Mediation als mogelijke uitweg bij spanningsvolle relaties
Inhoud
1. Wat is mediation? 2. Belang van mediation
3. Visie en concept 4. Hoe werkt het? 5. Integreren in de praktijk
2
1. WAT IS MEDIATION?
Wat is mediation? •
•
Wat? •
Is EEN mogelijke uitweg bij spanningsvolle relaties
•
Bemiddelaar brengt partijen in dialoog, om tot een gedragen oplossing te komen
Wanneer? •
In elke situatie waarbij • Rechtstreekse dialoog stroef verloopt • Rechtstreekse dialoog noodzakelijk of wenselijk is
4
2. BELANG VAN MEDIATION
Heeft u ooit te maken met conflicten op de werkvloer?
Waarom hebben we mediation nodig?
7
Waarom hebben we mediation nodig? • Conflicten kunnen onoplosbaar worden… • Waarom? • • • • • •
Omdat wij emotionele wezens zijn Omdat actie tot reactie leidt Omdat wij vermijdingsgedrag vertonen Omdat wij moeilijk kunnen luisteren naar de ander Omdat wij veel attributiefouten maken Omdat wij veel veronderstellingen maken
8
De impact van een hyperconflict
• • • • • • •
Tijdverlies Onwelzijn, stress, onvrede… Besmetting - Groep polariseert Productieverlies Absenteïsme Turnover …
9
Aantal werkbare uren per week dat men spendeert aan conflicten
10
3. VISIE EN CONCEPT
Uitgangspunten mediation
•
Verantwoordelijkheid probleem wordt bij de partijen gelegd
•
Beide partijen zoeken zelf naar oplossingen
•
Oplossingen worden niet opgelegd (vs. Arbitrage)
•
Vrijwilligheid en gelijkwaardigheid
12
Voordelen mediation
• Kans op behoud van goede relaties • Verkort doorlooptijd van conflicten
• Meer kans dat afspraken worden nageleefd • Vertrouwelijk kader
Doel van mediation • • • • • • • •
Uitklaring van het spanningsveld Probleem/ kwestie oplossen Relatie verbeteren Begrip voor ander ontwikkelen Komen tot afspraken: houding, gedrag, werk Zoeken naar manier om met elkaar om te gaan Geen nadelige gevolgen voor 1 partij Geen sancties
14
Rol van de bemiddelaar •
Partijen ondersteunen om rechtstreeks met elkaar in dialoog te gaan
•
Proces bewaken
•
Communicatie faciliteren
•
Geen inhoudelijke inbreng
•
Verantwoordelijkheid voor oplossing bij de partijen leggen
•
Eventuele afspraken met leidinggevende
15
Positionering bemiddelaar • Meerzijdige partijdigheid •
= wisselend partijdig zijn
•
= achtereenvolgens/beurtelings aan de kant stellen van de belangen van alle betrokkenen
•
= ieders perspectief in overweging nemen
•
= mensen helpen te zeggen wat ze denken, voelen, wat hun wensen zijn
16
Voorwaarden voor een bemiddeling
•
Erkenning van een probleem
•
Bereidheid om een oplossing te zoeken
•
De wil om dit met mediation te doen
•
Bemiddelaar wordt aanvaard
•
Voorwaarden kunnen doorheen het proces tot stand gebracht worden
17
De verschillende fases van mediation
4. HOE WERKT HET?
Fasen van mediation • • • • • • •
Fasen vooraf aan mediation Fase 1: Openingsfase Fase 2: Probleemdefiniëring Fase 3: Belangengesprek - verbindingsfase Fase 4: Oplossingsgesprek - onderhandelingsfase Fase 5: Afsluitingsfase Fase 6: Opvolgingsfase
19
Fasen vooraf • • •
Individuele gesprekken Bijna onvermijdelijk in werkveld VP-PAPS Bemiddelaar ontvangt geen of elke partij afzonderlijk • • •
Bereidheid bemiddeling creëren Eventueel bemiddelingsontmoeting voorbereiden en oefenen: emoties leren beheersen Iedere persoon bereidt verhaal voor hoe het zal gebracht worden naar de andere persoon
20
Fase 1: openingsfase •
Verwelkoming en kennismaking
•
Waardering
•
Verduidelijking van doelstelling en proces
•
Rol bemiddelaar
•
Afspraken vastleggen
•
Vertrouwen opbouwen tussen bemiddelaar en de partijen
21
Fase 2: probleemdefiniëring •
Elke partij vertelt zijn visie op het probleem
•
Verschillende visies en verhalen naast elkaar
•
Naar een gemeenschappelijke diagnose van het conflict
• Bemiddelaar: • Vragen stellen, actief luisteren, samenvatten, parafraseren
22
Fase 3: belangengesprek
•
Van standpunten naar belangen •
•
‘’Achter elk verwijt schuilt een verlangen’’
Partijen verbinden, wederzijds begrip creëren
23
Fase 3: belangengesprek •
Voorbeeld
•
Wanneer je aankaartte dat de werkdruk te hoog was, vond je dat hij kwaad reageerde. Waar had je het toen moeilijk mee?
•
Ik had het gevoel dat zij niet luisterde naar mij.
•
Je vindt het dus belangrijk dat er naar jou geluisterd wordt?
24
Fase 3: belangengesprek Voorbeelden van verwijten en behoeftes
Verwijt
Behoefte
•‘hij negeert me’ •‘hij beschuldigt me’ •‘hij controleert me overmatig’ •‘hij maakt me zwart bij anderen’
•erkenning •Respect •Vertrouwen •Integriteit, rechtstreekse communicatie
25
Fase 3: belangengesprek •
Belangenvragen: • • • •
•
Waarom is dat voor jou een probleem? Wat is daar voor jou zo belangrijk aan? Wat maakt dat je dat belangrijk vindt? Wat precies wordt er geraak bij jou dat je zo kwaad bent?
Verbindende vragen: • • • •
Hoe denk je dat dit overkwam voor haar? Wat vind jij daarvan? Hoe belangrijk vind jij dat? Waarom denk je dat de ander daardoor geraakt werd?
26
Fase 4: oplossingsgesprek
•
Verwachting/belang exploreren • •
•
Voor elke verwachting brainstormen naar oplossingen/afspraken • • •
•
Invulling van belangen verschilt per persoon Wat versta jij onder luisteren naar de ander?
Wat kan de ander doen zodat jij het gevoel hebt dat er geluisterd wordt naar je? Wat kan jij doen zodat de ander het gevoel heeft dat er geluisterd wordt? Wat heb jij nodig om dat te kunnen doen?
Elk voorstel wordt afgetoetst bij de ander
27
Fase 5: afsluitingsfase •
Het formaliseren van gemaakte afspraken (concreet en opvolgbaar)
•
Samenvatten alle gemaakte afspraken
•
Nagaan of iedereen tevreden is
•
Formaliseren op papier (afsprakendocument)
•
Opvolging vastleggen
•
Terugkoppeling leidinggevende
28
Fase 6: opvolgingsfase •
Rol voor leidinggevende
•
Opvolggesprek inplannen
•
Eventueel afspraken bijsturen
29
5. INTEGREREN IN DE PRAKTIJK
Hoe integreren in de praktijk?
•
Belang van organisatiecultuur
•
Bevorderen van open dialoog in de organisatie •
Werken rond thema’s als • Respectvol communiceren • Omgaan met meningsverschillen • Samenwerken met verschillende persoonlijkheden • Feedback geven en ontvangen
31
Hoe integreren in de praktijk?
•
Leidinggevende stimuleert dialoog tussen medewerkers • Vb. ‘’heb je dit al met persoon zelf besproken?’’ • Vb. ‘’laten we de ander er even bij roepen’’ • Opleiding conflicthantering voor leidinggevenden
32
Hoe integreren in de praktijk?
•
Laat mediation leven in de organisatie •
Tijdig bemiddelaar inschakelen
•
Inschakelen voor een van de partijen een procedure opstart
33
Bedankt voor uw aandacht!
34
Annelies Haelterman 050/474735
35
