NCTD Monitor augustus 2008
vereniging innovatieve geneesmiddelen Nederland
Nefarma Clinical Trial Database
Inhoudsopgave
NCTD Monitor 2008
NCTD Monitor 2008 / 3
Samenvatting en conclusies
5
Inleiding
7
Monitor 2008
9
Overall toetsingstijden
11
Toetsingstijden oordelende commissie
13
Toetsingstijden lokale uitvoerbaarheidsverklaring
15
Samenvatting en conclusies Voor u ligt de Nefarma Clinical Trial Database (NCTD) Monitor van 2008. In de periode 1 maart 2007 tot en met 29 februari 2008 zijn 83 trials (sponsored clinical trials) opgenomen in deze database. Ze zijn op vrijwillige basis ingevoerd door leden van Nefarma alsmede enkele leden van ACRON (Association of Clinical Research Organisations in the Netherlands). Deze database bevat voornamelijk gegevens over toetsingstijden voor medisch-ethische toetsingen door erkende instanties (METC’s) en lokale uitvoerbaarheidsverklaringen afgegeven door de ziekenhuizen waar de clinical trials worden uitgevoerd. In deze monitor zijn de resultaten over bovengenoemde periode bijeengebracht. Zowel de database als de monitor pretenderen niet volledig te zijn, maar trends te signaleren.
NCTD Monitor 2008
De totale gemiddelde toetsingsperiode voor goedkeuring van een protocol bedraagt 196 dagen, dus ruim een half jaar. Hiermee worden de wettelijke tijden en adviestermijnen met een factor twee overstegen (60 dagen voor medisch-ethische toets en 30 dagen voor lokale uitvoerbaarheidsverklaring). Worden de zogenoemde klokstops niet meegerekend dan is het nog altijd 174 dagen.
De gemiddelde tijd die de oordelende commissie nodig heeft voor haar oordeel valt binnen de gestelde tijd van 60 dagen, namelijk 48. Er is wel een grote spreiding te constateren: 69% ligt onder de 60 dagen en ruim 8% boven de 100 dagen. De lokale uitvoerbaarheidsverklaringen zijn de grootste veroorzakers van lange toetsingstijden. De gemiddelde duur is weliswaar lager dan vorig jaar, maar nog altijd 62 dagen, gebaseerd op 150 beoordelingen. Slechts 40% ligt binnen de adviestermijn van 30 dagen. In tegenstelling tot de medisch-ethische toetsing neemt een groot aantal beoordelingen (20%) meer dan drie maanden (100 dagen) in beslag.
NCTD Monitor 2008 / 5
Inleiding Conclusie: er zijn nog geen grote verbeteringen waar te nemen in de toetsingstijden voor
Het NCTD-project beoogt samen met relevante veldpartijen trends te signaleren en
klinisch onderzoek.
toetsingsprocedures kwalitatief te verbeteren en te versnellen. Het is een middel om de
Nefarma wil graag met betreffende partijen zoals CCMO (Centrale Commissie
innovatieve farmaceutische industrie inzicht te geven in de termijnen voor de toetsing
Mensgebonden Onderzoek), ziekenhuizen, DCTF (Dutch Clinical Trial Foundation) en de
van mono- en multicenter clinical trials en de ontwikkeling daarvan in de tijd. Immers,
ministeries zoeken naar oplossingen. Het is voor Nederland belangrijk dat de positie als
toetsingsprocedures zijn een belangrijke factor bij de uitvoering van clinical trials. Hoe
trialland wordt behouden en verbeterd.
langer deze procedures, hoe later de trials kunnen starten. Soms kan dit leiden tot stopzetten, bijvoorbeeld als het geplande aantal patiënten in andere ziekenhuizen al is ingesloten. Dit kan invloed hebben op de positie van Nederland ten opzichte van andere Europese en internationale landen.
Het is belangrijk dat Nederland zijn positie als onderzoeksland behoudt en uitbreidt. Dit heeft een positief effect op het wetenschappelijk en innovatieklimaat, de vergroting van kennis bij artsen over nieuwe behandelmogelijkheden en de werkgelegenheid. Het is echter vooral van belang voor patiënten. Zij krijgen hierdoor eerder toegang tot nieuwe medicijnen en behandelmogelijkheden.
Betrokken partijen zien steeds meer het belang van kortere toetsingsprocedures. Zo voerde de Centrale Commissie Mensgebonden Onderzoek (CCMO) al verschillende verbeteringen door om de indiening van de protocollen te versnellen. Binnen de Dutch Clinical Trial Foundation (DCTF) is een voorstel gemaakt voor structurering van de lokale uitvoerbaarheidstoetsen. Ook binnen de ziekenhuizen en ministeries van VWS en Economische Zaken heeft dit onderwerp de aandacht. Nefarma wil met deze monitor een bijdrage leveren aan dit verbeteringsproces door trends in de toetsingsprocedures te signaleren.
NCTD Monitor 2008 / 6
NCTD Monitor 2008 / 7
Monitor 2008 Deze monitor bevat gegevens van 83 studies en 150 beoordelingen van lokale uitvoerbaarheidsverklaringen. In vergelijking met de voorgaande jaren is dit aantal groter. Er zijn voldoende waarnemingen beschikbaar om voor Nederland als geheel trends aan te geven. Er zijn dit jaar twee nieuwe statistieken toegevoegd. Hierdoor zijn we in staat de totale toetsingstijd te berekenen. Dit geeft inzicht in de tijd die met de toetsingsprocedures is gemoeid, de tijd voordat een clinical trial kan starten. Voor doorlooptijden per oordelende commissie of uitvoerende instelling is het aantal waarnemingen naar onze mening vaak nog te gering om te publiceren. De door ons gewenste (statistische) betrouwbaarheid wordt daarbij niet gehaald.
NCTD Monitor 2008
Dit jaar blijft de toetsing door de erkende oordelende commissie redelijk constant en binnen de gestelde termijn. Helaas is er slechts een geringe verbetering opgetreden in de termijnen voor het afgeven van de lokale uitvoerbaarheidsverklaring.
Achtergrond In de beveiligde NCTD database worden stappen geregistreerd van de verschillende processen in het goedkeuringstraject. Zo wordt de doorlooptijd van het traject zichtbaar. Sinds een jaar zijn we ook in staat om klokstops te registreren. Als een oordelende commissie om aanvullende gegevens vraagt, is het mogelijk deze periode niet mee te rekenen met de gehele toetsingsperiode. Hierdoor krijgen we inzicht in de mate waarin de verschillende actoren betrokken zijn bij de toetsingstijden. Gecombineerd met de nieuwe mogelijkheid om de totale tijd te berekenen, geeft dit inzicht in de tijdsperiode waarmee rekening gehouden moet worden alvorens een clinical trial kan worden gestart.
NCTD Monitor 2008 / 9
Overall toetsingstijden De individuele leden van Nefarma en de ACRON voeren deze data in. Zowel mono- als
De totale tijd die nodig is om in Nederland een protocol van een clinical trial beoordeeld te
multicenter-onderzoek kan worden ingevoerd. Er vindt geautomatiseerde controle op de
krijgen, bedraagt bemiddeld 196 dagen (zie tabel 1). Dit is ruim tweemaal zo lang als de
invoer plaats, waarna het projectteam op hoofdlijnen de ingevoerde data valideert. Bij
officiële tijden die hiervoor staan. De spreiding is erg groot, namelijk drie maanden.
onduidelijkheden wordt contact opgenomen met de invoerder. Zonodig vindt aanpassing
Sinds vorig jaar zijn wij in staat ook klokstops te registreren. Een klokstop is gedefinieerd
van de invoer plaats.
als de periode waarin aanvullende informatie aan de indienende partij wordt gevraagd. Op dat moment ligt het beoordelingstraject stil. Nemen we deze periode niet mee, dan geeft dit ons een beeld hoeveel tijd de commissie nodig heeft voor haar oordeel. Berekening van
Aanleveren van gegevens
de toetsingstijden met klokstops, levert een gemiddelde op van 174 dagen (zie tabel 1).
Dankzij de inspanning van de leden om deze data zo compleet en snel mogelijk aan te
Ook dit is veel langer dan de in de wet gestelde tijden, namelijk 60 dagen voor de medisch-
leveren, kunnen wij deze data verzamelen. Nefarma streeft naar een zo compleet mogelijke
ethische toetsing en 30 dagen voor de lokale uitvoerbaarheidstoets.
database. Dan zijn wij in staat krachtige conclusies te trekken en trends te signaleren. tabel 1:
bruto doorlooptijd
De overall toetsingstijden
In de volgende paragrafen treft u meer details aan over de resultaten uit de NCTD.
(doorlooptijden) inclusief en exclusief klokstops in de periode maart 2007 -
gemiddelde bruto doorlooptijd (in dagen)
196
steekproef (n)
57
standaarddeviatie (sd)
98
februari 2008.
netto doorlooptijd
NCTD Monitor 2008 / 10
NCTD Monitor 2008 / 11
gemiddelde netto doorlooptijd (in dagen)
174
steekproef (n)
57
standaarddeviatie (sd)
98
Toetsingstijden oordelende commissie Aangezien twee nieuwe statistieken zijn toegevoegd, zijn alleen die protocollen meegenomen
Vergeleken met vorig jaar is de steekproefgrootte toegenomen van 57 naar 83.
waarvan de gegevens compleet zijn ingevuld. Dit verklaart ook het verschil tussen dit aantal
De gemiddelde toetsingstijden zijn korter dan voorgaande jaren, 48 tegenover 60 dagen.
en het aantal dat bij de statistiek van medisch-ethische toetsing is gebruikt (zie tabel 2).
Ze vallen binnen de wettelijke tijden. In ongeveer een derde (31%) van het aantal studies wordt de termijn van 60 dagen overschreden (zie tabel 2).
gemiddelde klokstop (in dagen)
tabel 2:
35
Toetsingstijden
30
(doorlooptijd) van METC-beoordeling,
25
figuur 1:
inclusief klokstops, in
20
Variatie in klokstops,
15
verdeeld naar fases van
gemiddelde doorlooptijd in dagen
48
≤ 60 dagen
69%
steekproef (n)
83
de periode maart 2007 – februari 2008.
het klinisch onderzoek
10
(maart 2007 –
5 0
doorlooptijd METC beoordeling
februari 2008). fase I
fase II
fase III
In figuur 2 is de spreiding van deze tijden weergegeven. Veel toetsingstijden liggen onder
fase IV
de 40 dagen en er zijn 10 protocollen die in meer dan 100 dagen werden beoordeeld.
type onderzoek
Deze tijden zijn inclusief klokstops.
Kijken we naar de verschillende fases van het klinisch onderzoek waarop de protocollen In figuur 1 zijn de gemiddelde lengtes van klokstops weergegeven: ze variëren tussen de
betrekking hebben, dan zien we dat bijna de helft van het aantal studies voor rekening
15 en 30 dagen, waarbij de klokstops in fase II het langst zijn.
komt van fase III-studies. Toetsingstijden voor de twee fase I-protocollen vertonen een grote variatie. De toetsingstijden voor de andere fases ontlopen elkaar niet veel en vallen redelijk binnen de vastgestelde termijn.
In de navolgende paragrafen zullen de beide toetsingsprocedures nader worden belicht.
NCTD Monitor 2008 / 12
NCTD Monitor 2008 / 13
Toetsingstijden lokale uitvoerbaarheidsverklaring
aantal
figuur 2:
14
Spreiding van de toet-
12
singstijden van METC
10
beoordelingen, weerge-
De toetsingstijden zijn gebaseerd op gegevens van 150 beoordelingen. De toetsingstijden
8
geven in intervallen van
van de lokale uitvoerbaarheidsverklaringen laten een ander beeld zien dan hiervoor is
6
10 dagen. De groene
geschetst. Voor deze toets is een advies aangegeven van 30 dagen. De gemiddelde tijden
balken geven het aantal
zijn tweemaal zolang, namelijk 62. Slechts 44% is binnen 30 dagen beoordeeld (tabel 4).
protocollen weer dat
Dit is ten opzichte van vorig jaar een kleine verbetering: gemiddeld 68 dagen en 17%
binnen de wettelijk
goedkeuring binnen 30 dagen.
4 2 0
vastgestelde termijn van >100
91-100
81-90
71-80
61-70
51-60
41-50
31-40
21-30
11-20
0-10
60 dagen is beoordeeld.
interval (in dagen)
doorlooptijd lokale uitvoerbaarheidsverklaring
tabel 4: Gemiddelde toetsingstijden (doorlooptijden) voor beoordelen lokale
duur METC beoordeling naar fase (exclusief amendementen) fase
gemiddelde doorlooptijd (in dagen)
sd
steekproef (n)
I
139
124
2
II
60
30
11
III
66
45
22
IV
51
30
11
uitvoerbaarheidsverklaring
tabel 3: De toetsingstijden van METC beoordeling,
in de periode maart 2007
gemiddelde doorlooptijd (in dagen)
62
≤ 30 dagen
44%
≥ 30 dagen
56%
steekproef (n)
150
– februari 2008.
verdeeld naar fase van het klinisch onderzoek, exclusief amendementen.
In figuur 3 is te zien dat er zeer korte toetsingstijden zijn voor de beoordeling: 23 van de 150 verklaringen tussen 0 tot 10 dagen. Daarnaast zijn er relatief veel verklaringen (20%) die pas na een periode langer dan 100 dagen worden afgegeven, namelijk 30 van de 150.
NCTD Monitor 2008 / 14
NCTD Monitor 2008 / 15
Binnen het kader van protocoltoetsing, bepaalt de lokale uitvoerbaarheidsverklaring voor
gemiddelde doorlooptijd
het grootste deel de duur van de gehele toetsingsprocedure. Verkorting van deze toetsing
(in dagen)
zal een grote tijdwinst voor het starten van clinical trials betekenen.
figuur 4: Gemiddelde toetsingstijden (doorlooptijden)
aantal
die nodig zijn voor het
figuur 3:
35
Spreiding van de toetsingstijden voor
30
lokale uitvoerbaarheids-
25
verklaringen in de
20
afgeven van een lokale uitvoerbaarheidsverklaring in de periode 2001 - 2008.
tot februari 2008. De
10
groene balken geven het
dat binnen de advies-
0 >100
91-100
81-90
71-80
61-70
51-60
41-50
31-40
21-30
11-20
0-10
termijn van 30 dagen is beoordeeld.
interval (in dagen)
In figuur 4 is het verloop weergegeven van tijden behorende bij de lokale uitvoerbaarheidsverklaringen. Er is een piek in 2005 waar de gemiddelde tijd 80 dagen bedraagt: in 2007 is deze iets gedaald tot 62 dagen. Dit is echter nog altijd tweemaal zo lang als de adviestijden.
NCTD Monitor 2008 / 16
70 60 50 40 30 20 10 2001
2002
2003
2004
2005
jan ‘06 feb ‘07
mrt ‘07 feb ‘08
periode
aantal verklaringen weer
5
80
0
periode maart 2007
15
90
NCTD Monitor 2008 / 17
Disclaimer Behoudens de in of krachtens de Auteurswet 1912 gestelde uitzonderingen mag niets uit de NCTD Monitor in welke vorm en op welke wijze dan ook, worden verveelvoudigd en/of aan derden openbaargemaakt zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Nefarma.
Nefarma heeft haar uiterste best gedaan om ervoor te zorgen dat de gepresenteerde informatie actueel, correct en zorgvuldig is. Desondanks accepteren wij geen aansprakelijkheid voor eventuele onjuistheden in de gepresenteerde informatie, noch voor schade, overlast of ongemak die voortvloeit uit of samenhangt met het gebruik van de in deze publicatie opgenomen informatie.
NCTD-project Projectleider: mw. Ir. N.A. Kraaijeveld Beleidsadviseur medisch-wetenschappelijke zaken Nefarma
[email protected]
Statistiek en data-analyse: mw. drs. C.J.A. van der Burg telefoon 070 - 313 22 15
[email protected]
Secretariaat: mw. E. Boele telefoon 070 - 313 22 65
[email protected]
© Nefarma 2008
NCTD Monitor 2008 / 18
Nefarma vereniging innovatieve geneesmiddelen Nederland Postbus 11633 2502 AP Den Haag t +31 (0)70 313 22 22 f +31 (0)70 313 22 30 e
[email protected] i www.nefarma.nl
