wensen. Aanbieders van toeristisch-recreatieve voorzieningen spelen in op deze vraag door verschillende activiteiten te clusteren. Op die manier kunnen ze hun aanbod vergroten en hun kosten minimaliseren. Door deze bundeling van activiteiten kan de aandacht van de consument langer vastgehouden worden en is er voor ieder waar wils. 2.8.1.3

Sociaal culturele ontwikkelingen

a) Groeiend gezondheidsbewustzijn Een goede gezondheid wordt gezien als de absolute voorwaarde voor geluk. Gezondheid is een uitermate belangrijke markt, waarbij de nadruk in de toekomst zal verschuiven van de zogenaamde hardware naar software. Hiermee wordt bedoeld dat er meer aandacht komt voor emotionele en spirituele zorg en ook in mindere mate voor zwembaden, sauna’s en fitness. De gezondheidsindustrie van de toekomst zal zich dus vooral richten naar wellness in de brede zin van het woord.


80

Het belang dat aan gezondheid wordt gehecht, stijgt met het ouder worden van de bevolking. Vijftigers en zestigers doen al het nodige om zo lang mogelijk jong, gezond en fit te blijven. b) Toenemende vraag naar omgevingsrecreatie De stijgende belangstelling voor recreatiemogelijkheden in de onmiddellijke woonomgeving hangt samen met de afname en de versnippering van de vrije tijd van de jong actieven (snel even gaan joggen, een korte fietstocht of een ommetje met de hond). Daarnaast is een steeds groter wordende groep ouderen op de woonomgeving aangewezen omwille van mobiliteits- of gezondheidsredenen. Vandaar het belang van randstedelijk groen (oa speelbossen, stadsrandbossen) dat vlot en verkeersveilig bereikbaar is. c) Aandacht voor het “beleven” Het “fietsen om te fietsen” en het “wandelen om te wandelen” maken plaats voor een actievere en bewuste beleving. De recreant gaat vanuit deze optiek planmatiger met zijn tijd om. Musea en tentoonstellingen worden interactief en participatief. De bezoeker wordt actief ingeschakeld in een totaalbeleving. Men spreekt ook over “edutainment”. Men voelt zich betrokken bij de activiteiten en men wil het gevoel hebben iets unieks meegemaakt te hebben. Het aspect “beleven” hangt samen met emotie, fascinatie, uitdaging, avontuur en breken met routine. Maar de beleveniseconomie maakt ook dat de consument snel is uitgekeken op attracties en telkens weer iets anders, snellers en beters wil. d) Natuur en cultuur Natuur en landschap spelen een steeds belangrijkere rol bij de vrijetijdsbesteding. Niet alleen als decors maar ook als gebruiksruimte voor diverse vormen van recreatie. Hoe meer afgelegen, hoe stiller, woester en meer ongeschonden, hoe beter. Ook de belangstelling voor natuurobservatie en geleide natuurwandelingen neemt toe. Daarnaast blijkt een grote bekommernis om de kwaliteit van het milieu: stilte, zuivere lucht en schoon water, geen zwerfafval. Er is behoefte aan creatieve, natuurvriendelijke vrijetijdsbesteding en aan minder gestructureerde vormen van recreatie. Er is ook stijgende vraag naar authenticiteit bij de consument. Dit wordt weerspiegeld door het feit dat er steeds meer consumenten de verbreking van de band tussen de consument en producent als een gemak ervaren en een groeiende interesse tonen voor authentieke voedingsproducten met rechtstreekse verkoop op de hoeve. e) Kwaliteit Toeristen en recreanten worden steeds meer kritische consumenten, met een hoger opleidingsniveau en veel aandacht voor de fysieke en geestelijke ontwikkeling. Het kwaliteitsaspect wordt daarbij uiterst belangrijk. De recreant is bereid meer geld uit te geven


81

voor een dienst of product, maar verwacht dat de kwaliteit daarvan dan ook onberispelijk is. Kwaliteit heeft zowel betrekking op logies, dienstverlening, infrastructuur als op het landschap. 2.8.1.4

Technologische ontwikkelingen

a) Beschikbaarheid van informatie De opmars van het Internet is niet te stuiten. Meer dan 56% van de Vlamingen beschikt inmiddels over een internetaansluiting (N.I.S., 2006). Hierdoor is ook informatie over recreatieve activiteiten en voorzieningen permanent en snel beschikbaar. Het Internet wordt steeds meer een complementair medium voor de televisie. b) Technologisch innovaties Hoewel de internethype voorbij is, is de digitale revolutie nog lang niet ten einde. Technologiesering staat tegenwoordig voor digitalisering en miniaturisering. Maar ook vernieuwingen inzake biotechnologie en duurzame technologie (milieuvriendelijke energie, waterstoftechnologie) en de integratie van verschillende technologieën staan ons nog te wachten. In 2005 en in 2006 verkozen de lezers van De Standaard de draagbare GPS tot ‘Product van het Jaar’. Dit toestel opent nieuwe mogelijkheden voor recreatieve toepassingen. Eind 2006 beschikte één op de tien Vlamingen over een GPS-toestel. De verkoop van nieuwe toestellen lag in 2006 drie keer hoger dan in 2005. Ook nieuwe beeldschermtoepassingen op de mobiele telefoon (cf iPhone van Apple) zien het licht. De razendsnelle evolutie van de digitale technologie zal een belangrijke impact hebben op de manier waarop wordt gerecreëerd in de toekomst. c) Communicatie De communicatietechnieken evolueren razendsnel en maken dat er meer en sneller gecommuniceerd wordt. België telt nu bijna 9,5 miljoen GSM-gebruikers. In 2006 werden in ons land 4,3 miljoen gsm’s verkocht. E-mail en gsm met sms- en WAP-toepassingen zorgen voor een inflatie aan nieuwsuitwisseling, die tegelijkertijd ook steeds oppervlakkiger wordt. De gsm van de toekomst is niet enkel telefoon maar ook gps, muziekspeler en TV. 2.8.1.5

Ruimtelijke ontwikkelingen

a) Vervaging stad-land De relatie tussen stad en land is aan het veranderen. Traditioneel stedelijk functies zoals wonen, economische bedrijvigheid, dienstverlening zijn uitgewaaierd over een diffuser en ruimer gebied. Wanneer men deze realiteit onder ogen ziet en er tracht op in te spelen, streeft men niet langer naar een denkbeeldige wereld van compacte drukke steden in een


82

idyllisch, bucolisch platteland, maar zoekt men naar oplossingen voor een ruimtelijk inrichting die aansluit bij de maatschappelijke ontwikkelingen. De thematische invullingen en de te gebruiken schalen zijn variabel en afhankelijk van de plek, het thema of het gezichtspunt waarmee men naar de stedelijkheid kijkt. Op die manier wordt verhinderd te vervallen in stereotiepe benaderingen die de tegenstelling tussen het stedelijk gebied en het buitengebied bestendigen. b) Medegebruik Door een toenemend gebrek aan open ruimte is er steeds meer vraag naar een multifunctioneel gebruik van de ruimte. Op het platteland uit dit zich onder de vorm van recreatief medegebruik van het buitengebied. Grond en boerderijen verliezen gedeeltelijk hun agrarische functie. In de plaats daarvan komt ruimte voor talloze producten en diensten zoals hoeveverkoop, overnachtingsmogelijkheden, routearrangementen,…

2.8.2

Recreatieve trends

De hierboven geschetste maatschappelijke ontwikkelingen vertalen zich in specifieke trends in het recreatiegedrag. We sommen er enkele op. a) Recreatie in het algemeen •

Het aanbod aan collectieve recreatiegebieden met veel groen en water wordt aangevuld

met

meer

op

individuele

beleving

gerichte

recreatiemogelijkheden:

skeelerbanen, fietscrossterreinen, skipistes e.a. •

De toekomstige ouderen zullen zeer vertrouwd zijn met wat de vrijetijdsindustrie te bieden heeft en zullen meer recreëren dan de ouderen van vandaag. Zij vormen ook de eerste generatie ouderen die bekend is met de moderne informatica- en communicatietechnologie.

•

Toenemende belangstelling voor tafelen/drinken en couleur locale.

•

Sterk groeiende belangstelling voor zachte recreatievormen in een groene omgeving. Het wandelen, en vooral het fietsen worden steeds populairder.

•

Vrijheid en creativiteit staan voorop. Recreanten laten zich niet enkel meer leiden over vastgelegde routes, ze willen startplaats en traject voortaan zelf bepalen. De knooppuntennetwerken

die

zowel

voor

wandelaars

als

voor

fietsers

werden

ontwikkeld, spelen hier handig op in. •

Inspanningen worden geleverd voor het ontwikkelen van recreatieve producten voor personen met een beperking: paden voor rolstoelgebruikers, bewegwijzerde paden voor blinden en slechtzienden, scootmobielroutes, rolstoelwandelnetwerk Heuvelland e.a.


83

•

Er is een groeiende belangstelling voor allerlei recreatievormen op de boerenbuiten: maïsdoolhoven, boerengolf, boerendarts (vogelpik met een riek), discogolf (in zo min mogelijk worpen met een frisbee naar een metalen mand een parcours afleggen) e.a.

•

Nieuwe vervoermiddelen verschijnen en verdwijnen vaak ook weer: de Segway (een zelfbalancerend tweewielig vervoermiddel voor voetgangers op batterijen) en de Wheelman (een soort mini-motorfiets zonder zadel en stuur)

•

De combinatie recreatie/openbaar vervoer wint aan betekenis: Groene Haltewandelroutes van Natuurpunt en BTTB, de uitgave van treinwandelfolders (GR-paden en NMBS), onderzoeken naar ketenmobiliteit aan de Kust, transferia voor het overstappen van auto of openbaar vervoer op fiets e.a.

b) Overnachten en verblijven: •

Er is een toenemende belangstelling voor (korte) verblijven of uitstappen in een rustige, kwalitatieve plattelandsomgeving. Het plattelandstoerisme zit in de lift.

•

De belangstelling voor het klassieke kamperen neemt af. Dit heeft te maken met veranderende consumenteneisen en met de concurrentie van andere verblijfsvormen zoals tweede verblijven. Wie wel nog kampeert, vraagt meer ruimte en comfort. Daartegenover staat wel een toename van de belangstelling voor hoeve-, en natuurkamperen: individueel, rustig, natuurlijk en kleinschalig. Ook de vraag naar ruimte voor bungalows, vakantiehuizen en hotelaccommodatie neemt toe.

c) Betreffende de recreatievorm wandelen: •

Wandelen zal naar verwachting de komende jaren in populariteit licht stijgen. Dit heeft vooral te maken met de vergrijzing van de bevolking

d) Betreffende de recreatievorm fietsen •

De fietsenmarkt evolueert razendsnel. In Nederland is de mountainbike helemaal uit (nog slechts 3 % van het aantal verkochte fietsen in 2007 tegenover 15 % in 1999). Ook in Vlaanderen heeft deze fiets wat aan belangstelling ingeboet. Wie er wel een koopt, kiest meteen voor een gespecialiseerd model. Twee jaar geleden is in Nederland de opmars van de ouderwetse ‘omafiets’ begonnen en nu is de Beach Cruiser of Chopper uit Californië zeer in trek: een eenvoudige fiets met een hoog stuur, breed zadel, dikke banden en opvallend gelakt kader. Om mee op te vallen op strand en dijk. Koersfietsen verkopen ook als zoete broodjes. Daar zit het Tom Boonen-effect zeker voor iets tussen. Intussen wordt de markt overspoeld door goedkope, vaak onveilige en in China gefabriceerde fietsen via supermarktketens. In Nederland wordt 1 op de 4 fietsen gekocht in de supermarkt. De fiets wordt een wegwerpartikel. Anderzijds investeren steeds meer vijftigers in een degelijke toerfiets van grote merken als Trek of Koga Myata. En ook de belangstelling voor het elektrisch


84

fietsen neemt toe. Nieuwste snufjes op de fietsenmarkt zijn de naafdynamo, de ondoordringbare fietsband en de fiets-GPS. •

Klassieke fietsroutebeschrijvingen lijken hun beste tijd te hebben gehad. Het Landelijk Fietsplatform Nederland doekt haar lusvormige fietsroutes met beschrijving op en vervangt deze door knooppuntennetwerken. Ook de topogidsen van de LF-routes worden niet langer uitgegeven en worden vervangen door een routeplanner op het internet.

e) Paardrijden •

Naast de beroeps- en quasi professionele paardensport (o.a. wedrennen) ontwikkelt het

paardrijden

zich

van

een

sportieve

ontspanning

tot

een

zelfstandige

openluchtrecreatieve activiteit. f) Joggen •

Onder impuls van het Start-to-Run programma blijft de joggingrage aanhouden en ontstaat de nood aan gestructureerde joggingparcours (b.v. met afstandsaanduidingen en schokvrije ondergrond). Ook de belangstelling voor het lopen van grotere afstanden zoals marathons zit in de lift.

g) Avontuurlijke sporten •

Avontuurlijke

natuur

zit

in

de

lift:

natuurspeelplaatsen,

struinnatuur,

waterspeelplaatsen, de Ruige Routes van Staatsbosbeheer in Nederland, … •

Behoefte aan prikkels en risicoloos avontuur en aan natuuractiviteiten met een grensverleggend karakter: klimmen (indoor, outdoor), mountainbiken, duiken (open water, indoor duiktanks), survivaltochten e.a.

•

Nieuwe recreatieve routestructuren spelen in op zintuiglijke gewaarwordingen en avontuur:

boomkroonpaden,

klompenpaden,

laarzenpaden,

blote

voetenpaden,

avonturenparcours e.a. •

De hang naar avontuur en niet-alledaagse belevenissen verklaart de opmars van spectaculaire recreatievormen en sporten zoals paramotoren en Extreme Croquet. Het rijden met trikes en quads zit sterk in de lift. Jaarlijks worden in Vlaanderen ruim 4.000 nieuwe quads en bijna honderd nieuwe trikes ingeschreven. Sport wordt lifestyle.

h) Nieuwe technologieën •

De opmars van de GPS is niet meer te stuiten. De GPS wordt steeds compacter, handiger in gebruik en goedkoper. Recreatieve routes kunnen tegenwoordig worden gedownload van het internet op de GPS, kant-en-klare GPS-gestuurde fietstochten worden ontwikkeld. Toerisme Limburg introduceerde in 2005 de Verhalenfluisteraar,


85

een combinatie van GPS, audio en video die je begeleidt tijdens het fietsen en via beeld en klank informeert over wat er onderweg te beleven valt. Geocaching of schatten jagen via GPS is een van de nieuwste trends. •

Nieuwe technologie inzake communicatie wordt toegepast in de recreatieve sector. Een nieuwe service van Aktivia maakt het mogelijk om het wandelaanbod in je regio op te vragen via sms. In Heuvelland staan luisterzuilen in het landschap die uitleg verschaffen over cultuur en landschap. Middelkerke broedt op een plan om digitale informatiezuilen te plaatsen in de polders. In een aantal grotere steden kun je een stadswandeling maken en op bepaalde plaatsen informatie opvragen via je GSM.

•

Nieuwe informatietechnologieën beïnvloeden de tijdsbesteding en het recreatiegedrag. Jongeren kijken b.v. thuis via een webcam of de golven op zee hoog genoeg zijn om te gaan surfen. Via fietsrouteplanners op het internet kun je zelf een fietsroute selecteren op basis van afstand, moeilijkheidsgraad en startplaats. Routes kunnen worden uitgeprint of gedownload.


86

DEEL 2: DIAGNOSE 1

SWOT - ANALYSE

Op basis van de inventarisatie kan een SWOT-analyse opgemaakt worden. Hierin wordt het huidige toeristisch-recreatief aanbod geëvalueerd. Er wordt een onderscheid gemaakt in interne factoren (sterktes en zwaktes) en invloeden van buitenaf (kansen en bedreigingen)

•

Grootste

bosgebied

in

West-

Vlaanderen waarvan veel openbaar en toegankelijk •

Gevarieerd en uitgestrekt landschap

•

Sterk historisch kader (heide, veld, Gelegen

dichtbij

grote

Toeristisch recreatief kader en aanbod •

door

grote

kanaal) Veel

groen

is

in

privaat

bezit

(kasteelparken, dreven,…) •

toeristische

Weinig

structuur

en

beperkte

gezamenlijke communicatie door de

trekkers zoals Brugge, Gent en de

verschillende terreineigenaars •

kust

Versnippering

lijninfrastructuur (wegen, spoorweg, •

ontginningsstructuur, kastelen,…) •

Zwaktes

Sterktes

Toeristisch recreatief kader en aanbod

Veel

storende

infrastructuur

en

landschapselementen • Externe ontsluiting •

Externe ontsluiting

Bulskampveld vanuit

alle

is

goed

bereikbaar

richtingen

Voldoende

parkeergelegenheid

•

via

autosnelwegen en secundaire wegen •

Gebrek aan stilte Slechte ontsluiting via het openbaar vervoer buiten de schooluren

•

en

De ontsluiting voor fietsers vanuit de omliggende steden is onveilig en

relatief lage parkeerdruk

weinig

aantrekkelijk

(weinig

fietspaden en sluipverkeer) •

Geen kwaliteitsvolle fietsenstallingen in het hele gebied


87

Interne ontsluiting •

Interne ontsluiting

Het gebied is sterk doorsneden door verschillende

wandel-

fiets-

•

en

Veel

paden zijn

meest

natuur

ruiterpaden. •

De

merkwaardige

zijn

stukjes

slechts

beperkt

toegankelijk openbaar

en

dus

•

toegankelijk

De

wegen

zijn

toegankelijk

weinig

voor

tot

niet

kinderwagens,

rolstoelen,… en in bepaalde natte periodes ook moeilijk toegankelijk voor wandelaars •

Veel private wegen/bebording

•

Verkeersonveiligheid in het gebied (sluipverkeer)

Onthaalinfrastructuur • •

Modern uitgebouwd bezoekerscentrum

Onthaalinfrastructuur •

Bezoekerscentrum

van

de

streek

in het centrum van Bulskampveld

profileert zich voorlopig nog niet als

Elk domein heeft (eigen) infoborden

dusdanig

en verschaft informatie

•

Openingsuren

van

bezoekerscentrum

zijn

het niet

altijd

aangepast aan de behoeften van de recreanten. •

Het

bezoekerscentrum

is

slecht

bereikbaar voor fietsers •

Grote

verscheidenheid

aan

huisstijlen en informatie Verblijfsinfrastructuur •

Aanbod aan gezellige en kleinschalige

Verblijfsinfrastructuur •

logies •

Aanbod aan huurvakantiewoningen

Algemeen tekort aan logies in de omgeving van Bulskampveld

•

Geen trekkershutten in het (ruime) studiegebied, ook niet langs de LFroute aan het kanaal.

•

Geen kampeermogelijkheden

•

Weinig

mogelijkheden

voor

(jeugd)groepen. Reca-voorzieingen •

Enkele centraal en goed gelegen reca-

Reca-voorzieingen •

voorzieningen

Een

algemeen

bereikbare

en

recreatiegebieden

tekort dicht

aan bij

gelegen

voorzieningen •


Openingsuren van reca

88

goed de reca-

Toeristisch-recreatieve randinfrastructuur •

Toeristisch-recreatieve randinfrastructuur

Het provinciedomein is goed uitgerust qua

•


randinfrastructuur

in het hele gebied. Indien ze er zijn,

(banken,

zijn ze van zeer slechte kwaliteit. •

schuilhut,…)

Zeer weinig fietsenrekken te vinden

Buiten het provinciedomein zijn er zeer weinig voorzieningen

•

Weinig

rustplaatsen

langs

het

fietsnetwerk Recreatief aanbod • •

Recreatief aanbod

Er is een groot routeaanbod voor de

De

verschillende

verschillende zachte recreatievormen

komen

Uitgebreid aanbod aan georganiseerde

conflict

wandeltochten,

fietstochten

mountainbiketochten

in

en

•

het

studiegebied •

•

op

recreatievormen

sommige

stukken

De verschillende routes overlappen elkaar voor grote stukken

•

Weinig

doelgroepgerichte

De Kijk Uit in Beernem heeft een

voorzieningen

voor

kinderen

aanbod aan avontuurlijke sporten en

personen met een beperking

watersporten •

Goed uitgeruste jachthaven op het Kanaal Gent-Oostende in Beernem


in

89

of

Toenemende aandacht voor recreatie bij de verschillende actoren

•

Toenemend

draagvlak

Bulskampveld

door

rond diverse

overlegstructuren en projecten

Bedreigingen

Kansen

•

• • •

door

Door het toevoegen van attracties

o

Natuurinrichting

•

Verdere privatisering

o

Leader

•

Weinig

kan de recreatieve druk in bepaalde deelgebieden te hoog worden

Toenemende

openstelling

draagvlak

voor

grensoverschrijdende samenwerking van

op toeristisch-recreatief vlak tussen gemeentes en overheden

natuurgebieden door Natuurpunt van

2

verschillende eigendomsstructuur

Landinrichting

•

publiek-private

•

De landen tuinbouwsector is op zoek

•

Toename

van

lawaaierige,

gemotoriseerde sporten.

naar verbreding van de activiteiten (hoeveproducten, logies,…)

Het sluiten van overwegen door de NMBS

samenwerking.

•

versnippering

o

Komst van het wandelnetwerk

•

Grote

Wandelnetwerk

Mogelijkheid

gebied:

provincies en 5 gemeentes

o

•

•

Grensoverschrijdend

•

Bekendheid

van

het

provinciaal

Economisch potentieel: economische

domein kan een rem zijn op de

ontwikkeling en tewerkstelling

eenvormige communicatie van het volledige gebied •

Concurrentie

met

bestemmingsgebieden

andere in

eigen

provincie en buiten West-Vlaanderen •

Toename

van

de

verkeersonveiligheid in het gebied •

Vandalisme vervuiling in openbare domeinen


90

2

PROBLEEMFORMULERING

2.1

Grote mentale en fysieke versnippering van het studiegebied

Bulskampveld is sterk versnipperd, zowel mentaal als fysiek. Fysiek door de diverse lijninfrastructuren, mentaal omwille van de diverse eigenaars van de openbare en private delen. De scheiding door de lijninfrastructuren zorgt ervoor dat de recreatieve mogelijkheden enigszins beperkt zijn en dat de mogelijkheden om nieuwe verbindingen te creëren schaars zijn. De mentale versnippering heeft 2 gevolgen. Enerzijds is het hierdoor moeilijk om gezamenlijke acties rond recreatie en andere sectoren te ondernemen, zonder uitgebreid overleg met alle actoren die actief zijn in het gebied. Elke betrokkene heeft z’n eigen prioriteiten en beleidsdoelstellingen die men steeds in de mate van het mogelijke moet respecteren. Anderzijds wekt dit ook verwarring op voor de consument. Doordat elke betrokkene het eigen gebied op een eigen manier uitbouwt en promoot, ziet de recreant letterlijk het bos door de bomen niet meer en is de structuur in het gebied snel zoek. Het studiegebied, dat historisch als één groot geheel wordt gezien, is in de hoofden van de recreant versnipperd tot allerlei afzonderlijke gebiedjes. Hierdoor heeft het tot op vandaag nog niet de bekendheid als recreatief bestemmingsgebied, die het verdient.

2.2

Gebrekkige externe ontsluiting met openbaar vervoer en fiets

Het gebied is perfect ontsloten voor autoverkeer, alleen de geleiding naar de parkings kan op bepaalde plaatsen nog beter worden georganiseerd. De ontsluiting met het openbaar vervoer is

eerder

ondermaats

voor

recreatieve

doeleinden

aangezien

er

geen

regelmatige

busverbinding is tussen de omliggende gemeentes en het studiegebied, tenzij met de belbus. De ontsluiting per fiets is onveilig. Op de diverse grotere wegen ontbreken fietspaden en ook op andere wegen is het niet altijd veilig rijden omwille van sluipverkeer. De landbouwwegen kruisen regelmatig met grotere wegen, met een aantal gevaarlijke oversteken tot gevolg.

2.3

Problemen in verband met interne ontsluiting

Binnen het studiegebied gelden dezelfde verkeersproblemen als buiten het studiegebied. Het hele gebied is sterk dooraderd door autowegen, waardoor de rust soms ver te zoeken is. Fietsers moeten vele wegen delen met het autoverkeer, wat minder aangenaam en minder veilig is.


91

De ontsluiting van de parkings werkt een deel van het sluipverkeer in de hand. Zo wordt de parking Driekoningen afgeleid via de Heirweg en worden bezoekers van parking Aanwijs via de Heirweg doorverwezen naar de parking Driekoningen. Daarnaast is de interne ontsluiting ook voor wandelaars niet altijd even aangenaam. Regelmatig stoot men op private dreven en de paden zijn niet altijd in even goede staat, vooral na periodes van regen. Andere recreatievormen zoals paardrijden of mountainbiken zijn hiervoor verantwoordelijk, maar ook de onderhoudsvoertuigen laten diepe sporen na die achteraf niet onmiddellijk hersteld worden.

2.4

Onvoldoende (gestructureerde) onthaalinfrastructuur

Er is heel wat onthaalinfrastructuur aanwezig in het studiegebied, onder de vorm van een professioneel ontworpen bezoekerscentrum en heel wat infoborden en infofolders. Deze onthaalinfrastructuur voldoet momenteel echter niet steeds aan de behoeften van de recreanten en is onvoldoende gestructureerd. Het fietsnetwerk loopt niet langs het bezoekerscentrum en de bereikbaarheid ervan met de fiets is moeilijk. Daarnaast zijn de openingsuren niet eenduidig en is het niet altijd open op recreatieve topmomenten. Ook speelt het bezoekerscentrum zijn rol als infocentrum van de streek voorlopig niet uit, maar fungeert het hoofdzakelijk als educatief centrum. Omwille van de diverse eigenaars en beheerders, heeft elk gebied zijn eigen huisstijl, die ook wordt doorgetrokken in de infoborden en onthaalfolders. Hierdoor lijkt er in het hele gebied een wirwar van huisstijlen, infoborden en wandelroutes te bestaan, zonder dat er door iets of iemand een overzicht of structuur in wordt geschapen. Het hele studiegebied krijgt zo een rommelige indruk waarin de recreant die op zoek is naar rust, het noorden dreigt kwijt te raken..

2.5

Gebrek aan kwalitatief aanbod voor routegebonden recreatie

Er is een zeer groot aanbod aan routegebonden recreatie in en rond Bulskampveld, en dat voor verschillende recreatievormen. De kwaliteit en overzichtelijkheid van het aanbod is wel voor verbetering vatbaar. Op gebied van wandelen is er een tekort aan een overzichtelijk aanbod aan sterke thematische wandelingen. Voor fietsen zijn er een aantal noodzakelijke missing links, zoals de link doorheen en in het noorden van het provinciedomein LippensgoedBulskampveld. Ook is er voor alle recreatievormen nood aan kwaliteitsvolle rustplaatsen. Wat paardrijden betreft is er nood aan minstens één kwaliteitsvolle route die goed onderhouden wordt, dit om te vermijden dat men andere oorden of paden gaat opzoeken. Ook voor mountainbikers geldt hetzelfde. Bovendien moet ingespeeld worden op nieuwe technologieën en tendensen om het aanbod up to date, aantrekkelijk en origineel te houden.


92

2.6

Tekort aan toeristisch-recreatieve trekkers

Het provinciedomein Lippensgoed-Bulskampveld trekt reeds heel wat bezoekers, dit in tegenstelling tot andere gebieden die deel uitmaken van het studiegebied. Hier liggen dan ook alle

comfortvoorzieningen

gebundeld,

zoals

een

cafetaria,

speeltuin,

kruidentuin,

wagenmuseum en bezoekerscentrum. Ondanks dit mooie aanbod, ontbreekt hier een echt origineel en modern aanbod dat ook de komende decennia bezoekers kan blijven boeien. Ook in de andere deelgebieden, waar het aanbod tot op heden volledig beperkt is tot routegebonden recreatie, is er nood aan een vernieuwend toeristisch-recreatief aanbod.

2.7

Weinig logies- en recavoorzieningen

Het tekort aan recavoorzieningen situeert zich vooral ter hoogte van de openbare groendomeinen. Hier is er een tekort aan cafés en restaurants die vlakbij deze gebieden gelegen zijn en ook open zijn op recreatief interessante momenten. Momenteel is het aangewezen om zelf voldoende eten en drinken mee te hebben tijdens een lange wandeling doorheen het gebied, tenzij je in de buurt van het provinciedomein LippensgoedBulskampveld blijft. In elke dorpskern zijn er wel voldoende cafés en restaurants. Het tekort aan logies is algemeen voor het hele gebied. Vooral trekkers en jeugdgroepen worden hier aan hun lot overgelaten. Voor trekkers is er in het hele studiegebied geen enkele camping of trekkershut aanwezig, ook al doorkruisen 3 lange afstandsroutes het gebied. Voor jeugdgroepen is er een kampeerweide in het provinciedomein Lippensgoed-Bulskampveld, maar voorlopig ontbreken hier nog een aantal aangepaste voorzieningen zoals een sanitair blok, een kampvuurplaats en toegankelijke speelruimte. Daarnaast is er ook nood aan extra jeugdlogies voor scholen en groepen aangezien er een groot educatief aanbod is in en rond het provinciedomein Lippensgoed-Bulskampveld.

2.8

Zwakke gezamenlijke communicatie en promotie van het studiegebied

Aangezien het studiegebied sterk versnipperd is op vlak van eigendomsstructuur, en diverse van die eigendommen in handen zijn van instellingen met een openbaar karakter (ANB, Natuurpunt,

Provincie)

wordt

er

regelmatig

of

op

verschillende

plaatsen

hierover

gecommuniceerd, zij het elk afzonderlijk. Zo communiceert de Provincie West-Vlaanderen wel heel regelmatig over het provinciedomein Lippensgoed-Bulskampveld, maar niet over het gehele studiegebied. Naar de consument komt dit dus niet over als 1 gebied, en dit kan verwarring scheppen. Door de komst van het wandelnetwerk zal de eerste gebiedsdekkende kaart worden aangemaakt. De regio staat bij de toerist-recreant ook nog niet echt bekend als recreatief bestemmingsgebied, tenzij bij mensen uit de omgeving. Ook bij hen is vooral het provinciedomein Lippensgoed-Bulskampveld bekend.


93

DEEL 3: Doelstellingen 1

OP DE MARKT ZETTEN VAN HET TOERISTISCHRECREATIEF BESTEMMINGSGEBIED “BULSKAMPVELD”

Om “Bulskampveld” op de markt te zetten kunnen alle deelgebieden het best gebundeld worden in een “landschapspark”. Via dit toeristisch-recreatief concept kunnen reeds een aantal van de eerder geformuleerde problemen aangepakt worden. De grenzen van de verschillende deelgebieden vervagen en het historische Bulskampveld wordt deels herenigd. Ook creëert dit concept een draagvlak op het terrein bij alle betrokkenen. Om dergelijk landschapspark te creëren dienen ook volgende subdoelstellingen vervuld worden: •

Bepalen van een identiteit voor het gebied

•

Geven van structuur aan het gebied

•

Geven van inhoud aan het gebied

•

Optimaliseren van de externe bereikbaarheid en doorstroming

•

Uitbouwen en structureren van onthaalvoorzieningen

2

ONTWIKKELEN VAN EEN KWALITATIEF AANBOD VOOR ROUTEGEBONDEN RECREATIE IN “BULSKAMPVELD”

In een toeristisch-recreatief concept zoals een landschapspark is een kwaliteitsvol aanbod zeer belangrijk. Het reeds aanwezige aanbod voor routegebonden recreatie kan zeker nog een stuk kwaliteitsvoller worden uitgewerkt en vernieuwd worden. Hiervoor dienen volgende subdoelstellingen gerealiseerd te worden.

3

•

Versterken van het wandelaanbod

•


•

Creëren van een kwalitatief aanbod voor mountainbikers, ruiters en joggers

VERSTERKEN VAN HET TOERISTISCH-RECREATIEF PRODUCTAANBOD

De consument wordt steeds veeleisender en zoekt naar vernieuwing en kwaliteit. Het aanbod in het “landschapspark Bulskampveld” moet dan ook voldoen aan deze huidige en toekomstige eisen van de consument. Daarom moet het toeristisch-recreatief productaanbod


94

aangepast en versterkt worden. Er is ook ruimte voor bijkomende voorzieningen en originele accenten zoals speciale randinfrastructuur.

4

VERBETEREN VAN DE RECAVOORZIENINGEN EN OVERNACHTINGSMOGELIJKHEDEN

Bij een ontspannende activiteit hoort een hapje en een drankje, vandaar dat er in het concept van het “Landschapspark” hieraan voldoende aandacht moet worden besteed. Ook moeten er voldoende overnachtingsmogelijkheden zijn voor bezoekers die de streek voor meerdere dagen wensen te bezoeken en vooral voor jeugdgroepen en trekkers.

5

PROMOTEN VAN BULSKAMPVELD ALS TOERISTISCH-RECREATIEF BESTEMMINGSGEBIED

Wegens de verschillende eigenaars werd het studiegebied nog bijna nooit als geheel gepromoot bij het publiek Toch heeft men er alle voordeel bij om gezamenlijk te communiceren en een overzichtskaart te maken. Op deze manier is het voor de recreant veel gemakkelijker om zijn weg te vinden in het gebied. Zo worden de recreantenstromen meer gespreid

over

het

hele

landschapspark

en

beperkt

men

zich

niet

langer

tot

het

provinciedomein Lippensgoed-Bulskampveld. De promotie gebeurt zowel extern via een promotiestrategie die zich hoofdzakelijk richt tot de plaatselijke en Belgische bevolking, als intern door gestructureerde communicatie op het terrein. Dit alles moet ondersteund worden door een huisstijl.


95

DEEL 4 : Actiegerichte strategie 1

BULSKAMPVELD ONTWIKKELEN ALS RECREATIEF BESTEMMINGSGEBIED

1.1

Inleiding

Toeristisch-recreatief

kan

men

op

provinciaal

vlak

een

onderscheid

maken

tussen

herkomstgebieden, bestemmingsgebieden en verbindingsassen. (zie figuur)

Legende Herkomstgebied

Bestemmingsgebied

Potentieel bestemmingsgebied

Verbinding

Figuur

4:

Recreatieve

structuur

van

West-Vlaanderen

(bron:

Strategisch

beleidsplan

Openluchtrecreatie)

Herkomstgebieden zijn de belangrijkste bevolkingsconcentraties of stedelijke gebieden. Als herkomstgebied worden vooral grote stedelijke kernen zoals Brugge, Torhout, Tielt, Roeselare, Waregem, Ieper, Diksmuide en Kortrijk aangeduid. Bestemmingsgebieden daarentegen kunnen beschouwd worden als recreatieve kerngebieden of recreatielandschappen waar de bevolking uit de herkomstgebieden naartoe trekt om te “ontsnappen”. Het zijn ruimtelijk samenhangende regio’s met veel groen en aantrekkelijke landschappen, waar het rustig en veilig is, waar heel wat te beleven en te bezoeken valt en waar het aanbod aan recreatieve voorzieningen ruim en kwalitatief is. Het zijn gebieden die


96

voldoende groot zijn om er ten minste een halve dag te kunnen in wandelen en fietsen. Ze hebben een regionale tot internationale aantrekkingskracht. Momenteel zijn De Kust, de Zwinstreek, Heuvelland en de Ieperboog in West-Vlaanderen relatief bekend als recreatief bestemmingsgebied. Daarnaast zijn er nog een aantal gebieden die heel wat recreatieve potenties hebben, maar voorlopig nog niet zijn ontwikkeld of ingericht als recreatief kerngebied of bestemmingsgebied. “Bulskampveld” is daar één van. Daarnaast zijn er ook structuren die de herkomstgebieden met de bestemmingsgebieden moeten verbinden op een veilige en aantrekkelijke manier en zo het landelijk gebied ontsluiten. Dit zijn de zogenaamde verbindingsassen. Vooral het groen-blauwe netwerk aan jaagpaden en kanalen in West-Vlaanderen vormt een uitgebreid netwerk aan verbindingsassen. In het studiegebied vormt het kanaal GentOostende een grote verbindingsas tussen het stedelijk gebied van Brugge en het buitengebied rond Bulskampveld. Een andere as doorheen het studiegebied ontbreekt. Zoals vermeld in het Strategisch Beleidsplan voor het Brugse Ommeland, bestaat al een hele tijd de ambitie om een Regionaal Landschapspark te ontwikkelen in dit gebied. Deze ambitie werd reeds door verschillende actoren overgenomen. Ter promotie van het studiegebied als recreatief kerngebied zou dit een heel goed concept zijn. Door het bundelen van de verschillende bos- en veldgebieden tot één geheel wordt het gebied deels ontsnipperd en wordt de focus verruimd van het provinciedomein Lippensgoed-Bulskampveld naar de omliggende gebieden. Ook de dynamiek die dit zal teweegbrengen tussen de verschillende partners en eigenaars kan dit gebied ten goede komen. Daarnaast moet vooral gefocust worden op een kwaliteitsvolle inrichting en uitbouw van het studiegebied om het ten volle te kunnen positioneren als recreatief bestemmingsgebied voor recreanten uit de omliggende kernen, eigen provincie maar ook van buiten de provincie. Om dit gebied kwaliteitsvol in te richten en ten volle te kunnen positioneren als recreatief bestemmingsgebied zijn minimaal volgende acties noodzakelijk: •


•


•


•

Optimaliseren van de externe bereikbaarheid en doorstroming

•

Uitbouwen en structureren van onthaalvoorzieningen


97

1.2


1.2.1

Uitgangspunt

Bij het creëren van een landschapspark is het essentieel om een gebied te onderscheiden van andere gebieden door een eigen unieke identiteit. Het Zwin wordt automatisch gelinkt met zand, zee en natuur, Heuvelland met stevige hellingen en zo moet Bulskampveld gelinkt worden aan velden en bossen en een uitstekende ruimte om in te recreëren en om te bezoeken in de vrije tijd.

1.2.2

Naamgeving

In Vlaanderen zijn er nog geen afspraken gemaakt omtrent het gebruik van de namen Nationaal park, Regionaal park, Landschapspark,… met heel wat verwarring en een wildgroei aan namen tot gevolg. In afwachting van duidelijke afspraken omtrent de naamgeving van dergelijke toeristisch-recreatieve concepten, nemen we hier de naam “Landschapspark” over, zoals beschreven in diverse nota’s en beleidsplannen handelend over dit gebied. De reden hiervoor

is

dat

dit

park

gekoppeld

dient

te

worden

aan

natuur-,

bos

en

landschapsontwikkeling. Landschap verwijst naar het historische patroon van het gebied (velden, bossen, ontginning,…) en de meerdere functies van het open landschap in deze omgeving. Park wijst op de bundeling van de verschillende deelgebieden tot 1 geheel dat toeristisch-recreatief kan vermarkt worden. Daarnaast moet ook het landschapspark zelf een naam krijgen. De naam “Bulskampveld” ligt hier het meest voor de hand aangezien deze naam reeds een grote naambekendheid heeft en ook historisch correct is. Het nadeel aan de naam van “Bulskampveld” is dat deze naam sterk verwijst

naar

het

provinciedomein


De

naam

van

het

provinciedomein is lang en wordt in de volksmond meestal afgekort tot “Bulskampveld”. Momenteel linken de bezoekers deze naam dus enkel met het provinciedomein en is men zich niet bewust dat deze ook het ruimere gebied beslaat. Het wordt zeker een uitdaging om de naam “Bulskampveld” te linken men een ruimer gebied dan het provinciedomein. Extra inspanningen rond communicatie zullen dus nodig zijn. Ook het vereenvoudigen van de naam Lippensgoed-Bulskampveld tot “Lippensgoed” kan een optie zijn om verwarring te vermijden.

1.2.3

Huisstijl

Om de naam en het concept van landschapspark kracht bij te zetten en te positioneren is het heel belangrijk om op een éénduidige manier te communiceren naar externen en de inrichting van het landschapspark op een gelijkaardige manier uit te voeren. Dit wordt meestal gedaan door middel van een huisstijl. Een voorbeeld hiervan is de huisstijl van het Nationaal Park Hoge Kempen. Daar werd een huisstijl met logo’s ontwikkeld voor het Nationaal Park op zich, voor de toegangspoorten, bebording, enz. In alle externe communicatie wordt deze huisstijl


98

consequent gehanteerd. Ook in het “landschapspark Bulskampveld” is dit een goed idee. Op deze manier krijgt men ook naar buiten toe de perceptie dat alles één geheel vormt en wordt de versnippering op vlak van communicatie een heel stuk teruggedrongen. Elke eigenaar of beheerder heeft meestal een eigen huisstijl om te respecteren. Bij een voldoende sterke huisstijl in de onthaalpunten en de externe communicatie is dit geen probleem. De overkoepelende huisstijl dient minstens volgens volgende principes te worden toegepast: •

De onthaalpunten tot het “landschapspark Bulskampveld” worden éénvormig ingericht volgens de principes bepaald door de huisstijl

•

De promotie en communicatie van de diverse eigenaars en beheerders over het landschapspark gebeurt op een gelijkaardige en liefst gezamenlijke manier.

•

Binnen het respectievelijke gebied kan er nog steeds met de eigen specifieke huisstijl gecommuniceerd worden op voorwaarde dat men (op termijn) steeds naar het “landschapspark Bulskampveld” verwijst.

Voor het ontwikkelen van een huisstijl kan een promotiebureau of ontwerpbureau worden ingeschakeld. Zowel grafische als architecturale elementen zijn nodig om een goede huisstijl te ontwikkelen.

1.3


1.3.1

Uitgangspunt

Om de bezoeker richting andere deelgebieden aan te trekken is het belangrijk dat de structuur wordt voorgekauwd voor de bezoeker. Er moeten klemtonen worden aangebracht, elk gebied moet een kwaliteitsvol en afgelijnd aanbod krijgen en hierover moet ook duidelijk worden gecommuniceerd. Op deze manier weet de bezoeker welk aanbod en welk deelgebied het

best

overeenkomt

met

zijn

interesses.

Het

uitbouwen

van

kwaliteitsvolle

randinfrastructuur om deze structuur kracht bij te zetten is hierbij zeer belangrijk. Het aanbrengen van structuur in het aanbod is ook een goede hulp voor de bezoeker. Het landschapspark is te groot om op 1 dag te verkennen. Vandaar is het nuttig om de bezoeker op een gestructureerde manier doorheen het park te leiden en te verwijzen naar het aanbod dat hen het meest interesseert.

1.3.2

Begrenzing en afbakening van het gebied (kaart 16)

Om het gebied op de kaart te plaatsen en bezoekers of toevallige voorbijgangers ervan bewust te maken, is een duidelijke begrenzing van het landschapspark noodzakelijk. Niet alleen op papier moeten deze grenzen duidelijk vastgelegd worden, ook op het terrein kan men

deze

grenzen

duidelijk

communiceren.


Op

deze

manier

worden

bezoekers

of

99

voorbijgangers bewust van het aanbod. Zo kan men op de voornaamste toegangswegen naar het

gebied,

zowel

voor

fietsers

als

auto’s

borden

plaatsen

met

“Welkom

in

het

“landschapspark Bulskampveld”” en “U verlaat het “landschapspark Bulskampveld””. Deze borden worden vooral op de invalswegen voor het autoverkeer geplaatst, zoals de E40, de N370 en de N368. Indien mogelijk worden ze ook geplaatst op plaatsen waar het fietsnetwerk het gebied binnenkomt. Zo wordt dit optimaal gecommuniceerd aan een zo groot mogelijk groep passanten. De begrenzing van het “landschapspark Bulskampveld” is deels verschillend van de afbakening van het studiegebied. Het gebied in Oost-Vlaanderen, dat niet behoort tot het studiegebied wordt wel opgenomen in het landschapspark omwille van de spie die het vormt in het gebied en het feit dat het gebied gelijkaardig is aan het West-Vlaamse deel.

1.3.3

Selecteren van deelgebieden met een specifieke klemtoon (kaart 19)

Het landschapspark kan nog verder ingedeeld worden in deelgebieden. Bij de selectie ervan wordt in mindere mate rekening gehouden met de eigendomsstructuur, maar het zijn gebieden die gevoelsmatig of rationeel een grotere samenhang met elkaar hebben dan andere deelgebieden. Daarnaast wordt er ook rekening gehouden met recreatieve zonering. Kwetsbare gebieden mogen niet te druk bezocht worden en het aanbod moet hier dan ook aan aangepast worden. In deze studie stellen we volgende opdeling voor. 1.3.3.1

Deelgebied 1: provinciedomein Lippensgoed-Bulskampveld – domeinbos Vagevuurbossen en omgeving Wildenburg

Eén gebied vormt momenteel het centrum van het studiegebied, heeft een grotere recreatieve draagkracht dan andere delen en de beste onthaalvoorzieningen, nl het provinciedomein Lippensgoed-Bulskampveld. Het is dan ook evident dat het landschapspark ook voornamelijk hierrond gestructureerd zal worden. Daarnaast vormen ook de Vagevuurbossen en de regio rond Wildenburg een landschappelijke en recreatieve eenheid met het provinciedomein. Getuige hiervan is het drevenpatroon dat op veel plaatsen gewoon doorloopt, zoals bijvoorbeeld over de N370. In deze regio zijn de bossen nog zeer duidelijk aanwezig, afgewisseld met heide en veld en het herkenbare drevenpatroon. Dit deelgebied is dus een goede weerspiegeling van de ontginningsgeschiedenis. Ook naar recreatief medegebruik zijn de mogelijkheden zeer groot. Veel dreven zijn openbaar en het toegankelijke gebied is zeer uitgestrekt. Dit wordt dan ook het centrum van het landschapspark met het grootste aanbod voor de bezoekers. 1.3.3.2

Deelgebied 2: Gulke Putten en Sint-Pietersveld

Een tweede deelgebied, dat een duidelijke breuk in het landschap vormt ten opzichte van het eerste deelgebied, is het Sint-Pietersveld. Het is zeer specifiek en het landschap is er zeer


100

merkwaardig met de zendmasten, de authentieke veldbegroeiing en de verlaten gebouwen. Door het erkennen van de waarde en uniciteit van het gebied, kan een impuls gegeven worden, die pleit voor een grondige aanpak en positionering van het gebied met een toekomstperspectief voor de leegstaande gebouwen. 1.3.3.3

Deelgebied 3: Bossnippers Wantebeek, Schuurlo, Blekkerbos, Hoogveld

Richting Doomkerke, Kruiskerke en Maria-Aalter liggen er verschillende bossnippers die slechts beperkt toegankelijk zijn. Ze zijn sterk versnipperd door allerlei druk bereden landbouwwegen, landbouwgrond en de grens met Oost-Vlaanderen. Het is moeilijker om de illusie te creëren dat men eindeloos door bos en veld kan dwalen. De Wantebeek is hier de verbindingsas tussen de verschillende bossnippers op West-Vlaamse grondgebied en daarom biedt deze belangrijke potenties om de verschillende delen met elkaar te verbinden. Het gebied is minder geschikt om de uitgesproken natuurliefhebber en rustzoeker aan te trekken. Fietsers, mountainbikers komen hier beter aan hun trekken, mits een meer uitgebreid aanbod in de toekomst. De

mooie dorpskern van

Doomkerke vormt wel een interessante

aantrekkingspool. Hier kunnen een aantal onthaalvoorzieningen uitgewerkt worden. Een uitgebreid recreatief-toeristisch aanbod is niet haalbaar in dit deelgebied. 1.3.3.4

Deelgebied 4: Kampveld, Rooiveld, Papenvijvers

Kampveld, Rooiveld en de Papenvijvers behoort eveneens tot het historische Bulskampveld. Momenteel ligt het sterk versnipperd van de rest van het “Landschapspark Bulskampveld”, vooral door het ontbreken van rechtstreekse (recreatieve) wegen in de richting van het “provinciedomein Lippensgoed-Bulskampveld”. Dit gebied laat echter toe dat ook bewoners van Oostkamp gemakkelijker kennis kunnen maken met het Landschapspark “LippensgoedBulskampveld”. Het ontwikkelen van een goede recreatieve verbinding tussen dit deelgebied en de rest van het landschapspark is wel absoluut noodzakelijk. 1.3.3.5

Deelgebied 5: Kanaalzone

Het kanaal heeft een heel belangrijke recreatieve functie. Niet alleen vormt dit de recreatieve verbindingsas met de omliggende gebieden, ook biedt ze recreatieve mogelijkheden die er in de rest van het landschapspark niet zijn. Hier zijn alle voorzieningen voor waterrecreatie gebundeld. Daarnaast liggen hier voorlopig ook de enige voorzieningen voor avontuurlijke sporten, aangeboden door de private onderneming “De Kijkuit”. Ook al heeft dit gebied zeer specifieke klemtonen die niet overeenstemmen met de rest van het landschapspark, toch is het zinvol om dit gebied hierin op te nemen. Precies de variatie kan een sterkte zijn.


101

1.4


1.4.1

Uitgangspunt

Naast een duidelijke structuur heeft de recreant ook behoefte aan duidelijk afgelijnde thema’s zodat men weet wat te verwachten bij een bezoek aan het “landschapspark Bulskampveld”. Meestal zijn dit thema’s die voortvloeien uit het verleden, de natuur, verhalen uit de regio, bijzonder erfgoed,… Er zijn 3 grote thema’s aanwezig als rode draad doorheen het studiegebied. Ze kunnen opgesplitst kunnen worden in diverse subthema’s. Deze scheiding is uiteraard niet absoluut, aangezien de verschillende thema’s ook een heel aantal raakpunten hebben. •

Ontginningsgeschiedenis

•

Natuurgebieden

•

Historisch en bouwkundig erfgoed

Aan deze thema’s kunnen diverse verhalen gekoppeld worden, die allen in verband zijn te brengen met deze hoofdthema’s. Op basis van deze thema’s en verhalen kunnen specifieke producten ontwikkeld worden. Vooral rond verhalen kan heel wat gedaan worden, zoals een geluidswandeling, GPS-tocht, enz.

1.4.2


Zowel de aanwezigheid van bos, heide en het dambordpatroon verwijzen naar het thema “ontginningsgeschiedenis”. Deze thema’s komen in alle deelgebieden aan bod, behalve in de kanaalzone. Ook naar de ruimere omgeving kan dit thema doorgetrokken worden aangezien het gebied met woeste heidegronden een gebied bestreek van Torhout tot voorbij Knesselare toen de systematische ontginningen aanvingen.

1.4.3

Natuurgebieden

Het studiegebied bestaat uit heel wat stukjes merkwaardige natuur. Enerzijds heb je nog enkele heiderelicten die verwijzen naar de periode waarin het gebied nog een onontgonnen “wildernis” was. Ook de veldvijvers die overgebleven zijn of hersteld worden zijn een weerspiegeling van hoe de natuur er hier vroeger uitzag. Vooral in de Gulke Putten kan men zich een idee vormen van hoe het gebied eruit zag. Door de zendmasten was het nodig dat alle vegetatie zoals bomen werd teruggedrongen. Zo kon het oorspronkelijke veldlandschap behouden blijven. Daarnaast getuigen de vele bossen en dreven van de systematisch ontginningen van dit heidegebied. Zo is er een dambordpatroon ontstaan die een perfecte weerspiegeling is van de geschiedenis van het gebied. Enerzijds heide en veld, met bijhorende veldvijvers die verwijzen naar een tijd waarin het gebied onontgonnen was, anderzijds bossen


102

en dreven, die symbool staat voor de systematische ontginningen van het gebied. De diverse beheerders proberen deze natuur in ere te houden en erover te communiceren op het terrein via infoborden.

1.4.4

Historisch/bouwkundig erfgoed

Doorheen het hele gebied zijn er op diverse plaatsen gebouwen aanwezig waaraan een geschiedenis of verhaal gekoppeld is. Eerst en vooral zijn er talrijke kastelen verspreid over het hele gebied met hun bijhorende kasteeldomeinen. De Brugse adel en hoge burgerij heeft in de wijde omgeving van Brugge een buitengewoon omvangrijk en gevarieerd patrimonium nagelaten. Vroeger hadden deze kastelen in de eerste plaats een verdedigingsfunctie met een ophaalbrug en . Vanaf de 18e eeuw verliest het kasteel zijn uitzicht van versterkte burcht. Voortaan dienen kastelen hoofdzakelijk als buitenverblijven. Kasteelgoeden worden in de 18e eeuw vaak omschreven als “speelhuys” of “hof van plaisantie”. Uit die term blijkt duidelijk dat het kasteel een ontspannende functie heeft. Voortaan wil elke adelijke familie naast een herenhuis in de binnenstad ook een kasteel voor de zomermaanden. In de 19e eeuw rijzen kastelen rijzen kastelen als paddenstoelen uit de grond. De rijke burgerij wil zich immers distantiëren van de lagere sociale groepen door de levensstijl van de adel te kopiëren en daar hoort een kasteel bij. Jammer genoeg zijn veel van deze kastelen nog steeds in privé-bezit en dus slechts sporadisch of nooit toegankelijk. In het Sint-Pietersveld is er een concentratie aan (leegstaande) gebouwen verbonden aan het psychiatrisch centrum De Zande en het penitentiair landbouwcomplex. Naast een aantal personeelswoningen, het kerkhof dat aan deze instelling verbonden was, de succursale, enz. is er ook nog erfgoed dat verwijst naar de matrozenopleiding die er ooit plaatsvond. Hiervan is de scheepsput nog een stille getuige. In het zelfde gebied heeft men ook nog zendmasten en het bijhorende zendgebouw gezet, wat de educatieve waarde van de regio van SintPietersveld nog groter maakt.

1.4.5

Verhalen

De drie voorgaande thema’s komen regelmatig aan bod in verhalen die doorheen de jaren zijn ontstaan in het gebied. Van alle verhalen is het verhaal van de “Moorden van Beernem” het meest bekende en meest typerende voor het “landschapspark Bulskampveld”. Het is ruim bekend dankzij de verfilming door de openbare omroep onder de titel “De Bossen van Vlaanderen” en roept een sfeer van mysterie op over de bossen en kastelen met hun kasteelheren. Vooral in het hoofdgebied kan dit thema aangehaald worden. In de omgeving van parking Aanwijs ligt er ook een gedenksteen ter herinnering aan deze moorden. Dit thema wordt ook regelmatig gebruikt bij georganiseerde fietstochten.


103

Rond het kanaal Gent – Oostende ter hoogte van Beernem zijn er ook nog een aantal verhalen te vertellen. Vooral de strijd die geleverd werd tussen de Gentenaars en de Bruggelingen bij de aanleg van dit kanaal is interessant. Zo heeft elk deelgebied wel z’n verhalen die reeds in de inventaris werden aangehaald, zoals bijvoorbeeld de verhalen rond de kapelletjes, de matrozenschool, het verbeteringsgesticht,… Dit alles biedt kansen om de minder spectaculaire hoofdthema’s toch op een creatieve manier onder de aandacht te brengen.


104

Bos

Heide


Dambordpatroon

Land- en tuinbouw

Gulke Putten, Predikherenbossen, Vorte Bossen, Bosreservaat Aanwijsputten, Bosreservaat Kampveld, Bornebeek, kanaal

Natuur(gebieden)

Zendmasten/Radio

Historischbouwkundig erfgoed

Matrozen school

Psychiatrische geschiedenis / De Zande / Asielcentrum

Kastelen

Verhalen Bossen van Vlaanderen – Moorden van Beernem Geschiedenis van het Kanaal Gent - Oostende Ontstaan matrozenschool - scheepsput Geschiedenis verbeteringsinstituut


105

1.5

Optimaliseren doorstroming

1.5.1

Uitgangspunt

van

de

externe

bereikbaarheid

en

Vanwege de interessante ligging van het studiegebied tussen Brugge en Gent en de nabijheid van het kanaal Gent-Oostende, is de bereikbaarheid reeds zeer goed. Toch kunnen volgende punten nog verbeterd worden. Binnen het concept van een “landschapspark Bulskampveld” moet de externe bereikbaarheid van het landschapspark en de interne doorstroming van het verkeer worden herbekeken. Het landschapspark kan niet afgesloten worden voor doorgaand verkeer aangezien er enkele belangrijke verbindingswegen doorheen het gebied lopen en er relatief veel bewoning is. Ook zijn er diverse landen tuinbouwers actief die geen hinder mogen ondervinden. Binnen de grenzen van het landschapspark kunnen echter wel maatregelen getroffen worden om de doorstroming optimaler te doen verlopen en de kleinere wegen overwegend voor te behouden voor recreatief en plaatselijk verkeer.

1.5.2

Betere geleiding van het autoverkeer naar en doorheen het gebied (kaart 17)

“Bulskampveld” is sterk dooraderd door allerlei kleine landbouwwegen die bovendien ook door autoverkeer druk bereden worden. Hierdoor is het moeilijk om de illusie van een park te creëren waarin het veilig en rustig is om te recreëren. Daarnaast is er heel wat lawaaihinder door de drukke secundaire wegen en de autosnelweg. Door het autoverkeer te saneren op niet essentiële verbindingswegen kan het autoverkeer “uitgedund” worden en de lawaai- en verkeershinder beperkt worden. Door het nemen van goede en weldoordachte maatregelen kan de hinder hiervan beperkt worden. Er is daarom nood aan een objectieve mobiliteitsstudie die het probleem van het sluipverkeer op een meetbare manier in kaart brengt. Zo wordt het mogelijk om te onderzoeken hoe groot het probleem van het sluipverkeer is, waar het zich precies situeert en welke maatregelen er kunnen genomen worden om dit te weren. Volgende maatregelen kunnen reeds genomen worden in het kader van de ontwikkeling van een landschapspark. 1.5.2.1

Ontwikkelen van duidelijke inrijpoorten voor het autoverkeer vanaf de autosnelweg

•

Afrit Beernem als primaire inrijpoort voor het autoverkeer naar het “Bulskampveld”

•

Afrit

Ruddervoorde

als

secundaire

toegangspoort

voor

autoverkeer

naar

het

“Bulskampveld”. Vanaf de E403 kan ook via de E40 en afrit Beernem het landschapspark bereikt worden.


106

Via het aanbrengen van duidelijke bebording vanaf de afrit van de autosnelweg kan de aandacht gevestigd worden op deze inrijpoorten. 1.5.2.2

Geleiding van het autoverkeer via de hoofdwegen naar de onthaalpunten

Om de kleine wegen zoveel mogelijk te ontlasten dient de bezoeker reeds vanaf de afrit van de autosnelweg naar het correcte onthaalpunt geleid te worden. Vooral de bereikbaarheid van de P Driekoningen vanaf de afrit Beernem moet aangepakt worden om zo de Heirweg te ontlasten. Concreet betekent dit dat het verkeer dat afrijdt in Beernem naar links wordt gestuurd wanneer men naar de bezoekersparking wenst te rijden, en naar rechts wanneer men naar de recreatieparking wenst te rijden. De Heirweg kan niet langer gebruikt worden om van de ene parking naar de andere te rijden. Daarnaast moet de ontsluiting van de parking Driekoningen herbekeken worden. De uitrit van de parking Driekoningen is gelegen op de Heirweg aangezien de inrit niet breed genoeg is voor in- en uitrijdend verkeer. Het ontsluiten van parking Driekoningen via de Heirweg is op korte termijn geen probleem, op voorwaarde dat het verkeer slechts in 1 richting kan wegrijden. Verkeer dat richting N370 wil, moet eerst naar de N368 worden geleid en via Beernem naar de N370 of de autosnelweg. Verkeer dat vanaf parking Aanwijs de parking Driekoningen wenst te bereiken moet via de N370 en N368 worden omgeleid en niet via de Heirweg. Op langere termijn dient een oplossing gezocht te worden waarmee de ontsluiting van de parking niet meer gebeurt via de Heirweg. 1.5.2.3

Het doorknippen van sluipwegen voor doorgaand verkeer en deze inrichten als recreatie-assen

Voor doorgaand verkeer zijn enkele belangrijke lokale wegen aanwezig. Op andere wegen moet doorgaand verkeer zo veel mogelijk ontraden worden, vooral op wegen die ook door het fietsverkeer worden gebruikt. Om het sluipverkeer beter in beeld te brengen is het noodzakelijk om een uitgebreide mobiliteitsstudie in dit gebied te doen. Zo kan beter ingeschat worden waar en op welke momenten er sprake is van sluipverkeer en in welke mate dit een bedreiging vormt voor de recreanten (en de natuur). Onderstaande wegen moeten hierin zeker onderzocht worden omdat zij een rol spelen in het fietsnetwerk, een fietsroute of wandelroute o

Heirweg

o

Blauwhuisstraat

o

Boskapelledreef

o

Waterstraat

o

Papenvijverstraat

o

Bruwaanstraat


107

Bij het doorknippen van sluipwegen moet er wel rekening gehouden worden met de ontsluitingsmogelijkheden voor landbouwvoertuigen. Eventueel is dit mogelijk via een sluis- of slagboomsysteem. Ook de aanwezige horecazaken moeten bereikbaar blijven voor de bezoekers. 1.5.2.4

Snelheidsremmende landschapspark.

maatregelen

op

de

fietswegen

doorheen

het

Op wegen die niet gecategoriseerd zijn als wegen voor doorgaand verkeer kan een snelheidsbeperking

worden

ingevoerd

en/of

moeten

snelheidsremmende

maatregelen

genomen worden (drempels, versmallingen, beveiligde oversteken,…).

1.5.3

Verbetering van de bereikbaarheid per fiets (kaart 18)

Ter verbetering van de bereikbaarheid per fiets zijn volgende aspecten belangrijk: •

Duidelijke en veilige fietsverbindingen met de omgeving (Kijkuit/jachthaven, Beernem, Wingene, Ruiselede, Oostkamp, Aalter/Maria-Aalter). Goede verbindingen met grote toeristische trekkers zoals Brugge, Gent, het Kanaal en omliggende recreatiegebieden

•

Veilige en indien mogelijk verkeersluwe fietswegen doorheen het gebied

•

Veilige en kwaliteitsvolle fietsenstallingen aan de rand van en in het gebied

a) Duidelijke en veilige fietsverbindingen met de omliggende gemeentes •

Vanuit Beernem – vanaf het Kanaal Gent-Oostende o

Verbeteren van de utilitaire fietsverbinding vanuit en doorheen Beernem centrum met eventueel een parallel alternatief doorheen het Lindenveld.

•

Vanuit Oostkamp o

Aanpassen fietspad ter hoogte van open afrittencomplex Oostkamp voor de veiligheid van fietsers.

o

Verkeersremmende

maatregelen/weren

sluipverkeer

op

Stuivenbergstraat

(kortste route vanuit Moerbrugge/Kanaal naar Bulskampveld). Voor deze route is het beveiligen van de oversteek over de N 368 ter hoogte van Driekoningen van belang. o

Recreatieve doorsteek tussen Kampveld en provinciedomein LippensgoedBulskampveld komt ook het utilitaire verkeer vanuit Oostkamp (Nieuwenhove) ten goede.

•

Vanuit Wingene o

Verbeteren van de utilitaire fietsverbinding vanuit Wingene via de aanleg van een vrijliggend dubbelrichtingsfietspad langs de N370.

•

Vanuit Ruiselede o

•

Aanleg fietspad op Bruggesteenweg tot aan N370

Vanuit Maria-Aalter: Van hieruit kan het fietsnetwerk gevolgd worden


108

b) Beveiligen gevaarlijke Bulskampveld” •

fietsoversteken

in

en

rond

het

“landschapspark

Fietsoversteekplaats ter hoogte van Parking Aanwijs

Omwille van de cruciale plaats van het Aanwijs in het landschapspark pleiten we hier voor een duurzame en veilige oplossing voor alle recreatievormen onder de vorm van een brug of een tunnel over of onder de N370. Enkel op deze manier kan de barrièrewerking van de N370 op een kwaliteitsvolle manier ongedaan gemaakt worden. Er kan geopteerd worden voor een tunnel voor het recreatieve verkeer, of een tunnel voor het autoverkeer. Een tunnel voor het autoverkeer zorgt voor een gedeeltelijk herstel van de ecologische

verbinding

tussen

het

provinciedomein


en

Vagevuurbossen, dus bij voldoende budget is deze oplossing aan te raden. •

Fietsoversteek tussen Blauwhuisbossen en Vagevuurbossen over N370

•

Oversteekplaats Heirweg over N368 (oversteekplaats met weinig zichtbaarheid) ter hoogte van Kasteel Driekoningen

•

Voetgangers- en fietsoversteek in Wildenburg

•

Oversteek over N 368 vanuit Kampveld naar provinciedomein Lippensgoed-Bulskampveld

•

Oversteek ter hoogte van fietsknooppunt 31 over de Blauwhuisstraat

1.5.4

Verbetering van de bereikbaarheid met het openbaar vervoer

Van de 3 NMBS-stations in de omgeving van het “landschapspark Bulskampveld” heeft Beernem het meeste potenties. Het station van Beernem heeft als meerwaarde dat er reeds een rechtstreekse busverbinding is naar het “landschapspark Bulskampveld”. (weliswaar heel beperkt en in hoofdzaak op schooldagen) en het ligt ook centraal tussen het kanaal en het “landschapspark Bulskampveld”. a) Kwaliteitsvol onthaal van de reizigers vanaf het NMBS-station Het station van Beernem kan optimaal fungeren als onthaalpunt/transferium, maar wordt momenteel nog niet op deze manier gepromoot. Door het voorzien van onthaalinfrastructuur (infobord, toeristische info in of rond het station) kan dit een onthaalpunt worden voor het “landschapspark Bulskampveld”. (zie verder: verbeteren van de onthaalvoorzieningen). Het voorzien van voldoende vervoersmogelijkheden voor de reizigers met het openbaar vervoer richting het landschapspark is hier zeer belangrijk.


109

b) Betere busverbindingen tussen het station en het bezoekerscentrum en de primaire onthaalpunten. Een herziening van de dienstregeling van de busverbinding vanuit Beernem naar Wingene is aan te raden, zodat er ook een regelmatige verbinding is in weekends en op feestdagen. Ook bij speciale evenementen zou er een mogelijkheid moeten zijn om het openbaar vervoer te nemen. c) Optimaliseren van de ketenmobiliteit Naast een busverbinding zijn er ook andere mogelijkheden om bezoekers die met de trein komen tot in het landschapspark te brengen. Een fietsverhuurpunt in het station van Beernem kan hiervoor de oplossing zijn. Bezoekers huren een fiets in het station van Beernem en kunnen hiermee een dag het landschapspark of de omgeving verkennen. De fiets kan men ’s avonds weer inleveren in het station. Ook kan een extra inleverpunt voorzien worden in het bezoekerscentrum, zodat men ervoor kan kiezen de terugrit met de bus te doen. Een perfect voorbeeld van ketenmobiliteit dus. De onderhandelingen tussen de provincie en Beernem om dit systeem uit te werken zijn momenteel al lopende.


110

1.6

Uitbouwen en structureren van de onthaalvoorzieningen

1.6.1

Inleiding

Onthaalpunten of toegangspoorten zijn de schakels van een gestructureerde ontvangst van bezoekers. Deze plaatsen zijn de ideale startpunten om een gebied te bezoeken. Door slechts enkele onthaalpunten te selecteren kan men de recreanten op die plaatsen alle informatie geven die nodig is voor een bezoek aan het landschapspark. In een onthaalpunt kan het totaalproduct (het toeristisch-recreatief netwerk) voor de recreant gevisualiseerd worden, de verschillende keuzemogelijkheden worden er voorgesteld. De invulling van de onthaalpunten kan verschillen naargelang de functie ervan en naargelang de beoogde bezoekersgroep. Ook moet rekening gehouden worden met de recreatieve druk die op deze plaatsen hoger ligt dan op andere locaties. Vooral parkeerplaatsen zorgen voor een grote druk op de natuur en op de onmiddellijke omgeving. Daarom is het noodzakelijk om de punten te selecteren met een grotere recreatieve draagkracht en/of waar er reeds infrastructuur aanwezig is. Ook bij de inplanting van nieuwe toeristisch-recreatieve randinfrastructuur of attracties moet hier rekening mee worden gehouden. Door deze infrastructuur in te plannen in de nabijheid van onthaalpunten zijn deze niet alleen beter bereikbaar voor bezoekers, maar wordt de natuur-

en

landschapsverstoring

zoveel

mogelijk

beperkt.

Bovendien

versterken

voorzieningen elkaar als ze bij elkaar liggen. Bv. bushalte, fietsverhuur, infokantoor, startplaats wandelroute

1.6.2

Inrichting van de onthaalpunten

Er kan een onderscheid gemaakt worden tussen primaire en secundaire toegangspoorten. Het onderscheid tussen beide is vooral te vinden in de grootte van het aanbod. Het aanbod in de primaire toegangspoorten kan zeer uitgebreid zijn met veel parkeermogelijkheden, een bezoekerscentrum,

diverse

routes

en


trekkers.

Secundaire

onthaalpunten zijn iets kleinschaliger. Hier is wel alle minimaal noodzakelijke info terug te vinden. 1.6.2.1

Het ontwikkelen van een huisstijl voor de onthaalpunten.

De onthaalpunten zijn visitekaartjes voor het “landschapspark Bulskampveld”. Belangrijk is dat deze een eenheid vormen zowel op het terrein als in de communicatie. De ontwikkeling van een huisstijl is dan ook zeer belangrijk. Deze huisstijl wordt niet alleen toegepast in de


111

communicatie, maar ook op het terrein zelf worden de onthaalpunten volgens deze criteria ingericht. Een goed voorbeeld van een huisstijl die wordt doorgetrokken naar alle onthaalpunten is deze van het Nationaal Park Hoge Kempen. Er zijn in totaal 5 toegangspoorten die met dezelfde elementen worden ingericht met stenen als rode draad aangezien deze hier in de ijstijd massaal werden achtergelaten. Er is ook een overkoepelend logo, nl de dierenpoot. Toch heeft elke toegangspoort een apart logo. Elke toegangspoort, met daaraan gekoppeld het deelgebied heeft een ander symbool en behoudt dus een stuk zijn eigenheid. Ook het Nationaal Park Hoge Kempen is sterk doorsneden door talrijke lijninfrastructuren. Toch slaagt men er hier in door het hanteren van een duidelijke huisstijl en een beperkt aantal toegangspoorten, om een gevoel van eenheid te creëren. Ook dit is een must in het “landschapspark Bulskampveld”. Een extern marketingbureau kan worden ingeschakeld om een huisstijl te ontwikkelen. Een ontwerpwedstrijd kan zorgen voor aangepaste infrastructuur op elke onthaalpunt. Eventueel kunnen bepaalde elementen ook doorgetrokken worden doorheen het gehele gebied (bv. type zitbanken, bewegwijzering,…)

Foto 24 en Foto 25: Voorbeeld huisstijl Nationaal Park Hoge Kempen

1.6.2.2

Inrichting van primaire en secundaire onthaalpunten

Volgende voorzieningen moeten minimaal aanwezig zijn zowel in primaire als secundaire toegangspoorten tot het “landschapspark Bulskampveld”. •

Duidelijke huisstijl

•

Goede locatie en vlot bereikbaar

•

Voldoende parkeerplaatsen

•

Fietsenstalling

•

Beschikbaarheid

van

toeristische

informatie

ook

buiten

de

kantooruren

(bezoekerscentrum of infoborden) •

Overzichtsborden van het gebied met de recreatiemogelijkheden

•

Picknickplaats


112

In primaire toegangspoorten moet het aanbod zich onderscheiden van de secundaire onthaalpunten. Afhankelijk van de bezoekers die we in dit onthaalpunt beogen kunnen bepaalde voorzieningen al of niet aanwezig zijn. Op een onthaalpunt waar verschillende fietsroutes starten is een fietsverhuurdienst of herstelmateriaal voor fietsen zeer belangrijk. Hieronder enkele mogelijkheden om primaire onthaalpunten verder kwaliteitsvol in te richten: •

Permanent bezoekerscentrum

•

Fietsverhuurdienst

•

Kleine herstelruimte voor fietsen

•

Fietspomp

•

Sanitair en opfrisruimte voor fietsers

•

Afspuitplaats voor mountainbikes

•

Fietsvriendelijke horeca

1.6.3

Toegangspoorten tot het “landschapspark Bulskampveld” (kaart 19)

In een vorig hoofdstuk stelden we voor om het landschapspark op te delen in 4 deelgebieden. Uiteraard heeft elk deelgebied nood aan toegangspoorten. Hieronder een overzicht van de voorgestelde toegangspoorten voor elk deelgebied en hun categorisering.

Gebied

Toegangspoorten

Type

Deelgebied 1

Driekoningen

Primair

Aanwijs

Primair

Wildenburg

Secundair

Deelgebied 2

Parking De Zande

Secundair

Deelgebied 3

Doomkerke

Secundair

Maria-Aalter

Secundair

Deelgebied 4

Waterstraat

Secundair

Algemeen

Station Beernem

Secundair / Transferium

Jachthaven Beernem

Secundair / Transferium

Hieronder

worden

de

verschillende

toegangspoorten

overlopen

en

besproken

welke

voorzieningen er minimaal moeten bijkomen:


113

1.6.4

Deelgebied 1 1.6.4.1

Primaire toegangspoorten Driekoningen en Aanwijs

De keuze om deze twee parkings te ontwikkelen tot toegangspoorten ligt voor de hand. Ze zijn uitstekend gelegen en beschikken over de juiste oppervlakte en ruimte zodat er geen grote infrastructuurwijzigingen meer nodig zijn. Daarnaast beschikken ze over de nodige faciliteiten

in

de

onmiddellijke

omgeving

Reeds

nu

worden

deze

gebruikt

als

de

hoofdonthaalpunten voor het gebied, meer in het bijzonder voor het provinciedomein Lippensgoed-Bulskampveld. Enkel de communicatie over het aanbod in de nabijheid van deze parkings kan beter. Zo is het niet duidelijk op welke parking men het best parkeert wanneer men het bezoekerscentrum, de kruidentuin of het café/restaurant wenst te bezoeken. De doorverwijzing naar de parkings gebeurt momenteel op basis van de richting waaruit men komt met de auto. Pas na één of meer bezoeken en uit eigen ondervinding leert men dat men voor een “passief” aanbod (hapje, drankje, speeltuin, bezoekerscentrum,…) best parkeert op parking Driekoningen en voor een meer “actief” aanbod moet parkeren op parking Aanwijs. Deze parking moeten dus beter gepositioneerd worden zodat de recreant al bij het eerste bezoek de juiste weg vindt. Communicatief wordt parking Driekoningen gepositioneerd als bezoekersparking. Hier kunnen vooral stationaire recreanten, op zoek naar rust, ontspanning, speelmogelijkheiden en een hapje

en

een

drankje

terecht.

Parking

Aanwijs

kan

worden

gepositioneerd

als

recreatieparking, de ideale uitvalsbasis om een route aan te vangen. Beide functies overlappen elkaar echter deels. Iemand op zoek naar ontspanning is ook geïnteresseerd in een korte wandeling, en een fietser is ook geïnteresseerd in een hapje en een drankje. Bovendien speelt het bezoekerscentrum voor beide doelgroepen een belangrijke rol. Daarom zijn goede verbindingen tussen beide parkings zeer belangrijk. Aangezien de afstand tussen parking Aanwijs en het bezoekerscentrum toch nog aanzienlijk is, is het ook noodzakelijk om recreanten ten allen tijde op een andere manier te informeren. Daarnaast zijn er ook andere mogelijkheden om recreanten van info te voorzien, bv. via infoborden, automatische kaartverdeler,… Op onderstaande foto staat een voorbeeld van hoe dit zou kunnen aangepakt worden. Hier is er een infokiosk waarin alle routes worden voorgesteld met een foto, kenmerken, aantal kilometer en alle andere informatie. Dit is een aanpak die wordt gehanteerd in verschillende van de nationale parken in de USA. Ook de aanpak in het Nationaal Park Hoge Kempen is inspirerend.


114

Foto 26: Zion National Park USA – kiosk met routemogelijkheden

Het

positioneren

van

beide

parkings

als

enerzijds

bezoekersparking

en

anderzijds

recreatieparking heeft natuurlijk een aantal gevolgen op het vlak van inrichting. Zo zal de parking Aanwijs uitgebouwd moeten worden als een soort servicepunt, met allerlei voorzieningen om de recreant zoveel mogelijk tot dienst te zijn, terwijl parking Driekoningen zo kwalitatief mogelijk zal moeten zijn met een ruim aanbod voor de doorsnee bezoekers. Reeds aanwezig

Nog te realiseren voorzieningen

Parking Driekoningen 460 parkeerplaatsen

Behoud

van

de

parkeercapaciteit

Huisstijl van de provincie

(half)verharding van de parkeerplaatsen voor

Bezoekerscentrum

personen met een handicap

Cafetaria

Toepassen

Speeltuin

Bulskampveld”

Speelbos

Vernieuwing fietsenstallingen

Kruidentuin/Wagenmuseum

Verwijzing

Verkoop hoeveproducten

Toeristische

Start van 5 wandelingen

openingsuren van het BC ter beschikking is

Fietsenstalling (type paperclip)

Aangepaste

Sanitair

met een beperking

huisstijl

naar

de

informatie

met

“landschapspark

routes

recreatieve die

voorzieningen

ook voor

na

de

personen

Parking Aanwijs 590 parkeerplaatsen

Behoud

van

Huisstijl provincie

(half)verharding van de parkeerplaatsen voor


personen met een handicap

Fietsinrijpunt (FNW + BKV fietsroute)

Toepassen

Start 2 wandelingen + fietsinrijpunt

Bulskampveld”

Sanitair

Vernieuwing fietsenstallingen Mogelijkheid

de

parkeercapaciteit

huisstijl

tot

met

“landschapspark

cafetaria

of

drankgelegenheid in nabijheid van de parking Ontwikkelen van P Aanwijs tot recreatief


115

servicepunt (fiets afspuiten, banden blazen, herstelkit,…) Bebording met routemogelijkheden Startpunten verschillende routes verplaatsen naar deze toegangspoort 1.6.4.2

Secundaire toegangspoort Wildenburg

De keuze van Wildenburg als secundaire toegangspoort kan enerzijds verantwoord worden door zijn ligging op de belangrijkste zuidelijke aanloop vanuit Wingene naar “Bulskampveld”. Anderzijds heeft het een grote concentratie aan horeca in vergelijking met de rest van het gebied. Momenteel ligt het geïsoleerd van de andere deelgebieden door het ontbreken van enerzijds recreatieve doorsteken naar de omgeving, anderzijds door het ontbreken van veilige fietsen wandelverbinding met omliggende gemeentes. De site kan ook een grondige kwalitatieve heropfrissing gebruiken. De grootte van de site is echter niet van die orde als de 2 parkings van het provinciedomein Lippensgoed-Bulskampveld. Vandaar de keuze om Wildenburg te ontwikkelen tot een secundaire toegangspoort. Wildenburg Reeds aanwezig


Parkeermogelijkheden

Uitbreiding van het aantal parkeerplaatsen


tot ongeveer 50 plaatsen

Horeca

Kwalitatieve opfrissing van de voorzieningen

Instapppunt Wildenburg wandelpad

in de vernieuwde huisstijl Kwaliteitsvolle fietsenstallingen Toeristische

informatie

(infopaneel,

in

horecazaken,…)

1.6.5


Secundaire toegangspoort De Zande

Het tweede geselecteerde deelgebied is het gebied rond De Zande en De Gulke Putten (SintPietersveld). De parking gelegen voor “De Zande” is in dit gebied het meest voor de hand liggende onthaalpunt. Deze parking is echter privaat en mag in principe niet gebruikt worden door recreanten. Tot nu toe werd dit oogluikend toegestaan, maar op kaarten en routes mag deze optie niet vermeld worden. Bloso heeft deze site echter wel geselecteerd als startplaats voor de Breughel-Molen Mountainbikeroute. Verder overleg is dus nodig met de Zande vooraleer

dit

punt

kan

ontwikkeld

worden

als

toegangspoort

tot

“landschapspark

Bulskampveld”.


116

Parking De Zande/Radio/Gulke Putten Reeds aanwezig

Nog te realiseren verbindingen

Parkeermogelijkheden (semi-privaat)

Openbaar karakter van de parking

Vertrekpunt MTB-route + educatief leerpad

Inrichting of kwalitatieve opfrissing van de

Sint-Pietersveld

voorzieningen in de vernieuwde huisstijl

Infoborden

Kwaliteitsvolle fietsenstallingen Toeristische

informatie

(infopaneel,

onthaalbord) Daarnaast is ook Doomkerke een goed onthaalpunt voor dit gebied. Het ligt op de grens tussen deelgebied 2 en 3 en kan dus voor beide worden gebruikt. De inrichting van dit onthaalpunt wordt besproken bij deelgebied 3.

1.6.6


Secundaire toegangspoorten Doomkerke en Maria-Aalter

Dit deelgebied is grensoverschrijdend met Oost-Vlaanderen, vandaar dat er 2 secundaire toegangspoorten worden geselecteerd, nl. Doomkerke en Maria-Aalter. Op beide plaatsen is voldoende ruimte voor (beperkte) parkeerinfrastructuur. Het aanbod in de omgeving van Doomkerke zal de komende jaren gevoelig uitgebreid worden met de komst van een park met recreatieve inrichting. Het sportcentrum van Maria-Aalter ligt in het midden van de bossen in Oost-Vlaanderen (Egypteveld en Hoogveld) en is dan ook een ideaal startpunt voor enkele routes. Bovendien is er ruimte voor het aanleggen van een onthaalparking. In dit deelgebied heeft de gemeente Ruiselede plannen voor het aanleggen van enkele parkeerplaatsen in Kruiskerke in de omgeving van het Parochieveld. Deze locatie komt echter niet in aanmerking om zich te ontwikkelen tot onthaalpunt. Reeds aanwezig


Doomkerke Parkeerplaatsen

Inrichting onthaalpunt in de huisstijl van het

Overdekte fietsenstalling

“landschapspark Bulskampveld”

Horeca (beperkte openingsuren)

Toeristische informatie aan de hand van

Instappunt parochieveld wandeling

infoborden en onthaalkrantje Aanpassen openingsuren van café

Maria-Aalter Onthaalpunt = sportcentrum Maria-Aalter

Inrichting onthaalpunten in de huisstijl van

Parkeergelegenheid

het “landschapspark Bulskampveld”

Fietsenstalling

Toeristische informatie aan de hand van infoborden en onthaalkrantje


117

1.6.7


Secundaire toegangspoort Kampveld

De meest geschikte locatie om te ontwikkelen als toegangspoort in dit gebied is de reeds bestaande parking ter hoogte van Kampveld. Hier zijn een beperkt aantal parkeerplaatsen en starten er 2 wandellussen doorheen Kampveld en de Papenvijvers. Waardamme dat via een aanlooproute van de Kampveld wandelroute verbonden is met Kampveld, is minder geschikt. Bezoekers vanuit de Nieuwenhovewijk in Oostkamp zijn meer gediend met een kwalitatieve recreatieve wandelen fietsverbinding vanuit Oostkamp via het Nieuwenhovebos.

Kampveld Reeds aanwezig


Parkeermogelijkheden (+/- 10 plaatsen)

Toepassing

Kwaliteitsvolle fietsenstalling

Bulskampveld“

Informatieborden

Toeristische

Startpunt Kampveldwandeling en wandellus

landschapspark

ANB

Horecamogelijkheden

huisstijl

“landschapspark

informatie in

over omgeving

het (via

landbouwverbreding?)

1.6.8

Transferia/secundaire jachthaven Beernem

onthaalpunten

station

en

Onthaalpunten moeten centraal gelegen zijn in het landschapspark. Door de doorsnijding van het

studiegebied

door

de

verschillende

grote

lijninfrastructuren

ligt

Beernem

zeer

afgescheiden van de kern het “landschapspark Bulskampveld”, maar tegelijk biedt deze ligging een heel arsenaal aan vervoersmogelijkheden (trein, boot, bus, wagen, fiets). Naast secundair onthaalpunt kan Beernem dan ook als “transferium” worden beschouwd. Een transferium is een knooppunt waar verschillende vervoersinfrastructuren samenkomen waardoor er overstapmogelijkheden tussen de verschillende vervoersmodi ontstaan. Vooral het station en de jachthaven bieden overstapmogelijkheden van de ene vervoersvorm op de andere die interessant zijn in het licht van het landschapspark. In het station van Beernem kan van trein overgestapt worden op de bus en in de toekomst misschien op de fiets. Via de jachthaven krijgen ook de toeristen op het water de mogelijkheden om “landschapspark Bulskampveld” te bezoeken. Volgende verbetering zijn nodig om het station van Beernem uit te bouwen tot volwaardig transferium:


118

Secundair onthaalpunt en Transferium Beernem (NMBS-station + jachthaven) Reeds aanwezig


Parkeermogelijkheden

Kwalitatieve opfrissing van de voorzieningen

Fietsenstalling

in de vernieuwde huisstijl

Horeca

Toeristische

informatie

landschapspark

in

en

over

het

rond

de

NMBS-station

en

stationsomgeving Fietsverhuur

thv

landschapspark.


119

2

ROUTEGEBONDEN RECREATIE IN BULSKAMPVELD

2.1

Versterken van het wandelaanbod

2.1.1

Inleiding

Er is een uitgebreid wandelaanbod aanwezig in “Bulskampveld”. Het is echter sterk versnipperd, weinig thematisch, weinig inventief en niet doelgroepgericht. Via een uitbreiding, sanering en meer doelgericht aanbod kan het wandelaanbod versterkt en gemoderniseerd worden.

4

1

2 3

Wandelnetwerk

Kanaal

Provinciale wandeling

Lijnenbundel (autosnelweg + spoorweg

Supertoegankelijke lus Maximaal toegankelijke lus

1

Deelgebied landschapspark

Saneren bestaande wandelroutes tot 1 educatief parcours Figuur 5: Concept wandelaanbod in het “landschapspark Bulskampveld”


120

2.1.2

Realiseren van het wandelnetwerk “Bulskampveld”

De uitgestrektheid van het gebied en het unieke karakter leent zich uitstekend tot een wandelnetwerk naar het voorbeeld van Heuvelland, Ieperboog en Westkust. Deze realisatie zal reeds een eerste boost geven aan de ontsluiting van het gebied en geeft een eerste impuls aan de samenwerking tussen de verschillende actoren in deze regio. De kaart die zal uitgegeven worden naar aanleiding van het wandelnetwerk wordt de eerste overzichtskaart van het gebied. Door de komst van het wandelnetwerk wordt het hele gebied ontsloten door wandelpaden. In het voorjaar van 2010 wordt de eerste fase van het netwerk gerealiseerd Op deze kaart wordt de stand van zaken weergegeven in juli 2009. Tegen de effectieve realisatie van het wandelnetwerk kunnen nog enkele kleine aanpassingen gebeurd zijn, vooral in het Oost-Vlaamse deel van het netwerk waar nog gewerkt wordt aan verdere verfijningen. In deze fase is het gedeelte van het netwerk gerealiseerd dat mits enkele kleine ingrepen mogelijk was. In een tweede fase dient dit netwerk nog verder verfijnd te worden. Hiervoor zijn

eerder

structurele

ingrepen

of

diepgaandere

onderhandelingen

nodig.

Volgende

uitbreidingen zijn wenselijk. (zie kaart 20 ) Het netwerk moet nog uitgebreid te worden in volgende richting: 1) Richting Kampveld: Voor deze uitbreiding zijn er 2 verbindingen nodig over de Hertsbergebeek. Zo ontstaat er een heen-en-terug verbinding naar Kampveld waardoor het Kampveld op een kwalitatieve manier met de rest van het netwerk kan verbonden worden. Ook voor andere recreatievormen is deze verbinding een meerwaarde. 2) Richting Ruiselede: Een verbinding met een gemeente is steeds een meerwaarde aangezien dit de recreatiemogelijkheden dicht bij huis ten goede komt. In deze omgeving liggen heel weinig onverharde wegen. Bij een uitbreiding moeten hier verdere mogelijkheden gezocht worden. 3) Richting bosgebieden Wantebeek en Akspoele: Het gebied rond de Wantebeek is een heel mooi wandelgebied. In een ideaal scenario wordt een wandelpad aangelegd langs de Wantebeek en worden zo al de bosgebieden errond aan elkaar geregen. Ook de dreven richting het grondgebied van Oost-Vlaanderen en vanuit Ruiselede kunnen hierop aansluiten waardoor dat dit een volwaardig wandelgebied wordt. 4) Richting Oost-Vlaanderen: het uittekenen van het netwerk in het Oost-Vlaamse gedeelte is nog volop bezig. Hier zijn veel private dreven waardoor dit deel van het netwerk niet zo fijnmazig zal zijn. In een volgende fase zijn hier dus zeker nog uitbreidingen mogelijk.


121

Enkele dreven volgen niet het ideale scenario, maar volgen een alternatief dat minder aantrekkelijk is (meer verharde wegen, minder mooie omgeving) omdat het voorkeurstraject niet op korte termijn realiseerbaar was. 1) De dreef achter het kasteel Driekoningen kon niet gerealiseerd worden, maar is wel een must voor de volgende fase. 2) Private dreef ten noorden van de autosnelweg en ten zuiden van de spoorweg ter hoogte van Meerberg. De verschillende eigenaars bemoeilijkten de onderhandelingen. Een (verhard) alternatief loopt nu via de Halvemaanstraat. 3) Private doorgangen langs den Haze ter hoogte van boomkwekerij. Deze dreven zijn volledig privaat en niet toegankelijk. De opname in het wandelnetwerk is niet 100% noodzakelijk, maar kan wel een goed alternatief zijn voor enkele verharde dreven die nu in het wandelnetwerk worden opgenomen. 4) Doorgang via Kasteel Reetpoel als alternatief voor verharde Krommekeerstraat: Hiervoor is een doorgang nodig door de Galatosbossen aan de ene kant van de weg, zodat er niet op de Bruggesteenweg moet gewandeld worden. Daarna steekt het traject deze weg over richting kasteel Reetpoel. Deze dreef is privaat en momenteel wordt er geen doorgang verleend. 5) Doorgang doorheen de Blauwhuisbossen richting het woonpark in Hertsberge 6) Verbinding tussen knooppunt 54 en 50 7) Doorsteek

langs

kasteel

De

Ro,

waardoor

men

onmiddellijk

vanuit

de

Predikherenbossen naar de Galatosbossen kan. Daarnaast zijn nog diverse andere verfijningen mogelijk van het wandelnetwerk. Onverharde wegen hebben steeds de voorkeur op verharde wegen. Als er op termijn een alternatief ontstaat voor een verharde weg, dan is het zeker een optie om het netwerk hier te verfijnen of te veranderen. Daarnaast is het wandelnetwerk op bepaalde plaatsen iets minder fijnmazig (bijvoorbeeld tussen autosnelweg en kanaal). Wanneer hier kwalitatieve verfijningen mogelijk zijn, kunnen die ook opgenomen worden in de volgende fase van het netwerk.

2.1.3

Uitbreiden en verbeteren van het aanbod aan wandelroutes in “landschapspark Bulskampveld”

Er zijn 3 provinciale wandelroutes gelegen in het gebied. Deze ontsluiten elk een deeltje van het landschapspark. Enkel het centrale deelgebied van het landschapspark heeft nog geen provinciale wandeling. Vandaar het idee om ook hier een provinciale wandeling te creëren die alle bezienswaardigheden in dit kerngebied verkent. Daarnaast zijn er ook nog enkele verbeteringen

mogelijk

aan

de

andere

provinciale

wandellussen.

Deze

provinciale

wandellussen kruisen veel wegeninfrastructuur dus hier en daar zijn nog enkele ingrepen mogelijk die de belevingswaarde en ook de veiligheid van de recreant kunnen vergroten.


122

2.1.3.1

Verbeteringen aan de huidige provinciale wandellussen

a) Wildenburg wandelpad •

Startplaats veiliger maken: Oversteek over N370 ter hoogte van Wildenburg richting Wildenburgbossen.

•

Verkeersluw maken van verharde dreven waarover de wandelroute loopt;

•

Extra lus via Blauwhuisbossen als alternatief van wandelpad langs N370 tussen Boskapeldreef en Wildenburg

b) Kampveldwandeling •

Oversteken

wandelpad

(barrières),

aanduiden

over voor

Waterstraat het

en

Papenvijverstraat

autoverkeer

goed

(verkeersborden,

beveiligen

drempel

of

beschildering van de weg) of de straten verkeersluw maken •

Alternatieve startplaats aanduiden op de parking in de Waterstraat. Momenteel start de route enkel in Waardamme via een lange (grotendeels verharde) aanlooproute.

•

Verbeteren van de aanlooplus vanuit Waardamme via onverharde wegen. Deze alternatieve route kan ook gebruikt worden als andere heen of terugroute zodat deze relatief lange aanlooproute geen twee maal dient gewandeld te worden.

•

Toevoegen van recreatieve randinfrastructuur zoals zitbanken en picknicktafels.

c) Parochieveldwandeling •

Overbodige bebording verwijderen, verschillende huisstijlen saneren

•

Trajectwijzigingen om de verharde wegen te mijden. Bv. tussen predikherenbossen en Doomkerke en Parochieveld en Sint-Pietersveld.

2.1.3.2

Uitbreiden van het provinciale wandelroute-aanbod

In het geselecteerde kerngebied van het “landschapspark Bulskampveld” (deelgebied 1) is er ruimte voor een provinciale wandeling ter aanvulling van het wandelroute aanbod in het provinciedomein Lippensgoed-Bulskampveld. Een provinciale wandeling is een kwaliteitsvolle wandeling van ongeveer 10km lang. Deze wandeling zou lopen doorheen het provinciedomein Lippensgoed-Bulskampveld en de Vagevuurbossen en neemt ook de openbare delen van Wildenburg en de Blauwhuisbossen mee. Deze provinciale wandeling is een ideale aanvulling op het wandelnetwerk. Niet iedereen heeft zin om zelf zijn route uit te stippelen, dus een vooraf bepaalde zeer kwalitatieve route is steeds welkom. Deze route kan ook gebruikt worden als teaser voor het wandelnetwerk. Indien deze route goed is, wordt de bezoeker geprikkeld om meer te ontdekken van het gebied. De doelgroep van deze wandeling zijn de meer geoefende wandelaars of de wandelaars die op zoek zijn naar een dagtocht of een activiteit die de hele namiddag in beslag neemt. Er moet rekening mee gehouden worden dat


123

er voldoende randinfrastructuur moet zijn en dat dranken eetgelegenheden aangeduid staan. 2.1.3.3

Saneren van het wandelroute-aanbod in het provinciedomein LippensgoedBulskampveld

In het provinciedomein Lippensgoed-Bulskampveld zijn momenteel 5 wandellussen aanwezig. De namen van de wandeling verwijzen wel naar een specifiek deelgebied dat verkend wordt, maar dit wordt verder niet thematisch uitgewerkt (“park”, “eendeputten”, “veld”). De lussen hebben elk een andere afstand, maar zijn niet echt doelgroepgericht uitgewerkt. Een korte lus is bijvoorbeeld zeer geschikt voor kinderen, ouderen of minder geoefende wandelaars, maar de padeninfrastructuur is niet echt aangepast aan deze doelgroep aangezien de paden er in periodes zeer slecht bijliggen. Daarom pleiten we voor een meer doelgroepgerichte en thematische benadering van deze wandellussen en het saneren van het wandellussenaanbod. a) Supertoegankelijke lus Kenmerken: •

Verharde of halfverharde (ternair zand) paden

•

Afstand+/- 2,5 km

•

Doelgroep: personen met een beperking, mooie schoenen, kinderwagens, senioren, niet-recreanten,…

•

Traject: Kasteel, museum, vijver, cafetaria, bos

•

Thema: park in Engelse landschapsstijl, historiek van het kasteel, bos en velden.

•

Deze lus kan door middel van een aangepaste inrichting ook toegankelijk worden voor blinden (ribbeltegels, infoborden met info in braille,…)

b) Maximaal toegankelijke lus in provinciedomein Lippensgoed-Bulskampveld Kenmerken: •

Goed onderhouden of half-verharde paden. Verbindt alle mooiste stukjes en attracties, knuppelpad, kijkhut

•

Afstand: +/-5 km

•

Doelgroep: gezinnen met jonge kinderen, minder geoefende wandelaars

•

Traject: kasteel, museum, vijver, cafetaria, bos, kijkhut, knuppelpad, Sint-Amandus, Aanwijs,

•

Thema: moorden van Beernem, ontginningsgeschiedenis

c) Andere: Naast deze 2 kwalitatieve wandelingen is er ruimte voor enkele specifieke korte lussen, zoals een (variabele) educatieve wandellus die kan gebruikt worden tijdens de educatieve


124

activiteiten vanuit het kasteel. Ook is er ruimte voor originele wandelingen die later in dit deel aan bod komen (blote voetenpad, laarzenpad, MP3-wandeling,…) Deze routes dienen uiteraard op een kwalitatieve en duidelijke manier bewegwijzerd te worden. Verschillende huisstijlen zijn hier mogelijk, bv. de bewegwijzering die gehanteerd wordt in alle provinciedomeinen, de bewegwijzering die Westtoer gebruikt of een specifieke bewegwijzering die ontwikkeld wordt samen met de huisstijl. Belangrijk is dat er zoveel mogelijk éénvormigheid wordt nagestreefd en dat alle routes die op dezelfde plaats starten of van hetzelfde type zijn op een gelijkaardige manier worden bewegwijzerd. Daarnaast moet erover gewaakt worden dat het gebied niet overbewegwijzerd geraakt. 2.1.3.4

Saneren van het lokale wandelroute-aanbod: De Zande, Natuurpunt, e.a.

Het natuurgebied Gulke Putten heeft een wirwar aan wegwijzers, bordjes, infoborden en wandelpaden. Niet alleen verstoort dit de natuur, ook komt dit verwarrend over voor de bezoeker. De informatie over het gebied wordt sterk versnipperd weergegeven. De recreant heeft meer baat bij één educatieve wandellus met infoborden in dezelfde stijl. Ook gebruik van nieuwe technologieën om het volledige verhaal rond de zendmasten, de Zande, het natuurherstel,… te vertellen via een mp3-wandeling kan een meerwaarde zijn. Er is voldoende inhoud te geven aan deze educatieve wandellus, waarvan de reeds aanwezige infoborden getuigen. Bovendien kan na een heropfrissing van dit deelgebied er nog heel wat andere informatie worden meegegeven.


125

2.2


2.2.1

Inleiding:

Het aanbod voor fietsers is reeds zeer goed te noemen. Het “landschapspark Bulskampveld” wordt reeds goed ontsloten door de 2 meest kwalitatieve fietsproducten die er bestaan, namelijk een provinciale fietsroute en een fietsnetwerk, dat vooral in het provinciedomein Lippensgoed-Bulskampveld

iets

fijnmaziger

is.

Er

zijn

nog

enkele

verfijningen

en

aanpassingen nodig om het comfort van de fietser te verhogen.

2.2.2

Creëren van recreatieve verbindingen met de omgeving van het landschapspark

1) Verbinding met Beverhoutsveld: Voor

een

goede

en

aantrekkelijke

verbinding

tussen

het

“landschapspark

Bulskampveld” en het Beverhoutsveld zou een herstel van het veerpont ter hoogte van Gevaerts ideaal zijn. 2) Creëren van een veldas: In het verleden werd reeds meermaals de suggestie gedaan om een recreatieve verbinding te creëren tussen verschillende groengebieden, overblijfselen van de oude veldgebieden, te realiseren. Deze zogenaamde veldas loopt van Bulskampveld naar Drongengoed in het oosten en in westelijke richting naar Doeveren en Merkemveld enerzijds en Wijnendale en Groenhove anderzijds. Een deel hiervan werd reeds gerealiseerd via het knooppuntennetwerk. Enkele omwegen kunnen echter nog verfijnd worden indien er nieuwe recreatieve doorsteken gecreëerd worden. Zo ontbreekt er een recreatieve doorsteek van Rooiveld, via Breidels naar Doeveren en Merkemveld. Vanuit Merkemveld kan men via de Vloethemveldzate Vloethemveld bereiken via een traject dat bijna volledig verkeersvrij is. Dit gedeelte van deze veldas staat dus reeds volledig op punt. Ook de ontbrekende recreatieve schakel tussen Kampveld en Bulskampveld kan beschouwd worden als een te realiseren deel van deze veldas. 3) Realiseren van een recreatieve verbinding in zuidelijke richting: In het verleden werden recreatieve routes aangelegd langs kanalen, waterwegen en oude spoor- of trambeddingen. Op deze manier werd een groen-blauw netwerk gecreëerd uit blauwe en groene assen die zowel vanuit functioneel als recreatief oogpunt een zeer belangrijke rol spelen in de provincie. In het midden van de provincie blijft echter een hele witte vlek open die zich uitstrekt van Beernem tot Roeselare. Hier zijn echter geen lijnvormige structuren aanwezig die zich lenen voor een

veilige

functioneel-recreatieve


fietsverbinding.

(oude

spoorwegbedding,

126

aaneenschakeling van natuur) om dit eenvoudig te kunnen realiseren. Daarom kunnen de groengebieden eventueel gebruikt worden als fietsas, maar moet de recreatieve verbinding wel “kunstmatig” worden gecreëerd.

Figuur

6:

Groen-blauwe

netwerk

in

West-Vlaanderen

(bron:

Strategisch

Beleidsplan

Openluchtrecreatie)

2.2.3

Verfijnen van het fietsnetwerk: ontbrekende schakels (kaart 21)

Het fietsnetwerk wordt regelmatig aangepast. Tracés worden gewijzigd als er betere wegen toegankelijk worden, gevaarlijke punten worden weggewerkt of een omleiding wordt voorzien bij werken. Het netwerk wordt ook regelmatig onder de loep genomen om te kijken waar er nog verfijningen mogelijk zijn. Ook in dit gebied zijn nog enkele verfijningen mogelijk om de ontsluiting voor fietsers van “landschapspark Bulskampveld” beter te maken. In een concept van een landschapspark kan ook een fijnmaziger netwerk verantwoord worden. De doelstelling is dat elke toegangspoort en elke toeristisch-recreatieve attractie ook bereikbaar is voor fietsers en bij voorkeur via het fietsnetwerk. Indien dit niet mogelijk is moet er op het ogenblik waarop een traject niet meer toegankelijk is voor fietsers, een kwaliteitsvolle fietsenstalling komen. Op volgende plaatsen dienen er verfijningen te komen van het fietsnetwerk:


127

1) Doorsteek doorheen het provinciedomein Lippensgoed-Bulskampveld, die passeert langs het kasteel/bezoekerscentrum en beide parkings met elkaar verbindt. o

Deel a: Aanwijs – kasteel: Deze verbinding moet de recreatieparking Aanwijs op een snelle en kwalitatieve manier verbinden met het bezoekerscentrum. Hiervoor kan (een deel van) de brede geasfalteerde toegangsweg van parking Aanwijs

naar

het

kasteel

gebruikt

worden.

Het

scheiden

van

de

recreatievormen kan al met enkele kleine ingrepen in goede banen geleid worden, zoals beschildering of kleuren van het asfalt. o

Deel b: kasteel – parking Driekoningen De fietslink loopt verder via het kasteel naar de parking en naar de uitrit van de parking naar de Heirweg.

o

Deel c: parking Driekoningen – brug autosnelweg. Vanaf de Heirweg sluit deze fietsweg best aan via Drie Koningen op het traject tussen 86 en 87, ter hoogte van de brug over de autosnelweg. Hier moet ook een nieuw knooppunt komen.

2) Link tussen Gulke Putten, Doomkerke en Kruiskerke o

Deel a: succursale - Predikherenstraat Ter hoogte van “de succursale” komt een nieuw knooppunt. Hier is er een bestaande weg die een doorsteek maakt naar de Predikherentraat. Deze dreef is toegankelijk voor fietsers, maar is in niet zo’n goede staat. Bij verfijning van het netwerk moet de ondergrond van deze dreef eerst aangepast worden.

o

Deel b: Predikherenstraat – Doomkerke: Vanop de Predikherenstraat kan doorgestoken worden naar Doomkerke via de Lammersdam en de Oude Veldstraat.

o

Deel

c:

Doomkerke

–

Kruiskerke:

Via

de

Haantjesstraat

kan

de

Bruggesteenweg bereikt worden en van hieruit kan de Bruwaanstraat genomen worden doorheen de Vorte Bossen. Via deze straat komt men in Kruiskerke terecht. Een kortere recreatieve doorsteek naar de Visserij kan hier een meerwaarde zijn zodat men de omweg via de wijken van Kruiskerke kan vermijden. 3) Link tussen De Zande en Maria-Aalter: Via het nieuwe knooppunt ter hoogte van de Succursale (zie 2) wordt een traject gelegd naar de Zande, van hieruit langs de Bruggesteenweg (fietspad!) naar het veldkapelleke. Ter hoogte van het veldkapelleke via de Planterijstraat naar Hooggoed. Via de Sparhoekdreef wordt het onthaalpunt in Maria-Aalter ontsloten. Zo kan de link gelegd worden tussen het Sint-Pietersveld en het dorpsonthaalpunt in Maria-Aalter. 4) Tussen Kampveld en provinciedomein Lippensgoed-Bulskampveld: Om de link tussen Kampveld en de rest van het kerngebied van het “landschapspark Bulskampveld” sterker te maken is een recreatieve link tussen beide gebieden sterk aangewezen. Er is reeds sprake van 2 wandelverbindingen in deze regio, waarvan er


128

één zou moeten ingericht worden zodat ook het fietsnetwerk dit traject kan volgen. Dit traject is te verkiezen ter vervanging van de verbinding via de Breeweg en de Papenvijverstraat. 5) Aangenamere recreatieve route naar Beernem: De verbinding tussen recreatieparking Aanwijs en het centrum Beernem is niet echt aangenaam. Er zijn alternatieven mogelijk via de boomkwekerijen in het Lindeveld. Ter hoogte van de lijninfrastructuren (autosnelweg, spoorweg, kanaal) dient het verkeer echter opnieuw samen te komen. 6) Recreatieve verbinding Hertsberge- Wildenburg – Gulke Putten Aangezien Wildenburg wordt geselecteerd als onthaalpunt voor het landschapspark, maar deze rol voorlopig nog niet kan waarmaken omwille van het ontbreken van recreatieve verbindingen naar het landschapspark, is dit ook een aangewezen plaats voor een verfijning van het fietsnetwerk. Een fietsverbinding vanuit Wildenburg richting het zuidelijk gedeelte van Bulskampveld en de Gulke Putten zou nuttig zijn. De link van Wildenburg naar de Gulke Putten maakt het traject tussen knooppunt 35 en 34 overbodig. Het exacte traject van de link tussen Wildenburg en knooppunt 26 moet nog door verder onderzoek bepaald worden. Hier zijn heel wat private dreven.

2.2.4

Behouden van de provinciale fietsroute Bulskampveld

De Bulskampveldfietsroute verkent een

relatief

groot deel van

het “landschapspark

Bulskampveld met uitlopers naar de gemeentes Oostkamp en Maria-Aalter. Behalve enkele kwalitatieve ingrepen worden er geen grote aanpassingen meer voorzien aan de provinciale fietsroutes aangezien de klemtoon van Westtoer momenteel ligt op de fietsnetwerken. Volgende verfijningen zijn nog mogelijk: •

Beter beveiligde oversteken die reeds eerder behandeld werden.

•

Ingrepen om de verkeersdrukte op bepaalde wegen te verminderen (oa Heirweg).

•

Verbetering van de bereikbaarheid van het kasteel via de fietsroute / trajectwijziging zodat de fietsroute langs het kasteel/bezoekerscentrum loopt in plaats van langs de Heirweg.

•

Recreatieve doorsteek van Kampveld naar Bulskampveld benutten in deze provinciale fietsroute


129

2.2.5

Verhogen

van

het

fietscomfort:

fietsenstalling,

fietsverhuur, trein+fiets, fietscafés, … 2.2.5.1

Fietsenstallingen:

Er zijn weinig fietsenstallingen in het gebied, en als ze al aanwezig zijn, dan zijn ze van het type paperclipsysteem. Volgens het vademecum fietsvoorzieningen moeten kwaliteitsvolle fietsenstallingen aan volgende voorwaarden voldoen: •

Een

vorm

van

sociaal

toezicht

is

steeds

wenselijk.

Dit

houdt

in

dat

de

inplantingplaats en de constructie van deze voorziening toezicht door voorbijgangers, of vanuit aangrenzende gebouwen moeten toelaten. •

Een goede verlichting in en rond de onmiddellijke omgeving van deze voorziening voorkomt het onveiligheidsgevoel bij gebruiker en voetganger en is dan ook noodzakelijk. Bovendien is het dan voor een potentiële dief moeilijker ongemerkt te werk te gaan. Dit is eerder vanuit functioneel oogpunt van belang. Vooral op plaatsen die ook een functionele functie hebben kan dit overwogen worden.

•

Parkeervoorzieningen moeten toelaten om de fiets met het kader aan het systeem zelf te bevestigen. Ook het voorwiel moet eraan kunnen vastgemaakt worden.

•

De constructie van de fietsparkeervoorziening moet, zelfs bij een maximale bezetting, een gemakkelijk onderhoud garanderen en mag in geen enkel geval zwerfvuil aantrekken. Men dient tevens te voorkomen dat het vuil zich makkelijk kan vastzetten. Slecht onderhouden voorzieningen geven aanleiding tot verhoogde onveiligheidgevoelens en zetten aan tot vandalisme. Hierdoor kan een stalling in onbruik raken.

•

Het materiaal van de stalling verdient ook de nodige aandacht: het moet tegen vandalisme bestand zijn en niet alleen tegen slijtage bij normaal gebruik (sommige rekken zijn eenvoudig te verbuigen).

In het vademecum worden fietsenrekken van het type paperclipsysteem (= houder waarin het voorwiel

wordt

ingeklemd)

volledig

afgeraden.

Dit

systeem

heeft

wel

een

groot

gebruiksgemak maar is gevoelig voor diefstal aangezien enkel het voorwiel kan vastgemaakt worden. Het voorwiel geraakt ook gemakkelijk beschadigd door vandalisme en zelfs bij gewoon gebruik. Het is ook niet bruikbaar voor dunne of dikke banden. Vandaar dat we in dit gebied pleiten voor het gebruik van aanbindsystemen. Dit is een hek of beugel waaraan 2 of meer fietsen kunnen vastgemaakt worden. De hele fiets of een deel van de fiets leunt dan tegen de beugel. Hiermee kan het kader van de fiets worden vastgemaakt. Dit type wordt ook in het fietsvademecum aangeraden als beste fietsparkeersysteem.


130

In stedelijk gebied zullen deze fietsrekken uiteraard een ander uiterlijk hebben dan in een natuurlijke omgeving. Hier is vooral de harmonie met de omgeving van belang. Er zijn ook talrijke voorbeelden te vinden van dit soort systemen in natuurgebieden:

Foto 27, Foto 28 en Foto 29: Praktijkvoorbeelden aanbindsystemen

Een manier om toch fietsherstel te voorzien zonder daarvoor een bemand loket te hebben en zonder daarom alle herstelkits snel kwijt te geraken kun je zien op onderstaande foto. Dit is een fietsenhouder waarmee de banden van de fiets kunnen opgepompt worden. Eraan vast hangen allerlei instrumenten waarmee de fiets kan hersteld worden. Een voorbeeld hiervan is te vinden aan het fietspunt van Mobiel vzw in Kortrijk. Belangrijk is wel dat ook hier regelmatig toezicht op wordt uitgevoerd.

Foto 30: Openbare fietsherstelplaats en fietspomp

2.2.5.2

Stimuleren van fietsverhuur + organiseren van ketenmobiliteit

Op een aantal plaatsen in het studiegebied is er fietsverhuur. Deze verhuurpunten zijn meestal een fietsenzaak of aan een B&B. Verschillende B&B’s stellen ook fietsen ter beschikking aan hun gasten. Het bezoekerscentrum is de best gelegen locatie voor toeristisch fietsverhuur. Ruim vooraf reserveren is hier echter verplicht en biedt dus niet de flexibiliteit die de bezoekers wensen. In de toekomst pleiten we voor permanent aanwezige en dus onmiddellijk beschikbare fietsen die in goede staat zijn en van optimale kwaliteit zijn. (cf. witte fietsen in Nationaal Park De Hoge Veluwe). Eventueel kan hiervoor een onderhoudscontract aangegaan worden met een fietshandel in de omgeving of via een sociale economie-onderneming (cf fietspunten,,…). Interessant zou ook zijn om het fietsverhuur aan het kasteel te koppelen aan het transferium


131

Beernem. Via het oprichten van een verhuurpunt aan het station is het mogelijk om gemakkelijk met de fiets van en naar het bezoekerscentrum te rijden. 2.2.5.3

Meer fietsvriendelijke cafés in “landschapspark Bulskampveld”

Uit onderzoek van de afdeling strategische planning en databeheer van Westtoer blijkt dat de gebruikers van het fietsnetwerk niet altijd even tevreden zijn over de cafés langs het netwerk. Veel cafés die aangeduid staan op de netwerkkaart, zijn gesloten op momenten waarop de fietsende recreant onderweg is. Vooral in rustige gebieden met kleine dorpjes is dit een probleem. Zo riskeert men langer te moeten rijden dan verwacht vooraleer iets te vinden om te drinken of om het sanitair te gebruiken. Daarom voerde Westtoer het label fietsvriendelijke cafés in. Dit label duidt cafés of restaurants aan, waar fietsers welkom zijn en die aan recreanten aangepaste openingsuren hebben. Cafés en restaurants kunnen jaarlijks hun kandidatuur indienen om in aanmerking te komen voor het label. Na een bezoek wordt beslist of men al of niet in aanmerking komt voor dit label. In de toekomst zullen enkel nog fietsvriendelijke cafés worden opgenomen op de fietsnetwerkkaart. Voor het label dient men te voldoen aan de volgende vereisten:

Verplichte criteria De fietsuitbatingen zijn op Westvlaams grondgebied gelegen en richten zich tot het grote publiek zonder enige uitsluiting. Beschikken over een geldig vestiginsattest om hetzij de activiteit van drankgelegenheid uit te baten, hetzij de activiteit van restaurant uit te baten Aanwezigheid van een fietsenstalling voor 10 fietsen, liefst overdekt, op het terrein van het café/restaurant of in de onmiddellijke omgeving (ong. 20 m). De mogelijkheid moet geboden worden om de fiets aan vast te maken zodat fietsers een slot kunnen bevestigen. Aanwezigheid sanitaire ruimte met mogelijkheid tot opfrissen (standaarduitrusting: proper wasbakje met handdoek, zeep in een voldoende grote ruimte) Een EHBO-kit ter beschikking hebben Aanbieden van fietskaarten van de erkende routes en netwerken, fietsen toeristische informatie (regiofolder, fietsfolder, fietskaarten). Een elementaire fietsreparatieset ter beschikking stellen, evenals een fietspomp Informatie bieden over de dichtstbijzijnde fietsherstelplaatsen en fietsverhuur in de omgeving. Tijdens het seizoen (april-september) min. 4 dagen op 7 de ganse dag geopend zijn vanaf 11u00 (afhankelijk van het weer) en zeker alle weekends en feestdagen. Ligging van het fietscafé op max. 1 km fietsafstand van een erkend recreatieve fietsroute, het LFroutenetwerk of een erkend fietsroutenetwerk, over een verkeersveilige aanrijroute. Aanbieden van warme en koude dranken. Bijkomende criteria (minimum 2 te voldoen) Nuttigen van de eigen picknick toegelaten voor individuele fietsers mits het nuttigen van een consumptie. Voor grote groepen kan dat evt. wel na reservatie vooraf. Mogelijkheid bieden kleding te drogen (droogrek of droogkast) of afgeven van kledij aan uitbater die kledij voor de recreant droogt. Informatie bieden over fietsvriendelijke verblijven in de omgeving. Indien men over een vestigingsattest als traiteur of restaurateur beschikt: aanbieden van regionale


132

gerechten streekproducten of -dranken. Indien men niet over een vestigingsattest als traiteur of restaurateur beschikt: de beperkte kaart van snacks aanbieden. Over een terras beschikken (zomer). Minstens een kleine koude en warme hap aanbieden (chips, snoep, gedroogde worst e.d. vallen hier buiten beschouwing). Er wordt een brochure ontwikkeld met alle fietsvriendelijke cafés. Deze wordt gratis meegegeven wanneer iemand een fietsnetwerkkaart koopt. In de toekomst wordt gestreefd worden naar meer fietsvriendelijke cafés in deze regio. In het kader van het ontwikkelen van het landschapspark zal meer promotie gevoerd worden over het label naar de aanwezige horecazaken en bij voorkeur worden deze zaken ook opgenomen op de website en de folders van het “landschapspark Bulskampveld”.

2.3

Creëren van een kwalitatief aanbod voor mountainbike

Mountainbiken is zeer populair in het studiegebied. Het is dan ook een zeer natuurlijk gebied met relatief veel onverharde wegen. De mountainbikeroute Breughel-Molen is één van de populairste routes in de regio. In een concept van een landschapspark moet een mountainbikeroute zeker behouden worden, alleen moeten hun wegen zoveel mogelijk gescheiden worden van die van de andere recreanten zodat de hinder beperkt blijft. Bepaalde goed onderhouden en aangelegde fietswegen kunnen wel gedeeld worden met andere fietsers. Mountainbike en wandelen combineren is daarentegen een minder goed idee. In het kader van het ontwikkelen van een recreatieparking “Aanwijs” is het wel aangewezen om parking Aanwijs ook op te nemen als startplaats voor deze mountainbikeroute. De mountainbikeroute loopt momenteel niet langs hier. Een aanlooproute naar de huidige startplaats of een herwerking van de route kunnen dit opvangen. In de onmiddellijke omgeving van deze mountainbikeroute liggen nog een aantal andere mountainbikeroutes wat een bescheiden mountainbikenetwerk zou kunnen mogelijk maken. Mogelijke verbindingen •

Verbinding tussen Breughel-Molen mountainbikeroute en mountainbikeroute Beernem: De enige mogelijke verbindingen tussen de beide routes zijn de hoofdwegen, die allemaal verhard zijn. Er zijn geen alternatieven want om mountainbikeroute Beernem te bereiken moeten zowel de autosnelweg, de spoorweg en het kanaal worden overgestoken. Een heen en terug route is mogelijk tussen beide mountainbikeroutes, maar de verbindingen op zich vormen maar een beperkte meerwaarde.

•

Verbinding tussen de groene lus van de Breughel-Molen mountainbikeroute en de mountainbikeroute in Tielt (Akspoele):


133

De route in Tielt is iets minder aangenaam en heeft veel verharde wegen. Ze telt wel 3 lussen. De blauwe en rode lus kunnen het best gecombineerd worden met de Breughel-Molen mountainbikeroute. Om beide routes kwalitatief met elkaar te verbinden zijn 2 verbindingen nodig die bij voorkeur onverhard zijn. •

Verbinding met route in Pittem (Pallieter): Een verbinding tussen Breughel-Molenmountainbikeroute en de mountainbikeroute “Pallieter” is minder evident want deze ligt verder af. De Akspoele en Pallieterroute worden door mountainbikers nu reeds regelmatig gecombineerd en er is een verbindingsroute aangeduid. Het uitwerken van vaste en aantrekkelijke verbindingen tussen beide routes is dus zeker nodig.

Naast het combineren van reeds bestaande mountainbikeroutes kunnen ook nieuwe routes of nieuwe lussen ontwikkeld worden. De mogelijkheden liggen hier vooral in uitbreidingen richting Kampveld en van daaruit naar de andere groengebieden in de groene rand van Brugge (veldassen). Daarnaast zijn er ook nog mogelijkheden in Oost-Vlaanderen voor het uitwerken van een nieuwe mountainbikeroute. Het gebied rond Egypteveld, Hoogveld, Blekkerbos en richting Drongengoed heeft momenteel nog geen mountainbikeroute. De omgeving leent zich hier nochtans uitstekend toe. Alleen het beperkte aantal openbare dreven in deze bossen is een groot probleem. Het voorzien van specifieke randinfrastructuur voor mountainbikers is ook een aanrader. Zo is minimum een afspuitplaats voor de fietsen aan te raden en een sanitaire ruimte waar men zich kan opfrissen. Wanneer de start van de mountainbikeroute verlegd zou worden naar de recreatieparking Aanwijs, is dit de ideale locatie om deze infrastructuur te voorzien.


134

Mountainbikeroute Beernem (Beverhoutsveld)

Mountainbikeroute BreughelMolen (Beernem, Ruiselede, Wingene

Mountainbikeroute “De Akspoele” (Tielt)

Mountainbikeroute Pallieter (Pittem) Figuur 7: Mogelijkheden voor een mountainbikenetwerk in de omgeving van het “landschapspark Bulskampveld”

2.4

Creëren van een kwalitatief aanbod voor paardrijden en mennen

2.4.1

Behouden van de bestaande Bulskampveld ruiterroute

Het is onontbeerlijk om in het “landschapspark Bulskampveld” één of meerdere ruiterpaden te hebben. Met de Bulskampveld ruiterroute is er reeds een aanbod, maar de kwaliteit hiervan kan op bepaalde vlakken beter. Een ruiterroute is zeer duur in aanleg en onderhoud. Een kwaliteitsvolle basis is dan ook zeer belangrijk voor een duurzame oplossing en een minimaal onderhoud. In het verleden zijn hier nogal wat problemen rond geweest. Belangrijk is dat bij verbeteringen aan het bestaande ruiterpad gekozen wordt voor duurzame oplossingen en dat het achteraf goed wordt onderhouden. Op korte termijn zijn er plannen om deze stukken te herstellen op een meer duurzame manier (geotextiel, steenslag en zand). Daarnaast voorziet ANB op haar traject een wintertracé waarlangs tijdens de wintermaanden de ruiters permanent worden omgeleid. Dit tracé kan ook tijdens de zomermaanden door menners gebruikt worden.


135

Op de rest van het tracé zijn menners niet toegelaten omdat aangenomen wordt dat zij de grootste schade aan de paden veroorzaken. Menners kunnen wel terecht op verharde paden, dus door het weren van sluipverkeer op bepaalde wegen (oa. Heirweg) in het “landschapspark Bulskampveld”

kunnen

ook

zij

aan

hun

trekken

komen.

Er

kan

een

afzonderlijke

mennersroute worden ontwikkeld die deels over verharde paden loopt en deels over onverharde paden die voldoende verstevigd zijn. Daarnaast is het aan te raden dat het tracé van het ruiterpad over het volledige traject gescheiden wordt van andere recreatievormen tenzij dat de breedte van de paden of de ondergrond gemengd gebruik toelaat (bv. op asfalt). Momenteel is de staat van de paden waar wandelaars en ruiters elkaar kruisen over de gehele breedte slecht te noemen, vooral in natte periodes. Een aparte strook voor ruiters, die duidelijk aangeduid wordt (door beplanting of andere ondergrond) is op deze plaatsen een must. Op kaart 22 werden de knelpunten van de ruiterroute aangeduid. Op deze plaatsen overlapt het ruiterpad de wandelpaden en is het nodig dat de beheerders alert blijven voor de staat van het pad en dit indien nodig versterken. Zo worden onaangename ervaringen voor wandelaars beperkt. Wanneer er geen afzonderlijk tracé voor ruiters en wandelaars wordt voorzien worden de paden al snel over de volledige breedte kapot gereden en geraken wandelaars hier nog moeilijk door.

2.4.2

Uitbreidingsmogelijkheden voor ruiters in het studiegebied.

Er is vraag bij de ruiters naar ruiternetwerken in West-Vlaanderen naar analogie met Limburg (zoals onder andere in Nationaal Park Hoge Kempen). De situatie in West-Vlaanderen is echter heel anders. De natuur is niet zo uitgestrekt en door de verschillende grote wegen, spoorweglijnen en kanalen die het grondgebied doorkruisen, zijn verbindingen naar andere gebieden niet zo evident. Zeker in dit studiegebied is dit het geval. De mogelijkheden voor een ruiternetwerk zijn dus zeer beperkt. Beter 1 of meer goed onderhouden lussen aanbieden dan een onaantrekkelijk ruiternetwerk met veel verharde wegen. Uitbreiding van de bestaande Bulskampveldruiterroute is enkel mogelijk naar Kampveld en naar Hoogveld en Blekkerbos. Maneges zijn hier niet aanwezig, dus deze uitbreidingen zijn sowieso niet evident bij gebrek aan een uitvalsbasis. Een link met bestaande ruiterroutes is ook niet evident want Beverhoutsveld en Ryckevelde (waar de Ryckevelderuiterroute ligt) zijn moeilijk bereikbaar want ze liggen aan de overzijde van het kanaal, een barrière die maar op enkele plaatsen kan overschreden worden. Een uitbreiding naar het zuiden richting Wingene heeft misschien meer mogelijkheden, maar aangezien er weinig openbare en onverharde wegen zijn in dit gebied zijn ook hier de mogelijkheden beperkt. Ook is het gebied niet zo bosrijk en dus minder aantrekkelijk. ANB is vragende partij om de mogelijkheid te onderzoeken om ruiters toe te laten in het Kampveld. Dit kan wel enkel op voorwaarde dat er een recreatieve link komt tussen Kampveld en het provinciedomein Lippensgoed-Bulskampveld. Het alleenstaande gebied is te klein voor een ruiterpad en er zijn ook niet veel uitbreidingsmogelijkheden naar andere richtingen. Dit


136

brengt wel met zich mee dat op de recreatieve verbinding tussen Kampveld en het provinciedomein


de

verschillende

recreatievormen

zullen

gecombineerd worden. Dit heeft uiteraard consequenties voor de inrichting ervan. Zo zal deze weg voldoende breed moeten zijn en zullen de recreatievormen van elkaar moeten gescheiden worden met een haag of door verschillende tracés of beddingen te voorzien.

2.5 Start

Ontwikkelen van een routeaanbod voor joggers to

Run

en

andere

varianten

zijn

nog

steeds

immens

populair.

Ook

de

deelnemersaantallen aan massalopen gaan nog steeds in stijgende lijn. Joggen stijgt elk jaar op de lijst met meest populaire en meest beoefende sporten. In tegenstelling tot Nederland zijn het aantal specifieke jogparcours hier echter nog heel beperkt. Meestal worden deze in gemeentelijke context aangelegd in de buurt van een sportcomplex, maar er zijn slechts weinig voorbeelden van jogparcours in een natuurlijke omgeving. Het “landschapspark Bulskampveld” is uitermate geschikt voor de uitbouw van zo’n jogparcours. Niet alleen beginnende joggers kunnen hier hun hart ophalen, ook de meer geoefende joggers komen hier uitgebreid aan hun trekken. Dit is één van de enige gebieden in de hele provincie waar het mogelijk is om een lus van meer dan 10-15km aan één stuk te lopen doorheen de natuur en de rust. Indien dit aanbod er is trekt dit zeker lopers aan vanuit de ruime omgeving. Een kwaliteitsvol jogparcours kan best aan volgende vereiste voldoen: •

Kilometeraanduidingen

•

Effen en zachte ondergrond

•

Niet teveel draaien en keren (het drevenpatroon is hier uitermate geschikt voor)

•

Geen hindernissen die het ritme breken (plassen, putten, modderpoelen)

Het voorstel is om in het kerngebied (deelgebied 1) minstens 2 lussen van 5 km te voorzien die voldoen aan de bovenstaande eisen. De startplaats van deze route is de recreatieparking Aanwijs. Van hieruit kunnen zowel de Vagevuurbossen als het provinciedomein LippensgoedBulskampveld worden doorkruist. Een langere lus richting de Gulke Putten behoort ook tot de mogelijkheden. Ook op andere plaatsen is een jogparcours mogelijk, met een andere startplaats dan parking Aanwijs. Bijvoorbeeld in Nieuwenhove / Kampveld en doorheen de Visserij, Egypteveld/Hoogveld. Op beide plaatsen is het belangrijk dat de looplus rechtstreeks vanuit de woonkern al lopend bereikbaar is (dus resp. vanuit Nieuwenhove en Maria-Aalter).

2.6

Autotoeren

Er wordt geen specifiek aanbod uitgewerkt in het studiegebied. Het “landschapspark Bulskampveld” is te klein om een voor autotoeren toeristisch autocircuit te realiseren.


137

2.7

Andere

Ook andere recreatievormen zijn mogelijk in dit gebied, op voorwaarde dat ze nietgemotoriseerd zijn en een lage impact hebben op de natuur. Het gebruik van nieuwe technologieën is hier één van. Deze worden in het volgende hoofdstuk verder besproken.

3

ACTIES

MET

BETREKKING

TOT

TOERISTISCH-

RECREATIEVE PRODUCTONTWIKKELING 3.1

Inleiding

Bos en natuur zijn populaire bestemmingen voor recreatieve dagtochten en vakanties. In de groene ruimte probeert de recreant bepaalde behoeften te bevredigen. Mensen willen ontspannen

en

tot

rust

komen,

maar

ook

actief

bezig

zijn.

De

vraag

naar

recreatiemogelijkheden is niet star, maar de recreant wil ook steeds nieuwe dingen doen. Bovendien heeft recreatie, indien ze plaats vindt in gebieden die een zekere recreatieve draagkracht hebben, heel wat positieve effecten. Zo wordt het draagvlak voor natuur en natuurbeheer heel wat groter. Door natuur te gebruiken en te beleven krijgt het waarde voor mensen en zal men eerder geneigd zijn deze te beschermen. Daarom is het van groot belang om een toegankelijke natuur te creëren en het “landschapspark Bulskampveld” is hier zeker voor geschikt. Om ook bezoekers aan te trekken die niet in eerste instantie geïnteresseerd zijn in eerder rustige recreatievormen zoals wandelen en fietsen moet ook hiernaast een kwalitatief en aantrekkelijk aanbod aanwezig zijn. Om een attractiepunt van bovenlokaal belang te worden heeft het studiegebied nood aan enkele echte publiekstrekkers.

3.2

Toeristisch-recreatieve inrichting van de deelgebieden

3.2.1

Masterplannen voor herinrichting van deelgebieden

In 2 gebieden pleiten we voor een complete en geïntegreerde aanpak van de structuur en een herinrichting waardoor het gebied ook de komende decennia een aantrekkelijk aanbod heeft voor recreanten. We roepen dus op om eens goed na te denken over de inrichting van deze deelgebieden en de toekomstvisie te bepalen. Het eerste gebied dat hiervoor in aanmerking komt is het kasteelpark LippensgoedBulskampveld. Daarnaast heeft ook de hele site rond het Sint-Pietersveld heel wat mogelijkheden en leegstaande gebouwen die dringend een functie moeten krijgen om verdere


138

verkrotting verder tegen te gaan. In het licht van deze studie pleiten we voor een deels recreatieve herinrichting van de site, naar het voorbeeld van Radio Kootwijk in Nederland. 3.2.1.1

Inrichtingsplan 1: Kasteelpark Lippensgoed-Bulskampveld

In deze gebiedsvisie stellen we voor om het kasteelpark Lippensgoed-Bulskampveld uit te werken als “recreatief” centrum voor de doorsnee bezoeker aan het “landschapspark Bulskampveld”. Dit gebied vormt het centrum van alle “stationaire” recreatievormen in dit landschapspark. Het vervult nu al een stuk deze functie omwille van de accommodatie die reeds aanwezig is. Zo is er een modern bezoekerscentrum, een cafetaria, speelbos en speelplein. Dit alles in een parkomgeving die is ingericht in Engelse landschapsstijl en het alomtegenwoordige drevenpatroon doorbreekt. Ook in de toekomst wil men deze stijl zeker behouden. Er zou een eigentijdse herinrichting moeten gebeuren van het historische kasteelpark met terreinmeubilair, paden voor recreatie, rustpunten, beplanting,… Op deze manier kan dit gebied nog vele jaren een kwaliteitsvol onthaalpunt vormen voor het “landschapspark Bulskampveld”. Volgende infrastructuur moet minimaal deel uitmaken van dit inrichtingsplan en volgende functies vervullen: •

Onthaalfunctie: o

•

Bezoekerscentrum (te behouden)

Speelruimte voor kinderen: o

Grote speeltuin met aanbod voor kinderen tem 12 jaar. (eventueel via integratie met het speelbos)

o

Speelvriendelijke inrichting van het speelbos. Enerzijds vrije speelruimte met materiaal om het speelbos zelf in te richten (hout, takken,…), anderzijds ingerichte speelruimte voor kinderen met bijvoorbeeld een avonturenparcours.

•

Educatieve functie: o

Opfrissing

en

herinrichting

omliggende

gebouwen

van

het

kasteel

(vogelopvangcentrum, wagenmuseum, kruidentuin, hoeve Colpaert)

•

•

o

Educatieve wandellus

o

Ruimte voor educatieve activiteiten

Ontspanningsfunctie o

Cafetaria

o

Inrichting ligweide met originele infrastructuur

o

Ontmoetingsruimte

o

Bijkomende attractie bv. boomkroonpad, laarzenpad,…

Recreatieve functie: o

Fietsverbinding doorheen het park


139

o

Fietsenrek nabij bezoekerscentrum

o

Supertoegankelijke en toegankelijke wandellus met vertrekpunt aan het bezoekerscentrum

•

Verblijfsfunctie: o

Kampeerterrein voor groepen

o

Kampvuurplaats

o

Sanitair blok bij kampeerterrein

3.2.1.2

Inrichtingsplan 2: Sint-Pietersveld

Een andere aantrekkingspool met potenties is het Sint-Pietersveld met de zendmasten en de mooie maar verlaten gebouwen. Al dit erfgoed vertelt een interessant verhaal dat ook vanuit toeristisch-recreatief oogpunt kan uitgewerkt worden. Het vormt een aantrekkelijk thema als aanvulling op het thema rond bos en veld dat in het hele gebied doorloopt. Het oplossen van de leegstand van de gebouwen is een uitdaging voor de ontwikkeling van dit gebied. Daarom moet op korte termijn nagedacht worden over de bestemming van deze gebouwen en over een nieuw bestemmingsplan van dit gebied. In Kootwijk, nabij Apeldoorn in Nederland, is er een gelijkaardige situatie. Ook hier is er een in onbruik geraakt zendstation waarvoor men al jaren een nieuwe bestemming zoekt. Omwille van de cultuurhistorische waarde van de gebouwen en de bijzondere kenmerken van de natuur rondom het complex is dit een complexe opgave omdat het behoud van het unieke cultuurhistorische complex moet worden gecombineerd met het behoud van de unieke natuurwaarden in het gebied. Praktijkvoorbeeld: Radio Kootwijk Hoge Veluwe Radio Kootwijk is een voormalig zenderpark dat in de 20e eeuw een belangrijke communicatieverbinding vormde tussen Nederland en haar toenmalige koloniën, met name Nederlands-Indië. Het werd gebouwd vanaf 1918. Ook werden er voor werknemers woningen gebouwd, die samen het gelijknamige dorp gingen vormen. In maart 1980 werd de laatste en grootste zendmast (210 m hoog) neergehaald. In 1999 verloor het park elke zendfunctie. In 2001 werd alle zenderapparatuur uit de gebouwen gehaald waarna het terrein in 2004 door de Dienst Landelijk Gebied (DLG) in opdracht van De Staat werd aangekocht van KPN (de opvolger van de PTT). Ongeveer 400 van de aangekochte 450 hectare werd direct overgedragen aan Staatsbosbeheer, de eigenaar van het terrein vóór 1918. 50 hectare met daarop ongeveer 15 hele diverse gebouwen bleef in eigendom van DLG. Deze ging op zoek naar een nieuwe eigenaar/exploitant voor de gebouwen. Het herbestemmingproces dat liep in de periode van 2004 tot 2006 is zonder succes afgerond. Vanaf 1 januari 2007 is een nieuw proces gestart, de 'Marsroute'. In 2007 werd een Kadernotitie vastgesteld. In het vroege voorjaar van 2008 is er overeenstemming bereikt over


140

het voorkeursmodel. Het voorkeursmodel beschrijft waar een nieuwe eigenaar/exploitant aan moet voldoen. Het is de kunst de balans te vinden tussen natuur, cultuur, leefbaarheid en financiën. Om grote hoeveelheden verkeersbewegingen te voorkomen moet het aantal aan te trekken bezoekers beperkt blijven tot 150.000 per jaar. Sinds 2008 is Staatsbosbeheer beheerder en eigenaar van het complex. Er is echter nog veel werk aan de winkel om dit gebied uit te bouwen zoals de plannen het voorschrijven. Hier is vooral veel geld voor nodig. De renovatie van de gebouwen, de inrichting, enz. Via een variabele invulling van de functies van het hoofdgebouw kan een deel van de uitgaven hier gecompenseerd worden. Door het verwijderen van het hekwerk rond het zenderpark, hebben wandelaars, fietsers en wild na 80 jaar weer toegang tot dit gebied. Daarnaast zijn er plannen om het zendgebouw in te richten als tentoonstellingsruimte, feestruimte, seminarieruimte en om in één van de omliggende gebouwen een spa-wellness te bouwen. Toepassing op het Sint-Pietersveld Radio Kootwijk heeft reeds een langdurig en intensief herbestemmingproces doorgemaakt dat niet steeds even succesvol is geweest. Sint-Pietersveld heeft als voordeel dat het minder geïsoleerd en compacter is. Daarnaast ligt het centraal in het “landschapspark Bulskampveld”, dus de herbestemming zou iets minder complex moeten zijn en kan gekaderd worden in dit landschapspark. De kennis en ervaring die werd opgedaan in Radio Kootwijk kan als casestudy gebruikt worden in de herbestemming van Sint-Pietersveld. Hier is er effectief vraag naar ruimte voor recreatie en zijn er diverse mogelijkheden tot herinrichting van de gebouwen. Het zendgebouw zou kunnen gebruikt worden als tentoonstellingsruimte, feestruimte, seminarieruimte. De omliggende gebouwen zouden kunnen gebruikt worden als jeugdlogies voor groepen. Daarnaast kunnen de educatieve kwaliteiten van het gebied meer benadrukt te worden en op een eigentijdsere manier worden uitgewerkt. Er kan gewerkt worden rond het verhaal van de zendmasten met daaraan verbonden de uitzonderlijke natuur in het gebied. Ook rond het erfgoed van de matrozenschool met de scheepsput, de succursale en de geschiedenis van de psychiatrische instelling of het verbeteringsgesticht die door het hele gebied loopt kan er een educatieve activiteit uitgewerkt worden.

3.3

Gebruik van nieuwe technologieën “landschapspark Bulskampveld”

in

het

Nieuwe technologieën vinden stilaan hun weg naar de recreatieve productontwikkeling. Enerzijds gaat het om technologie die behulpzaam is bij het bepalen van de locatie en het vinden van de weg (GPS), anderzijds om toestellen die een nieuwe dimensie geven aan het verstrekken van informatie tijdens een tocht (fluisterpalen, PDA, ipod, GSM).


141

Volgende mogelijkheden zijn er in het “landschapspark Bulskampveld” •

Ontwikkelen van een interactieve website met informatie voor elke doelgroep (kinderen, volwassenen, leraars,…). Een mooi voorbeeld hiervan zijn de websites van de National Parks in de Verenigde Staten. Deze bevatten alle informatie voor elke doelgroep om zich volledig op een bezoek voor te bereiden. (Zie www.nps.gov) . Ook is vanaf deze website het laatste nieuws onder de vorm van een krantje te downloaden en vind je info over de verschillende routes en startpunten doorheen het park.

•

Het

vermelden

van

de

GPS

coördinaten

van

de

toegangspoorten

tot

het

landschapspark zodat men blindelings de weg vindt naar de parking. Dit is vooral een voordeel omdat een parking meestal geen huisnummer heeft, verder van bebouwing af ligt en men via straatnaam niet altijd de exacte locatie van de parking vindt. •

Het verhaal van de moorden van Beernem spreekt tot de verbeelding. Een mp3-route die het verhaal vertelt aan de hand van een aantal geluidsfragmenten die het net echt maken is dus zeker een mogelijkheid. Het mp3-bestand kan dan gedownload worden vanaf de website of er kunnen mp3-spelers met het geluidsfragment ter beschikking worden gesteld in het bezoekerscentrum.

•

Oriëntatielopen heeft er een concurrent bijgekregen aan de GPS. Ook geocoaching is een soort zoektocht aan de hand van GPS coördinaten. Nadeel hiervan is dat men van de paden afgaat. Daarom is het belangrijk om deze zaken enkel mogelijk te maken in stukken natuur met een hogere draagkracht.

•

Digitale toepassingen spelen ook een steeds grotere rol bij het onderhoud van de recreatieve infrastructuur. Zo worden de coördinaten van elk bordje of tracé momenteel geregistreerd in de “TRIS-databank” waarop beroep kan gedaan worden wanneer er een bordje verdwijnt of moet vervangen worden. Op basis van deze databank wordt het ook mogelijk om op korte termijn digitale netwerkplanners te ontwikkelen waardoor recreanten de tracés kunnen opladen op hun GPS of PDA. Hier kan ook nog informatie over horeca, bezienswaardigheden, informatie,… aan worden toegevoegd

zodat

de

recreant

maximaal

kan

genieten

van

de

hele

regio.

Bewegwijzering zal op deze manier een iets minder prominente rol innemen in de recreatieve inrichting van een gebied. Het grote voordeel van GPS-routes is dat deze gemakkelijk omgeleid kunnen worden, want er moet geen bewegwijzering op het terrein verplaatst worden. Omleidingen kunnen kant en klaar geupload worden in de GPS.


142

3.4

Inrichting van enkele rustpunten voor recreanten in het “landschapspark Bulskampveld” (kaart 23)

Naast routes zijn ook rustpunten belangrijk waar de recreant even op adem kan komen. Dit kunnen gewone zitbanken zijn, picknickbanken of volledig ingerichte rustpunten met originele infrastructuur, al of niet in nabijheid van een bezienswaardigheid, speeltuin of een mooi stukje natuur. In het studiegebied zijn de rustpunten qua spreiding sterk verschillend. Zo zijn er in het provinciedomein Lippensgoed-Bulskampveld meer dan voldoende zitbanken, picknicktafels en schuilhutten aanwezig. Hierbuiten is het aanbod echter heel wat minder. Vandaar dat we in deze studie nog enkele rustpunten aanbevelen op aantrekkelijke locaties, gelegen op of langs de recreatieve netwerken in dit gebied. Hieronder worden enkele mogelijkheden opgesomd. •

Rustpunten in alle onthaalpunten tot het landschapspark, minstens uitgerust met een picknickbank

•

Rustpunt op Hendriksberg ter hoogte van Fietsknooppunt 31

Dit is één van de hoogste punten in het landschapspark. Hier kruisen ook de fietsroutes, wandelroutes, mountainbikeroute en zelfs de ruiterroute. Een rustpunt is hier ook op zijn plaats want met de fiets heb je een (voor de omgeving relatief) stevige klim achter de rug. •

Rustpunt ter hoogte van De Visserij in Ruiselede (uitkijkplatform)

In het gemeentebos parochieveld langs de parochieveldwandeling heeft men een mooi uitzicht op de omgeving. Dit is dan ook de uitgelezen plaats voor een rustpunt voor wandelaars. Ook het fietsnetwerk ligt hier in de onmiddellijke omgeving. •

Rustpunt in Doomkerke (nieuw park)

De komst van het nieuwe park in Doomkerke biedt mogelijkheden om een rustpunt in te richten. De verfijning van het fietsnetwerk is hier nodig zodat dit park en bijhorend rustpunt ook ontsloten wordt voor wandelaars. •

Rustpunt in het Zuidelijke deel van het provinciedomein (kruising bos en heide)

In het provinciedomein Lippensgoed-Bulskampveld liggen de rustpunten voornamelijk in het meest noordelijke deel. Ook het meer zuidelijke deel kan een rustpunt gebruiken. De exacte locatie hiervoor dient nog bepaald te worden. Vermoedelijk is het natuurgebied HeideveldBornebeek hiervoor een ideale locatie.


143

•

Rustpunten aan de nieuw aangelegde poelen

Vanuit natuurhoek zijn er plannen om een aantal poelen te herstellen. Dit zijn ideale punten om natuur, educatie en recreatie dichter bij elkaar te brengen. Inrichting van deze sites met een infobord en rustmogelijkheden is hier dan ook een mogelijkheid •

Rustpunt Kampveld

In het hele kampveld zijn geen rustplaatsen en zitbanken terug te vinden. Hier is dus zeker ruimte voor een extra inrichting. Bij voorkeur kan deze rustplaats dienen voor zowel fietsers als wandelaars. De exacte locatie hiervoor dient nog bepaald te worden. •

Rustpunt Veldkapel:

De veldkapel vertelt een bijzondere geschiedenis en werd bijna in zijn voortbestaan bedreigd. Ook de begraafplaats straalt een zekere charme uit en de site geeft een goed zicht op de zendmasten uit de omgeving. Vandaar dat dit een ideale locatie is voor een rustpunt met . Bovendien heb je van hieruit een mooi zich op de zendmasten. •

Rustpunt Gulke Putten met uitzicht op de zendmasten

In de Gulke Putten/Sint-Pietersveld dient ook een rustpunt te komen. De plaats hiervan is echter afhankelijk van het inrichtings. Een mogelijke locatie zou de scheepsput zijn, die er nu ongebruikt bijligt. Vlak voor de succursale ligt een perceel met vijver die mogelijkheden biedt. •

Rustpunt langs het kanaal in omgeving van miseriebocht.

Het mooiste stukje kanaal ligt ter hoogte van de miseriebocht, net voorbij de jachthaven in Sint-Joris. Dit is de ideale locatie voor een rustpunt langs het kanaal.

3.5

Praktijkvoorbeelden:

Hieronder worden een aantal praktijkvoorbeelden weergegeven van toeristisch-recreatieve inrichting in binnen- en buitenland die kunnen toegepast worden in het landschapspark Lippensgoed-Bulskampveld. a) Klimbos Hoge Veluwe: Omschrijving Het klimbos in de Hoge Veluwe is een avonturenparcours in de bomen. Er zijn 6 routes die variëren in hoogte en moeilijkheidsgraad. Voor de jongste bezoekers is er een Kids Klimbos. Vervolgens zijn er routes op elk niveau die variëren van een hoogte van 2 m tot maximum 15m. De overgangen van boom tot boom worden steeds uitdagender. Men mag dezelfde route ook meermaals opnieuw doen gedurende een tijdspanne van maximum 3u. Veiligheid is zeer belangrijk. Het park en de procedures zijn gecertificeerd. Men krijgt een klimgordel en instructie van een ervaren medewerking. Op een demonstratieroute wordt gecontroleerd of de


144

bezoeker alle veiligheidsmaatregelen onder de knie heeft en daarna mag men zelf in de bomen klimmen. Ook op diverse andere locaties zijn gelijkaardige parcours te vinden, zoals in Durbuy

maar

zelfs

in

Heuvelland.

Meestal

worden

deze

uitgebaat

door

private

recreatiebedrijven.

Toepassing op “Bulskampveld” Dit type activiteit zou een leuke en spectaculaire invulling zijn van een deel van het provinciedomein Lippensgoed-Bulskampveld. Omwille van de benodigde ondersteunende infrastructuur wordt dit best ingepland in de omgeving van het Bezoekerscentrum. Voor de begeleiding en exploitatie van dit parcours zou beroep kunnen gedaan worden op een outdoor organisatie zoals bijvoorbeeld “De Kijkuit”. b) Uitkijktoren: Omschrijving In het Nationaal Park Hoge Kempen staat middenin het Blote Voetenpad een grote uitkijktoren die een uitzicht geeft op het gehele gebied. Ook op diverse andere plaatsen in recreatiegebieden zijn uitkijktorens te vinden. Een uitkijktoren heeft het voordeel dat ze vanaf de top een gebied duidelijk in beeld kan brengen en dat men verder kan kijken dan mogelijk vanaf de grond.

Toepassing op “Bulskampveld” Een uitkijktoren zou de ideale manier zijn om de ontginningsstructuur, de afwisseling tussen bos en veld en de uitgestrektheid van het oorspronkelijke “Bulskampveld” in beeld te


145

brengen. Deze toren zou kunnen komen op een centrale plaats in “Bulskampveld” . Uiteraard zijn hoger gelegen locaties of open plaatsen hiervoor het best. Het is niet noodzakelijk dat in deze buurt parkeerplaatsen worden aangelegd. Eventueel kan vanaf de parking Aanwijs via een specifiek wandelpad deze toren bezocht worden. In NP Hoge Kempen is dit de aanpak en toch kan de toren (en het blotevoetenpad waarop ze ligt) op heel wat belangstelling rekenen. c) Boomkroonpad Omschrijving Een canopywalk of boomkroonpad is zoals de naam het zegt een wandeling doorheen de boomkruinen. Door een wandelpad aan te leggen op hoogte wandelt men tussen de bladeren van de bomen. Meestal wordt dit gecombineerd met een uitkijktoren. Uiteraard is dit een grote investering. Er zijn reeds meerdere voorbeelden boomkroonpaden terug te vinden in binnen- en buitenland, de ene al uitgebreider en duurder dan de andere. Een binnenlands voorbeeld is terug te vinden in het dierenpark Planckendael. Voor een boomkroonpad moet men uiteraard beschikken over een bosrijke omgeving die heel wat recreatieve draagkracht heeft. Toepassing op Bulskampveld: Bulskampveld is een bosrijke omgeving, en heeft ruimte en de accommodatie voor een toeristisch-recreatieve trekker met accent op natuur. De beste locatie hiervoor is in de omgeving van de parking Driekoningen. Hier is alle noodzakelijke randaccommodatie aanwezig (parkeermogelijkheden, toezicht, sanitair, horeca)

d) Struinnatuur Omschrijving Struinen is in de letterlijke zin van het woord, doelloos dwalen en rondzwerven. Het speciale van struinen is dat men zich vrij door een gebied beweegt, niet gebonden aan de paden. Sterker nog, struingebieden hebben doorgaans geen of weinig paden zodat men wel moet struinen om het gebied te zien. Bij struinen gaat het om de illusie van wildernis ervaren zonder de bijbehorende gevaren. Het struinen wordt ook gecombineerd met vogelobservatie


146

en natuurstudie. Het onverwachte maakt struinen tot een spannende activiteit. In Nederland zijn er reeds een aantal struinterreinen, maar in België vindt struinnatuur nog maar net zijn ingang. Omwille van het nieuwe begrip is er nog niet echt een zicht op de vraag naar struinen.

De

belangrijkste

doelgroepen

voor

struinnatuur

zijn

vooral

kinderen,

uitdagingszoekers en natuurliefhebbers. Bij voorkeur liggen struingebieden ver van drukke plaatsen en dus meer aan de rand van het natuurgebied. Het mag er ook nooit te druk worden want dan wordt de bedoeling van struinnatuur geweld aangedaan. Natuur om te struinen moet er liefst ongepland en ongemaakt uitzien met weinig voorzieningen voor recreatie. Het terrein moet de bezoeker uitdagen en uitnodigen om er gebruik van te maken. Struinnatuur is zowel in aanleg als beheer goedkoper dan traditionele recreatiegebieden, omdat er weinig of geen voorzieningen zijn er er sprake is van zeer terughoudend beheer. Struinen vindt ook best plaats in de minder kwetsbare gebieden die tegen een stootje kunnen en in gebieden waar geen bijzondere natuurkwaliteiten nagestreefd worden. Struinen heeft ook een voordeel vanuit natuuroogpunt. Door betreding neemt de soortenrijkdom vaak toe. Toepassing op “Bulskampveld” Aangezien door het dambordpatroon alle delen van Bulskampveld sterk dooraderd zijn door wegen en paden, zijn de mogelijkheden voor struinnatuur zeer beperkt. Toch kan het een meerwaarde zijn om bepaalde stukjes natuur zij het occasioneel open te stellen om naast de paden te betreden om zo de diversiteit in fauna en flora te kunnen aanschouwen. Echt struinen is dit echter niet, maar dezelfde ervaring kan hierbij opgewekt worden. e) Laarzenpad Omschrijving Een laarzenpad is een gemarkeerde (rond)wandeling van gemiddeld 2-5km door drassig terrein waar het erg mooi is, maar waar je niet met goed fatsoen een echt wandelpad kunt aanleggen. Soms is het zo drassig dat je zelfs met goede wandelschoenen je voeten niet droog kunt houden. Niet alle delen van een laarzenpad zullen overigens echt drassig zijn. Delen van een laarzenpad bestaan vaak uit “normale” onverharde paden. Bovendien zijn er verschillen per seizoen. Met name in de zomer is het vaak relatief droog. Een laarzenpad is gemarkeerd met paaltjes, vaak met een klein laarsje erop. Er zijn weinig voorzieningen nodig voor een laarzenpad. Het belangrijkste is uiteraard een geschikt terrein, nl. een terrein dat regelmatig drassig is. Over het algemeen berokkenen laarzenpaden niet veel schade aan de natuur, op voorwaarde dat de paden over niet al te kwetsbare stukken natuur gaat. Eventueel kan de route worden afgesloten in het broedseizoen om de vogels niet teveel te verstoren.


147

Toepassing op “Bulskampveld”: Vooral het provinciedomein Lippensgoed-Bulskampveld heeft een zeer natte ondergrond. Hierdoor is het voor een recreant niet altijd even aangenaam wandelen zonder de voeten vuil of nat te maken. Door de aanleg van een laarzenpad kan dit nadeel een voordeel worden. Naast natte stukken wandelpad kunnen ook beekjes en plassen opgenomen worden in een laarzenpad met allerlei mogelijkheden om deze hindernissen te overwinnen. Ook op andere locaties kan de aanleg van brugjes, paaltjes, stapstenen een mogelijkheid zijn om nattere stukken te overbruggen.

f) Blote Voetenpad Omschrijving: Een blote voetenpad is analoog met een laarzenpad, alleen is het iets korter en kunstmatiger (zandstroken, kiezels, modder,…) ingericht dan een laarzenpad. Het vergt ook heel wat meer onderhoud dan een ander wandelpad. Dit onderhoud moet ook zeer duidelijk zichtbaar zijn, anders zal de wandelaar zich niet op zijn gemak voelen op blote voeten. In het Nationaal Park Hoge Kempen (Lieteberg) is het blotevoetenpad afgesloten en enkel toegankelijk nadat je een (beperkte) toegangsprijs hebt betaald. Dit bedrag kan worden aangewend voor het onderhoud en de verdere inrichitng van het blote voetenpad. Een goed ingericht blotevoetenpad heeft ook nood aan een aantal voorzieningen. Zo zijn schoenenkastjes of een plaats waar de waardevolle bezittingen kunnen achtergelaten worden zeer belangrijk. Ook een plaats om de voeten af te spoelen is nodig. Voorts hangt de aantrekkelijkheid van het blotevoetenpad sterk af van de inrichting ervan. Bij het blotevoetenpad in het Nationaal Park Hoge Kempen is er een hangbrug, (kunstmatig) bergriviertje, een doolhof en een uitkijktoren die enkel toegankelijk zijn vanaf het blotevoetenpad. Daarnaast wordt afgewisseld in bodembedekking. Zo loopt men afwisselend over zand, modder, kiezel, over boomstronken, door koude plassen, enz. Op deze manier worden de zintuigen telkens op een andere manier geprikkeld. Voorts zou deze massage van de voetzool positieve effecten hebben op de gezondheid. Voorbeeld: Lieteberg – Nationaal Park Hoge Kempen


148

Toepassing op “Bulskampveld”: Een blote voetenpad wordt het best ingeplant nabij het recreatieve centrum van het gebied. Aangezien veel “vreemd” materiaal moet worden aangevoerd voor de uitbouw van zo’n pad ligt het ook best in een regio met een grote recreatieve draagkracht en een lagere natuurlijke waarde. Het blotevoetenpad in het Nationaal Park Hoge Kempen bewijst dat er wel degelijk interesse is in zo’n pad en dat mensen hier ook willen voor betalen. Deze toegangsprijs kan worden aangewend voor de verdere verbetering en onderhoud van het pad. g) Originele randinfrastructuur (zitbanken, ligzetels, educatieve activiteiten) Omschrijving: Originele randinfrastructuur wordt meestal gebruikt om een natuur- of recreatiegebied origineel (her) in te richten. Natuur blijft natuur, maar door het comfort van de recreant te verhogen en hiervoor originele infrastructuur te gebruiken krijgt het geheel een modernere en aantrekkelijker aanzicht. Vaak wordt deze randinfrastructuur ook gebruikt om de huisstijl van een gebied door te trekken.

Toepassing op “Bulskampveld: Bij de ontwikkeling van een huisstijl voor het “landschapspark Bulskampveld” kan er gewerkt worden rond randinfrastructuur. Zo kan gevraagd worden een prototype van een zitbank of onthaalbebording te ontwikkelen. Dit prototype kan gebruikt worden bij de inrichting van de onthaalpunten of nieuwe rustpunten.


149

4

VERBETEREN VAN DE RECAVOORZIENINGEN EN OVERNACHTINGSMOGELIJKHEDEN

4.1

Kwaliteitsvolle reca-voorzieningen gericht op de recreant

De cafés en restaurants in Bulskampveld zijn vooral gericht op woonkernen en minder op de recreanten, met uitzondering van enkele cafés/restaurants in de onmiddellijke omgeving van het provinciedomein Lippensgoed-Bulskampveld en Wildenburg. Vraag en aanbod spelen hier uiteraard een belangrijke rol. In gebieden die niet druk bezocht worden door recreanten was het tot op heden niet steeds interessant om een horecazaak open te houden. Met de komst van een landschapspark dat de recreatiedruk vermoedelijk wat meer zal spreiden over het volledige gebied zou de vraag kunnen veranderen. Daarom moet het eenvoudiger worden om in de nabijheid van een gebied met een recreatieve functie een café of restaurant te openen. Hiervoor moeten wel gunstigere planologische randvoorwaarden gecreëerd worden voor vestiging van horeca in het buitengebied. Daarnaast is het ook van belang dat de aanwezige reca-voorzieningen hun aanbod deels toespitsen op de recreant. De openingsuren zijn hier zeer belangrijk. Met het label fietsvriendelijke reca van Westtoer wordt al een heel grote stap in de goede richting gezet. Dit gaat echter enkel over reca die op een beperkte afstand van het fietsnetwerk gelegen is. Uiteraard zijn er ook recazaken die niet in de buurt liggen van het fietsnetwerk, maar toch ook recreatief van belang zijn. Het is belangrijk om deze zaken op te nemen in een overkoepelende brochure van het landschapspark, met hun bijhorende openingsuren. Indien het landschapspark veel succes heeft en veel bezoekers trekt, zal dit aanbod zich vermoedelijk ook voor een heel stuk zelf reguleren.

4.2

Verbeteren van de verblijfsvoorzieningen in en rond het “landschapspark Bulskampveld”

4.2.1

Hotels

Het hotelaanbod is in deze regio eerder beperkt, wat ook zeer logisch is gezien het lage aantal verblijfstoeristen in de regio, in vergelijking met toeristische toplocaties zoals Brugge. Het is dan ook niet aangewezen om de bouw of inrichting van hotels te faciliteren. De nadruk in dit gebied dient te liggen op kleinschalige logies en logies voor jeugd en trekkers.


150

4.2.2

Bed & Breakfasts en gastenkamers

Het aanbod aan B&Bs en gastenkamers is nog relatief uitgebreid. De natuurlijke omgeving in combinatie met de nabijheid van Brugge is hier niet vreemd aan. Afhankelijk van het succes van het “landschapspark Bulskampveld” als meerdaagse bestemming, kan er nog vraag zijn naar bijkomende kamers voor recreanten.

4.2.3

Trekkerslogies en campings

In Bulskampveld is er een nijpend tekort aan trekkerslogies. Uiteraard is het als trekker steeds mogelijk om op voorhand een kamer te boeken in een B&B en gastenkamer, maar te voet of met de fiets is het moeilijk om vooraf in te schatten waar men zal belanden om te overnachten. Ondanks het feit dat er 3 lange afstandsroutes (2 GR en 1 LF) door het gebied lopen, is er in de ruime omgeving geen camping of trekkershut te vinden. Ook in de omgeving van Brugge is het tekort aan trekkerslogies onder de vorm van campings nijpend. Dit in tegenstelling tot landen zoals Frankrijk en Nederland waar kampeerders bijna nooit problemen ondervinden om een overnachtingplaats te vinden Ook in het Strategisch Beleidsplan Openluchtrecreatie wordt gewezen op het hiaat in trekkerslogies tussen Brugge en Gent. Vermoed wordt dat trekkers of kampeertoeristen interesse hebben in een gebied zoals het “landschapspark Bulskampveld”. De mogelijkheden zijn zeer divers. Een grootschalige camping is in dit gebied zeker geen optie.

Eén

kleinschalige

camping

van

het

type

“municipal”

met

beperkte

sanitaire

voorzieningen zou al een hele verbetering zijn. Ook het ontwikkelen van nieuwe vormen van kleinschalig kamperen

is mogelijk. Eén en

ander wordt mogelijk

door het

nieuwe

koepeldecreet voor de logiesverstrekkende sector. Volgende kampeervormen verdienen in dit kader aanmoediging. •

Hoevekamperen: plaatsen van tenten bij actieve landen tuinbouwbedrijven. Groene inkleding

van

de

voorzieningen

en

strenge

handhaving

vormen

belangrijke

randvoorwaarden •

Natuurkamperen:

het

voorzien

van

toeristische

standplaatsen

tijdens

het

zomerseizoen in (of aan de rand van) bos- en natuurgebieden. De exploitatie kan gebeuren door de provinciale of Vlaamse overheid. Daarnaast zou de aanwezigheid van enkele trekkershutten een meerwaarde kunnen zijn. Eerst en vooral langs het kanaal, in de nabijheid van de LF – Vlaanderen Fietsroute. De omgeving van de Kijkuit is hiervoor de beste optie. Ook in de omgeving van het landschapspark zijn één of meerdere trekkerhutten trekkershut wenselijk. Er kan geopteerd


151

worden om wat meer originele trekkerslogies te ontwikkelen, zoals kamperen op het water, in een boomhut,…. Zo wordt het gebied nog aantrekkelijker en avontuurlijker.

4.2.4

Jeugd- en groepslogies

West-Vlaanderen beschikt over bijzonder weinig groepskampeerterreinen, geschikt voor de organisatie

van

tentenkampen

en

bivakken

voor

jeugdbewegingen.

Ook

in

het

“landschapspark Bulskampveld” is dit het geval. Nochtans vormt dit een zeer interessante locatie voor deze doelgroep, in vergelijking met andere plaatsen in West-Vlaanderen. De noodzakelijke voorzieningen voor een groepskampeerterrein beperken zich tot een degelijke ontsluiting, parkeerterreinen en sanitair. Naast kampeerterreinen zijn jeugdgroepen ook geïnteresseerd in groepsverblijfplaatsen. Zoals reeds vermeld eerder in de studie, zijn de leegstaande gebouwen in het Sint-Pietersveld hier het meest voor geschikt aangezien dan geen nieuwe gebouwen dienen opgetrokken te worden, maar zo kan men én iets doen aan de leegstand in dit gebied en een nijpende behoefte op het terrein invullen.


152

5

ACTIES ROND PROMOTIE EN COMMUNICATIE

5.1

Inleiding

Wegens zijn strategisch interessante en goed bereikbare ligging kan een relatief groot publiek worden aangetrokken. Ook wordt Brugge, dat op slechts 15km afstand ligt van het studiegebied, bezocht door een groot aantal internationale bezoekers. Deze bezoekers blijven echter meestal slechts enkele dagen in Brugge en hebben in die periode geen tijd of geen interesse om natuur te bezoeken. Toch zijn er ook toeristen die hier wel interesse in hebben, alleen wordt dit op dit moment onvoldoende gepromoot. Daarnaast zijn er ook bezoekers die niet in de eerste plaats naar Brugge komen, maar geïnteresseerd zijn in het Brugse Ommeland. Uit het trendrapport van het Brugse Ommeland (2002-2007) blijkt dat het grootste deel van de bezoekers in het Brugse Ommeland Belgen zijn (69%), gevolgd door Nederlanders (12%) en Britten (7%). Het spreekt dus voor zich dat dit gebied zich vooral zal richten op toeristen uit eigen land en in mindere mate Nederland en de andere buurlanden. Bij de groep bezoekers die niet overnachten zal het aandeel Belgen vermoedelijk nog een heel stuk groter zijn. Vandaar dat er vooral een aanbod aan omgevingsrecreatie en korte verblijven moet zijn, gericht op de binnenlandse markt, en in mindere mate de buurlanden.

5.2

Positionering

en

doelgroepbepaling

van

het

“landschapspark Bulskampveld” Positionering is een essentieel onderdeel van de marktstrategie. Het is een aanpak waarin we vastleggen hoe we willen dat het “landschapspark Bulskampveld” door de consument gepercipieerd wordt. Dit gebeurt in het licht van de concurrentie en rekening houdend met de behoeften en de motivaties van de consument. Het “landschapspark Bulskampveld” moet in de toekomst één van de meest aantrekkelijke gebieden zijn in de provincie West-Vlaanderen. Uiteraard behaalt dit gebied nooit het niveau van de kust, de historische stad Brugge of Nationale Parken in het buitenland, toch heeft dit gebied ook een aantal troeven om uit te spelen. •

De uitgestrekte natuur en bos in combinatie met de historiek van het gebied

•

De uitgebreide waaier aan recreatiemogelijkheden

•

De nabijheid van toeristische trekpleisters Brugge en Gent die gecombineerd kunnen worden in een meerdaagse uitstap.

•

Boeiende cultuurgeschiedenis


153

De marktstrategie zal zich voornamelijk richten op de volgende groepen: •

Omgevingsrecreatie en dagtrips door de bevolking van West-Vlaanderen en uit de onmiddellijke omgeving van het landschapspark

•

Dagtrips door individuelen uit Vlaanderen en Brussel

•

Korte vakanties door individuen uit Vlaanderen en Brussel

•

Korte vakanties door individuen uit Nederland

•

Vakantiegangers in West-Vlaanderen

•

Vakantiegangers die de kunststeden Brugge en Gent voor langere tijd bezoeken.

•

Jeugdgroepen op kamp of weekend of schooluitstap uit Vlaanderen en Brussel met bijzondere aandacht voor de natuureducatieve activiteiten

•

Trekkers op doorreis door het Brugse Ommeland

Daarnaast moet men rekening houden in de marktstrategie met de concurrentie. Deze komt vooral uit de volgende hoeken. •

Andere recreatieve kerngebieden in West-Vlaanderen

•

Andere recreatieve kerngebieden in andere provincies (zoals het nationaal park Hoge Kempen)

De bedoeling is om ten opzichte van deze concurrenten het landschapspark duidelijk te positioneren en te onderscheiden en de belangrijkste troeven van het “landschapspark Bulskampveld” ten opzichte van de concurrenten uit te spelen.

5.3

Product-markt combinaties

Door het bepalen van de doelgroepen die we via de marktstrategie wensen te bereiken en de producten die in het landschapspark zullen gepromoot worden kunnen er een aantal productmarktcombinaties worden opgemaakt. Deze productmarktcombinaties worden gerangschikt volgens een aantal prioriteiten. Op basis van deze bevindingen kan een product-marktcombinatie worden opgesteld op basis van verschillende prioriteiten. 1 = Hoogste prioriteit 2 = Gemiddelde prioriteit: selectieve bewerking 3 = Laagste prioriteit: bewerking bij opportuniteiten en indien er voldoende budget beschikbaar is.


154

Bevolking

Wandelen

in

West-en

Bevolking Vlaanderen/

Vakantie-gangers BOL

Oost-Vlaanderen

Brussel

/Meetjesland

1.Omgevingsrecreatie

2. Dagtrips

2. Omgevingsrecreatie

3.

1.Dagtrips

2.

2. Dagtrips

individueel


3.

2. Dagtrips

individueel

Bulskampveld

Korte

vakanties

Bevolking Nederland

Korte

vakanties

individueel 2. Trekkers

Fietsen

in


2. Dagtrips

1.Dagtrips

2.

Bulskampveld

Korte

individueel 3.Omgevingsrecreatie

Paardrijden

vakanties

in

3.Dagtrips

3. Omgevingsrecreatie 3. Dagtrips

3. Dagtrips

Bulskampveld 3.Omgevingsrecreatie Mountainbiken

in

3.Dagtrips


3. Dagtrips

Bulskampveld 1.Omgevingsrecreatie Natuur-educatie

1.Dagtrips

Recreatieve studie Bulskampveld


3. Dagtrips

155

Korte

vakanties

5.4

Promotie-instrumenten en campagne

5.4.1

Inleiding

Vooral het provinciedomein Lippensgoed-Bulskampveld kon in het verleden rekenen op een uitgebreide promotiecampagne. De andere gebieden daarentegen werden niet in dezelfde mate gepromoot. Het gevolg hiervan is dat vooral het provinciedomein LippensgoedBulskampveld een grote bekendheid heeft verworven en de recreant zich niet bewust is van de verdere omgeving. De uitdaging van het landschapspark wordt in elk geval om het historische Bulskampveld opnieuw als 1 gebied te positioneren en te promoten. Vooraleer dit succesvol kan gedaan worden moet er wel een toeristisch-recreatief basisaanbod zijn dat voldoende uitgebouwd en gestructureerd is en moet het draagvlak voor een gezamenlijke promotie voldoende groot zijn bij de verschillende actoren in dit gebied.

5.4.2

Creëren van de Bulskampveld”

perceptie

van

5.4.2.1

Organiseren van een werkgroep “landschapspark Bulskampveld”

rond

een de

“landschapspark

ontwikkeling

van

het

Vooraleer het “landschapspark Bulskampveld” uitgebreid wordt gepromoot dienen eerst de ingegrepen te gebeuren ter ontwikkeling van een landschapspark. Het draagvlak voor een “landschapspark Bulskampveld” is momenteel nog relatief klein, alhoewel er al een zekere dynamiek

en

communicatie

rond

de

regio

op

gang

werd

gebracht

door

het

landinrichtingsproject. Specifiek voor de ontwikkeling van een landschapspark kan een werkgroep hierrond opgericht worden. Het is belangrijk dat hierin verschillende sectoren betrokken worden. Het gaat hier om: •

De gemeentes Oostkamp, Beernem, Wingene, Ruiselede en Maria-Aalter

•

Westtoer en de regiowerking van het Brugse Ommeland

•

Agentschap voor Natuur en Bos

•

Regionaal Landschap Houtland

•

Provincie West-Vlaanderen

•

Provincie Oost-Vlaanderen

•

Natuurpunt

•

De Torenvalk

•

Privé-eigenaars van kastelen of grote eigendommen

•

Land- en tuinbouwers uit de omgeving (in het kader van mogelijkheden tot landbouwverbreding)


156

In samenspraak met deze actoren kan bepaald worden hoe het landschapspark verder dient ontwikkeld te worden en gepositioneerd te worden met respect voor de bewoners, landen tuinbouw en andere functies van het gebied. 5.4.2.2

Ontwikkelen van een huisstijl randinfrastructuur en promotiecampagne

voor

onthaalinfrastructuur,

Een éénvormige huisstijl die toegepast wordt in de onthaalpunten en doorgetrokken wordt in de communicatie zorgt voor een perceptie van eenheid en herkenning bij de consument. De ontwikkeling hiervan is een zeer belangrijke factor in het creëren van een “landschapspark Bulskampveld”. Hiervoor moet een ontwerpbureau worden aangesteld. Daarnaast moet ook een promotiebureau worden aangesteld die een communicatie en promotiestrategie uitwerkt. De campagne moet zich vooral richten (zie product-markt combinaties) tot de West-Vlaamse en Vlaamse bevolking en in mindere mate tot de buurlanden. 5.4.2.3

Verder uitbouwen van een kwaliteitsvol recreatief aanbod binnen het “landschapspark Bulskampveld”

Nu al is er een kwaliteitsvol recreatief aanbod binnen het “landschapspark Bulskampveld”. Met de komst van het wandelnetwerk zal er tegen het voorjaar van 2010 een nieuw hoogwaardig recreatief product op de markt worden gezet dat het recreatief aanbod in deze omgeving verder op punt zet. Samen met de communicatie rond dit wandelnetwerk kan reeds de eerste communicatie gebeuren rond dit landschapspark. Ook daarnaast moeten nog enkele routes gerealiseerd worden, zoals de lussen rond het bezoekerscentrum die voor iedereen toegankelijk

zijn.

Telkens

wanneer

een

nieuwe

route

wordt

gerealiseerd

kan

deze

communicatie hierrond aangegrepen worden om te communiceren over het “landschapspark Bulskampveld”.

5.4.3

Inhoud van de promotiecampagne

5.4.3.1

Website

De komst van een overkoepelende website van het “landschapspark Bulskampveld” is een absolute must. In tijden van toenemende informatisering is het internet een eerste manier om kennis te maken met een bepaald gebied. Bovendien kan de informatie die moet meegegeven worden op het promotiemateriaal op die manier sterk beperkt worden. 5.4.3.2

Overzichtskaart

Met de komst van het wandelnetwerk Bulskampveld en de bijhorende kaart, wordt reeds een eerste stap gezet in de gezamenlijke promotie van het gebied. Een bijkomende en gratis overzichtskaart

met

het

volledige

aanbod

aan

recreatiemogelijkheden,

horeca,

bezienswaardigheden is echter ook sterk aangewezen.


157

5.4.3.3

Seizoenskrantje

Voor bezoekers aan het park is het belangrijk dat ze bij hun bezoek van bij de start goed geïnformeerd worden over de mogelijkheden. Een seizoenskrantje met alle activiteiten in en rond het “landschapspark Bulskampveld” is daarvoor zeker geschikt. Bovendien kan dit krantje gratis verdeeld worden bij inwoners uit de omgeving naar analogie met de landschapskrant van het Regionaal Landschap Houtland. 5.4.3.4

Creëren van arrangementen

Om het verblijfstoerisme te promoten dient er meer rond arrangementen gewerkt te worden. Zo kan men de nabijheid van Brugge en de Kust perfect uitspelen in combinatie met de natuurlijke omgeving van het “landschapspark Bulskampveld”. Zo kan gewerkt worden rond hoevetoerisme, fiets- of wandelarrangementen, een daguitstap naar Brugge gecombineerd met een fietstocht in de omgeving van het “landschapspark Bulskampveld”.

5.5

Timing van positionering van het studiegebied als “landschapspark Bulskampveld”

Om het draagvlak van het “landschapspark Bulskampveld” zo groot mogelijk te maken wordt hier best snel rond gecommuniceerd. Vooral omwonenden en actoren die hier onmiddellijk bij betrokken zijn moeten warm gemaakt worden voor dit concept. De perceptie van dit gebied als landschapspark is een werk van langere termijn en moet geleidelijk aan groeien. Via het landinrichtingsproject zijn de diverse actoren reeds op de hoogte van de ambitie om in deze omgeving een landschapspark te ontwikkelen. Ook in het verleden werd deze ambitie al regelmatig weergegeven. De komst van het wandelnetwerk is dan ook het ideale moment om een eerste keer rond de ambities te communiceren. Op dit moment zal het landschapspark echter nog lang niet gerealiseerd zijn. Vooraleer men effectief kan spreken van een landschapspark moeten volgende zaken aanwezig zijn op het terrein: •

Kwaliteitsvol aanbod routegebonden recreatie De realisatie van het wandelnetwerk is hierin cruciaal. Ook de 3 nieuwe wandellussen in het kerngebied met onder andere een aanbod voor personen met een beperking moeten minimaal gerealiseerd zijn.

•

Recreatieve linken met alle deelgebieden (Kampveld met Lippensgoed-Bulskampveld, Wildenburg met Lippensgoed-Bulskampveld)

•

De ontwikkeling van een huisstijl en het effectief toepassen van deze huisstijl in de geselecteerde onthaalpunten


158

•

Het voorkomen van minstens 1 recreatieve publiekstrekker zoals een uitkijktoren of boomkroonpad als speerpunt van het gebied. Bij de “opening” van het landschapspark kan hier onmiddellijk mee uitgepakt worden.

•

Het aanwezig zijn van voldoende logies van de verschillende vormen, waaronder ook enkele mogelijkheden voor trekkers (camping, kamperen bij de boer, trekkershut, groepskamperen,…)

•

Verkeersluwe wegen binnen de grenzen van het landschapspark, met uitzondering van de hoofdwegen.

•

Veilige oversteekplaatsen op de meest cruciale punten in het landschapspark

De lancering van het “landschapspark Bulskampveld” wordt best gecombineerd met een grootschalig evenement waarover zo ruim mogelijk wordt gecommuniceerd.


159

KAARTEN Kaart 1: Afbakening van het studiegebied Kaart 2: Structuurbepalende eenheden in het studiegebied Kaart 3A: Openbare bosgebieden en hun beheerders Kaart 3B: Openbare bosgebieden en hun eigenaars Kaart 4: Externe ontsluiting van het studiegebied Kaart 5: Bushaltes en buslijnen Kaart 6: Diensten voor Toerisme en Bezoekerscentra Kaart 7: Attracties en bezienswaardigheden Kaart 8: Kastelen Kaart 9: Horeca Kaart 10: Lusvormige bewegwijzerde wandelroutes Kaart 10a: Kampveld Kaart 10b: Provinciedomein Lippensgoed-Bulskampveld Kaart 10c:Vagevuurbossen + Sint-Pietersveld Kaart 10b: Sint-Pietersveld + Parochieveld Kaart 11: Wandelnetwerk Kaart 12: Fietsroutes Kaart 13:Fietsnetwerk Kaart 14: Mountainbikeroute Kaart 15: Ruiterroute Kaart 16: Voorstel begrenzing landschapspark + locatie onthaalbebording Kaart 17: Geleiding van het verkeer door het “landschapspark Bulskampveld” Kaart 18: Bereikbaarheid per fiets van het landschapspark Kaart 19: Onthaalpunten en structuur in het “landschapspark Bulskampveld” Kaart 20: Gewenste verbeteringen WNW Bulskampveld Kaart 21: Gewenste verfijningen fietsnetwerk Kaart 22: Knelpunten Bulskampveld ruiterroute Kaart 23: Rustpunten in het “landschapspark Bulskampveld”


160

BIBLIOGRAFIE BERKERS, R., VAN LOON, M., De Toekomst van Toerisme, Recreatie en vrije tijd, 2008, Den Haag, Kenniscentrum Recreatie, 57 p. BERKERS, R., BOODE, S., VAN DER AA, B., Toekomstige recreatievraag in rijksbufferzones, behoefteraming van de grootstedelijke bevolking COLPAERT, R., HIMPE, K., Gebiedsvisie Natuur, Bos, Landschap en Recreatie in het centrale Bulskampveld, 1998, Belconsulting, 139 p. DE FOUR, K. (red.), 2004, Strategisch Beleidsplan Toerisme en Recreatie in het Brugse Ommeland 2004-2008, Brugge, Westtoer, 300 p. DENIS J. (red.), 1992, Geografie van België, Brussel, Gemeentekrediet, 623 p. DE SPIEGELEIRE, D., CABUS, P. & BRYON, J., 2006, Functieverweving en medegebruik vanuit toeristisch-recreatief perspectief, Leuven, KUL, 114 p. MINISTERIE VAN DE VLAAMSE GEMEENSCHAP, 2004, Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen, Brussel, afdeling Ruimtelijke Planning, 594 p. MINISTERIE VAN DE VLAAMSE GEMEENSCHAP, 2006, Vademecum Fietsvoorzieningen, Administratie Wegen en Verkeer, Afdeling Verkeerskunde, PAUWELS, F., 2002, Landinrichtingsproject Brugse Veldzone, Deelstudie Recreatie, Vlaamse Landmaatschappij, Brugge, 147 p. PROVINCIE WEST-VLAANDEREN, 2002, Provinciaal Ruimtelijk Structuurplan West-Vlaanderen, Brugge, Provincie West-Vlaanderen, 318 p. PROVOOST T, 2009, Strategisch Beleidsplan Openluchtrecreatie, Brugge, Westtoer, 240 p. PROVOOST T, 2004, Bezoekersonthaalplan Vlaamse natuurreservaat De Ijzermonding, Brugge, Westtoer, 22 p. VLAAMSE LANDMAATSCHAPPIJ, 2008, Ontwerp-Planprogramma Veldgebied Brugge, Brugge, VLM, 81 p. Plan van Aanpak (marsroute) herbestemming Radio Kootwijk, Begeleidingscommissie (BBC), vastgesteld ter vergadering 28/09/2006, 24 p.

Bestuurlijke

WESTTOER, 2002, Wandelnetwerken Vlaanderen, Brugge, Westtoer, 32 p. WESTTOER, 2003, Conceptstudie fietsnetwerk BOL, Brugge, Westtoer, 51 p. WEST-VLAAMS ECONOMISCH STUDIEBUREAU, 2006, Onderzoek Ruimte voor toerisme en recreatie in Vlaanderen, studie in opdracht van Toerisme Vlaanderen, Brussel, 198 p. + bijlagen.


161

WEST-VLAAMS ECONOMISCH STUDIEBUREAU, 2007, Recreatieve draagkracht, een kwestie van evenwicht. Identificeren van draagkracht in toeristisch-recreatieve verstedelijkte gebieden, studie in opdracht van Toerisme Vlaanderen, 44 p. + bijlagen. WVI, 2008, Inventaris kasteeldomeinen in de Brugse Regio, studie in opdracht van de Provincie West-Vlaanderen


162

COLOFON Deze studie is gemaakt in opdracht van de Provincie West-Vlaanderen en werd gefinancierd als bijzondere opdracht buiten de beheersovereenkomst tussen de provincie en Westtoer. De Vlaamse Landmaatschappij (VLM) stond in voor de GIS-digitalisatie van de toeristischrecreatieve gegevens en GIS-kaartproductie. Redactie en coördinatie Tim Provoost Ine Plovie Met medewerking van: Wim Van Isacker – Regiocoördinator regio Brugge-Oostende Frans Pauwels – Vlaamse Landmaatschappij Dataverzameling Ine Plovie Cartografie: Bjorn Vanbillemont, Vlaamse Landsmaatschappij Nele Vandepitte, Westtoer Verantwoordelijke uitgever Westtoer apb, Koning Albert I-laan 120, 8200 Sint-Michiels (Brugge)


163

oktober 2009 Recreatieve gebiedsvisie Bulskampveld Kaartenbijlage

Recommend Documents