HOOGLEDE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG
31 juli 1914: ten oorlog!
rdt snel samengeroepen voor wo s orp erk we nd bra t He ! log oor is t He moeten de jongens gaan het gemeentehuis. De brandweermannen n. Ze laten de noodklokken waarschuwen die naar het leger moete angrijk bericht komt. luiden, zodat iedereen weet dat er een bel
De jongens vertrekken
De volgende dag al moeten de jongens gepakt en gezakt klaarstaan aan de tramhalte. Moeder-overste Philomena beschrijft de droeve taferelen die ze daar ziet:
‘s Morgens aan den tram om 6 ure, wat een aandoenlijk schouwspel, moeders met kinderkens die hun echtgenoot en vader een laatsten zoen gaven. Vaders en moeders die op ‘t voorhoofd van hun zoon een laatste kruiske drukten - een allerlaatste misschien - zou men ze nog weerzien, die geliefden? Het stoomtuig floot - raakte in beweging - en voerde ze weg naar Antwerpen. De ontroerde menigte volgde ze met de ogen, wuifde met de hand - de tram verdween uit het zicht en velen der aanwezigen trokken kerkwaarts, waar de Heilige Mis zou beginnen - terwijl de moeders met hun kinderen huiswaarts keerden al wenend.
September 1914: op de vlucht voor de vijand
ingen toe in Hooglede el ht uc vl te rs ee de en m ko En dan uit Brussel, Mechelen, en m ko Ze . en rp do e nd ge en de omlig tse leger. Ze vertellen ui D t he or vo ht uc vl de Leuven..., op maakt de mensen et H s. er ts ui D de er ov en vreselijke verhal bang.
Duitse verkenners
Kort daarna versch de eerste Duitse soldijnen Het zijn de ulanen: aten. verkenners te paard sommige plaatsen sa . Op ze spoorlijnen of kn boteren telegraaf- en telefooippen ze nlijnen door...
Legers marcheren voorbij
Begin oktober komen soldaten van het Belgisch leger voorbij. Enkele dagen later trekt ook de Britse cavalerie voorbij en zien de inwoners ook Franse soldaten.
19 oktober 1914: Schuwe Maandag
Op 19 oktober beschieten Franse soldaten de Duitser s in de buurt van Hooglede. De Duitsers denken dat he t burgers zijn die hen beschi eten. En ze nemen wraak door huizen te plunderen en in brand te steken. Er vallen ook veel burgerslachtoffers .
Tijdens de oorlog: Hooglede is bezet gebied
HO_01
. Sommige van die soldaten ede ogl Ho n va n ate str de in en dat sol Duitse bejaardentehuis op ‘t Hoge logeren bij gezinnen in Hooglede. Het nstal en in de meisjesschool wordt een hospitaal, de kerk een paarde itsers een bakkerij en een in de Kleine Stadenstraat richten de Du beren de Hoogledenaars pro log oor e hel de de ren du Ge in. al aza cinem Duitse bezetters. zo goed mogelijk samen te leven met de
HO_02
‘Ortskommandantur’ staat te Dat is Duits voor comman lezen op dit gebouw. dopost van het district.
1 augustus 1917: verplichte evacuatie
en een aanval op Duitse nn pla n itte Br de : aar gev igt dre 7 191 In gustus het bevel aan de au 1 op ft gee er ett bez itse Du De . gen stellin n klaarmaken om te vluchten. burgers van Hooglede dat ze zich moete willen of niet. Op 4 augustus Drie dagen later moeten ze de trein op, Ze komen aan in Mol en g. bur Lim ar na n kke tre ver en ere ied et mo gemeenten. van daar naar Meerhout de omliggende
Oktober 1918: het ein
de va
n de oorlog De Britten weten w aa ze wekenlang. Op 15 r de Duitse stellingen liggen en beschiet en Op het einde van de oktober blazen de Duitsers de aftocht. oorlog is Hooglede een puinhoop.
de Iepersestraat in Hooglede Herkennen jullie deze foto? Bekijk de gebouwen. Wat is er gebeurd?
de verwoeste school van Hooglede
De wederopbouw
De mensen die na de oorlog terugkeren, leven eerst in houten barakken, tot ze hun huizen weer kunnen opbouwen.
De Duitse begraafplaats
HO_R01
Nee, dit is niet zomaar een veld. Als je goed kijkt, zie je platte stenen tussen het gras. En vijf stenen kruisjes. Onder elke platte steen ligt een Duitse soldaat begraven. Deze grote begraafplaats in Hooglede was op het einde van de Eerste Wereldoorlog helemaal niet zo groot. Er lagen toen slechts 1101 gesneuvelde soldaten begraven. Tussen 1932 en 1937 worden verschillende begraafplaatsen hier samen gebracht. In het totaal liggen er nu 8257 slachtoffers van de Eerste Wereldoorlog begraven. Onder de knop ‘Excursies’ op de website vinden jullie de lesbrief met opdra chten. Aan de hand van deze opdrachten , kom je nog meer over de oorlog te weten .
Zoek het eens op! 1. In de tijd van de Eerste Wereldoorlog schreven ze de naam van je gemeente zo:
Misschien vind je de oplossing als je de foto’s goed bestudeert. Zoek anders op het Internet of in de bibliotheek van je gemeente.
2. Zoek op hoeveel inwoners je gemeente nu telt. Vind je ook hoeveel mensen er waren in het begin van de 20ste eeuw, net voor de Eerste Wereldoorlog? En net erna? Aantal inwoners vandaag:
Aantal inwoners rond 1910:
Aantal inwoners rond 1920; Is het aanta inwoners van je gemeente • afgenomen? • toegenomen? • gelijk gebleven?
3. Zoek je gemeente op in Google Maps. Druk de luchtfoto af en kijk of je enkele van de oude foto’s op de kaart van je gemeente kan situeren. 1. Ga naar http://maps.google.be 2. Tik de naam van je gemeente in het zoekveld. 3. Je krijgt nu een kaart te zien van je gemeente. Verklein of vergroot de kaart en ga omhoog, omlaag of opzij tot je de dorpskern mooi in het midden van je beeld krijgt. 4. Kies dan ‘Satelliet’: zo krijg je een luchtfoto, met de straatnamen erin. 5. Druk de luchtfoto af. 6. Kijk in het fotoalbum van je gemeente. Probeer de foto’s met straatnamen nu op je luchtfoto te situeren.
Zelf aan de slag als fotoreporter! Als je op stap bent in je gemeente, met de klas of met je ouders, neem dan een fototoestel mee en het album met oude foto’s van je gemeente. • Zoek de straten of plaatsen op die je bij de foto’s vindt. • Zoek die plaats op en ga staan waar de fotograaf vroeger stond. Dat is zeker niet makkelijk, maar als je goed naar de oude foto kijkt, vind je misschien wel aanwijzingen. • Neem nu een foto. • Druk de foto af en situeer hem ook op je luchtfoto: zo kun je zien hoe de plaats veranderd is.
