MOORSLEDE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG
Voor de oorlog
MO_03
en. Meisjes en jongens rt ho sc en en kk ro e ng la et Moeders m Het lijkt gezellig op n. pe om kl op e ig m m so , en met zwarte kous e, een kar die over rt ve de in l aa em el H .. ’s. straat. Geen auto de straatstenen hobbelt.
31 juli 1914: ten oorlog! Op 31 juli 1914 is het met de rust gedaan. Het nieuws gaat als een lopend vuurtje door de gemeente: er is een algemene mobilisatie aangekondigd in België. Op 4 augustus brengt de veldwachter de oproepingsbevelen voor de dienstplichtige mannen van Moorslede rond. Gepakt en gezakt vertrekken ze. Niemand weet voor hoelang.
Op de vlucht voor de vijand
men de eerste vluchteko is, zig be en ek w ie dr og Wanneer de oorl rpen. Ze komen uit do e nd ge lig om de en de le lingen toe in Moors rtellen vreselijke verhalen ve Ze . .. en uv Le n, le he ec Brussel, M kt de mensen bang. over de Duitsers. Het maa
Duitse verkenners
Kort daarna versch de eerste Duitse soldijnen Het zijn ulanen: veraten. paard. Op sommige kenners te saboteren ze spoorli plaatsen knippen ze telegraaf-jnen of telefoonlijnen door. en
Legers marcheren voorbij Begin oktober komen de eerste troepen van het Belgisch leger voorbij: zij komen van Antwerpen en trekken verder richting IJzer. Enkele dagen later trekt ook de Britse cavalerie voorbij en er worden ook Franse soldaten gezien.
19 oktober 1914: Schuwe Maandag
Op 19 oktober beschieten Fr anse soldaten de Duitsers in de buurt van Moorslede. Zi j denken dat het de burger s zijn die hen beschieten en als wraak plunderen ze en steken ze in brand in verschillende huizen gemeenten in de buurt. Er vallen ook veel burgerslachtoffers .
Moorslede bezet Vanaf dan is Moorslede bezet gebied en verschillende Duitse soldaten worden bij de burgers ingekwartierd. Tussen november 1914 en 22 april 1915 blijft alles aan het front vrij rustig. Moorslede ligt dan niet in de gevechtszone. Die ligt dichter bij Ieper.
MO_10
Moorslede, 21 maart 1915 Het rustige marktplein staat nu bomvol soldaten. Ze hebben hun pinhelm op. Ze zijn verzameld voor de ‘Feldgottesdienst’: de Heilige Mis in open lucht.
De kostschool wordt ziekenhuis MO_05
Op de speelplaats van de kostschool geeft het Duitse muziekkorps een concert. De dirigent staat in het midden. De school is ingericht als militair veld hospitaal. De zieken of gekwetsten dragen een witte streepjespyjama met een lange witte schort erover. De muziek vrolijkt hen op.
MO_06
Soldaten met kiespijn kunnen zich in Moorslede laten verzorgen. Zie je wat de tandarts in de hand heeft? Om wat te doen, denk je? * Je kunt de foto ook downloaden en dan uitvergroten op het scherm van je computer Antwoord: Een spiegeltje en een klein tang
Soldatenhumor MO_08
In het dakvenster van dit huis hebben de soldaten nep-afweergeschut tegen vliegtuigen gebouwd. Ze hebben hun kunstwerk met vlaggen versierd. Dit is soldatenhumor. Eigenlijk doen ze precies wat wij met Halloween of met Kerstmis doen: een nepheks voor de deur zetten of een nepkerstman aan een touw naar boven laten klimmen.
MO_09 1915
Dit geschut daarentegen ziet er echt uit!
MO_07
Van deze landelijke herberg maakten de soldaten van het 244° Regiment hun kantine en ontspanningsplaats. Een soldaat stuurde deze foto naar zijn ouders. Op de keerzijde schreef hij “Lieve Vader en Lieve Moeder, ik ben nog altijd gezond en wel. En ik dank jullie zeer voor het pakje!”
Regiment (Ontspanningsplaats) van het derde bataljon van het 244°
Kantine / Erholungsheim
Den Ouden Watermolendam / Hauptstrasse (Hoofdstraat) /
geweer aan de schouder en de munitie rond zijn middel. Antwoorden: De man met de pinhelm, he
- Er is één soldaat van dienst. Wa araan kun je hem herkennen? * Tip: download de foto. Dan kun je hem op het scherm van je computer uitver groten. - Wat kun je zoal lezen op deze foto? De naam van de herberg: De straatnaam: Op het luik: Boven de deur:
Blijven of vluchten?
Later komt Moorslede wel in de frontl inie krijgt het hard te verduren. De eerste M te liggen. Het dorp oorsledenaars slaan op de vlucht. Eerst naar dorpen en steden dichtbij, later ook naar Normandië in Frankrijk.
1918
MO_11
Luchtfoto van het verwoeste Moorslede n in oktober 1918, is er van Wanneer de laatste Duitsers wegvluchte estenij van bomkraters, te wo Moorslede niet meer over dan een gro ruïnes en modder. haast niets meer. Tussen De dorpelingen die terugkeren, herkennen nsen een marmeren me het puin van de kloosterkapel vinden de ken aan hun dorp... wijwatervat, het enige tastbare aanden
MO_01
Het dorp na de oorlog.
Vergelijk deze foto nu met de eer ste foto, die van net voor de oorlog! Alles wat je nu ziet in Moorslede is steen voor steen na de oorlog opnieuw gebouwd.
Zoek het eens op! 1. In de tijd van de Eerste Wereldoorlog schreven ze de naam van je gemeente zo:
Misschien vind je de oplossing als je de foto’s goed bestudeert. Zoek anders op het Internet of in de bibliotheek van je gemeente.
2. Zoek op hoeveel inwoners je gemeente nu telt. Vind je ook hoeveel mensen er waren in het begin van de 20ste eeuw, net voor de Eerste Wereldoorlog? En net erna? Aantal inwoners vandaag:
Aantal inwoners rond 1910:
Aantal inwoners rond 1920; Is het aanta inwoners van je gemeente • afgenomen? • toegenomen? • gelijk gebleven?
3. Zoek je gemeente op in Google Maps. Druk de luchtfoto af en kijk of je enkele van de oude foto’s op de kaart van je gemeente kan situeren. 1. Ga naar http://maps.google.be 2. Tik de naam van je gemeente in het zoekveld. 3. Je krijgt nu een kaart te zien van je gemeente. Verklein of vergroot de kaart en ga omhoog, omlaag of opzij tot je de dorpskern mooi in het midden van je beeld krijgt. 4. Kies dan ‘Satelliet’: zo krijg je een luchtfoto, met de straatnamen erin. 5. Druk de luchtfoto af. 6. Kijk in het fotoalbum van je gemeente. Probeer de foto’s met straatnamen nu op je luchtfoto te situeren.
Zelf aan de slag als fotoreporter! Als je op stap bent in je gemeente, met de klas of met je ouders, neem dan een fototoestel mee en het album met oude foto’s van je gemeente. • Zoek de straten of plaatsen op die je bij de foto’s vindt. • Zoek die plaats op en ga staan waar de fotograaf vroeger stond. Dat is zeker niet makkelijk, maar als je goed naar de oude foto kijkt, vind je misschien wel aanwijzingen. • Neem nu een foto. • Druk de foto af en situeer hem ook op je luchtfoto: zo kun je zien hoe de plaats veranderd is.
