Maatregelen bij mogelijke dragers van MRSA
Omdat u mogelijk drager bent van een bijzondere bacterie (MRSA-bacterie), gelden voor u isolatiemaatregelen. In deze brochure kunt u meer lezen over deze bacterie en over wat deze maatregelen voor u en uw bezoek betekenen.
1
Maatregelen bij mogelijke dragers van MRSA
Maatregelen bij mogelijke dragers van MRSA U bent opgenomen in de Isala klinieken in Zwolle. Het verblijf in een ziekenhuis houdt in dat u in contact komt met ziekenhuismedewerkers, patiënten en apparatuur. In het ziekenhuis krijgt u ook te maken met bepaalde soorten micro-organismen (dat zijn bacteriën, virussen, gisten en schimmels) die u of uw medepatiënten van nature altijd al bij zich hebben. Deze micro-organismen kunnen soms infecties veroorzaken. Om overdracht van deze microorganismen tussen patiënten tegen te gaan, houden ziekenhuismedewerkers zich aan een algemene hygiëne (onder andere handhygiëne).
ontstaat. Resistente bacteriën moeten daarom snel worden opgespoord, zodat deze zich niet kunnen verspreiden. Een voorbeeld van een resistente bacterie is de zogenaamde meticilline-resistente Staphylococcus aureus (MRSA).
Resistente bacteriën
Meticilline-resistente Staphylococcus aureus
Infecties die zijn veroorzaakt door bacteriën, worden behandeld met antibiotica. Het antibioticum penicilline is een bekend voorbeeld. Antibiotica zijn middelen die de bacteriën doden of in de groei remmen. Het is heel belangrijk om zorgvuldig met antibiotica om te gaan om te voorkomen dat bacteriën er ongevoelig (resistent) voor worden. Het probleem van een resistente bacterie is dat deze niet meer reageert op de gebruikelijke antibiotica, als er een infectie
Staphylococcus aureus is een bacterie die bij veel mensen voorkomt. De meeste gezonde personen dragen af en toe of zelfs altijd deze bacterie in hun neus of op het perineum (bilnaad). Vanuit de neus kan de bacterie over de huid worden verspreid. De bacterie geeft meestal geen ziekteverschijnselen bij de drager ervan. Slechts onder bepaalde omstandigheden kan Staphylococcus aureus wél aanleiding geven tot infecties, bijvoorbeeld een steenpuist.
2
Sinds 1970 is Staphylococcus aureus ongevoelig geworden voor de gebruikelijke antibiotica. Deze bacterie noemen we daarom nu meticilline-resistente Staphylococcus aureus, of kortweg MRSA. Van MRSA wordt iemand niet sneller of ernstiger ziek dan van niet-resistente bacteriën. Als er echter een infectie ontstaat, reageert MRSA niet op de gebruikelijke medicijnen (antibiotica). MRSA kan met name bij patiënten met een sterk verminderde afweer infecties veroorzaken. Als deze MRSA een infectie veroorzaakt, bestaat er gelukkig nog wel middelen die nog wél werkzaam zijn. We moeten daar alleen zuinig mee omgaan, omdat de MRSA daar anders ook ongevoelig voor wordt. Het is daarom belangrijk dat zo weinig mogelijk mensen besmet raken met deze bacterie. MRSA komt met name voor in buitenlandse ziekenhuizen; in Nederlandse ziekenhuizen is de kans op besmetting met MRSA gering. Doordat u behandeld of opgenomen bent geweest in een buitenlands ziekenhuis gedurende het afgelopen half jaar, bestaat de kans dat u besmet bent geraakt met MRSA. Een MRSA geeft meestal geen ziekteverschijnselen. U merkt
er dan ook niets van dat u de bacterie bij u draagt. Via kweken wordt onderzocht of de MRSA bij u aanwezig is. Om verspreiding van de MRSA tegen te gaan, worden er speciale maatregelen genomen: isolatiemaatregelen.
Voor wie gelden de isolatiemaatregelen Isolatiemaatregelen gelden voor patiënten die mogelijk besmet zijn met MRSA. Een patiënt heeft de MRSA-bacterie opgelopen: 1. als hij of zij in het afgelopen half jaar in een buitenlands ziekenhuis opgenomen is geweest én daar: § langer dan 24 uur opgenomen is geweest § een operatie heeft ondergaan § drains of katheters heeft gehad § geïntubeerd (beademd) is § operatiewonden heeft gehad 2. als hij of zij afkomstig is uit een ander Nederlands ziekenhuis of andere gezondheidsinstelling, waar een MRSA-epidemie heerste op de afdeling waar hij of zij was opgenomen.
3
Maatregelen bij mogelijke dragers van MRSA
3. Als hij of zij in het dagelijks leven werkt met varkens en vleeskalveren, of woont op een varkens- of vleeskalverenbedrijf.
Isolatiemaatregelen Om de verspreiding van resistente bacteriën zoals MRSA te voorkomen is de algemene hygiëne niet voldoende. Er moeten dan speciale voorzorgsmaatregelen worden genomen. Deze maatregelen worden isolatiemaatregelen genoemd. Door middel van een isolatiekaart op uw kamerdeur is het voor alle ziekenhuismedewerkers duidelijk welke maatregelen zij bij u moeten nemen. Voor u als mogelijke drager van MRSA gelden strikte isolatiemaatregelen. Deze houden het volgende in: Strikte isolatiemaatregelen bij opname U ligt op een éénpersoonskamer met sluis. Een sluis is een aparte ruimte tussen uw kamer en de gang. De deuren naar de gang mogen niet open staan of tegelijk geopend worden. Alle medewerkers die op uw kamer komen, dragen een beschermende jas, handschoenen, muts en mondneusmasker. Als zij bij u weggaan,
trekken zij deze beschermende kleding weer uit in de sluis. Daarna desinfecteren zij hun handen met handenalcohol. De bacteriën die bij contact worden overgedragen, kunnen zo de kamer niet verlaten en zich niet in het ziekenhuis verspreiden. Strikte isolatiemaatregelen bij onderzoek en behandeling Ook bij verpleging met strikte isolatiemaatregelen kunnen de onderzoeken of de behandeling waarvoor u bent opgenomen gewoon doorgaan. Er worden echter wel de volgende extra maatregelen getroffen: – Als u voor onderzoek of behandeling uw kamer moet verlaten, dan wordt uw bed speciaal schoongemaakt en voorzien van schoon beddengoed. U krijgt een mondneusmasker voor. – De afdeling waar het onderzoek of behandeling plaatsvindt, is door de verpleging ingelicht over de strikte isolatiemaatregelen. De medewerkers van die afdeling dragen een beschermende jas en handschoenen – Om organisatorische redenen wordt uw behandeling of
4
onderzoek aan het einde van de dag of van het behandelingsprogramma uitgevoerd.
Bezoek Als u tijdens uw opname verpleegd wordt met isolatiemaatregelen, kunt u gewoon bezoek ontvangen. Ook zwangeren kunnen u zonder risico bezoeken. Bezoekers moeten zich wel eerst even melden bij de verpleegpost. Ook moeten de bezoekers na afloop van het bezoek, vóór ze de kamer verlaten, de handen schoonmaken met handenalcohol. Verder hoeven bezoekers geen speciale isolatiemaatregelen te nemen. Als uw bezoekers tijdens hun bezoek aan het ziekenhuis nog meer mensen willen bezoeken, vragen wij hen om éérst daarheen te gaan en pas tot slot naar u toe te komen.
Controle Om na te gaan of u MRSA bij u heeft, worden bij uw opname of bezoek aan het ziekenhuis kweken afgenomen. Kweken wil zeggen dat met een wattenstokje langs huid, slijmvliezen en wonden wordt gestreken. Met het wattenstokje worden wat bacteriën verzameld van de huid (bilnaad), slijmvliezen (keel en neus) en eventuele wonden of huidbeschadigingen. De
slijmvliezen worden hierbij niet beschadigd. Wanneer u een urinekatheter heeft, wordt ook een urinekweek afgenomen. De kweken worden drie maal afgenomen. Wattenstokjes en urine gaan naar het laboratorium. Daar wordt gekeken of de MRSA in het materiaal aanwezig is. Na vier à vijf dagen is de uitslag van het laboratoriumonderzoek bekend. Bij een zogenaamde ‘negatieve’ uitslag is geen MRSA gevonden; de isolatiemaatregelen worden dan opgeheven. Als de bacterie wel bij u gevonden wordt, is de uitslag van de kweek ‘positief’. Over de maatregelen die in dat geval nodig zijn, wordt u dan apart geïnformeerd.
Ontslag Als u uit het ziekenhuis ontslagen wordt en weer naar huis gaat, zijn er thuis geen speciale maatregelen nodig. Als u voor behandeling of onderzoek weer moet terugkomen op de polikliniek en de uitslagen van de kweken zijn nog niet bekend, dan gelden de voorzorgsmaatregelen zoals hierboven beschreven. Ook op de polikliniek wordt namelijk met een mogelijke MRSA-besmetting rekening
Maatregelen bij mogelijke dragers van MRSA
gehouden. Bij lichamelijk onderzoek worden isolatiemaatregelen (schort en handschoenen) genomen. Om organisatorische redenen wordt uw behandeling of onderzoek aan het einde van de dag of van het behandelingsprogramma uitgevoerd.
Tot slot We beseffen dat de situatie op dit moment voor u ingrijpend en onaangenaam kan zijn. Het is voor ons echter de enige manier om u zo goed mogelijk te kunnen behandelen en andere patiënten te beschermen tegen mogelijke besmetting met MRSA. We zullen proberen om uw verblijf in de Isala klinieken ook tijdens de isolatieperiode zo prettig mogelijk te maken. Met vragen en eventuele problemen kunt u altijd terecht bij uw behandelend arts en de verpleegkundigen.
Isala klinieken Locatie Sophia Dokter van Heesweg 2 Postbus 10400 8000 GK Zwolle t (038) 424 50 00 Locatie Weezenlanden Groot Wezenland 20 Postbus 10500 8000 GM Zwolle t (038) 424 20 00
Verantwoording tekst Deze tekst is samengesteld door de afdeling Hygiëne en Infectiepreventie en de stafdienst Concerncommunicatie van de Isala klinieken.
5230 / 0707
5
