SPORT
Een tank die rijdt op woede
Op zoek naar zon, zee en strand?
PERSPECTIEF
De bloedigste buurt van Rotterdam
Dope-roddels en valpartijen: Lance heeft brandstof genoeg.
17
Check de laatste aanbiedingen op DePers.nl/reizen
EN VERDER
Gestoord van mobiel internet
7 Maandag Juni 2010
WWW.DEPERS.NL
GRATIS, MAAR NIET GOEDKOOP
Nog twee nachtjes zweven
...maar de kiezer zet alvast de landing in. ‘Ik ben er wel zo’n beetje uit, denk ik.’ Lees meer op pagina 2
Verkiezingen ‘Niet mijn type’
Het Nederlands elftal doet niet aan stemmen De animo bij de Oranje-spelers om te gaan stemmen is niet bijzonder groot: het is te veel gedoe, ze zijn niet voldoende geïnformeerd of hebben geen interesse. Iwan Tol AMSTERDAM
...
Een van de weinige spelers die overwegen om (via een machtiging) hun stem uit te brengen, is Khalid Boulahrouz. Dat heeft vooral te maken
CAMPAGNE
Woede om koopkracht D66-lijsttrekker Alexander Pechtold heeft geïrriteerd gereageerd op een onderzoek dat bureau Nyfer in opdracht van de Volkskrant heeft verricht naar de koopkrachteffecten van de verschillende verkiezingsprogramma’s. D66 kwam daarbij slecht uit de bus. Nyfer en de Volkskrant hebben toegegeven fouten te hebben gemaakt, ook over het CDA.
met de opkomst van Geert Wilders en zijn partij. ‘Die man is een gevaarlijke clown’, vindt de verdediger van VfB Stuttgart. ‘Hij zet mensen met een bepaald geloof in de hoek, isoleert ze van de rest van de samenleving en zet er vervolgens het stempel ‘gevaarlijk’ op. Alsof moslims allemaal slechte mensen zijn. Voor mij is Wilders een zwakke persoonlijkheid, iemand die mentaal volledig in de war is.’
‘Ik woon in het buitenland’ Van huis uit stemt Boulahrouz op de
PERSPECTIEF
PvdA, maar bij deze verkiezingen krijgt waarschijnlijk een andere partij zijn zegen. ‘Ik neig meer richting GroenLinks nu.’ Al zegt hij er eerlijk bij dat hij zich ‘de komende dagen nog goed moet oriënteren’. Anderen hebben geen interesse (John Heitinga: ‘Ik heb niemand gemachtigd. Ik woon in het buitenland en met Oranje zijn we al weer een tijdje onderweg. Het staat te ver van me af’) of zitten met andere praktische problemen. ‘Ik ga op niemand stemmen. Mag ik je vragen hoe ik dat
Fraude: de runners-up van Madoff
8
had moeten doen? Ik weet niet hoe dat moet als je in het buitenland zit’, bekent Klaas-Jan Huntelaar.
‘PvdA?’ De spelers beschikken in Zuid-Afrika over internet en Nederlandse kranten. Maar echte volgers zijn ze niet. Hun kennis over de politiek is navenant. Huntelaar weet wel wie de lijsttrekker van GroenLinks is (‘Femke Halsema toch? Niet mijn type’), maar op de vraag voor welke partij de hypotheekrenteaftrek een breekpunt is,
EERST
‘Geld lenen vinden ze linker dan zeepbellen blazen.’ Topeconoom Josepgh Stiglitz is zijn vertrouwen in het bankwezen een beetje kwijt. Pagina 4.
moet hij gokken. ‘PvdA?’ Boulahrouz: ‘Geen idee. Maar ik heb mijn zaakjes goed voor elkaar, maak je geen zorgen.’ Huntelaar: ‘Pechtold misschien?’ Verontschuldigend: ‘Het interesseert me wel, ik lees er ook wel over, maar niet heel intensief. We richten ons vol op het WK, daar ligt de focus, hè?’ Volgens Heitinga komt premier Balkenende uit Zuid-Holland. ‘Dat lijkt me wel. Hij zit veel in Den Haag. Dan zal-ie daar ook wel vandaan komen.’ 1
OLIERAMP
Kap BP vangt ‘meeste’ olie De kap die over de lekkende olieleiding in de Golf van Mexico is geplaatst, vangt per dag ruim 10.000 vaten op. Dit is volgens topman Tony Hayward van olieconcern BP ‘waarschijnlijk veruit het grootste deel’ van het lek. Het bedrijf hoopt deze hoeveelheid de komende dagen nog op te schroeven. Er is al 80 miljoen liter olie de zee in gestroomd.
2
Eerst
LANGE POTEN
Verkiezingen Final countdown
...
PETER
MIDDENDORP
O
nder de naam ‘Rode Rekenmeesters’ verzorgden de afgelopen weken drie geschoolde PvdA’ers een collegeserie ‘sociaal hervormen’. In Leiden zag ik ze naast elkaar op een kansel staan. Plasterk, Groot, Nijboer. Drie witte overhemden. Drie blauwe kostuums. Drie rode stropdassen. Ik was te vroeg, en kon eerst naar het terras. Leiden is een lekkere stad. Je moet alleen wel tegen die studentenmeisjes kunnen, met kelen als Duitse orgelpijpen, die de hele dag lucht door zichzelf omhoog persen om daar pas op het allerlaatste moment wat klank aan te geven. De Rode Rekenmeesters zouden een bekend verhaal vertellen. Rigoureus bezuinigen was onnodig, kon zelfs gevaarlijk zijn. Op het terras dacht ik: sinds wanneer gaat de sociaal-democratische benadering van economie eigenlijk door voor behoudend en suf? In mijn schooltijd was Keynes de man. Juist investeren als het slecht gaat. Vroeg storen, vooruit verdedigen, de crisis niet over de middellijn laten komen. Of vond ik Keynes alleen maar tof omdat ik zijn theorie begreep? Vlak dit niet uit: het troostende geluk dat wij ervaren als er eindelijk eens iets tot ons doordringt. Laatst zei iemand: ‘De grootste vijand van de arbeider is hij zelf.’ Als ik sindsdien langs gesubsidieerde PvdA-flats loop, denk ik: daar zitten ze, de domme PVV- en VVD-stemmers. Het foute vlees van de gesubsidieerde buurtbarbecue tussen de kiezen, de adem stinkend naar de gratis koffie uit het buurthuis, te mekkeren over de bijstandsmoeder van verderop die van de gemeente een wasmachine heeft gekregen, terwijl hun eigen moedertje de was gewoon op de hand kon doen. Waarom stemmen mensen in hun eigen vlees? En waarom voel ik me verplicht daar met mijn stem tegenwicht aan te bieden, en zo dus in mijn eigen vlees te stemmen, zonder dus dat die onrendabele mekkeraars mij ooit eens netjes kwamen bedanken? Het sloeg nergens op, dacht ik. Voortaan stemde ik alleen nog voor mezelf. Met een opgeruimd gemoed volgde ik even later een prima college sociaal hervormen, waar ik me niet door liet beïnvloeden, en waarvoor overigens nauwelijks iemand belangstelling had. 1
Bij de kiezer is het ergste fladderen er af ZWEVENDE KIEZER Nog nooit was het aantal zwevende kiezers in Nederland zo groot. Wie zijn zij? Wat willen ze? En hoe bepalen zij uiteindelijk hun keus? De Pers volgt zes twijfelkonten.
Marcia Nieuwenhuis AMSTERDAM
...
Nog twee nachtjes, en dan is het aan de kiezer. De vele twijfelaars vinden hulp van een van de kieswijzers onontbeerlijk. De teller van de Stemwijzer alleen al staat nu op dik twee miljoen gebruikers. Volgens onderzoeker Martin Rosema van de Technische Universiteit Twente volgde in 2006 liefst 50 procent van de zwevers het advies van stemwijzers op de voet. Nieuwste rage: meet hoezeer je naast politici matcht met BN’ers. Van
Mieke Thielen Fysiotherapeut Utrecht, 30 jaar. Kon alle kanten op, neigt nu naar de PvdA.
Marjolein van der Maat Medewerker commerciele binnendienst bij een ICT-bedrijf Utrecht, 28 jaar. Zweefde ‘verschrikkelijk’.
Strategisch Van Dierendonck is zeker niet de enige die haar keus tot op het aller-
Andreas van Dongen Financieel consultant bij een accountancybedrijf Rotterdam, 32 jaar. Neigt naar D66.
Hicham Ismaili Alaoui Student Integrale Veiligheidskunde Lelystad, 24 jaar. Zweeft tussen: PvdA en D66.
%-(, #%" %*#"%%%* #%$%()*$+)#&&).-* " .(%($#*)*$&"! % -&(* *."(*( %&('"%*.## $# !&)(,(*.##%#)%%*(&'& #&&)*+( !#&'%!(%$% )%%*(,%* %%%&(%+- "+( %$*)*)(&% ),(*#'#. ( &* ! (,()#,%. !%&'$("# !"-( %$ %%
&($#'( !)/*&* )'*$( *% %#,( %,% &%/ * %+$$(
Patricia Paay en Humberto Tan tot roddelkoning Evert Santegoeds, ze doen allemaal mee. ‘Wat ik ga stemmen weet ik nog niet, maar wat ik wel weet is dat ik match met Guus Meeuwis’, vertelt medewerker binnendienst Marjolein van der Maat. Langzaam maar zeker kristalliseert de stem van de 28-jarige Utrechtse zich uit. Waar ze eerder vertelde ‘verschrikkelijk’ te zweven, maken nu alleen nog SP, PvdA en D66 een kans. Tot haar verrassing kwam bij buitendienstverkoper Saskia van Dierendonck premier Balkenende uit de bus als ‘politieke match’. Maar daar laat zij zich, zwevend tussen VVD en Trots op Nederland, niet door leiden. Het staat de Sassenheimse alleen tegen dat het nog niet zeker is of Rita Verdonk überhaupt in de Kamer komt. ‘Maar als iedereen er zo over denkt, dan krijgt ze inderdaad geen stemmen. Ik denk dat ik pas in het stemhokje mijn definitieve keuze maak.’
)+#* $#*(%* , ),&&(,(" . %%%,&&(&($* '( &(%
Saskia van Dierendonck Buitendienstverkoper luchtvaartmaatschappij Sassenheim, 27 jaar. Zweeft tussen: Trots op Nederland en VVD.
Luc Seton Freelance filmmaker Amsterdam, 34 jaar. Zweeft tussen: VVD en D66, of toch de PvdD?
Olieramp
‘BP VOOR STRAF UIT VS ZETTEN’ De Amerikaanse regering overweegt het Britse olieconcern BP uit te sluiten van toekomstige overheidscontracten en oliewinningsprojecten in de Verenigde Staten. Dat zou de straf zijn voor de olieramp met een door BP gehuurd boorplatform in de Golf van Mexico, schreef The Sunday Times gisteren. BP is de grootste leverancier van olie en gas aan het Amerikaanse leger, met contracten die jaarlijks ruim 2 miljard dollar waard zijn.
Legokrabber De hoogste legotoren ooit is gisteren gebouwd in Limmen: 30,52 meter.
laatste moment uitstelt. Topdruk had de Stemwijzer – vorige Kamerverkiezingen bijna vijf miljoen gebruikers – het op 22 november 2006, op de verkiezingsdag zelf. Ruim dertigduizend adviezen per uur, met een piek tussen zes en negen uur, pal voor het sluiten van de stembussen. Toch vinden ook steeds meer zwevende kiezers hun weg. ‘Ik ben er denk ik wel zo goed als uit’, zegt fysiotherapeut Mieke Thielen. De 30-jari-
‘Het zal hem wel worden, maar ik zie in Mark Rutte geen echte premier.’
Banken
VREES VOOR EUROCRISIS De Britse toezichthouder op de financiële markten, de Financial Services Authority (FSA), vreest dat financiële instellingen in eigen land flink geraakt kunnen worden door de schuldencrisis in zuidelijk Europa. Analisten ramen de blootstelling van Britse banken aan Griekenland, Portugal en Spanje op meer dan 100 miljard pond (120,7 miljard euro).
Hulpkonvooi
ISRAËL DOET UITZETTING Israël heeft gisteren zeven personen die aan boord waren van het zaterdag geënterde schip de Rachel Corrie, over de grens naar Jordanië gezet. De zes Maleisiërs en een Cubaan gingen de grens over via de Allenbybrug over de rivier de Jordaan, waar ze werden opgevangen. De Rachel Corrie was met hulpgoederen onderweg naar de Gazastrook.
Zwevende kiezer Andreas van Dongen
ge Utrechtse kiest zoals ze zelf zegt ‘strategisch’ voor de PvdA. ‘Het geld moet ergens vandaan komen, van mij mag het iets socialer.’ De 24-jarige Hicham Ismaili Alaoui uit Lelystad – politieke match met Peter R. de Vries, hoe kan het ook anders als student veiligheidskunde – neigt naast D66 ook naar de PvdA. Filmmaker Luc Seton gaf die partij juist op. Mede door de Stemwijzer komt bij de 34-jarige Amsterdammer naast D66 en de VVD nu ook de Partij voor de Dieren in beeld, waar hij naar eigen zeggen nog steeds ‘een zwak’ voor heeft. ‘We delen dit land niet alleen met mensen maar ook met dieren. De Partij voor de Dieren doet dit erg overdreven, maar dat moet ook wel omdat het een kleine partij is.’ Financieel consultant Andreas van Dongen heeft de partij van Job Cohen eveneens definitief afgeschreven. ‘Het beleid vind ik niet heel sterk en ik vind Job Cohen niet goed in de debatten. Beetje jammer.’ De 32-jarige Rotterdammer raakte overtuigd na het lezen van een interview met D66voorman Alexander Pechtold. ‘Daarin zei hij dat D66 rekent op Hans Wijers en Alexander Rinnooy Kan als kandidaten voor een ministerschap in een volgend kabinet.’ Van Dongen heeft veel vertrouwen in de Akzotopman en de SER-voorzitter. ‘Mark Rutte gaat het waarschijnlijk wel worden, maar ik zie in hem geen echte premier...’ 1
PvdA
COHEN: GEEN BESLUIT JSF Als het aan PvdA-lijsttrekker Job Cohen ligt, neemt Nederland de komende vier jaar nog geen besluit over de aanschaf van de Joint Strike Fighter (JSF), het nieuwe Amerikaanse gevechtsvliegtuig. Volgens hem is het niet nodig om dat nu al te doen. ‘De F-16’s in Nederland kunnen nog heel lang mee.’ Cohen zei dat gisteravond tijdens een verkiezingsgala in Paradiso in Amsterdam.
Polderakkoord
FNV BESLIST OVER AOW Vakbond FNV houdt waarschijnlijk vandaag een referendum onder de leden over het vrijdag gesloten principe-akkoord met de sociale partners over het verhogen van de AOW-leeftijd. De bondsraad van vakbond Abvakabo FNV heeft zaterdag al gezegd het akkoord ‘met een positief advies’ aan de achterban voor te leggen. Vorig jaar was de FNV nog fel tegen deze hervorming.
Argus Na de Wuppies en de Welpies nu de Beesies
Eerst
3
EU Subsidie voor kolencentrales
Europa stookt de broeikas op Met hulp van belastinggeld kolencentrales bouwen – dat mag straks, volgens nieuwe Europese plannen. Jan-Hein Strop AMSTERDAM
...
De Europese Unie staat wereldwijd bekend om haar vooruitstrevende klimaatbeleid. Maar toen kwam de grote recessie en sindsdien kraakt het beleid in zijn voegen. In Brussel circuleert nu een voorstel van de Europese Commissie om staatssteun toe te staan voor de bouw van nieuwe kolencentrales, de broeikasgaskampioenen. Bovendien mogen overheden straks de industrie steunen die last heeft van een hogere energierekening, uit angst dat bedrijven anders verkassen naar buiten Europa. Staatssteun is normaal gesproken niet toegestaan, maar de crisis heeft dat dus veranderd, ten koste van het klimaatbeleid. ‘Dit leidt niet tot minder CO2, maar eerder tot meer’, zegt Catrinus Jepma, hoogleraar duurzame energie (RUG). ‘Er is zo minder prikkel om efficiënter met energie om te gaan.’ Bedrijven kunnen straks tot 80 procent van de kosten vergoed krijgen die zijn veroorzaakt door een hogere CO2-prijs. Het voorstel is een soort ventiel van
Wat is het ETS? ETS staat voor Emissions Trading Scheme (EU): het grootste handelssysteem voor CO2-rechten ter wereld, dat de helft van de totale emissies binnen de EU dekt. Het gaat om uitstoot van energiecentrales en de energie-intensieve industrie. Deze partijen moeten in principe hun uitstootrechten kopen via een veiling. Wat ze overhouden door besparing kunnen de bedrijven verhandelen. Idee is dat het verlagen van het maximum aan CO2-rechten leidt tot schaarste en dus hogere CO2-prijzen. Dat geeft een prikkel voor efficiënte productie en een stimulans voor de overgang naar duurzame energie. Maar het systeem is door allerlei uitzonderingen lek als een mandje en de CO2-prijs ook door de crisis heel laag. 1
Verkiezingen
EVEN DE EU VERGETEN De paragrafen over de EU in de verkiezingsprogramma’s zijn niet altijd realistisch. Zo is het ‘onmogelijk’ om voor werknemers uit de Oost-Europese lidstaten weer een werkvergunning verplicht te stellen, zoals de SP wil, zei Deirdre Curtin, hoogleraar Europees recht (UvA) gisteren in het tv-programma Buitenhof. Ook een asiel- en migratiebeleid dat afwijkt van de EU-regels, zoals VVD en PVV willen, is ‘verre van makkelijk’.
No Joker Domper: geen Joker meer in de nieuwe Batman-film.
het Europese emissiehandelssysteem, de hoeksteen van het klimaatbeleid (zie kader). Energiebedrijven moeten onder het systeem vanaf 2013 naar verwachting meer betalen voor het recht CO 2 uit te stoten, waardoor de elektriciteitsprijs zal stijgen. Omdat dat slecht is voor de concurrentiepositie van het Europese bedrijfsleven, is er de roep compensatie voor de hogere prijs toe te staan. Het voorstel om met belastinggeld de bouw van nieuwe kolencentrales te steunen (tot 15 procent van de kosten), verbaast Jepma evenzeer. Want het gaat niet om steun aan ‘schone’ centrales, waar CO2 verplicht wordt afgevangen en opgeslagen, maar om centrales die dat eventueel in de toekomst zouden kunnen – CCS ready heet dat (Carbon Capture and Storage). ‘De kans dat CCS ook echt gebruikt gaat worden, neemt hiermee niet toe. CCS ready betekent niets anders dan een beetje extra ruimte reserveren op je bedrijfsterrein. Het is een lege conditie.’ Het kabinet heeft evenwel ambitieuze doelstellingen om 20 procent duurzame energie te realiseren in 2020 en de CO2-uitstoot drastisch te verlagen. ‘Deze directe subsidie voor de bouw van nieuwe conventionele kolencentrales staat lijnrecht tegenover de ambitie van het kabinet en van Europa’, vindt Rolf Schipper van Greenpeace. Bas Eickhout, Europarlementariër voor GroenLinks, verwacht dat het voorstel deze maand naar het parlement gaat. ‘In deze vorm gaan we ons best doen dit te vertragen.’ Volgens hem is het voorstel het resultaat van ‘koehandel’ tussen lidstaten die met lede ogen moesten aanzien hoe Polen uitstel kreeg voor toetreding tot het emissiehandelssysteem. Of er van de mogelijkheid tot het geven van staatssteun gebruik wordt gemaakt, is nog afwachten. Maar volgens door Greenpeace opgediepte correspondentie van Economische Zaken heeft het ministerie toegezegd de industrie financieel te helpen als dat kan. 1
Hartelijk welkom in Zuid-Afrika! Het zouden zo maar de twee gezichten van Zuid-Afrika bij het komende WK kunnen worden. De spelers van Oranje kregen van het Hilton in Johannesburg (waar ze de komende weken slapen en klaverjassen) een onthaal op z’n Afrikaans. De oefenwdestrijd tussen Noord-Korea en Ni-
geria in hetzelfde Johannesburg werd georganiseerd op z’n Afrikaans: een paar duizend fans bestormden de hekken van het Makhulong-stadion. Niet iedereen bereikte geheel en al ongeschonden de tribunes: er vielen zeker 20 gewonden. Nigeria won met 2-1. 1 FOTO’S: ANP EN AP
cNƘ99T:KA@KTFȀ c99TiKTTKFA 99T:KA@KTFŢ FY9\KZ Z9QZ^TF P>@Ƙ\a Ŭ FZQ d FY9\KZ I\> @AZKYAȀ
FY9\KZȀ Z9QZ^TF P>@Ƙ\a
FY9\KZȀ
T^ a9T Ėȕƶʏʓ aUUY
T^ a9T Ėʓƶʓʓ aUUY
³ɸƶȕʏ
³ɸȻƶ.ʏ
ėƿ|nz ə
ɹnǬ Xky M<>ƝZ_ȍ
Ų u |uu əɹu ɹė r °Ƞǁ.ʏǬ
Hn|uw ėʔʔ |ȴ ǜʔʔ ȴrȍ
Hn|uw ɹʏ |ȴ u kkrȍ
ǚQk ȼ r mukk °ėȠǁʏʔ ȴr
9uuyur muu zrmkkȍ
VȲQT@Ǐ
ʏʓė NUY\KT F
:AZ\AP ZTAP UV FZQZ9PAƶTP aUUY ɸʏƶʓʓ ^^Y :AZ\AP@? @A aUPFAT@A :KM ^ KT I^KZȀ
I\> @AZKYA VȲQT@Ǐ
4
Eerst
STEL...
Interview Joseph Stiglitz is somber
...dat het CPB wel alles had doorgerekend
E
n helemaal op het eind van de campagne gaat het toch nog over koopkracht. Normaal gesproken is dat een big issue, maar dit keer lag de nadruk sterk op langetermijneffecten van verkiezingsprogramma’s – hoogst ongebrukelijk in de politiek, die meestal over de korte termijn gaat. Dat had alles te maken met de doorrekening van de verkiezingsprogramma’s door het Centraal Planbureau (CPB), waarin vanwege tijdgebrek een analyse van koopkrachteffecten per type huishouden ontbrak. Was die analyse er wel geweest zoals gewoonlijk, dan had de campagne er anders uitgezien. Want als er één partij heeft geprofiteerd van de omissie dan is het wel de VVD, nu op kop in de peilingen. Met de complete doorrekening was er meer dan één bijstandsmoeder op tv geweest, die huilend uitlegt dat ze straks omkomt van de honger. Linkse partijen hadden meer munitie gehad om het programma van de VVD neer te sabelen als kille sanering die leidt tot een ontmanteling van de sociale zekerheid, maar tegelijkertijd de hogere inkomensklassen ontziet. Het was voor veel middeninkomens duidelijk geworden dat VVD-lijsttrekker Mark Rutte weliswaar het snelst het begrotingstekort aanpakt, maar dat het een vorm van masochisme is om op hem te stemmen. Nu denken ze: die is het beste voor de economie en dus voor mij. De Volkskrant heeft dit weekend een poging gedaan om het gat te vullen met een doorrekening van onderzoeksinstituut Nyfer, maar dat is op een debacle uitgelopen door fouten. Het leidde tot een boze reactie van D66lijsttrekker Alexander Pechtold. Van Mark Rutte is niets meer vernomen... 1
De rubriek Stel... verkent wat ook het nieuws had kunnen zijn. Reacties/suggesties:
[email protected]
Bezuinigen helpt de economie er dus niet bovenop Banken speculeren vrolijk door, van bezuinigen wordt de Europese crisis alleen maar groter en in Amerika is het ook somberheid troef. Mondiaal zwartkijken met Joseph Stiglitz. Mars van Grunsven NEW YORK
...
Als vooraanstaand econoom en uitgesproken criticus van globalisering en deregulering van de markten is Joseph Stiglitz een veel geraadpleegd man dezer dagen. Vlak na het uitbreken van de financiële crisis was hij al actief in gesprek met de pas aangetreden regering-Obama. Die koos er uiteindelijk voor om de banken te redden met honderden miljarden dollars aan kapitaalinjecties – onder meer door ‘giftige’ hypotheekproducten over te nemen. Daarmee ‘boog Obama voor de macht van Wall Street,’ schreef Stiglitz in zijn boek Vrije val. De mensen in Obama’s economische team noemde hij ‘in de zak van de banken of gewoon incompetent.’
‘Het lijkt erop dat geld zijn weg vindt in de creatie van nieuwe zeepbellen.’ Joseph Stiglitz, econoom/Nobellaureaat
Vindt u dat nog steeds? ‘Ja. Het doel van de bankredding was destijds om tegen zo laag mogelijke kosten de banken weer aan het lenen te krijgen. Goed, we hebben een totale instorting voorkomen, maar als we meer aandelen in de banken hadden gekregen, hadden we nu zeker 100 miljard dollar extra gehad. En de banken lenen nog steeds nauwelijks geld aan het publiek.’ Wat doen de banken wel met hun geld? Zijn we op weg naar de volgende zeepbel? ‘Vermoedelijk speculeren ze ermee in India, China en Brazilië. Er is in ieder geval sprake van speculatieve druk op onroerend goed en grondstoffen in die landen. Het lijkt er dus op dat het
geld zijn weg vindt in de creatie van nieuwe zeepbellen. Lenen zien de banken blijkbaar als riskanter dan het veroorzaken van problemen elders in de wereld.’ U bevindt zich nu in Spanje. Wat betekent de fiscale crisis aldaar voor de Europese economie? ‘Zeer slecht nieuws. En volgens mij zal de respons – extra bezuinigingen – de bestaande zwakte in de economie alleen maar versterken. Het probleem is dat niet alleen landen als Griekenland en Spanje bezuinigen om de fiscale positie te verbeteren: alle Europese landen doen dit nu. Dat belemmert de economische groei, die dit jaar in Spanje bijvoorbeeld maar een half procent zal zijn. Daardoor zal het tekort hier alleen maar toenemen.’ Voorziet u een verdere devaluatie van de euro? ‘Ja, zowel tegen de dollar als tegen andere valuta. Dat is echter lang niet genoeg voor de Spaanse economie, die gebaat zou zijn bij een devaluatie van de nationale munt van een extra 20 procent – onmogelijk natuurlijk, want het land maakt deel uit van de eurozone. Mijn collega Paul Krugman oppert daarom dat Spanje alle lonen en prijzen met 20 procent moet verlagen. Behalve dat dit praktisch ondoenlijk is, ziet hij daarmee iets anders over het hoofd: dat mensen schulden, contracten en andere verplichtingen hebben die niet met 20 procent kunnen worden verminderd.’ (Stiglitz kan niet vertellen wat hij de Spaanse regering adviseert te doen, MvG.) Bedreigt de Europese situatie de wereldeconomie? ‘Het is in ieder geval slecht voor de VS. Dankzij de zwakke dollar hebben we ons voor een deel uit de economische problemen kunnen exporteren. Dat kunnen we minder doen, nu de dollar sterker wordt en Europa verzwakt is. En we hebben in eigen land nog altijd problemen met hypotheken en consumentenschulden. Ik denk daarom dat het mondiale herstel zwakker zal zijn dan men eerder had verwacht.’ 1
Toneelstuk
Weer konvooi onderschept
De Nederlandse ambassade in Peru heeft bij de Peruaanse autoriteiten opheldering gevraagd over de persconferentie waarbij Joran van der Sloot zaterdag werd gepresenteerd. Dat heeft de Peruaanse politie gemeld, zo stelde CNN gisteren op zijn website. De ambassade is volgens CNN niet blij met de manier waarop de Nederlandse verdachte aan de pers werd voorgeleid: in zijn gevangenistenue in alle openheid.
Israël weigert een internationaal onderzoek naar de commando-actie tegen een hulpkonvooi voor Gaza. Het land stelt dat het prima in staat is zelf een onderzoek te doen. Turkije, tot voor kort het enige moslimland dat op goede voet stond met Israël, is zelf een onderzoek begonnen. Het land wil Israëlische leiders aanklagen vanwege de dodelijke aanval, waarbij negen Turken het leven lieten. Israël staat steeds meer onder druk om het beleid over de blokkade van
De Generatie Vreemd, in een tijd van economische crisis, maar waar: activistisch links is op sterven na dood. Marcel van Engelen AMSTERDAM
...
Hoe lang is het geleden dat in Amsterdam tienduizenden mensen de straat op gingen om te protesteren tegen de Eurotop? Dertien jaar. Toegegeven, veel activisten kwamen van over de grens, maar evengoed bestond in Nederland een heuse tegenbeweging, aangevoerd door strijdvaardige radicalen. Tégen het systeem, tégen het ‘neoliberalisme’. In de jaren erna vertrokken touringcars vol Nederlandse demonstranten naar toppen van de Wereldbank, G8 of WTO. Nu de wereldeconomie in crisis verkeert, het financiële systeem kraakt en piept, het voortbestaan van de euro twijfelachtig is, en de activisten van weleer hun gelijk bevestigd zouden kunnen zien? Nu is het oorverdovend stil. Terwijl Marx weer opduikt in de reguliere boekwinkel, lijkt acti-
ISRAËL WEIGERT ONDERZOEK
REUTERS
HÉ, HET IS WEL ONZE JORAN
Crisis op links Radicalen in de marge
de Gazastrook te herzien. Zaterdag enterde het Israëlische leger opnieuw een schip met hulpgoederen voor de Gazastrook, dat de blokkade van het gebied wilde doorbreken. Er vielen geen slachtoffers. Turkije en Iran gooiden gisteren olie op het vuur door aan te bieden toekomstige hulpkonvooien op weg naar Gaza te begeleiden met een militaire escorte. Israël houdt vol dat de blokkade noodzakelijk is voor de veiligheid van de Israëlische bevolking.
vistisch links definitief ter ziele. Neem het kraakverbod dat de Eerste Kamer vorige week aannam. Heeft u iets van een serieus protest gemerkt? ‘Sinds het uitbreken van de crisis zijn twee pogingen ondernomen voor conferenties over links en de crisis’, zegt oud-kraker Kees Hudig. Alle usual suspects werden uitgenodigd: actieclubjes als XminY en Aseed, trotskisten en anarchisten, de Bijstandsbond. Maar de opkomst was miniem, de actiebereidheid nihil. Hudig doet zijn best om zijn hoop te bewaren, maar in de jaren dat GroenLinks overstag is gegaan en de markt omarmt, is met activistisch links min of meer hetzelfde gebeurd.
Happy Hudig was een van de woordvoerders van de antiglobalisten die tien jaar geleden opkwamen: een verzameling linkse activisten die één ideaal gemeen hadden: niets minder dan een andere wereldorde – socialistisch, anarcho-communistisch of hoe het ook mocht heten. Hij heeft geanalyseerd wat sindsdien is gebeurd: het
Verkiezingen
DEBATTEREN DAT KAN HIER Nog niet verkiezingsmoe? Ga dan naar het 21 Dagen Debat in de Amsterdamse Stadschouwburg. De zes populairste vragen van de website 21dagendebat.nl (meer dan 30.000 deelnemers) worden voorgelegd aan een panel van Tweede Kamerleden. U kunt ook uw mening geven: debatteer samen met hoogleraren, studenten en experts uit verschillende sectoren mee. Daarna: een feest van 22tracks.com.
Blanken sterven uit
Oranjekoorts
Oude tijden herleven
Onderzoek: het aantal gemengde huwelijken in de Verenigde Staten is sinds 1980 verdubbeld en sinds 1960 verzesvoudigd. Het taboe is er af.
Ruim een miljoen mensen hebben zaterdagmiddag het mooie weer gelaten voor wat het was om te zien hoe het Nederlands elftal met 6-1 won van Hongarije.
Een Russische ingenieur heeft in Moskou zelfmoord gepleegd met een zelfgemaakte guillotine. Tegen zijn moeder zei hij dat hij een kast bouwde.
Eerst
5
Protest anno 2010: anderhalve man en een paardekop. MARJOLIJNE PERQUIN
Protest ligt nu bijna onder de zoden verzet is ‘happy’ geworden, ‘praktisch’, en niet zozeer meer links, maar groen en duurzaam, wat we eigenlijk allemaal zijn. Sterk gezegd: de tegenbeweging is mainstream geworden. Dat valt te illustreren met nieuwe ngo’s die nu het beeld bepalen en de subsidies binnenhalen, zegt Hudig, zoals Fair Food of Globalicious. ‘Naast cool klinkende Engelstalige namen hebben ze gemeen dat ze vinden dat je binnen en met het heersende systeem prima kunt werken, en dat links-rechts-gedoe ouderwets is.’ Natuurlijk heb je daarnaast nog echte radicalen, maar die zijn uiteengevallen in een lappendeken van actiegroepjes, aldus Hudig. De AIVD constateert hetzelfde: wat van links is overgebleven zijn kleine clubjes one issue-radicalen, zoals dierenrechtenactivisten, actievoerders tegen het asielbeleid en mensen die niets moeten hebben van wapenhandel. Daar is trouwens wel iets mee aan de hand. Behalve dat ze verder versplinteren, lijken ze alleen maar radicaler te worden. In elk geval verharden hun methoden: naming and shaming op in-
Open dag
NAAKT IS GEEN PUNT De landelijke open dag van naturistenverenigingen is gisteren druk bezocht. Dat zei Henk Jan Kamerbeek, directeur van de Naturisten Federatie Nederland (NFN). Of er zich veel nieuwe leden hebben gemeld, kon hij niet zeggen. ‘Dat was het doel ook niet. We wilden mensen laten kennismaken met naturisme’, aldus Kamerbeek. De open dag was onderdeel van de campagne ‘Naakt is geen punt’.
Goed doen Het jaarlijkse benefietgala tegen aids bracht 710.000 euro op.
ternet, bekladdingen, vernielingen, intimiderende bezoeken aan huis. Een trend die de AIVD onder dierenactivisten waarneemt is die van ‘zelfopererende individuen’ die het bijvoorbeeld op jagers hebben voorzien. Al met al is van het echte linkse verzet niks meer over. Nee, het is ook niet verschoven naar internet. De marginale linkse sites zijn alleen maar marginaler geworden (als er een boosheid zichtbaar is op internet, dan vooral een rechtse boosheid). En de oude verzamelplaatsen zijn verschrompeld: universiteiten, linkse boekwinkels, kraakpanden. Op de universiteit hebben studenten, als ze al linkse ideeën hebben, geen tijd meer voor een carrière als activist. Ze moeten studiepunten halen, bijverdienen en aan hun toekomst den-
ken. De sociale zekerheid, ooit een aangenaam vangnet voor wie de maatschappij weigerde te accepteren, is dat niet meer. Linkse of anarchistische boekhandels zijn verdwenen:
‘De antiglobalisten krijgen gelijk, maar ze weten er niks mee te doen.’ Christian Scholl, promovendus UVA
van de vijftig die in de jaren tachtig bestonden, waren er in de jaren negentig tien over, nu zijn het er nog maar drie of vier. En dan heb je nog de kraakpanden, maar die zijn per 1 oktober dus bij wet verboden. ‘De tendens van verzakelijking en in-
dividualisering heeft ook links niet gemist’, zegt Hudig. ‘Het frappante is: tien jaar nadat de antiglobalisten opkwamen, krijgen ze gelijk, maar weten ze er niks mee te doen’, zegt Christian Scholl, een Duitser die sympathiseert met Nederlandse krakers en binnenkort aan de Universiteit van Amsterdam promoveert op de antiglobaliseringsbeweging. Ook volgens hem is de beweging enerzijds ingepolderd, opgenomen in ‘het systeem’, en anderzijds uiteengevallen in kleine netwerkjes. In Duitsland of Frankrijk is activistisch links veel zichtbaarder.
Rellerig Zowel Hudig als Scholl houdt overigens vol dat er nog steeds van alles gebeurt. Zo put Hudig hoop uit de rellerige 1 mei-betogingen in Nijme-
gen en Rotterdam waar dit jaar enkele honderden mensen op afkwamen, meer dan voorheen. Scholl wijst op de klimaatactivisten die in december naar Kopenhagen gingen. ‘Je kunt activistisch links niet dood verklaren. Dat deed men al eerder. Na de val van de muur in 1989 zou het helemaal voorbij zijn. Toen kwam opeens de antiglobaliseringsbeweging op. Wie weet wat er nog staat te gebeuren.’ Volgens Scholl kan het kraakverbod wel eens een blessing in disguise zijn voor activistisch links. ‘Het betekent natuurlijk dat ze cafés en vergaderruimten kwijtraken. Tegelijk was kraken in Nederland zo geïnstitutionaliseerd dat krakers er door in slaap zijn gesust. Nu het illegaal wordt, moeten mensen weer gaan strijden. Daar heeft het in die kringen wel een beetje aan ontbroken.’ 1
6
Eerst
Beleggen Nu de klanten nog
‘We willen de markt voor vermogensbeheer op de schop nemen. Er is namelijk honderd jaar lang geen vernieuwing geweest op het gebied van vermogensbeheer, waardoor met name de grootbanken lekker ongestoord hun gang konden gaan. Wat wij verder willen is professionele beleggingssoftware toegankelijk maken voor de gewone man.’
Vermogensbeheer voor de armen
De ervaringen die je bij Binck hebt opgedaan, komen nu zeker goed van pas? ‘Absoluut, ik heb ontzettend veel geleerd bij Binck. Hoe dingen fout kunnen gaan, maar ook hoe je ervoor kan zorgen dat iets wel lukt. Daar hoop ik bij Ohpen verder van te profiteren.’
Ohpen wil geld van de grootbanken gaan afsnoepen. Tjeerd Wiersma AMSTERDAM
...
Chris Zadeh was directeur beleggingen bij Binck, maar vond dat na de fusie met Alex, die andere bank voor beleggers, zijn taak erop zat. Samen met ex-Merrill Lynch-directeur Michel Vrolijk begon hij onlangs daarom vermogensbeheerder Ohpen. Anders dan bij bijvoorbeeld Van Lanschot, waar je als je geen vermogen hebt van 50.000 euro niet eens hoeft aan te kloppen, kun je je spaarcentjes bij Ohpen al vanaf 1 euro laten beheren. Vermogensbeheer voor minderbedeelden dus. Jullie hebben net een nieuw kantoor betrokken in de gouden bocht aan de Amsterdamse Keizersgracht, de website is in de lucht en jullie zijn nu een paar weken in business. Loopt het eigenlijk een beetje? ‘Als je bedenkt dat we nog maar een paar weken bezig zijn en nog maar weinig ruchtbaarheid hebben gegeven aan Ohpen, dan loopt het eigen-
lijk heel goed. We hebben enkele honderden klanten en dat zijn er meer dan ik van tevoren durfde te hopen. Verder zijn er nog zo’n duizend mensen die belangstelling hebben getoond en die mogelijk klant worden. Dat weet ik omdat die mensen een ‘schaduwportefeuille’ met beleggingen bijhouden bij ons op de site.’ Wat voor volk komt er op jullie af? ‘Wat me opvalt, is dat onze klanten heel kritisch zijn. Dat komt omdat ze ronduit teleurgesteld zijn in de gevestigde orde, de grootbanken, zeg maar. Sommige klanten zijn zelfs zo kritisch dat ze naar ons kantoor komen en aanbellen om te kijken of we wel echt bestaan en of er ook echt mensen bij ons werken. Daar moest ik wel even aan wennen, maar aan de andere kant kan ik me het, na alles wat er gebeurd is door de crisis, ook wel voorstellen.’ Wat maakt jullie anders dan andere vermogensbeheerders? ‘Behalve dat je niet per se een bedrag hoeft mee te nemen dat eindigt met
Hoe komen jullie eigenlijk aan je beginkapitaal en hoe veel is dat? Had je nog wat geld over van je Binck-avontuur? ‘Nee, het geld dat erin zit, komt niet van Binck. We hebben een geldschieter. Dat is Alex Mulder, de oprichter van USG, een keten van uitzendbureaus. Die is zeer vermogend en heeft een paar miljoen euro in Ohpen gestoken. Daarmee moeten we het voorlopig uitzingen. Van dat geld hebben we kantoorruimte gehuurd, computerservers gekocht en beleggingssoftware aangeschaft.’ Wat hebben jullie tot nu toe uitgegeven aan marketing? ‘Helemaal niets. Tot nu toe moesten we het vooral hebben van gratis publiciteit en een beetje ‘rumour around the brand’, maar daar komt binnenkort wel verandering in. Dan gaat onze online marketingcampagne lopen. En na de zomer willen we ook reclame gaan maken op tv. Dat levert hopelijk weer nieuwe klanten op.’ 1
Zadeh: ‘Klanten bellen aan om te kijken of we wel echt bestaan.’ KICK SMEETS
drie nullen, zijn er bij ons anders dan bij de grootbanken waar adviseurs vette premies opstrijken ook geen verborgen kosten. Daardoor kunnen we de tarieven ook laag houden.’
maar zo zou je het ook kunnen uitleggen. Natuurlijk houden we er zelf ook wel iets aan over, maar dat is echt marginaal als je het vergelijkt met andere vermogensbeheerders zoals de private bank van ABN Amro en een Van Lanschot.’
Oh, dus je wil zeggen dat ik bij Ohpen niet word bestolen? ‘Dat is niet helemaal wat ik bedoel,
Wat willen jullie bereiken?
Roodeschool
Delfzijl
Stem op 9 juni bij uw NS-station
Groningen
Leeuwarden
Nieuweschans
Winschoten
Harlingen Haven
Sneek
Emmen
Stavoren
Den Helder
Meppel
Deelnemende NS-stations
Amsterdam Zuid Barendrecht Boxtel Breda Culemborg Den Haag Centraal Den Haag HS Diemen Diemen Zuid Dordrecht Eindhoven
al
ijk
ra
rd
nt
te
m da er
st Am
sp W ee
Deventer
rs
um
Enschede
ve Hil
Baarn
Apeldoorn
ele
Utrecht Overvecht
Gouda
Winterswijk
Den Dolder
Ede-Wageningen
rn
Woerden Utrecht Centraal
Den Haag HS
Zutphen
Amersfoort
eu k
A'dam Bijlmer ArenA Alphen a/d Rijn
aa
Arnhem
M
Den Haag Centraal
Culemborg
Doetinchem
Rhenen
als
en
Hoek van Holland Strand
Elst
Tiel
Nijmegen
er
m
Hoek van Holland Haven Maassluis West
Gorinchem
Oss
Barendrecht Dordrecht
's-Hertogenbosch Lage Zwaluwe Boxtel
Roosendaal Rotterdam Centraal
Roosendaal
Breda
Oldenzaal
Hengelo
n Leiden Centraal
Almelo
Ce
K As rom se m nd en elf iet da m an Za
Slo
m Duivendrecht
Den Haag Laan van NOI
Nijmegen Oss Roermond
Schiphol Tilburg Utrecht Centraal
A ’ da
Schiphol Hoofddorp
Krommenie-Assendelft Leeuwarden Leiden Centraal Maastricht Meppel
Haarlem
Zandvoort aan Zee
Wierden
Almere Muziekwijk Almere Centrum
ld
Amsterdam Lelylaan Amsterdam RAI Amsterdam Sloterdijk
Heemstede-Aerdenhout ‘s-Hertogenbosch Hilversum
Zwolle
Ge
Amsterdam Bijlmer ArenA Amsterdam Centraal
Kampen
Lelystad Centrum
Uitgeest
Br
Almere Muziekwijk Amersfoort Amsterdam Amstel
Mariënberg
Alkmaar
Groningen Haarlem
Sc hie Ro da tte m rd Cen am tr Ce um nt ra al
Alkmaar Almelo Almere Centrum
Enkhuizen
Hoorn
Heerhugowaard
Tilburg Deurne Blerick
Eindhoven Venlo
Vlissingen Weert Roermond
Weert Woerden
Sittard
Zandvoort aan Zee Zwolle
Heerlen
Maastricht
Ga voor meer informatie en de 44 exacte locaties naar www.ns.nl/stemmen
Kerkrade Centrum
Werk
HOTELBAR
7
WK Goed voor groepsgevoel, maar zeker geen must
Vergeet ook de WK-hater niet
... ANIEK
E
en hotelbar heeft iets mystieks. Melancholisch misschien. Joost en ik nippen aan een glas whisky en luisteren naar de pianist. We zeggen niets. Moe van de dag, van alle gesprekken. Mijn introductie op het bijkantoor in Keulen verliep goed. Fijne mensen, enthousiast. Ze keken uit naar een manager die echt iets ging doen, vertrouwden ze me toe. We bespraken de business en de koers voor de komende maanden. Voor morgen bereidt iedereen een presentatie voor over zijn persoonlijke doelen. Ik moet de mijne nog maken. Straks misschien. Nu even genieten van de sfeer. We bestellen nieuwe glazen. Joost rookt een sigaar, ik de laatste sigaret uit mijn pakje. De muzikant speelt Piano man. Hoe heerlijk standaard en toepasselijk. We denken hetzelfde en lachen. Voel me op mijn gemak bij Joost. Niet op een romantische manier, maar het lijkt alsof we elkaar jaren kennen. Vanavond vertelde hij heel liefdevol over zijn familie, vrouw, kinderen. Op een manier waarop ik ook nog eens over mijn gezin hoop te praten. ‘Bedtijd.’ Joost laat zijn sigaar liggen en pakt zijn glas op. ‘Maak het niet te laat.’ Voordat ik iets kan zeggen, waggelt hij richting lift. Duidelijk een glas te veel. Ik heb nog geen zin om te slapen. Verruil onze tafel voor de bar en hoop op een goed gesprek met een perfecte vreemdeling. Dat gesprek laat niet lang op zich wachten. Een charmante vijftiger ziet mijn lege pakje en biedt me een sigaret aan. Een uur later weet ik alles over zijn werk en liefdesleven. En ken ik zijn dromen die hij nooit uit zag komen. Twee toeristen schuiven aan. We luisteren, praten, roken. De barman sluit rond een uur of drie af. Ik zie drie teleurgestelde mannelijke blikken als ik alleen naar mijn kamer ga. Op mijn kamer draait het plafond. Herinner me een zelfde toestand, in hetzelfde land, nu bijna een jaar geleden. Toen was ik op de vlucht voor mezelf, zocht ik wanhopig naar antwoorden op niet bestaande vragen. Nu ben ik op mijn plek. Met de klanken van Billy Joel in mijn achterhoofd sluit ik mijn ogen. Die presentatie maken kan morgenvroeg ook nog wel. 1
Volg de belevenissen van Aniek, hipo in barre tijden, elke maandag in De Pers.
Bedrijven kunnen niet zomaar een scherm neerplanten en eisen dat iedereen het WK meekijkt. Eveline Domevscek AMSTERDAM
...
‘Neeeeheuujj, naar rechts, re-hechts, rechts! Schop die bal nou naar Sneijder. Sneij-heij-der! G...verdomme. Zo winnen we natuurlijk nooit van die Denen.’ Het is maandagmiddag 14 juni, 14.00 uur. Rood aangelopen zak je terug op je bureaustoel, van ellende wil je je vale brulshirt over je hoofd trekken. Zeker wanneer je beseft dat al je collega’s niet meer naar het grote scherm kijken waar Oranje tegen Denemarken speelt, maar naar jou. Met een verbaasde blik in hun ogen. Dik 30 procent van de Nederlandse bedrijven is dit WK van plan om een televisie op kantoor aan te zetten als Oranje speelt. En waarschijnlijk worden dit er nog wel meer, aangezien veel bedrijven nog geen concrete WK-plannen hebben gemaakt. Maar is dit wel verstandig?
Verbazing
‘Werknemers moeten de gekte kunnen negeren.’ HOLLANDSE HOOGTE
Mwah, werkgevers doen er goed aan om er nog even drie keer over na te denken voordat ze een WK-pauze op het werk faciliteren, zegt Hans Hoekstra, hoogleraar personeelspsychologie aan de Rijksuniversiteit Groningen en senior onderzoeker bij adviesbureau GITP. ‘Die paar verloren arbeidsuurtjes is niet zo erg, maar je moet zorgen dat je geen cultuur creëert. Áls je het WK al toelaat dan moet duidelijk zijn dat het om een strikte uitzondering gaat. Maak dus duidelijk wat wél en niet mag tijdens de wedstrijd.’ Maar als er ook klanten over de vloer kunnen komen, die op
dat moment gewoon wél werken, moet je het als bedrijf eigenlijk al niet toelaten. ‘Je moet voorkomen dat je klanten vol verbazing binnenkomen en denken ‘wat is dit voor bedrijf?’’ Volgens Jan Machek, psycholoog van ArboNed, kan het bedrijf wel scoren bij zijn medewerkers als het WK mag worden gekeken. ‘Zorg je als werkgever voor een scherm, dan komt dit op conto van de organisatie. Dat draagt bij aan de positieve beeldvorming over en de verbondenheid met het bedrijf’, zegt Machek. Bang dat je voorgoed je goede imago kwijt bent
Dictatuur Tenzij je natuurlijk een enorme hekel hebt aan dat hele WK-circus. Het moet dan ook niet een allesoverheer-
send gebeuren worden, zegt hoogleraar Hoekstra. ‘Het moet geen stukje dictatuur zijn.’ Daarom moet een bedrijf zorgen dat er één ruimte is waar gekeken kan worden, en die dus ook ontweken kan worden. Psycholoog Machek: ‘Het moet geen ‘moeten’ worden. Niet van: ‘en om half twee alle computers uit!’ WK-haters moeten de gekte kunnen negeren. Kan dit niet, dan gebeurt bij hen het tegenovergestelde: dan sijpelt hun energie en werkplezier heel snel weg.’ En dat kan natuurlijk nooit de bedoeling zijn van onze jongens. 1
Verboden te kijken Als het aan de ICT-beheerders ligt, wordt er helemaal geen WK-wedstrijd gekeken op het werk. Een meerderheid verwacht dat netwerken kunnen vastlopen door massaal naar internetvideo kijkende medewerkers. Volgens ING is het kijken van het WK op het werk nog duur ook: de schadepost voor het bedrijfsleven wordt geschat op 75 tot 150 miljoen euro. 1
Overheid moet helpen
BOUW IN ‘HEEL SLECHTE’ STAAT Het gaat ‘heel slecht’ met de Nederlandse woningbouw door almaar achterblijvende kredietverschaffing. Dit zegt Elco Brinkman, voorzitter van Bouwend Nederland. ‘We zitten 50 tot 60 procent onder het normale niveau’, aldus Brinkman. Volgens hem is er een enorme behoefte aan nieuwe woningen, maar blijft de bouw achterwege vanwege kredietproblemen. ‘Eenderde van de Nederlandse woningen stamt uit de tijd van de wederopbouw. Die woningen zijn niet meer van deze tijd
als je het scherm staat uit te schelden, hoef je volgens Machek niet te zijn. ‘Het gaat erom dat je met je collega’s iets bijzonders meemaakt. Dat is goed voor het groepsgevoel en de binding met je collega’s. Het komt zelfs de bevlogenheid in het werk ten goede. Als je samen iets leuks meemaakt, geeft je dat energie. En dat zie je terug in het werk.’
en moeten echt vervangen worden of grootschalig gerenoveerd.’ Brinkman noemt de aanpak van deze woningen ‘een eerste grote orderportefeuille voor de komende jaren’. Volgens hem moet door de overheid hiervoor opdracht worden geven. Daarom roept Brinkman nu op om samen met De Nederlandsche Bank het garantiesysteem te verruimen. ‘Pensioenfondsen en andere kapitaalverschaffers zullen dan weer kredieten verschaffen aan bedrijven en woningcorporaties om te bouwen.’
Wie nu niet denkt in oplossingen, lost straks vanzelf op. Ga verder met ICT van Sogeti.
Voor wie tijdens de crisis wil investeren in plaats van stagneren, is Sogeti de ideale partner. Want Sogeti is niet zuinig met ICT-oplossingen. Wij ontwerpen, bouwen, implementeren en beheren. En lopen voorop op het gebied van testen en architectuur. Opdrachtgevers in alle sectoren helpen wij verder met toepassingen van morgen. Vakmanschap en passie voor ICT, dat maakt ons uniek.
Alarm! U werkt te hard! Met behulp van een nieuwe gadget – de ‘Bio Dynamic Signature’ – in de computer worden werknemers gewaarschuwd wanneer hun stressniveau naar onverantwoorde hoogten gaat.
sogeti.nl
o°° ¸ ¨ ¨¬²°°
8
Perspectief
Fraude De vijf grootste beursboeven
De mannen van 80 miljard Beursfraude en beursboeven zijn van alle tijden. Maar wat we tijdens de kredietcrisis hebben gezien, is de overtreffende trap. Hun belangrijkste drijfveer: hebzucht en een exorbitante levensstijl. De vijf grootste beursboefjes zijn samen goed voor 80 miljard. Tjeerd Wiersma
...
Wie: ‘Meesteroplichter’ Bernard Madoff Bedrag: 65 miljard dollar Strafmaatregel: Bernie mag 150 jaar brommen.
D
e ooit zo zelfverzekerde Bernard – Bernie voor intimi – Madoff (72) is de ongekroonde koning van het piramidespel. Hij wist beleggers en masse in het pak te naaien door ze superrendementen te beloven. De fraude kwam eind 2008 aan het licht. Madoff zal tot in lengte van jaren bekendstaan als de man van 65 miljard dollar. Voor dat bedrag lichtte hij met het Bernard L. Madoff Investment Securities-fonds onder anderen bekende Amerikaanse rijken op. Van het geld kocht hij mooie huizen en kunst, waaronder beelden van stieren (het symbool van een opgaande markt). Nederlandse slachtoffers maakte Bernie ook. Onder hen voormalig bokser Regilio Tuur, voetbalcoach Louis van Gaal en de puissant rijke familie Fentener van Vlissingen. Maar ook grootbanken trapten in zijn mooie fabeltjes over fikse winsten op beleggingen. Fortis alleen al verloor 922 miljoen euro aan Madoff. Honderden Nederlandse particuliere beleggers, onder wie enkele professionele partijen, werden voor
circa 200 miljoen euro gedupeerd door deze beursboef. Zelfs het Nederlandse goede doel werd niet gespaard. De Maag Lever Darm Stichting ging voor 200.000 euro het schip in door de praktijken van Bernie. Uiteindelijk gaven zijn eigen zoons hem aan en in 2009 verdween hij achter de tralies. Nu slijt ‘papa Madoff’ zijn dagen in een gevangenis in de Amerikaanse staat NorthCarolina. Ver van Wall Street zit hij een gevangenisstraf van 150 jaar uit. Overigens valt de schade voor Europese gedupeerden mee. Zo’n 720.000 beleggers worden voor in totaal 15,5 miljard dollar vergoed. Dat wordt uitgekeerd door twintig Europese banken, Zwitserse uitgezonderd, die vorige maand akkoord gingen met de compensatieregeling voor niet-Amerikaanse beleggers. Banken in Frankrijk, Duitsland, Spanje, Groot-Brittannië en Portugal zeiden ja op de regeling. Amerikaanse beleggers zijn minder succesvol in het terugvorderen van hun inleg. Zij belegden direct of via kleinere partijen bij Madoff. 1
Beursfraudeur Bernie Madoff in een tijd dat het leven hem nog toe leek te lachen. HH
Wie: ‘Sir’ Allen Stanford Bedrag: 8 miljard dollar Strafmaatregel: Zijn zaak wordt in januari 2011 voor de rechter beslecht.
S
Voor zijn ontmaskering vierde de Texaanse multimiljardair Allen Stanford (rechts) grote successen. ANP
ir Allen Stanford (60) was ooit een blakende Texaanse multimiljardair en cricket-filantroop die zich graag met mooie vrouwen omringde. Hij stond aan het roer van de door hem opgerichte Stanford Financial Group. Zijn vermogen werd door zakenblad Forbes in 2008 nog geschat op een slordige 2,2 miljard dollar. Maar in 2009 ging het ineens mis. Toen werd hij ervan beschuldigd op ‘madoffiaanse wijze’ zo’n 8 miljard dollar te hebben verduisterd. Stanford beloofde investeerders hoge rendementen op zogeheten CD’s (certificates of deposit), maar stak hun geld in plaats daarvan in een fonds met moeilijk verhandelbare bezittingen. En dat mag dus niet. De Amerikaanse beurswaakhond, de Securities and Exchange Commission
(SEC), noemde de fraude ‘of shocking magnitude that has spread its tentacles throughout the world’. Stanford belandde daardoor in het gevang en de autoriteiten hebben ondertussen alles van hem afgenomen: zijn huis, jacht én zes privévliegtuigen. Zelf speelt Stanford de vermoorde onschuld. Hij is er ingeluisd door de overheid en door zijn financiële man, Jim Davis. De zaak komt in januari 2011 voor. Tot die tijd blijft Stanford, ondanks meerdere verzoeken om op borgtocht vrijgelaten te worden, in detentie wegens vluchtgevaar. Het verblijf in de gevangenis in Houston doet hem geen goed. Behalve dat hij al kampte met stress en hartproblemen, werd hij onlangs door een van zijn medegevangenen in elkaar geslagen. Van Stanford is een zielig hoopje mens over. 1
Operatie Clickfonds
Arrestaties
Boesky
Een van de bekendste beursfraudezaken in de Nederlandse geschiedenis was Operatie Clickfonds. Die zaak speelde halverwege de jaren negentig.
Bekende beurshandelaren als Adri Strating en Han Vermeulen, die furore maakten op het Beursplein 5 van de jaren ’70 en ’80, werden toen aangehouden.
Ivan (De Verschrikkelijke) Boesky was een beursspeculant die in de jaren ’80 gokte op bedrijfsovernames. Hij werd veroordeeld voor koersmanipulatie.
Perspectief
9
Wie: ‘Superspeculant’ Jérôme Kerviel Bedrag: 4,9 miljard euro Strafmaatregel: Kerviel kan vijf jaar gevangenisstraf krijgen.
D
e tot dan toe volslagen onbekende Franse beurshandelaar Jérôme Kerviel (33) schokte de wereld begin 2008 met een frauduleus staaltje van 4,9 miljard euro. Kerviel vergaloppeerde zich omdat hij op grote schaal speculatieve posities innam met ‘plain vanilla futures’, een vorm van termijnhandel op Europese beursindices (gokken op een stijging of daling van de index). Toen bleek dat Kerviel niets verdiende met de posities, maar er juist heel veel door verloor, had Nick Leeson er ineens een ‘vriendje’ bij. U weet wel: de man die de Britse Barings Bank midden jaren negentig in zijn val meesleurde en eigenhandig de vernieling in hielp. Leeson, Kerviels Britse evenknie, leed in de jaren negentig als handelaar in Singapore eveneens grote verliezen in de termijnhandel, waarbij hij speculeerde
Gangstabeurshandelaar Jérôme Kerviel. AFP
op de Japanse Nikkei 225-index. Verliesgevende transacties verstopte de Brit op zijn geheime rekening met het Chinese geluksnummer 88888. De verliezen van Leeson liepen in 1995 uiteindelijk op tot maar liefst 1,4 miljard dollar, waardoor Barings opeens op omvallen stond. Net als Leeson verhulde Kerviel de werkelijke risico’s die hij liep door effectenrekeningen te manipuleren. Omdat die rekeningen niet direct zichtbaar waren voor zijn werkgever, de Franse bank Société Générale, wist Kerviel de dans lang te ontspringen. Kerviel was eigenlijk een onbeduidende handelaar bij Société Générale, maar hij wilde niet onderdoen voor de grote jongens bij de bank. Hij ging op ‘eigen houtje’ handelen en hoopte op die manier een enorme bonus op te strijken. Dat ging lange tijd goed, maar op een gegeven mo-
ment liep de Fransman toch tegen de lamp. Société Générale had er ineens een levensgroot probleem bij. Kerviel was even spoorloos, maar later wist de financiële brigade van de Parijse politie hem toch in de kraag te vatten en hem aan een verhoor te onderwerpen. Op 8 juni staat Kerviel terecht voor misbruik van vertrouwen, vervalsing van documenten en ongeoorloofd gebruik van computers. Eerst wilden de onderzoeksrechters hem aanklagen voor fraude, maar die aanklacht lieten ze vallen. Kerviel, die zich graag in het zwart kleedt en meer op een Franse gangster dan op een ex-beurshandelaar lijkt, houdt ondertussen vol dat hij onschuldig is en dat hij de gewraakte transacties deed met instemming van Société Générale. Hem hangt een gevangenisstraf van maximaal vijf jaar boven het hoofd. 1
Wie: ‘Viking raider’ Jón Ásgeir Jóhannesson Bedrag: 2 miljard dollar Strafmaatregel: Er hangt hem een enorme schadeclaim boven het hoofd.
H
et jongste fraudedossier is dat van de flamboyante IJslandse zakenman Jón Ásgeir – klinkt inderdaad als aasgier – Jóhannesson (42). De oprichter en eigenaar van de IJslandse retailgigant Baugur wordt verdacht van het leegroven van de IJslandse Glitnirbank in 2007, was al in opspraak en werd samen met zijn vader al eens veroordeeld voor fraude. De bij de Glitnirbank door hem aangerichte schade wordt geraamd op een kleine 2 miljard dollar. Jóhannesson, die er met zijn lange haar en zwarte kleding eerder uitziet als een rockster dan een zakenman en die voor zijn vrienden graag champagne liet aanrukken, is wat de Britse tabloids een typische ‘Viking Raider’ noemen. Met zijn Baugur Group was hij niet alleen zichtbaar in de winkelstraten van Reykjavik. Ook bij de Britten maakte hij naam en faam door investeringen in bekende winkelke-
tens als Woolworth’s en Marks & Spencer. Vraag is dan ook wat een ‘winkelbediende’ als Jóhannesson met een belang van 39 procent in de IJslandse Glitnirbank moest? Het antwoord is simpel. Hij gebruikte de bank om zijn wankele retailinvesteringen te financieren. Jóhannesson wist niet alleen grip te krijgen op de Glitnirbank. Ook zette hij zijn eigen mensen er neer om eenvoudig toegang te krijgen tot de financiële reserves van de bank. De vrouw van Jóhannesson pikte ook vrolijk een graantje mee door ruim 30 miljoen dollar te ‘lenen’ om een boetiekhotel in Reykjavík te beginnen. In april 2007 had Jóhannesson die reserves tot op de bodem uitgeleend aan zijn eigen bedrijven. Dat deed hij om ze overeind te houden en de aandelenprijs een duwtje te geven. Zeker 90 procent van de uitstaande leningen bevond zich buiten IJsland en dat
waren nou niet bepaald gezonde leningen. De nu als frauduleus bestempelde transacties bedroegen zo’n 2 miljard dollar. Desalniettemin lukte het Glitnir om in 2007 nog voor 1 miljard dollar aan obligaties te slijten. Een jaar later merkten de obligatiehouders dat Glitnir toch niet zo’n gezonde balans had als in 2007 leek. En met de ineenstorting van het IJslandse bancaire systeem in oktober 2008 werd ook Glitnir niet gespaard. De bank ging net als branchegenoten Kaupthing en Landsbanki kopje onder. Voor obligatiehouders viel er toen weinig meer te halen. Al helemaal toen bleek dat ook de bedrijven van Jóhannesson stuk voor stuk zouden omvallen. De voormalige raad van bestuur van Glitnir liet het er niet bij zitten. Via een rechtszaak stelde hij Jóhannesson persoonlijk aansprakelijk voor het financiële debacle. 1
Jón Ásgeir Jóhannesson is op vrije voeten, maar hoe lang nog? HH
Wie: ‘Beurskoning’ Richard den Drijver Bedrag: Honderden miljoenen euro’s Strafmaatregel: Er komt een onderzoek en daarna volgt waarschijnlijk een strafzaak.
R
Van der Moolen-topman Richard den Drijver toen bijna alle seinen nog op groen stonden. JEROEN OERLEMANS/HH
ichard den Drijver (49) is de omhoog gevallen topman van het in 2009 failliet gegane Van der Moolen. Het Amsterdamse effectenhuis was op de beurs ooit 1,5 miljard gulden waard. Maar als de beurshandel wordt geautomatiseerd in 2001, gaat het bergafwaarts met Van der Moolen. Het effectenhuis heeft moeite zich aan de wiskundige realiteit van de schermenhandel aan te passen en ziet de winst afkalven. Om dat te veranderen wordt in 2005 Curvalue, een Londens derivatenbedrijf dat zich met zijn elektronische handel wél staande weet te houden in de wereld van het flitskapitaal, overgenomen. Dat wordt geleid door de Nederlander Richard den Drijver. Het leek een gouden greep, want met zijn komst wordt ook een opvolger gevonden voor de toenmalige be-
stuursvoorzitter, Fred Böttcher. Maar eenmaal aan het roer verbleekt de ster van Den Drijver snel. Al snel doen verhalen de ronde over duizelingwekkende onkostendeclaraties (voor het inrichten van zijn New Yorkse appartement) en wanbestuur. Ook moet Den Drijver onverwachts een verlies van 15,5 miljoen euro melden. In juli 2009 stapt hij op. Zijn opvolgers treffen een financiële chaos aan en in augustus 2009 blijkt dat er niets meer te redden valt. Op 10 september gaat Van der Moolen failliet. De schade loopt in de honderden miljoenen euro’s. Aandeelhouder Fortis-ASR ziet 33 miljoen in rook opgaan. Een onderzoek naar de ondergang en de rol van de topman daarin volgt nog. Den Drijver is spoorloos, maar zit vermoedelijk in Zwitserland. 1
Gordon Gekko
Geld slaapt niet
Claim
De grootste fictieve beursboef ooit is natuurlijk Gordon Gekko uit de film Wall Street, een rol die met veel overtuiging werd gespeeld door Michael Douglas.
Gekko is binnenkort weer te bewonderen op het witte doek, opnieuw vertolkt door Douglas, in Wall Street II – Money never sleeps.
SNS gaat de schade die het heeft geleden op Madoff mogelijk verhalen op financieel adviesbureau Bos & Partners.
Sekisui Alveo B.V. is wereldwijd marktleider in polyolefine schuimproducten. De unieke producten worden onder meer toegepast in de automobielindustrie, de medische industrie, de bouwsector, de recreatiesector en de hobbymarkt. Dankzij voortdurende productontwikkeling en verbetering groeit de afzetmarkt continu. Bij het productiebedrijf in Roermond werken ongeveer 250 mensen. De plant beschikt over een zeer geavanceerd machinepark.
Directeur / Plantmanager Mens- en doelgericht leider Groei en ontwikkeling vragen om sterke sturing. Hoofdzaken zijn de productiviteit, kosten, kwaliteit en efficiëntie van de plant. Op tactvolle en ook besliste wijze leidt u de organisatie, initieert u verbeterprocessen en zorgt u voor de nodige draagkracht. U kent het klappen van de zweep in een (chemische) productieomgeving van deze omvang. Academisch niveau en productie-ervaring zijn essentieel. U communiceert uitstekend op alle niveaus, zowel binnen het bedrijf als daarbuiten.
Uw sollicitatie met CV en en motivatie, opgesteld in het Engels, kunt u voor 21 juni versturen via www.gitp.nl/vacatures. Voor meer informatie kunt u bellen met de heer ir. S.J. Wijnheijmer, senior adviseur GITP, telefoon (013) 542 40 40. Een individueel assessmentprogramma maakt deel uit van de selectieprocedure.
!!%#&'$!!(""$')&! & &!$!%&!&"!(""$%&$ %&&$!%(!%'%'& (""$+ *4>>0:?<2:290==>,,949>0<9,>4:9,,7-0609/,7=/0800=> @0<E59/0A45909>0<A0<07/ 0D0A45909208,,6>@,9
3,A45107/0800=> ;:;?7,4<0A459 0980<609/@::</0D0A4594=/01<4==0D?4@0<0 20?<@,9-7:0809
&!!*"$!
%'%%
45@<,209:@0<?A-0=>0774926?9>?-0770980>/07,9>09=0< @4.0:;>0701::9?880<
H ;0<20=;<06 0>4=307,,=940>8:207456?A-0=>077492>0701:94=.3:1;0< 08,47/::<>020@09
09=.34>>0<09/03,-74=80>0091<4=09@0<E59/6,<,6>0< 'C;4=.303,9?,9.0=@,9-7:080>50=09 9:>09 ):770/<:20091<4==0=8,,680>/?4/07456049/:;-0;0<6>0@::<<,,//?=:;:; 009@0<6::;,,93,9 /07,<09 770099:<8,703:0@00730/09@::<;,<>4.?740<20-
+
*$%#$% +
*45-40/09?/0800=>@047420-0>,7492=8:207456304/ ",/,> ?/0A4593001>:9>@,9209:9>@,92>?096070/,2097,>0</0 <0609492;0<;:=> (-0>,,7>/?=;,=,7=??A-0=>077492 3001>:9>@,9209 (3001>?/0D0-499098,B48,,7D0= A0<6/,209493?4=
40<-45-0=>0746 +++,,9>,7B/:D09F0==093,-74=GH;0<F0= ),9,1@40</:D09-0>,,7>?2009@0
09 45849/0</,9@40</:D09/<,,2>?H-45 (:9>@,92>/0<0609492;0<;:=>9,/,>/0A4592070@0
)##% ''%&
)##%"! ! )
"! %& $#&'#
$ '&
' ##" ! ##%''(! &>??</0@:770/4249-7:670>>0<=4920@?7/0-:94900909@07:;9,,<*459A49607 9>A::D02074=940>9:/42
"')%&!!'(
)))#$%!))!
Koster & Jojanneke
11
Q&A
Trend Human Design
Handleiding voor je leven
‘Ja, ja, het was een vingeroefening’
Na de hype van The Secret is er nu The Experiment. Importeur Guido Wernink: ‘Dit staat haaks op het idee van deze tijd dat alles maakbaar is.’
Jojanneke is gelanceerd als tv-babe bij Powned. Koster mist haar nu al en sprak haar moed in. ‘Het is een begin.’ AMSTERDAM
... AMSTERDAM
Nou, schat, wat vond je er zelf van, je eerste proefoptreden bij Powned? ‘Je hebt het gezien?’
...
Kaartje trekken, handje lezen, sterretjes kijken. Dat weten we nu wel. Tijd voor iets nieuws op het gebied van levensbewegwijzering, vonden Ko en Jo – fervente spiritisten. En poef! Het was er. Het leek The Secret wel. Human Design, reeds zeer populair in Amerika, begint steeds meer zieltjes te winnen in Nederland. Het gaat ervan uit dat ieder mens een uniek ontwerp, design, heeft. Het geeft antwoord op de aloude vragen: waarom ben ik op aarde? Wat is mijn levensopdracht? En ja, dat zouden uw stukjesschrijvers nou ook wel eens willen weten. Het zal toch niet zo zijn dat wij bestemd zijn voor pagne drinken, en pagne drinken alleen? Alhoewel... Maar goed, na een consult bij analist en trainer Guido Wernink (35), die het systeem in Nederland voet aan de grond deed krijgen, blijkt dat het niet dergelijke specifieke informatie kan geven. Maar zonder verder in details te treden, want hé, jullie weten al genoeg omtrent onze persoontjes, wat de iets grotere lijnen betreft is het de spijker op z’n kop.
Ja. ‘En?’ Eerlijk? ‘Ja.’ Jouw item waarin je in PvdA-tenue bejaarden hun stemkaart ontfutselde met de belofte PvdA te stemmen, was het beste, want nieuwswaardig en met humor, maar... ‘Maar...’ De uitzending was een beetje verbeten. Die aanval op Rosenmöller die Rutte te hard zou hebben aangepakt in een slecht bekeken Ikonprogramma. Who cares? ‘Dat was wel een beetje waar.’
‘Zie maar voor je zelf in de praktijk of het systeem gelijk heeft.’ KICK SMEETS
Lyrisch Human Design (HD) is ontwikkeld door Robert Alan Krakower, ook bekend als Ra Uru Hu, een Canadese ondernemer die natuurkunde studeerde. Krakower kreeg in 1987 op Ibiza een ‘mystieke ervaring’, waarin hij het systeem ‘door kreeg’. In weerwil van zijn bijnaam is Ra pragmatisch. Hij testte het systeem jarenlang tot hij de methode betrouwbaar achtte. Over HD stelt hij: ‘Zie maar voor je zelf in de praktijk of het systeem gelijk heeft.’ Het wordt daarom ook wel The Experiment genoemd. De lyrische online reacties bekijkend op HD, lijkt het experiment geslaagd. Het is daarnaast een pretpakket voor degenen die niet kunnen kiezen tussen wat de observerende en esoterische wetenschap te bieden heeft. Astrologie, genetica, I Ching, Kabbala, fysica, astronomie, biochemie, chakraleer: het zit er allemaal in. In essentie komt het systeem volgens
‘Ik ben er nu 15 jaar mee bezig.’ Guido Wernink verveelt zich niet.
Wernink – die na zijn eerste reading met Ra ‘verkocht’ was – neer op hoe je keuzes kunt maken in het leven. ‘Het belangrijkste dat HD doet is je handvatten reiken om beslissingen te nemen vanuit jezelf. Het geeft een blauwdruk, een handleiding. Het systeem laat zien hoe jij geprogrammeerd bent, hoe de chemie met anderen daardoor is. Ik doe ook wel
Vacature
NIEUWE JO? NU SOLLICITEREN! Kom maar door, dames. Jo is bijna go, dus u mag solliciteren voor die fantastische hondenbaan die u beroemd maakt. Even de voorwaarden. U dient blond te zijn, liefst blauwe ogen en zeer academisch geschoold. Dubbele titels en een klassieke opleiding zijn een vereiste, want Koster, een studieus klimmertje, heeft wat te compenseren. Voorkeur gaat uit naar Rijksuniversiteit Groningen.
Wat je links verwijt, moet je niet zélf doen. Je moet Rosenmöller aanpakken als hij níet kritisch is. ‘Daar heb je wel een punt. Wat vond je van onze presentator?’
U leest Vergilius, Kafka en Thomas Mann en spelt Grazia, Vanity Fair en The Economist. U weet wat hip is, maar lacht erom. U heeft de mobiele nummers van Bram Moszkowicz, maar hoeft hem nooit te bellen, want hij belt u wel. U werkt altijd, want u bent een calvinist in uw diepste zijn. U staat nu ergens achter de bar aan een Amsterdamse gracht in een café. U heeft geen personal manager, want u weet eigenlijk nog niet dat u geschikt bent.
eens consults voor gezinnen. Alle verhoudingen vallen dan op hun plek.’
Bijgepraat Er wordt naar twee momenten gekeken. ‘Dat van geboorte, wanneer je bewuste kant, je persoonlijkheid wordt gevormd en een datum en tijdstip bijna drie maanden daarvoor, als alle genetische informatie vastligt: je onbewuste kant, je design.’ Daaruit rolt een bodygraph; een overzicht van je eigen design. Wernink: ‘Human Design staat haaks op het idee van deze tijd dat alles maakbaar is, dat mensen alles maar moeten najagen. Uit het systeem, dat uitgaat van vier types, blijkt juist dat de meeste mensen er beter aan doen af te wachten. 70 procent van de mensheid zou een Generator zijn: dit type weet door af te gaan op zijn onderbuikreactie wat goed voor hem is. Projectors (21 procent) zijn geboren om anderen te begeleiden en bewust te maken van ta-
lenten, maar dienen daarvoor eerst ‘uitgenodigd’ te worden. Manifestors (8 procent) zijn bedoeld om onafhankelijk te handelen en te ondernemen. Reflectors (1 procent) zijn erg open en beïnvloedbaar, waardoor ze moeilijk begrijpen wie ze zelf zijn. Maar ze weten als geen ander wat er in hun omgeving gaande is.’ Wernink geeft consulten en lezingen op het gebied van HD. Momenteel richt hij zich op consulten en Living Your Design workshops. ‘Die helpen je design in praktijk te brengen. Je blijft nieuwe dingen ontdekken. Ik ben er nu 15 jaar mee bezig en blijf hier de rest van m’n leven zoet mee.’ Voor wie minder tijd heeft: een consult duurt twee uur, en je bent bijgepraat over je levensbestemming. En voor wie dan verslaafd is: aan het eind van het jaar komt Ra voor het eerst in veertien jaar weer naar Amsterdam. Bezoekje doen! Alleen al om die naam. 1
Hij moet nog een beetje oefenen. ‘Ja, hij deed het voor de tweede keer. Dit kan nog stukken beter.’ Hij moet als Jon Stewart in The Daily Show rustig zitten. En naar het scherm kijken als je fragmenten gebruikt ter ondersteuning van een verhaal. Soms nog een keer instarten en dan zeggen: ‘Zien we dat nou goed?’ ‘Dat is wel iets om over na te denken. Het was nog een vingeroefening hè?’ Rutgers reportage over die PVV’er die 29e staat op de lijst, een leraar Duits, was lekker vals. Vooral die Gilles de la Tourette-aanval van Duitse oorlogskreten. ‘Ja, dat was goed.’ Zeg, ga je zelf nog wat zeggen, want voor een Q&A ben ik wel heel veel aan het woord geweest. ‘Schatje, kom jij nog eens langs?’ 1
Liberaal ter linker zijde
NUMMER 38 BELT U WAKKER OP Ze staat op nummer 38 van de PvdAlijst en gaat het niet halen als de peilingen kloppen. Jammer, want ze is een van de laatste vrijzinnige PvdA’ers, zo’n liberaal bij de verkeerde partij. Mei Li Vos stuurde daarom een wanhopig charmant hyvesbericht. Ze gaat je woensdag, op verkiezingsdag, wakker bellen, als je daar prijs op stelt tenminste. Wat zou Mei Li ons nog kunnen vertellen wat wij niet weten in die loze uren tussen laat nachtelijk café-
beraad met haar en het wakkerworden bericht? ‘Als je denkt dat je wél een voicemailtje nodig hebt om je even te herinneren aan de verkiezingsdag en dat je je stemkaart en ID bewijs moet meenemen wil ik je wel een voicemailtje sturen. Of aan je vrienden’, schrijft ze. ‘Gratiess en natuurlijk gebruiken we de nummers alleen voor deze wakeupservice’. U kunt ook op vrijzinnigen bij VVD, D66 of GroenLinks stemmen.
Zitkuil Femke
Zitkuil Femke (2)
Zitkuil Femke (3)
Femke Halsema houdt van de jaren ’70, en niet alleen van de muziek. Tegen Nu.nl: ‘Ik was helaas te jong om de gekte van die periode bewust mee te maken.’
Hmm. Maar naakt op een poster staan, zoals ooit bij toen nog de PSP, durft ze dan weer niet, biechtte ze ooit op aan Ko.
Dat ze respect heeft voor haar (vroeger) VVD-stemmende ondernemersbroer die wc-potten verkocht, mogen we niet weten. ‘Nu is hij GroenLinks hoor.’
Uit & thuis SPELEN
12
KAARSTPEL RECENSIE ARJAN TERPSTRA
WERELD KAMPIOENEN ALIES UILEN
...
...
Spelenderwijs een leukere campagne
Veel landgenoten gingen het Nederlands elftal voor. Alleen op een andere discipline. Vandaag: Laurens Pluijmaekers, wereldkampioen Unreal Tournament in 2004.
N
og twee nachtjes slapen, dan gaat de politiek weer over inhoud en hebben we het gedraai, gespin en gekonkel van de Haagse kermis weer achter de rug. Dan is de campagne gedaan en kunnen de politici weer naar hun ambtenaren, om te doen wat ze nooit beloofd hebben. Komt bovenstaande alinea te cynisch over, dan is het kaartspel Campagne niet je ding. ‘Pesten voor gevorderden’ is de ondertitel, en die dekt de lading. Spelers beginnen met een ‘lijsttrekkerskaart’, en moeten via andere kaarten de verkiezingen namens deze lijsttrekker winnen. Is jouw lijsttrekker ‘De Vrijemarktprofeet’ – het cartoonmannetje is nét Mark Rutte – dan troef je het beste in met kaarten over de hypotheekrenteaftrek, kaarten die een allochtone woordvoerder naar voren schuiven (bonuspunt!) of die een beroep doen op ‘de wil van het volk’. Gaat het mis in je campagne (de GroenLinksachtige tegenstander speelt bijvoorbeeld een ‘Geitenwollensokkenkaart’), dan kunnen eenmaal opgeworpen kaarten ook weer ongedaan worden gemaakt, bijvoorbeeld met de ‘Met de kennis van nu’ kaart, of met een mediaoffensiefkaart die van een allochtone woordvoerder een minpunt maakt – hij heet dan ineens de Zwarte Piet, en wordt als een hete aardappel door de spelers doorgegeven. Zo zijn er talloze voorbeelden te geven van actuele politieke gebeurtenissen, die op een creatieve en volledig kloppende manier in het spel zijn verwerkt. Het is humoristisch, volstrekt over de top, maar geeft tegelijk commentaar op politiek campagnevoeren anno 2010: met veel mediaspin, het framen van discussies, met imagodeskundigen en communicatiebureaus die de politieke boodschap in soundbites omvergaderen. Voor mensen uit die wereld is Campagne eerder een spiegel dan een spelletje. 1 www.eenpolitiekspelletje.nl
Leuk, zo’n derde dimensie, maar je krijgt er uiteindelijk wel koppijn van.
Games 3D-gamen getest
Een derde dimensie van hoofdpijn en geldzorgen Arjan Terpstra HILVERSUM
...
Als we de deskundigen mogen geloven, is de toekomst van home entertainment aan 3D. Voor een filmpje op de bank of de nieuwste shooter is het dan niet eens de vraag meer of die in 3D worden aangeboden; de derde dimensie in thuisvermaak is slechts een kwestie van tijd. Het zal dus niet verbazen dat we gretig ingingen op het aanbod van Sony om op hun vrijdagmiddagborrel te komen 3D-gamen. Op het Hilversumse kantoor stonden twee 3Dsets klaar waar de games-pers op los kon, al kon dat vanwege de drukte maar een kwartier per medium. Genoeg om een goede indruk te krijgen van de mogelijkheden. Een 3D-set bestaat uit drie onderdelen. Een Sony Bravia-3D televisie uit de nieuwe lijn, een Playstation3 waar de nieuwste software op draait en het veelbesproken 3D-brilletje. Elk brilglas heeft een sluitersysteem dat per venster om en om een beeld doorlaat; in de hersenen worden ‘linker’-beelden met de ‘rechter’ tot één
Guitar Hero
Smartphone
Activision heeft een rits details losgelaten van de nieuwe Guitar Herotitel: Warriors of Rock. Omdat liedjes na-/meespelen kennelijk niet genoeg meer is, heeft de nieuwe game een verhaallijn waarin je demonen moet verslaan in gitaar-, bas- en drumduels. De liedbibliotheek heeft bij aanvang meteen 90 nummers, een record, en op plasticgebied wordt natuurlijk een ‘geheel nieuw’ gitaartje gelanceerd.
Onrust in de VS, waar een groeiende bezorgdheid bestaat dat smartphone applicaties, zoals spelletjes, voor malafide doelen worden ingezet. The Wall Street Journal wijdt een uitgebreid artikel aan de ‘donkere kant van telefoonapps’. Die worden door Apple (voor de iPhone) en Google (Google Android) amper gecontroleerd op kwalijke bedoelingen. Natuurlijk, er zijn applicaties geweigerd, vooral bankapplicaties die je geld graag voor je laten verdwijnen naar de rekening van de makers. Maar meer intelligen-
nieuw, driedimensionaal beeld samengesmeed. De Pers speelt in zijn kwartiertje Motorstorm, het ralleyracespel dat zich met alle opspuitende modder en rondvliegende auto-onderdelen bij uitstek leent voor een 3D-bewerking. De eerste minuten is de Wow!-factor erg hoog. Met hoge snelheid suis je langs rotsen, spuiten waterfonteinen
Met hoge snelheid suis je langs rotsen en duik je de diepte van ravijnen in. van je banden en duik je de diepte van ravijnen in die in meer dan figuurlijke zin duizelingwekkend zijn. De afstanden tot andere auto’s zijn goed in te schatten, schouderduwtjes laten zich heerlijk timen. 1-0 voor Sony, 2-0 voor 3D, dat met Avatar de bioscopen al veroverde. Na de eerste minuten wijkt de roes, en komen mindere punten in zicht. Het 3D-effect werkt zolang je recht voor de televisie zit, met de bril
in horizontale positie. Kantel je hoofd en het 3D-effect verdwijnt, net als wanneer je in een te grote kijkhoek probeert te spelen. Dat maakt uit voor de nieuwe generatie bewegingsgames: een koppeling van 3D-techniek met Sony’s in het najaar verschijnende motion controller, de Move, zou weleens lastig kunnen worden. Een tweede punt is dat 3D werkt zolang je racet. Sta je stil, dan valt op dat verschillende programmeerelementen (de weg waar je op rijdt bijvoorbeeld) helemaal niet zo 3D zijn vormgeven, maar bestaan uit platte vormen met een opdrukje. Dat was al zo bij 2D, maar daar zijn we zo aan gewend dat het niet opvalt. Van 3D verwachten we iets anders, en daar ligt een opgave voor programmeurs: álles moet 3D vanaf nu, wat aanmerkelijke kosten met zich meebrengt. Wat ons op het derde minpunt brengt. Want de bril mag ‘slechts’ 119 euro gaan kosten, zonder nieuwe 3Dtelevisie en een set nieuwe 3D games blijf je mooi in twee dimensies hangen. Is het dat akelige consumentenbesef waar we na vijftien minuten een lichte hoofdpijn en vagelijk zwemmerige ogen van hebben? 1
VERSLA DE OPPASSEN MET TELEFOONAPPS GITAARDEMON
te toepassingen passeren zonder problemen de controle. En daar zijn beveiligers, zowel van officiële kant (de FBI bijvoorbeeld) als commerciële jongens, niet blij mee. Die verwachten slimme software die gebruikt wordt om te spioneren, om geldstromen af te tappen, wachtwoorden te ontfutselen en meer van dat soort praktijken die op de computer al langer hinderlijk zijn. De FBI heeft de Cyber Division al op de zaak gezet, en van de controle van smartphone-applicaties een prioriteit gemaakt.
Ik ben drie keer wereldkampioen geworden in de 1 versus 1-discipline. Dat klinkt als een sprookje en dat was het in zekere zin ook. Ik heb veel gezien, veel gereisd, veel internationale vriendschappen gesloten. Maar drie jaar geleden ben ik gestopt. Ik was er helemaal klaar mee. Ik studeer bedrijfskunde, wil maatschappelijk aan de weg timmeren en dat gaat niet samen met dagelijks een paar uur achter de computer zitten om te gamen.’ ‘Het spel waarin ik tot de besten van de wereld behoorde was Unreal Tournament, een schietspel, waarbij het simpel gezegd draait om de tegenstander zoveel mogelijk ‘kills’ toe te brengen. Twee spelers proberen elkaar met futuristische wapens af te schieten. Zij zitten opgesloten in diverse verdiepingen en doorgangen. De winnaar is de speler die na afloop van de vastgestelde speeltijd zijn tegenstander het vaakst heeft gedood. Het is een soort schaken, omdat je vooruit moet denken. Je bedenkt een plan, maakt keuzes, maar tegelijkertijd komt het op improviseren aan.’
Een gamekampioen heeft niet per se leukere gesprekken in de kroeg. ‘Ik ken de vooroordelen over gamers. In het verleden is er vaak genoeg gebeurd dat een journalist interpreteert dat ik gemiddeld 8 uur per dag game, terwijl ik dan in werkelijkheid heb gezegd dat ik een keer op een lan 8 uur had gegamed. Ik word neergezet als een nerd, omdat men nu eenmaal dat beeld heeft van de wereldkampioen gamen. Maar dat is niet terecht.’ ‘Mijn eerste plek bij de World Cyber Games in San Francisco leverde 25.000 dollar op. Maar geld of status is nooit mijn drijfveer geweest. Je speelt tegen iemand die dezelfde mogelijkheden heeft als jij, dus je moet slimmer zijn. Het tactisch iemand aftroeven, dat is de kick. Het is leuk om wereldkampioen te zijn. Maar daardoor heb je geen interessantere gesprekken in de kroeg.
PSP en DS
KORTINGEN HANDHELDS Zowel Nintendo als Sony doet zijn best om consumenten te binden aan zijn handheld-consoles. Voor de Nintendo DS en DSi is een prijsverlaging in zicht: eerst in Japan en Engeland, maar verwacht wordt dat ook hier de prijs daalt. Sony gooit juist de spellen in de aanbieding, en hier hebben Nederlanders meteen iets aan. Nieuwe PSP Go-bezitters krijgen 10 (top)spellen gratis, waaronder Assassins Creed Bloodlines.
Doktertje spelen?
Schoenmaker!
Net echt
Pornogroothandelaar Vivid Video had graag porno aangeboden op de Playstation3. Sony zag dat niet zitten. Vieze Vivid ‘kijkt nu naar Microsoft’.
Ontwikkelaar Harmonix, bekend van de Rock Bandserie, is voor de Xbox bezig met... een dansspel. Als dat maar over headbangen gaat.
TomTom heeft een Facebookspel gelanceerd waarbij je zo snel mogelijk 7.000 km moet afleggen, terwijl allerlei blokkades worden opgeworpen.
Op de bank
13
BLUBBERPOP
Serie Lance Reddick uit ‘The Wire’
Broeierige agent kan opeens lachen
...
ROOSMARIJN
REIJMER
Seizoen vier van The Wire begint vandaag op digitale zender 13th Street. Lance Reddick, in de serie kolonel Cedric Daniels, is er trots op.
M
Sanne Rooseboom LONDEN
...
Hij is altijd de agent. In Fringe, in Law and Order, CSI: Miami, in The Wire. En in Lost een Mysterieuze Man. Zelden speelt hij de slechterik of iemand die het leven luchtig opvat. ‘Ik zou best in een comedy willen spelen, maar agenten zijn ook goed’, zegt Reddick vrolijk. Hij zit op een bank in een Londens hotel. In het echt ziet hij er relaxed uit, vriendelijk, heel lang en heel mager. Hij lacht veel vaker dan Cedric Daniels, de broeierige kolonel van het politieteam in The Wire. ‘Daniels draagt veel verantwoordelijkheid op zijn schouders, hij neemt het leven serieus.’ In serie vier is er weer genoeg om broeierig over te zijn. De misdaad in Baltimore is beter georganiseerd dan ooit, kinderen worden van school geplukt door bendes, de burgemeestersverkiezingen zitten vol corruptie. De afleveringen zitten goed in elkaar en president Obama’s lievelingskarakter Omar, de drugsgeldjattende homoseksuele held, komt terug. Lance Reddick is eigenlijk in Engeland voor een huwelijk, maar hij doet wat interviews om de lancering van het vierde en vijfde seizoen van The Wire op weg te helpen. ‘Het is nu een hit, maar de eerste seizoenen vielen bijna niet op in de VS. We hebben er echt voor moeten vechten, het was schokkend hoe weinig aandacht er voor was.’ Dat zit er nog steeds een beetje in, dat The Wire extra aandacht
Er mag best wat meer aandacht komen voor The Wire, vindt Lance Reddick.
verdient; vandaar dat Reddick op zijn vrije dag in Londen Nederlanders te woord staat. De serie is in de VS al lang afgelopen; het filmen stopte zo’n vier jaar terug. ‘Ik mis het wel eens hoor. Die mate van echtheid, van ruwheid. Dat is wanneer ik zelf op mijn best ben en het is ook het soort series waar ik het liefst naar kijk.’ Reddick komt uit Baltimore, de stad waar The Wire zich afspeelt, en is daar een beetje te bekend geworden. ‘Ik kan niet meer over straat zonder herkend te worden. Het is altijd posi-
tief hoor, maar wel raar. Mensen beginnen gesprekken met me alsof ze me kennen. Dan hoor ik ergens een harde ‘Hey man‘ vandaan komen zonder dat ik iemand ken, raar is dat.’ De reacties op The Wire vanuit Baltimore zijn altijd goed geweest, vooral politieagenten waren tevreden over het reële beeld dat de serie schetst. Voor Reddick was The Wire een doorbraak die leidde tot een rol in Lost, en daarna in de paranormale politieserie Fringe. Maar behalve acteur is Reddick muzikant. Hij zingt, speelt
piano en heeft een cd met jazzy nummers uit. ‘Ik wil al jaren Nat King Cole spelen in een film over zijn leven. Maar het is er nooit van gekomen en nu is het bijna te laat. Cole stierf toen hij 45 was en ik ben nu veertig.’ Tremé dan? De populaire serie over muzikanten in New Orleans? Reddick sluit het niet uit. ‘Het zou erg leuk zijn. Maar moeilijk te combineren met Fringe. Toch, wie weet.’ 1 Vanavond begint het vierde seizoen van de serie op 13th Street om 22.10.
ijn benen voelen alsof ze niet bij mij horen. Mijn oksels zitten onder een driedubbele laag deodorant, ik zou het kunnen laten sneeuwen. Mijn wallen hangen tot op mijn knieën. Maar mijn humeur is opperbest. Op papier is er helemaal niets leuks aan festivals. Duizenden achter elkaar sjokkende mensen, rotzooi, stank, slecht eten en overal voor in een te lange rij. Wil je koffie? In de rij! Wil je douchen? In de rij! Wil je zo’n onsmakelijk patatje met dito satésaus? In de rij! Wil je naar de wc? Dan moet je in de langste rij, een rij die zo lang is dat je was gaan klagen en balen als het je gewone woonwerk-stoplichtfile was geweest. Wachten, wachten, wachten. Ieder jaar gaan er duizenden en duizenden Nederlanders naar festivals als Pinkpop, Lowlands, Extrema Outdoor, Mysteryland en Zwarte Cross. Een aardig aantal gaat zelfs naar het buitenland, naar Werchter, Roskilde en Sziget. Waarom storten al deze mensen, net als ik, zich met liefde als een stel vieze schapen in de festivalwei? Omdat niets het gezamenlijke gevoel van euforie kan overtreffen als je met z’n allen het bandje op het podium heel erg goed vindt. Als je met z’n allen wil dat die zanger een stagedive doet. Als je met z’n allen tegelijk springt van enthousiasme in het refrein, je moeie voeten totaal vergetend. Als je na afloop met totaal vreemde mensen een moment deelt dat je zo blij bent hier op dit moment te staan en compleet uit je dak te gaan bij Green Day of Gossip of Gogol Bordello. Mag ik, ongetwijfeld samen met die duizenden en duizenden Nederlanders, één ding even heel duidelijk stellen: Pinkpop 2010 bedankt! 1
De Sandwich
Draaien wat je wil helpt de boel bij elkaar te houden Het populaire radioprogramma De Sandwich van de AVRO komt met een cd vol nummers van de afgelopen vijftien jaar. Presentator Jacques Klöters geeft uitleg. Xander de Rond AMSTERDAM
...
Hoe komt u aan een half miljoen luisteraars op zondagochtend?
‘Het zijn de traditionele radio-uurtjes. Vroeger had je Willem Duys, Robert Long en nu heb je ons. Wij zijn een rustpuntje in de week.’ Wat voor muziek hoort daarbij? ‘Grotemensenmuziek met heftige emoties en diepgang. Tegenwoordig gaat het op de radio om eenheid in de tent, om wat scoort. Dat is te makkelijk. Wij draaien muziek van alle tijden, in alle genres, uit alle landen.’
Kijkcijferkanon
PERU KIJKT NAAR JORAN
U mag draaien wat u wilt. Hoe kan dat? ‘Het is ons erfgoed, onze voorgangers mochten het ook. Vrije keuze is de essentie van ons programma. Eindelijk avontuur, zo ervaren luisteraars dat.’
Dat willen we met De Sandwich ook.’
Wat hoopt u te bereiken met uw programma? ‘Generaties bij elkaar houden. Ik heb door mijn ouders naar Edith Piaf geluisterd, zij door mij naar The Beatles.
Wat is het mooiste nummer? ‘Michel Fugains Je me suis fait tout petit, al 15 jaar onze begintune. Het is niet het mooiste nummer, maar het heeft me nog nooit verveeld.’ 1
Zenderwissel
Bedankt!
DE LEEUW WEG VAN ÉÉN
Joran van der Sloot was afgelopen weekend een Peruaanse mediahit. De van moord verdachte Nederlander is te zien op beelden waarop hij met het slachtoffer Stephany Flores het hotel binnengaat waar Flores dood is aangetroffen. Drie uur later vertrekt Van der Sloot alleen. De Peruaanse krant El Comercio berichtte dat hij vervolgens in een winkel bij het hotel twee kopjes koffie en een brood heeft gekocht.
Vanwaar nu een cd? ‘Luisteraars vroegen er al jaren om. We hebben het beste van 15 jaar verzameld. Lastig kiezen, maar leuk.’
RITA VERDONK KUST WESTER
De laatste uitzending van X De Leeuw, die voor de gelegenheid extra lang was, trok zaterdagavond 823.000 kijkers. Na de zomerstop zal Paul de Leeuw niet meer te zien zijn op Nederland 1. Hij komt dan terug op Nederland 3 met de dagelijkse Madiwodovrijdagshow. De weekendshow X De Leeuw, die hij samen met sidekick Adje en pianist Cor Bakker wekelijks bij de VARA maakte, is vijf jaar lang uitgezonden.
Rita Verdonk heeft Frits Wester live op televisie een kus op de wang gegeven. De leider van Trots op Nederland was zo blij dat ze te gast mocht zijn in het tv-programma Wat Kiest Nederland, dat ze haar kans schoon zag. ‘Ik wil nu toch wel even de gelegenheid nemen om Frits heel hartelijk te bedanken dat ik hier vandaag heb mogen zijn. Frits, bedankt’, zei Verdonk. Wester reageerde verrast. ‘Heel bijzonder wat er nu gebeurt’, lachte hij.
Iedere week schrijft een dj van KX Radio over muziek. Deze week Roosmarijn Reijmer over Pinkpop.
We play
whatever the fuck ! we want KX Radio - 4 the love of music KX Radio is te beluisteren via www.kxradio.nl
Niet naar de haaien
Mooi man
Reïntegratie van een bankier
Jaws is terecht. Een journalist van de Amerikaanse radiozender NPR heeft de haai uit de beroemde film teruggevonden bij een schroothandelaar.
De Nederlandse film Last Conversation heeft zaterdag de juryprijs gewonnen op het filmfestival van Transsylvanië in Roemenië.
De roman De kostwinner van Henk Rijks wordt verfilmd. Het boek gaat over een ontslagen bankmanager die zichzelf omschoolt tot cocaïnedealer.
20.30
21.00
MUSICAL AWARDS GALA 2010, NED1 Live amusementsavondje rond het gezongen toneelstuk: de musical.
REPORTER NED2 Een bekend persoon wordt doorgelicht: vandaag voetbalbaas Sepp Blatter.
Nederland 1 17:04 17:16 17:25 18:00 18:15 18:20 19:17 19:20 19:55 20:00 20:30 23:00 23:55
Nederland 2
Martin Morning Adriaan Sesamstraat NOS Journaal NOS Sportjournaal EénVandaag Trekking Lingo Joris en de jonge helden van Zuid-Afrika Musical Awards Gala de rode loper NOS Journaal Musical Awards Gala Knevel & Van den Brink NOS Journaal
17:00 17:10 17:35 18:25 18:50 19:25 19:55 20:25 21:00 22:00 22:15 23:00 23:40
The A-Team De politie op je hielen! De Pfaff ’s Voetbal International Finale SEAT Mooiste goals ooit It’s Showtime Kickboxgala Amsterdam Arena 2010
17:10 18:05 18:55 19:00 19:35 20:30 22:30 23:20
RTL 7 18:00 18:55 19:50 20:30 22:00 23:00
Op de buis/Mix
14
21.30
NOVA COLLEGE TOUR NED3 Hans Wiegel en Dries van Agt kruisen heel eighties de degens.
Nederland 3
NOS Journaal Schepper & co 7th Heaven That’s the question Van jonge leu en oale groond Toen was geluk heel gewoon NatuurTalent Netwerk KRO Reporter international NOS Journaal Nova Politiek De slag om Brussel NPS Podium: Oum Kulthum - A voice like Egypt
17:15 17:45 18:00 18:23 18:45 19:00 19:26 19:30 20:24 20:30 21:30 22:30 22:55 23:05 23:50
Oprah Winfrey show Dr. Phil Fabeltjeskrant Kinderziekenhuis Style by jury Big As the world turns Oprah Winfrey show
17:00 18:00 19:00 19:20 20:00 20:30 23:25 23:35 23:40
RTL 8
22.00
EARTH THE POWER OF THE PLANET, CANVAS Mooie docuserie over hoe de aarde zich door de jaren heeft gevormd.
RTL 4
Rudi het racevarken AVRO AvaStars Amika Het Klokhuis NOS Jeugdjournaal NOS WK Journaal NOS Journaal op 3 De Wereld Draait Door - De toegift NOS Journaal op 3 Holland Sport Nova College Tour NOS Sportjournaal NOS Journaal op 3 Nip/Tuck De Wereld Draait Door - De toegift
17:05 18:00 18:15 18:35 19:30 19:55 20:00 20:30 21:25 22:25 23:10
Little house on the Prairie De grote verhuizing Hart van Nederland - Vroege editie Shownieuws - Vroege editie Trauma centrum Forrest Gump Hart van Nederland - Late editie Piets weerbericht Shownieuws - Late editie
17:05
SBS 6
IT’S SHOWTIME KICKBOXGALA, RTL7 Registratie van de professionele matpartij in de Amsterdam Arena.
RTL 5 As the world turns RTL Nieuws Editie NL RTL Boulevard RTL Nieuws RTL Weer Goede tijden, slechte tijden Crime Scene Investigation Bones Wat kiest Nederland CSI: New York
17:35 18:00 18:30 19:00 19:30 20:00 20:30 21:25 22:20 23:20 23:50
Hoge hakken, strakke pakken: de makelaars Will & Grace Grey’s anatomy Het huis van je dromen Smaken verschillen Private practice Army wives Law & Order: Special Victims Unit Cold case
17:05 17:30 18:00 18:10 18:40 19:05 19:35 20:00 20:30 21:00 21:25 21:50 22:15
NET 5 17:35 18:05 19:00 20:00 20:30 21:30 22:25 23:15
23.00
Veronica
23:15 23:50
WRITENOW! DEFINALISTENSTELLENZICHVOOR
The king of Queens Everybody loves Raymond The nanny Wie is de chef? Over de kook Take me out America’s next top model America’s next top model The millionaire matchmaker Crazy Hollywood nights The king of Queens
The suite life of Zack and Cody Zeke & Luther Brainiac Seinfeld According to Jim Still standing Friends Joey Two and a half men Two and a half men Two and a half men Two and a half men Veronica’s funniest commercial ever! Booze Britain Brainiac
Tot 18 juni kun je stemmen op je favoriete verhaal via de websites Writenow.nu of DePers.nl. Je maakt kans op tal van mooie prijzen.
Wie wordt de winnaar van de Write Now! Dagblad De Pers Publieksprijs die op 20 juni wordt uitgereikt in Rotterdam? Dat beslis jij! Nathan de Groot Frido Welker Winnaar Eindhoven Winnaar Leiden De 22-jarige Nathan de Groot zit momenteel voor zijn studie European Urban Cultures in Tallinn, de hoofdstad van Estland. Sinds januari dit jaar is hij de Campusdichter van de Universiteit van Tilburg. ‘Daarvoor schrijf ik meer gelegenheidsgedichten over het studentenwereldje. Als je inhaakt op waar studenten mee bezig zijn, komen de gedichten wel aan.’ Of zijn ambities liggen bij schrijven of bij stedelijke culturen weet Nathan nog niet. ‘Als Campusdichter ben ik bezig met poëzie, nu heb ik gewonnen met proza. Dat is heel leuk, maar ik denk dat ik de competitie op een gegeven moment moe word. Ik zie wel waar het schip strandt.’
OPLOSSINGEN PUZZELS
Frido woont sinds een jaar op kamers in Leiden en studeert er archeologie. ‘Het bevalt me prima hier. Leiden is een superstad om te studeren, er is altijd wel iets te doen.’ Hij komt oorspronkelijk uit Harderwijk en woont nu op kamers. ‘Het is vooral prettig om je eigen dag in te delen en je eigen gang te kunnen gaan.’ In Leiden bezoekt hij zo nu en dan de poetryslam die georganiseerd wordt door Dichter bij jou. ‘Daar zie ik mezelf nu nog niet zo snel staan, wie weet in de toekomst.’ Frido schrijft graag, maar heeft in eerste instantie geen carrière als schrijver in gedachten. ‘Tenzij de mogelijkheid zich voordoet om ooit een dichtbundel uit te brengen natuurlijk, daar zou ik zeker geen nee tegen zeggen!’
Door Hercules & Valkema / www.elsje.nl
Illusie: A. Veel mensen zeggen B omdat ze moeite hebben met het bepalen van de kromming VERBOND
Cryptogram Horizontaal: 1. Plak; 4. schat; 7. onereus; 8. top; 9. met; 10. Riviera; 12. sterkte. Verticaal: 2. Loge; 3. korset; 4. spotprijs; 5. hoop; 6. toetje; 9. made; 11. vee.
Zweeds 4 5 6 3 2 9 7 1 8
7 8 9 6 4 1 5 3 2
2 1 3 8 5 7 9 6 4
8 4 7 1 3 2 6 5 9
1 6 2 5 9 4 3 8 7
3 9 5 7 6 8 4 2 1
6 7 1 9 8 5 2 4 3
9 3 4 2 1 6 8 7 5
5 2 8 4 7 3 1 9 6
9 4 1 6 8 7 5 3 2
5 8 3 2 9 4 1 6 7
2 6 7 3 1 5 4 9 8
1 3 6 9 4 2 8 7 5
7 2 8 5 6 3 9 4 1
4 9 5 1 7 8 3 2 6
8 7 2 4 5 9 6 1 3
6 5 9 7 3 1 2 8 4
3 1 4 8 2 6 7 5 9
Mix
ZWEEDS RAADSEL: ontplofbare stof opknappen
CRYPTOGRAM: afrastering koorddans
manieren voegwoord
7
eigendom
4
rivier in Egypte
Horizontaal: 1. Blijf zitten, de tandarts doet er wat aan! (4); 4. Zeg eens bij benadering hoe lief ze is! (5); 7. Drukkend wordt het niets voor een zeegod (7); 8. Conferentie van het hoogste niveau (3); 9. Inclusief de worst (3); 10. Als eerste achter de stroom in Frankrijk (7);
12. De intensiteit van een fort (7).
3 oud kaartspel
kant
mal
kunstrichting dik boek grondsoort geliefde van Zeus
5 boom
bewonderaar
indien sluitspeld dierengeluid
2 wiel
vulkaan op Sicilië
6 1
2
3
4
5
6
© Puzzelland
1 soort
7 2
3
9
redactie: [email protected] 020-3460550 distributie: [email protected] 088-0131830 sales: [email protected] 0800-7200000 marketing: [email protected]
1 4
6
6
3
4
5
8
2 1
6
3
2
1 9
6 1
5
7
1
3
5
2
4
8
9 6
7
4 Welk stuk is juist van deze Emmenthaler kaas afgesneden, A,B of C?
hoofdredactie: Jan-Jaap Heij, Alain van der Horst art direction: Koos Jeremiasse
7
6 6
4
uitgever: Ben Rogmans
8
3
9
2 9
4
1
5
9
website: www.depers.nl
SUDOKU
8
2
Anthony Fokkerweg 61 - 3 1059 CP Amsterdam tel: 020 - 3460560 fax: 020 - 3460596
oprichter: Cornelis van den Berg
6
8
Een uitgave van Mountain Media BV
7
7
3
Verticaal: 2. De rang van een gast (4); 3. Net garnituur voor een beter figuur (6); 4. Bijzonder goedkoop voor een schijnwerper (8); 5. Doet leven (4); 6. Dessert in het mondje (6); 9. In Engeland gemaakte larve (4); 11. Na u in de stal (3).
SUDOKU
5
© Puzzelland/ Leen Groeneveld
riposte huisdier
sluier
15
5
Dagblad De Pers is een gratis kwaliteitskrant die wordt verspreid via NSstations, Bruna-winkels, TNT Business Points en kantoren. Kijk op www.depers.nl voor een uitgebreid overzicht van de distributiepunten.
Fotogalerij
Vervuiling
Vliegen
De week in beeld. www.depers.nl/week
De gevolgen van het olielek in beeld. www.depers.nl/vogel
Vrouw stijgt op met auto. www.depers.nl/auto
Tijdelijke wijzigingen OV: 111
Sliedrecht (bus)
T/m 16 juli: Arrivalijnen 13, 75, 77, 87, 91, 187, 191, 691 en 701. Halten Begraafplaats, Talmastraat en Burgemeester Feitsmapark vervallen.
Maarssen (bus)
111
111
Vandaag
Morgen
Het is wisselend bewolkt en grotendeels droog. In de middag kunnen er plaatselijk lichte buien vallen. De temperatuur doet een stapje terug: het wordt 16 graden in het noordwesten en 19 in het zuidoosten. De wind is westelijk en meest matig, aan de kust vrij krachtig. In de loop van de dag neemt de wind in kracht af.
Morgen begint grotendeels droog, maar vanuit het westen gaan er gedurende de dag buien vallen. De temperatuur loopt op tot 18 graden aan de kust en 23 landinwaarts. De wind is meest matig en komt uit zuidelijke richting. In de avond en nacht neemt de buienkans iets af en zakt de temperatuur naar 13 graden.
T/m 18 juni: GVUlijnen 32 en 37. Halten Duivenkamp/Fazantenkamp, Pauwenkamp/Reigerskamp, Spechtenkamp/Valkenkamp, Spechtenkamp/Zwanenkamp, Vogelweg/ Zwanenkamp, Zebraspoor en Kamelenspoor vervallen.
Schiedam (bus)
T/m 25 juni: RETlijnen B3, 51 en 57. Halten Prinses Beatrixlaan en Station Schiedam Nieuwland vervallen. Meer op www.depers.nl/9292ov Onderweg? Bel 0900-9292 (€ 0,70 p/m) of kijk op mobiel.9292ov.nl
16
Sport
Tennis
Roland Garros Alles bij het oude
De koning van het gravel heeft zijn kroon weer terug
Haase is op de goede weg Robin Haase heeft het challengertoernooi in het Duitse Fürth gewonnen. In de finale versloeg hij de Duitser Tobias Kamke: 6-4 6-2. Redactie sport AMSTERDAM
Rafael Nadal was een klasse apart op Roland Garros. Wie er ook tegenover hem stond, de Spanjaard won telkens in drie sets. Dus ook in de finale tegen Robin Söderling. Redactie sport AMSTERDAM
...
Ruim een jaar na zijn onverwachte misstap herstelde Rafael Nadal zijn heerschappij op het gravel van Roland Garros. Uitgerekend tegen Robin Söderling, de Zweed die hem vorig jaar in de vierde ronde uitschakelde, veroverde de Spanjaard zijn vijfde titel in Parijs. Een evenaring van het record van Björn Borg is de volgende uitdaging. Dat Nadal dat record (zes zeges) gaat breken is voor Söderling eigenlijk geen vraag. ‘Als je zo blijft spelen ga je nog vaak winnen’, sprak de Zweed, die eerder in het toernooi titelverdediger Roger Federer had verslagen. Nadal gunde zijn opponent, zoals bij al zijn optredens dit jaar op Roland Garros, geen set: 6-4 6-2 6-4. De titel brengt hem ook terug aan kop van de wereldranglijst. Nadal was simpelweg te sterk voor de man die hem zijn eerste en enige nederlaag op het Parijse gravel bezorgde. Vanaf zijn debuut in 2005 had de tennisser van Mallorca een serie van 31 zeges opgebouwd. De onverwachte nederlaag leidde een periode in waarin blessureleed hem deed zakken naar de vierde plaats op de mondiale lijst. Nadal moest in 2009 afzeggen voor Wimbledon vanwege een knieblessure, reikte bij terugkeer
...
tot de halve finales op de US Open, maar verdween dit jaar voortijdig uit de Australian Open, opnieuw vanwege knieklachten. Op het gravel van Monte Carlo maakte Nadal half april een einde aan een periode van bijna een jaar zonder toernooiwinst. Zeges in Rome en Madrid – in de finale versloeg hij Federer – maakten duidelijk dat de gravelkoning klaar was om in Parijs de Coupe de Mousquetaires op te halen. En dat lukte overtuigend. Na het laatste punt liet de geëmotioneerde Nadal zich vallen op het gravel onder toeziend oog van de
Het is voor Robin Haase de tweede toernooioverwinning van dit seizoen. Hij was in maart succesvol in de Italiaanse plaats Caltanissetta. Met zijn zege in Duitsland verdiende hij negentig punten voor de wereldranglijst. Haase maakt hierdoor een flinke sprong. De huidige nummer 205 zal zo’n vijftig plaatsen stijgen. Haase was blij met zijn tweede zege van het jaar. ‘Het is mooi. Hopelijk kan ik binnenkort weer een klapper maken. Ik ben op de goede weg.’ De Hagenaar was er vorig jaar uit met een slepende knieblessure. Hij lijkt zijn draai op het hoogste niveau nu weer te vinden. ‘Ik heb hier goed gespeeld en heb goede jongens verslagen. Zeker in de finale ging het erg lekker. Dat was mijn beste wedstrijd. Ik speelde aanvallend goed en mijn service liep lekker.’
‘Dit is de meest emotionele dag in mijn loopbaan’, zei Nadal in zijn speech.
Alles of niets Spaanse koningin Sofia. ‘Dit is de meest emotionele dag in mijn loopbaan’, sprak Nadal in zijn speech in drie talen. Na het Franse intro excuseerde hij zich in het Engels ten opzichte van Söderling: ‘Sorry dat ik vandaag mijn beste wedstrijd van dit toernooi heb gespeeld. Als ik dat niet had gedaan was ik er niet in geslaagd jou te kloppen.’ Zijn moedertaal bewaarde hij om zijn begeleiders, de koningin en zijn Spaanse fans te bedanken.
Geschiedenis In het vrouwentoernooi ging de eindzege naar Francesca Schiavone. In de finale versloeg ze de Australische
Nadal lijkt in Parijs op weg naar het record van Björn Borg. EPA
Samantha Stosur met 6-4 7-6 (2). De bijna 30-jarige Schiavone schreef geschiedenis door als eerste Italiaanse een grandslamtitel te pakken. Stosur stond in het enkelspel ook nooit eerder in de finale van een grandslamtoernooi. Bij de prijsuitreiking straalde Schiavone. Ze had geen speech voorbe-
reid omdat dit volgens haar ongeluk zou brengen. ‘Ik heb al die jaren naar de finales van Roland Garros gekeken en nu sta ik hier zelf. Ik voel me een echte kampioen’, sprak ze. Schiavone speelde de tiebreak met veel vertrouwen. ‘Ik had zoveel energie. Dat was echt mijn moment. Ik heb mijn kans daar gepakt.’ 1
! ! (! ! ! !! &% &! !
Haase had de finale behoorlijk onder controle. Hij benutte in de eerste set zijn breekpunten. In het tweede bedrijf werd hij gebroken, maar brak daarna ook weer snel terug. ‘Kamke ging alles of niets spelen, maar na die snelle break kwam ik niet meer in de problemen.’ Na zijn winst vertrok Haase direct naar het vliegveld. Hij neemt deze week in het Zwitserse Lugano deel aan een challengertoernooi op gravel. Daarna staat het grastoernooi van Rosmalen op het programma. ‘Het zal even omschakelen zijn, maar het heeft ook geen zin om nu een week op gras te gaan trainen. Ik wil vooral zoveel mogelijk spelen.’ 1
! %! ! ! ( $ !!
' !!!# !(#!%!! #
! %! ! $ !! ! !! " ! $ !! % !%!# % " $ $ ! %!#
Huis & Tuin 205 Onderhoud & Reparaties Eenmansonderhoudsbedrijfje vraagt WIT- schilder-en behangwerk. T.070-3463522.
250 In en Om de Tuin TUINONDERHOUD-AANLEG Gratis vrijbl. prijsopgave www.budget-onderhoud.nl 06-13366573 / 06-42313417.
544 Onroerend Goed Algemeen
Dubbele woonlasten? Uw huis wordt niet verkocht?
Cabeco helpt u uit de problemen. Bel voor een vrijblijvende afspraak 070 - 33 520 48.
Onroerend Goed Werk & Inkomen 756 Hout & Bouw Personeel Gevr. handige BOUWOPRUIMER voor een project in Reeuwijk. Tel. 06-54238010.
' '' ! #!(#!%!! #
751 Schoonmaak Personeel
S.I.V. Schoonmaakbedrijf en interieurverzorging vraagt gemotiveerde medewerker/ster voor een goede relatie in Den Haag. Voor het schoonmaken van kantoren ma. t/m vrij. 17.00 tot 19.15 uur Tevens medewerker/sters voor zomervakantie Voor informatie bellen naar 06 - 248 65 454 na 16.00 uur
Cantorclin Midden Nederland zoekt
VAKANTIEKRACHTEN
voor schoonmaakwerkzaamheden in Zeist en Driebergen 790 Opleidingen & voor de periode week 27 t/m week 33. Werktijden variërend Cursussen van 07.00 uur 's ochtends tot 21.00 uur 's avonds. Van belang is dat je de Nederlandse taal goed beheerst. Zoek jij een BEGELEIDER die Wij bieden een goed salaris volgens de CAO voor de echt tijd voor je maakt? schoonmaakbranche. Interesse? Bel dan tijdens www.coachforlife.nl 085kantooruren naar tel. (036) 7501360. 2733409.
780 Personeel Aangeboden VOLOP WERK VOOR: technisch-bouw-horeca administratief-en schoonmaak-personeel Schrijf je in via: www.zekervanwerk.nl
Vakantie & Uitgaan 806 Gelderland
WWW.CAMPING-LINDENHOF.NL Rustig camping gelegen tussen Arnhem & Ede. Ook verhuur van huisjes en chalets. Tevens verkoop van chalets. Tel 026-4821728
Privé & Erotiek 935 Erotiek Algemeen
SEXSHOP HANS DEN HAAG Alles op erotisch gebied! DVD, lingerie, bladen, toys, middeltjes, condooms etc. Hoefkade 97 070 - 388 63 90 Doorlopende voorstelling in de Homo-Hetero filmzaal, DVD privécabines, keuze uit 12000 DVD's. Nu 5 porno DVD's voor 19,90,Herengracht 24A 070 - 360 05 93 DVD privécabines. U bent iedere dag van harte welkom van 10 - 24 uur. Ook op zondagen en feestdagen.
915 Privé Contacten Verlegen jonge vrouw 32 wil sex ervaring: 1u les 50 euro?
sms Vera naar 9060 Dafni 22 jr. zkt sexvriend om suf te wippen, datum en tijd?
sms Dafni naar 9911 Voor geile sex, bel Sandy 27j cupD. Ik doe alles voor 15,-
sms Sandy naar 7700 41-jarige huisvrouw zkt snel contact voor hete sex ontm.
sms Riet naar 6336 Eenzame zakenvrouw wil sex geef 100,- voor anonimiteit
sms Ester naar 9060 Hey,ik bied gratis SEX! Stuur mij jou 06-nummer of adres!
sms Merel naar 7700 Jonge moeder 30j. geldnood uur wippen bij mij thuis 10.
sms Carla naar 9911 Lingerie speeltjes DVD films 925 Erotische In het Ero Warenhuis www. Gratis SEXCONTACT bij jou Massages vdofilm.com of vraag gratis in de buurt! Sms: SEX + je de top DVD krant aan met alle genres films op DVD. Masseuse geeft ONTSPAN- postcode naar 6556 VDO, Postbus 10106, 5000 NINGSMASSAGE. Subtiele www.smsbordello.nl 1:1chat 150c/bericht max 3 sms/chat behandeling 06-44074921 JC Tilburg.
Sport
17
Wielrennen Armstrong heeft vijanden nodig
Lance rijdt met een tank vol woede Haat hem, vervloek hem, noem hem kansloos, wees zijn vijand. Bring it on: Lance Armstrong wordt er op weg naar de Tour de France alleen maar sterker van. Thijs Zonneveld LUXEMBURG
...
Lance Armstrong in de Ronde van Luxemburg: dat is als Bruce Springsteen die optreedt tijdens de feestweek van Nieuw-Vennep. Hoe hard zouden de oren van de organisator van de Luxemburgse rondrit hebben geklapperd toen hij hoorde dat The Boss aan zijn Tour-droom kwam werken in het groothertogdom? Zou hij hebben gedacht dat hij voor de gek werd gehouden? Het is geen grap. Circus Armstrong slaat zijn kamp op in Luxemburg. Een peloton buitenlandse journalisten en fotografen moet op het laatste moment een accreditatie versieren, nieuwsgierige supporters trekken naar het hotel waar de ploegen verblijven. Tevergeefs – Armstrong en zijn ploeg RadioShack logeren op een geheime locatie, bewaakt door Armstrongs veiligheidsmensen. Het is meer dan anderhalf jaar geleden dat de zevenvoudig Tourwinnaar zijn comeback aankondigde. Zijn terugkeer draait om één ding: Tourzege nummer acht. Die zou niet moeten worden behaald in de Tour de France van 2009, maar in die van 2010, die over vier weken begint. Zijn comeback werd ontvangen met een mengeling van enthousiasme en scepsis. Het is dat laatste waar hij naar hunkerde. Armstrong heeft vijanden nodig. Zijn motor loopt op tegenslag, bewijsdrang, wraak en woede. Hij wint van de demonen die hij zelf oproept. In het verleden waren dat zijn biologische vader, zijn pleegvader, Jan Ullrich, de dood, alle Fransen en een stel journalisten die in zijn privéleven spitten op zoek naar spuiten en pillen. Om de Tour van dit jaar te winnen, heeft Armstrong een nieuw leger vijanden gecreëerd dat moet dienen als brandstof. Zijn tank vult hij met:
1. Spaanse peper Alberto Contador, de beste ronderenner ter wereld. Vorig jaar, toen Alberto en Lance nog ploegmaten waren bij Astana, zocht Armstrong keer op keer de confrontatie met de kleine Spanjaard. Hij sneerde, hij treiterde en hij probeerde Contador in te snoeren in
Geen grap: Circus Armstrong toert door Luxemburg. COR VOS
‘Het verleden heeft bewezen waartoe hij in staat is als Lance wordt geprikkeld.’ Ploegleider Johan Bruyneel
een korset van ploegorders tijdens de Tour van 2009. Dat mislukte: Contador won de Tour. Sindsdien is de oorlog geïntensiveerd. Armstrong richtte een nieuwe ploeg op en roofde Contadors team leeg. Renners, ploegleiders, materiaal en Alberto’s amigo’s: met genoeg dollars is alles te koop. Contador probeert zo min mogelijk te reageren op Armstrongs provo-
caties, maar hij liet zich al ontvallen dat hij ‘de mens Armstrong niet respecteert’. The Boss wrijft in zijn handen. Hoe heter de peper, hoe beter.
2. Ouwe lul-diesel Ja hoor, zeg maar dat hij te oud is. Dat het onmogelijk is om op je 38e de Tour te winnen, dat hij een bejaarde op een fiets is. Bring it on. Die diesel kan hij goed gebruiken om het gaspedaal een beetje dieper in te drukken als hij straks de Tourmalet op rijdt.
3. Floyd Landis-olie Kortgeleden kreeg Armstrong een onverwacht cadeautje: oud-ploegmaat Floyd Landis gooide olie op een vuur dat de laatste tijd alleen nog smeulde.
Hockey
Volleybal
De hockeyers van Bloemendaal hebben de eerste wedstrijd van de play-offs om de landstitel tegen HGC gewonnen: 2-1. Bloemendaal kwam op voorsprong via Ronald Brouwer. Ashley Jackson zorgde in de 50e minuut via een strafcorner voor de gelijkmaker. Olmer Meyer maakte vier minuten later eveneens via een strafcorner 2-1 voor Bloemendaal. De club kan zaterdag in het tweede duel de vijfde titel op rij pakken.
De Nederlandse volleyballers hebben ook de tweede wedstrijd tegen ZuidKorea in de World League gewonnen. Het team van bondscoach Peter Blangé hoefde gisteren in het Suwon Indoor Gymnasium opnieuw geen set af te staan aan de Aziaten: 3-0 (25-18 25-19 25-18). In de eerste wedstrijd, zaterdag, was er bij momenten nog sprake van enige spanning. Oranje won toen met 25-23 25-21 25-20. Zuid-Korea had in de tweede ontmoeting helemaal niets in te brengen.
VOORSPRONG BLOEMENDAAL
Landis beschuldigde Lance van dopinggebruik. Armstrong wist meteen wie hij straks voor zich ziet als hij in de proloog al zijn agressie nodig heeft om door de muur te beuken. RadioShack-ploegleider Johan Bruyneel: ‘De dingen die Landis over hem heeft verteld, zorgen alleen maar voor extra motivatie. Lance is kwaad, en het verleden heeft bewezen waartoe die man in staat is als hij wordt geprikkeld.’
4. Crashbenzine De Nieuwe Armstrong doet twee dingen anders dan de Oude Armstrong: sinds zijn comeback wint hij minder en valt meer. Vorig jaar brak hij zijn sleutelbeen in een Spaans rondje, twee weken geleden crashte hij in de
DUBBELE ZEGE OP ZUID-KOREA
ANP
Dankzij de twee zeges van 3-0 gaat Nederland na het eerste speelweekend met zes punten aan de leiding in groep A van de World League. Komend weekend wacht in Brasilia een grote uitdaging tegen titelverdediger en wereldranglijstaanvoerder Brazilië. Blangé was onder de indruk na de tweede zege tegen Zuid-Korea. ‘Dit was heel goed’, aldus de bondscoach. ‘Beter dan zaterdag, maar toen vond ik het ook al oké. Hier mogen we wel even van genieten.’
Tour of California zo hard dat hij met bebloed gezicht moest opgeven. Tegenslag? You bet! Zijn Tourvoorbereiding kwam in gevaar, zijn planning liep in de war, de twijfels rezen. Dus werd Armstrong sterker en sterker. Het enige dat hij nog nodig heeft, is competitie. Hij wil koers, strijd, pijn. En omdat hij die in Californië niet genoeg kreeg, is hij nu in Luxemburg. Van zijn leeftijd, slechte vorm, dopingbeschuldigingen en zijn crash is niets meer te merken. Armstrong rijdt alle dagen van voren en beëindigt de ronde als derde, vlak achter Vacansoleil-kopman Matteo Carrara en thuisrijder Fränk Schleck. Als iemand daar iets op aan te merken heeft: Armstrong hoort het graag. 1
Voetbal
BENITEZ GAAT NAAR INTER Rafael Benitez wordt de nieuwe trainer van Internazionale. Dit heeft voorzitter Massimo Moratti gezegd tegen de Italiaanse krant Corriere dello Sport. Benitez volgt José Mourinho op, die na een succesvol seizoen met drie prijzen naar Real Madrid is vertrokken. Benitez werkte de afgelopen jaren bij Liverpool. Vorige week werd zijn vertrek bij de club bekendgemaakt. Hij tekent volgens Moratti morgen bij Inter.
Voor het cv
Rossi total lossi
Fossiel
Rafael van der Vaart heeft toch nog een prijs aan het seizoen overgehouden. Voor zijn positieve houding tegenover journalisten kreeg hij de NSP-prijs.
Motorcoureur Valentino Rossi heeft tijdens een training voor de GP van Italië zijn scheenbeen gebroken. Een nieuwe wereldtitel zit er meteen niet meer in.
Sepp Blatter heeft weer gesproken. ‘Als er technologie bij voetbal komt kijken, zullen er geen discussies meer zijn. Dat willen we niet.’ Het is de 21e eeuw hoor!
18
Sport
Verdediging Fundering met volop gebreken
Helaas heeft Drie oefenduels, drie tegengoals. De verdediging van Oranje ligt onder vuur. En dat is niet voor het eerst.
Het is een bekend beeld: Arjen Robben ligt geblesseerd op de grasmat. KLAAS JAN VAN DER WEIJ
WK Blessure blijkt mee te vallen
De spieren van Arjen Robben ... zitten vlak naast zijn hersenen
Iwan Tol AMSTERDAM
De meningen
De man van glas is weer uit elkaar gevallen, alleen valt het deze keer mee. Arjen Robben lijkt het WK gewoon te halen. Stephan Wageman AMSTERDAM
...
Soms moet je het hoofd eerst repareren voordat je aan het lichaam begint. Zo omschreef de medische staf van Chelsea ongeveer de manier om Arjen Robben, toen nog in het shirt van de Londense club, te behandelen. Na een fenomenaal eerste halfjaar in de Engelse Premier League viel hij van de ene in de andere blessure. Geen toeval, vonden de doktoren daar. De geest was niet sterk genoeg, oordeelden zij.
Hakballetje Opnieuw loopt Robben vlak voor een belangrijk optreden een blessure op. Dit keer begaf zijn linker hamstring het na een hakballetje in de oefeninterland tegen Hongarije (61). Beduusd en met waterige ogen zat hij na het duel te wachten op een bankje in de Arena om weggevoerd te worden naar wéér een ziekenhuis, naar wéér een dokter, voor wéér een diagnose. Robben werd gisteren nader onderzocht in het Erasmusziekenhuis in Rotterdam. Zijn blessure bleek minder ernstig dan werd gevreesd. Hij heeft een scheurtje in zijn linker hamstring, maar gaat gewoon
naar het WK in Zuid-Afrika. De klap kwam in eerste instantie hard aan in het kamp van Oranje. ‘Het zal toch niet, hè, dacht ik meteen’, zei bondscoach Bert van Marwijk. ‘Dan ben je zo voorzichtig geweest. Ik heb er behoorlijk aan gedacht de laatste tijd en vooral tijdens deze wedstrijd dat zoiets toch zou kunnen gebeuren.’ Robben was net hersteld van een lichte heupblessure. Van Marwijk: ‘Dit had echter niets te maken met de
Wie in de blessures van Robben enige structuur wil aanbrengen, ziet dat het wel erg vaak fout gaat voor belangrijke optredens. De medische staf van Chelsea deed zijn uitspraak toen de vleugelflitser voor de halve finale van de Champions League niet tegen Liverpool kon spelen. Voor het EK in Portugal was hij niet helemaal fit. Net als voor het vorige EK in Zwitserland en Oostenrijk, waar hij weliswaar speelminuten maakte, maar in het cruciale duel met Rusland opeens weer niet inzetbaar was.
Bij Chelsea vonden ze dat zijn hoofd eerst eens moest worden gemaakt.
Vervanger
klachten die Arjen eerder in de week had. Hij maakte een onnatuurlijke beweging, dat gebeurt in het heetst van de strijd, waardoor zijn hamstring te veel werd belast. Arjen voelde een behoorlijke steek, dat is vaak een slecht teken. Ik ga ervan uit dat het vrij ernstig is.’ Opvallend is dat de aanvaller voor zijn trainingen en wedstrijden bij het Nederlands elftal geen gebruik maakt van de maillot die hij tijdens het seizoen bij Bayern München droeg. Die zorgde ervoor dat zijn spieren warm bleven. Het hielp, want Robben speelde een heel seizoen constant op een hoog niveau.
Van Marwijk weet dat er tegenwoordig methodes zijn waarmee een hamstringblessure snel geneest. Hij heeft tot 24 uur voor de eerste wedstrijd van Oranje op het WK, op 14 juni tegen Denemarken, de tijd om vervangers op te roepen. Zonder het met zoveel woorden te zeggen, liet de bondscoach al weten dat hij de aanvaller zelfs bij de selectie wilde houden als hij bijvoorbeeld pas na de groepsfase in actie kan komen. Mocht de bondscoach alsnog een vervanger nodig hebben voor Robben, dan zal naar alle waarschijnlijkheid Jeremain Lens zijn koffers nog mogen pakken voor de trip naar Zuid-Afrika. De nieuwbakken PSV’er was in eerste instantie afgevallen. De kans op een terugkeer van Ruud van Nistelrooy in het Nederlands elftal is nihil. 1
Ivoorkust
Nederland
De operatie aan de elleboog van Ivoorkust-vedette Didier Drogba is goed verlopen en de medische staf van het land verwacht een ‘snelle rentree’. Het is echter nog onduidelijk of hij mee kan spelen op het WK. Drogba kwam in een oefenduel tegen Japan in botsing met Marcus Tulio Tanaka. De spits van Chelsea verliet met een van pijn vertrokken gezicht het veld en werd vervolgens naar een ziekenhuis gebracht.
Het personeel van het luxe hotel Hilton Sandton in Johannesburg heeft het Nederlands elftal gisteren warm onthaald. Ruim vijftig in het oranje gestoken Afrikanen dansten, zongen en bliezen op de vuvuzela toen de selectie van bondscoach Bert van Marwijk even voor het middaguur arriveerde. Enkele Nederlandse supporters deden vrolijk mee. De spelers wisten het gebaar van het personeel wel te waarderen. Ze konden bijna niet geloven dat de personeelsleden zo’n anderhalf uur voor
SPITS DROGBA GEOPEREERD
Zijn kritiek was een beetje verholen, niettemin niets ontziend. Het was de dag dat Ruud Gullit zich aanschurkte tegen de toch al meedogenloze kritiek op de verdediging van het Nederlands elftal en in de Volkskrant zei: ‘Ik zeg niet dat Nederland een slechte defensie heeft. Alleen kunnen wij niet zoals de Italianen op onze verdediging leunen.’ Was Oranje een huis, dan is het uitzicht van bovenaf fenomenaal, de inrichting op de eerste etage prachtig, maar vertoont de fundering volop gebreken. Gullit is niet de enige criticaster. Velen met hem duiden de defensie als de achilleshiel van Oranje. De kritiek: de laatste linie bestaat uit te jonge verdedigers (Gregory van der Wiel, 22 jaar), te oude (Giovanni van Bronckhorst, 35 jaar) of uit spelers die de Europese subtop niet ontstijgen (Joris Mathijsen van Hamburger SV en John Heitinga van Everton). Bij blessures of schorsingen dreigt helemaal een ramp, want dan moet bondscoach Bert van Marwijk een beroep doen op André Ooijer (afgedankt bij PSV), Edson Braafheid (moeizaam seizoen bij Bayern München en Celtic) of Khalid Boulahrouz (kwam dit seizoen slechts 630 minuten in actie voor VfB Stuttgart). De spelers zelf kennen de kritiek. Ze lezen kranten en zien regelmatig de praatprogramma’s voorbijkomen waarin ze onder vuur worden genomen. ‘Iedereen mag zijn mening hebben, ik stoor me daar niet aan’, zegt John Heitinga, om er even later heel wat vinniger aan toe te voegen: ‘We moeten daar maar eens van afstappen in Nederland, steeds maar weer dat commentaar op de verdediging.
De feiten In aanloop naar het WK speelde Oranje acht kwalificatiewedstrijden.
Nigeria
ORANJE WARM ONTHAALD
ANP
Maar ik besef maar al te goed dat we een heel goed WK moeten spelen om de kritiek te laten verstommen.’
aankomst al hossend voor het hotel stonden. Het Nederlands elftal arriveerde rond 9.45 uur onder toezicht van tientallen militairen en agenten op het internationale vliegveld Tambo van Johannesburg. Ze reisden met een oranje spelersbus onder zware bewaking richting het Hilton Sandton. Op de zijkant van het voertuig staat de tekst: ‘Let niet op de grote vijf, maar pas op voor de oranje elf.’ Met de grote vijf bedoelen Zuid-Afrikanen de olifant, leeuw, buffel, neushoorn en het luipaard.
MIKEL NIET FIT GENOEG De Nigeriaan John Obi Mikel kan niet meedoen aan het WK. De middenvelder van Chelsea is amper hersteld van een knie-operatie en vond het risico te groot om in Zuid-Afrika in actie te komen. ‘Hij heeft gezegd dat hij zijn carrière niet op het spel wil zetten’, zei een official van de ploeg. Het wegvallen van Mikel is een fikse tegenvaller voor Nigeria. Hij is een zeer belangrijke kracht voor het team van Lars Lagerbäck.
Lekker blijven dromen
Verdienstelijk
Bluffertje
Nwankwo Kanu ziet Nigeria ver komen bij het WK. ‘De finale halen is onze droom en ons doel.’ En wij maar denken dat wijsheid met de jaren komt.
Het eerste WK-succesje is een feit: de Nederlandse Avalon-Chanel Weijzig is derde geworden bij de missverkiezingen voor het WK. Argentinië won.
Ooit van Jong Tae-se gehoord? Wij ook niet. Maar daar gaat verandering in komen, want de spits van Noord-Korea heeft beloofd elk WK-duel te scoren.
Sport
Les Bleus
Oranje ook de Kleine Vier
Hotel Frankrijk te luxueus
ten op achterstand. Een lange bal van achteruit bij de Hongaren kwam terecht bij Balázs Dzsudzsák. De PSV’er kreeg aan de rechterkant alle tijd en ruimte om Van Bronckhorst binnendoor te passeren en de bal in de linkerkruising te schieten. Schuldbewust zei Van Bronckhorst over die treffer: ‘Daar had ik beter moeten ingrijpen. Ik had hem naar zijn rechterbeen moeten dwingen.’
Het verweer
1) moest de verdediging een tegendoelpunt incasseren. Als een veenbrand laaide de aloude kritiek weer op. Heitinga: ‘Natuurlijk wil je als verdediger altijd de nul houden, maar dat lukt niet altijd. Maar ik vind dat we keer op keer be-
wezen hebben dat we achterin geen cadeautjes weggeven. We hebben de afgelopen weken een doelsaldo van 12 voor, 3 tegen. En dan nog is er kritiek.’ Zaterdag, tegen Hongarije, stond het Nederlands elftal al na zes minu-
De verdedigers van Oranje geven zelf als eersten toe dat zij niet tot de top van Europa behoren. ‘Wij hebben niet Manchester United of Barcelona als werkgever achter onze naam staan’, beseft Heitinga. ‘Maar we hebben allemaal genoeg bagage om een goed WK te kunnen spelen.’ Ter ondersteuning van die opmerking: dit seizoen schakelde Heitinga als verdediger van Everton in de wedstrijd tegen Manchester United Wayne Rooney probleemloos uit. Naar verluidt staat Heitinga hoog op het verlanglijstje van Manchester City. Daarbij benadrukken de verdedigers dat ze het niet alleen kunnen. Omdat het gevaar bij het Nederlands elftal voorin ligt, speelt Oranje het grootste deel van zijn wedstrijden op de helft van de tegenstander. Gevolg is dat de verdediging mee naar voren schuift, waardoor er vaak een gapend gat achter de defensie komt te liggen. Eén steekbal kan dan al dodelijk zijn. ‘Dat zag je bij het doelpunt van de Hongaren’, zegt Mathijsen. ‘Met ons speltype ligt het meteen open, dat brengt gevaar met zich mee.’ Ergo: hoe minder alert Oranje voorin is bij balverlies, hoe kwetsbaarder de defensie wordt. Van Marwijk: ‘Je moet in zijn totaliteit zo staan dat je niks weggeeft. Een keer gebeurde dat niet en het was meteen raak.’ Daarom zal de bondscoach te allen tijde voor Dirk Kuijt als rechterspits op het WK kiezen. De kwetsbaarheid van de defensie ligt daaraan ten grondslag. Als geen ander bezit Kuijt de kwaliteit om met zijn werklust en loopvermogen de opbouw van de tegenstander te storen, zodat de verdedigers de tijd hebben om de organisatie op orde te brengen. Want verdedigen is niet alleen een zaak van verdedigers, besluit Boulahrouz. ‘De verdediging begint bij de aanval, net zoals de aanval bij de verdediging begint. We moeten het met elkaar doen. En verder lach ik om alle kritiek. Iedereen praat elkaar toch allemaal maar na.’ 1
niet uit mijn koker komt? Zie je het al voor je, dat ik naar een horlogewinkel ga en om een exemplaar vraag met de waarde van een huis. En dan lachend afreken. Nee, ik draag dat horloge als tegenprestatie voor een sponsordeal. Zelf zou ik nooit op het idee zijn gekomen. Een horloge op de baan, wat heb je daar nou aan? Ik denk echt niet: oh, het is bijna tijd voor een siësta. Of: laat ik eens opschieten want over een uur begint de Spaanse GTST. Daarnaast, er zitten zoveel wijzertjes op de Tourbillon RM 027 dat je je best moet doen om te zien hoe laat het is. Wat dat betreft was m’n Mickey Mouse horloge vroeger een stuk praktischer. En nog tienduizend keer
goedkoper ook. Maar dat horloge was niet m’n grootste zorg in Parijs. Dat was een filmpje op YouTube waarin Novak Djokovic en Viktor Troicki mij te kakken zetten. Met mijn goddelijke bovenlijf schitter ik naast Shakira in de clip van haar nummer Gypsy en deze twee Servische clowns vonden het geinig om dat te persifleren. Nou, ik heb het moeten weten, iedereen begon er over. Vooral Djokovic haalt het bloed onder mijn nagels vandaan. In het verleden heeft hij mij namelijk al vaker geïmiteerd. Daarom had ik graag ‘per ongeluk’ een bal op zijn lichaam geslagen in de halve finale, maar een
ronde eerder lag hij er al uit. Ha, dat krijg je als je zoveel ongein uithaalt. Dan sta je pas op één Grand Slam terwijl ik er al zeven heb. Als hij wat meer traint krijgt hij misschien net zulke gespierde armen als ik. En als hij aan zijn acteerkunsten werkt, mag hij wellicht ook eens in een clip met een bekende zangeres meespelen. Wie overigens denkt dat ik nu een relatie met Shakira heb, zit er naast. Mooie vrouw hoor en ze kan heerlijk heupwiegen, maar zoals jullie weten ben ik zo lekker gewoon gebleven en daar past geen relatie met een andere ster bij. Ik moet er niet aan denken dat als ik ga vissen er plots paparazzi uit de bosjes opduiken. Het zou de
Giovanni van Bronckhorst nam de schuld van het Hongaarse doelpunt van Balázs Dzsudzsák op zich. PRO SHOTS
Dat leverde 24 punten op, 17 goals voor en slechts 2 tegen. Uitmuntende cijfers. Daarentegen kan de defensie in de afgelopen drie oefenduels heel wat minder overtuigende rapportcijfers overleggen. Zowel tegen Mexico (2-1), Ghana (4-1) als Hongarije (6-
PAPARAZZI BIJHETVISSEN ...
DE COLUMN
DIE
RAFAELNADAL HAD KUNNEN SCHRIJVEN
J
a, ik speelde op Roland Garros met een horloge van 344.500 euro. Ik weet het, da’s veel geld, ik schrok er zelf ook van. En juist vanwege dat prijskaartje zeggen steeds meer mensen dat ik sterallures heb. Vreselijk vind ik dat. Snappen zij dan niet dat dat horloge
19
Redactie sport AMSTERDAM
...
Het hotel waar het Franse nationale voetbalteam verblijft tijdens het WK in Zuid-Afrika, is overdreven luxueus. Dit zei de Franse staatssecretaris van Sport, Rama Yade. Les Bleus resideren in Zuid-Afrika in een vijfsterrenresort in Knysna, gelegen aan de Indische Oceaan. Yade vindt dat dit in tijden van economische crisis niet getuigt van enig fatsoen. ‘Ik had deze plek niet gekozen. Spanje heeft bijvoorbeeld een universiteitscampus uitgezocht’, aldus Yade. Bovendien brengt de keuze voor een dusdanig hotel volgens Yade verwachtingen met zich mee: ‘Als Frankrijk ver komt, snap ik dat je een plek kiest waar je je met optimale condities kan voorbereiden. Maar als de resultaten achterblijven bij de verwachtingen dan hebben sommigen wat uit te leggen’, doelde hij op de hoge verblijfskosten. 1
Aftrap
Oezbeek fluit openingsduel Redactie sport AMSTERDAM
...
Ravsjan Irmatov uit Oezbekistan is de scheidsrechter tijdens de openingswedstrijd op het WK in Zuid-Afrika. De 32-jarige Irmatov leidt vrijdag de wedstrijd van gastland Zuid-Afrika tegen Mexico in Johannesburg. De Oezbeek wordt geassisteerd door zijn landgenoot Rafael Iljasov en Bachadir Kotsjkarov uit Kirgizië. Subkhiddin Mohd Salleh uit Maleisië is de vierde official. Irmatov fluit internationaal sinds 2003 en werd in 2008 en 2009 verkozen tot Aziatisch scheidsrechter van het jaar. Hij leidde in 2008 de finale van het wereldkampioenschap voor clubteams tussen Manchester United en LDU Quito uit Ecuador. De Fransman Stephane Lannoy fluit de eerste wedstrijd van het Nederlands elftal. Hij werd door de FIFA geselecteerd om het duel met Denemarken te leiden. 1
vissen ook afschrikken. Kan trouwens niet wachten om na mijn grasseizoen weer eens een hengeltje uit te gooien. Lekker ontspannen en als het donker wordt naar huis. Daar heb ik geen horloge voor nodig. 1
Rafael Nadal werd donderdag 24 en schonk zichzelf gisteren het perfecte cadeau door Roland Garros te winnen.
Vervloekt
Weight watcher
Huh?
Engelsman Rio Ferdinand haakte af voor het WK en denkt aan een vloek. De voodooman van opponent Algerije was onbereikbaar voor commentaar.
Diego Maradona, zelf niet de slankste, heeft Carlos Tévez op dieet gezet. Om fit aan het WK te beginnen eet hij nu enkel fruit en vegetarisch voedsel.
Kinders, stop hier met lezen! Dit heeft Argentijns sportchef Carlos Bilardo gezegd: ‘Wie de beslissende in de WK-finale maakt, mag mij van achteren nemen.’
Ieder uur, in iedere Megastore kans op een Ford Fiesta
Maandag
Dinsdag
Woensdag
JUNI 9.30 - 21.00 uur
JUNI 9.30 - 21.00 uur
JUNI 9.30 - 21.00 uur
Donderdag
Vrijdag
JUNI 9.30 - 21.00 uur
JUNI 9.30 - 21.00 uur
LET OP! EXTRA KOOPAVONDEN TOT 21.00 UUR
Zaterdag
7
9
8
10 11
WIN
12
Ieder uur, in iedere Megastore kans op een Ford Fiesta
JUNI 9.00 - 17.00 uur
60
15 jaar
ORTING EXTRA K ehele op de g e c colle ti
15 jaar wereldwijd e “zit ”ervarin g
Maandag t/m vrijdag extra koopavonden
OPEN TOT 21.00 uur
GRATIS
MEER DAN 40 MEGASTOR ES IN EUROPA
11-delig huishoud pakket bij elk ba nkstel
2
minuten levertijd
Slechts
DIT ZIJN
SLECHTS ENKELE VOORBEELDEN
n, Vandaag kope n te zit nd vo vana
Normaal 1495.-
Normaal 995.-
699.-
3+2 OBSESSION Zeer fraai vormgegeven bankstel met een Dolaro bekleding. In meerdere kleuren leverbaar.
Normaal 595.-
599.-
Nu
299.-
Nu
Nu
3+2 ARMOUR Strak design met chromen poten wat zorgt voor een trendy vormgeving. Leatherlook, in verschillende kleuren.
3+2 PREMIUM Zeer stijlvol bankstel, verkrijgbaar in diverse kleuren leatherlook.
Normaal 2225.-
999.-
Hoekcombinatie WOODS Stijlvol qua vorm, sierlijk qua stijl en comfortabel qua zit. Een absolute topper uit onze ruime collectie. In diverse kleuren Sussy mogelijk.
Nu
Hoekcombinatie BRUNO Strakke kubistische hoek, uitgevoerd in Sussy. In diverse kleuren, inclusief kussens.
Normaal 1145.-
Normaal 1995.-
649.-
999.-
Nu
Nu
Met relaxsysteem! 3+2 MILES met 2 relaxelementen Relaxbankstel met geïntegreerd relaxmechanisme voor een ultieme ontspannen zithouding. In diverse kleuren Artifcial Leather.
GRATIS
NKSTEL
P VAN ELK BA
BIJ AANKOO
ASSEN Borgstee 7 CAPELLE A/D IJSSEL Lylantsebaan 7a DEVENTER Essenstraat 15, de Snipperling DRACHTEN Dr. M.L.Kingsingel 10 DEN HAAG Waldorpstraat 144, Megastores EINDHOVEN Kanaaldijk-Noord 5
11-DELIG HUISHOUDPAKKET ę
ę
ę
ę ę ę
ę
ę
ę
ę
Stofzuiger + Koffiezetapparaat + Citruspers + Waterkoker + Blender + Elec. pepermolen + Eierkoker + Broodrooster + Tosti apparaat + Keukenweegschaal + Stoomstrijkijzer
GOES Marconistraat 17-19, Woonblvd GRONINGEN Energieweg 13, Hoendiep HEERLEN In De Cramer 74, Woonblvd HENGELO Wegtersweg 82 HOOGEVEEN Groenewegenstraat 23-25
MAASSLUIS Noordzee 10 MIJDRECHT Rendementsweg 10b NIEUWEGEIN De Liesbosch 72 SLIEDRECHT Conradstraat 8 OOSTERHOUT De Meerstoel 14, Woonblvd
UDEN Industrielaan 20, Woonboulevard VEENENDAAL Schoolstraat 100 ZEVENAAR Edisonstraat 26, Meubelstraat ZALTBOMMEL Van Voordenpark 21 ZOETERWOUDE Hoge Rijndijk 307,Rijneke Blvd
MAANDAG T/M VRIJDAG 9.30 - 21.00 UUR, ZATERDAG 9.00 - 17.00 UUR, ZONDAG ALTIJD GESLOTEN
Seats and Sofas en A Giant Take-Away zijn als woordmerk geregistreerd. Het logo van Seats and Sofas is als beeldmerk geregistreerd. Prijs- en modelwijzigingen alsmede zet- en drukfouten voorbehouden. De afbeeldingen zijn niet bindend en kunnen afwijken van de specificaties.
%
Tot