MODUL ULANGKAJI SPM 2012 KERTAS 2
Disediakan oleh:
MHD HAMDEE AZLAN BIN MHD HAMBALI SMK TANJONG PUTERI, Kuala Ketil, Kedah
1
BACALAH…
Wahai pelajarku…
Pelajar mesti hafal format penyata kewangan dan rumus penting.
Tajuk-tajuk dalam modul ini adalah penting dalam SPM SEMOGA MODUL INI DAPAT DIMANFAATKAN 2012. BERSAMA. Ulangkaji dengan bersungguh-sungguh, manfaatkan modul ulangkaji ini sebaik-baiknya.
Semoga semua pelajar cikgu mendapat kejayaan cemerlang di dalam peperiksaan SPM 2012, terutamanya mata pelajaran Prinsip Perakaunan. Daripada Cikgu Hamdee Azlan....
2
TAJUK 1 – Persamaan Perakaunan Soalan Percubaan SPM Prinsip Perakaunan 2012 - Negeri Kedah 5(a)
Berikut ialah Kunci Kira-kira Perniagaan Tualak pada 31 Mac 2012, sebuah perniagaan milikan tunggal yang menjalankan perniagaan di Kuala Nerang: Kunci Kira-kira pada 31 Mac 2012
Alatan pejabat Penghutang Stok Bank Tunai
RM 6 500 4 650 18 500 7 450 550
Modal awal Untung bersih Pemiutang
37 650
RM 25 000 4 950 7 700
37 650
Berikut urus niaga yang berlaku sepanjang bulan April 2012: (i)
Membayar kadar bayaran dengan cek sebanyak RM150.
(ii)
Membawa masuk komputer peribadi RM3 000 untuk kegunaan perniagaan.
(iii)
Menjual barang niaga berkos RM4 000 kepada Piqa Enterprise secara kredit dengan harga RM4 350.
(iv)
Membayar pemiutang dengan cek bernilai RM1 900.
(v)
Pulangan belian barang niaga RM250.
Anda dikehendaki menyediakan Kunci Kira-kira pada 30 April 2012 (tunjukkan untung bersih) dengan mengambil kira urus niaga di atas. (Semua pengiraan hendaklah ditunjukkan di luar Kunci Kira-kira) (12 markah)
3
Konsep penting: Soalan ini memerlukan pelajar melihat kesan urusniaga terhadap baki item di dalam Kunci Kira-kira. Tajuk ini diperkenalkan kepada pelajar sebelum tajuk sistem catatan bergu, jadi perlajar tidak perlu menyediakan jurnal atau lejar dalam bentuk catatan bergu, hanya memerlukan pelajar menentukan sama ada berlaku penambahan atau pengurangan item Kunci Kira-kira berdasarkan urusniaga yang disediakan. Nota: 1. Urusniaga yang berkaitan barang niaga akan melibatkan butiran stok. 2. Urusniaga yang melibatkan hasil (untung) atau belanja (rugi) akan melibatkan butiran untung bersih. Cara menjawab: 1. Salin semula butiran Kunci Kira-kira seperti di bawah untuk tujuan pengiraan: Alatan pejabat 6 500 Penghutang 4 650 Stok 18 500 Bank 7 450 Tunai 550 Modal awal 25 000 Untung bersih 4 950 Pemiutang 7 700 2. Lihat kesan urusniaga satu persatu ke atas butiran Kunci Kira-kira (i)
Membayar kadar bayaran dengan cek sebanyak RM150. Kesan urusniaga: Bayaran menggunakan cek menyebabkan bank berkurang RM150, manakala kadar bayaran iaitu belanja menyebabkan untung bersih berkurang RM150.
Alatan pejabat Penghutang Stok Bank Tunai Modal awal Untung bersih Pemiutang
6 500 4 650 18 500 7 450 – 150 550 25 000 4 950 – 150 7 700
4
(ii)
Membawa masuk komputer peribadi RM3 000 untuk kegunaan perniagaan. Kesan urusniaga: komputer peribadi yang dibawa masuk akan menyebabkan alatan pejabat bertambah RM3000 dan juga modal awal bertambah dengan amaun yang sama.
Alatan pejabat Penghutang Stok Bank Tunai Modal awal Untung bersih Pemiutang (iii)
6 500 +3000 4 650 18 500 7 450 – 150 550 25 000 + 3000 4 950 – 150 7700
Menjual barang niaga berkos RM4 000 kepada Piqa Enterprise secara kredit dengan harga RM4 350. Kesan urusniaga: Stok berkurang pada harga kos RM4000, penghutang meningkat sebanyak RM4350 dan beza antara harga jualan dan harga kos iaitu RM350 ialah untung.
Alatan pejabat Penghutang Stok Bank Tunai Modal awal Untung bersih Pemiutang
(iv)
6 500 +3000 4 650 + 4350 18 500 – 4000 7 450 – 150 550 25 000 + 3000 4 950 – 150 + 350 7700
Membayar pemiutang dengan cek bernilai RM1 900. Kesan urusniaga: bayaran menggunakan cek menyebabkan bank berkurang RM1900 dan pemiutang juga berkurang RM1900.
Alatan pejabat Penghutang Stok Bank Tunai Modal awal Untung bersih Pemiutang
6 500 +3000 4 650 + 4350 18 500 – 4000 7 450 – 150 – 1900 550 25 000 + 3000 4 950 – 150 + 350 7700 – 1900
5
(v)
Pulangan belian barang niaga RM250. Kesan urusniaga: Stok yang dibeli dipulangkan menyebabkan stok berkurang RM250 dan pemiutang juga berkurang RM250.
Alatan pejabat Penghutang Stok Bank Tunai Modal awal Untung bersih Pemiutang
6 500 +3000 4 650 + 4350 18 500 – 4000 – 250 7 450 – 150 – 1900 550 25 000 + 3000 4 950 – 150 + 350 7700 – 1900 – 250
3. Setelah selesai merekod kesan urusniaga, jumlahkan setiap butiran untuk mendapatkan baki baru. Alatan pejabat Penghutang Stok Bank Tunai Modal awal Untung bersih Pemiutang
6 500 +3000 4 650 + 4350 18 500 – 4000 – 250 7 450 – 150 – 1900 550 25 000 + 3000 4 950 – 150 + 350 7700 – 1900 – 250
9500 9000 14250 5400 550 28000 5150 5550
4. Akhir sekali, sediakan semula Kunci Kira-kira menggunakan baki baru dalam Format ‘T’.
Aset Bukan Semasa Alatan pejabat Aset Semasa Penghutang Stok Bank Tunai
Perniagaan Tualak Kunci Kira-kira pada 30 April 2012 Ekuiti Pemilik RM Modal awal 9500 (+) Untung bersih Modal Akhir 9000 Liabiliti Semasa 14250 5400 Pemiutang 550 38700
6
RM 28000 5150 33150
5550 38700
TAJUK 2 – Penyata Kewangan Milikan Tunggal Soalan Percubaan SPM Prinsip Perakaunan 2012 - Negeri Kedah 2. Puan Arina ialah pemilik Arina Enterprise yang beroperasi di Bandar Puteri Jaya, Sg. Petani, Kedah. Berikut ialah Imbangan Duga perniagaan tersebut pada 30 Jun2012: Imbangan Duga pada 30 Jun 2012
Belian dan Jualan Pulangan-pulangan Sewa Modal 1 Julai 2011 Pinjaman berkadar faedah 4% Simpanan tetap (tarikh matang 30 September 2012) Tunai Gaji Stok 1 Julai 2011 Angkutan masuk Diskaun diterima Bank Premis (kos) Kadar bayaran Ambilan Penghutang dan Pemiutang Insurans Faedah atas pinjaman Alat tulis Faedah simpanan tetap Hutang lapuk Peruntukan hutang ragu Angkutan keluar Lengkapan (kos) Kenderaan (kos) Susut nilai terkumpul lengkapan Susut nilai terkumpul kenderaan
Debit
Kredit
RM 79 180 354
RM 165 885 569 7 700 77 227 15 000
5 000 1 720 14 400 9 678 682 851 13 145 94 660 1 392 1 238 15 200 3 600 400 289
12 873
250 874 835 773 15 300 40 000
297 885
Maklumat tambahan: i)
Stok pada 30 Jun 2012 bernilai RM12 200 pada harga kos dan RM10 990 pada harga pasaran.
ii)
Insurans terdahulu RM600.
7
2 295 14 400 297 885
iii)
Sewa terakru RM700.
iv)
Pemilik mengambil alat tulis RM55 untuk kegunaan sendiri, tetapi belum direkod dalam mana-mana buku.
v)
Seorang penghutang telah diisyhtiharkan muflis dan baki hutangnya sebanyak RM1 200 dihapuskan sebagai hutang lapuk.
vi)
Peruntukan hutang ragu diselaraskan pada kadar 5% atas penghutang bersih.
vii)
Kadar susut nilai : Lengkapan 10% setahun mengikut kaedah garis lurus. Kenderaan 20% setahun mengikut kaedah baki berkurangan.
viii)
Pinjaman berkadar faedah 4% akan tamat tempoh matangnya pada 30 Jun 2014
Anda dikehendaki menyediakan: a) Penyata Pendapatan bagi tahun berakhir 30 Jun 2012. b)
(14 markah)
Kunci Kira-kira pada 30 Jun 2012. (tunjukkan Modal Kerja) (11 markah)
Panduan jawapan: format penyata kewangan secara ringkas Penyata Pendapatan (Ringkas) Jualan TOLAK: Kos Jualan = Untung / Rugi Kasar TAMBAH: Hasil (lain) TOLAK: Belanja (lain) = Untung / Rugi Bersih
Akaun Perdagangan
Akaun Untung Rugi
Kunci Kira-kira (ringkas) Aset Bukan Semasa Aset Semasa TOLAK: Liabiliti Semasa Modal Kerja
x x (x) x xx
Dibiayai oleh: Ekuiti Pemilik
x
Liabiliti Bukan Semasa
x xx
8
Langkah menjawab: 1. Klasifikasikan setiap butiran di dalam Imbangan Duga kepada ABLEH dan Kontra serta PP atau KKK. A+B L+E+H
belian
Belian dan Jualan pp Pulangan-pulangan kos jualan – pp (kontra) Sewa hasil - pp Modal 1 Julai 2011 ekuiti - kkk Pinjaman berkadar faedah 4% lbs - kkk Simpanan tetap (tarikh matang 30 September 2012) as - kkk
Debit
Kredit
RM 79 180 354
RM 165 885 569 7 700 77 227 15 000
5 000
Tunai as - kkk Gaji belanja - pp Stok 1 Julai 2011 kos jualan - pp Angkutan masuk kos jualan - pp Diskaun diterima kos jualan – pp (kontra) Bank as - kkk Premis (kos) abs - kkk Kadar bayaran belanja - pp penghutang Ambilan ekuiti – kkk (kontra) Penghutang dan Pemiutang as dan ls - kkk Insurans belanja - pp Faedah atas pinjaman belanja - pp Alat tulis belanja - pp Faedah simpanan tetap hasil - pp Hutang lapuk belanja - pp Peruntukan hutang ragu as – kkk (kontra penghutang) Angkutan keluar belanja - pp Lengkapan (kos) abs - kkk
1 720 14 400 9 678 682
Kenderaan (kos) abs - kkk Susut nilai terkumpul lengkapan abs – kkk (kontra)
40 000
851 13 145 94 660 1 392 1 238 15 200 3 600 400 289
pemiutang
12 873
250 874 835 773 15 300 2 295
Susut nilai terkumpul kenderaan abs – kkk (kontra) 297 885
14 400 297 885
*Kontra bermaksud akaun itu akan ditolak daripada akaun induknya. Nota: as – aset semasa, abs – aset bukan semasa, ls – liabiliti semasa, lbs – liabiliti bukan semasa, pp- penyata pendapatan, kkk – kunci kira-kira
9
jualan
Berikan perhatian kepada item Kontra PP. Untuk menentukan yang mana satu pulangan belian dan pulangan jualan serta diskaunnya, lukiskan persilangan seperti ditunjukkan di bawah: belian
Belian dan Jualan pp Pulangan-pulangan kos jualan – pp (kontra) Diskaun diterima kos jualan – pp (kontra)
jualan
79 180
165 885
354
569
RM354 ialah
RM569 ialah pul. belian
pul. jualan
851
RM851 ialah diskaun yang akan ditolak daripada belian
2. Selesaikan pelarasan satu persatu. i)
Stok pada 30 Jun 2012 bernilai RM12 200 pada harga kos dan RM10 990 pada harga pasaran. Huraian: Mengikut konsep konservatisme, pilih nilai stok akhir yang terendah, RM10990 (kos jualan - pp dan as - kkk).
ii) Insurans terdahulu RM600 (as – kkk). Insurans = RM3600 – RM600 = RM3000 (belanja – pp) Huraian: Insurans terdahulu adalah belanja insurans untuk tempoh akan datang, jadi ia tidak boleh diiktiraf sebagai belanja tahun semasa (perlu ditolak daripada insurans). Ia juga direkod sebagai aset semasa kerana perniagaan telah berhak ke atas insurans yang telah dibayar itu.
iii) Sewa (diterima) terakru RM700 (as – kkk). Sewa (diterima) = RM7700 + RM700 = RM8400 (hasil – pp). Huraian: Sewa (diterima) terakru adalah hasil sewa tahun semasa, jadi ia boleh diiktiraf sebagai hasil (perlu ditambah kepada sewa). Ia juga direkod sebagai aset semasa kerana perniagaan telah berhak ke atas penerimaannya. iv) Pemilik mengambil alat tulis RM55 untuk kegunaan sendiri, tetapi belum direkod dalam mana-mana buku. Alat tulis = RM289 – RM55 = RM234 (belanja – pp) Ambilan = RM1238 + RM55 = RM1293 (kontra ekuiti – kkk) Huraian: Alat tulis akan berkurang dengan ambilan yang dibuat oleh pemilik. Ambilan akan ditambah kerana pemilik mengambil alat tulis itu untuk kegunaan sendiri.
10
v) Seorang penghutang telah diisyhtiharkan muflis dan baki hutangnya sebanyak RM1 200 dihapuskan sebagai hutang lapuk. Hutang lapuk = RM874 + RM1200 = RM2074 (belanja – pp) Penghutang = RM15200 – RM1200 = RM14000 (as – kkk) Huraian: Hutang lapuk yang baru akan meningkatkan jumlah hutang lapuk. Nilai penghutang perlu ditolak dengan nilai hutang lapuk baru ini.
vi) Peruntukan hutang ragu diselaraskan pada kadar 5% atas penghutang bersih. Peruntukan Hutang Ragu = RM14000 x 5% = RM700 (kontra penghutang – kkk) Pengurangan hutang ragu = RM835 – RM700 = RM135 (hasil – pp) Huraian: Pengiraan PHR perlu berdasarkan nilai penghutang bersih baru iaitu RM14000. PHR baru iaitu RM700 menunjukkan penurunan daripada PHR lama (RM835), iaitu penurunan sebanyak RM135. Penurunan ini direkod sebagai hasil di dalam Penyata Pendapatan.
vii) Kadar susut nilai : Lengkapan 10% setahun mengikut kaedah garis lurus. Kenderaan 20% setahun mengikut kaedah baki berkurangan. Susut nilai lengkapan = 10% x RM15300 = RM1530 (belanja – pp) Susut nilai terkumpul lengkapan = RM2295 + RM1530 = RM3825 (kontra abs – kkk) Susut nilai kenderaan = 20% x (RM40000 – RM14400) = RM5120 (belanja – pp) Susut nilai terkumpul kenderaan = RM14400 + RM5120 = RM19520 (kontra abs – kkk) viii) Pinjaman berkadar faedah 4% akan tamat tempoh matangnya pada 30 Jun 2014. Faedah atas pinjaman = 4% x RM15000 = RM600 (belanja – pp) Faedah atas pinjaman terakru = RM600 – RM400 = RM200 (ls – kkk) Huraian: Jumlah faedah atas pinjaman ialah RM600. Berdasarkan Imbangan Duga, hanya RM400 yang telah dibayar. Jadi perbezaan RM200 adalah faedah atas pinjaman terakru (direkod sebagai liabiliti semasa di dalam Kunci Kira-kira). Pinjaman berkadar faedah 4% pula akan direkod sebagai liabiliti bukan semasa di dalam Kunci Kira-kira kerana hanya akan selesai dibayar dalam 2 tahun.
11
Jawapan akhir: 2(a)
Arina Enterprise Penyata Pendapatan Bagi Tahun Berakhir 30 Jun 2012 RM RM RM
Jualan - Pulangan jualan Jualan bersih Tolak: Kos Jualan Stok Awal Belian - Pulangan belian - Diskaun diterima Belian bersih + Angkutan masuk Kos belian Kos barang untuk dijual - Stok Akhir Kos Jualan Untung Kasar
RM 165 885 354 165 531
9 678 79 180 (569) (851) 77 760 682
(-) (+)
78 442 88 120 10 990 (77 130) 88 401 (+)
+ Hasil Lain Sewa (RM7700 + RM700) Faedah atas simpanan Pengurangan PHR (RM835 – RM700)
8 400 250 135 97 186
- Belanja Lain Gaji Kadar bayaran Insurans (RM3600 – RM600) Faedah atas pinjaman (4% x RM15000) Alat tulis (RM289 – RM55) Hutang Lapuk (RM874 + RM1200) Angkutan keluar Susut nilai lengkapan (10% x RM15300) Susut nilai kenderaan (20% x (RM40000 – RM14400))
14 400 1 392 3 000 600 234 2 074 773 1 530 5 120
(-)
(29 123) 68 063
Untung Bersih
* Angka yang bertanda dengan warna kelabu adalah angka baru yang diambil daripada pelarasan.
12
2(b) Arina Enterprise Kunci Kira-kira Pada 30 Jun 2012 RM RM Aset Bukan Semasa Premis Lengkapan - Susut nilai terkumpul (RM2295 + RM1530)
RM 94 660
15 300 (3 825) 11 475
Kenderaan - Susut nilai terkumpul (RM14400 + RM5120)
40 000 (19 520) 20 480 126 615
Aset Semasa Stok akhir Penghutang (RM15200 – RM1200) - Per. Hutang Ragu (RM14000 x 5%)
10 990 14 000 700 13 300 13 145 5 000 1 720 700 600 45 455
Bank Simpanan tetap Tunai Sewa diterima terakru Insurans terdahulu TOLAK: Liabiliti Semasa Pemiutang Faedah pinjaman terakru (RM600 – RM400)
12 873 200
(+)
(-)
13 073 MODAL KERJA
32 383 158 997
Ekuiti Pemilik Modal awal + Untung bersih
77 227 68 063 145 290 (1 293) 143 997
- Ambilan (RM1238 + RM55) Modal akhir
(+)
Liabiliti Bukan Semasa Pinjaman
15 000 158 997
* Angka yang bertanda dengan warna kelabu adalah angka baru yang diambil daripada pelarasan.
13
TAJUK 3 – Penyata Kos Pengeluaran Soalan Percubaan SPM Prinsip Perakaunan 2012 - Negeri Kedah 3 (a) Perusahaan Perabot Ideal merupakan perniagaan yang terlibat dengan pengeluaran perabot pasang siap di pekan Anak Bukit, Kedah. Maklumat berikut diperoleh daripada rekod-rekod perakaunannya pada 31 Disember 2011. RM Stok pada 1 Januari 2011: Bahan langsung Barang siap Kerja dalam proses Alat-alat kecil Jualan barang siap Belian bahan langsung Belian alat-alat kecil Angkutan masuk bahan langsung Belanja penyelenggaraan Pulangan bahan langsung Upah buruh Gaji jurujual Iklan Mesin Belanja am kilang Insurans Kadar bayaran kilang Minyak pelincir kilang
210 000 500 000 272 000 26 000 1 920 000 429 800 110 000 95 000 125 000 18 000 373 000 196 000 13 000 650 000 81 000 106 000 69 000 55 000
Maklumat tambahan:
Stok pada 31 Disember 2011 Bahan langsung Barang siap Kerja dalam proses Alat-alat kecil
RM 205 000 478 000 321 000 19 000
Mesin disusutnilaikan 10% setahun atas kos Belanja-belanja berikut akan diagihkan seperti berikut:
Kilang Pejabat Insurans 70% 30% Susut nilai mesin 70% 30% Belanja penyelenggaraan 80% 20% Angkutan masuk terakru RM6 000 Upah buruh diagihkan 80% sebagai kos buruh langsung dan 20% sebagai kos buruh tak langsung.
Anda dikehendaki menyediakan: i) Penyata Pengeluaran bagi tahun berakhir 31 Disember 2011. ii) Penyata Pendapatan bagi tahun berakhir 31 Disember 2011 (sehigga untung kasar sahaja). iii) Nyatakan maksud kerja dalam proses.
14
Ingat kembali format asas Penyata Kos Pengeluaran:
Kos Bahan Langsung
Kos Bahan Langsung Stok awal bahan langsung Belian bahan langsung (-) Pulangan bahan langsung (+) Angkutan masuk (-) Stok akhir bahan langsung Kos bahan langsung
+
x x (x) x x x (x) x
Buruh Langsung / Gaji pekerja kilang / Gaji Operator Pengeluaran / Upah langsung
Kos Buruh Langsung +
royalti / hak cipta / paten
Belanja Langsung
= KOS PRIMA
Contoh kos overhed -
+ Kos Overhed +
Gaji pengurus kilang Gaji penyelia kilang Upah tak langsung Sewa kilang Insurans kilang Belanja alat kecil Susut nilai jentera / mesin / loji Kadar bayaran kilang Belanja alat tulis kilang Belanja am kilang
Kerja Dalam Proses Awal Kerja Dalam Proses Akhir
Kos barang yang telah disiapkan. Angka ini akan dibawa ke Penyata Pendapatan.
= KOS PENGELUARAN
15
Langkah menjawab soalan: 1. Mula-mula sekali, kelaskan butiran di dalam soalan mengikut kedudukan di dalam format Penyata Kos Pengeluaran dan Penyata Pendapatan dan tuliskan pembahagian kadar peratus untuk overhed kilang daripada maklumat tambahan.
RM Stok pada 1 Januari 2011: - baki awal Bahan langsung - kos bahan langsung Barang siap - penyata pendapatan Kerja dalam proses - kerja dalam proses awal Alat-alat kecil - kos overhed (utk kira belanja alat kecil) Jualan barang siap - penyata pendapatan Belian bahan langsung - kos bahan langsung Belian alat-alat kecil - kos overhed (utk kira belanja alat kecil) Angkutan masuk bahan langsung - kos bahan langsung Belanja penyelenggaraan - kos overhed (80% kilang) Pulangan bahan langsung - kos bahan langsung Upah buruh - buruh langsung 80%, buruh tak langsung 20% Gaji jurujual - tidak diperlukan Iklan - tidak diperlukan Mesin - untuk kira susut nilai mesin (overhed) 70% kilang Belanja am kilang - kos overhed Insurans - kos overhed (70% kilang) Kadar bayaran kilang - kos overhed Minyak pelincir kilang - kos overhed
210 000 500 000 272 000 26 000 1 920 000 429 800 110 000 95 000 125 000 18 000 373 000 196 000 13 000 650 000 81 000 106 000 69 000 55 000
*Pelajar bolehlah menggunakan singkatan yang bersesuaian untuk pengkelasan di atas.
Maklumat tambahan:
Stok pada 31 Disember 2011 Bahan langsung Barang siap Kerja dalam proses Alat-alat kecil
- baki akhir
- kos bahan langsung - penyata pendapatan - kerja dalam proses akhir - kos overhed (utk kira belanja alat kecil)
Mesin disusutnilaikan 10% setahun atas kos 650000 x 10% x 70% = 45500 Belanja-belanja berikut akan diagihkan seperti berikut:
Insurans Susut nilai mesin Belanja penyelenggaraan
RM 205 000 478 000 321 000 19 000
Kilang 70% 70% 80%
Pejabat
Kadar peratus pejabat tidak
30% 30% 20%
diperlukan kerana Penyata Pendapatan hanya setakat Untung Kasar sahaja.
Angkutan masuk terakru RM6 000 95000 + 6000 = 101000 Upah buruh diagihkan 80% sebagai kos buruh langsung dan 20% sebagai kos buruh tak langsung.
Tips: Kerja pengiraan overhed boleh terus dilakukan ketika menyediakan jawapan untuk menjimatkan masa.
16
2. Susun jawapan akhir mengikut format penyata menggunakan pengkelasan yang telah pelajar buat tadi. Tunjukkan langkah pengiraan terus di dalam jawapan. i)
Jawapan Penyata Kos Pengeluaran Perusahaan Perabot Ideal Penyata Pengeluaran bagi tahun berakhir 31 Disember 2011 RM
RM
KOS BAHAN LANGSUNG: Stok awal bahan langsung
210 000
Belian
429 800
(-) Pulangan bahan langsung
(18 000) 411 800
+ Angkutan masuk (95 000+6 000)
101 000 512 800 722 800
(-)Stok akhir bahan langsung
Kerangka format: Kos Bahan Langsung + Kos Buruh Langsung + Belanja Langsung* = KOS PRIMA + Kos Overhed + Kerja Dalam Proses Awal Kerja Dalam Proses Akhir = KOS PENGELUARAN
(205 000)
Kos bahan langsung
517 800
KOS BURUH LANGSUNG: Upah buruh langsung (80% x 37 300)
298 400
KOS PRIMA
816 200
KOS OVERHED: Belanja alat-alat kecil (26 000 + 110 000 - 19 000)
117 000
Belanja penyelenggaraan kilang (125000 x 80%)
100 000
Belanja alat kecil = Baki awal alat kecil + belian alat kecil - Baki akhir alat kecil Angka soalan didarabkan
Upah buruh tak langsung (20% x 373 000)
74 600
Susutnilai mesin kilang (650000 x 10% x 70%)
45 500
pembahagian
Lnsurans (106 000 x 70%)
74 200
kadar peratus
Belanja am
81 000
Kadar bayaran
69 000
Minyak pelincir kilang
55 000
Kos overhed
dengan
kilang dari maklmat tambahan
616 300 1 432 500
+ Kerja dalam proses awal
272 000 1 704 500
(-) Kerja dalam proses akhir
(321 000)
KOS PENGELUARAN
1 383 500
*Soalan ini tiada butiran belanja langsung
17
ii)
Jawapan Penyata Pendapatan
Perusahaan Perabot Ideal Penyata Pendapatan bagi tahun berakhir 31 Disember 2011 Jualan 1 920 000 (-) Kos Jualan:
Angka kos pengeluaran
Stok awal barang siap #
+ Kos Pengeluaran
dari jawapan Penyata
500 000
Kos Pengeluaran
1 383 500 1 883 500
(-) Stok akhir barang siap
478 000
Kos Jualan
1 405 500
Untung Kasar
514 500
#
Format ini adalah format Penyata Pendapatan yang biasa. Tempat Belian di bawah kos jualan digantikan dengan butiran Kos Pengeluaran.
iii) Jawapan soalan teori – Kerja dalam proses ialah barang separuh siap.
18
TAJUK 4 – Kelab dan Persatuan Soalan Percubaan SPM Prinsip Perakaunan 2012 - Negeri Kedah 4.
Maklumat berikut diperoleh daripada buku-buku Kelab Penyayang Taman Seri Mawar Sungai Petani, Kedah. Berikut ialah aset dan liabiliti kelab tersebut:
Premis
1 Julai 2011
30 Jun 2012
RM
RM
25 000
25 000
3 000
2 956
Yuran tertunggak
430
560
Yuran terdahulu
30
100
Stok alat tulis
80
45
Belanja am terakru
60
-
Lengkapan
Berikut ialah penerimaan dan pembayaran yang berlaku sepanjang tahun: Akaun Penerimaan dan Pembayaran bagi tahun berakhir 30 Jun 2012 RM Baki b/b Bayaran pendaftaran Yuran ahli Derma Kutipan kursus motivasi Sewa alatan sukan
12 500
Air dan elektrik
300
Alatan sukan
10 560
Insurans
4 500
Akhbar dan majalah
20 500 5 600
RM 1000 14 700 500 2 060
Lengkapan
300
Alat tulis
256
Derma Rumah Warga Emas
500
Bayaran penceramah motivasi
10 000
Makanan kursus motivasi
7 500
Sijil dan alat tulis kursus motivasi
1 000
Belanja am
6 000
Baki h/b 53 960
10 144 53 960
Maklumat Tambahan: i. Alatan sukan dibeli pada 1 Januari 2012 dan disusutnilaikan 10% setahun atas kos. ii. Bayaran pendaftaran dianggap pendapatan modal. iii Kelab telah menganjurkan kursus motivasi dan untung atau rugi kursus tersebut dianggap sebagai pendapatan atau perbelanjaan hasil.
19
a) Anda dikehendaki menyediakan: (i)
Akaun Yuran
(ii)
Akaun Alat tulis
(iii)
Akaun Belanja am
b) Hitung untung atau rugi penganjuran kursus motivasi. c) Sediakan Penyata Pendapatan dan Perbelanjaan bagi tahun berakhir 30 Jun 2012. Langkah penyediaan jawapan. a) (i) Akaun Yuran. Langkah menyediakan Akaun Yuran: 1. Lukiskan kerangka lejar dan baris jumlah seperti di bawah. Akaun Yuran
2. Masukkan baki awal yuran tertunggak (aset-dt) dan baki awal yuran terdahulu kt). Baki awal dimasukkan di baris pertama lejar. Rujuk baki yuran tertunggak 1 Julai 2011
A + B Yuran tertunggak
Akaun Yuran 430
Rujuk baki yuran
L + E + H
Yuran terdahulu
(liabiliti –
terdahulu
30
1 Julai 2011
3. Masukkan baki akhir yuran tertunggak dan baki akhir yuran terdahulu (silangkan dari baki awal masing-masing ke baris di atas jumlah). Akaun Yuran Yuran tertunggak
430
Yuran terdahulu
30
Yuran terdahulu
100
Yuran tertunggak
560
yuran terdahulu
Rujuk baki yuran
Rujuk baki
30 Jun 2012
20
tertunggak 30 Jun 2012
4. Masukkan butiran yuran ahli dari Akaun Penerimaan dan Pembayaran (Buku Tunai) ke Akaun Yuran. Butiran ini dimasukkan secara bergu.
Keratan soalan: Akaun Penerimaan dan Pembayaran bagi tahun berakhir 30 Jun 2012 RM Baki b/b
12 500
Air dan elektrik
Bayaran pendaftaran
300 10 560
Alatan sukan
Yuran ahli
RM 1000 14 700
Insurans
500
Akaun Yuran Yuran tertunggak
430
Yuran terdahulu Bank
Yuran terdahulu
100
Yuran tertunggak
30 10560 560
5. Langkah terakhir ialah mengira angka butiran Pendapatan & Perbelanjaan (yuran sebenar). Caranya ialah seperti mengimbang akaun. Akaun Yuran Yuran tertunggak
430
Pendapatan & Perbelanjaan Yuran terdahulu
10620* 100
Yuran terdahulu Bank Yuran tertunggak
11150
30 10560 560 11150
*Pengiraan: RM30 + RM10560 + RM560 – RM430 – RM100 a) (ii) Akaun Alat Tulis Penyediaan akaun ini sebenarnya adalah langkah pelarasan bagi mendapatkan belanja alat tulis sebenar. Langkahnya adalah hampir sama dengan penyediaan Akaun Yuran. 1. Lukiskan kerangka lejar dan baris jumlah seperti di bawah. Akaun Alat Tulis
21
2. Masukkan baki awal Stok Alat Tulis (aset-dt). Baki awal dimasukkan di baris pertama lejar. Rujuk baki Stok alat tulis 1 Julai 2011
A + B Stok alat tulis
Akaun Alat Tulis 80
L + E + H
3. Masukkan baki akhir stok alat tulis (silangkan dari baki awal ke baris di atas jumlah).
Stok alat tulis
Akaun Alat Tulis 80 Rujuk baki
Stok alat tulis
45
stok alat tulis 30 Jun 2012
4. Masukkan butiran alat tulis dari Akaun Penerimaan dan Pembayaran (Buku Tunai) ke Akaun Alat tulis. Butiran ini dimasukkan secara bergu. Keratan soalan: Akaun Penerimaan dan Pembayaran bagi tahun berakhir 30 Jun 2012 RM Kutipan kursus motivasi Sewa alatan sukan
Stok alat tulis Bank
20 500 5 600
RM
Lengkapan
300
Alat tulis
256
Derma Rumah Warga Emas
500
Akaun Alat Tulis 80 256 Stok alat tulis
45
5. Langkah terakhir ialah mengira angka butiran Pendapatan & Perbelanjaan (belanja alat tulis sebenar). Caranya ialah seperti mengimbang akaun.
Stok alat tulis Bank
Akaun Alat Tulis 80 Pendapatan & 256 Perbelanjaan Stok alat tulis 336
*Pengiraan: RM80 + RM256 – RM45
22
291* 45 336
a) (iii) Akaun Belanja Am Penyediaan akaun ini sebenarnya adalah langkah pelarasan bagi mendapatkan belanja am sebenar. Langkahnya adalah hampir sama dengan penyediaan Akaun Yuran dan Akaun Alat tulis. 1. Buka akaun lejar seperti diterangkan sebelum ini. Masukkan baki awal Belanja am terakru (liabiliti-kt). Baki awal dimasukkan di baris pertama lejar A + B
Rujuk baki
L + E + H Akaun Belanja am Belanja am terakru
belanja am
60
terakru 1 Julai 2011
2. Akaun ini tidak mempunyai baki akhir, jadi terus masukkan butiran belanja am dari Akaun Penerimaan dan Pembayaran (Buku Tunai) ke Akaun Belanja am. Butiran ini dimasukkan secara bergu. Keratan soalan: Akaun Penerimaan dan Pembayaran bagi tahun berakhir 30 Jun 2012 RM Makanan kursus motivasi
7 500
Sijil dan alat tulis kursus motivasi
1 000
Belanja am
6 000
Baki h/b
Bank
RM
Akaun Belanja am 6000 Belanja am terakru
10 144
60
3. Langkah terakhir ialah mengira angka butiran Pendapatan & Perbelanjaan (belanja am sebenar). Caranya ialah seperti mengimbang akaun.
Bank
Akaun Belanja am 6000 Belanja am terakru Pendapatan & Perbelanjaan 6000
*Pengiraan: RM6000 – RM60
23
60 5940* 6000
b) Hitung untung atau rugi penganjuran kursus motivasi. Maklumat yang diperlukan untuk menjawab soalan ini ialah berkaitan dengan pendapatan dan perbelanjaan penganjuran kursus motivasi itu. Keratan soalan: Akaun Penerimaan dan Pembayaran bagi tahun berakhir 30 Jun 2012 RM Kutipan kursus motivasi Sewa alatan sukan
20 500 5 600
Lengkapan
300
Alat tulis
256
Derma Rumah Warga Emas
500
Bayaran penceramah motivasi Pendapatan kursus
RM
10 000
Makanan kursus motivasi
7 500
Sijil dan alat tulis kursus motivasi Belanja am
1 000
Baki h/b
10 144 Perbelajaan
53 960
6 000
kursus
53 960
Jawapan tidak mempunyai format tertentu. Di bawah adalah 2 cara pelajar boleh menjawab soalan ini. Kaedah pertama: Untung / rugi = Kutipan kursus motivasi – Bayaran penceramah – makanan kursus – sijil dan alat tulis kursus = RM20500 – RM10000 – RM7500 – RM1000 = RM2000 (untung)* Kaedah kedua: Penyata Untung Rugi Kursus Motivasi RM
RM
Pendapatan Kutipan kursus motivasi
20500
Tolak:Perbelanjaan Bayaran penceramah Makanan kursus motivasi Sijil dan alat tulis kursus motivasi Untung kursus motivasi*
10000 7500 1000
18500 2000
*Untung kursus motivasi adalah pendapatan hasil yang akan dimasukkan ke Penyata Pendapatan dan Perbelanjaan (maklumat tambahan iii).
24
c) Sediakan Penyata Pendapatan dan Perbelanjaan bagi tahun berakhir 30 Jun 2012. Maklumat yang diperlukan untuk soalan ini kebanyakannya adalah daripada Akaun Penerimaan dan Pembayaran. Rujuk langkah-langkah dibawah. 1. Langkah pertama ialah memotong butiran yang telah digunakan dalam jawapan terdahulu. 2. Kenalpasti pendapatan hasil dan perbelanjaan hasil yang akan dimasukkan ke Penyata Pendapatan dan Perbelanjaan (pendapatan modal dan perbelanjaan modal tidak diperlukan). 3. Kemudian bagi item yang terlibat dengan pelarasan, gantikan angka soalan dengan angka pelarasan. Akaun Penerimaan dan Pembayaran bagi tahun berakhir 30 Jun 2012 RM Baki b/b
12 500 300 Bayaran pendaftaran pend modal Yuran ahli pend hasil 10620 10 560 Derma pend hasil 4 500 Kutipan kursus motivasi Sewa alatan sukan
pend hasil
20 500 5 600
Air dan elektrik Alatan sukan Insurans
RM
perb hasil
1000 14 700
perb modal
perb hasil
500
Akhbar dan majalah perb hasil Lengkapan perb modal Alat tulis
2 060 300 291
perb hasil
Derma Rumah Warga Emas perb hasil Bayaran penceramah motivasi
256 500 10 000
Makanan kursus motivasi
7 500
Sijil dan alat tulis kursus motivasi Belanja am perb hasil
1 000 6 000
5940
Baki h/b 53 960
10 144 53 960
4. Selesaikan pelarasan yang diperlukan. i.
Alatan sukan dibeli pada 1 Januari 2012 dan disusutnilaikan 10% setahun atas kos. SN = 10% x RM14700 x 6/12 = RM735 (perb hasil)
ii.
Susut nilai lengkapan (tidak dinyatakan dalam maklumat tambahan) SN = baki awal lengkapan + belian lengkapan – baki akhir lengkapan = RM3000 + RM300 – RM2956 = RM344 (perb hasil)
5. Sediakan jawapan akhir Penyata Pendapatan dan Perbelanjaan. Sediakan format Penyata Pendapatan dan Perbelanjaan dan senaraikan semua perbelanjaan hasil di bawah pendapatan dan perbelanjaan hasil di bawah perbelanjaan. Rujuk halaman berikutnya.
25
Kelab Penyayang Taman Seri Mawar Penyata Pendapatan dan Perbelanjaan bagi tahun berakhir 30 Jun 2012 Pendapatan
RM
Yuran ahli Derma Sewa alatan sukan Untung kursus motivasi
RM
10620 4500 5600 2000 22720
TOLAK: Perbelanjaan Susut nilai lengkapan Susut nilai alatan sukan Air dan elektrik Alat tulis Belanja am Insurans Akhbar dan majalah Derma rumah warga emas
344 735 1000 291 5940 500 2060 500
(-)
11370 Lebihan
11350
Angka yang bertanda kelabu ialah angka dari jawapan terdahulu dan juga dari maklumat tambahan. Angka yang tidak bertanda diambil dari soalan (tiada pelarasan).
26
TAJUK 5 – Rekod Tak Lengkap (Kaedah Perbandingan) Soalan Percubaan SPM Prinsip Perakaunan 2012 - Negeri Kedah 5. (b) Encik Seng Lee pemilik Kedai Runcit Lee di Taman Makmur, Jitra, Kedah. Beliau menyimpan rekod perakaunan tidak mengikut sistem catatan bergu. Berikut ialah maklumat kewangan perniagaan Encik Seng Lee pada 31 Mac 2012:
1 April 2011 Premis Perabot Penghutang Stok Pemiutang Bank Kadar bayaran terakru Modal
31 Mac 2012
RM 25 000 7 650 21 240 9 842 16 350 5 325 -
RM 25 000 ? 24 765 12 146 18 220 8 793 236
52 707
?
Maklumat tambahan: • Encik Seng Lee telah membawa masuk perabot rumahnya RM1 860 ke dalam perniagaan. • Pada tahun ini beliau telah mengambil barang niaga RM890 dan tunai RM650 untuk kegunaan sendiri. • Baki akaun seorang penghutang RM205 dihapus kira sebagai hutang lapuk kerana muflis. • Semua perabot disusutnilaikan 10% atas kos. Anda dikehendaki menyediakan: (i) Penyata Mengira Modal Pada 31 Mac 2012. (ii) Penyata Untung Rugi bagi tahun berakhir 31 Mac 2012. (8 markah)
27
Konsep Penting yang perlu dikuasai: 1. Mengira modal awal dan modal akhir (ekuiti pemilik). Rumus mengira modal dibentuk daripada persamaan perakaunan iaitu Aset = Liabiliti + Ekuiti Pemilik, lalu diubahsuai mengikut kaedah algebra menjadi Ekuiti Pemilik / Modal = Aset – Liabiliti Untuk mengira modal awal, pelajar perlu menjumlahkan item aset pada awal tahun (rujuk tarikh pada soalan) dan menolak dengan jumlah item liabiliti pada awal tahun. Biasanya, tiada pelarasan yang terlibat dalam pengiraan modal awal. Jika modal awal telah diberikan di dalam soalan, langkah ini boleh diabaikan. Untuk mengira modal akhir, pelajar perlu menjumlahkan item aset pada akhir tahun (rujuk tarikh pada soalan) dan menolak dengan jumlah item liabiliti pada akhir tahun. Pelajar perlu merujuk maklumat tambahan untuk pelarasan aset atau liabiliti kerana pelarasan mesti dibuat untuk mendapatkan nilai bersih aset atau liabiliti sebelum mengira modal akhir.
2. Rumus Penyata Mengira Untung atau Rugi. Pelajar telah mempelajari sewaktu Tingkatan 4, bahagian Ekuiti Pemilik, Kunci kira-kira adalah seperti berikut: Ekuiti Pemilik RM Modal Awal xx + Untung bersih xx + Modal tambahan xx - Ambilan (xx) Modal Akhir xx Rumus untuk mengira untung atau rugi kaedah perbandingan adalah dibentuk daripada petikan Kunci Kira-kira di atas. Tulis semula dalam bentuk ayat matematik: Modal Awal + Untung bersih + Modal tambahan – Ambilan = Modal akhir Jadikan Untung bersih sebagai perkara rumus mengikut kaedah algebra
Modal Awal + Untung bersih + Modal tambahan – Ambilan = Modal akhir
Rumus mengira untung atau rugi bersih menjadi: Untung bersih* = Modal akhir + Ambilan – Modal Awal – Modal Tambahan * Untung bersih jika jawapan positif dan rugi bersih jika jawapan negatif
28
Sekarang mari mehamami butiran di dalam soalan:
5. (b) Encik Seng Lee pemilik Kedai Runcit Lee di Taman Makmur, Jitra, Kedah. Beliau menyimpan rekod perakaunan tidak mengikut sistem catatan bergu. Berikut ialah maklumat kewangan perniagaan Encik Seng Lee pada 31 Mac 2012: Tarikh awal tahun
Premis aset Perabot aset Penghutang aset Stok aset Pemiutang liabiliti Bank aset Kadar bayaran terakru liabiliti Modal
Tarikh akhir tahun
1 April 2011
31 Mac 2012
RM 25 000 7 650
RM 25 000 ? 24 765 12 146 18 220 8 793 236
21 240 9 842 16 350 5 325 52 707
?
Modal awal telah diberi,
Tambahkan dengan baki
tak perlu dikira
Maklumat tambahan:
awal perabot sebelum
Maklumat modal
mengira susut nilai
tambahan
• Encik Seng Lee telah membawa masuk perabot rumahnya RM1 860 ke dalam perniagaan. Maklumat ambilan
• Pada tahun ini beliau telah mengambil barang niaga RM890 dan tunai RM650 untuk kegunaan sendiri. PELARASAN:Perlu ditolak daripada penghutang
• Baki akaun seorang penghutang RM205 dihapus kira sebagai hutang lapuk kerana muflis. • Semua perabot disusutnilaikan 10% atas kos. PELARASAN: Perlu ditolak daripada jumlah perabot
29
Jawapan: (i)
Penyata Mengira Modal Pada 31 Mac 2012.
Berikut adalah pelarasan yang perlu diselesaikan terlebih dahulu: a) Susut nilai perabot = (RM7650 + RM1860) x 10% = RM951 Baki awal perabot
Perabot dibawa masuk
Nilai buku perabot = RM9510 – RM951 = RM8559 b) Nilai bersih penghutang = RM24765 – RM205 = RM24560 Hutang lapuk
Baki akhir penghutang
Sekarang lihat petikan soalan untuk mengenalpasti maklumat yang diperlukan. Petikan soalan: Berikut ialah maklumat kewangan perniagaan Encik Seng Lee pada 31 Mac 2012:
1 April 2011 RM Premis aset Perabot aset Penghutang aset Stok aset Pemiutang liabiliti Bank aset Kadar bayaran terakru liabiliti
25 000 7 650 21 240 9 842 16 350 5 325 -
Modal
52 707
31 Mac 2012 RM 25 000 ? 8559 24 765 24560 12 146 18 220 8 793 236 ?
*Maklumat untuk menyediakan Penyata Mengira Modal Pada 31 Mac 2012 telah diwarnakan kelabu. Jangan tersalah mengambil nilai ringgit pada 1 April 2011. Perhatikan pada 31 Mac 2012, nilai perabot dan penghutang telah digantikan dengan nilai baru daripada pelarasan.
30
Jawapan akhir adalah seperti berikut:
Senaraikan semua aset dan jumlahkan
Senaraikan semua liabiliti dan jumlahkan Jumlah aset –
Kedai Runcit Lee Penyata Mengira Modal Pada 31 Mac 2012 Aset RM RM Premis 25000 Perabot 8559 Penghutang 24560 Stok 12146 Bank 8793 79058 Tolak: Liabiliti (-) Pemiutang 18220 Kadar bayaran terakru 236 18456 Modal Pada 31 Mac 2012 60602
jumlah liabiliti
(ii)
Penyata Untung Rugi bagi tahun berakhir 31 Mac 2012.
Jawapan ini dibentuk daripada rumus: Untung bersih = Modal akhir + Ambilan – Modal Awal – Modal Tambahan Kedai Runcit Lee Penyata Untung Rugi bagi tahun berakhir 31 Mac 2012. RM Modal akhir
1
60602 2
( + ) Ambilan
1540 62142
( - ) Modal Awal3
(52707)
( - ) Modal Tambahan
4
5
Untung bersih
(1860) 7575
Nota kepada jawapan (ii): 1. Modal akhir diambil daripada jawapan Penyata Mengira Modal. 2. Ambilan diambil daripada maklumat tambahan (ambilan barang niaga RM890 ditambah dengan ambilan tunai RM650). 3. Modal awal ialah modal pada 1 April 2011 seperti di dalam soalan. 4. Modal tambahan ialah daripada maklumat tambahan (perabot dibawa masuk). 5. Untung bersih kerana jawapan adalah angka positif.
31
TAJUK 6 – Analisis Titik Pulang Modal Soalan Percubaan SPM Prinsip Perakaunan 2012 - Negeri Terengganu 4. Yummy Biskut bercadang untuk memperkenalkan satu lagi keluarannya di pasaran iaitu biskut bijian. Kos-kos yang dijangkakan terlibat untuk menghasilkan 5 000 paket biskut bijian adalah seperti berikut: RM 45 000 20 000 65 000
Jumlah kos Kos tetap Jumlah jualan Anda dikehendaki (a)
menghitung: (i) kos berubah seunit (ii) harga jualan seunit (iii) titik pulang modal (iv) keuntungan atau kerugian sekiranya menghasilkan 2 000 paket biskut. (v) berapa unit yang perlu dijual untuk memperoleh untung sebanyak RM 10 000
(b)
berdasarkan data (a) dan dengan andaian hanya kos berubah sahaja yang meningkat sebanyak RM3.00, anda dikehendaki menyediakan graf titik pulang modal menggunakan skala seperti berikut: paksi x - 1 cm = 250 unit paksi y - 1 cm = RM2 500
(c)
berpandu graf dalam (b), anda dikehendaki: menunjukkan titik pulang modal dalam unit dan RM menunjukkan kawasan untung dan rugi menunjukkan untung atau rugi sekiranya perniagaan mengeluarkan 4 500 unit
iv) v) vi)
Rumus-rumus asas penting Rumus Kos
Rumus Hasil
1. ∑ Kos = Kos Berubah + Kos Tetap
1. ∑ Jualan = Harga seunit x unit
2. ∑ Kos berubah = Kos berubah seunit x unit 3. Kos berubah seunit = Jumlah kos berubah Unit pengeluaran
2. Harga jualan seunit = Jumlah jualan Unit jualan
4. *Kos berubah seunit, m = y2 – y1 x2 – x1
3. *Harga jualan seunit, m = y2 – y1 x2 – x1
*lihat contoh soalan Negeri Sembilan
*lihat contoh soalan Negeri Sembilan
Nota: Unit pengeluaran dan unit jualan adalah sama untuk soalan titik pulang modal.
32
Rumus Titik Pulang Modal 1. Margin caruman seunit = Harga jualan seunit – Kos berubah seunit 2. Titik pulang modal (unit) =
Kos Tetap . Margin caruman seunit
3. Unit pengeluaran (sasaran) = Kos tetap + Untung Sasaran Margin caruman seunit 4. Mengira untung / rugi* pada tahap jualan tertentu, i.
Untung / rugi = (Unit jualan - unit TPM) x margin caruman seunit
*jawapan positif adalah untung, jawapan negatif adalah rugi
ii. Untung / rugi = (Unit jualan x margin caruman seunit) – Kos Tetap Langkah menjawab: Kenalpasti (highlight) maklumat penting yang diberikan di dalam soalan. 1. 2. 3. 4.
Unit pengeluaran / jualan = 5000 paket Jumlah kos = RM45000 Kos Tetap = RM20000 Jumlah jualan = RM65000
a) i. Menghitung kos berubah seunit Pelajar perlu mengira jumlah kos berubah terlebih dahulu. Jawapan diperoleh dengan menggunakan rumus di bawah: Jumlah Kos = Kos Berubah + Kos Tetap, jadi Kos Berubah = Jumlah Kos – Kos Tetap = RM45000 – RM20000 = RM25000 Untuk mendapatkan kos berubah seunit, bahagikan dengan unit pengeluaran Kos berubah seunit = RM25000 5000 unit = RM5.00 Untuk pelajar yang lebih mahir, boleh terus menggunakan rumus berikut: Kos berubah seunit = Jumlah Kos – Kos tetap Unit pengeluaran = RM45000 – RM20000 5000 unit = RM5.00
33
a) ii. menghitung harga jualan seunit Pelajar perlu mengambil jumlah jualan dan dibahagikan dengan unit jualan, seperti rumus berikut: Harga jualan seunit = Jumlah jualan Unit jualan = RM65000 5000 unit = RM13.00 a) iii. menghitung titik pulang modal Titik pulang modal (unit) =
Kos Tetap . Margin caruman seunit
Pelajar perlu terlebih dahulu mengira margin caruman seunit untuk dimasukkan ke dalam rumus TPM, Margin caruman seunit = Harga jualan seunit – Kos berubah seunit = RM13.00 – RM5.00 = RM8.00 Oleh itu, titik pulang modal ialah Titik pulang modal (unit) =
Kos Tetap . Margin caruman seunit = RM20000 RM8.00 = 2500 paket
Nyatakan jawapan TPM dalam unit yang digunakan di dalam soalan.
Untuk pelajar yang lebih mahir, boleh terus menjawab seperti berikut: Titik pulang modal (unit) =
Kos Tetap . Margin caruman seunit = RM20000 . RM13 – RM5 = 2500 paket
34
a) iv. Keuntungan atau kerugian sekiranya menghasilkan 2 000 paket biskut. Terdapat dua cara menjawab soalan ini. Dalam soalan sebelum ini, jawapan titik pulang modal ialah 2500 paket, bermaksud perniagaan perlu mengeluarkan / menjual sebanyak 2500 paket biskut untuk balik modal. Soalan a) iv. menyatakan tahap pengeluaran adalah 2000 paket biskut. Jelas tahap pengeluaran ini adalah kurang daripada unit TPM dan perniagaan akan mengalami kerugian (pengeluaran kurang 500 paket). Kaedah pertama: Untung / rugi = (Unit jualan - unit TPM) x margin caruman seunit = (2000 paket – 2500 paket) x RM8.00 = - 500 paket x RM8.00 = RM 4000 (rugi) Nota: - 500 paket adalah unit rugi. Kaedah kedua: Untung / rugi = (Unit jualan x margin caruman seunit) – Kos Tetap = (2000 paket x RM8.00) – RM20000 = RM16000 – RM20000 = RM4000 (rugi) a) v. berapa unit yang perlu dijual untuk memperoleh untung sebanyak RM 10 000 Unit pengeluaran (sasaran) = Kos tetap + Untung Sasaran Margin caruman seunit = RM20000 + RM10000 RM8.00 = 3750 paket
Analisis Titik Pulang Modal kedah graf. Pelajar boleh mengaplikasikan kaedah Matematik untuk menjawab soalan TPM kaedah graf iaitu tajuk persamaan garis lurus. Pelajar perlu tahu bagaimana membentuk persamaan kos dan persamaan hasil serta melakukan penggantian x untuk mencari nilai y. Pelajar sedia maklum, bentuk am persamaan garis lurus ialah y = mx + c. Persamaan kos dan persamaan hasil dibentuk seperti berikut: Persamaan Kos:
Persamaan Hasil:
y = mx + c Kos berubah seunit
y = mx Harga jualan seunit
Kos tetap
35
Paksi y = RM Paksi x = unit
Langkah menjawab soalan: b)
berdasarkan data (a) dan dengan andaian hanya kos berubah sahaja yang meningkat sebanyak RM3.00, anda dikehendaki menyediakan graf titik pulang modal menggunakan skala seperti berikut: paksi x - 1 cm = 250 unit paksi y - 1 cm = RM2 500
Langkah 1: Membentuk persamaan kos.
asal
Maklumat yang diperlukan ialah: i. ii.
Kos berubah
Kos berubah seunit = RM5.00 + RM3.00 = RM8.00 Kos tetap = RM20000
Peningkatan kos berubah
Oleh itu, persamaan kos ialah y = 8x + 20000
Kos berubah seunit
Kos tetap
Langkah 2: Membentuk persamaan hasil. Maklumat yang diperlukan ialah: i.
Harga jualan seunit = RM13.00
Oleh itu, persamaan hasil ialah y = 13x
Harga jualan seunit Langkah 3: Lakukan penggantian nilai x bagi mendapatkan nilai y bagi kedua-dua persamaan. Pilih nilai-nilai x yang sesuai. Digalakkan pelajar menggunakan tiga nilai x. Sebagai contoh, nilai x ialah 1000, 2000 dan 3000 unit. y = 8x + 20000 (kos) x y
1000 28000
2000 36000
3000 44000
y = 13x (hasil) x y
1000 13000
2000 26000
3000 39000
36
Contoh penggantian: persm. kos x = 1000, y = 8 (1000) + 20000 y = 28000
Contoh penggantian: persm. hasil x = 2000, y = 13 (2000) y = 26000
Langkah 4: Plotkan kedua-dua persamaan ke dalam graf. Hasil = RM58500
RM
Kos = RM56000 55000
50000
Titik
TPM (RM)
pulang
RM52000
modal
45000
40000
35000
30000
25000
20000
Untuk mengira untung pada 4500 unit (soalan iii), lukiskan garis menegak pada unit 4500 dan pada pintasan kedua-dua persamaan, lukiskan garis melintang ke paksi y. dapatkan nilai hasil dan kos.
15000
10000
TPM (unit) 4000 unit
5000
0
500
1000
1500
2000
2500
3000
3500
4000
4500
c) iii. Untung / rugi pada 4500 unit = RM58500 – RM56000 = RM2500 (untung)
37
5000
unit
TAJUK 7 – Penyata Penyesuaian Bank Soalan Percubaan SPM Prinsip Perakaunan 2012 - Negeri Perak 4. Salimah adalah pemilik Perniagaan Sally, mendapati baki akhir Penyata Bank bagi bulan Jun 2012 adalah berbeza dengan baki akhir Buku Tunai pada tarikh yang sama iaitu: RM Baki Penyata Bank
2 700
(Kredit)
Baki Buku Tunai
1 345
(Kredit)
Setelah Penyata Bank dan Buku Tunai dibandingkan, didapati perbezaan itu disebabkan oleh perkara-perkara berikut: (d)
Bayaran RM35 telah dicaj oleh bank untuk buku cek.
(e)
Cek-cek berikut telah dikeluarkan tetapi belum dikemukakan kepada bank: Butir
(f)
No. Cek
RM
Sewa kedai 321550 2 640 Pemiutang Rizal 321560 10 780 Maju Enterprise 321570 5 860 Dividen diterima dari Salam Berhad berjumlah RM1 800 telah dicatat di Penyata Bank tetapi belum dicatatkan di Buku Tunai.
(g)
Cek bernombor 128900 berjumlah RM2 430 yang diterima dari penghutang Lim telah dipulangkan oleh pihak bank tetapi belum direkod dalam Buku Tunai.
(h)
Cek-cek berikut belum lagi didepositkan ke akaun bank : Butir Penghutang Izzah Perniagaan Selesa Kencana Enterprise Perniagaan Budiman
(i)
No.Cek
RM
560009 432220 888900 388870
4 500 3 200 450 1 500
Arahan tetap untuk bayaran insurans kedai berjumlah RM3 600 belum dicatat dalam Buku Tunai.
(j)
Perniagaan Sally telah mendepositkan cek penghutang Kumar berjumlah RM4 551 ke dalam bank tetapi telah dicatatkan sebagai RM4 451 dalam Buku Tunai.
(k)
Cek bernilai RM670 kepada Jason Trading telah tersalah catat di sebelah debit Buku Tunai.
(l)
Bank telah mengenakan bayaran perkhidmatan sebanyak RM80.
Anda dikehendaki: (vi) Mengemaskinikan Buku Tunai pada 30 Jun 2012. (vii) Menyediakan Penyata Penyesuaian Bank pada 30 Jun 2012. (viii) Nyatakan dua tujuan penyediaan Penyata Penyesuaian Bank.
38
Langkah menjawab: LANGKAH 1: Pelajar perlu menyusun semula setiap butiran i – ix ke dalam Buku Tunai dan Penyata Bank untuk memudahkan pelajar melihat kedudukan setiap butiran tersebut, seterusnya membantu menjawab soalan. Jadi lakarkan semula format Buku Tunai dan Penyata Bank secara ringkas seperti di bawah: Buku Tunai
+ (terima)
- (bayar) Penyata Bank Dt.
Kt.
- (bayar)
+ (terima)
LANGKAH 2: Tentukan kedudukan butiran i – ix sama ada di Buku Tunai atau Penyata Bank. Kita akan rujuk satu persatu.
i)
Bayaran RM35 telah dicaj oleh bank untuk buku cek. -
Butiran ini ialah pembayaran di Penyata Bank (Penyata Bank – Debit) Penyata Bank Buku cek
ii)
Dt. 35
Kt.
-
+
Cek-cek berikut telah dikeluarkan tetapi belum dikemukakan kepada bank: Butir Sewa kedai Pemiutang Rizal Maju Enterprise -
No. Cek
RM
321550 321560 321570
2 640 10 780 5 860
Butiran ini ialah pembayaran di Buku Tunai (Buku Tunai – Kredit) Buku Tunai Sewa kedai Pemiutang Rizal Maju Enterprise
+
2 640 10 780 5 860
-
39
iii)
Dividen diterima dari Salam Berhad berjumlah RM1 800 telah dicatat di Penyata Bank tetapi belum dicatatkan di Buku Tunai. -
Butiran ini ialah penerimaan di Penyata Bank (Penyata Bank – Kredit) Penyata Bank Dt. 35
Buku cek Dividen – Salam Berhad
Kt. 1800
iv)
+
Cek bernombor 128900 berjumlah RM2 430 yang diterima dari penghutang Lim telah dipulangkan oleh pihak bank tetapi belum direkod dalam Buku Tunai. -
Butiran ini ialah cek tak layan, penerimaan di Buku Tunai (Buku Tunai – Debit) Buku Tunai 2430 Sewa kedai Pemiutang Rizal Maju Enterprise
Penghutang Lim
+ v)
2 640 10 780 5 860
-
Cek-cek berikut belum lagi didepositkan ke akaun bank : Butir Penghutang Izzah Perniagaan Selesa Kencana Enterprise Perniagaan Budiman -
No.Cek
RM
560009 432220 888900 388870
4 500 3 200 450 1 500
Butiran ini ialah penerimaan di Buku Tunai (Buku Tunai – Debit) Penghutang Lim Penghutang Izzah Perniagaan Selesa Kencana Enterprise Perniagaan Budiman
Buku Tunai 2430 Sewa kedai 4 500 Pemiutang Rizal 3 200 Maju Enterprise 450 1 500
+
2 640 10 780 5 860
-
40
vi)
Arahan tetap untuk bayaran insurans kedai berjumlah RM3 600 belum dicatat dalam Buku Tunai. -
Butiran ini ialah pembayaran di Penyata Bank (Penyata Bank – Debit) Penyata Bank Dt. 35
Buku cek Dividen – Salam Berhad Insurans kedai
Kt. 1800
3600
vii)
+
Perniagaan Sally telah mendepositkan cek penghutang Kumar berjumlah RM4 551 ke dalam bank tetapi telah dicatatkan sebagai RM4 451 dalam Buku Tunai. -
Butiran ini ialah kesilapan di Buku Tunai (Buku Tunai – Debit, Penyata Bank – Kredit) Penghutang Lim Penghutang Izzah Perniagaan Selesa Kencana Enterprise Perniagaan Budiman Penghutang Kumar
Buku Tunai 2430 Sewa kedai 4 500 Pemiutang Rizal 3 200 Maju Enterprise 450 1 500 4451 ×
+
2 640 10 780 5 860
Penyata Bank Dt. 35
Buku cek Dividen – Salam Berhad Insurans kedai Deposit (Kumar)
1800 3600 4551
viii)
Kt.
+
Cek bernilai RM670 kepada Jason Trading telah tersalah catat di sebelah debit Buku Tunai. -
Butiran ini ialah kesilapan di Buku Tunai. Penghutang Lim Penghutang Izzah Perniagaan Selesa Kencana Enterprise Perniagaan Budiman Penghutang Kumar Jason Trading
Buku Tunai 2430 Sewa kedai 4 500 Pemiutang Rizal 3 200 Maju Enterprise 450 1 500 4451 × 670 ×
+
2 640 10 780 5 860
-
41
ix)
Bank telah mengenakan bayaran perkhidmatan sebanyak RM80. -
Butiran ini ialah pembayaran di Penyata Bank (Penyata Bank – Debit) Penyata Bank Dt. 35
Buku cek Dividen – Salam Berhad Insurans kedai Deposit (Kumar) Bayaran perkhidmatan
Kt. 1800
3600 4551 80
-
+
Kita telah selesai melihat kedudukan butiran i – ix, jadi jawapan pelajar akan berdasarkan Buku Tunai dan Penyata Bank seperti di bawah. Perlu difahami bahawa setiap butiran ini ialah butiran yang menyebabkan perbezaan baki Buku Tunai dan baki Penyata Bank. Penghutang Lim Penghutang Izzah Perniagaan Selesa Kencana Enterprise Perniagaan Budiman Penghutang Kumar Jason Trading
Buku Tunai 2430 Sewa kedai 4 500 Pemiutang Rizal 3 200 Maju Enterprise 450 1 500 4451 × 670 ×
+
2 640 10 780 5 860
Penyata Bank Dt. 35
Buku cek Dividen – Salam Berhad Insurans kedai Deposit (Kumar) Bayaran perkhidmatan
Kt. 1800
3600 4551 80
-
+
LANGKAH 3: Lakukan kemaskini Buku Tunai. Langkah mengemaskini Buku Tunai*: 1. Masukkan baki b/b Buku Tunai (hati-hati dengan debit atau kredit baki itu). 2. Betulkan kesilapan Buku Tunai. 3. Tolakkan semula cek tak layan 4. Masukkan butiran dari Penyata Bank 5. Kira baki akhir baru Buku Tunai. *Langkah-langkah ini akan dihuraikan dengan terperinci.
1. Masukkan baki b/b Buku Tunai (hati-hati dengan debit atau kredit baki itu). Buku Tunai (kemaskini) Baki b/b
42
1345
2. Betulkan kesilapan Buku Tunai. Untuk kesilapan Buku Tunai, pelajar perlu membuat analisis mudah untuk menentukan jenis kesilapan tersebut. Kesilapan 1: Penghutang Kumar
Buku Tunai 4451 ×
Penyata Bank Dt. Deposit (Kumar)
Kt. 4551
Kesilapannya ialah Buku Tunai terkurang tambah sebanyak RM100 (RM4551 – RM4451). Sebagai pembetulan, Buku Tunai perlu ditambah sebanyak RM100 (Buku Tunai – Debit) seperti berikut: Penghutang Kumar
Buku Tunai (kemaskini) 100 Baki b/b
1345
Kesilapan 2: Jason Trading
Buku Tunai 670 ×
Kesilapan ini memerlukan Buku Tunai dikreditkan sebanyak RM1340 (amaun dua kali ganda daripada amaun kesilapan) seperti berikut: Penghutang Kumar
Buku Tunai (kemaskini) 100 Baki b/b Jason Trading
1345 1340
3. Tolakkan semula cek tak layan. Butiran cek tak layan akan dikreditkan di dalam Buku Tunai seperti berikut: Penghutang Kumar
Buku Tunai (kemaskini) 100 Baki b/b Jason Trading Penghutang Lim
43
1345 1340 2430
4. Masukkan butiran dari Penyata Bank. Butiran ini dimasukkan seperti berikut: Penyata Bank Dt. 35
Buku cek Dividen – Salam Berhad Insurans kedai Deposit (Kumar) Bayaran perkhidmatan
Kt. 1800
3600 4551 80
Penghutang Kumar Dividen – Salam Berhad
+
Buku Tunai (kemaskini) 100 Baki b/b 1800 Jason Trading Penghutang Lim Buku cek Insurans kedai Bayaran perkhidmatan
+
1345 1340 2430 35 3600 80
-
Nota: Perhatikan, tambah di Penyata bank dipindahkan ke tambah di Buku Tunai dan juga sebaliknya.
5. Kira baki akhir baru Buku Tunai. Jawapan akhir Buku Tunai (kemaskini) adalah seperti berikut: a) Jawapan Buku Tunai (kemaskini) Buku Tunai (kemaskini) Penghutang Kumar 100 Baki b/b Dividen – Salam Berhad 1800 Jason Trading Penghutang Lim Buku cek Insurans kedai Baki h/b 6930 Bayaran perkhidmatan 8830 Baki b/b
1345 1340 2430 35 3600 80 8830 6930
Sebelum pelajar menjawab soalan (b) iaitu Penyata Penyesuaian Bank, elok kita lihat semula draf Buku Tunai dan Penyata Bank yang telah kita sediakan pada Langkah 2 sebelum ini. Pelajar bolehlah memotong semua butiran yang telah digunakan sewaktu menjawab soalan Buku Tunai (kemaskini) kerana ia tidak lagi diperlukan. Penyata Bank Dt. 35
Buku cek Dividen – Salam Berhad Insurans kedai Deposit (Kumar) Bayaran perkhidmatan
Kt. 1800
3600 4551 80
*Kesemua butiran dalam Penyata Bank tidak lagi diperlukan.
44
+
Butiran telah
Butiran telah ditambah di Buku Tunai, bermaksud baki Buku Tunai lebih. Akan ditolak di dalam Penyata Penyesuaian Bank
Penghutang Lim Penghutang Izzah Perniagaan Selesa Kencana Enterprise Perniagaan Budiman Penghutang Kumar Jason Trading
ditolak di Buku
Buku Tunai 2430 Sewa kedai 4 500 Pemiutang Rizal 3 200 Maju Enterprise 450 1 500 4451 × 670 ×
+
Tunai,
2 640 10 780 5 860
bermaksud baki Buku Tunai kurang. Akan ditambah di dalam Penyata Penyesuaian Bank
-
*Butiran yang diperlukan untuk menyediakan Penyata Penyesuaian Bank ialah yang berwarna kelabu.
LANGKAH 4: Menyediakan Penyata Penyesuaian Bank. Jawapan bermula dengan baki Buku Tunai (kemaskini). Rujuk jawapan seperti di bawah: b) Jawapan Penyata Penyesuaian Bank Penyata Penyesuaian Bank pada 30 Jun 2012. RM RM Baki kredit seperti di Buku Tunai (6930) Tambah: Sewa Kedai 2640 + Pemiutang Rizal 10780 Maju Enterprise 5860 19280 12350 Tolak: Penghutang Izzah 4 500 Perniagaan Selesa 3 200 Kencana Enterprise 450 Perniagaan Budiman 1 500 9650 Baki kredit seperti di Penyata Bank 2700
45
Rujuk baki Buku Tunai (kemaskini). Oleh kerana Buku Tunai berbaki kredit, masukkan angka sebagai negatif.
Jawapan akan sama seperti maklumat di dalam soalan.
TAJUK 8 – Analisis Penyata Kewangan Soalan Percubaan SPM Prinsip Perakaunan 2012 - Negeri Kedah 6 (a) Perniagaan Gagah Perkasa dan Perniagaan Tegap Maju adalah dua perniagaan yang menjual alatan sukan. Berikut ialah maklumat kewangan perniagaan tersebut pada 31 Mei 2012: Perniagaan Gagah Perkasa
Modal 1 Jun 2011
RM 120 000
Jualan
345 500
Stok purata
30 674
Untung kasar
56 250
Penghutang
20 450
Pemiutang
19 780
Pelbagai Belanja
16 750
Perniagaan Tegap Maju Kadar pusing ganti stok sebanyak Pulangan atas modal
12 kali 29.81 %
(i) Hitung perkara-perkara berikut bagi Perniagaan Gagah Perkasa. (berikan jawapan ada pada dua titik perpuluhan) (i.i) Margin untung kasar (2 markah) (i.ii) Pulangan atas modal (2 markah) (i.iii) Kadar Pusing ganti stok (2 markah) (ii) Hitung kadar pusing ganti stok untuk Perniagaan Tegap Maju dalam bilangan hari dan berikan tafsirannya. (2 markah)
(iii) Jika anda seorang pelabur, perniagaan manakah yang akan anda pilih? (2 markah) Nota ringkas: Pelajar mesti menghafal rumus khas untuk menjawab soalan tajuk ini dan juga perlu boleh mengaplikasikan rumus Penyata Pendapatan untuk mengira angka butiran yang mungkin diperlukan. Rumus Penyata Pendapatan (ringkas) Jualan ( - ) Kos Jualan = Untung Kasar (+) Hasil lain ( - ) Belanja lain = Untung Bersih
46
Rumus khas: Nisbah keberuntungan: 1. Peratus untung kasar atas kos jualan (Tokokan)
= Untung kasar Kos Jualan
X 100
2. Peratus untung kasar atas jualan (Margin kasar)
= Untung kasar Jualan bersih*
X 100
*Jualan bersih = Jualan – Pulangan jualan
3. Peratus untung bersih atas jualan (Margin bersih)
= Untung bersih Jualan bersih
X 100
4. Pulangan atas modal
= Untung bersih Modal awal
X 100
Nisbah Kecairan: 1. Nisbah semasa
= Aset semasa Liabiliti semasa
2. Nisbah ujian asid (Nisbah cepat)
= Aset semasa – Stok akhir Liabiliti semasa
3. Nisbah ujian mampu
= Jumlah liabiliti Jumlah aset
Nisbah Kecekapan: 1. Kadar pusing ganti stok (bilangan kali)
= Kos jualan Stok purata* *Stok purata = Stok awal + stok akhir 2
2. Kadar pusing ganti stok (bilangan hari)
=
365
.
Kadar pusing ganti stok (bilangan kali)
3. Tempoh kutipan hutang
= Penghutang Jualan kredit
X 365 hari
4. Tempoh pembayaran hutang
= Pemiutang Belian kredit
X 365 hari
47
Langkah menjawab soalan LANGKAH 1: Kenalpasti rumus yang diperlukan. Juga kenalpasti sama ada angka untuk butiran rumus telah diberi dalam soalan. Keratan soalan: (i) Hitung perkara-perkara berikut bagi Perniagaan Gagah Perkasa. (berikan jawapan ada pada dua titik perpuluhan) (i.i) Margin untung kasar (2 markah) (i.ii) Pulangan atas modal (2 markah) (i.iii) Kadar Pusing ganti stok (2 markah)
i.i) Peratus untung kasar atas jualan (Margin kasar)
= Untung kasar Jualan bersih*
X 100
Tulis semula rumus dalam jawapan.
= RM56 250 RM345 500
X 100
Kedua-dua angka untung kasar dan jualan boleh
= 16.28%
didapati daripada soalan
i.ii) Pulangan atas modal Untung bersih tidak diberikan secara
= Untung bersih Modal awal
X 100
= RM39 500 RM120000
X 100
langsung, perlu dikira menggunakan rumus Penyata Pendapatan, manakala modal awal telah diberikan.
Pengiraan Untung bersih :
= 32.92%
Rumus Penyata Pendapatan (ringkas)
i.iii) Kadar pusing ganti stok (bilangan kali) Kos jualan perlu dikira terlebih dahulu
= Kos jualan Stok purata
menggunakan rumus Penyata Pendapatan. Stok purata telah diberikan
Rumus Penyata Pendapatan (ringkas) Jualan
= RM289 250 RM30 674
345500
( - ) Kos Jualan
?
= Untung Kasar
56250
= 9.43 kali
Oleh itu, Kos jualan = Jualan – Untung kasar = RM345500 – RM56250 = RM289250
48
= Untung Kasar (+) Hasil lain
56250 tiada
( - ) Belanja lain
16750
= Untung Bersih
39500
Keratan soalan: (ii) Hitung kadar pusing ganti stok untuk Perniagaan Tegap Maju dalam bilangan hari dan berikan tafsirannya. ii)
Kadar pusing ganti stok (bilangan hari)
=
365
.
Kadar pusing ganti stok (bilangan kali)
=
365 . 12 kali
= 30.42 hari
Angka telah diberi dalam soalan.
Tafsiran: Perniagaan Tegap Maju menukar stoknya (membeli stok baru) setiap 30 hari.
Keratan soalan: (iii) Jika anda seorang pelabur, perniagaan manakah yang akan anda pilih? Nyatakan nama perniagaan yang
Perniagaan Gagah Perkasa kerana
dipilih
Pulangan atas Modal Perniagaan Gagah Perkasa lebih banyak iaitu 32.92% berbanding Perniagaan Tegap Maju iaitu 29.81%. Nyatakan nama nisbah yang digunakan mesti ada perbandingan
49
TAJUK 9 – Penyata Pengasingan Untung Rugi Soalan Percubaan SPM Prinsip Perakaunan 2011 - Negeri Kedah
4. Encik Adam dan Puan Dewi ialah rakan kongsi dalam Perkongsian Awi yang berkongsi untung rugi dalam nisbah 1:2. Perjanjian perkongsian mereka adalah seperti berikut: Faedah atas modal ialah 8% setahun. Faedah atas ambilan ialah 5% setahun. Gaji Adam RM7 800 setahun. Petikan dari Imbangan Duga perkongsian tersebut pada 31 Disember 2010 adalah seperti berikut: Debit Kredit RM RM Alatan Pejabat 8 500 Penghutang
4 200
Pinjaman daripada Dewi
6 000
Gaji Adam
6 000
Akaun Modal pada 1 Januari 2010: Adam
16 000
Dewi
32 000
Akaun Semasa pada 1 Januari 2010: Adam
7 980
Dewi
1570
Ambilan bagi tahun berakhir 31 Disember 2010: Adam: 1 Januari 2010
5 000
Dewi: 1 April 2010
10 000
Untung Bersih bagi tahun berakhir 31 Disember 2010 ialah RM39 662. Rakan kongsi bersetuju untuk membuat pelarasan Untung Bersih bagi perkara berikut: (m) Faedah atas pinjaman Dewi 5% setahun akan dikreditkan ke Akaun Semasa. (n) Hutang lapuk terpulih RM310. (o) Alatan pejabat disusutnilaikan 10% setahun atas kos.
Anda dikehendaki menyediakan: i. Penyata Pengasingan Untung Rugi bagi tahun berakhir 31 Disember 2010. ii. Akaun Semasa setiap pekongsi dalam bentuk beruangan. iii. Bahagian Ekuiti Pemilik dalam Kunci Kira-kira pada 31 Disember 2010.
50
Sebelum menjawab, fahami beberapa perkara: 1. Soalan ini memberikan angka Untung Bersih dan pelarasan untung bersih, jadi pelajar perlu mengira angka untung bersih selepas pelarasan untuk dimasukkan ke dalam Penyata Pengasingan Untung Rugi. 2. Format Penyata Pengasingan Untung Rugi Untung bersih Tambah: Faedah atas ambilan: Pekongsi 1 Pekongsi 2
xx (+)
xx xx xx
Tolak: Faedah atas modal: Pekongsi 1 Pekongsi 2 Gaji / Bonus / Elaun (amaun penuh)
(-)
xx xx xx
(xx) xx Kongsi Untung/Rugi Pekongsi 1 Pekongsi 2
xx xx xx
3. Format Akaun Semasa Akaun Semasa Pekongsi 1
Pekongsi 2
Pekongsi 1
Baki b/b Ambilan Faedah atas ambilan Kongsi rugi
Baki b/b Faedah atas modal Gaji (belum bayar) Bonus (belum bayar) Elaun (belum bayar) Faedah atas pinjaman pekongsi (belum bayar) Kongsi untung Baki h/b
Baki h/b
4. Formula pengiraan faedah Amaun Faedah = % faedah
x
Amaun
x
tempoh masa
Modal, Ambilan , Pinjaman pekongsi
51
Sekiranya tempoh kurang daripada setahun.
Pekongsi 2
Langkah menjawab: Langkah 1: Kirakan untung bersih selepas pelarasan: RM 39 662 310 (300) (850) 38822
Untung bersih (asal) + Hutang lapuk terpulih - Faedah atas pinjaman Dewi - Susut nilai Alatan Pejabat Untung bersih (terselaras) Penerangan kepada jawapan:
1. Hutang lapuk terpulih ditambah semula kepada untung kerana ianya ialah hasil. 2. Faedah atas pinjaman Dewi dan Susut nilai Alatan Pejabat ditolak semula daripada untung kerana ianya adalah belanja. Pengiraan: Faedah atas pinjaman Dewi = 5% x RM6 000 = RM300 Susut nilai Alatan Pejabat = 10% x RM8 500 = RM850 Langkah 2: Sediakan Penyata Pengasingan Untung Rugi bagi tahun berakhir 31 Disember 2010. Tips: Terus sediakan rangka jawapan. Rujuk format sebelum ini. Lakukan pengiraan ketika anda hendak memasukkan angka sesuatu butiran untuk menjimatkan masa.
Faedah atas ambilan Dewi bermula 1 April – 31 Dis, hanya 9 bulan (9/12)
Gaji setahun
Penyata Pengasingan Untung Rugi bagi tahun berakhir 31 Disember 2010. RM RM Untung bersih 38822 Tambah: Faedah atas ambilan: (+) Adam (5% x RM5000) 250 Dewi (5% x RM10000 x 9/12) 375 625 Tolak: Faedah atas modal: (-) Adam (8% x RM16000) 1280 Dewi (8% x RM32000) 2560 Gaji (amaun penuh) 7800 (11640) 27807 Kongsi Untung/Rugi Adam (1/3 x RM27807) 9269 Dewi (2/3 x RM27807) 18538 27807
Rujuk nisbah kongsi untung rugi Adam : Dewi, 1:2
52
Untung bersih terselaras
Ini ialah untung bersih yang akan diagihkan kepada pekongsi
Langkah 3: Sediakan Akaun Semasa setiap pekongsi dalam bentuk beruangan. Ak Semasa Dewi
Adam Baki b/b Ambilan Faedah atas ambilan
Baki h/b
5000 250
15079 20329
Adam berbaki kredit (rujuk
berbaki debit (rujuk I.Duga)
Ak Semasa
I.Duga)
Akaun Semasa Dewi 1570 Baki b/b 10000 Faedah atas modal 375 Gaji (belum bayar) Faedah atas pinjaman pekongsi (belum bayar) Kongsi untung 18538 30483 Baki b/b
Adam 7980 1280 1800
Dewi 2560 300
9269
18538
20329 15079
30483 18538
Gaji Adam (belum bayar) = 7800 – 6000 = 1800
Langkah 4: Sediakan Bahagian Ekuiti Pemilik dalam Kunci Kira-kira pada 31 Disember 2010. Bahagian Ekuiti Pemilik Kunci Kira-kira perkongsian menunjukkan dua butiran iaitu: i. ii.
Baki Akaun Modal pekongsi Baki Akaun Semasa pekongsi (baki b/b akhir)
Kunci Kira-kira pada 31 Disember 2010 (petikan) Ekuiti Pemilik RM Akaun Modal: Adam 16 000 Dewi 32 000 Akaun Semasa: Adam Dewi
15079 18538 81617
53
TAJUK 10 – Pembubaran Perkongsian Soalan Percubaan SPM Prinsip Perakaunan 2012 - Negeri Melaka 3. Encik Badrol dan Encik Fendi ialah pemilik Perkongsian Pintar, menjalankan perniagaan di Bandar Hilir, Melaka. Mereka bersetuju berkongsi untung atau rugi perkongsian mengikut nisbah 3:1. Pada 31 Mei 2012, mereka ingin membubarkan perkongsian mereka disebabkan Encik Badrol menghidap penyakit jantung. Kedudukan kewangan Perkongsian Pintar pada 31 Mei 2012 adalah seperti berikut: Perkongsian Pintar Kunci Kira-kira pada 31 Mei 2012 RM Kenderaan
40 000
Modal: Encik Badrol
Perabot
8 400
Alatan Pejabat
8 380
Pemiutang
Penghutang
1 500
Sewa terakru
Stok
9 600
Pelaburan
5 000
Bank
Encik Fendi
RM 60 000 30 000 4 280 700
22 100 94 980
94 980
Perkara-perkara berikut berlaku semasa proses pembubaran: (i) Kenderaan direalis pada harga RM35 000. (ii) Perabot dan stok dijual pada harga RM12 000. (iii) Pelaburan diambil alih oleh Encik Badrol pada harga RM5 000. (iv) Encik Fendi bersetuju mengambil alih alatan pejabat bernilai RM7 100. (v) Baki penghutang telah dikutip kecuali RM200 dihapuskan sebagai hutang lapuk. (vi) Belanja realisasi sebanyak RM800 telah dibayar. (vii) Pemiutang dijelaskan sebanyak RM3 980 dan sewa terakru dijelaskan sepenuhnya. (viii) Penerimaan dan pembayaran menggunakan cek.
Anda dikehendaki menyediakan: (a) Akaun Realisasi (b) Akaun Modal setiap pekongsi (c) Akaun Bank (d) Berikan 2 sebab berlakukan pembubaran
54
Nota ringkas: Format Akaun Realisasi Akaun Realisasi
Dt. Aset yang ditutup Belanja Realisasi
Hasil realisasi
Untung realisasi
Rugi realisasi
Kt.
Hasil realisasi ialah: i. ii. iii. iv.
Jualan aset bukan semasa ketika pembubaran Aset yang diambil alih oleh pekongsi Kutipan daripada penghutang Diskaun diterima daripada pemiutang
Belanja realisasi ialah: i. ii.
Butiran belanja realisasi Belanja lain yang baru ditemui sewaktu pembubaran
Langkah menjawab: LANGKAH 1: Buka ketiga-tiga Akaun Realisasi, Akaun Modal dan Akaun Bank serentak. Ini kerana kebanyakan catatan adalah bergu, jadi pelajar boleh merekod terus ke dalam dua akaun dan menjimatkan masa. Juga masukkan baki-baki akaun tersebut (rujuk Kunci Kirakira) a)
Akaun Realisasi RM
b) Badrol
c) Baki b/b
Akaun Modal Fendi Baki b/b
Akaun Bank RM 22 100
55
RM
Badrol 60 000
Fendi 30 000
RM
LANGKAH 2: Rekodkan proses pembubaran. Ikuti prosedur yang akan diterangkan. Langkah 1 pembubaran: Menutup semua akaun aset di dalam Kunci Kira-kira kecuali tunai dan bank seperti berikut. a) Kenderaan Perabot Alatan Pejabat Penghutang Stok Pelaburan
Akaun Realisasi RM 40 000 8 400 8 380 1 500 9 600 5 000
RM
Langkah 2 pembubaran: Selesaikan satu-persatu proses pembubaran di dalam soalan. Kenalpasti setiap satu proses itu sama ada ianya Hasil Realisasi (Realisasi - Kredit), Belanja Realisasi (Realisasi – Debit) atau pembayaran hutang. (i) Kenderaan direalis* pada harga RM35 000. Huraian: Ini adalah hasil realisasi (Realisasi – Kredit). Bergunya adalah Akaun Bank (debit) kerana melibatkan penerimaan tunai (cek). *Perkataan direalis bermaksud dijual. a) Kenderaan Perabot Alatan Pejabat Penghutang Stok Pelaburan
c) Baki b/b Realisasi
Akaun Realisasi RM 40 000 Bank 8 400 8 380 1 500 9 600 5 000
Akaun Bank RM 22 100 35 000
RM 35 000
RM
(ii) Perabot dan stok dijual pada harga RM12 000. Huraian: Ini adalah hasil realisasi (Realisasi – Kredit). Bergunya adalah Akaun Bank (debit) kerana melibatkan penerimaan tunai (cek). a) Kenderaan Perabot Alatan Pejabat Penghutang Stok Pelaburan
Akaun Realisasi RM 40 000 Bank 8 400 Bank 8 380 1 500 9 600 5 000
56
RM 35 000 12 000
c)
Akaun Bank RM 22 100 35 000 12 000
Baki b/b Realisasi Realisasi
RM
(iii) Pelaburan diambil alih oleh Encik Badrol pada harga RM5 000. Huraian: Ini adalah hasil realisasi (Realisasi – Kredit). Bergunya adalah Akaun Modal (debit) kerana pekongsi mengambil alih aset. a)
Akaun Realisasi RM 40 000 Bank 8 400 Bank 8 380 Modal Badrol 1 500 9 600 5 000
Kenderaan Perabot Alatan Pejabat Penghutang Stok Pelaburan
b) Realisasi
Badrol 5 000
Akaun Modal Fendi Baki b/b
RM 35 000 12 000 5 000
Badrol 60 000
Fendi 30 000
(iv) Encik Fendi bersetuju mengambil alih alatan pejabat bernilai RM7 100. Huraian: Ini adalah hasil realisasi (Realisasi – Kredit). Bergunya adalah Akaun Modal (debit) kerana pekongsi mengambil alih aset. a)
Akaun Realisasi RM 40 000 Bank 8 400 Bank 8 380 Modal Badrol 1 500 Modal Fendi 9 600 5 000
Kenderaan Perabot Alatan Pejabat Penghutang Stok Pelaburan
b) Realisasi Realisasi
Badrol 5 000
Akaun Modal Fendi Baki b/b 7 100
57
RM 35 000 12 000 5 000 7 100
Badrol 60 000
Fendi 30 000
(v) Baki penghutang telah dikutip kecuali RM200 dihapuskan sebagai hutang lapuk. Huraian: Ini adalah hasil realisasi (Realisasi – Kredit). Bergunya adalah Akaun Bank (debit) kerana melibatkan penerimaan tunai (cek). a) Kenderaan Perabot Alatan Pejabat Penghutang Stok Pelaburan
Akaun Realisasi RM 40 000 Bank 8 400 Bank 8 380 Modal Badrol 1 500 Modal Fendi 9 600 Bank 500
RM 35 000 12 000 5 000 7 100 1 300 RM1500 – RM200
c) Baki b/b Realisasi Realisasi Realisasi
Akaun Bank RM 22 100 35 000 12 000 1 300
RM
(vi) Belanja realisasi sebanyak RM800 telah dibayar. Huraian: Ini adalah belanja realisasi (Realisasi – Debit). Bergunya adalah Akaun Bank (kredit) kerana melibatkan pembayaran tunai (cek). a) Kenderaan Perabot Alatan Pejabat Penghutang Stok Pelaburan Bank
c) Baki b/b Realisasi Realisasi Realisasi
Akaun Realisasi RM 40 000 Bank 8 400 Bank 8 380 Modal Badrol 1 500 Modal Fendi 9 600 Bank 5 000 800
RM 35 000 12 000 5 000 7 100 1 300
Akaun Bank RM 22 100 35 000 12 000 1 300
Realisasi
RM 800
(vii) Pemiutang dijelaskan sebanyak RM3 980 dan sewa terakru dijelaskan sepenuhnya. Huraian: Butiran ini ialah perniagaan mejelaskan hutangnya kepada pemiutang dan juga menbayar sewa terakru (Akaun Bank – Kredit). Diskaun diterima daripada pemiutang ialah hasil realisasi (Realisasi – Kredit).
58
a)
Akaun Realisasi RM 40 000 Bank 8 400 Bank 8 380 Modal Badrol 1 500 Modal Fendi 9 600 Bank 5 000 Diskaun diterima 800
Kenderaan Perabot Alatan Pejabat Penghutang Stok Pelaburan Bank
RM 35 000 12 000 5 000 7 100 1 300 300 RM4280 – RM3980
c)
Akaun Bank RM 22 100 Realisasi 35 000 Pemiutang 12 000 Sewa terakru 1 300
Baki b/b Realisasi Realisasi Realisasi
RM 800 3 980 700
Langkah 3 Pembubaran: Setelah selesai merekod proses pembubaran soalan, sekarang pelajar perlu mengira untung atau rugi realisasi. Langkahnya sama seperti mengimbangkan akaun dan angka pengimbang itu kemudiannya perlu dibahagikan kepada para pekongsi mengikut nisbah kongsi untung rugi yang dinyatakan di dalam soalan. a) Kenderaan Perabot Alatan Pejabat Penghutang Stok Pelaburan Bank
RM73 680
Akaun Realisasi RM 40 000 Bank 8 400 Bank 8 380 Modal Badrol RM60 700 1 500 Modal Fendi 9 600 Bank 5 000 Diskaun diterima 800 Modal Badrol Modal Fendi 73 680
RM 35 000 12 000 5 000 7 100 1 300 300 9 735 3 245 73 680
Nota jawapan: Berdasarkan Akaun Realisasi di atas, jumlah debit (Belanja Realisasi) ialah RM73 680. Jumlah kredit (Hasil Realisasi) pula ialah RM60 700. Jadi, angka pengimbang akan berada di sebelah kredit. Belanja Realisasi melebihi Hasil Realisasi, oleh itu pekongsi akan berkongsi Rugi Realisasi sebanyak RM12 980 (RM60700 – RM73680). Agihan rugi realisasi kepada pekongsi dikira seperti berikut: Badrol = RM12 980 x ¾ = RM9 735 Fendi = RM12 980 x ¼ = RM3 245 Badrol : Fendi 3:1
59
Langkah 4 Pembubaran: Rugi realisasi (atau untung realisasi) tersebut akan dipindahkan ke Akaun Modal pekongsi secara bergu seperti dibawah: a)
Akaun Realisasi RM 40 000 Bank 8 400 Bank 8 380 Modal Badrol 1 500 Modal Fendi 9 600 Bank 5 000 Diskaun diterima 800 Modal Badrol Modal Fendi 73 680
Kenderaan Perabot Alatan Pejabat Penghutang Stok Pelaburan Bank
RM 35 000 12 000 5 000 7 100 1 300 300 9 735 3 245 73 680
*Akaun Realisasi telah siap pada langkah ini.
b) Realisasi Realisasi Realisasi
Badrol 5 000 9 735
Akaun Modal Fendi Baki b/b 7 100 3 245
Badrol 60 000
Fendi 30 000
Langkah 5 Pembubaran: Sekarang pelajar perlu mengira modal dibayar balik kepada pekongsi (atau pekongsi membawa masuk modal). Caranya ialah dengan mengimbangkan Akaun Modal dan dibergukan dengan Akaun Bank. b) Realisasi Realisasi Realisasi Bank angka imbang
c) Baki b/b Realisasi Realisasi Realisasi
9 735 45 265
Akaun Modal Fendi Baki b/b 7 100 3 245 19 655
60 000
30 000
Badrol 5 000
Badrol 60 000
Fendi 30 000
60 000
30 000
Akaun Bank RM 22 100 35 000 12 000 1 300
Realisasi Pemiutang Sewa terakru Modal Badrol Modal Fendi
70 400
RM 800 3 980 700 45 265 19 655 70 400
Jumlah Akaun Bank akan sama debit dan kredit. Selesai proses menjawab.
60