mentaal model
november 2010 versie 01
Interaction Design Foundation Course Jim Boekbinder, Jantien Slob Vakgroep IAD, Hogeschool Rotterdam, CMI Instituut
2
mentaal model november 2010 versie 02
introductie Wat is een ‘mentaal model’? Een eenvoudige, interne representatie van een complexe externe werkelijkheid: een ‘werkend modelletje op schaal’
3
mentaal model november 2010 versie 02
voorbeeld 1 geheugen - de werkelijkheid Hoe werkt het geheugen echt? De hersenen zijn zeer complex. Wetenschappers hebben deze vraag maar voor een deel kunnen beantwoorden.
mentaal model november 2010 versie 02
voorbeeld 1 geheugen - het mentale model Docenten en makers van leermaterialen hebben daarom een vereenvoudigde voorstelling: twee ‘dozen’ waar dingen voor een korte of langere termijn bewaard kunnen worden.
werkgeheugen
Omgeving
waarneming
(klein, dingen tijdelijk behouden om te bestuderen en er over na te denken)
Vergeten
leren
herinneren
4
lange termijn geheugen (groot, bevat feiten- en procedurele kennis)
5
mentaal model november 2010 versie 02
voorbeeld 2 electriciteit - de werkelijkheid De werkelijke aard van electriciteit is zeer complex en wordt nog steeds door wetenschappers onderzocht.
6
mentaal model november 2010 versie 02
voorbeeld 2 electriciteit - het mentale model Elektromonteurs en technici hebben daarom een vereenvoudigde voorstelling: elektriciteit is een soort ‘water’ dat door ‘buizen’ vloeit.
7
mentaal model november 2010 versie 02
waarom Waarom zijn mentale modellen belangrijk voor ontwerpers?
Ze tonen de perceptie van gebruikers van een systeem of product: wat mensen verwachten te zien, te vinden, te gebeuren. Kortom: hoe het systeem werkt. Een ontwerper probeert een systeem of product op zo’n manier vorm te geven dat het: - als mentaal model kan dienen - op bestaande mentale modellen lijkt (herkenbaar is)
8
mentaal model november 2010 versie 02
hoe Door ‘design research’ probeer je o.a. het mentaal model van je gebruikers te achterhalen.
9
mentaal model november 2010 versie 02
hoe Je gebruikt schema’s, visualisaties en tekst om een mentaal model weer te geven.
Afhaalchinees flowchart Auteur: Nils Vergeer Datum: 1-1-2009 Versie: 0.1 Status: DRAFT
Opdrachtgever: HRO Project: CMD IAD1 - Structuur en Navigatie
We gaan Chinees halen
Website gebruiken
Bestelfolder gebruiken Bestelling overleggen
Tafel dekken
Jongens! Eten!
ja Fietsen
Auto rijden
Fiets stallen en op slot
Auto parkeren en op slot
Lopen
Al Chinees gehaald?
nee
Door de “bestel ingang” bij de Chinees
Wachten
10
mentaal model november 2010 versie 02
voorbeeld Wat is het mentaal model van een beginnend docent van zijn werk op onze school?
11
mentaal model november 2010 versie 02
kwartaal 2
herfst week 1
SCHOOL
week 2
week 3
winter
week 4
lente
zomer
12
mentaal model november 2010 versie 02
kwartaal 2
herfst week 1
lesinstructie
les 1 handout presentatie
SCHOOL
week 2
week 3
les 2
les 3
winter
week 4
lente
zomer
mentaal model november 2010 versie 02
kwartaal 2
herfst week 1
SCHOOL
oefening
les 1 oefening
13
lesinstructie handout presentatie
week 2
week 3
les 2
les 3
oefening
winter
week 4
lente
zomer
mentaal model november 2010 versie 02
kwartaal 2
herfst week 1
week 2
winter
week 3
week 4
het lokaal
lesinstructie handout presentatie
oefening
les 1 oefening
14
les 2
les 3
oefening
SCHOOL analyse tussenresultaten
beoordeling eindresultaten
lente
zomer
mentaal model november 2010 versie 02
kwartaal 2
herfst week 1
week 2
winter
week 3
week 4
het lokaal
lesinstructie handout presentatie
oefening
les 1 oefening
15
les 2
les 3
oefening
SCHOOL THUIS
analyse tussenresultaten
beoordeling eindresultaten
lente
zomer
mentaal model november 2010 versie 02
kwartaal 2
herfst week 1
week 2
p. 104 - 105
winter
week 3
week 4
het lokaal leerboek
lesinstructie handout presentatie
oefening
les 1 oefening
16
p. 107
les 2
les 3
oefening
SCHOOL THUIS
analyse tussenresultaten
beoordeling eindresultaten
lente
zomer
mentaal model november 2010 versie 02
kwartaal 2
herfst week 1
klas 1B
week 2
p. 104 - 105
les 1
winter
week 3
het lokaal leerboek
lesinstructie handout presentatie
oefening
Jessica Stephanie Erik Leroy Bastiaan Janny Piet Dirk Ahmed Louise Huib Martijn Judith Helga Marjan Jeff Kim
oefening
17
p. 107
les 2
les 3
oefening
week 4 Jessica Stephanie Erik Leroy Bastiaan Janny Dirk Ahmed Huib Martijn Marjan Kim Jeff
SCHOOL THUIS
analyse tussenresultaten
beoordeling eindresultaten
lente
zomer
mentaal model november 2010 versie 02
kwartaal 2
herfst week 1
klas 1B
week 2
p. 104 - 105
les 1
lesinstructie handout presentatie
week 3
p. 107
les 2
les 3
oefening
week 4 Jessica Stephanie Erik Leroy Bastiaan Janny Dirk Ahmed Huib Martijn Marjan Kim Jeff
beoordeling feedback bespreking verbetering
SCHOOL THUIS
winter
het lokaal leerboek
oefening
Jessica Stephanie Erik Leroy Bastiaan Janny Piet Dirk Ahmed Louise Huib Martijn Judith Helga Marjan Jeff Kim
oefening
18
analyse tussenresultaten
cijfers
beoordeling eindresultaten
lente
zomer
19
mentaal model november 2010 versie 02
Stel: de school heeft een product om cijfers in te voeren. Past het bij het mentale model van een docent?
20
mentaal model november 2010 versie 02
Stel: de school heeft een product om cijfers in te voeren. Past het bij het mentale model van een docent?
21
mentaal model november 2010 versie 02
vragen?
