nekst Nieuw Ekonometrisch Tijdschrift Dresscode: Zakelijk Special De reis van de hamer De wissel-alv Housing crisis Hot topic

Nieuw Ekonometrisch Tijdschrift Jaargang 16, Nummer 1, Oktober 2007

Dresscode: Zakelijk Special

De reis van de hamer D e w i s s e l - A LV

Housing crisis Hot topic

nekst

100% ACTUARIS

OP KAMERS BIJ... DE HOOFDREDACTEUR VOORWOORD CO LO F O N Nekst is het k war t aal b l ad van de Tilburgse Econometristen Vereniging ©2 0 0 8 Ad re s T E V / Nekst Universiteit van Tilburg K am er E 1 1 0 / 1 2 3 Post b u s 9 0 1 5 3 5 0 0 0 L E Til b u rg Tel efoon: 0 1 3 4 6 6 2 7 4 7 E-m ail : Nekst @T E V. nl H om ep age: w w w. T E V. nl

Redactie R ik v an B eer s Hettie Boonman Frans Fonv il l e B as H am er s Tim Thijssen Annick Traa M ar ieke v an d er Ven

Bij het begin van een nieuw collegejaar hoort niet alleen een nieuw bestuur, een nieuwe commissie en een nieuwe hoofdredacteur, maar ook voor vele eerstejaars een nieuwe kamer. Zo ook voor mij. Ik ben inmiddels dan wel tweedejaars, toch is het me mijn hele eerste jaar niet gelukt om de stap te zetten om op kamers te gaan wonen. Ik moest er eind augustus toch eindelijk aan geloven.

Va s te m e d e we r k e r s Roel Mehlkopf B ar t Ver sc hoor

Towers Perrin houdt van mensen met liefde voor het vak Of je nu internationale carrièrewensen hebt, of het accent wilt leggen op een goede balans tussen privé en werk, bij Towers Perrin krijg je de ruimte. Als een van ’s werelds grootste adviesorganisaties voor people, risk en financial management, vinden we het belangrijk dat mensen zich kunnen ontplooien op een manier die bij hen past. Dé Towers Perrin consultant bestaat dan ook niet. Wat we wel gemeenschappelijk hebben is onze gedrevenheid en liefde voor het vak. Wil jij ook aan de slag in een uitdagende en prettige werkomgeving? Denk dan eens na over

een toekomst bij Towers Perrin. Op dit moment zoeken we actuarissen met minimaal 3 jaar ervaring voor Retirement. Meer vacatures vind je op onze website. Wil je meer weten? Ga naar www.100procentactuaris.nl of vraag de brochure over werken bij Towers Perrin aan bij Beatrijs van Rijckevorsel. Zij is te bereiken op telefoonnummer 020-711 41 36 of e-mail naar [email protected].

Bijdragen Tijn B ast iaans R e m co B i e r b o o m s S er vaas van Bilsen Jasper van den Brandt J ens Cox M a r k Fe i j t G e r wa l d v a n G u l i c k Guido Hendrix Pim H il b er s J an Nel issen Fra n s We r n e k i n c k Lay- out R ik v an B eer s Vo o r p a gi n a R ik v an B eer s

De kamer was het echte probleem nog niet. De grote vraag was: ‘hoe richt ik mijn nieuwe stek in?’ Want hoe maak je nu voor zo min mogelijk geld je eigen plek van een aantal vierkante meter? Met de woorden ‘low-budget’ en ‘eigen stijl’ ging ik vol goede moed op zoek naar een inrichting voor mijn kamer. Om te beginnen werd natuurlijk de IKEA aangedaan. De nieuwe catalogus was toevallig net op mijn deurmat gevallen en na deze grondig bestudeerd te hebben was ik er nu écht klaar voor. Samen met mijn moeder struinde ik alle mogelijke combinaties van IKEA-meubelen af in de standaardwoonkamers, -slaapkamers, -badkamers en –keukens. Alle verschillende soorten Robins, Benno’s en Mikeals kon ik inmiddels bij naam noemen. Na één hele dag in ongeveer vijftien verschillende bedden te hebben gelegen, op minstens dertig verschillende stoelen te hebben gezeten en - niet te vergeten - tien verschillende combinaties van de Billy boekenkast grondig te hebben bekritiseerd, had ik eindelijk wat ik hebben wilde. Maar na deze hoogstnoodzakelijke dingen vonden mijn ouders (de hoofdsponsors van dit project) dat het tijd was voor het ‘low-budget’ gedeelte van mijn inrichting. Na natuurlijk de overbekende site www.marktplaats.nl ging ik ook op zoek naar iets anders. Bij toeval ontdekte ik - na een gesprek met een van mijn huisgenoten over alle rare dingen die op internet te vinden waren - de site www.gratisoptehalen.nl. Over low-budget gesproken! Na mijn kamer had ik de smaak goed te pakken en werd het een sport met mijn huisgenoten om zoveel mogelijk spullen voor zo min mogelijk geld te bemachtigen. Ondertussen is de rest van ons studentenhuis ook onder handen genomen. Buiten beschouwing gelaten dat alles wat je maar kon bedenken beter zou zijn dan wat er oorspronkelijk stond, mag het resultaat er zeker zijn. Ik wens alle mensen die dit jaar op kamers gaan wonen veel succes maar vooral ook veel plezier!

O o r s p ro n k e l i j k o n t we r p S int Lu c as@wor k Drukkerij D r u k k e r i j O f fs e t S e r v i ce

www.100procentactuaris.nl Op l age 6 5 0 st u ks

Nekst 1 - Oktober 2007

Marieke van der Ven, Hoofdredactreur Nekst

1

Articles Voor woord Dear members W i s s e l - A LV e n b o r r e l Wetenschappelijk ar tikel Bedrijfsinterview Mercer 12 Eerstejaarsactiviteit Practical Report The teacher TA M Te r u g b l i k b e s t u u r s j a a r De stelling De passie van... De nacht van Eindhoven 30 Special: Dresscode: zakelijk

CONTENTS

Een soepele start Verslag MAK-k amp en TIK-week

7

1 4 6 8 15 16 18 21 22 25 26

Dresscode: Zakelijk

Ve r s l a g v a n d e w i s s e l - A LV

Special

32

43 44 46 48 51 52 55 56

7

Advertisements

2

34 36 41

32

De reis van de hamer

To w e r s P e r r i n Watson Wyatt ING Nederland 7 De Nederlandsche Bank Mercer Brandwondenstichting PricewaterhouseCoopers 24

MAK-kamp en TIK-week Wetenschappelijke ar tikel Hot topic: Housing crisis LEVT 42 Column Bedrijfsinterview To w e r s P e r r i n Commissieprofiel Op kamers Puzzel Graduates Planning Quatsch!

Housing crisis kaft 5 11 14 20

IMC Aon PGGM Deloitte HR Optiver CBS E r n s t & Yo u n g

Hot topic

31 40 47 50 54 kaft kaft


41 Nekst 1 - Oktober 2007

3

/ R ] N N Y Q R

\ ] a V Z N Y R

O R Y R T T V [ T ` Z V e

c \ \ _ R R [ ] R [ ` V \ R [ S \ [ Q `

Z R a R R [

c R _ Z \ T R [

c N [

!

Z V Y W N _ Q

R b _ \

DEAR MEMBERS, FROM THE BOARD

On September 29, a TEV team participated in the Hart van Brabantloop, a relay race which covers 105 kilometers in fifteen legs. Such an event shows an amazing amount of similarity with the TEV board over the last couple of years.

During the summer the former TEV board sprinted to the finish of their leg while we, as candidates for the new TEV board, were busy warming up for the exciting task that was ahead of us. These thorough preparations made sure that we were totally ready to start our job when we appeared at the start of our leg, the General Members Meeting of September 4. During this General Members Meeting, Joris van Raak, the former chairman of the TEV, handed over the baton to me, by means of handing over the TEV hammer. This traditional ceremony meant the start of our leg and our year as TEV board.

Name: Bart Verschoor Position: Chairman TEV Board 2007-2008

As an inexperienced runner you have not really got an idea what you are doing while running the first kilometres of your leg. You run at a pace you think is good for you and you do not feel any pain doing it. After those first kilometers your legs are starting to hurt and you have to struggle to keep up the pace you started in. That is when you are beginning to realize what you signed yourself up for and what your goals are doing it. The same thing happens while starting our year as the TEV board. In the first few weeks we had a lot of new experiences and impressions and we were busy doing our daily tasks. Now, after a few weeks, we are getting used to the daily pace as a board and we are starting to realize what kind of a challenge we really agreed upon. As the TEV board we are there to look after the interests of the TEV in the various fields in which the TEV is operational. Before we started our year on the board we brainstormed a lot about our vision on the goals and objectives of the TEV. In these brainstorms we formed our plans about the things we want to change and about the things we want to keep the same in the TEV. Although you can try as hard as you want to make all kind of plans, it is only getting more concrete and realistic once you really started your work as a board. Therefore we are now, after a few weeks as a TEV board, just getting to realize what we signed ourselves up for and what our goals are doing it.

During the Hart van Brabantloop the TEV team finished, according to its start number, as number 86 in a field of 93 competing teams. We were there to spread the Olympic spirit, but we can be proud of the achievement of the team. As TEV board we want to make sure that during our leg we maintain the excellent position that former TEV boards have created and try to expand this position according to our vision on the goals and the objectives of the TEV. But most of all we want to make sure that the coming year is a year in which our members will look back proudly on the achievements of the team!

ðÜĘĦ

ðŁĦ

ðœĘĦ

ðĘœĦ ðčĦ ðńťĦ

ċÇŕŉĹü

ðĘÜĦ

ðĘŁĦ

ðĘťĦ

ðĘťĦ

ðōōĦ

ðōťĦ

¹ÇØÇċĽñÇØ

ðœÜĦ

ĢĹđãĹÇĽĽñÇØ

On behalf of the TEV board, Bart Verschoor Chairman TEV 7ATISHAALBAAR%NWATISVERSTANDIG(OEVEELRISICO

INVESTERINGSSTRATEGIEÑN7EWERKENVOORTOONAAN

MAGEENPENSIOENFONDSEIGENLIJKLOPEN*EHEBT

GEVENDEBEDRIJVEN WAARMEEWEEENHECHTERELATIE

HETWELOVERDEOUDEDAGVOORZIENINGVANHONDERD

OPBOUWENOMTOTDEBESTEOPLOSSINGENTEKOMEN

DUIZENDENMENSEN%RMOETVOORHENHOEDANOOKEEN

/NZEMANIERVANWERKENISOPEN GEDREVENENINFOR

mINKETAARTOVERBLIJVEN"IJ7ATSON7YATTKIJKENWE

MEEL7EZIJNOPZOEKNAARSTARTENDEENERVARENMEDE

VERDERDANDECIJFERS7ANTCIJFERSHEBBENBETREKKING

WERKERS BIJVOORKEURMETEENOPLEIDING!CTUARIAAT

OPMENSEN%NOPMAATSCHAPPELIJKEONTWIKKELINGEN

%CONOMETRIEOFTOEGEPASTE 7ISKUNDE+IJKVOORMEER

$ATMAAKTONSWERKZOINTERESSANTENAFWISSELEND

INFORMATIEOPWERKENBIJWATSONWYATTNL

7ATSON7YATTADVISEERTONDERNEMINGENENORGANISA TIESWERELDWIJDOPHETGEBIEDVAN@MENSENKAPITAAL

4


PENSIOENEN BELONINGSSTRUCTUREN VERZEKERINGENEN


7ATSON7YATT :ETJEAANHETDENKEN

5

D E R E I S VA N D E H A M E R V E R S L AG VA N D E W I S S E L - A LV

Geheel volgens de vorig jaar gestarte traditie, vond de Algemene Ledenvergadering plaats in een zaaltje in het centrum van Tilburg. Als enigszins verdwaalde Utrechter bleek het zeer moeilijk om me na zes uur ’s avonds nog te vermaken in deze stad, waardoor ondergetekende ruim een half uur voor aanvang aanwezig was.

Naam : Tijn Bastiaans Startjaar Studie: 2001

6

De vijf bestuursleden en vijf kandidaatsbestuursleden hadden alles toen al netjes voorbereid, zodat met name de laatste vijf – Bart, Bas, Kay, Manon en Tim – nog een half uur de tijd hadden om nog wat zenuwachtiger te worden. Als oude rot en eerste aanwezige werd mij de nieuwe (al weer!) fotocamera toevertrouwd. Nadat iedereen langzaam was binnengedruppeld, begon de ALV om tien over zeven. Wellicht dat ze er zeker van wilden zijn dat het quorum was gehaald, zodat de ALV gewoon door kon gaan. Als deze zorg er al was, dan was hij in ieder geval overbodig: een kleine veertig leden waren aanwezig. Vol goede moed opende Joris zo goed als zeker voor de laatste maal de vergadering. Omdat een klein aantal voetbalgekken had aangegeven de CL-pool te willen behandelen op deze ALV, werd deze onder WNTTK op de agenda gezet. Het bestuur had er voor gekozen om het verslag van de activiteiten van het verenigingsjaar 2006-2007 flink in te korten en alle actieve leden in één keer te bedanken. Uiteraard kwamen alle activiteiten, van borrel tot congres en van ALW tot het pokersymposium, aan bod. Deze snelle behandeling was een goede zaak wat mij betreft. Nadat Celine de realisatie had gepresenteerd en gedechargeerd werd van haar verantwoordelijkheden, kwam namelijk de faculteitsvereniging ter sprake. Hoewel de TEV eigenlijk geen keuze heeft betreffende deelname aan deze nieuwe structuur, werden er vele vragen op het bestuur afgevuurd. Deze werden echter allen netjes beantwoord door hen. In de hierop volgende pauze probeerde de kandidaat voor het penningmeesterschap zieltjes te winnen door ook bier te serveren. Wat mij betreft, is hiermee een nieuwe traditie geboren. Daarna mochten de kandidaten zich voorstellen en omdat niemand het in zijn hoofd haalde om tegen te stemmen, wisselden de besturen van plaats. Als laatste maakte Joris plaats voor Bart en veranderde de voorzittershamer opnieuw van eigenaar. Het beleidsplan werd gepresenteerd en zonder morren aangenomen door de ALV,

waarschijnlijk omdat commentaar toch altijd achteraf komt. Daarna was het de beurt aan Kay om de begroting te presenteren. Met name het gereserveerde geld voor een nog in te vullen activiteit en de verdrievoudigde bestuurskosten leverden nog wat discussie op, maar ook deze werden zonder wijzigingen aangenomen. Toen ook de nieuwe raad van advies – waarom mensen die in deze raad blijven toch ieder jaar gedechargeerd en geïnstalleerd moeten worden blijft mij een raadsel – en de kascontrolecommissie bekend was, zat de vuurdoop voor het nieuwe bestuur er bijna op. Nadat iedereen duidelijk was gemaakt dat de CL-Pool wegens geringe deelname en het EK wordt vervangen door de EK-pool, kon

Ik wil in drie jaar m’n grenzen verleggen. Dat kan alleen als ik ze opzoek. ING Talent Programme

de traditionele rondvraag beginnen. Zoals altijd weer tijdens de ALV in september kwamen hier de meest nutteloze vragen naar voren, waarvan een groot aantal bovendien zo cryptisch was, dat alleen insiders ze begrepen. Nadat ook deze vragen waren beantwoord en het zaaltje was opgeruimd, kon de borrel in Qwibus beginnen. Zoals het een TEV-borrel betaamt, een drukke, gezellige borrel met de nodige gratis fusten bier, waaronder eentje die het nieuwe bestuur uit eigen zak betaalde. Een aansluitend bezoekje aan een feest van een niet nader te noemen studentenvereniging, deed mij concluderen dat de TEV het zo slecht niet doet! Rest mij alleen nog het bestuur van vorig jaar te bedanken voor hun inzet het afgelopen jaar en hun opvolgers succes, maar vooral veel plezier te wensen gedurende dit collegejaar.


Onderschat ’t niet. Het ING Talent Programme is een pittige ontdekkingsreis. Daar staat tegenover dat je ook veel kansen krijgt. Kansen om je in drie jaar te ontwikkelen tot manager of specialist bij ING, de financieel dienstverlener bij uitstek. Het ING Talent Programme begint met een inleidend projectenjaar,

ken. De eerste vereisten zijn talent en affiniteit met onze branche. Verder ben je initiatiefrijk en ondernemend, wat blijkt uit alle activiteiten die je tijdens je academische studie hebt gedaan. Belangrijker dan je studierichting is het vermogen om ons uit te leggen waarom je juist bij ING wilt werken. Daarnaast zien

waarna je twee jaar aan de slag gaat in een concrete functie bij een van onze bedrijfsonderdelen. Binnen het traineeship heb je de keuze uit negen startrichtingen. Welke startrichting het wordt, hangt af van jouw persoonlijke

goed denkbaar dat je eindbestemming op een dag de top van ons concern is. Dus: wil je in jezelf investeren, met gegarandeerd rendement? Ben je een

interesses of studierichting.

(bijna) afgestudeerde master met hooguit twee jaar werkervaring? En deel je onze

Maar laten we niet op de zaken vooruit lopen. Om in aanmerking te komen voor het ING Talent Programme, moet je over een behoorlijke uitrusting beschik-

mening dat werken met drive en passie vanzelf tot succes leidt? Kijk dan voor meer informatie en de sollicitatieprocedure op www.ingtalentprogramme.nl

DOING WELL BY DOING RIGHT

BANKING

•

INSURANCE

•

ASSET MANAGEMENT

W W W. I N G TA L E N T P R O G R A M M E . N L

we graag hoe jij omgaat met het nemen van verantwoordelijkheid. Het is immers

@#

THE RISK MARGIN UNDER S O LV E N C Y I I S C I E N T I F I C P U B L I C AT I O N P R I C E WAT E R H O U S E C O O P E R S

The prudential regulation framework of insurance businesses across the European Union (EU) will be

are collected in the QIS2 study, the SST was set to be the benchmark cost of capital approach. The formula for the risk margin under the cost of capital method is: Risk Margin Cost of Capital:

radically transformed in the near future. Solvency II will replace the present framework, Solvency I, and is expected to come into force around 2010. Solvency II presumably represents a big step forward since it is a more transparent and risk oriented framework than Solvency I.

Run-off period

Name: Jelmer Lantinga Age: 24 Function: Junior Consultant

Because the European Commission does not have the specific knowledge of the insurance sector they requested the Committee of European Insurance and Occupational Pensions Supervisors (CEIOPS) to give proper advice in order to construct the definitive framework. The CEIOPS tests proposals of the Commission through a series of quantitative impact studies (QIS). The second QIS study was recently finalized, but there are still some outstanding issues. Apart from other issues there is a lot of discussion about the method used to calculate the risk margin of the insurance liabilities. The main purpose of the risk margin is to have the possibility to transfer the liabilities to a third party. It is a reflection of the non-hedgeable risks which the insurer is bearing.

Two approaches One of the possible approaches to determine the risk margin is the percentile approach. This method assumes that the insurer must be able to meet its liability with some probability. The method focuses on the volatility of the distribution of the liabilities and is currently used in Australia. After identifying the distribution of the liabilities, the risk margin is computed by subtracting the best estimate from a predefined critical percentile value. In Australia this critical percentile is set to 75%. This leads to the following general formula for the risk margin under the percentile approach:

Several possible approaches are available to calculate the risk margin, of which two methods are most common nowadays. These are the cost of capital and the percentile method. Both methods are recommended for the future calculation of the risk margin in the EU, the first by the Comité Européen des Assurances (CEA) and Chief Risk Officer (CRO) Forum and the second by the European Commission. There are many papers written about the pros and cons of both methods. However, the relationship is still underexposed.

The second approach to calculate the risk margin is the cost of capital approach. The cost of capital approach states that sufficient capital is needed to be able to run-off the business. The method focuses on the costs involved with providing solvency capital (SCR) to support the businessin-force until run-off. This is exactly the cost that is needed to transfer the liability to another party. The amount of solvency capital that a firm holds is invested in risk free investments and consequently yields a low profit. Because the investors demand a certain return higher than the risk free rate on all capital, the company is making a cost by holding the extra amount of capital. This is called the cost of capital.

The main objective of this article is to obtain a mathematical relationship between the cost of capital and percentile approach, to achieve a qualification of the difference between the two approaches for life as well as non-life insurers. This article is a summary of my master thesis written to finalise my Actuarial studies at the University of Amsterdam. For a copy of my master thesis I refer to the university.

8

Risk Margin Percentile =

t=1

There are different methods to calculate the risk margin based on the cost of capital approach. One of them is the Swiss Solvency Test (SST). The SST was initiated by the Federal Office of Private Insurance (FOPI) in 2003 to define the basic principles of a future system for determining solvency. “The FOPI proposal is both to improve the protection for policyholders and to enhance the company’s riskmanagement within a more transparent system” (Swiss Federal Office of Private Insurance, 2004). To ensure that broadly comparable results


(t+it)t

For both approaches the purpose of the risk margin is exactly the same, that is to say having the possibility to transfer the liabilities to another party. When the purpose of both calculations is the same, it is obvious that the results should also be approximately the same. When this assumption is made, it is possible to express the critical percentile value in a cost of capital percentage and the other way around, which leads to: zcritical =

zcritical σtotal (1+iduration)duration

SCRi(t)

Run-off period

CoC t=1

calibration of parameters is incorrect, a wrong functional form is used or a non expected shock occurs. The normal and the gamma distribution are examined as possible liability distributions. Results By use of the assumptions as stated it is possible to calculate the risk margin under the cost of capital approach. The risk margin can be translated into a percentile value, leading to the same risk margin by using the first formula. In this paper the Swiss cost of capital factor of 6% is used. Results are calculated for different durations and the different distributions for the liability. This leads for a life insurer with an exponential distribution of future cash flows to the following graph:

in percentile value becomes smaller and smaller. This is primarily due to the diminishing increase, or negative second derivative, of the run-off period. Another important reason for the shape of the percentile curve of the CoC method is the distribution of the liability. The difference of the two risk margins increases, but this increase is barely translated into a smaller percentile due to very small probabilities in the tail. Besides the form, the graph also shows comparable results for the different liability distributions. Except for the very large durations the gamma distribution gives similar results to the normal distribution. The difference is very small because the volatility in proportion to the mean

duration SCRi(t) scr(0) BE(t) (1+iduration) (t+it)t BE(0) (1+it)t

σtotal

Assumptions The insurance companies in Europe all have different client files, what makes it difficult to make generalisations. The estimation of future cash flows is directly linked to the present client file and is necessary to identify, because the risk margin is based on this information. However, it is not unrealistic to approximate the distribution of future cash flows by an exponential distribution. An exponential distribution is characterized by a high peak at the beginning of the probability distribution. The peak is followed by a fast decrease, but the probability density function extinguishes very slowly. In the full paper a gamma distribution of future cash flows is also examined. Besides the distribution of the future cash flows it is also essential to make assumptions on the distribution of the liability. The expected cost can easily turn out to be totally different when the


Figure 1: Exponentially distributed future cash flows for a life insurer with a normal and gamma distribution for the liabilities This graph shows a converging percentile value when the duration of the cash flows increases. The percentile value is more or less 75% if the duration is three and this percentile slowly decreases to 60%. It is important to note that the position of the normal curve as well as the gamma curve highly depend on the ratio of the volatilities of the different risk categories. The volatility increases due to a higher run-off period, which is the main reason for the decrease of the percentile curve for the CoC method. Nonetheless, the decrease

is small but rising. In a situation with a low duration the gamma distribution is hardly skewed thus almost the same as the normal distribution. When we enlarge the volatility, the difference for long durations between the gamma and normal distributions becomes significantly positive. The difference for long durations is positive since the gamma distribution is skewed to the right and the cost of capital risk margin consequently leads to a higher percentile. For a non-life insurer with an exponential distribution of future cash flows, figure two results.

9

A correction term The duration of the cash flows and in case of a non-life insurer the size of the liability, are the variables with a major influence on the appropriate percentile value corresponding to the cost of capital risk margin. The difference in every situation can easily be derived by subtracting the cost of capital risk margin from the risk margin stemming from the percentile approach. When the difference for several situations is known, it is possible to define a formula which approximates the difference between the calculated risk margins. This is done by carrying out a multivariate regression. For a life insurer, the final equation for the correction term based on figure 3 is:

7ATALS ZIJN VERZEKERINGS MAATSCHAPPIJ OOKNIET GEZONDIS

Figure2:Exponentiallydistributedfuturecash flows for a non-life insurer with a normal and gamma distribution for the liabilities

CorrectionLife,exp= (1.6543*duration - 2.1876)*size where size is the ratio of the liability of the insurer whose correction term needs to be identified and the liability based on a fixed sum of cash flows used in this paper. For a non-life insurer the following correction formula results: Correctionnon-life,exp= (6.2379*size - 0.6533)* duration - 60.174*size +8.1589 The correction term leads to much more comparable results and as a consequence is a good quantification of the difference between the risk margin calculated under the percentile and cost of capital approach.

$IEDUIKNAARDEBALHADHIJTOCHIETSTEWILDINGEZET%NDIE TEGENSTANDERWASSTEVIGERDANHIJDACHT(ETRESULTAATZES WEKENGIPSENFYSIOTHERAPIE6ERVELEND MAARHETISGEEN RAMP (IJ IS IMMERS GOED VERZEKERD -AAR WAT ALS ZIJN VERZEKERINGSMAATSCHAPPIJGEENGELDUITKEERT/MDATHET

Figure 3: Regression for a life insurer with an exponential distribution of future cash flows

Nonetheless, this article gives a useful insight in the mathematical relationship between the cost of capital and percentile approach and moreover presents the quantification of the difference between the two approaches for the average life or non-life insurer.

ERSIMPELWEGNIETIS $AAROMHOUDTDE.EDERLANDSCHE"ANK$." TOEZICHT

Jelmer Lantinga studies Actuarial Sciences at the University of Amsterdam and wrote this paper in cooperation with PricewaterhouseCoopers. The view expressed is the one of the author and does not necessarily reflect the view of PricewaterhouseCoopers.

OPDESOLIDITEITVANlNANCIÑLEINSTELLINGEN7ESTELLENEISEN AAN VERZEKERAARS BANKEN EN PENSIOENFONDSEN EN HOUDEN DEVINGERAANDEPOLS4OEZICHTHOUDENISNIETDEENIGETAAK VAN $." !LS ONDERDEEL VAN HET %UROPESE 3TELSEL VAN #ENTRALE"ANKENDRAGENWEOOKBIJAANEENSOLIDEMONETAIR BELEIDENEENZOSOEPELENVEILIGMOGELIJKBETALINGSVERKEER

It is important to note that the model used in this paper is a simplification of reality. The assumptions made in this article are certainly not applicable to every insurer, even though the assumptions are a best estimate of the insurance market.

:OMAKENWEONSSTERKVOORDElNANCIÑLESTABILITEITVAN .EDERLAND7ANTVERTROUWENINONSlNANCIÑLESTELSELISDE VOORWAARDEVOORWELVAARTENEENGEZONDEECONOMIE7ILJIJ DAARAANMEEWERKEN+IJKDANOPWWWWERKENBIJDNBNL

7ERKENAANVERTROUWEN 10



11

DIE KANTINE KOMT ER WEL! BEDRIJFSINTERVIEW MERCER

Een nieuwe naam en een bijbehorend nieuw logo waren enkele redenen om een interview af te nemen bij Mercer te ’s-Hertogenbosch. Nadat mede-interviewer en ex-werknemer van Mercer Tim Thijssen gezorgd had voor koffie kon het vragenvuur losbarsten.

Naam: Marcel de Wit Leeftijd: 37 jaar Afdeling: Retirement Functie: Principal

12

Aan de andere kant van de tafel zit drs. Marcel de Wit AAG. Marcel is inmiddels 37 jaar en is getogen in Empel, een dorpje naast ’s-Hertogenbosch. Logischerwijs volgde hij ook in laatstgenoemde stad zijn middelbaar onderwijs, waarna hij in 1988 Econometrie ging studeren aan de toenmalige Katholieke Universiteit Brabant in Tilburg. Hij had in zijn derde jaar de keuze uit vier afstudeerrichtingen, te weten: Algemene Econometrie, Wiskundige Economie, Bedrijfseconometrie en Besliskunde. Hoewel Bedrijfseconometrie het meest logisch leek voor de in de financiële wereld geïnteresseerde Marcel, koos hij toch voor de richting Algemene Econometrie. Dit omdat Bedrijfseconometrie toen vooral Operations Research behandelde. In 1993 studeerde Marcel af en begon te solliciteren bij verschillende bedrijven uit het bancaire wezen. “De arbeidsmarkt voor pas-afgestudeerden was toen niet zo florisant als nu zodat zelfs studenten Econometrie moesten solliciteren,” aldus Marcel. Om tijd te vullen en meer financiële kennis op te doen volgde hij nog een jaar vakken van de studie Bedrijfseconomie. Hij kreeg daar geen diploma voor, maar deed op deze manier wel interessante kennis op. Begin ’95 wierp het solliciteren zijn vruchten af. Marcel trad in dienst van het ABP als beleidsmedewerker op de afdeling Algemeen Beleggingsbeleid. Gelukkig hoefde hij niet af te reizen naar het Zuiden des lands, maar werd hij gedetacheerd in Rotterdam. Daar werkte hij in het kader van een omvangrijk ALM-project aan een interessant inflatiemodel. Toen één jaar later het project afgerond was, werd hem een andere baan aangeboden binnen het ABP, met het verzoek te verhuizen naar Heerlen. Zijn toenmalige vriendin, tegenwoordig vrouw, werkte destijds in Den Haag en voelde niet veel voor een verhuizing naar het Heerlense. Zo ging Marcel zich weer oriënteren op de arbeidsmarkt. Tijdens zijn ABPtijd is Marcels ‘liefde’ voor de pensioenwereld ontstaan. Aanvankelijk had hij niet direct interesse in pensioenen, maar zijn tijd bij ABP liet hem daar anders over denken. Hij richtte zich gedurende deze sollicitatieperiode dus vooral op actuariële

adviesbureaus. Ondanks een aantal aanbiedingen van andere bureaus werd het uiteindelijk toch Mercer. “Er was meteen een goede klik, er hing een fijne, collegiale sfeer en ik kreeg voldoende doorgroeimogelijkheden aangeboden,” noemt Marcel als dé redenen waarom hij als 25-jarige voor Mercer koos. “Qua werkzaamheden maakt het niet zoveel uit bij welk bureau je werkt, maar de sfeer kun je goed opsnuiven en wat dat betreft, sprong Mercer er voor mij positief tussenuit.” Zijn interesse voor de pensioenwereld leidde hem automatisch naar de afdeling Retirement. Als Junior Consultant was hij verantwoordelijk voor het eenvoudige rekenwerk dat tegenwoordig verricht wordt door de computer. Vrijwel direct na zijn indiensttreding is Marcel gestart met de opleiding

tot actuaris, eerst Actuariële Wetenschappen aan de UvA, gevolgd door de postdoctorale opleiding van het Actuarieel Instituut. Dat werd ook enorm aangemoedigd (en betaald) door Mercer. In 2000 rondde hij de laatste module af en werd hij lid van het Actuarieel Genootschap. Vijf jaar nadat Marcel bij Mercer is begonnen is hij doorgegroeid tot Senior Consultant en niet veel later stond hij nog een trapje hoger op de ladder. Op zijn visitekaartje staat nog steeds Senior Consultant, maar hij werkt op een hoger level. Vanaf 2006 mag hij zichzelf Principal noemen. Deze termen vergen natuurlijk enige uitleg: “Het belangrijkste verschil tussen de twee senior levels is dat de eerste voornamelijk ter ondersteuning van de Principal werkt en de meer ervaren Senior Consultant ook als vervanger van


de Principal ingezet kan worden. ”Vanaf het niveau Principal ben je verantwoordelijk voor je eigen klantenkring, hoewel er binnen Mercer ook een aantal Senior Consultants is met eigen klantverantwoordelijkheid. Marcel heeft nog de mogelijkheid om zich op te werken tot European Principal en eventueel tot Worldwide Partner. Hoewel Marcel in zijn beginjaren bij

nuttig kan zijn in je beginperiode. Zo is hij of zij de aangewezen persoon om vragen aan te stellen. De mentor maakt je ook wegwijs in het opslaan van informatie en zoeken naar informatie die je nodig hebt voor je werkzaamheden. Een andere rol die de mentor vervult, is een hulpfunctie bij het inwerkprogramma waardoor je makkelijker vertrouwd raakt met de pensioenen

voor kort geuit werd als trombonist van de drumfanfare van Empel, wil hij weer gaan beantwoorden door onderdeel uit te gaan maken van een carnavalsbandje in Oeteldonk. Maar zijn grootste ‘hobby’ is toch al elf jaar lang Mercer. Mercer is, onder de gloednieuwe naam (voorheen Mercer Human Resource Consulting), in te delen in drie takken: Consulting, Investments

”We bestrijken heel Human Resources, van ac tuariaat tot outsourcing.” Mercer met veel plezier iedere dag richting Amsterdam reed, kreeg hij op een gegeven moment toch wel de ‘drang’ dichter bij ‘s-Hertogenbosch te werken. Wat doe je dan? Eenvoudigweg op je baas afstappen en vragen of het niet tijd wordt voor een meer Zuidelijk gelegen vestiging. Zo gezegd, zo gedaan. Sinds maart 2006 heeft Mercer een afdeling Retirement in ’s-Hertogenbosch, echter zonder kantine, met inmiddels vijftien medewerkers, mede opgezet door Marcel. “Dit heeft natuurlijk niet alleen voordelen voor mij, maar ook voor Mercer. Denk aan het behoud van medewerkers, het aantrekken van Brabantse en zelfs Limburgse medewerkers en het aanboren van een nieuwe klantenkring.” Naast de meer bekende kantoren in Amstelveen en Rotterdam, zit Mercer ook in Arnhem, ’s-Hertogenbosch en Groningen. Als Econometrist kun je op verschillende afdelingen bij Mercer terechtkomen. Natuurlijk op de afdeling van Marcel zelf, Retirement. Bij de afdeling Investment Consulting kunnen tristen aan de slag als beleggingsadviseur. Op de ALM-afdeling voert de Econometrist vooral ALM-studies uit, maar ook deze afdeling wordt steeds meer een ‘consultantafdeling’. Marcel vult aan:”We bestrijken heel Human Resources, van actuariaat tot outsourcing.” Mocht je bij Mercer aan de slag gaan, als werkstudent of als starter, krijg je altijd een mentor. Dit klinkt misschien schools, maar de praktijk wijst uit dat deze mentor enorm


consultingwereld waar Mercer in actief is. Na het inwerkprogramma neemt de leidinggevende het werk van de mentor over. Hij begeleidt elke starter in de ‘performance planning’. Aan het begin van elk jaar stelt elke werknemer zich doelen, die behaald kunnen worden door middel van cursussen, trainingen of door ervaring in de praktijk op te doen. “Mercer staat heel open tegenover het volgen van cursussen en trainingen, maar verwacht wel dat je daar zelf het initiatief toe neemt,” zegt Marcel, die ook cursussen in het buitenland volgde. Een normale werkweek beslaat bij Mercer 37,5 uur. Deze uren zijn geheel vrij in te vullen, als er gemiddeld over het hele jaar maar 37,5 uur per week gehaald wordt. In het begin van het jaar, als het erg druk is voor Mercer, werken veel mensen meer uren. Overuren, die door het seizoenswerk ontstaan, kunnen later in het jaar als vrije dagen weer worden opgenomen. Marcel werkt gemiddeld zo’n veertig tot tweeënveertig uur per week, waarbij hij in principe maar vier dagen per week op kantoor of bij klanten te vinden is. Op vrijdag heeft hij namelijk zijn vrije ‘papadag’. De rest van de tijd steekt hij op dit moment niet zozeer in zijn hobby’s, maar wordt vooral opgeslokt door zijn drie kinderen en zijn vrouw. Zijn meest tijdrovende ‘hobby’ is momenteel de bouw van zijn nieuwe huis, maar zijn oude liefde tennis wil hij weer snel oppakken. Ook zijn voorliefde voor muziek, die tot

en Outsourcing. Consulting adviseert verscheidene klanten over alle aspecten van Human Rescources, van pensioenen, tot top-managementbeloning en assessments. Klanten zijn pensioenfondsen en werkgevers (HR-directeur en de laatste tijd steeds meer ook de CFO), maar ook de overheid, ondernemingsraden en belangengroeperingen. Investments is een afdeling die als fondsmanager van Mercer optreedt. Deze afdeling is vanuit Australië overgewaaid naar Europa en de Verenigde Staten. De laatste afdeling, Outsourcing, verzorgt voor diverse klanten het Human Resource beleid. Mercer is momenteel te vinden in meer dan veertig landen met ruim 17.000 medewerkers. Wereldwijd bedraagt de omzet zo’n drie miljard dollar, waarvan zo’n vijftig miljoen euro voor rekening komt van Mercer Nederland. Mercer is daarmee wereldwijd het grootste adviesbureau op het gebied van human rescources. Van de 380 medewerkers van Mercer in Nederland zijn er zo’n zestig tot zeventig actuaris. Dat is ongeveer 10% van de gehele actuarispopulatie in Nederland. En wat betreft de vestiging in ’s-Hertogenbosch, die kan zich wat Marcel betreft gauw meten aan haar grote broertje in Amstelveen. Marcel: “Wij zijn natuurlijk nog een stuk kleiner maar doen enorm ons best om door te groeien naar een vestiging met 25 medewerkers of meer. Dan komt die kantine ook wel!” [BH]

13

TIJD VOOR EEN BIERTJE EERSTEJAARSACTIVITEIT

De eerstejaarsactiviteit op donderdag 27 september: vreugde voor jong en oud! Ruim veertig eerstejaars waren van de partij voor een weerzien met mentoren en TEV-bestuur in eetcafé Jack’s. Een verslag, van het welkomstdrankje tot de finale van het darttoernooi.

Consulting. Outsourcing. Investments.

Wij hebben onszelf in een nieuw jasje gestoken. Wedden dat het jou ook past?

Bij aankomst werden we opgewacht bij café Jack’s door eerstejaars commissielid Man Dhing. Hij verwelkomde ons hartelijk en wees ons op het drankje dat je bij binnenkomst in ontvangst kon nemen. Dit drankje had een wat vreemde smaak, maar was toch goed te drinken. Dit resulteerde in een glas dat binnen no time leeg was. Tijd voor een biertje. Binnen was het erg gezellig, mede doordat ruim veertig niet-commissieleden al kletsend aan de tafels of aan de bar zaten, wachtend op het buffet. Commissievoorzitter Frans verkondigde in een toespraak dat we allemaal spoedig konden genieten van het buffet. Kort hierna werden de broodjes geserveerd waar menig TEV’er niet vanaf kon blijven. Nadat de bediening zich door de broodjesetende menigte had weten te wringen en de laatste hand aan het buffet had gelegd, kon er gegeten worden. Het smaakte goed en ik schroom dan ook niet om te zeggen dat ik meerdere malen heb opgeschept. Na het eten was er natuurlijk tijd om uit te buiken, waarna de zaal werd ontruimd om er een darttoernooi te organiseren.

Nadat er in de eerste rondes vanaf 301 terug werd geteld naar 0, veranderde de beginwaarde naar 401 in de halve finale. In de finale werd er gespeeld volgens de algemene regels. Dit betekende dat er vanaf 501 terug naar nul gegaan moest worden. Er moest ook nog dubbel uitgegooid worden, wat in het begin van de avond niet werd gedaan. Ik had met een flinke portie geluk ook de finale weten te bereiken. Deze verliep voorspoedig voor mij, totdat de dubbels gegooid moesten worden. Mijn tegenstander Robbert was daar een stuk bekwamer in dan ik, waardoor ik het tegen hem aflegde. Hij gooide dubbel zes en de partij was over. Hierdoor won hij een fles drank waarvan ik de naam niet kan onthouden (Schrobbelèr red.). Na het darttoernooi verlieten we café Jack’s om naar Student Sounds te gaan. Al met al een zeer gezellige avond en zeker voor herhaling vatbaar!

Naam: Mark Feijt Startjaar Studie: 2007 Feit: Informatie

Naar schatting deden er ongeveer vijfendertig TEV’ers mee aan het toernooitje, dat zou duren tot het eind van de avond. Het verliep gezellig en sportief. Er waren echter wat toeschouwers die het leuk vonden om tegen je aan te praten als je moest gooien. Dit werkte nogal afleidend. Na de voorrondes volgden logischerwijs de kwartfinales, de halve finales en uiteindelijk de finale.

www.mercer.com

14



15

SKILL IN POKER PRACTICAL REPORT

As an Mphil student you are expected to actively contribute to research at Tilburg University. During my year as Mphil student I joined the research of Prof.dr. Van der Genugten and Prof.dr. Borm. For several years they have been researching ways to measure and compare the skill involved in playing different games. One of the games that attracts most attention is poker. Previous attempts at analyzing poker were made, but for games with more than two players the analysis proved difficult. Therefore, Borm and Van der Genugten revised the old definition. It was my task to perform the poker analysis with this new definition.

Naam: Pim Hilbers Startjaar studie: 2002 Master: M.Phil.

Poker is currently labeled a game of chance, but for many players this qualification is counterintuitive. The most important implication of this label is that in the Netherlands it is currently illegal, except for the state-run Holland Casino, to organize a poker tournament with monetary prizes. The Dutch gaming act (Wet op de Kansspelen, art. 1) specifies games of chance. The relevant passage is: [...] it is not allowed to: exploit games with monetary prizes if the participants in general do not have a dominant influence on the winning possibilities, unless in compliance to this act, a licence is granted [...]. The most important aspect is the dominant influence on the winning possibilities. For a game to be a chance game, there has to be a mechanism that assigns a winner and the players cannot have a dominant influence on the outcome. There thus has to be a chance mechanism. What exactly is a dominant influence is rather subjective, so we will try to measure the influence of players on different games, in order to provide the judge with an objective ranking of games according to the influence players have on their result. It is then the task of the judge to draw a boundary (i.e. how much influence is considered dominant), such that all games of that rank beneath this boundary will be games of chance and all games above this boundary games of skill. We will get back to this boundary later on. We do not measure this influence in an absolute way, but rather in a relative way, namely the effect that a player has on his winnings compared to the

16

effect chance he has on his winnings. We call the effect of a player the learning effect and the effect of chance the random effect. If the learning effect is large compared to the random effect, then players have more influence on their winnings than when the learning effect is small and the random effect is large. We thus define the relative skill of a game in the following way: Relative Skill =

Learning effect Learning effect + Random effect

To calculate the learning and the random effect we define three player types: beginners, optimal players and fictive players. Beginners are players who have just mastered the rules of the game. Optimal players completely mastered the rules and play to maximize their expected gains. In addition to this, we assume that in games with opposition, optimal players know what strategy their opponents use. Fictive players are players who know in advance what the outcomes of events involving chance will be. They know what cards their opponents have and exactly know what their opponents will do. They maximize their gains using this information.

If we specify the beginner strategy we can acquire the result of the optimal player by computing a best-reply strategy against the beginner strategy. This is relatively simple. Because the definition is not changed for one player games (the new definition only alters how opposition is defined), we can compare numbers of previous studies to the numbers that we will compute. The skill levels for games that have been previously investigated are given in the following table: Game

Skill

Standard Roulette

0

Blackjack

0.06

American Roulette

0.004

Golden Ten

between 0.02 and 0.1

Chess

1

Note that chess has a skill level of 1, because there is no randomness involved. The numbers do not mean much by themselves. However, they provide a ranking system, as noted earlier. That is, there is more skill involved in playing blackjack then there is in playing American roulette.

The learning effect is the difference in result between the optimal player and the beginner. Likewise, the random effect is the difference between the result of the fictive player and the optimal players. You can visualize this by imagining a poker table full of beginners. Consider one of them sees the light and becomes an optimal player. What he now earns extra compared to the previous situation is the learning effect. Next consider that he somehow is informed of the cards of his opponents and all their future actions. What he earns extra compared to the situation where he was an optimal player is the random effect. What is new about this definition is that the opposition of the fictive and the optimal players consist totally out of beginners and that the optimal player knows what the strategy of the beginner is.



Likewise there is more skill involved in Whether these games are skill games or chance games remains a decision of a judge. What our analysis adds to the discussion is a tool for the judge to classify games as games of skill or games of chance in a consistent and objective way.

Note that the skill of the game depends on the number of players and in fact increases with the number of players. Straight poker Players Skill

In the Netherlands there is legal precedent to place the boundary around 0.20. We will therefore use 0.20 as the bound between games of chance and games of skill. All games, except chess, in the table above, are thus games of chance. In my research I analyzed two poker variants. One is simple and predominantly interesting for illustration purposes, called Straight poker. The other one is Texas Hold’em. We can only deal with the fixed limit variants of these games, because in those cases the cost of betting, calling and raising are fixed. It becomes extremely difficult to analyze ‘no limit games’. Event fixed limit Texas Hold’em is very complex, therefore we cannot yet analyze it in full. Instead we use a reduction that gives a good approximation of the full game. We reduce it by doing the following: We do not consider all possible card combinations. Rather we group a number of hands that is played almost analogously into the same class. Then we analyze all class combinations. We do not consider the flop and the turn. Rather we give all players two private cards and then show all five communal cards at once.

2 3 4 0.30 0.33 0.37

Texas Hold’em 2 0.37

We notice that the skill involved in poker is high compared to the casino games in the first table. This is as we would expect. Considering the legal precedent we would advice to label both straight poker and Texas Hold’em as games of skill. In addition to this interesting conclusion, we draw two other, for casinos interesting, conclusions: Collecting a small rake (portion of the pot that the casino takes) does not affect the skill. A higher bet size (compared to the ante) in Straight poker, leads to a higher skill. I really enjoyed working on the poker project. I had a lot of freedom, worked in close cooperation with my professors and did research that is both practical and fun. I can only hope that poker will now be labeled a game of skill. Certainly the case we make is pretty convincing.

17

JAZZCLUBS AND SIMPLEX ALGORITHMS THE TEACHER

Gül Gürkan is the first professor teaching in English that a student will meet during the study Econometrics and Operations Research. While a student gets over the shock of having an English teacher, he/she will notice that she creates a funny and comfortable atmosphere in class.

As we arrive at the office of Gül Gürkan, she gives us a warm welcome and a little tour through the fifth floor of the Koopmans building. She shows us the kitchen and the ‘living room’ of our professors.

Name: Gül Gürkan Age: 38 Place of residence: Amsterdam

Gül is from Turkey, Istanbul to be precisely. This is quite a big city, but it did not take long before we discovered that big cities are appealing to her. She studied in Istanbul for five years. For the first half-ayear, she studied English to improve her language skills so that she could follow her programme(s) in English. In the next four and a half years she did two studies: Bachelor of Science in Industrial Engineering and in Mathematics. After graduating she went to the United States to study at the University of Wisconsin-Madison. She has been there for five years for her Ph.D. (Doctor of Philosophy). We asked her why she did not search for a job in the United States. The answer was that she really wanted to try living in Europe, because the way of life in the US did not attract her. She did like the schools there and the level of education is very good, but Gül tells us that that should not be the reason to stay in de US. So she wanted to live in Europe and see what it is like here. Apparently she likes it, because she is still here. At the moment Gül lives with her partner in an apartment in Amsterdam. We were wondering why she lives in Amsterdam and works in Tilburg, because that is so much travelling. Well, she did actually live in Tilburg the first five years she was in the Netherlands. She made a few good friends, but after a while those friends left and Tilburg became a bit boring. She sees Tilburg as a great city especially for students or people with little children. Since she is not a student anymore and does not have any children she decided to move to Amsterdam, the big city in Holland. She describes Amsterdam as pretty and very international. It makes her feel comfortable. For example, when she is bored at Tilburg on a Sunday, there was nothing to do for her. In Amsterdam instead there is still a lot to do.

18

She can go to the park or to a book store or to a jazz club. You can compare Amsterdam a little bit to Istanbul, because both cities are big, but still “not stressy at all”. At the moment Gül has lived in the Netherlands for eleven years, since September 1996. So she understands Dutch for about 75%, but speaking is still difficult. During her study in Istanbul she was not a member of any student club or organisation. At that time, there were no organisations like the TEV. There were clubs, but those were for caving, diving, cinema, or some other kind of specific hobby or sports clubs. She added while laughing, she felt like she was “too much of a nerd for those types of clubs.” While she studied in Istanbul, she did not live with her parents but she lived in an apartment. At first, she rented an apartment with a cousin. Later this cousin moved out and a friend of Gül moved in instead. When the landlady asked them to leave, since her son needed an apartment, she had to move out and had to share another apartment for a while with somebody she did not know. We were wondering if she wanted to become a professor her whole life. Well, the answer is no. When she was a little girl, she wanted to be an astronaut. When she became a bit older, she changed her mind because of a television show. This show was a documentary series about underwater world by a diver named Captain Cousteau. She always watched this show and that is how she gave up the idea of becoming an astronaut and switched to a diver. Her father was also a professor, so when she was a child she certainly did not want to become a professor too. In the last year of high school she discovered that she liked mathematics and chose to study this. Further on during her bachelor she had to do two summer stages at two different companies. She did not like it herself, but she told us we have to see for ourselves. During her Ph.D. she discovered that she liked to teach and became a professor just like her father.


She cannot tell us for how long she will stay at Tilburg University or will keep practising her job. She will stay as long as she likes it. Saying “I’ll do something for the rest of my life,” makes her feel ‘dead’. She confessed that giving courses at the University of Amsterdam would make her daily life a lot easier. But she likes the atmosphere at Tilburg University. She feels like working at a well-organized place where there is not too much hierarchy between colleagues, professors and students, and doing research is encouraged seriously.

There are lots of books written by Dutch authors about the colonial times and the Second World War, but those are the kind of books she does not like. Gül likes ‘heavy’ kind of books: heavy on philosophical side. Cees Noteboom is actually her favourite Dutch writer. She described the book we saw in her office (Allerzielen) as: “Almost nothing happens in it and still you think and feel so much about all aspects of life, past, present, and future. It is like reading about the very personal thoughts of an individual.”

“She was too much of a ne rd for those c l ub s.” Gül likes teaching small classes because she likes to interact with her students. She has also taught Statistics 1, where there are more than twohundred people in class. In those courses she is only familiar with a few faces. In small classes she is able to communicate more with the students, so everybody has an identity and is able to ask his or her questions. Gül also likes it when she can call her students by name. Something she likes to do in her spare time is reading. She loves visiting bookstores. She enjoys reading translations of books from Dutch writers. We discovered this after seeing a book of Cees Noteboom in her office.


This is the first article of ‘the teacher’ written in English and Gül is very loving about the internationalisation of the Nekst. She thinks it is very important for students to be able to communicate in English or at least try it. Her own experience is, that when there are a few international students in class, it would be very nice if people get socially involved and try to help each other. So she is very glad that the TEV puts effort in supporting students to communicate in English. Currently, for second year EOR students, she is the first professor who teaches them in English. For the future, there may be plans to change the language of the bachelor ‘Econometrics and Operations Research’ slowly into English. Obviously she thinks this is a great idea. [HB]

Gül Gürkan’s choices Bert or Ernie? I do not know who those Bert and Bernie are! Telegraaf or Nekst? Nekst Dutch or English? English Dutch or Turkish food? Indian food Books or movies? Books Students or colleagues? Both Coffee or tea? Coffee Small groups or large groups? Small groups

19

Rookmelders redden levens!

DE DAG DIE ALLE ANDERE DAGEN OVERBODIG MAAKT T I L B U R G S E A C T U A R I A AT M I D D A G

De TEV organiseerde dit jaar voor het eerst de Tilburgse Actuariaat Middag. Vertegenwoordigers van vier vooraanstaande bedrijven hebben donderdag drie oktober de econometristen voorgelicht over de werkzaamheden die een actuaris binnen hun bedrijf uitvoert. Tijdens deze dag zijn ook de verschillen tussen de kantoren aan het licht gekomen. De dag begon met een lunch in de kleine foyer. Vervolgens werden we meegenomen naar een grote vergaderzaal van de universiteit. Na de officiële opening door Bart Verschoor hield de dagvoorzitter, Ron Hersmis, in het dagelijkse leven zelfstandig actuaris en docent aan het Actuariëel Instituut, een presentatie met als titel ‘een dag uit het leven van een actuaris’. Meteen werd duidelijk dat de werkzaamheden van een actuaris veelzijdig zijn en zich ook over de landsgrenzen heen kunnen uitstrekken. In de presentatie werd zijn werken privésituatie geschetst en toegelicht. Hierna volgde de eerste voorlichtingsronde. Vier bedrijven (Aon, Mercer, PricewaterhouseCoopers en Towers Perrin) hebben de Tilburgse econometristen een zo goed mogelijk beeld proberen te geven van de activiteiten van hun organisatie. De actuaris houdt zich voornamelijk bezig met het managen van risico’s. Het beroep is meer dan alleen verzekeringen en pensioenen. Actuarissen kunnen ook een rol spelen bij vraagstukken over de betaalbaarheid van de AOW in het kader van de toenemende vergrijzing of de financiële gevolgen van de toepassing van DNAmanipulatie in de medische wereld.

GRATIS ROOKMELDER! GRATIS OPGEHANGEN!

Wordt donateur van de Brandwonden Stichting en je krijgt een gratis rookmelder in je (studenten)huis opgehangen! 20

Bestel NU je rookmelder op www.brandwonden.nl Nekst 1 - Oktober 2007

Na een korte koffiepauze volgde de tweede ronde. Mijn tweede voorlichting was van het bedrijf Aon. Ze begonnen met het laten zien van een goed gemonteerd filmpje. Deze beelden lieten zien waar risico’s zich zoal voordoen. Het tweede deel van de voorlichting was een Powerpointpresentatie. In hoofdlijnen houden de actuarissen bij dit bedrijf zich met dezelfde taken bezig als bij PwC, waarvan ik de presentatie in de eerste ronde bijwoonde. Bij het volgende programmaonderdeel had de TEV iemand van het Actuarieel Instituut uitgenodigd. Zij kwam vertellen over de postdoctorale opleiding tot Actuaris AG. Sinds een paar jaar is het namelijk mogelijk om na de afronding van de master QF/AS een deeltijdopleiding aan dit instituut te volgen. Doorgaans duurt deze opleiding drie à vier jaar, met een studiebelasting van twaalf tot vijftien


uur per week. Bij succesvolle voltooiing van deze opleiding mag iemand de titel Actuaris Actuarieel Genootschap (de beroepsvereniging van actuarissen) dragen. Na deze informatieve sessie volgde de verschillenronde. De middagvoorzitter legde de afgevaardigden van de bedrijven een aantal vragen voor over onder meer dresscode, werkdruk en startsalaris. Zo zouden de verschillen goed naar voren moeten komen. In deze ronde was er enige competitie tussen de bedrijven. Elke vertegenwoordiger wilde zijn bedrijf zo goed mogelijk verkopen. Ook al zouden de verschillen goed naar voren moeten komen, op veel vragen werd hetzelfde geantwoord. Duidelijk verschil was het leasecontract. Bij PwC krijg je vanaf de eerste werkdag een leaseauto, terwijl bij de andere bedrijven nog een jaartje of vijf moet worden gewacht. Het was een zeer boeiende en levendige discussie. De dag werd afgesloten met een pubquiz. Terug in de kleine foyer werden er negen teams geformeerd (bestaande uit tenminste één iemand uit het bedrijfsleven) om vervolgens met elkaar de strijd aan te gaan. De TEV had voor deze gelegenheid een pubquizmaster ingehuurd. Het spel bestond uit vier vragenrondes (waaronder een muzikale ronde). De winnaars kregen een trofee. Het was een zeer geslaagde middag, de verschillen tussen de bedrijven zijn min of meer duidelijk geworden. De wereld van de actuarissen is niet saai, maar dynamisch en interessant.

Naam: Servaas van Bilsen Startjaar Studie: 2006

21

EEN JAAR VOL MOEILIJKE KEUZES TERUGBLIK BESTUURSJAAR

Een jaar lang vormden Anouk, Celine, Joris, Mark en Robert het bestuur van onze vereniging. Nu zij plaats hebben gemaakt voor hun opvolgers kijkt de Nekst met hen terug op hun bestuursjaar. Het aftredend bestuur kreeg een aantal keuzes voorgelegd. Zij moesten kiezen en mochten op één keuze terugkomen voor een uitgebreidere uitleg. Mark, beslissingen met betrekking tot congres of bestuur? “Met betrekking tot bestuur, dat vond ik leuker. De problemen liggen binnen de vereniging een niveau hoger dan binnen alleen een congres.” Joris, externe of interne vergaderingen? “Externe vergaderingen.” Joris, ED, KRAKET, VECTUM,VESTING of VSAE? “VESTING.”

Allen, deadlinestress of tentamenstress? Anouk: “Deadlinestress.” Celine: “Deadlinestress, het doel is leuker en minder vaak teleurstellend.” Joris: “Deadline.” Mark: “Deadlinestress, omdat evenementen leuker zijn dan tentamens.” Robert: “Geen stress.”

Robert, TEV of VITE? “TEV, ik ben toch meer trist dan IB’er.”

Allen, bestuursvergadering (BV) of commissievergadering? Anouk: “BV.” Celine: “BV, daarin worden interessantere onderwerpen besproken en hetgeen je in een commissie vertelt, weet je in principe al.” Joris: “BV.” Mark: “BV, net als bij het congres geldt ook hier dat een bestuursvergadering toch een niveau hoger is.” Robert: “BV, het is erg fijn de voortgang van de TEV wekelijks te bespreken.”

Anouk, bedrijfsgesprek of actieve ledengesprek? “Bedrijfsgesprek.”

Robert: notulen of Nekst-artikelen schrijven? “Nekst-artikelen, dan heb je meer vrijheid.”

Allen, KOALA (weekend met Oud Actieve Leden) of ALW (Actieve Ledenweekend)? Anouk: “ALW.” Celine: “Daar kom ik later op terug.” Joris: “Daar kom ik later op terug.” Mark: “ALW, op dit moment ken ik daar toch meer mensen.” Robert na lang denken: “KOALA, toch iets relaxter als je niet zelf tot de organisatie behoort zoals bij het ALW.”

Allen, drukte of rust op de kamer? Anouk: “Daar kom ik later op terug.” Celine: “Rust, soms moeten bepaalde dingen gewoon af en doorwerken gaat in rust gewoon beter.” Joris: “Rust.” Mark: “Drukte, dan is er meer te beleven.” Robert: “Drukte, gezelligheid blijft toch een van de belangrijkste factoren van de TEV.”

Celine, hoofdredacteur of coördinator Nekst? “Hoofdredacteur, op het moment dat je hoofdredacteur bent, is de Nekst je hoofdbezigheid en ga je er dus meer in op.”

22

zo dat iedereen meeschrijft. Tenminste, dat is minder afleidend.” Robert: “Bellen, sneller resultaat.” Robert en Mark, TEV-commissie of met een andere vereniging samen een commissie? Mark: “Commissie met een andere vereniging samen, leuk om daar de belangen van je leden te bewaken.” Robert: “Met een andere vereniging samen, omdat we veel van elkaar kunnen leren.” Joris en Robert, heisessie of bestuursvergadering? Joris: “Heisessie.” Robert: “Heisessie, je discussieert dan op een wat abstracter niveau.” Celine, geld uitgeven of geld innen? “Geld uitgeven, je bedenkt met zijn allen een goed doel voor het geld, zowel leuke als professionele doelen.” Allen, Esplanade of mensa? Anouk: “Espla.” Celine: “Esplanade, kwalitatief beter eten en het is er gezelliger.” Joris: “Espla.” Mark: “Espla, beter voedsel.” Robert: “Voor lunch mensa, voor avondeten Espla.”

Allen, als eerste op de kamer of als laatste weg? Anouk: “Als eerste op de kamer.” Celine: “Als laatste weg. Ik ben geen vroege vogel en als ik ergens mee bezig ben, wil ik het gewoon graag afmaken.” Joris: “Als laatste weg.” Mark: “Ik ben geen ochtendmens.” Robert: “Als laatste weg.” Allen, eerste wissel-ALV, tussen-ALV of tweede wissel-ALV? Anouk: “De eerste wissel-ALV.” Celine: “Eerste wissel-ALV, dan is alles nog spannend en de installatie is gewoon leuk.” Joris: “De tweede wissel-ALV.” Mark: “Tweede wissel-ALV, die ging het beste.” Robert: “Eerste wissel-ALV, alles was nieuw en het jaar lag voor ons.” Allen, met betrekking tot je bestuursjaar: voorpret hebben of terugblikken? Anouk: “Terugblikken.” Celine: “Voorpret hebben, het enthousiasme dat je dan hebt, is heel erg leuk.” Joris: “Voorpret hebben.” Mark: “Terugblikken, achteraf heb ik meer geleerd dan ik vooraf had durven hopen.” Robert: “Terugblikken, dan waardeer je je werk het meest.”

Anouk, scholierendag of OVD? “Scholierendag, dat was toch weer iets nieuws.” Allen, welke commissie mist nog op je cv? Anouk: “LED.” Celine: “Ik vind niet dat ik echt iets mis, omdat ik eigenlijk elk soort evenement wel georganiseerd heb.” Joris: “Geen enkele.” Mark: “Er is geen commissie die ik nog zou willen doen.” Robert: “LED, dat blijft een geweldig evenement.” Joris over de twee weekenden: “ALW en KOALA zijn niet met elkaar te vergelijken, het zijn hele andere weekenden. Op een KOALA hoef je minder te regelen, gaat het allemaal meer vanzelf en op een ALW hebben de deelnemers meer verwachtingen. Maar dat is ook heel leuk, met allemaal actieve leden. Ik kan er niet tussen kiezen.”

Anouk over drukte en rust: “Het ligt er heel erg aan. Drukte is heel gezellig, de vereniging is toch de actieve leden en het sociale aspect is natuurlijk ook een wezenlijk deel van de vereniging en dat maakt de vereniging ook zo leuk. Maar in sommige drukke periodes is rust op de kamer ook wel even lekker.” Robert over het wel of niet vroeg op de kamer zijn: “Ik ben zelf een slow-starter en daarom niet productief in de ochtend. ’s Avonds als de rust op de kamer terugkeert, is het ideale moment om effectiever te werken. Bovendien houd ik erg van de gezelligheid van ’s avonds vergaderen. Weliswaar minder efficient, maar wel beter voor de band in de commissie.” Celine over ALW en KOALA: “Het ALW vond ik wel iets gezelliger, maar dan zit je meer in bestuursrol en wat dat betreft, is KOALA wat relaxter, omdat mensen eerder meehelpen en alles daardoor meer vanzelf gaat.” [TT]

Celine, sport, borrel of feest? “Feest. Vaak heb je al een hele dag met een groep opgetrokken en dat groepsgevoel zorgt dan ook voor een spetterend feest.”

Mark, drop- of salmiaklolly’s? “Salmiaklolly’s.”

Allen, bellen of mailen? Anouk: “Bellen.” Celine: “Bellen is efficienter.” Joris: “Bellen.” Mark: “Mailen, bij bellen ouwehoert iedereen mee en bij een e-mail is het niet



23

of weet jij* een betere plek voor het echte werk?

GEZELLIGHEIDSVERENIGINGEN BOVEN STUDIEVERENIGINGEN DE STELLING

Niet alleen het aantal aanmeldingen voor de gezelligheidsverenigingen is dit jaar fors toegenomen, ook het aantal aanmeldingen voor een actief lidmaatschap bij de TEV. Maar waar heb je nou eigenlijk meer aan en wat staat er beter op je cv?

Pauline Geertman , derdejaarsstudent: “Ik ben het niet eens met deze stelling. Ik denk dat studieverenigingen voor een veel groter publiek geschikt zijn dat gezelligheidsverenigingen. In mijn eerste jaar ben ik lid geweest van Vidar. Een groot nadeel van studentenverenigingen vind ik dat er veel verplichtingen aan kleven. Zo moesten we de eerste tien weken van ons lidmaatschap elke week op donderdagavond op de sociëteit van Vidar stappen, moest je regelmatig het clubgebouw schoonmaken en moest je een paar dagen per jaar voor Vidar werken. Dit soort verplichtingen moet je leuk vinden. Ik hield er niet van en onder andere daarom ben ik na een half jaar gestopt bij Vidar. Studieverenigingen organiseren verschillende soorten activiteiten, zo zijn er studiegerelateerde activiteiten, maar

Assurance • Tax • Advisory

Loes Verdaasdonk, Masterstudent: “Voor mij een lastige, aangezien ik lid ben van allebei. Ik ben in mijn eerste jaar lid geworden van T.S.V. Plato. Ik vind en vond het echt super en hoewel ik eerst zei dat het voor mij allemaal niet hoefde, heb ik daar veel commissies gedaan en ben ik zelfs actief geworden bij een dispuut. Toch ben ik in mijn derde jaar ook actief geworden bij de TEV, voornamelijk omdat ik een serieuzere commissie wilde doen. Ik heb eerst de OVD gedaan, en nu zit ik in de

“Een studievereniging is relevante r.” ook informele activiteiten zoals borrels en sporttoernooien. Dat betekent dat er voor (bijna) iedereen wel een activiteit bij zit die hij/zij leuk vindt. Bovendien zijn deze activiteiten niet verplicht, waardoor de mensen die er naartoe komen gemotiveerder zijn. Kortom, ik denk dat studieverenigingen een breder aanbod aan activiteiten bieden en daarnaast makkelijker toegankelijk zijn dat gezelligheidsverenigingen. Daarom vind ik niet dat gezelligheidsverenigingen boven studieverenigingen gaan. “

www.werkenbijpwc.nl

maar dat ben ik ook echt. Bij een studievereniging kun je veel leren, je leert er van alles dat van pas komt tijdens en na je studententijd. Ik kan dan ook iedereen aanbevelen lid te worden van een studievereniging.”

Edwin Lohmann, M.Phil.-student: “Ik verkies een studievereniging boven een gezelligheidsvereniging. In het algemeen althans, er zijn vast ook vervelende studieverenigingen en geweldige gezelligheidsverenigingen. Ik moet zeggen dat ik weinig ervaring heb met gezelligheidsverenigingen: ik ben nooit lid geweest van bijvoorbeeld St. Olof of Plato. Ik heb er zelf voor gekozen om me in mijn eerste studiejaren volledig op de studie te richten; je ziet toch vaak dat het lidmaatschap van een studentenvereniging tot studievertraging leidt. Niet dat dit slecht hoeft te zijn, het is een keuze die je maakt. Een studievereniging kost dan toch vaak wat minder tijd. In de Nekst kun je natuurlijk niet anders dan positief zijn over de TEV,

congrescommissie. Ik vind het juist zo leuk dat ik de keuze niet hoef te maken tussen de TEV en Plato. Bij Plato ben ik vaker te vinden en heb ik mijn dispuut. Aan de andere kant kan ik bij de TEV wat serieuzer bezig zijn,ook toekomsttechnisch gezien. Zo houd ik ook het contact met studiegenoten. Maar buiten de verschillen denk ik dat het vooral belangrijk is dat je iets doet naast je studie, of dat nou bij een studievereniging of bij een gezelligheidsvereniging is. Wel jammer dat er maar zo weinig mensen zijn die het combineren, het is namelijk allebei erg leuk!” Hans Schumacher, docent QF/AS en QF aan de UvT: “Voor de studie vind ik een studievereniging relevanter. Een gezelligheidsvereniging is toch meer voor in de privésfeer. Veel studenten gaan voor het plezier naar een gezelligheidvereniging. Een studievereniging zoals de TEV, daar heb je later ook profijt van. En als het goed is, heb je dan ook plezier in de activiteiten die je organiseert. Zelf ben ik altijd erg onder de indruk van de TEV. Het organiseren van activiteiten, bijvoorbeeld de studiereis en het congres, gebeurt dan ook erg goed. Ook de Nekst ziet er altijd erg netjes uit. Ik hoop zeker dat dit zo door zal gaan, en dat de universiteit voor faciliteiten zorgt om de TEV hierin te steunen.”

*connectedthinking ©2007 PricewaterhouseCoopers. Alle rechten voorbehouden.

24



25

D E WAT E R R AT O N D E R D E TRISTEN D E PA S S I E VA N M A I K E O P H E T V E L D

Voor deze Nekst hadden we een gesprek met Maike op het Veld. Haar hobby is zwemmen bij de reddingsbrigade in haar thuisdorp Echt. ‘Zwemmend redden,’ zo wordt het ook wel genoemd. Daarnaast maakt ze ook nog veel trainingsuren bij TRBRES. Dit is de Tilburgse basis voor het wedstrijdzwemmen.

Acht jaar geleden is Maike samen met haar broer gestart met het zwemmen bij de reddingsbrigade in haar dorp. Ze is er een beetje ingerold, omdat ze altijd al wel interesse heeft gehad voor de zwemsport.

Naam: Maike op het Veld Startjaar studie: 2006 Passie: De reddingsbrigade

“Ik denk dat veel mensen niet precies zouden kunnen zeggen wat het reddend zwemmen precies inhoudt. Het is immers ook niet zo een bekende sport. Het is niet zo dat je echt mensen uit het water moet gaan redden of andere heroïsche acties moet ondernemen. Het gaat er vooral om dat de onderdelen, die bij de reddingssport horen, zo snel mogelijk uitgevoerd worden. Je kunt de sport opdelen in twee takken: in de zee en in het zwembad. Iedere tak bestaat uit zes individuele onderdelen en zes estafette-onderdelen. “ Bij individuele onderdelen in het zwembad moeten we dan bijvoorbeeld denken aan tweehonderd meter vrije slag waarbij om de zoveel meter hekjes in het water hangen waar onderdoor gezwommen moet worden. Een ander voorbeeld is zwemmen met zwemvliezen of de borstcrawl met een pop in je hand. Estafette in het zwembad, daarbij wordt vooral goed duidelijk dat het ‘zwemmend redden’ ook vooral een teamsport is waarbij er goed samengewerkt moet worden. De onderdelen die ook individueel gedaan kunnen worden, worden nu samen zo snel mogelijk uitgevoerd. Een voorbeeld van een estafette is dat de eerste teamgenoot vijftig meter borstcrawl moet doen en de volgende persoon vijftig meter borstcrawl maar dan met zwemvliezen. En vervolgens voor de derde persoon weer hetzelfde als voor de eerste teamgenoot, alleen nu met een torpedo achter zich. Een torpedo is een drijfobject waar een pop in gedaan kan worden. Deze hangt aan een touw om je lichaam. Als laatste staat de vierde persoon van het team klaar en neemt het touw met de torpedo over. De derde persoon in lijn moet dan in de torpedo gaan hangen. Je kunt je voorstellen

26

dat dit erg zwaar is. En zeker als dit zo snel mogelijk uitgevoerd moet worden! De individuele onderdelen uitgevoerd in de zee gaan als volgt: je staat met zijn allen op een rijtje aan de kustlijn en moet vervolgens zo snel mogelijk heen en terug naar een boei zwemmen. Dit wordt niet alleen zwemmend uitgevoerd. Ook met een ski (een soort kano waarbij met de voeten gestuurd wordt door middel van pedalen in de ski) of een board (surfplank). Niet alle onderdelen vinden plaats in het water. Ook negentig meter rennen hoort bij een van de onderdelen of ‘beachflags’, dit lijkt erg veel op een stoelendans. Hierbij lig je in een rijtje op het strand. Dertig meter achter je staan stokken in het zand. Maar één minder dan het aantal deelnemers. Diegene die het minst snel is, valt dus af.

Op de vraag wat ze leuker vindt, het zwemmen in het zwembad of in de zee is het antwoord overduidelijk: “de zee.” Afgelopen zomervakantie heeft ze drie maanden lang buiten in de zee getraind. Het is vooral leuk sporten als het buiten een beetje lekker weer is. Maar ook als het weer een beetje tegenzit, hebben ze een wetsuit tegen de kou. Dit is eigenlijk het echte zwemmend redden. Maar om meer uren te maken traint ze ook nog bij het TRBRES in Tilburg.


Hier doet ze aan wedstrijdzwemmen. Ze traint een behoorlijk aantal uren in de week in het zwembad in Tilburg-Noord. Als ze meetraint bij het wedstrijdzwemmen, dan is ze vaak wel met een groep van 45 mensen. Een coach geeft dan iedereen dezelfde opdracht. Voor het wedstrijdzwemmen is er vier keer in het jaar een (verplichte) competitie. Hier doet Maike ook aan mee. Het team van TRBRES is vorig jaar bijna gepromoveerd. Er zijn vijf klassen, van A tot en met E. Ze zitten als club nu nog in categorie C, maar vorig jaar was het dus bijna categorie B geworden! Maar terug naar waar het eigenlijk om gaat: het ‘reddend zwemmen’ Er is gedurende het jaar een behoorlijk aantal wedstrijden. De wedstrijden in het zwembad worden door de club geregeld, de buitenwedstrijden regelen ze zelf. Bij wedstrijden in het zwembad zijn ze met een ploeg van twintig mensen of meer, buiten met een kleinere groep van ongeveer vijf tot tien mensen. In de zomervakantie was er een aantal wedstrijden in Duitsland, hier is de sport bekender. Wedstrijden zijn vaak op een zaterdag. Vaak vertrekken ze dan vrijdagavond en slapen ze in een sportzaal of in een tentje. Zaterdagavond is er meestal een groot feest na een wedstrijd. Die feesten zijn vaak erg gezellig! Omdat het clubje dat reddend zwemmen doet niet zo groot is, kom je vaak, ook in het buitenland, bekenden tegen. Er heerst een heel gezellige sfeer tijdens de wedstrijden, maar natuurlijk vooral tijdens de feesten ‘s avonds. Omdat iedereen zo veel heeft getraind in de aanloop naar een wedstrijd en er een heel grote teamspirit heerst in de sport, zijn die feesten zo leuk. Maike zit behalve in het team in haar dorp, ook in het nationale team. Dit samen met nog negentien andere senioren en twintig junioren. Ze hoort pas sinds dit jaar bij de senioren. Hiervoor zwom ze ook al bij het nationale team van junioren. Een aantal maal per jaar zijn er wedstrijden voor het nationale team. Er wordt dan binnen het team gekeken wie er tot de beste vijf


behoort. Afgelopen jaar hoorde Maike hier ook bij. Hierdoor mocht ze naar een wedstrijd aan de Oostzee in Duitsland. Dit duurde drie dagen. Je krijgt dan een oranje cap over je badmuts heen. Hieraan is te herkennen dat ze voor Nederland zwemt.

sporters daar sponsoren. Grote winnaars in de sport worden dan afgebeeld op de verpakkingen van de cornflakes. Maike heeft het plan om aan het eind van dit semester ook voor drie maanden naar Australië te gaan. Ze gaat dan meetrainen in het team van haar broer. Ze zal in deze drie maanden dus weinig kunnen doen aan haar studie. Toch is ze van plan om haar boeken gewoon mee te nemen en een aantal vakken zo veel mogelijk bij te houden. Een kans als deze kan ze namelijk niet laten schieten en daar mag best wat studievertraging voor opgelopen worden.

Ook internationaal zijn er wedstrijden. Eens in de twee jaar vinden de wereldkampioenschappen plaats. Omdat reddend zwemmen geen Olympische sport is, zijn er om de vier jaar worldgames. De acht beste teams van de wereldkampioenschappen mogen vervolgens ook meedoen aan de worldgames. Of ook Nederland naar de worldgames mag? Dat zal er een beetje om gaan hangen. Op dit moment zitten ze ongeveer op de achtste, negende of tiende plek. Het ligt er dus heel erg aan hoe goed ze zijn op de wereldkampioenschappen van 2008. Kort geleden (15 en 16 september) was het Nederlands kampioenschap reddend zwemmen. Dit vond plaats in Scheveningen. Omdat Maike gewonnen had, mocht ze zelfs op tv bij Hart van Nederland. Dit samen met haar broer. Rik, de broer van Maike, is tegelijk met haar begonnen met zwemmen bij de reddingsbrigade. Hij is pas afgestudeerd en vertrekt over drie weken naar Australië. Hier gaat hij zwemmen bij een grote club. In Australië en Nieuw-Zeeland is de sport veel groter dan in Nederland. Het is zelfs zo dat grote bedrijven zoals Kellogg’s de

Ondanks dat ze ontzettend veel traint in een week (ongeveer twee uur per dag), kan ze haar studie goed bijhouden en heeft ze zelfs nog behoorlijk veel vrije tijd over voor dingen als samen eten of naar de bioscoop gaan. Ook tijd om te studeren is er nog, want persoonlijk weet ik dat bijna niemand zulke hoge cijfers heeft als Maike. Behalve in het weekend, dan is er niet zoveel tijd. Dan zijn meestal ook de wedstrijden. De sport zelf kost nog best veel geld. Er zijn veel spullen die aangeschaft moeten worden zoals trainingspakken, zwemkleding, een board en ski’s. Ook moet er contributie betaald worden. Gelukkig kan ze wel een groot deel van haar kosten declareren. Dit scheelt voor haar ouders. Want als je zo vaak traint, heb je natuurlijk geen tijd meer over voor een bijbaantje. Zoals het er nu uitziet, wilt ze nog lang doorgaan met de sport, want ze heeft er ontzettend goede vrienden. Of ze ook nog zo lang op dit niveau door wilt gaan, weet ze niet. Dat ligt er een beetje aan hoeveel zin ze er nog in heeft en hoe goed het gaat. Wat haar betreft mogen er veel meer mensen de sport gaan beoefenen. Het is namelijk een hele leuk afwisselende sport. Verder is het ook goed voor de sport, want het zal zo een stuk bekender gaan worden. [HB]

27

Middenpagina

Middenpagina

28



29

EEN NACHTJE DOORHALEN, MAAR DAN ANDERS N AC H T VA N E I N D H O V E N

Het oplossen van wiskundige vraagstukken is waarschijnlijk niet een activiteit waar een gemiddelde student zich op een donderdagnacht mee bezighoudt. CQM besloot echter dat hier voor een aantal studenten wel verandering in mocht komen en organiseerde de Nacht van Eindhoven: een wedstrijd waarbij universiteitsteams opdrachten oplossen op het gebied van statistiek, operations research en optimalisatie.

Naam: Remco Bierbooms Startjaar studie: 2002

Op donderdag 24 mei in de namiddag reisden Edwin, Romeo en ondergetekende, bepakt met drie laptops en een aantal kilo’s literatuur, af naar Eindhoven. Op het kantoor van CQM werden we allereerst naar de kamer gebracht waar we de komende nacht zouden doorbrengen. Om half zes werd de Nacht van Eindhoven geopend door Jaap Praagman, de directeur van CQM, die ons meer wist te vertellen over CQM in het algemeen. Hierna kregen we een kijkje in de agenda van een consultant bij CQM, zodat we wat meer te weten kwamen over de werkzaamheden bij dit bedrijf. Om een goede bodem te leggen voor de komende nacht kregen we vervolgens een stevige maaltijd aangeboden in een Braziliaans restaurant. Bij terugkomst op het CQM-kantoor kregen we de spelregels uitgelegd. De Nacht van Eindhoven bestond uit vier opgaven. De volgende dag om twaalf uur moesten we voor elke opdracht een optimale oplossing inleveren, waarmee punten verdiend konden worden. Per opdracht mocht het team met de beste oplossing presenteren, voor de beste presentatie konden dan ook weer punten verdiend worden. Om tien uur ’s avonds kon de wedstrijd dan eindelijk beginnen en trokken wij ons terug op onze kamer. Na het doorlezen van alle opdrachten hadden we al gauw door dat we hier wel een nachtje zoet mee konden zijn. Daarom besloten we om drie van de vier opdrachten te verdelen en ons ieder op een eigen opdracht te storten. Edwin ging kleuren toewijzen aan departementen in Frankrijk, op een manier waarop geen twee aangrenzende departementen dezelfde kleur hadden en de Fransen zo gelukkig mogelijk waren met hun toegewezen kleur. Romeo hield zich bezig met het bepalen van optimale routes voor het bevoorraden van kroegen door een bierbrouwerij, terwijl ikzelf ging bekijken hoeveel telefonisten van verschillende groepen door een callcenter aangenomen moesten worden zodat een bepaald servicepercentage gehaald zou worden. Alle drie gingen we helemaal op in onze opdracht en de tijd

vloog razendsnel voorbij. Regelmatig wisselden blijdschap en frustratie elkaar af. De organisatie hielp ons ondertussen bij het onderdrukken van de vermoeidheid door het uitdelen van blikjes Red Bull en diverse lekkernijen. Wat later op de nacht gingen we ons nog bezighouden met de vierde opdracht: het schieten van een balletje met een katapult die op verschillende manieren afgesteld kon worden, zodat een bepaalde afstand zo

nauwkeurig mogelijk gehaald zou worden. Toen het eenmaal licht begon te worden, zakte de concentratie wat in en begon de vermoeidheid toch vat op ons te krijgen. Een ontbijtje om zeven uur ’s ochtends kon hier nog wel iets verandering in brengen. Hierna begon de tijd een rol te spelen en moesten we nog hard aan de slag om de opdrachten af te ronden en de eventuele presentaties voor te bereiden. Om twaalf uur was het dan afgelopen en waren alle oplossingen ingeleverd. Hoewel we natuurlijk verschillende andere teams spraken, hadden we nog geen idee hoe we het gedaan hadden. Na een lunch in het PSV-stadion was het dan tijd voor de uitslag en de presentaties. We bleken drie van de vier opgaven gewonnen te hebben en mochten dus driemaal presenteren. Omdat we voor de vierde opgave geen oplossing hadden, werd het nog even spannend, maar omdat we ook de presentatieronde wisten te winnen, behaalden we uiteindelijk toch de eerste plaats. Al met al hebben we met z’n drieën veel plezier beleefd aan de Nacht van Eindhoven. Zelf ben ik inmiddels begonnen met een afstudeerstage bij CQM, die ik ondanks een geslaagde nacht toch maar tijdens kantooruren ga uitvoeren.

Geloof het of niet, maar bij ons begint je dag met het lezen van de krant. De kleinste gebeurtenis aan de andere kant van de wereld kan de grootste gevolgen hebben op jouw werk. Je moet op alles voorbereid zijn. Daarom begint je dag met het lezen van de krant. IMC is gespecialiseerd in aandelen- en derivatenhandel voor eigen rekening. Naast Trading zijn we toonaangevend in Brokerage, Consultancy in derivaten en Asset Management. De ruim 400 medewerkers zijn verdeeld over het hoofdkantoor in het Financiële centrum van Amsterdam - Zuid WTC - en vestigingen in Chicago, Sydney, Zug en Hong Kong. We bestaan sinds 1989 en zijn een niet-hiërarchische, dynamische en jonge organisatie, waar innovatie en ondernemerschap voorop staan. Onze cultuur kenmerkt zich door professionaliteit, gedrevenheid en teamspirit. Vanwege de groei zijn we voortdurend op zoek naar:

Traders / Strategisten Na een traineeship van een jaar - dat bestaat uit een theoretisch, praktisch en strategisch gedeelte - kijken we welke richting het beste bij je past. Verder stimuleren we dat je in één van onze buitenlandse vestigingen kennis en ervaring opdoet. Je profiel: een afgeronde academische studie, uitmuntende rekenkundige en analytische vaardigheden en 0 tot 3 jaar werkervaring. Goede IT-skills zijn een pré. Je bent van nature een teamplayer, innovatief, resultaatgericht en je wilt graag winnen. Kijk op onze site www.imc.nl of stuur direct je cv en motivatie naar [email protected]. Voor meer informatie kun je terecht bij Margo Nederhand, Recruiter (020 - 798 85 12).

Trading globally

IMC (International Marketmakers Combination), Strawinskylaan 377, 1077 XX Amsterdam, www.imc.nl

30



31

DRESSCODE: ZAKELIJK SPECIAL

Als student Econometrie kom je regelmatig in aanraking met formele activiteiten waarbij een zakelijk kledingvoorschrift geldt. Bijvoorbeeld een Landelijke Econometristen dag, het WSB congres, de Orientatieen Voorlichtingsdag, Inhousedagen, bedrijfsbezoeken, excursies en niet te vergeten zal er waarschijnlijk ook een eerste werkdag komen waarbij er zakelijk gekleed naar het werk gegaan moet worden. Het spreekwoord ‘Kleren maken de man’, gaat nog steeds op en niet alleen voor de mannen. Wat zijn hierbij de regels? En wat zijn de mogelijkheden? Voor mannen en vrouwen zijn de antwoorden op deze vragen vaak verschillend. Mannen Voor de mannen is het antwoord vrij duidelijk: een pak graag. Maar hierin zijn nog heel wat verschillen. De meest gangbare kleuren zijn grijs of donkerblauw. Zwarte pakken zijn meer voor obers en begrafenissen. Een pak kan effen zijn, maar gestreept kan ook. Strepen op een pak hebben een bancaire achtergrond. Daarom zijn strepenpakken meer geschikt voor zakelijk gebruik en minder voor feesten waar afhankelijk van het gezelschap en de gelegenheid in sommige gevallen een pak ook erg gepast is. Een ruit op het pak is alleen geschikt voor zeer informele gelegenheden en dus niet geschikt voor zakelijk gebruik. Het pak bestaat in principe altijd uit een broek met bijbehorend jasje met één of twee splitten aan de achterkant. Het is niet de bedoeling dat de broek en het jasje los van elkaar met iets anders gecombineerd worden. Een driedelig pak is niet nodig, dat is bestemd voor andere gelegenheden. Verder is het belangrijk dat het jasje goed past. Afhankelijk van de mode veranderen de regels voor wat een pak een goed zittend pak maken. Ook bepalen culturele en locale verschillen de mate waarin een pak goed zit. Zo wisselt de breedte van de schouders met het modebeeld en hebben Engelse pakken vaak smallere schouders dan andere.

32

Onder het pak hoort een (gestreken) overhemd. Daarbij komen de mouwen net onder het jasje uit. Draag bij voorkeur witte, blauwe of roze overhemden, anders is het geheel erg donker, omdat het pak al donker is. Een kleine streep in het hemd is ook mogelijk, maar een ruit is wederom niet gewenst. Een das is niet altijd nodig. Als er een das gedragen wordt, dient deze bij het overhemd van het pak te passen. Indien er sprake is van een sollicitatiegesprek, een gesprek met een klant of een andere formele bijeenkomst met derden staat een das goed.

Een andere theorie zegt dat Lodewijk XIII de helden uit zijn leger na de 30-jarige oorlog ontving. Deze helden waren voornamelijk Kroaten die tijdens de oorlog in het Franse leger vochten. Tijdens de ontvangst bij Lodewijk XIII droegen ze kleurrijke halsdoeken. Lodewijk, modebewust als hij was, raakte meteen enthousiast hierover en begon de halsdoek ook te dragen. Daarna is de halsdoek langzaam veranderd in de das die wij nu kennen. De schoenen dienen zwart en goed gepoetst te zijn.

Wat kan wel

Wat kan niet

Ingetogen pakken, eventueel met streep

Ruiten pakken

Kousen

Sokken

Mouwen die net iets uit het jasje steken

Korte mouwen

Das

Dieren en andere tekeningen op de das

Zwarte, gepoetste schoenen

Motieven op het overhemd

Is dit niet het geval, dan hoeft er niet per se een das gedragen te worden. De das dient precies op de broekrand te vallen. Er zijn vele manieren om hem te knopen, maar wat belangrijk is, is dat de knoop er na het dragen van de das weer uitgehaald moet worden. Dit omdat er anders rare kreukels in de das achterblijven. Over de oorsprong van de das bestaan verschillende theorieën, maar de meeste geven een oorsprong aan uit het leger. Zo bestaat er een theorie die zegt dat in vroegere tijden de soldaten halsdoeken droegen tegen de kou. Ieder regiment droeg andere halsdoeken met een eigen patroon zodat ze goed herkenbaar waren.

Zorg ook voor zwarte of andere bijpassende kousen zodat er geen blote huid van de benen zichtbaar is, ook niet als men gaat zitten. Uiteraard horen op de kousen geen tekenfilmfiguren of andere zeer kleurrijke patronen afgebeeld te zijn. Vrouwen Na de Tweede Wereldoorlog kwamen er steeds meer vrouwen in de kantoren. Vanzelfsprekend heeft zich hier ook een andere manier van kleden bij ontwikkeld. Als tegenhanger van het pak voor mannen bestaat er voor vrouwen het mantelpak. Een mantelpak is een tweedelig pak bestaande uit een jasje en een rok tot op de knie. Het is vaak uit één kleur en één dessin


zoals bij het pak voor mannen, maar in het geval van de vrouwen mag de rok ook als afzonderlijk kledingstuk gebruikt worden en dus met andere kledingsstukken gecombineerd worden. In tegenstelling tot het pak van de mannen is het bij vrouwen niet noodzakelijk een broek- of mantelpak van een donkere kleur te dragen. Het jasje dient goed aan te sluiten op het lichaam met een lengte tot halverwege de heupen. De rok is vaak strak en reikt tot op de knie. Alleen bij zeer mooie benen is het mogelijk een rok zonder nylons te dragen bij warm weer. Over het algemeen is het echter aan te raden altijd nylons te dragen met een dikte van maximaal dertig denier. Netpanty’s zijn hier absoluut niet gepast. Natuurlijk zijn ladders ook uit den boze. Om dit risico te dekken kun je ervoor zorgen dat je een reservepanty bij je hebt. Onder het jasje hoort een blouse met kraag en manchetten. Een topje of een shirtje met ronde hals of V-hals behoort ook tot de mogelijkheden, maar oogt iets minder formeel. Houdt dan wel het jasje aan gedurende de dag. Wat schoeisel betreft, hoort bij een mantelpak een zwarte pump met een hak van vier tot vijf centimeter. Hier kan echter zonder probleem van worden afgeweken. Zo zijn laarzen ook zeer geaccepteerd, hoewel dit minder formeel oogt. Naaldhakken zijn niet gewenst en platte schoenen zijn vaak te sportief. Een mantelpak wordt in de praktijk niet zoveel gebruikt. Door het formele karakter is het soms zelfs iets te formeel. Een broekpak is minder formeel maar past erg goed bij een zakelijk kledingvoorschrift. Het broekpak werd pas later in de twintigste eeuw gedragen dan het mantelpak, maar wordt tegenwoordig veel vaker gedragen. Hierbij geldt in principe hetzelfde als bij het mantelpak. Ook bij het broekpak is de broek en het jasje uit hetzelfde materiaal gemaakt.


Wat kan wel

Wat kan niet

Jasje

Leggings

Blouse in een effen kleur

Inkijk en doorzichtige kleding

Schoenen met een hak

Platte schoenen

Nylons

Ongeschoren en onbedekte benen

Make-up

Te veel make-up

Draag er een blouse onder voor een formele look, of een shirtje met een ronde hals of een V-hals voor een ietwat informeler uiterlijk. Bij de broek is het belangrijk dat hij niet te strak zit. Behalve het mantelpak en het broekpak is het voor vrouwen ook geaccepteerd andere combinaties te maken. Een pantalon of rok met een bijpassend (maar niet noodzakelijkerwijs bijbehorend) jasje kan bijvoorbeeld ook. Een jasje is niet noodzakelijk, maar zorgt dat het geheel zakelijker oogt. Deze combinaties passen bij een zakelijk kledingvoorschrift, maar ogen toch vaak iets minder formeel dan een broekpak of een mantelpak. Zorg in ieder geval voor weloverwogen combinaties en vermijdt teksten of afbeeldingen op de kledingstukken. Dan zijn er bij de vrouwen nog de accessoires, make-up en het haar. Het haar kan los of strak naar achteren worden gedragen. Houdt bij de accessoires en make-up in het achterhoofd: overdaad schaadt. Gebruik make-up wel, maar doe het met mate.

In Italië is het bijna onmogelijk ‘overdressed’ te zijn. Een goed pak is enorm belangrijk en een horloge en manchetknopen zijn meer dan een eenvoudig accessoire. In tegenstelling tot Italianen geven Ieren niet zoveel om kledingvoorschriften. Hier is het belangrijk om goed op te passen dat de kleding niet ‘overdressed’ is. Op Engelse middelbare scholen worden ook stropdassen gedragen. Verschillende patronen, vaak strepen, geven verschillende scholen en verschillende jaren aan. Daarom kun je in Engeland beter geen gestreepte das dragen. Al met al verschilt het van bedrijf tot bedrijf en van gelegenheid tot gelegenheid hoe een zakelijk kledingvoorschrift ingevuld wordt. Niet iedere zakelijke outfit past bij elke gelegenheid. Ga in ieder geval altijd goed gekleed, want bij gelegenheden met een dergelijk kledingvoorschrift ben je je eigen visitekaartje. [AT]

Algemeen Niet onbelangrijk is dat er tussen verschillende landen ook verschillen bestaan. Zo lopen de schuine strepen op stropdassen in Europa meestal van linksonder naar rechtsboven. In de Verenigde Staten daarentegen lopen de strepen van rechtsonder naar linksboven. In Japan is het gebruikelijk om de schoenen uit te trekken in restaurants. Daarom is het belangrijk om goed op de kousen te letten.

33

DE BASIS VOOR EEN ‘SOEPELE’ S TA R T

TITEL

VERSLAG MAK-KAMP & TIK-WEEK

INTERVIEW

Het MAK-kamp wordt u gebracht door Jasper van den Brandt, lid van de pira(tris)tengroep. Maandagochtend

De TIK-week wordt hier beschreven door Frans Wernekinck. De eerste dag van de TIK-week heeft hij

6 augustus, erg vroeg. Het begin van een nieuwe start.

helaas moeten missen, dus voor hem geen interessante rondleiding over de campus en geen TIK-dans en openingsfeest.

Alle deelnemers aan het tweede MAK-kamp werden om half negen verwacht op het Centraal Station in Eindhoven. Na het afgeven van de bagage, kon het eindelijk beginnen. We werden ingedeeld in onze mentorgroepen en hadden een eerste kennismaking met vijftien studiegenoten en onze mentormama’s. Nadat we onze schitterende piratenpakken aangepast hadden gekregen, was het tijd om namen te leren. Ook onze yell op de melodie van Piet Piraat werd er even ingeramd, want bij echte pira(tris)ten hoort natuurlijk wel een goed strijdlied. In het begin was het even spannend en lastig, maar er heerste snel een ontspannen sfeer. Een van de eerste Naam: opdrachten die we van onze mama’s kregen, was Jasper van den Brandt om zoveel mogelijk vlaggen van andere groepen te stelen. Dit zou namelijk punten opleveren in de mentorgroep-van-het-jaar-verkiezing. Als brave Startjaar studie: kindjes gaven wij daar natuurlijk graag gehoor 2007 aan en binnen tien minuten hadden wij onze eerste vlag al binnen. Het was ondertussen tijd om enkele spellen op het terrein van de TU te gaan doen. Dit zou niet de laatste keer zijn dat we vies zouden worden. Skippyballen in een regen van Danoontjes is niet echt fris. Na de spellen was het tijd voor de lunch en een rustige kanotocht. Erg rustig bleek hij echter niet te zijn, omdat een aantal mensen het leuk vond zoveel mogelijk kano’s om te gooien. Na de kanotocht werden we pas echt smerig. Tijdens de survival moesten we lekker door sloten en modderpoelen dansen en worstelen. Onze enthousiaste mama’s Loes en Brenda haalden nog wat extra punten voor onze groep binnen door een potje modderworstelen van een van de MAK’ers te winnen. Na een lekkere douche op de Buitenjan begon het feest. Het begon met een koppelshow, waarbij uit elke groep een koppel naar voren moest komen om enkele opdrachten te doen. Tijdens het feest zijn we een van onze medepiraten kwijtgeraakt. Hij wilde eerder gaan slapen, maar door het aantal biertjes dat hij ophad, was zijn zicht niet helder meer. Op weg van de feestzaal naar de slaapzaal botste hij nog even frontaal op een boom,

34

waardoor hij de volgende ochtend onderwerp van gesprek was. Die ochtend kwam al erg vroeg, want rond half acht stonden de MAK’ers al aan onze bedjes om ons met een fijne zoemer wakker te maken. Na het ontbijt was het tijd voor meer spelletjes om elkaar beter te leren kennen. Zelfs de survival van de vorige dag stelde niets voor in vergelijking met de staat van smerigheid die we vandaag zouden gaan bereiken. Spellen als geblinddoekt vla voeren aan je achterbuurman en dirty twister, waarin de welbekende stippen vervangen waren door bakken Brintapap, eieren en andere smakelijke mengsels. Deze avond stond er een playbackshow op het programma, waarin ons groepje belast was met de taak om een imitatie van Jan Smits Boom Boom Baillando ten gehore te brengen. En wie zou dat beter kunnen dan onze eigen Tarzan? Na een succesvolle imitatie was het tijd voor het afsluitende feest.

Halverwege de avond was de bekendmaking van de mentorgroep van het jaar. Ook al kregen we deze avond dus niet wat we verdienden, we werden derde, als groep waren we het over één ding allemaal eens: wij waren de leukste groep van het kamp. De volgende ochtend werden we weer bruut gewekt en na het ontbijt was het alweer tijd om te gaan. Vanaf station Eindhoven vertrok iedereen naar huis en begon het vooruitkijken naar de TIK-week.


Mijn TIK-week begon pas op dinsdag, maar dat maakte de pret er niet minder op. De hypnoseshow schijnt echt fantastisch te zijn geweest, ook al kwam ik te laat. Ik heb er helaas niets van meegekregen. Zodra ik eenmaal mijn groepje gevonden had, gingen we naar de kraampjes toe. Op de informatiemarkt kon je informatie krijgen over verschillende soorten verenigingen, banken, sporten, en nog veel meer. Maar vooral de gratis dingen waren daar super! Ik ben dan ook meer naar de kraampjes gegaan waar ze leuke dingen hadden, dan dat ik echt ging kijken naar wat ze aanboden. Maar gezellig was het zeker. Die avond gingen we eten bij TSV Plato, waar er nogal wat bier geadt werd. Zeker iets om gedaan te moeten hebben, maar lekker was anders. Daar hebben we Chinees gegeten. Nadat we ons deze heerlijke maaltijd hadden laten smaken, zijn we naar café Miller Time gegaan. Daar gingen we met wat nog over was van ons groepje shotjes drinken, waardoor de stemming er nog meer in zat. Die avond zouden we teruggaan naar Plato, want Laidback Luke draaide daar. Veel mensen wilden hem graag zien. De nieuwe sociëteit van Plato zat echter vol en daarom gingen we terug naar café Miller. We hebben hier echt een prima avond gehad. De volgende ochtend, woensdag, gingen we ontbijten bij Brandpunt. Dit was erg gezellig, mede dankzij de bierestafettes. Die middag waren er de spelletjes in het Leijpark, wat ook echt weer top was. Natuurlijk drijfnat geworden, maar dat hoort er ook gewoon bij! Die avond zijn we naar TSR Vidar gegaan. Hier hebben we geroeid en lasagne gegeten. Een leuke vereniging en roeien is ook leuk, alleen ligt de sociëteit ontzettend ver van de stad. Na het eten zijn we weer teruggegaan naar de stad. De nacht van Pendragon hebben we overgeslagen. Dus gingen we weer naar onze stamkroeg Miller, waar


we heel wat shotjes hebben gedronken. Om een uurtje of elf zijn we echter toch weer teruggefietst naar Vidar, omdat we hoorden dat daar echt een goed feest was. We zijn daar tot in de vroege uurtjes gebleven en op de terugweg helemaal natgeregend. Maar je moet er wat voor over hebben! Donderdag was eigenlijk echt een topdag. ’s Ochtends hadden we een ‘shoarma-ontbijt’ bij café Brandpunt. Er gaat echt niets boven een lekker broodje shoarma met veel knoflooksaus in de vroege morgen. Na dit overheerlijke maal zijn we toch maar richting universiteit gegaan, waar we een cabaretshow hebben gezien. Het was een goede cabaretier, hij was erg grappig. Nadat hij de stemming er goed in had gebracht, zijn we naar de wereldberoemde TIK-biercantus gegaan. Keihard liedjes zingen en veel bier drinken zijn twee goede ingrediënten voor een leuk feestje. Ik had nog nooit zoiets meegemaakt en had het echt goed naar mijn zin. Nadat we allemaal geen stem meer over hadden en het nodige bier gedronken hadden, gingen we naar de bierestafette van T.S.C. St. Olof. Zeker gezellig, alleen niet heel verstandig na de biercantus. Vervolgens gingen we erg lekker eten in de stad voordat de welbekende kroegentocht begon. Een waar spektakel! Maar na verloop van tijd zijn we toch naar Olof gegaan, waar we tot in de vroege uurtjes gedanst hebben. Nadat we de volgende ochtend weer hadden ontbeten, gingen we lekker de hele dag in het zwembad dobberen. Even lekker bijkomen van de drukke week. ’s Avonds hebben we pizza gegeten bij Olof. Ik vond het jammer dat er geen pizzagevecht werd gehouden, maar je kunt niet alles hebben. Die avond zijn we helemaal uit ons dak gegaan op Addie en de Partysquad! Dat was zeker een top feest, maar helaas was het alweer het laatste van TIK-week 2007. Maar niet voordat we nog één keer los gingen bij de afterparty van Vidar natuurlijk. Dit was echt een goede afsluiter van een superweek. Ik vond het zeker een geslaagde introductie!

Naam: Frans Wernekinck Startjaar Studie: 2007 Feit: Informatie

35

MIRROR W E T E N S C H A P P E L I J K A R T I K E L C E N T E R D ATA

Hoewel het in de nabije toekomst te verwachten lerarentekort in het primair onderwijs (PO), voortgezet onderwijs (VO) en de beroeps- en volwassenen educatie (BVE) niets nieuws is, staat dit onderwerp vrij plotseling midden in de belangstelling van de media. Dit laatste hangt nauw samen met de presentatie van het rapport van de Commissie Leraren onder voorzitterschap van Rinnooy Kan. In dit rapport wordt onder meer gepleit voor een betere beloning voor leraren om het kwantitatieve lerarentekort terug te dringen. De te verwachten tekorten zijn gebaseerd op ramingen voor de arbeidsmarkt van onderwijspersoneel tot 2015, die in opdracht van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap uitgevoerd zijn door CentERdata, in samenwerking met Ecorys en QDelft. In dat kader is in een eerder stadium door (destijds) CentER

de opleiding tot leraar afgerond heeft, is, met uitzondering van diegenen die na 1993 nimmer het beroep van leerkracht uitgeoefend hebben , de omvang van de beroepsgroep bekend. Aldus kan elk individu in principe gevolgd worden en kan met het potentiële aanbod (de zogenaamde stille reserve) rekening worden gehouden. Op deze wijze hebben we (afgezien van de hierna te bespreken zij-instroom) een gesloten systeem. Dit is weergegeven in Figuur 1.

Naam : Peter Fontein

Applied Research een microsimulatiemodel ontwikkeld, genaamd MIRROR (MIcrosimulatie Rekenmodel Regionale Onderwijs Ramingen). Hier bezien we het MIRROR model, gaan kort in op de data en de schattingen en bezien als illustratie van de resultaten de ontwikkeling van de vacaturegraad in het voortgezet onderwijs. Het model MIRROR maakt gebruik van het gegeven dat de onderwijsarbeidsmarkten voor PO,VO en in mindere mate het BVE een relatief gesloten segment van de arbeidsmarkt betreft. Voor PO en VO is er min of meer sprake van een gereguleerde arbeidsmarkt. Er gelden bijvoorbeeld duidelijk omschreven bevoegdheidseisen. Daardoor is duidelijk wie wel en wie niet in het onderwijs mag werken. Aangezien in ieder geval vanaf 1994 bekend is wie sindsdien in het onderwijs gewerkt heeft danwel

36

Figuur 1: De ‘boekhouding’ in het MIRROR-model De toekomstige situatie op de onderwijsarbeidsmarkt wordt bepaald door de vraag naar en het aanbod van leerkrachten. Deze beide begrippen staan dan ook centraal in de figuur. De verhouding tussen beide bepaalt in hoeverre er sprake is van vervulde en onvervulde vraag (vacatures). Vraag naar nieuwe leraren De vraag naar nieuwe leerkrachten wordt in hoofdzaak bepaald door veranderingen in leerlingenaantallen, veranderingen in de leraar-leerlingenratio en veranderingen in de aanstellingsomvang van zittende leerkrachten.


Leerlingenaantallen hangen uiteraard samen met demografische ontwikkelingen. De leraar-leerlingenratio wordt onder meer beïnvloed door ontwikkelingen in de omvang van de groepsgrootte en de organisatie van het werk binnen een school. Veranderingen in de omvang van de groepsgrootte hebben een aantal jaren geleden een grote invloed gehad op de behoefte aan nieuwe leerkrachten in het basisonderwijs. Hier speelt niet alleen het aantal leerlingen een rol, maar ook (veranderingen in) het leerlingengewicht. Wat betreft de organisatie van het werk kan men denken aan de introductie van functiedifferentiatie. Op deze wijze kan bijvoorbeeld de behoefte aan nieuwe leerkrachten gedeeltelijk ingevuld worden door gebruik te maken van onderwijs- of klassenassistenten. Wat betreft de veranderingen in de aanstellingsomvang gaat het om: (1) Uitstroom: leraren die het onderwijs verlaten, opgesplitst naar overlijden, ontslag, arbeidsongeschiktheid, vervroegde uittreding, pensionering, einde lio-overeenkomst (zie onder aanbod van nieuwe leraren) en uitstroom naar de stille reserve (personen met een onderwijsbevoegdheid, die het onderwijs verlaten om een andere reden dan eerder genoemd). (2) Functiewijziging: leraren die manager worden. (3) Zittende leraren die minder gaan werken (verandering in de taakomvang van betreffende leraren, inclusief gebruikmaking van de bapo ). Het aanbod van nieuwe leraren Het aanbod van nieuwe leraren is een combinatie van diverse bronnen van waaruit nieuw personeel gerekruteerd kan worden: ; Lerarenopleiding: het opleiden van jongeren tot leraar is traditioneel de belangrijkste bron om te voorzien in de behoefte aan nieuwe leraren. Tegenwoordig kan een student het vierde opleidingsjaar volgen op basis van een leerarbeidsovereenkomst bij een school. Deze leraar in opleiding (lio) kan daarmee een


deel van de taak van de leraar overnemen en op deze wijze eventuele problemen in de personeelsvoorziening verlichten. ; Stille reserve: dit zijn de personen met een onderwijsbevoegdheid, die niet (meer) in het onderwijs werkzaam zijn, inclusief werkloze ex-leraren. ; Zij-instroom: sinds 2000 biedt de Interimwet zij-instroom aan hbo- of wo-opgeleiden de mogelijkheid om zich via een andere route dan de reguliere lerarenopleiding te kwalificeren voor

een nieuwe aanstelling of taakuitbreiding elders. 2. Uitbreiding of verkleining van een aanstelling. 3. Een additionele aanstelling zonder dat er een aanstelling verloren is gegaan.

het lerarenberoep. Door middel van een assessment wordt de geschiktheid van de kandidaat vastgesteld. Na twee jaar werken (voor de klas) in combinatie met een op maat gesneden lerarenopleiding, kunnen zij hun onderwijsbevoegdheid halen.

Figuur 2: Doorstroom versus uitstroom

; Functiewijzigingen: onderwijs ondersteunend personeel dat leerkracht wordt en managers die (weer) leraar worden. ; Vergroting taakomvang zittende leraren: op deze wijze wordt gebruik gemaakt wordt van het bestaande arbeidspotentieel. Aanpassingen in de taakomvang van leraren (zonder dat er sprake is van volledige uitstroom), doorstroom genoemd, is één van de meest complexe onderdelen van het model. Dit heeft voornamelijk te maken met het feit dat personen meerdere taken kunnen vervullen. In de doorstroom worden drie hoofdcategorieën onderscheiden: 1. Het verloren gaan van een bestaande aanstelling in combinatie met

Merk op bij (1) dat het verloren gaan van een bestaande aanstelling waarbij geen sprake is van een combinatie met een nieuwe aanstelling of taakuitbreiding elders tot de uitstroom wordt gerekend. Dit is verduidelijkt in Figuur 2.

Naast deze stromen wordt in het model ook rekening gehouden met ziekteverzuim, zwangerschapsen bevallingsverlof, ouderschapsverlof, overig verlof en vervanging daarvan. Regionale verdeling Bij het een en ander speelt ook de regionale component een rol. Naast regionale verschillen in de vraagontwikkeling (die via de regionale bevolkingsprognose in beeld komen) speelt dit bij uitstroom, instroom en doorstroom. Hiermee wordt rekening gehouden door de opname van regiospecifieke variabelen (die tevens verschillen in conjuncturele ontwikkelingen in beeld brengen). Daarnaast spelen aannames rond de verdeling van de instroom van afgestudeerden en de regio waar een instromer vanuit de stille reserve, respectievelijk een leraar, gaat werken wanneer hij of zij van school verandert.

37

De regionale verdeling van de instroom in het onderwijs vanuit de opleiding is gebaseerd op: ; het aantal personen dat landelijk afstudeert maal een regiospecifieke parameter en ; de benodigde instroom in regio x maal een landelijke parameter. Het model verdeelt dus regionaal, waarbij expliciet rekening wordt gehouden met de vraag in een regio. De schattingen zijn gebaseerd op het recente verleden. De betrekkingsomvang van instroom is zodanig gemodelleerd dat rekening wordt gehouden met de omvang van de regionaal benodigde instroom. Gegeven dat men instroomt, is de kans om met een full-time baan in te stromen afhankelijk van de benodigde (regionale) instroom. De regionale mobiliteit van baanwisselaars en personen uit de stille reserve is gebaseerd op mobiliteit in het verleden. In het algemeen lijkt er sprake van een lichte emigratie vanuit de steden, uitgezonderd Utrecht. Loonkosten Op basis van de inschaling aan het begin van het schooljaar wordt bepaald of er gedurende dat schooljaar dan wel aan het einde ervan veranderingen in inschaling (schaal en periodiek) plaatsvinden en op welke toeslagen men (eventueel) recht heeft en welke premies betaald dienen te worden. Denk hierbij aan de eindejaarsuitkering, uitlooptoeslag, bindingstoelage, sociale zekerheidspremies (zowel werknemers- als werkgeversbijdragen), inkomstenbelasting, pensioenpremies, bijdragen van de werkgever aan het vervangingsfonds etcetera. Inschaling van nieuwe leraren vindt plaats op basis van leeftijd. Aldus is het mogelijk zowel netto lonen als loonkosten op individueel niveau te bepalen. Data en schattingen Voor het bepalen van het arbeidsmarktgedrag wordt gebruik gemaakt van de gegevens uit de Basisregistratie Personeel (BRP) van Centrale Financiën Instellingen (CFI),

38

een onderdeel van het Ministerie van OCW. Verder vindt koppeling plaats naar gegevens van het Algemeen Burgerlijk Pensioenfonds (ABP). In de BRP zitten gegevens omtrent (bijna) alle personen werkzaam in PO, VO en BVE. Het gaat dan om zaken als aanstellingsomvang, school waarop de aanstelling betrekking heeft, leeftijd van de betreffende persoon, salarisschaal en -periodiek, toeslagen, etc. De gegevens uit de BRP zijn op hun beurt grotendeels afkomstig van CASO (salarisadministratie). Het betekent wel dat we nauwelijks gegevens hebben over huishoudkenmerken van betrokken personen. We weten alleen of de persoon samenwonend, gehuwd, verweduwd, gescheiden of een nimmer gehuwde alleenstaande is. Uit de BRP (en de gegevens van de afstudeerders aan de lerarenopleidingen) kan door het bijhouden van de stromen van jaar op jaar ook de zogeheten stille reserve worden afgeleid: degenen die in het onderwijs hebben gewerkt, maar op dit moment niet meer als zodanig werkzaam zijn. Gegevens over vacatures en ziekteverzuim zijn afkomstig van Regioplan. De vraag naar leraren wordt afgeleid uit de (landelijke) referentieraming van OCW in combinatie met de regionale bevolkingsprognose van Primos. Ramingen van afstudeerders van de relevante lerarenopleidingen zijn deels afgeleid uit de nu bekende cijfers van personen die zich al op de opleiding bevinden en voor de latere jaren met een eenvoudig model geschat. Hierbij wordt rekening gehouden met de mogelijkheid dat afgestudeerden ook kunnen kiezen voor een baan buiten het onderwijs. Op basis van (vooral) deze gegevens zijn drie beginbestanden voor het schooljaar 2006/2007 geconstrueerd. Deze bestanden hebben betrekking op personen (werkenden, afstudeerders relevante opleidingen, zij-instroom en stille reserve), scholen en taken. Deze drie bestanden worden in de tijd “gevolgd” met behulp van MIRROR. Op basis van deze gegevens worden diverse vergelijkingen geschat. Het gaat hier om eenvoudige logit-vergelijkingen

(daar waar het de kans op een bepaalde gebeurtenis betreft, bv. de kans dat men elders een nieuwe baan als leraar vindt, gegeven dat men een aanstelling (vrijwillig of onvrijwillig) is kwijt geraakt of de kans dat men een extra periodiek ontvangt) en OLS-schattingen (wanneer de omvang van een verandering aan de orde is, bv. de omvang van een nieuwe aanstelling of de verandering in taakomvang). Het betreft (vrijwel) steeds schattingen op basis van gegevens op het niveau van taken. Resultaten Op basis van het feitelijke arbeidsmarktgedrag van de onderwijswerknemers in het verleden zijn aldus kansen afgeleid voor het toekomstige gedrag van het personeel. Er wordt verondersteld dat het arbeidsmarktgedrag van het onderwijspersoneel in het recente verleden ook zal gelden voor de toekomst. Op deze manier worden de effecten van bestaand beleid op het arbeidsmarktgedrag in de raming meegenomen. Daarnaast wordt in de raming rekening gehouden met streefdoelen. Zo is aangenomen dat de daling van het ziekteverzuim doorzet tot een daling met één procentpunt ten opzichte van het niveau van 1999 is bereikt. Op basis van de diverse parameters wordt in combinatie met de beginbestanden in het prognosemodel MIRROR via microsimulatie de verwachte vraag naar werknemers in het primair onderwijs, het voortgezet onderwijs en de bve-sector en de (al of niet volledige) invulling van die vraag vooruitberekend. De prognoses hebben betrekking op de periode 2007 tot 2015. Daarbij wordt onderscheid gemaakt tussen managers, leerkrachten, onderwijsondersteunend en overig personeel. Kortom: voor iedere werknemer afzonderlijk wordt bepaald (nagebootst) of hij volgend jaar nog (in een functie) werkzaam is of bijvoorbeeld het onderwijs verlaat, bij een andere onderwijswerkgever in dienst is getreden etcetera. Voor de bovenstaande aanpak is gekozen omdat daarmee prognoses op elk gewenst niveau kunnen worden gemaakt, of het nu een (groter) schoolbestuur, regio of groep van instellingen betreft.


Dit maakt het bijvoorbeeld mogelijk dat nu ook regionale prognoses beschikbaar zijn. Uiteraard kent het model ook een aantal beperkingen. Naarmate de raming betrekking heeft op een kleinere regio, of op minder scholen, of op scholen waarvan de omvang geringer is, neemt de betrouwbaarheid van uitkomsten af. Dit neemt niet weg dat een dergelijk model - op termijn - scholen, besturen, samenwerkingsverbanden en regio’s in staat kan stellen om op hen toegesneden berekeningen te maken. Een (gebruiksvriendelijke) versie van het prognosemodel wordt gebruikt ter ondersteuning van de sector in het ontwikkelen van strategisch personeelsbeleid. Ter illustratie van de mogelijkheden van het model (zie voor diverse overzichten www. mirrorocw.nl) bezien we de ontwikkeling van het voorspelde aantal vacatures als percentage van de vraag. Figuur 3 geeft het aantal vacatures als percentage van de vraag naar leraren in het voortgezet onderwijs.

2015 met (pre)pensioen. Dit legt uiteraard een enorme druk op deze deelmarkt. In een tijd van hoogconjunctuur komt daarbij ook nog eens de verhoogde aantrekkelijkheid van de arbeidsmarkt buiten het onderwijs (meer vacatures en vaak hogere

leraren op het VO naar verwachting daalt met 10%, daar waar Utrecht geconfronteerd wordt met een stijging van de vraag met ruim 10%. Over heel Nederland bezien ligt de vraag naar leraren in 2015 op het niveau van 2006 (bijna 60.800 fte).

(start)salarissen). Dat is via een verhoogde instroom in de lerarenopleidingen en verhoogde instroom vanuit de stille reserve (die trouwens ook vergrijst) moeilijk op te vangen. In het PO is de situatie minder dramatisch, hier stijgt de vacaturegraad op termijn naar 3% (zowel in hoog- als

Figuur 4: vacaturegraad in VO in de 4 grote steden en Nederland in situatie van hoogconjunctuur 2006-2015

Figuur 3: Spanningsindicator voor leraren in het voorgezet onderwijs (VO): percentage onvervulde vraag (als aandeel van totale vraag) 2005-2015, hoogconjunctuur en laagconjunctuur Duidelijk is dat bij ongewijzigd beleid de vacaturegraad in het VO sterk zal oplopen, in het bijzonder na 2010. Afhankelijk van de conjunctuur zal de vacaturegraad dan 8% (laagconjunctuur) tot 14% (hoogconjunctuur) bedragen. Vooral de vergrijzing van de lerarenpopulatie is hier debet aan. Ongeveer een derde (!) van het lerarenbestand gaat in de periode 2006-

laagconjunctuur). Er bestaan aanmerkelijke verschillen tussen regio’s. De ontwikkeling van de vacaturegraad onder hoogconjunctuur is voor Nederland en de vier grote steden weergegeven in Figuur 4. Utrecht en Den Haag laten een hoger dan gemiddelde vacaturegraad zien, Amsterdam ligt aanvankelijk beneden het gemiddelde voor Nederland, maar bereikt ongeveer eenzelfde vacaturepercentage in 2014. Rotterdam daarentegen kent iets minder problemen. Dit wordt vooral veroorzaakt door het feit dat in Rotterdam de vraag naar


Afsluiting Uit het voorgaande zal duidelijk zijn er op korte termijn in ieder geval een enorm kwantitatief probleem ontstaat: hoe kunnen de vacatures, die bij ongewijzigd beleid zeker zullen ontstaan als gevolg van de vergrijzing van het lerarenbestand, opgevuld worden. Daarbij komt dat er ook kwalitatieve problemen zijn. We zien namelijk dat in de afgelopen jaren het aandeel instromende docenten zonder 1e of 2e graads bevoegdheid sterk gestegen is. Dat geldt met name voor de vakken Techniek, Economie, Zorg en Welzijn, Natuurkunde en Wiskunde. Het speelt echter nauwelijks bij Lichamelijke Opvoeding en Kunst en Cultuur. De Commissie Rinnooy Kan heeft diverse voorstellen geformuleerd om het tij te keren. Voor een deel hebben deze betrekking op het salaris van leraren. Deze liggen vanaf midden jaren tachtig aanzienlijk beneden het niveau dat in de markt verdiend kan worden. De commissie heeft dan ook voorstellen gedaan die het financieel gezien aantrekkelijker moeten maken om leraar te worden. Met MIRROR zijn diverse scenario’s doorgerekend, maar deze resultaten zijn op dit moment nog niet openbaar.

39

Bij Aon voel je je gewaardeerd om je eigen inbreng en probleemoplossend vermogen

HOUSING CRISIS HOT TOPIC

‘Housing market reaches nadir’, ‘Lehman Brothers closes its mortgage company’, ‘Big American credit supplier felt down’. These are just some of the headlines that appeared in the newspapers last summer. Cause is the housing crisis that affects or will affect Europe too, according to many specialists. But what exactly is the cause of this crisis in the United States and what does it imply? As of 2001, the American housing market has shown a strong boost, caused by several things. First, the 9/11 terrorist attacks threatened the world with a recession; the central bank of the US (Federal Reserve) decided to dramatically decrease the interest rate to 1%. Never had this rate been this low, meaning that mortgages became cheaper than ever. Second, the boost was related to an increase in the liquidity in the financial system, caused by injections of central banks and more available capital from Asia. However, the most important factor is the large amount of new mortgage products, released by banks and credit suppliers in the US. The income of the mortgage buyers was no longer tested, no check was preformed to see whether people are able to pay off their mortgage with their income, so called ‘no doc loans’. The ‘piggy bank loans’ became popular too; it became easier to borrow more money than the worth of the owned property. More and more mortgages with a variable interest rate or low starting interest (‘step-up loans’) became available. The biggest problem of these new mortgage products was that credibility of the buyer and the value of the underlying property were not regarded as being important any more. Clearly, this credibility is very important; every citizen has a ‘credit rating’, a number based on their payments in the past and people with a low credit rating are marked ‘subprime’. Despite of this rating, many people with a low credit rating were provided with mortgages.

Voor onze vestigingen in Amsterdam, Purmerend,

Aon Consulting is wereldwijd de op twee na grootste risico-adviseur

Rotterdam en Zwolle zoeken wij econometristen voor

op het gebied van arbeidsvoorwaarden en verleent in Nederland

functies als starter, werkstudent of stagiair.

adviesdiensten aan (beursgenoteerde) ondernemingen en pensioen-

This system did not fail for as long as the prices on the housing market kept rising. People were able to borrow more money with the increased value of their property and spent this money on consumption. Profit could be made by selling houses, and with this profit, bigger houses were bought. Houses could be sold without losing money whenever the mortgage charges could not be paid (anymore). Traders noticed this and used these opportunities to make money. Cheap houses were bought with a mortgage with a low starting interest rate, and sold before the normal interest rate was applied. This made the prices on the housing market increase, making it more interesting to buy houses, causing increasing prices again.

fondsen. De Aon Actuariële Adviesgroep biedt adviezen en praktische ondersteuning op het gebied van pensioenen. Het dienstenportfolio Heb jij de ambitie om (actuariële) vraagstukken op een ondernemende

strekt zich uit van strategische beleidsadvisering, pensioenadvies en

en creatieve manier op te lossen en je al doende het vak eigen te

administratie tot en met procesbegeleiding en tijdelijke ondersteuning

maken of wil je als startend professional, werkstudent of stagiair

bij bijvoorbeeld implementaties en detachering. Aon is thuis in alle

vast ervaring opdoen? Kijk dan op www.aon.nl (onder vacatures)

actuariële diensten. Van kostenprognoses, waarderingsberekeningen

voor meer informatie of bel Stacey René op telefoonnummer

en certificering van jaarstukken tot en met analyse van beleggings-

010 448 73 98.

resultaten.

More and more people were not able to pay their debts to the mortgage companies, something that seems obvious today, but was not obvious when it happened. A large part of the loans with a low starting interest rate reached the end of the fixed interest rate period, which meant that house owners suddenly faced an interest rate of two percentage points higher than before. Most of the mortgages are financed by Mortgage Backed Securities (MBS). These are loans of investors to banks with the mortgages as underlying product. To value investments, the stock market is often used. In case of MBS, this is done as well, on the stock market the product is compared to similar products like government bonds, corrected for the difference in credibility and the assumed probability of non-payment. This technique, in which a financial product is valued by a model, is called ‘marking to model’. After the announcement that the value of the investments of several banks was too high, feelings of doubt raised over the correctness of the valuation of MBS. The lack of payments increased to abnormal proportions and made the use of the models that had been developed for valuation, impossible. Doubt was an unwelcome factor for banks in the interbank money market: in this market, banks supply each other with short period (often large scale) loans. This way they can make sure that their need for liquidity is satisfied and superfluous liquidity can be invested for a short period of time. Obviously, trust is an important factor in this process; banks want to make sure that the loans they supply can be paid for. This trust was gone now that valuation was not correct and credibility of the banks was at stake. Because many mortgage banks were financed with short period loans and the trust of the investors in the continuation of these loans decreased dramatically, many (small) mortgage suppliers bankrupted. This leaves us with a credibility crisis: central banks have been supporting the market with full scale injections of money , interest rates have raised to record heights and financing, which was no problem six months ago, is not so easy anymore. [BH]

Because of the increasing mortgage interest rate (because the Federal Reserve kept increasing the interest rate) and the fact that a lot of houses became unavailable for a large group of people, the prices of houses stagnated. 3599ea

R 40 i s i c o m a n a g e m e n t

•

E m p l o y e e

B e n e f i t s

•

V e rNekst z e 1k - Oktober e r i n 2007 g e n


41

LEVT 2007: S U R V I VA L O F T H E F I T T E S T

STEMWIJZER VOOR ECONOMETRISTEN

HET LANDELIJKE ECONOMETRISTEN VOETBAL TOERNOOI

COLUMN

Op donderdag 20 september vond het Landelijke Econometristen Voetbal Toernooi plaats in het uiterste

Je kent ze wel: websites als www.stemwijzer.nl en www.kieskompas.nl waarop miljoenen Nederlanders rond

Zuiden van het land. En zo was er een invasie op kamp ‘Vinkenslag,’ deze keer door tweehonderd

verkiezingstijd hele vragenlijsten beantwoorden om vervolgens een stemadvies te krijgen. Dat kost veel tijd

econometristen en een stel bedrijfsvoetballers. Mijn eerste LEVT als niet-student.

en is bovendien veel te omslachtig.

Naam: Jens Cox Bedrijf: TNO

Het was voor mij uitslapen op die donderdag. M’n collega’s van een niet nader te noemen innovatief bedrijf uit Delft kwamen mij om 9.15 uur pas oppikken in Tilburg. Na een kleine omweg en twee rondjes om ‘Vinkenslag’ arriveerden we ietwat te laat op het voetbalterrein. Gelukkig lag de Duitse organisatie van dit prestigieuze evenement ook achter op schema, waardoor de twee vrouwen (Janneke en Nynke) en de zes mannen (Frank, Wouter, Rob, Jeroen, Coen en ondergetekende) van team ‘Toch Niet Onverslaanbaar’ zelfs nog tijd hadden voor de warming-up.

Helaas pisten we toch weer net naast het potje. We moesten opnieuw een, weliswaar nipte, nederlaag incasseren, ondanks het formidabele keeperswerk van stand-in Janneke.

De eerste wedstrijd speelden we tegen het Econometrisch Dispuut. Zoals verwacht gingen we slecht van start, ondanks de verdedigende stootkracht van Frank, oftewel ‘El Tanque’. Dit was een wedstrijd om snel weer te vergeten en laten we dat dus ook maar doen.

De sponsoren werden nog even bedankt, voordat de traditionele barbecue van start ging. Pardon, geen barbecue dus. Het werd een warm buffet. En wat was ik blij dat ik vooraan in de rij stond. Terwijl de laatsten nog in de rij stonden om de restjes op te peuzelen, vertrok team Toch Niet Onverslaanbaar weer richting het Westland. Het was zoals altijd weer een leuke activiteit. Op naar m’n volgende LEVT, dan hopelijk met een iets betere conditie!

Ook de tweede wedstrijd (tegen Amsterdam, dat helaas iets beter presteerde dan Ajax tegenwoordig) verloren we, mede doordat keeper Stanley Jenzo zich wilde sparen voor wedstrijd nummer drie: de clash tegen de TEV. Tijdens dit partijtje bleek maar weer hoe weinig respect de huidige generatie heeft voor oud-bestuursleden en andere senioren. We werden genadeloos afgeslacht, al wist Wouter nog een goaltje mee te pikken: 1-6. De tristjes van tegenwoordig bleken erg fanatiek, complimenten! Zelfs de vrouwelijke cheerleaders uit Tilburg dwongen respect af.

Na al deze inspanning was het tijd voor een welverdiend pilsje. Nadat wij al een paar biertjes hadden gedronken, was het tijd voor de finales. De TEV presteerde het om zowel de troostfinale als de ‘echte’ finale te winnen (en niet te zuinig). Kon ik toch nog een beetje trots zijn op de prestaties van deze dag.

Voor de eerstejaars onder ons (en voor de vele lezers die het vak Schatten en Toetsen in hun vijfde studiejaar nog steeds niet gehaald hebben) volgt nu een stukje uitleg over type 1- en type 2-fouten bij het toetsen van een hypothese. Stel er komt een uitkeringstrekker bij de keuringsarts voor een herkeuring. De arts noteert op zijn formulier: ‘nulhypothese: patiënt is arbeidsongeschikt’. Vervolgens zal de arts inspecteren of deze hypothese verworpen kan worden. Hij schijnt met een lampje in de keel van de uitkeringstrekker, slaat met een hamertje op zijn knie enzovoort. Wanneer er niet genoeg kwaaltjes worden gevonden dan wordt de nulhypothese verworpen: de patiënt is een aansteller en de uitkering wordt ingetrokken. Welnu, er worden natuurlijk altijd fouten gemaakt bij deze procedure. Wanneer we iets preciezer kijken, dan zijn er twee type fouten die gemaakt kunnen worden. De type 1 fout wordt gemaakt wanneer de uitkeringstrekker arbeidsongeschikt is terwijl de dokter onterecht verklaart dat hij een aansteller is. De nulhypothese wordt in dat geval onterecht verworpen. De type 2 fout wordt gemaakt wanneer de uitkeringstrekker een aansteller is en hij de keuringsarts kan wijsmaken dat hij arbeidsongeschikt is. De arts faalt in dit geval om de nulhypothese te verwerpen. Rechtse politici vinden vooral type 2 fouten vervelend. Ze vinden het moeilijk te verkroppen dat er allerlei aanstellers een uitkering krijgen waarvoor de belastingbetalende hardwerkende Nederlander moet betalen. Linkse politici aan de andere kant vinden vooral type 1 fouten bijzonder ernstig: die arme stakker die arbeidsongeschikt is verliest onterecht zijn uitkering, dat is toch wel zielig.

Onze scout Nynke was het tijdens het toernooi al opgevallen dat onze vierde en later gebleken laatste tegenstander, een stuk zwakker was dan de andere. Enkele momenten van onoplettendheid bij onze keeper leidden echter tot een bliksemstart van de Maastrichtenaren: binnen drie minuten keken we al tegen een 0-2 achterstand aan. Reden om een tactische wissel door te voeren: de keeper mocht het in de aanval gaan proberen. Dit leek meteen resultaat te hebben, want er werd al snel een eigen doelpunt van Vectum afgedwongen.

42

Onlangs legde professor Bas Werker me tijdens een lunch uit dat zo’n beetje alle politieke beslissingen zijn te herleiden tot een afweging tussen type 1en type 2-fouten bij het toetsen van hypothesen. Interessante materie die ik natuurlijk graag met jullie wil delen.



En zo bestaat de politiek uit allerlei nulhypotheses waarbij toetsingsfouten gemaakt worden: ‘de asielzoeker vertelt de waarheid’, ‘de gevangene in Guantanamo Bay is onschuldig’, ‘Saddam Hoessein heeft geen massavernietigingswapens’, ‘de pedofiel zal niet in herhaling vallen’, ‘er zitten korenwolven op het industrieterrein’ etcetera. Dus vergeet alle mooie verhaaltjes van politici over principes, normen, waarden, sterke schouders, zware lasten, nivellering, koopkrachtplaatjes, de middenklasse, de ‘hardwerkende Nederlander’ enzovoort. Gebruik gewoon het onderstaande schema bij de volgende verkiezingen (met dank aan Gerwald van Gulick voor enkele suggesties):

Stemwijzer voor econometristen Vind je type 1-fouten erger dan type 2-fouten? ; Stem PvdA Vind je type 2-fouten erger dan type 1-fouten? ; Stem VVD Vind je type 1-fouten onacceptabel? ; Stem SP Vind je type 2-fouten onacceptabel? ; Stem Rita Vind je type 2-fouten alleen erg bij allochtonen? ; Stem Wilders Vind je type 2-fouten alleen erg bij homo’s en bij ondraaglijke pijn en uitzichtloos lijden? ; Stem Christen Unie Vind je type 1-fouten erger dan type 2-fouten en ben je wel eens in de natuur? ; Stem Groen Links Vind je type 1-fouten ongeveer net zo erg als type 2-fouten? ; Stem CDA Vind je elke afweging tussen type 1- en type 2fouten acceptabel? ; Stem D66 Interesseert het je niet wat type 1- en type 2-fouten zijn, want alles is de wil van God? ; Stem SGP

Naam: Roel Mehlkopf Feit: Informatie Feit: Informatie

43

C O N S U LTA N T M E T L I E F D E V O O R WETENSCHAP BEDRIJFSINTERVIEW TOWERS PERRIN

“Ik leef van dag tot dag, maar ik heb het goed naar mijn zin bij Towers Perrin. Als de dagen zich zo blijven opvolgen als ze nu doen zie ik me hier nog wel eindigen als Principal.” Met deze woorden sluit Eric Mathijssen het interview met de Nekst-redactie af. Deze pittige uitspraak vraagt om opheldering.

Naam: Eric Mathijssen Leeftijd: 37 jaar Afdeling: ALM Functie: Senior Consultant

Eric Mathijssen is een 37-jarige senior consultant bij Towers Perrin en tevens manager van de ALM-afdeling. Zijn van oorsprong Amerikaanse werkgever is tegenwoordig over de hele wereld te vinden. In Europa heeft Towers Perrin kantoren in Londen, Frankfurt, Milaan, Madrid, Parijs en in nog een aantal andere steden een samenwerkingsverband met een lokale consultancy. Overal zijn ze werkzaam in een of meerdere lines of business van Towers Perrin, te weten: HR-services, Tillinghast en Reinsurance. De eerste twee zijn ook in Nederland terug te vinden. De naam Tillinghast roept meteen vragen op. “Tillinghast is een sterke merknaam voor de tak van Towers Perrin die advies geeft aan verzekeraars,” weet Eric ons duidelijk te maken. HR-services is over het algemeen meer bekend onder studenten. En de afdeling waar Eric werkzaam is, Retirement, valt ook onder deze line of business. Omdat we toch wel benieuwd zijn wat een ALMmanager zoal doet de hele dag, vragen wij hem naar zijn dagplanning. “Na allereerst te hebben uitgeslapen na een intensief congres gisteren, heb ik gesproken met mijn manager en een ALM-studie op het gebied van International Accounting gereviewed.” Reviewen gebeurt vaak bij Towers Perrin. Natuurlijk door de technici op het inhoudelijke gedeelte, maar ook door consultants om te controleren op klantgerichtheid. Beiden dienen hetzelfde doel: een goede langetermijnrelatie met de klant. “Towers Perrin wil gezien worden als ‘trusted advisor’,” aldus Eric. Deze status wil men over de hele wereld verkrijgen en dan ook behouden. Omdat klanten vaak internationale organisaties zijn, geldt dit voor Towers Perrin-medewerkers over de hele wereld. Binnen dit adviesbureau zijn er af en toe ook mogelijkheden om in het buitenland te werken, voor een kortere of voor een langere periode. Ieder land heeft haar eigen pensioenwetten, maar inflatie- en ALM-modellen kunnen in ieder land toegepast worden.

44

ALM-modellen worden gebouwd onder toezicht van econometrist Eric. Op zijn afdeling werken ze vooral aan projecten van ongeveer drie maanden. Dat projectmatig werken bevalt hem wel: “Ieder project is anders. Je hebt aan de ene kant te maken met nieuwe mensen binnen Towers Perrin en aan de andere kant met nieuwe klanten.” Het vakgebied ALM vindt hij sowieso erg interessant. Het is heel erg nieuw en divers, omdat er klanten zijn die willen begrjipen hoe hun verplichtingen op lange termijn er uit kunnen zien. Anderen vragen een studie naar de beleggingenkant op lange termijn.

is vaak niet eenvoudig. Een consultant voor een adviesbureau op pensioenbeleid wordt namelijk geacht om de klant stap voor stap naar de allerbeste oplossing te leiden, zodat deze begrijpt hoe het pensioenfonds van zijn of haar bedrijf in elkaar zit. “Uiteindelijk kom je dan uit bij de optimale oplossing voor dat bedrijf, maar het kan voor je gevoel een eeuwigheid duren voordat de laatste stap genomen is,” schetst Eric als echte trist. “Je wilt het beste voor de klant, maar als dat niet geleidelijk gebracht wordt, kan dat averechts werken

Veel technieken en theorie uit zijn studie kwamen hierin toegepast terug. Eric licht toe: “Ik vond de wetenschap niet concreet genoeg. De toepassingen van de wetenschap zijn vaak veel mooier.”

Natuurlijk moet ook niet vergeten worden dat studenten toentertijd langer studiefinanciering kregen. Statistiek was zijn grote passie, hij volgde dus ook alle statistiekvakken die gegeven werden en was hier ook goed in. Zijn kwaliteiten op het gebied van statistiek

Na drie leuke jaren kreeg hij in 2000 de kans van Towers Perrin aangeboden om bij hen hetzelfde ALM-werk te komen doen maar met meer verantwoordelijkheden en een klantcontact. Hij had vanaf het begin te maken met beide zijden van de ALM-medaille: de verplichtingenkant en

“ K a nse n z i e n, k anse n c reë ren e n k anse n gr i j p e n! ”

Het hoofdkantoor van Towers Perrin te Rotterdam

en dan ben je nog verder van huis.” De meeste econometristen binnen Towers Perrin groeien na enkele jaren kwantitatief bezig te zijn geweest door naar een minder kwantitatieve functie en ontwikkelen zich op een breder vlak. Ook binnenTowers Perrin geldt dat hoe ‘hoger’ je komt, hoe minder kwantitatief je bezig bent. Je hoofdtaak is dan voornamelijk het ontdekken van de relevante vraagstelling en het duidelijk verklaren van econometrische modellen aan klanten. Toch heeft ieder persoon een eigen carrièreverloop, dat grotendeels zelf bepaald kan worden. “Binnen Towers moet je kansen zien, kansen creëren en kansen grijpen!”

Dat vindt Eric misschien nog wel het allerleukste aan zijn ALM-afdeling, de diversiteit aan mensen en werkvlakken. Hij heeft dagelijks te maken met actuarissen, maar ook met consultants, juristen en natuurlijk met econometristen. “Econometristen denken veel modelmatiger en hebben veel kennis van economisch-mathematische wetten. Actuarissen daarentegen weten juist meer van juridische aspecten, pensioenadministraties en hebben een betere basiskennis over pensioenen,” vindt Eric. Als senior consultant mist hij het modelleren toch af en toe. Zijn werkzaamheden bestaan tegenwoordig vooral uit het contact met klanten en de ontwikkeling van zijn groep. En dat

Het carrièrepad van Eric begon net als dat van de meeste lezers in Tilburg. Nadat hij eerst de MAVO, toen de HAVO en vervolgens het VWO afrondde, raadde zijn decaan hem aan om Econometrie te gaan studeren. In 1988 begon hij vol goede moed aan de studie Econometrie & OR aan de KUB. Hij woonde op kamers in Etten-Leur en werd nauwelijks verleid door het studentenleven dat zich afspeelde in Tilburg. Dus wist hij binnen een jaar zijn propedeuse te halen. De volgende drie jaren van de studie verspreidde hij enigszins bewust over zes jaar.


“Ik ben actief geweest bij de TEV in de Evenementencommissie (huidige SBF red.) en heb een jaar gestoken in de organisatie van een cultureel festival,” verklaart Eric zijn ruime studietijd.


bleven niet onopgemerkt bij het departement. Allereerst werd hij ingezet als studentassistent bij een statistiekvak voor een andere studie. Toen dat goed ging, vroeg Prof.dr. van der Genugten hem in zijn vierde jaar om samen met hem een onderzoek te doen naar de optimale strategie bij blackjack. Hier schreef Eric dan ook zijn scriptie over. Nadat hij ook nog meegewerkt had aan een ander artikel, studeerde Eric af op een statistisch onderzoek. Na zijn afstuderen had Eric nog geen zin om het bedrijfsleven in te gaan, dus een baan in de wetenschap was het logische vervolg. Hij kwam terecht als assistent in opleiding (AiO) bij de Universiteit van Maastricht. Bij het departement Methodologie en statistiek aan de faculteit Gezondheidswetenschappen mocht hij zijn ‘passie’ vol overgave uitoefenen. Na één jaar bleek dit toch niet te zijn wat hij wilde. Omdat hij zich tijdens zijn studietijd weinig georiënteerd had op bedrijven nam hij eenvoudigweg de krant om op zoek te gaan naar zijn toekomstige werkgever. De advertentie van Mercer sprak hem erg aan en daar besloot hij te solliciteren naar de functie van ALM-consultant. Dit werk sprak hem vanaf het begin enorm aan.

de bezittingenkant. De eerstgenoemde zijde met de bijkomstige werkzaamheden geniet Erics voorkeur. Daar heeft hij ook veel contact met actuarissen. Op de vraag of dit een stoffig beroep is, antwoordt hij ontkennend: “Bij Towers Perrin komen bijna geen stoffige actuarissen voor, omdat je veel klantcontact hebt. Binnen de hele consultancywereld kom je niet veel stoffige mensen tegen.” Inmiddels werkt hij al zeven jaar met plezier bij Towers Perrin. Zijn vrije tijd vult hij op verschillende manieren in. Hoewel hij vroeger wedstrijden zwom en actief squashte, verbrandt Eric tegenwoordig zijn calorieën in een ‘fitnessfamilyclub’. Daarnaast speelt hij al een tijdje piano en heeft zijn vrouw hem onder lichte dwang meegenomen naar salsales. “En natuurlijk houd ik zoveel mogelijk tijd over voor mijn twee kinderen.” Als we nog even verder praten over zijn toekomst komen we nog terug op zijn liefde voor statistiek en de wetenschap waarna ons en alle lezers een wijze raad wordt gegeven: “Probeer zoveel mogelijk analytische vaardigheden tijdens je studententijd op te doen, de rest leer je later wel!” [BH]

45

PGGM beschikt over zestig miljard euro aan pensioenreserves. Om dat vermogen zo goed

B O O K O F FA C E S

mogelijk te beheren hebben we veel specialisten in dienst. Op het gebied van ALM neemt

Consultancy of PGGM?

COMMISSIEPROFIEL

Het is begin augustus, slecht weer en met vier man sterk hebben we het eerste overleg over de ledenbundel. Binnen vijf minuten zijn we het eens over het thema van dit jaar: ‘Mario’! De rest van het overleg zijn we bezig met discussiëren over de uitvoering van het thema, want een fenomeen als Mario moet natuurlijk de klasse

beleid aan de wettelijke kaders. We houden ook de houdbaarheid van het Nederlandse pensioenstelsel nauwlettend in de gaten. Brengen in kaart hoe PGGM daar het slimst

Guido heeft geen verstand van Indesign, het programma waar het boekje in ontworpen wordt en moet eerst uitvogelen hoe onze expert Ramon het bestand heeft gemaakt. Met hulp van verschillende tristen is het allemaal niet zo moeilijk als gedacht en kan er verder gegaan worden met de lay-out. Manon en Mark zijn bijna de gehele tijd bezig met het op orde maken van de ledendatabase. Het nieuwe database-systeem op internet heeft dit proces niet echt versneld. Ook de wissel van het bestuur heeft voor de nodige vertraging gezorgd. Vanaf het moment dat Ramon weg is, loopt het allemaal een beetje stroef en dat moet ook de reden zijn dat het ontwerp meerdere malen verandert. De uiteindelijke versie is een ‘walk-through’ van een aantal Super Mario levels. Elk jaar van instroom heeft zijn eigen level en begint met het bekende kasteeltje. Nu het ontwerp eindelijk klaar is, kan het plaatsen van de foto’s beginnen! Iets wat veel tijd kost en volgens sommigen ‘intellectueel minder uitdagend werk’ is. We hebben er met wisselende gevoelens aan gewerkt maar uiteindelijk zijn we blij met het resultaat.

snijvlak van zakelijk en maatschappelijk belang. Daar kunnen we jouw hulp goed bij gebruiken. Kijk op www.pggm.nl/werkenbij

Jan Peter de Bruijn, Investments PGGM

Na ongeveer een week hebben we een aantal plaatjes voor het Book of Faces. Zo kan Ramon aan de slag met de lay-out van het boekje. Ook gaat Guido aan de slag met de voorpagina en binnen een aantal dagen begint de lay-out vorm te krijgen. Helaas is dit ook het moment waarop Ramon het koude Nederland verruilt voor het warme Spanje. Omdat we nog maar met drie man over zijn, een priemgetal, komen er problemen.

zicht op de grote geldstromen en toetsen ons

op kan inspelen. Dat alles doen we op het

krijgen die het verdient. We hopen daarom ook dat de ledenbundel erg gewaardeerd wordt. De commissie van de ledenbundel bestaat dit jaar uit vier personen en dat is mooi, want ik heb een hekel aan priemgetallen: Manon van het huidige bestuur, Mark van het oude bestuur, Ramon en Guido. Inmiddels is het eind augustus en nog steeds hebben we alleen een mooi idee. We lopen tegen het probleem aan dat plaatjes van Super Mario, voor de Super Nintendo, redelijk schaars zijn. Maar Ramon heeft de oplossing en zorgt ervoor dat we Mario kunnen spelen op een van de TEV-computers! Dit is erg leuk voor het bestuur en eigenlijk voor alle besturen van de verdieping, zodat de TEV-kamer af en toe verandert in een echte gaming-room.

PGGM een koppositie in. We hebben goed

Junior Actuarieel Medewerker 36 uur. Bruto jaarsalaris min. `33.031,tot max. ` 52.047,-

Stagiair Actuariaat & ALM

Van links naar rechts: Ramon van Schaik, Mark Timmermans, Guido Hendrikx (schrijver) en Manon Geertsen

46


WIETZAKJES EN VREEMDE TEKENINGEN OP KAMERS

Deze keer is de Nekst-redactie op kamers bij Dieuwertje Verdouw. Deze eerstejaars woont al ruim een maand op kamers en voelt zich al helemaal thuis: “Hier maken ze al net zo’n zooi.”

Naam: Dieuwertje Verdouw Startjaar studie: 2007 Oppervlakte kamer: 10 m 2 Prijs: Euro 230,Huisgenoten: 6 Adres: Gasthuisring 17

48

Bij aankomst worden we vriendelijk ontvangen door een stralende Dieuwertje. Ze is blij dat ze weer bezoek krijgt. Ze vindt het niet zo fijn om alleen te zijn in een groot studentenhuis. Als we naar de keuken lopen, blijken er gelukkig voor Dieuwertje ook nog andere mensen te wonen. Ze heeft in totaal zes huisgenoten. In de keuken staat ons een vertrouwde maaltijd te wachten: spaghetti. Dit geeft ons direct het gevoel dat we thuis zijn en we beginnen dan ook direct aan het diner. Al snel komt het gesprek op gang. We geven Dieuwertje onze complimenten over de schone keuken en haar aardige huisgenoten. Maar Dieuwertje zelf weet ons genoeg haken en ogen te melden. Zo is haar huisbaas erg lui. De verwarming en de sloten worden niet gemaakt en de achtertuin is een vuilnisbelt omdat de container niet groot genoeg is. Ook is er geen huishoudschema, waardoor vooral de jongens (de twee aanwezige dames zijn kennelijk vergeten dat er ook een jonge knaap bij hen aan tafel zit) niet schoonmaken. Dieuwertje is een nette meid en vertelt dat haar zusjes vroeger nooit konden opruimen. Ze vindt het dan ook vervelend dat haar medebewoners hun troep ook al niet opruimen: “Hier maken ze al net zo’n zooi.” Dieuwertje vertelt dat ze haar huisgenoten wel aardig vindt, maar dat het nooit verder komt dan een korte babbel. Dit komt doordat het huis geen gemeenschappelijke ruimte heeft. Dat vindt ze wel jammer. Nadat we de pan zorgvuldig leeggegeten hebben, gaan we met een chocoladetoetje naar zolder, waar de kamer van Dieuwertje is. Het valt ons op dat de trappen erg steil zijn. “Ja,” zegt ze,”je moet hier niet dronken rondlopen.” We zijn onder de indruk van de roze met groene stijl van haar kamer. Je vindt niet vaak meer zo’n knusse studentenkamer. In de kamer van Dieuwertje wordt ongeveer twee keer per week gestofzuigd. Dit is niet alleen omdat ze een net persoon is, Dieuwertje heeft last van stofallergie. Vandaar ook dat ze geen gordijnen heeft, maar luiken voor de ramen. Deze heeft ze zelf gemaakt en geschilderd.

Aangezien een tweepersoonsbed in een kamer van tien vierkante meter nogal wat ruimte in beslag neemt, zijn we genoodzaakt op het bed te zitten. We zijn benieuwd hoe ze aan deze kamer is gekomen. Dieuwertje vertelt dat ze uit de omgeving van Arnhem komt en bijna twee uur moest reizen naar de universiteit. Dan is de beslissing om op kamers te gaan, snel genomen. Ze heeft, voor ze deze kamer kreeg, al op twaalf andere kamers op Kamernet gereageerd, maar veel van deze kamers waren niet meer beschikbaar. Het advies luidt: “Reageer niet op kamers die al lang op internet staan.” Dieuwertje heeft deze kamer direct na het MAKkamp gekregen. Ze kreeg de avond na het kamp een mailtje dat ze mocht komen kijken. De kamer was heel vies, maar ze wilde hem toch ontzettend graag hebben. Ze had geluk. Ze was het enige meisje dat op de kijkavond kwam en kreeg daarom

de kamer. Ze heeft direct die avond de huur overgemaakt en is in het weekend ingetrokken. Op de vraag hoe haar kamer er bij aanvang uitzag, krijgen we alweer een interessant verhaal te horen. De persoon die voor Dieuwertje in deze kamer zat, was een echte ‘junk’. Deze jongen blijkt in het bezit te zijn geweest van alle mogelijk denkbare drugsmiddelen en dealde hier ook in. “Er liepen zelfs zwervers door het huis.” Daar kijken we wel van op.


Voor de andere bewoners was de maat vol en de huisbaas heeft hem er ‘na veel geklaag’uitgezet. Toen Dieuwertje de kamer introk, vond ze wietzakjes en vreemde tekeningen. Ook misten er stukken uit de vloer en de wasbak was helemaal zwart. Dieuwertje lacht. Zij liet zich hierdoor niet uit het veld slaan. Samen met haar ouders heeft ze nieuwe vloerbedekking gelegd, de muren opnieuw geverfd en een nieuwe wasbak gekocht. De rust in het huis is wedergekeerd.

ook nog aan het leren voor analyse. Dit staat dan ook wel bekend als een van de moeilijkere vakken van het eerste jaar. Maar ook omdat alles in het begin niet altijd meezit, als je op kamers zit. Denk bijvoorbeeld aan een lekke fietsband. Dit is een duur grapje als je een weekendOV hebt. Wat ook wel jammer is aan een weekend-OV is dat ze de vriendinnen uit haar ouderlijk dorp niet meer tegenkomt in de trein. Die hebben namelijk allemaal week-OV. Dieuwertje kan al sinds augustus

vader kwam haar toen maar ophalen. Uiteindelijk heeft ze drie weken lang op bed gelegen. Tv kijken kon niet, dat zorgde alleen maar voor meer hoofdpijn. Gelukkig waren er nog wat dingen waar ze wel toe in staat was, bijvoorbeeld het maken van legpuzzels. Hier heeft ze er dan ook tientallen van gemaakt in die tijd. Het was een aantal saaie weken, met in haar achterhoofd dat op school alles gewoon doorging. Ze begon dus ook qua schoolwerk behoorlijk achter te lopen.

“ E r l i e p e n ze l fs z we r vers d oor he t hui s.” Dieuwertje vindt Tilburg leuker dan de andere steden waar je Econometrie kunt studeren, zoals Maastricht of Rotterdam. Ze gaat nog wel elk weekend terug naar huis. Dan gaat ze het liefst met vriendinnen uit in Nijmegen, Wageningen of Arnhem, wat ze leuker vindt dan uitgaan in Tilburg. De TIK-week heeft ze erg leuk gevonden. Er stond toen nog niets in haar kamer, die ze zoals gezegd, pas sinds het MAKkamp heeft. Ze sliep hier toen samen met twee groepsgenoten. Dat vond ze erg gezellig en het lijkt haar ook leuk om met studiegenoten samen te wonen. Vooral omdat iedereen elkaar dan goed kent en je samen wat kunt gaan doen. Bovendien wil ze zo het huis schoner houden, juist door haar stofallergie. Ze wil ons wel wat foto’s uit de TIK-week laten zien. Hoewel: “Het nadeel van vier grote kasten is dat je altijd alles kwijtbent.” We willen ook graag weten waarom ze voor de studie Econometrie heeft gekozen. Zelf weet ze dat ook niet precies. Ze heeft er vooral voor gekozen omdat er veel wiskunde in de studie zit. Dat vond ze altijd leuk op de middelbare school. Nu, na de eerste weken, is ze toch gaan twijfelen over haar keuze, omdat de economievakken haar toch minder goed bevallen dan ze had verwacht. Ook vindt ze de wiskunde wel erg moeilijk. ‘s Avonds is ze dan vaak


met haar OV reizen, omdat ze deze half augustus al heeft opgehaald. Wat bleek, ze had deze nog helemaal niet mogen ophalen volgens de IB-groep. Gevolg is nu dat ze 68 euro terug moet betalen. Dit vindt ze onterecht en ze is dan ook zeker niet van plan om de boete daadwerkelijk te gaan betalen. Nu wordt het dus gewoon van haar studiefinanciering afgetrokken en deze is al niet zo hoog. Je kunt je voorstellen dat dit ook niet is zoals Dieuwertje het wil. We zijn wel benieuwd naar haar middelbare-schooltijd. Ze heeft eerst HAVO-VWO in Oosterbeek gedaan en ging in de vierde klas naar de HAVO in Nijmegen. Uiteindelijk heeft ze haar VWO-diploma gehaald in Wageningen. Ze is heel trots op haar VWO-diploma, de zesde klas is een moeilijke tijd geweest voor haar. Dieuwertje is namelijk twee dagen voor een van de laatste toetsweken aangereden door een auto. Gelukkig kan ze het nog navertellen. Dieuwertje ging met de fiets heel hard van een berg af en reed door bij een kruispunt, omdat ze daar voorrang had. Een auto van rechts had haar niet gezien en schepte haar. Logischerwijs heeft ze de hele toetsweek gemist. Na deze toetsweek dacht ze dat ze het ‘naar school gaan’ wel weer aankon. Nadat Dieuwertje een uur op school gezeten had, bleek dat dit te veel van haar gevraagd was. Haar

Omdat ze ook in de toetsweek daarna ziek was, liep ze inmiddels twee toetsweken achter die ingehaald moesten worden. Daar kwam nog eens bij dat ze ook met haar profielwerkstuk enorm druk was. Al met al heeft Dieuwertje dus niet veel kunnen leren voor haar examens. En tot slot wil Dieuwertje ons zeggen wie ze nog wel eens op haar kamer wil uitnodigen. Het liefst iedereen die ze kent. Dat wordt dan proppen op die tien vierkante meter! [FF]

49

talent

Deloitte zoekt

K R U I S G E TA L R A A D S E L PUZZEL

De puzzel is deze keer gemaakt door Gerwald van Gulick, Ph.D.-student aan de UvT en op 21 augustus van Deloitte zoekt toptalent. Altijd. Want toptalent levert topprestaties. En dat is precies wat Deloitte wil: de beste zijn. In dienstverlening. En in knowhow. Toptalent zoeken we dus ook voor Consulting, Enterprise Risk Services en Financial Advisory Services. We hebben altijd ruimte voor ambitieuze starters.

dit jaar 24 geworden. Omdat de gemiddelde econometrist het niet van taalgevoel moet hebben: deze keer

Nieuwsgierige studenten die grenzen kunnen verleggen en beschikken over goede analytische vaardigheden. Gedreven om de top te bereiken. Erop gebrand het beste uit henzelf te halen. Cliëntgerichte zelfstandige werkers, maar tegelijkertijd teamplayers. Toppers dus. Ben jij dat? Breng dan jouw

een kruisgetalraadsel.

talent in de praktijk! 1

2

3

7

Deloitte Consulting

Deloitte Financial Advisory Services

Deloitte Consulting adviseert de top van het (inter-)nationale bedrijfsleven

Deloitte Financial Advisory Services (FAS) houdt zich onder andere bezig met

en veel (semi-)overheidsorganisaties over complexe strategische en

complexe financiële transacties, kapitaalmarktvraagstukken, vastgoed en

organisatorische vraagstukken. We bieden waar mogelijk een totaaloplossing:

risicobeheersing. Financiële specialisten op uiteenlopende terreinen bundelen

van strategie tot en met implementatie. Deloitte Consulting adviseert op

hier hun kennis en ervaring in de volgende Service Lines: Transaction Advisory

het gebied van Corporate Strategy, Financial Management en Change

(Corporate Finance & Transaction Services), Capital Markets (Treasury,

Management. Maar ook over kostenreductietrajecten, de wereldwijde uitrol

Energy & Quantitative Modelling), Actuarial & Employee Benefits en Real

van SAP- en Oracle-applicaties, CRM-oplossingen, het ontwikkelen van ICT

Estate Advisory (Strategy Advisory, Project & Portfolio Advisory en Area

maatwerkoplossingen en IT Strategie. Daarnaast geven onze consultants

Development & PPP). De werkzaamheden lopen uiteen van financieel advies

strategisch marketingadvies en ondersteunen zij organisaties bij Supply Chain

bij grote bedrijfsovernames tot het realiseren van financiering voor grote

32

Management.

nieuwbouwprojecten. Maar ook IFRS, financial modelling en waardebepaling

35

4

5

8

9

10 12

13 17

11 14

15

18

16

19

21

22

24

6

25

20 23

26

29

30

33

27

28

31

34 36

37

van contracten en pensioenen komen aanbod.

Deloitte Enterprise Risk Services Deloitte Enterprise Risk Services (ERS) adviseert en ondersteunt multinationals,

Interesse?

nationale bedrijven, de overheid en non-profitinstellingen bij het signaleren,

Ben jij het toptalent dat Deloitte zoekt?

analyseren, beoordelen en managen van risico’s. Deze risico’s variëren

Kijk dan op www.treasuringtalent.com of neem contact op met

van boardroom risico’s op strategisch niveau tot technische risico’s op

Olivier Wilmink (Consulting) op 020 - 454 71 31, Lisette van Alphen

netwerkniveau. De betrouwbaarheid van bedrijfsprocessen, informatie en

(Enterprise Risk Services) op 020 - 454 74 64 of Stefanie Ruys

technologie is het werkterrein van ERS. Werkzaamheden lopen uiteen van

(Financial Advisory Services) op 020 - 582 55 82.

vraagstukken op het gebied Corporate Governance, internal/operational

Het concept is te vergelijken met een kruiswoordraadsel. Bij iedere omschrijving hoort een getal en dat kan je op weg helpen een volgende omschrijving op te lossen. Let op: alleen natuurlijke getallen mogen worden ingevuld. Bovendien is een getal beginnen met een 0 niet toegestaan. 013 kan dus niet, 13 wel.

auditing, IT-auditing, proces- en systeemrisico’s en data-analyse tot complexe

Het is deze keer een pittige puzzel. Niet alleen een volledig ingevuld raadsel volstaat, ook moet je de vraag beantwoorden waarom de cijfers in de witte hokjes zo belangrijk zijn. Op de winnaar ligt een TEV-vlaai of een kratje bier te wachten. Inzenden kan tot één december naar [email protected].

technische vraagstukken over informatiebeveiliging, infrastructuurbeveiliging, ethical hacking en identitymanagement. Tevens kan je bij ons als softwarespecialist werken aan het Deloitte INVision platvorm.

TreasuringTalent.com

Horizontaal 1. H23 + H37 - 380 4. de som van de cijfers is 4 5. de som van de cijfers is 14 7. de som van de cijfers is 16 9. een priemgetal 10. H37 + V31 + 11 11. zit tussen H9 en H16 12. een even getal 14. H25 - 3210 16. veelvoud van H4 17. een oplopende reeks 19. H1 * H29 – 550 21. een oneven getal


23. H7 gedeeld door 53 24. een kwadraat 25. de som van de cijfers is 22 27. geen priemgetal 29. H12 - 8 30. drie oneven cijfers 32. H4 * H37 34. een oplopende reeks 35. een kwadraat 36. 3 * H4 37. 5 * H24 + 3 * H4 – 1 Verticaal 1. V13 gedeeld door 3 2. een kwadraat 3. deelbaar door 6 4. H32 – V1 - 100 5. een oplopende reeks 6. een priemgetal 8. een oplopende reeks 9. overal hetzelfde cijfer 13. elk cijfer is deelbaar door 3 15. som van de cijfers van V6 16. H1 + H4 + H21 18. V3 gedeeld door 3 20. een vijfvoud 22. een even getal 24. 21 * H1 26. 3 * V28 28. H36 * (H36 – 2) 29. H21 - 3389 31. een aflopende reeks - 1 33. de som van de cijfers is 15

Naam: Gerwald van Gulick Feit: Informatie Feit: Informatie

Beste oplossing vorige puzzel De bedoeling van de laatste puzzel van vorig jaar was om het vlak in verschillende geometrische vormen te verdelen en zo min mogelijk ruimte onbenut te laten. De randen van deze vormen mochten alleen op de rasterlijnen liggen of diagonaal door de vierkantjes. De beste oplossing is ingestuurd door Wouter Ludwig. Hij verdeelde het vak zonder één vakje over te laten. Hij mag een TEV-vlaai of een kratje bier komen ophalen op de TEV-kamer.

51

G R A D U AT E S TO CONCLUDE

Past months, the following econometricians obtained their Master’s degree. The TEV would like to congratulate:

Name: Title: Supervisors:



Mr. E.G. van Boxtel (Master) Modelling Credit Rating Dynamics Conditional on Counterparty Default Dr. G.W.P. Charlier, Prof.dr. J.M. Schumacher, Mr. Dr. T.G. Nord, Mr. D.F.M. Hautvast

Name: Title:

Mrs. C.M. de Groot (Master) An analysis of individual and collective pension systems Prof.dr. F.C.J.M. de Jong, Prof.dr. J.M. Schumacher, Dr. H. Hoek

Name: Title:

Mr. M.A.P. van den Heuvel (Bachelor and Master) Interest Rate Modeling at ABN AMRO Asset Management Prof.dr. F.C.J.M. de Jong, Prof.dr. B.J.M. Werker, Dr. K.K. Martensen

Supervisors:

Supervisors:


Supervisors:

Mrs. E.G.H. Kessels (Bachelor and Master) Valuation of Profit Sharing Contracts under Stochastic Interest Rate Models Prof.dr. J.M. Schumacher, Ir. T.S. de Graaf

Supervisors:

Name: Title: Name: Title: Supervisors:

Mrs. E.M. Wever (Master) Stochastic reserving methods for large claims. Prof.dr. J. Einmahl, Dr. A.M.B. De Waegenaere, Mr. J. Vlug

Mr. P. Kremers (Master) A mathematical approach for variable selection in a Data Envelopment Analysis with undesirable output productions Prof.dr. G. Kant, Prof.dr.ir. J. Ashayeri, Drs. P. Meijer

Mr. E.R.M.A. Lohmann (Master) Permutation cooperation games Prof.dr. P.E.M. Borm, Prof.dr. S.H. Tijs




Name: Title: Name: Title:

Name: Title:

Mr. R.C. de Booy (Master) Work Load Optimization at the Xerox European Logistics Centre Prof.dr.ir. J. Ashayeri, Dr.ir. L.W.G. Strijbosch, Ir. E.J.A. van Melick

Supervisors:

Mrs. M.A.J. Munsters (Master) Key Value Driver Simulation Modeling. Linking Performance Indicators to Bottom-Line Results Prof.dr.ir. J. Ashayeri, Drs. L. Lemmens

Mr. T.J. van de Pas (Bachelor and Master) The optimal percentage of flexible labour hours for the preparation process of TNT Post. A stochastic recourse approach Dr. R.C.M. Brekelmans, Prof.dr.ir. H.A. Fleuren, Drs. F.W.H. Hülsmann

Supervisors:




Mrs. S.S. Yeung (Bachelor and Master) The Choice for renting or Owning a House and the Performance of the Housing Corporation Prof.dr. B. Melenberg, Dr. A.M.B. De Waegenaere, Drs. J.C. van Andel


Mr. B. van Luijtelaar (Master) The effect of multiple sources of uncertainty on capital accumulation under irreversibility Prof.dr. P.M. Kort, Dr. K.J.M. Huisman

Name: Title:

Supervisors:

52


Mr. J.G.P. van de Veerdonk (Master) Matching potatoes to semi manufactured products Dr.ir.ing. M.J.P. Peeters, Prof.dr.ir. H.A. Fleuren, Ir. M. Meijer

Name: Title:

Ms M. Faizurachmi (Master) Pricing, Hedging and Calibration of Cliquet Option Prof.dr. B. Melenberg, Dr. F.C. Drost, Dhr. K. Dessens

Name: Title:

Mr. R.M. Groen (Bachelor and Master) Detecting inconsistencies in integrated data using robust techniques. Prof.dr. B. Melenberg, Dr. P. Cizek, Dr. J. Hoogland Mr. J. van Loon (Bachelor and Master) Modeling the interest rate risk of savings accounts at Van Lanschot Prof.dr. B. Melenberg, Prof.dr. J.M. Schumacher, Drs. M. Moraca, Drs. B. Baggermans RA Mr. L.M. Plouvier (Master) The Dividend Yield Anomaly Prof.dr. B. Melenberg, Prof.dr. B.J.M. Werker, Drs. J. Franssen Ms G.P.F. Polman (Master) The effect of different indexation policies on the wellbeing of pension fund participants Dr. J. Inkmann, Prof.dr. T.E. Nijman, Dhr. K. Heeren Ms H. Zhao (Master) The empirical research on the Exponential-Vasicek term structure model of interest rate Prof.dr. B. Melenberg, Prof.dr. J.M. Schumacher


Supervisors:

Supervisors: Name: Title:

Supervisors:

Name: Title: Supervisors: Name: Title:

Supervisors:

Name: Title:

Mr. S. Bernhardt (Master) Managing the inventory for Keeno’s online webshop Dr.ir. L.W.G. Strijbosch, Prof.dr.ir. J. Ashayeri, Ir. O. van Dijk MBA Mr. M. Della Seta (Master) The Learning Curve and Optimal Investment Under Uncertainty Prof.dr. P.M. Kort, Drs. S. Gryglewicz Ms J.L. van Gastel (Master) Packed (ware)house. Storage location problem and reach truck transport problem in Zeelandia’s distribution centre Prof.dr. G. Kant, Dr.ir.ing. M.J.P. Peeters, dhr. S. Vaane Ms V.H. Hagspiel (Master) Uncertainty effects on investment under Two-Source Uncertainty Prof.dr. P.M. Kort, Drs. S. Gryglewicz Mr. M.O. Janssen (Master) Multi Agent-Based Simulation of a Distribution Center: Extentions to BloomNet Model Prof.dr.ir. J. Ashayeri, Dr.ir. L.W.G. Strijbosch, Prof. B. Montreuil

Supervisors:

Mr. R. Langestraat (Master) CO2 Emission Allowances in Oligopolistic Electricity Markets Dr. G. Gürkan, Prof.dr.ir. J. Ashayeri


Mr. M. Chahim (Master) Optimal dynamic R&D investments of the firm Prof.dr. P.M. Kort, Dr. J.C. Engwerda

53

PLANNING TO CONCLUDE

Onze visie op een glanzende loopbaan

Vanuit dit pand handelen onze Traders wereldwijd op vrijwel alle internationale optiebeurzen. Spannend werk, want Traders vormen de tegenpartij voor beleggers op de beurs. Onze Traders hebben diverse achtergronden en nationaliteiten. Wat zij gemeenschappelijk hebben is hun superieure rekenvaardigheid, stressbestendigheid en besluitvaardigheid. Daarnaast dragen zij veel verantwoordelijkheid. Hoe ga je daarmee om? Dat leer je tijdens de interne opleiding van 4 tot 5 weken. Daarnaast moet je een aantal eigenschappen hebben die niet aan te leren zijn: een competitieve geest, een resultaatgerichte instelling en een heel goed analytisch inzicht. Wij zoeken Traders: initiatiefrijke academici met een excellent cijfermatig inzicht – relevante werkervaring is niet vereist.We verwachten een grote zelfwerkzaamheid want je blijft leren gedurende je

loopbaan binnen Optiver. Je moet hier zelf veel tijd en energie in steken maar er staat ook veel tegenover: Optiver biedt je de kans om jezelf te ontplooien binnen een professionele, internationale handelsorganisatie. Heb jij een sterke drive om te winnen en ben je niet bang om verantwoordelijkheid te dragen? Ga naar www.optiver.com voor meer informatie over de vacatures en om te solliciteren. Optiver handelt in derivaten, aandelen en obligaties vanuit het Amsterdamse hoofdkantoor en vanuit de filialen in Chicago en Sydney.

Friday, November 9 OAL-activity The TEV does not forget its former active members! Especially for them, the people who organized a lot of activities for our association, a special activity will be organized. For them it is a joy to see the guys with whom they cooperated during their period as a student. The atmosphere is just like it was in their phase as a student. Tuesday, November 13 Activity for first and second year students and the Welcome back and Karaoke party On this day an activity is organized for the integration between first and second year students. At a later time the activity itself will be announced. After the activity, the Welcome back and Karaoke party will take place at Bruin Kafee. Those who were on BRP tell will their stories and there is enough time to show your talents as a singer. Tuesday, November 20 Lecturer of the Year Award The best teacher of the last year will receive ‘The Lecturer of the Year Award’. Besides this, several teachers will give lectures about their researches.

Optiver, Shemara van den Heuvel (Recruiter Trading), De Ruyterkade 112, 1011 AB Amsterdam,T 020 - 5319000

Wednesday, November 21 until Friday, November 23 Banking Cycle TEV, FST and VITE International organize together the Banking Cycle 2007. Participants in this Banking Cycle will stay in Amsterdam for three days. They will visit several companies and get in touch with them. Monday, November 25 ‘Spellenmiddag’ On the so called ‘spellenmiddag’ you can play cards or board games against students and teachers. You hang around, chat and have a great afternoon with fellow econometricians. Friday, November 30 ‘Ouderavond’ An evening for the active member’s parents will be organized on November 30. Family members can get more familiar with the TEV by visiting the TEV room and see some presentations. Tuesday, December 4 Activity and Business Lecture combined with a drink On the first Tuesday of December, the SBF committee will organize an activity – which is still secret – and this activity will be followed by a presentation of ING-NN. This company will present itself and will get in contact with students during the drink.

Optiver zoekt Traders Acquisitie n.a.v. deze advertentie wordt niet op prijs gesteld.


55

REMARKABLE QUOTES Q U AT S C H !

The editorial staff of Nekst is very happy that many of you sent some striking and sensational quotes you

Je kunt een land pas besturen als je de cijfers kent.

heard at any place related to the study of Econometrics or related to the activities organised by the TEV. Below you can find a selection of these remarkable quotes.

English quotes Mister Kort during the lecture DCI: “If the value of an investment is once zero, it will always be zero. It is like buying Melchiot.” Mister Nieuwenhuis during Risk Theory: “I know this just drops from heaven.” Mister Kort, a few moments later during DCI: “It is an economic intuition. You can spend days on proving it mathematically, but then you will find it is as you think. In fact, there are people in my department that do prove this. I do not call any names, but you can pick your own favourites. “ Miss Gürkan during the lecture Stochastic Models a bit disappointed after noticing that the lecture should already have been over: “I guess you cannot learn more today.” Dutch quotes De heer Haemers tijdens Toegepaste Lineaire Algebra: “Bijectie is volgens mij het enige Nederlandse woord met i en j achter elkaar, zonder dat het ij wordt.” Rens Nissen: “Pijama!” Bas Hamers en Rik van Beers tijdens de eerste Nekstvergadering. Bas: “Rik, wil je nog wat sla?” Rik: “Ik ben toch zeker geen konijn!” Bas: “Als jij een konijn was, zou je een Vlaamse reus zijn.”

Roel van Buul tijdens de pauze van Schatten en Toetsen tegen Frank Steenbergen: “Frank, ga je al?” Frank: “Ja, ik geef het op hoor! Ik heb ze geteld: in die laatste vergelijking zaten negen verschillende letters...” De heer Haemers tijdens Toegepaste Lineaire Algebra: “Dit is echt de mooiste vergelijking die er is: e i – 1 = 0. Als dat niet stoer staat, weet ik het ook niet meer hoor!” Stefan Damen vraagt: “Wat is het lettertype voor de bedrijfsnaam op de etiketten ook alweer?” Antwoord: “Century Gothic Bold.” Stefan: “Moet dat dan ook dikgedrukt?” Barrie Pietersz tijdens Oriëntatie QF/AS: “Meneer, wat bedoelt u met die rare driepoot op het bord?” Dhr. Nieuwenhuis: “Dat is een M…” Nathalie Soeteman (trainer) tijdens de training Journalistieke vaardigheden tegen Rik van Beers als het over de foto naast een stuk van Joris van Raak uit de Nekst van vorig jaar gaat: “Oh, dus jij vindt Joris niet zo aantrekkelijk?” Rik van Beers: “Ik vind mannen over het algemeen niet zo aantrekkelijk.”

Germain Rodriguez nadat hij voor de eerste keer in zijn leven in Duitsland is geweest: “Hoe groot is die stad ‘Ausfahrt’ wel niet? De afslagen daarvoor bleven echt maar komen!”

Nathalie Soeteman (trainer) en Tim Thijssen hebben een discussie over het gemiddelde niveau van de Sp!ts-lezer: Nathalie: “Ja, maar de Sp!ts heeft twee voorpagina’s!” Tim: “Dat is omdat de helft van de mensen die de Sp!ts leest, de krant verkeerd om vastpakt…”

Inge tegen Rik: “Ja, ik heb de Hart van Brabantloop uitgelopen en dat terwijl ik al na één kilometer een 0906-lijn had kunnen inspreken.”

Jasper Oomen tijdens Oriëntatie QF/AS: “Hoe zat dat met die matrices ook alweer, getranspireerd ofzoiets?”

In een brainstorm van de onderwijscommissie over de docentenmiddag komt ter sprake dat voorkomen moet worden dat tussen de lezingen door mensen naar buiten lopen. Bart Verschoor: “We moeten een sfeer creëren dat je moet blijven zitten, dat het geen college is waar je zomaar even lekker naar buiten kunt lopen.”

Bas Hamers: “Wat heb je gegeten, Bart?” Bart Verschoor: “Zo’n kant en klare maaltijdsalade, dat is toch wat makkelijker. Dat hoef je niet in de magnetron te zetten enzo.” De heer Einmahl (naar een beroemde wiskundige) tijdens college Schatten en Toetsen: “Een wiskundige is een machine die koffie omzet in stellingen.”

De heer Haemers tijdens Toegepaste Lineaire Algebra: “sin = ? Nul! Dat kan massaler hoor…”

56


Hoe hard groeit de Nederlandse economie? Hoe ontwikkelt de inflatie zich?

Belangrijke beslissingen vereisen een goed fundament. Vandaar dat de cijfers

In welk tempo neemt de werkloosheid af? Hoe hard groeit onze bevolking

die de CBS’ers met elkaar verzamelen, analyseren en publiceren betrouwbaar

nog? Wat zijn de effecten van het milieubeleid? Hoe groot is het aantal

moeten zijn. En dat gaat niet vanzelf. Heb je een opleiding op HBO- of

verkeersslachtoffers in Nederland? In Nederland worden elk jaar duizenden

WO-niveau en wil je helpen Nederland cijfermatig in kaart te brengen? Kijk

beslissingen genomen op basis van cijfers die het CBS levert. Bij het

voor de actuele vacatures op www.werkenbijhetcbs.nl. Je vindt daar ook alles

opstellen van de Rijksbegroting bijvoorbeeld, zijn ze van groot belang.

over de gunstige arbeidsvoorwaarden en de vele loopbaanmogelijkheden.

Bijzonder accuraat Ernst & Young is een organisatie van accountants, belastingadviseurs, juristen en adviseurs. Met ruim 4.500 medewerkers verspreid over

Ernst & Young Actuarissen BV is de grootste actuari‘le adviesgroep bij een multidisciplinaire dienstverlener en is via een wereldwijd netwerk actief verbonden met actuarissen van Ernst & Young. Onze werkzaamheden bestaan uit het zowel beleidsmatig als actuarieel en financieel adviseren en begeleiden van financierings- en waarderingsvraagstukken bij pensioenfondsen en verzekeringsmaatschappijen, particulieren, non-profit- en overheidsinstellingen en andere financi‘le instellingen. Voor onze kantoren in Amsterdam en Utrecht zijn wij op zoek naar:

29 kantoren zijn we een van de grootste adviesorganisaties in Nederland. Er is bij ons altijd ruimte voor deskundige professionals met een bijzonder scherp oog voor de belangen van onze cliënten.

www.ey.nl

(Aankomend) actuarissen m/v - standplaats: Amsterdam of Utrecht Ben je gedreven, leergierig, analytisch en adviseer je liever dan dat je wordt geadviseerd, dan heb jij de instelling die wij zoeken. Ben je ge•nteresseerd in een carri‘re als adviseur bij Ernst & Young Actuarissen BV? Op zoek naar een stageplaats of baan (ook als werkstudent)? Voor meer informatie kun je bellen naar Joost Csik, tel. 030 -2592124. Sollicitaties met cv kunnen worden gestuurd naar Ernst & Young, t.a.v. Anita Huijmans, HR-consultant, Postbus 7883, 1083 HK Amsterdam. Een e-mail sturen kan ook: [email protected] Voor algemene informatie kun je kijken op www.ey.nl

nekst Nieuw Ekonometrisch Tijdschrift Dresscode: Zakelijk Special De reis van de hamer De wissel-alv Housing crisis Hot topic

Recommend Documents