N I E U W S B R I E F

N I E U W S B R I E F nr. 7 juni 2013

Informae van het Algemeen Management Weer veel aanmeldingen voor de cursus ‘intuïtief opvoeden’! Via een cameraatje volgen mijn vrouw en ik de ontwikkelingen in een koolmezennest. Dat is vermakelijk en leerzaam tegelijk. Inmiddels is hun 2e legsel uitgebroed. Toen vorige week de zes jongen uitkwamen, moest de moeder ze stevig helpen om zich van de eierschalen te ontdoen. Juist op dat moment kwam de vader binnen met een ve#e groene rups, die hij in het snaveltje probeerde te proppen van een nog nauwelijks opgedroogd mezenkuiken – alsof je een mensenbaby een compleet puddingbroodje laat verzwelgen! Moeder nam de rups resoluut van hem over, vrat de buit zelf op en joeg pa het nestkastje uit, de onhandige sukkel! – Die ging natuurlijk ergens zi#en mokken! Niet lang daarna vlogen echter beide ouders af en aan om de aanhoudende honger van de jongen te s*llen met (toch wel!) dikke groene rupsen, die volop aanwezig zijn op het jonge blad van de nabijgelegen eiken. Het is een volcon*nue bezigheid, buitengewoon arbeidsintensief, en dat duurt nu al negen dagen! Om kinderen te krijgen hoef je geen enkel diploma te bezi#en, wat in de opvoeding wereldwijd tot veel amateurisme leidt, – met soms erns*ge gevolgen! Maar helaas, ook degenen die pedagogiek hebben gestudeerd, zijn niet per defini*e goede opvoeders. Met het risico cynici van een inkopper te voorzien mag het opmerkelijk worden genoemd dat het resultaat van al die opvoeding door de bank genomen dan nog zo meevalt! Onze ideeën over opvoeden zijn uiteraard sterk gekoppeld aan onze kindbeelden en die zijn niet constant. Zo was daar in 1980 Guus Kuijer, die in ‘Het geminachte kind’, volkomen in lijn met de an*autoritaire opvoeding, beweerde: “Kinderen willen leren lopen, praten, lezen, rekenen en schrijven en nemen ons opvoedkundig geklep daaromheen enigszins vermoeid op de koop toe”. Kuijers fascina*e voor kinderen had alle trekken van een knieval en culmineerde in de uitspraak van zijn heldin Madelief: “Grote mensen, daar kun je beter soep van koken!” Amper twin*g jaar later beschreef Luc Koning in Praxis-bulle*n evenwel ‘het over-gewenste kind’, het prinselijke schepsel dat op een voetstuk wordt geplaatst en van jongs af aan leert hoe vanuit die riante onderhandelingsposi*e alles en iedereen kan worden bespeeld. Dat weerhield René Zwaap er enkele jaren later niet van om in De Groene Amsterdammer gewag te maken van ‘het belegerde kind’, dat door de maatschappij wordt opgejaagd om voortdurend te presteren en hoog te scoren op interna*onale ranking-lijstjes. Gek genoeg en terwijl we daar helemaal geen beleid op hebben gezet, blijken we vervolgens in 2007 en 2013 de wellicht allerbelangrijkste lijst aan te voeren: binnen het geheel van westerse samenlevingen zijn Nederlandse kinderen het gelukkigst! Dat is heel mooi, maar dit gemiddelde laat wel enige devia*e naar beneden zien. Ook in onze paradijselijke welvaartsmaatschappij signaleren leerkrachten geregeld kinderen die op velerlei gebied tekortkomen – en dan niet enkel op scholen die in wijken gelegen zijn waar je achterstand vermoedt; het zit hem immers lang niet al*jd in het materiële, veel vaker in structuur, aandacht en geborgenheid. Niet toevallig zijn dat ook de pijlers van onze pedagogische opdracht! De meeste opvoeders, al dan niet opgeleid, slagen er heel wel in om deze principes toe te passen, met behulp van een flinke dosis gezond verstand – en op cruciale momenten hun intuï*e om op terug te vallen. Een cursus ‘intuï*ef opvoeden’ klinkt als een paradox en lijkt te mikken op ouders met weinig zelfvertrouwen. Mezen hebben daar geen last van!

Theo Hung

-2-

Informae van het bestuursbureau Werkgelegenheid loopt bij IJsselgraaf geen gevaar De daling van de leerlingenaantallen zet stevig door. Inmiddels worden niet enkel de grensprovincies met dit fenomeen geconfronteerd, maar treG de krimp het hele land, m.u.v. de steden Den Haag en Amsterdam. De meest recente prognoses, die begin deze maand zijn uitgebracht, laten voor onze regio een sterkere daling zien dan eerder werd vermoed. Voor IJsselgraaf hebben we deze cijfers doorgerekend in het zogenaamde ‘scenariomodel’ om aldus de gevolgen voor ons personeel goed in beeld te blijven houden. Voor ons vast aangestelde personeel is er weinig reden om ongerust te zijn; voor de payroll-medewerkers blijG de arbeidsmarkt krap en dat is voor hen intens triest. Hoewel de marges kleiner worden, kan opnieuw worden gemeld dat de uitstroom van medewerkers die met pensioen gaan nog steeds gelijke tred houdt met de terugloop van de leerlingenaantallen. Mar*n Bergervoet concludeert dat daarnaast de flexibele schil weliswaar wordt afgebouwd, maar nog steeds enige speelruimte biedt. Dit is het beeld tot aan 2020. Daarna is de verwach*ng dat een stabilisa*efase intreedt.

Ondanks economische crisis toch meer bestedingsruimte voor onze scholen S*ch*ng IJsselgraaf laat over het boekjaar 2012 wederom posi*eve cijfers zien. De exploita*e sluit over de gehele lijn (d.w.z. alle 20 scholen + bovenschools) met een ba*g saldo van ruim vier ton. Ons weerstandvermogen (de reserve om risico’s mee af te dekken) is daarmee op peil. Nu is het weliswaar van groot belang om onze organisa*e bedrijfseconomisch op orde te hebben, maar de financiële huishouding dient er enkel toe om faciliterend te zijn naar onze primaire opdracht, namelijk het bieden van goed onderwijs. Dat we goed grip hebben op de financiën en de posi*eve resultaten die we op dit terrein boeken betekent dat er weer meer geïnvesteerd kan worden in het primaire proces. Onze directeuren zijn daarvan op de hoogte en zij zullen met hun begro*ngsvoorstellen voor 2014 per school ongetwijfeld hun wensenlijstjes op tafel leggen. Dat daar ruimhar*g mee om kan worden gegaan is opmerkelijk in een *jd dat ‘bezuinigen’ in de hele samenleving het adagium lijkt. IJsselgraaf plukt nu evenwel de vruchten van het sobere beleid van de afgelopen jaren en we kunnen daardoor vol vertrouwen verder bouwen aan de kwaliteit van ons onderwijs!

-3-

IJsselgraaf 10 jaar jong IJsselgraaf is volgens Michel Raddatz slechts een stukje van ons leven (zie verderop in deze nieuwsbrief) en daar heeG hij natuurlijk gelijk in. Maar het is wel een wezenlijk deel, in ieder geval dat wat ons verbindt, namelijk ons streven om de ons toevertrouwde kinderen goed onderwijs te bieden. Daar zijn we hele dagen mee doende, daar ontlenen we onze beroepsma*ge iden*teit aan en tegelijk onze innerlijke gedrevenheid om er iets goeds van te maken. In 2003 is S*ch*ng IJsselgraaf officieel van start gegaan. Na een roerige periode rond 2008-2009 is de organisa*e weer kerngezond. We mogen trots zijn op wat er in de afgelopen *en jaar is bereikt! De gemeentebesturen hebben vertrouwen [en spreken dat ook uit!] in de wijze waarop de s*ch*ng wordt geleid. En ook bij de ouders van onze leerlingen hebben we een stevige reputa*e opgebouwd. Er is geen enkele reden om op onze lauweren te gaan rusten, want klan#evredenheid en vertrouwen moeten elke dag opnieuw worden verdiend. Maar we zi#en wel degelijk op het juiste spoor en we doen de goede dingen. Sinds twee jaar bezoeken onze directeuren in groepjes de scholen van IJsselgraaf om als ‘cri*cal friend’ een oordeel te geven over de onderwijskwaliteit. Dit wordt ‘collegiale visita*e’ genoemd. Recentelijk werd obs Pla#enburg bezocht, wat een rapport met stevige aanbevelingen opleverde. Directeur en team zijn vervolgens niet in de ontkenning gaan hangen, maar hebben werkgroepen geformeerd die op deelterreinen aan de slag zijn gegaan met de geconstateerde verbeterpunten. Dat is professioneel gedrag; mijn complimenten! Eind maart vond een geslaagde IJs- en IJkdag plaats. De omslag die gedurende die dag werd gemaakt in onze apprecia*e van personele mobiliteit onthulde veel meer veranderingscapaciteit dan we zelf misschien vermoedden. Dat werd bovendien prach*g geïllustreerd door een drietal ‘bekentenissen’ van gedwongen overgeplaatste medewerkers, maar ook door ruim twin*g leerkrachten die per augustus op een nieuwe werkplek aan de slag gaan. In Drempt en op obs Overstegen wordt hard gewerkt aan een nieuw onderwijsconcept, in Overstegen met als doel een volwaardig IKC op te ze#en. Obs De Klimtoren in Drempt betrekt bovendien binnenkort een compleet nieuw schoolgebouw, net als obs Rozengaardsweide in Hengelo. Zes van onze scholen gaan over op het con*nurooster. Gemeld is dat het ook financieel goed gaat met IJsselgraaf. In dat licht kan worden gesteld dat we het onderzoek naar een eventuele fusie met S*ch*ng Archipel niet desperaat, maar juist vanuit onze kracht hebben ingezet: er is geen sprake van dwang, maar we kunnen hiertoe besluiten, enkel als dat aantoonbaar voordeel voor onze scholen oplevert. Kortom, er is veel beweging binnen onze organisa*e, *en jaar jong en uiterst vitaal. En telkens blijkt: IJsselgraaf maken we samen! Dank voor jullie aanhoudende inzet. Een fijne en welverdiende zomervakan*e gewenst! Theo Hung

-4-

Informae van de scholen Engels al in de onder– en Middenbouw? Yes!

Op ini*a*ef van ons, Joanne van Dieren en Nicole van Kalker, is er twee jaar geleden een voorzich*ge start gemaakt. Waarom? Omdat wij affiniteit hebben met Engels en omdat we zien dat Engels steeds belangrijker wordt in het hedendaagse leven. Enkele van onze leerlingen willen graag naar het tweetalig voortgezet onderwijs. We gingen naar verschillende bijeenkomsten en daaruit kwam de behoeGe er meer mee te doen. In een teamvergadering zijn ideeën geopperd, kleine voorbeelden en vooral veel ideeën en sites gegeven aan collega’s. Toch bleek dit niet helemaal te gaan zoals we het graag zouden zien. In de meivakan*e van 2012 zijn we, met een beurs, een week in Engeland geweest. Bij een gastgezin in Canterbury. Een geweldige ervaring. Vol enthousiasme en ideeën kwamen we terug. In overleg met de direc*e is een plan van aanpak gemaakt. En afgelopen schooljaar zijn we gestart met het structureel geven van een half uur Engels in de groepen 1 t/m 6. De groepen 7 en 8 hebben een digitale methode; Take it Easy. Die is nu ook aangeschaG voor de groepen 5 en 6. Voor de groepen 1 t/m 4 worden er zelf lessen bedacht. Daarnaast verzinnen we veel extra’s, vaak gekoppeld aan de actualiteit. Wat kun je doen? Liedjes, dansjes, versjes, knutselen. En dan zoveel mogelijk Engels praten. Moet je zelf goed Engels kunnen? Nee, enige kennis is belangrijk, een preUge uitspraak ook (internet biedt vele lessen/materialen gesproken door na*ve speakers). Je moet vooral durven en doen. Stappen die je globaal neemt zijn: luisteren, spreken, lezen, schrijven. Schrijven doe je in principe pas vanaf groep 6. Mocht je interesse hebben, gewoon nieuwsgierig zijn, give us a call. Er valt vast wel een voorbeeld-les te plannen. Joanne van Dieren en Nicole van Kalker OBS Jan Ligthart

-5-

Vakanelezen om de zomerdip te voorkomen! Elk jaar na de zomervakan*e en trouwens ook na de kortere vakan*es, zuchten we als leerkracht diep als we onze leerlingen horen lezen. Een enkeling uitgezonderd lezen kinderen niet in hun vakan*e en dat kun je op school merken ook. Technisch lezen is een technische vaardigheid die je elke dag moet onderhouden, net zoals je dagelijks moet trainen om topsporter te kunnen blijven. Elke leerkracht weet dat je de eerste week na een schoolvakan*e beter geen toetsen af kunt nemen, omdat je dan vaak schrikt van de dip in de resultaten. De meeste leerlingen zijn gelukkig na een week weer gewend aan de schoolse structuur en hebben hun dip dan weer bijna overwonnen, maar de minder sterke leerlingen hebben hier helaas heel wat meer *jd voor nodig. Zij hebben meer oefening nodig om hun zomerdip te boven te komen. Is het dan niet gewoon beter om samen met de ouders te proberen om de dip te voorkomen? Vakan*elezen kan hiervoor de oplossing zijn. Niet alleen kilometers maken met de auto of het vliegtuig, maar vooral ook leeskilometers! Maar hoe mo*veer je kinderen om in de vakan*e iets te oefenen wat ze eigenlijk niet zo goed kunnen en daarom ook niet zo leuk vinden? Dat hoeven wij als leerkrachten gelukkig niet allemaal zelf te verzinnen. Diverse instan*es hebben hiervoor allerlei mo*verende ac*viteiten bedacht. Even Google-en en de ideeën staat op een rij. Een paar leuke ideeën wil ik graag met jullie delen: h#p://archief.vakcommunity.nl/digischool_vo/taalpilots/implementa*ekoffer/ouders/ morgenaandeslag/mijnvakan*everhaal.html Misschien zijn de Kwaliteitskaarten over Vakan*elezen met Vos en Haas al bekend? “Mijn vakan*everhaal” biedt allerlei *ps en adviezen voor zowel leerkrachten als ouders om in de vakan*e op een speelse manier bezig te zijn met taal en lezen. Er zijn leuke ac*eve werkboekjes met *ps voor alle groepen kant en klaar te downloaden en handleidingen voor leerkrachten en ouders. S*ch*ng Lezen en Schrijven, die zich onder andere inzet om het analfabe*sme in Nederland te bestrijden, geeG op haar website een recept tegen de zomerdip. h#p://lezenenschrijven.nl/algemeen/nieuws/recept-tegen-zomerdip-lezen-op-vakan*e/ Het kan ook interessant zijn om ouders naar de plaatselijke bibliotheek te verwijzen. Veel bibliotheken in Nederland houden ac*es *jdens de zomervakan*e. Dat kan variëren van het geven van *ps tot het uitdelen van rugzakjes met leeGijdsgericht leesmateriaal. Met deze toeris*sche lees*ps moet het toch lukken om de zomerdip te voorkomen? Goede reis, en vooral veel plezier met Vakan*elezen! Terry van de Beek

-6-

Didacsche tools voor digibord of tablet In deze nieuwe rubriek worden elke maand twee didacsche tools voor uw digibord en/of tablet behandeld; één voor de onderbouw en één voor de midden- en/of bovenbouw. De tools van deze maand zijn:

Educaeve app "Le3erschool" voor kleuters Op de Dorpsschool in Vorden heeG iedere klas vanaf dit schooljaar een iPad in gebruik. De kinderen en leerkrachten maken enthousiast gebruik van verschillende educa*eve apps bij verschillende vakgebieden. Een "juweeltje" is Le#erschool voor groep 1 t/m 3. Bij deze iPad-app leren de kinderen op een leuke én goede manier cijfers en le#ers schrijven. De fijne motoriek en de oog-hand coördina*e worden ges*muleerd en Dirk Scheele zorgt voor een duidelijke audi*eve ondersteuning. Er zijn veel goede educa*eve apps beschikbaar die het lesgeven nog leuker maken: de kinderen vinden het prach*g en zijn bekend met "swipen". Het Tabletportaal (maakt deel uit van het Schoolbordportaal) verzamelt en metadateert apps voor iPhone, iPad, Android en Windows tablets. Neem gerust eens een kijkje: www.tabletportaal.nl Eenne Oosterhoff Dorpsschool Vorden (ICT / leerkracht)

Praatplaten De praatplaat is een belangrijk onderdeel van het taalonderwijs in de onderbouw. De plaat nodigt uit tot praten. De leerkracht of onderwijsassistent kan de kleuters prikkelen om te vertellen over het onderwerp. Hier vindt u een overzicht van prach*ge praatplaten. Ga naar: http://kleuterportaal.nl/schoolborden/catalogus.html? vakgebied=praatplaten

Filmpjes bij Veilig Leren Lezen Veel scholen maken gebruik van de methode Veilig Leren Lezen. Het Schoolbordportaal heeG bij alle woorden van de verschillende kernen, bijpassende filmpjes verzameld en klaargezet in een handig, startklaar overzicht. Veel plezier met deze leuke filmpjes.

Ga naar: http://www.schoolbordportaal.nl/filmpjes-veilig-leren-lezen-vll.html

-7-

Ik geef de pen door aan: Op de afgelopen IJs-en IJkdag kwam Susan Volman naar me toe om me te vertellen dat ze “de pen” had doorgegeven en of ik dat erg vond. Ik zei nee en dacht gelijk aan wie geef ik die pen door? Dat wordt dus oud-collega Ton van Eemeren van Horizon/ooi. Misschien is dit stukje al ingehaald door de realiteit want veel IJsselgraaf collega’s starten na de zomervakan*e op een nieuwe werkplek. Mobiliteit daar ging het op de IJs- en IJkdag over en ik bedacht me na mijn aanstellingen op De Pla#enburg, Overstegen, Plantsoenschool, Oosseld, Hagen, Canada, De Horizon Stad/Ooi, De Bongerd en De Woordhof dat het wel iets heel bijzonders moest worden, wilde ik daar nog tot nieuwe inzichten komen. Midden jaren tach*g werd ik van school naar school geschoven. Ik was bij het openbaar onderwijs in Doe*nchem 5 jaar lang degene met de minste diensUjd. Ik moest elke keer weer voor de zomervakan*e vertrekken en heel soms wist ik dan al weer waar ik na de zomervakan*e misschien kon beginnen. Het woord mobiliteit kende niemand. Ik dacht zelf “ik moet werken en waar dat maakt me niet uit.” Ik voelde mij al helemaal niet in de posi*e om maar iets te eisen. Iedereen had des*jds een aanstelling aan de eigen school met een overeenkoms*ge afvloeiingslijst. Dus als er een nieuwe collega benoemd werd met de minste diensUjd dan was iedereen al snel tevreden. Weinig tot geen diensUjd was dan ook een belangrijke eis bij een benoeming al werd dat nooit hardop gezegd. Tijdens de IJs- en IJkdag had Bas Haring het over houvast. In de bocht bij het schaatsen in Boris Beckers bezemkast al kende Bas die houvast niet echt en in een al dan niet opgeruimd stukje tuin. Hij had gelijk in zijn stelling, “doe het niet voor een ander, doe het voor jezelf, maar raadpleeg wel anderen.” Kennis op de goede plek in de organisa*e is ook een oneliner die je bij IJsselgraaf nog weleens hoort. Iedereen schijnt tegenwoordig haast specialist te moeten zijn: in gedrag, in rekenen, in dyslexie, in bewegen en ga zo maar door. We moeten ons doorontwikkelen want dan zijn we innoverend bezig. Die vernieuwingen worden vaak bedacht buiten de leslokalen en ook vaak door mensen die het zelf niet moeten uitvoeren. Kinderen zijn echter het meest gebaat bij een goede leerkracht “in” de klas. Een leerkracht dus die goed kan organiseren, die kan differen*ëren, die met de nodige humor de kinderen tegemoet kan treden en die natuurlijk in de goede zin van het woord de “baas” is in de klas. Als een leerkracht dit ook nog eens kan koppelen aan een preUge omgang met ouders en collega’s dan ben je al een heel eind. Als een studie helpt om in bovenstaande zaken beter te worden, dan hebben kinderen er wat aan. Nu zie je vaak dat leerkrachten met een extra opleiding collega’s moeten vertellen hoe ze nog beter les kunnen geven. Dit alles op een coachende wijze. Helaas werkt dat vaak niet. Ik zou tegen leerkrachten willen zeggen: verbeter het onderwijs, begin bij jezelf. Laat anderen niet vertellen hoe het moet, maar neem de regie in eigen hand. In de meivakan*e ontving ik het bericht dat twee collega’s waren overleden. Dan sta je weer even met beide benen op de grond en besef je wat de echt belangrijke dingen zijn. IJsselgraaf is daar slechts een klein stukje van. Michel Raddatz

-8-

Belangrijke data 1 juli t/m 9 augustus: zomervakan*e Doesburg 22 juli t/m 30 augustus: zomervakan*e Bronckhorst en Doe*nchem

Colofon Deze nieuwsbrief is een uitgave van Stichting IJsselgraaf

Deze nieuwsbrief gaat naar Samenstelling en redactie Theo Huting Paola Harbers

• • • • • •

alle medewerkers van S*ch*ng IJsselgraaf het bestuur de GMR secretarissen van de MR’en de wethouders van de gemeente Bronckhorst, Doe*nchem en Doesburg Markant Kinderopvang

Eindredactie Theo Huting

Redaconeel

Bestuursbureau Stichting IJsselgraaf Palmberg 18 7021 DJ Zelhem T. 0314 382 990 [email protected] www.ijsselgraaf.nl

Verschijningsdatum eerstvolgende nieuwsbrief: 26 september 2013 Kopij digitaal aanleveren op: [email protected] Uiterlijk op 19 september a.s. dient de kopij aangeleverd te worden. Verzoek is om de tekst heel beknopt te houden met eventueel een link waarnaar verwezen kan worden voor meer informa*e en/ of een a\eelding erbij.

Stichting IJsselgraaf wenst u een hele fijne