NIEUWSBRIEF G E N D E R
juni 2005 • nummer 1 redactie: Lisette van Zeijl, Hannie de Wilde, Martha Beuckens vormgeving: Marian Bouthoorn issn: 1871-1367
NIEUWSBRIEF PVR-ZH WORDT NIEUWSBRIEF GENDER Voor u ligt het eerste nummer van de nieuwsbrief Gender van PJ PARTNERS. Met de fusie van de PVR en PJ PARTNERS per 1 januari 2005 is het werkterrein van PJ PARTNERS verbreed met genderbeleid.
Deze nieuwsbrief wordt, naast het bestand van de € PVR, nu ook toegezonden aan alle gemeenten in Zuid-Holland. We denken met de inhoud van deze eerste nieuwsbrief gender voor beide groepen
INHOUD
lezers interessante informatie te bieden. De nieuwsbrief zal dit jaar viermaal verschij-
Deze eerste nieuwsbrief Gender gaat
nen. U kunt na de zomer nog drie nummers
in op projecten en thema's die voor-
verwachten.
heen belicht werden in de nieuwsbrief
Martha Beuckens - manager sociaal beleid
van de PVR-ZH. In het eerste nummer komen aan bod: de Adviesraad Gen-
ADVIESRAAD GENDERBELEID PJ PARTNERS
der, het project Vrouw en Politiek, het leertraject Bestuur en Beleid, de vervolgbijeenkomsten Levensloop, een oproep van Ruif en last but nog least:
De inzet van de fusie van de PVR Z-H met
regionale trainingen bestuursvaardig-
PJ PARTNERS was onder andere het behoud
heden.
van het grote netwerk aan vrouwen en vrou-
Wij wensen u veel leesplezier
wenorganisaties van de PVR. Eén van de sterke punten van de PVR was de voeling met de basis en het opvangen en vertalen van signalen in beleid. Hiertoe is binnen PJ PARTNERS de
Tegelijkertijd kwam er een eind aan de PVRnieuwsbrief die bijna 30 jaar op steeds professionelere wijze informatie verstrekte aan vrouwenorganisaties en vrouwennetwerken in Zuid-Holland. Met de nieuwsbrief gender van PJ PARTNERS worden twee doeleinden beoogd: het nieuwe werkterrein van PJ PARTNERS zichtbaar maken en de vrouwenorganisaties en vrouwennetwerken in Zuid-Holland van informatie voorzien.
Adviesraad
Genderbeleid
gevormd. Het doel van de Adviesraad is om de directie van PJ PARTNERS gevraagd en ongevraagd advies te geven op het terrein van genderbeleid.
Op 26 april jongstleden is de Adviesraad voor het eerst bijeen geweest. Het merendeel van
Lisette van Zeijl
2 • Nieuwsbrief Gender
de 14 leden is voorgedragen door de voorheen bij de PVR aangesloten vrouwenorganisaties, terwijl sommigen a titre personnel hun belangstelling hebben laten blijken. Zowel Donny Brandon, directeur PJ PARTNERS, als Martha Beuckens, manager sociaal beleid, namen aan de eerste vergadering deel. In afwachting van de keuze van een voorzitter uit de eigen kring, heeft Martha Beuckens de vergadering voorgezeten. Gesproken is over het provinciale beleid ten aanzien van inburgering en integratie, dat in plaats komt van het diversiteitsbeleid. Vanuit de vergadering werd ook met betrekking tot de hoofdlijn onderwijs en arbeidsmarkt de genderbenadering benadrukt. Er zijn nog steeds belemmeringen voor vrouwen om door te stoten in hogere functies. Verder stond de WMO op de agenda. Vele aanwezigen leverden vanuit
Voor de volgende vergaderingen zal gezocht
andere functies een levendige bijdrage aan de
worden naar meer kleur aan tafel, zodat de
discussie over dit onderwerp; met name op het
adviesraad kleurrijker van samenstelling wordt.
terrein van de mantelzorg en steunpunten
De volgende vergadering is dinsdag 30 augus-
mantelzorg.
tus. Dan staat onder andere de conceptaan-
Vanuit de adviesraad zullen twee ambassa-
vraag boekjaarsubsidie 2006 op de agenda.
deurs, te weten Janny Zachariasse en Ridy
Martha Beuckens
Zegelaar, de contacten met de vrouwenorganisaties onderhouden.
VROUW & POLITIEK In het voorjaar 2006 zijn er Gemeenteraadsverkiezingen en in 2007 Statenverkiezingen. De uitslagen van de gemeenteraadsverkiezingen van 2002 laten landelijk een stagnatie zien in het percentage vrouwen in gemeenteraden. In Zuid-Holland is een achteruitgang van ruim 2%.
PJ PARTNERS wil een bijdrage leveren aan de verbetering van genoemd percentage en heeft samenwerking gezocht met andere ZuidHollandse organisaties. De projectgroep Vrouw en Politiek Zuid-Holland bestaat naast PJ PARTNERS uit vertegenwoordigers van: Meander, het Multicultureel Instituut voor Politieke Participatie (MIPP), Politieke Scholingscursus voor vrouwen (PSC)
Nieuwsbrief Gender • 3
en Nederlandse Vereniging voor Vrouwen-
docenten. Beide trajecten zijn reeds begonnen
belangen. De projectgroep vindt dat er meer
in april 2005. Vanaf september 2005 zijn er
vrouwen politiek actief moeten worden. De poli-
weer studiedagen en de trajecten lopen tot na
tiek moet een juiste afspiegeling van de bevol-
de gemeenteraadsverkiezingen in maart 2006.
king zijn.
Voor geïnteresseerden is het mogelijk om na overleg met de cursusleiding, in september a.s.
POLITIEKE TRAININGEN
mee te doen met een van de trajecten.
Voor vrouwen zijn er kansen om te participeren
Kosten: € 100,- voor het gehele traject, inclu-
in de politieke besturen, gemeenteraadsfrac-
sief lunch, koffie en thee.
ties en provinciale staten. Daartoe zijn twee tra-
Cursusleiding: Hannie de Wilde.
jecten ontwikkeld: Instromers in de politiek en Doorstromers in de politiek. Deze trajecten zijn
Instromer in de politiek
een samenhangend geheel van trainingen,
Marieke Harteveld volgt het traject Instromers
coaching en advisering. Het traject Instro-mers
in de politiek; zij is 26 jaar en afgestudeerd
in de politiek is er op gericht vrouwen te onder-
beleidssociologe.
steunen om een plaats in het bestuur van een
Ik werk als wetenschappelijk onderzoeker bij
politieke organisatie in te nemen
een onderzoek- en adviesbureau verkeer en
of in maart 2006 toe te treden tot
vervoer. Pas dit jaar heb ik de knoop doorge-
de gemeenteraad. Het traject
hakt om lid te worden van een politieke partij.
Doorstromers in de politiek is er
De cursus Instromers in de politiek heeft me bij
op gericht vrouwen die hun politie-
deze keuze geholpen.
ke carrière willen vervolgen de
Voorheen zweefde ik tussen verschillende poli-
'tools' te geven om dit ook daad-
tieke partijen en was ik ook niet politiek actief.
werkelijk vorm te geven. Voor het
Ik heb goed nagedacht over de vraag: 'Bij welke
uitbreiden en verbeteren van com-
partij voel ik mij het meeste thuis?'
petenties wordt gebruik gemaakt
Na wat deskresearch en met verschillende
van de expertise en ervaring van
mensen gepraat te hebben, kwam ik uit bij
een aantal hooggekwalificeerde
D66. Ik ben me er van bewust dat ik me niet in alle standpunten van deze partij kan vinden, maar dat blijf je altijd houden. Motivatie Dat ik mezelf heb opgegeven voor de cursus Instromers in de politiek heeft te maken met mijn interesse in het lokale bestuur en de vraag op welke manier ik op dit niveau kan bijdragen aan goede en nuttige besluitvorming over gemeentelijke vraagstukken. Vanaf mijn middelbare schooltijd heb ik altijd interesse gehad in maatschappelijk ontwikkelingen en vraagstukken; wat beweegt mensen, waarom handelen mensen op een bepaalde manier, waarom maken mensen bepaalde keuzen, hoe kun je het gedrag van mensen op een positieve
manier beïnvloeden? Op lokaal niveau spelen
Doorstromer in de politiek
dergelijke vragen ook. Tijdens mijn functie als
Dorien Kickert is sinds 2000 politiek actief en
beleidsambtenaar voor parkeerbeleid bij een
dus een doorstromer: "Vrouwen hebben vaak
kleine Nederlandse gemeente heb ik kennis
een praktischer invalshoek".
gemaakt met 'het politieke spel'. Een gemeen-
Vele jaren heb ik als freelance verslaggeefster
te heeft sturing nodig om goed te kunnen func-
de politiek in onze gemeente nauwlettend
tioneren, maar hoe creëer je draagvlak en zorg
gevolgd. Het politieke steekspel, waarbij vaak
je ervoor dat andere politieke partijen instem-
op de achtergrond totaal andere motieven
men met een beleidsontwerp? Dergelijke be-
meespelen, boeide mij bijzonder en ik heb er
langenconflicten vind ik erg interessant en ik
altijd met veel plezier verslag van gedaan. Tot
wil graag inzicht krijgen hoe hiermee omge-
het moment dat ik besloot dat ik niet langer
gaan kan worden, zodat uiteindelijk goed
meer vanaf de zijlijn een toeschouwer wilde
beleid uitgevoerd kan worden binnen een
zijn, maar daadwerkelijk als onderdeel van het
gemeente.
politiek bestuur wilde meebeslissen over zaken die voor de inwoners van onze gemeente van
Wat trekt je aan in de politiek?
belang zijn. In 2000 meldde ik mij aan bij de
Wat mij aantrekt in de politiek is het spel dat
PvdA-afdeling van onze gemeente, waar ik
gespeeld wordt tussen de verschillende politie-
onmiddellijk werd gebombardeerd tot bestuurs-
ke partijen om met behulp van wat geven en
secretaris. Al snel daarna volgde mijn benoe-
nemen, compromissen te bereiken waar men
ming als plaatsvervangend lid bij commissie-
voor staat. Er zijn een aantal vragen die ik
vergaderingen. Bij de verkiezingen van 2002
steeds probeer te beantwoorden als ik een ver-
werd mijn naam als derde op de kieslijst gezet.
gadering bijwoon of een bepaald krantenartikel
Met de verwachting dat onze partij slechts
lees: Op welk gebied leveren partijen wat in en
twee zetels zou bemachtigen zag ik voor mijzelf
waarin komen zij elkaar tegemoet? Op welke
nog geen directe toekomst als raadslid wegge-
terreinen geven zij absoluut niet toe? En waar-
legd. Wegens allerlei politieke verwikkelingen
om? Als je dat door hebt, weet je hoe je de
werd ik echter in december 2003 onverwachts
besluitvorming kunt beïnvloeden teneinde het
tot raadslid benoemd. Niet lang daarna stopte
gewenste en door de burgers gedragen beleid
onze fractievoorzitter wegens persoonlijke
uit te kunnen voeren, wat mijns inziens het doel
omstandigheden met haar raadswerk, waarna
van de lokale politiek moet zijn.
ik haar als fractievoorzitter opvolgde. Een bliksemcarrière dus, die niet helemaal voorzien
Wat hoop je dat het traject je zal opleveren?
was. Vandaar dat de cursus Doorstromers in de
Via de cursus Instromers in de politiek loop ik
politiek voor mij als geroepen kwam.
stage bij de gemeente waarin ik woon. Ik heb al
In de loop der tijd heb ik via de Provinciale
wat fractievergaderingen en een commissiever-
Vrouwenraad verscheidene bestuurscursussen
gadering bijgewoond. Wat me opvalt is dat de
gevolgd, variërend van Spreken in het
competenties die tijdens de cursus centraal
Openbaar en Conflicthantering tot en met de
staan erg belangrijk zijn zodat je serieus geno-
Leergang Bestuur en Beleid, om er maar enige
men wordt in de politiek. Met de cursus heb ik
te noemen. Van deze cursussen heb ik veel
inzicht gekregen in welke competenties bij mij
opgestoken. Mijn verwachting is dat ook dit tra-
afgezwakt dan wel aangescherpt moeten wor-
ject weer zal bijdragen aan mijn persoonlijke
den en hoop ik in het vervolg van de cursus
ontwikkeling. Ik vertrouw na deze cursus stevi-
hiertoe een aanzet te kunnen geven.
ger in mijn schoenen te staan bij bijvoorbeeld
4 • Nieuwsbrief Gender
Nieuwsbrief Gender • 5
het voeren van een pittig politiek debat en het overtuigen van mijn collega-raadsleden. De cursus volg ik trouwens samen met een collega-raadslid van de Christen Unie, die net als ik
LEERTRAJECT BESTUUR EN BELEID SUCCESVOL AFGESLOTEN
tussentijds tot raadslid is benoemd. Ook zij is
Op 3 juni 2005 is onder grote belangstelling het
erg enthousiast over de aanpak. In onze
Leertraject Bestuur en Beleid afgesloten. Op de
gemeente zijn overigens 5 van de 15 raadsle-
eindbijeenkomst te Rotterdam hebben de deel-
den vrouw. Volgens mij lopen wij hiermee ver
nemers een proeve van bekwaamheid kunnen
voor op het landelijk gemiddelde!
geven voor een College van Deskundigen.
Een goede ontwikkeling, want nog steeds zijn er naar mijn mening veel te weinig vrouwen te
Het leertraject
vinden in de politiek. Jammer, omdat vrouwen
2004/2005 is
vaak vanuit een hele praktische invalshoek te
gehouden in het
werk gaan. Ook in onze raadsvergaderingen
kader van het
blijkt dat regelmatig.
project Samen Besturen en is
AMBASSADEURS VROUW & POLITIEK
bedoeld
Er is een belangrijke voorwaarde voor het sla-
(allochtone) vrouwen en allochtone mannen.
gen van het project Vrouw & Politiek. De poli-
Het leertraject is een gedegen bestuursoplei-
tiek moet ruimte maken voor vrouwen. De pro-
ding, die vrouwen en allochtonen in staat stelt
jectgroep heeft binnen de politieke partijen in
te functioneren in besturen van grotere maat-
Zuid-Holland ambassadeurs gezocht en gevon-
schappelijke instellingen, zoals bijvoorbeeld
den. De ambassadeurs komen in de volgende
zorgcentra, ziekenhuizen, thuiszorginstellin-
nieuwsbrief aan het woord.
gen, waterschappen, scholengemeenschappen
voor
en de politiek. Het doel van het leertraject is te bevorderen dat meer vrouwen en allochtonen deelnemen aan besturen en invloed uitoefenen binnen besturen van maatschappelijke instellingen. Een uitgebreid verslag wordt in de volgende nieuwsbrief opgenomen. Hannie de Wilde
LEVENSLOOP…. EEN REIS VOL KEUZES!
6 • Nieuwsbrief Gender
toegang is gratis. In september 2005 worden de uitnodigen toegestuurd met de exacte gegevens voor data in de regio's.
De levensloop van mensen, en speciaal die van
Informatie:
vrouwen, lijkt soms van toevalligheden aan
Lisette van Zeijl,
[email protected]
elkaar te hangen. De loop van ons leven wordt veelal bepaald door onze opvoeding, de plaats en het land waar we geboren zijn en de traditie
WORDT REDACTIELID VAN RUIF!
en cultuur waarin we zijn opgegroeid. Ruif is een ideeënvakblad voor vrijwilligers en
Maar hebben we zelf ook nog wat over onze
beroepskrachten die werken met jeugd in de
levensloop te zeggen? En als dat zo is, hoe
leeftijd van 4 tot 16 jaar. Ruif is een verfrissend
gaan we daar dan mee om? Welke keuzes heb-
en inspirerend blad vol activiteiten, die te
ben wij in ons leven en welke keuzes worden of
gebruiken zijn in het kinderwerk, jongerenwerk,
werden voor ons gemaakt? En hebben we
buitenschoolse opvang, Brede School, Scouting
eigenlijk wel een vrije keus? Welke dingen beïn-
enz. Ruif bestaat ruim 40 jaar en verschijnt 4x
vloeden ons allemaal als we keuzes maken?
per jaar met elke keer een ander thema.
Hoe krijgen vrouwen de regie over hun leven en wat of wie hebben zij daarbij nodig?
WERKCONFERENTIE Allemaal vragen die op de werkconferentie Levensloop op 5 april jl. in het Provinciehuis in Den Haag aan de orde kwamen. In workshops en in de plenaire gedeelten ging men hiermee aan de slag. Er werd kennis gemaakt met methodieken die gebruikt kunnen worden in de afdelingen van vrouwenorganisaties. Deze werkconferentie was bedoeld voor
Voorbeelden van recente Ruifthema's zijn: bui-
bestuursleden van afdelingen van de vrouwen-
tenruimte, vrijheid van meningsuiting, architec-
organisaties en werd georganiseerd door vijf
tuur, Europa, sport & beweging. Ruif beschrijft
vrouwenorganisaties in Zuid-Holland: de NBvP-
activiteiten voor handvaardigheid, spel, infor-
Vrouwen van Nu, Passage, ZijActief, Katholiek
matief spel en expressie. Ruif bevat ook handi-
Vrouwengilde Zuid-Holland en de Nederlandse
ge tips, internetsites en boeken.
Vereniging van Huisvrouwen samen met de voormalige PVR Z-H.
REDACTIELID WORDEN? Om Ruif verfrissend en inspirerend te houden
HET VERVOLG VAN DE WERKCONFERENTIE
hebben we een redactie bestaande uit vrijwilli-
In november 2005 wordt aan de werkconferen-
gers met allerlei verschillende achtergronden.
tie een vervolg gegeven. Op vier dinsdagen
We zijn nu op zoek naar mensen die (tijdelijk)
wordt een viertal regionale bijeenkomsten
de redactie aan willen vullen met hun ideeën,
georganiseerd voor de bestuursleden die op de
informatie en door het schrijven van artikelen.
werkconferentie aanwezig zijn geweest. De bij-
Per Ruifnummer zijn er twee vergaderingen;
eenkomsten worden overdag gehouden en de
brainstorm en kopijbespreking.
Nieuwsbrief Gender • 7
De vergaderingen zijn meestal op maandag
• spreken in het openbaar, waarbij veel aan-
van 17.45-19.30 uur. Er wordt voor eten ge-
dacht wordt besteed aan opkomst, houding,
zorgd. Redactieleden krijgen per geplaatste
stemgebruik, omgaan met de microfoon enz.
pagina € 2,50, een kleine vergadervergoeding
• persoonlijke presentatie
en reiskostenvergoeding. De vergaderingen vin-
• omgaan met spreekangst
den plaats bij PJ PARTNERS.
• opzet van een spreekbeurt
Heeft u interesse om Ruif-redactielid te worden
• presentatie en verdediging van beleid.
of vragen? Neem dan contact op.
Data: woensdag 21, 28 september, 5, 12 oktoInformatie:
ber, 2, 9, 16 november 2005 van 09.00 tot
Winny Bogaards
[email protected]
12.00 uur. Eigen bijdrage € 52,50 per deelne-
Marisca Boer
[email protected]
mer, inclusief reader.
HELLEVOETSLUIS
REGIONALE TRAININGEN BESTUURSVAARDIGHEDEN
TRAINING VOOR VOORZITTERS De training is niet alleen bestemd voor (aankomend) voorzitters en vice-voorzitters, maar ook
De bestuurstrainingen zijn bedoeld voor (toe-
voor medebestuursleden.
komstige) leden van maatschappelijke organi-
De training is eveneens geschikt voor mensen
saties, instellingen en verenigingen. De trainin-
die overwegen een voorzitterschap te aan-
gen zijn er op gericht het empowerment van
vaarden of reeds enige tijd als zodanig werk-
vrouwen en mannen te versterken, zodat men
zaam zijn en hun functie meer inhoud willen
met meer kennis, inzicht en zelfvertrouwen kan
geven. In de training komen o.a. de volgende
participeren in besluitvorming en beleidsbeïn-
zaken aan de orde:
vloeding. In het najaar worden de trainingen
• voorbereiding van een vergadering
gegeven in de zuidoostelijke regio's van de pro-
• samenwerking/communicatie met de (dage-
vincie Zuid-Holland. De bestuurstrainingen worden gesteund door de provincie Zuid-Holland, zodat de eigen bijdrage geen belemmering
lijks) bestuursleden • inzicht en training om een vergadering goed en efficiënt te leiden
behoeft te zijn. Cursusleiding: Hannie de Wilde.
• beraadslaging en besluitvorming in een ver-
Op welke trainingen is er nog een plaats vrij?
• inzicht hoe meningsvorming tot stand komt
gadering • effectieve besluitvorming.
HARDINXVELD-GIESSENDAM
Data: maandag 19, 26 september en 3, 10
ALGEMENE PRESENTATIE/
oktober 2005 van 09.15 tot 12.00 uur. Eigen
SPREKEN IN HET OPENBAAR
bijdrage € 30,- per deelnemer, inclusief reader.
De training is geschikt voor mensen die professioneel willen leren spreken in bestuur of poli-
ALGEMENE PRESENTATIE/
tiek. Voor mensen die hun angst om te spreken
SPREKEN IN HET OPENBAAR
willen overwinnen en/of hun presentatie willen
Data: maandag 19, 26 september, 3, 10, 31
verbeteren, betekent deze training een flinke
oktober en 7, 14 november 2005 van 13.00 tot
stap vooruit. De training bestaat uit 7 dagdelen
16.00 uur.
en leidt op voor het certificaat Algemene Pre-
Toelichting: zie Hardinxveld-Giessendam.
sentatie/Spreken in het openbaar. De training bestaat uit de volgende hoofdpunten:
Nieuwsbrief Gender • 8
SPIJKENISSE
SPREKEN VOOR GEVORDERDEN
TRAINING VOOR SECRETARISSEN EN
Een goede mogelijkheid voor mensen die hun
PENNINGMEESTERS
kennis willen opfrissen of verder willen uitbou-
Deze training is niet alleen voor secretarissen
wen. De training bestaat uit drie modules:
en penningmeesters, maar ook geschikt voor
• module speechen
medebestuursleden die inzicht willen verwer-
• module luisteren-erkennen-uitleggen
ven in het werk van het dagelijks bestuur.
• module leiden van en deelnemen aan open-
In deze training ligt de nadruk op het functio-
bare bijeenkomsten
neren als beleidsverantwoordelijke en teamlid
Data: dinsdag 1, 8, 15, 22, 29 november en 6,
van het dagelijks bestuur.
13 december 2005 van 09.15 tot 12.15 uur.
In de training komen o.a. de volgende zaken
Eigen bijdrage € 52,50 p.p. inclusief reader.
aan de orde: • hoe komt de agenda tot stand?
TRAINING CONFLICTHANTERING
• notuleren
Het leren omgaan met kritiek en spanningen is
• welke wijze van notuleren is de beste voor
een essentieel onderdeel van het goed functioneren in bestuursfuncties. Veranderingen gaan
mijn organisatie? • de secretaris als bestuursondersteuner
altijd gepaard met spanningen en conflicten.
• het beheren van de penningen
Conflicten hoeven niet per se slecht te zijn. In-
• het maken van een begroting
tegendeel, ze kunnen een nuttige functie heb-
• contact met de lokale overheid/ambtelijke
ben. Het is van belang dat men inzicht krijgt in de soort conflicten en mechanismen die tus-
organisatie • het aanvragen van subsidie.
sen en in mensen in werking kunnen treden.
Data: dinsdag 20, 27 september en 4, 11 okto-
Data: dinsdag 20, 27 september, 4, 11 oktober
ber 2005 van 09.00 - 12.00 uur. Eigen bijdra-
en 1 november 2005 van 13.00 tot 16.00 uur.
ge € 30,- per persoon, inclusief reader.
Eigen bijdrage € 35,- p.p. inclusief reader. Informatie: Hannie de Wilde
[email protected] Lisette van Zeijl
[email protected]
Thurledeweg 95
• adviseert en ondersteunt professionele instellingen, vrijwilligersorganisaties
Postbus 11117
en gemeenten in Zuid-Holland op het brede terrein van jeugdbeleid,
3004 EC Rotterdam Tel: (010) 4362166 Fax: (010) 4366357 E-mail:
[email protected] www.pjpartners.nl
gendervraagstukken, diversiteit, sociaal beleid en cultuur • is gespecialiseerd in de integrale aanpak van maatschappelijke vraagstukken op lokaal en provinciaal niveau • biedt diensten aan in de vorm van procesbegeleiding, advisering, training, projectontwikkeling, onderzoek en informatieverstrekking.