LVAG bestaat 50 jaar!

1 Jaargang 22 - maart 2011

Het tijdschrift van de LVAG

LVAG bestaat 50 jaar! Maand van de AIOS Oud-bestuursleden over LVAG De beste opleidingsinitiatieven?

seminar ‘de financiële jungle voor de startende medisch specialist’ Uw bestaan als arts in opleiding zit er bijna op. Gaat u daarna als jonge klare werken in het vrije beroep? Kiest u voor een baan in loondienst in een algemeen of academisch ziekenhuis? De keuze is aan u. Om u bij deze belangrijke keuze te helpen, verzorgt Sibbing & Wateler c.s. op 16 april 2011 in Burgers’ Zoo te Arnhem het seminar ‘De financiële jungle voor de startende medisch specialist’. Belangrijke financiële en juridische aspecten komen deze ochtend aan bod. Uw gezin is op deze dag van harte welkom voor een bezoek aan Burgers’ Zoo.

eerstvolgende seminar: 16 april 2011

schrijf u nu in! Kijk op www.sibbing.nl voor een inschrijfformulier en meer informatie aan over het seminar. Na in­ schrijving ontvangt u het programma, het uitgebreide lesmateriaal en een routebeschrijving.

praktijkbegeleiding financiële planning assurantiën telefoon: (0318) 544 044 - www.sibbing.nl

SibbinG & Wateler iS hoofDSponSor van De lvaG.

VOORWOORD

Colofon Redactie Daniël Dresden, hoofdredacteur Lisette Kunz, hoofdredacteur Heidi Wals, eindredacteur Carina Bethlehem Saskia Bulk Janine Nuver Anna Roukens Ralph Hartman, adviseur Redactieadres Postbus 20058 3502 LB Utrecht T (030) 670 27 05 F (030) 670 27 00 E [email protected] Dagelijks bestuur LVAG Ingrid Desar, voorzitter Suzanne Booij, vicevoorzitter Ernst Schoenmaekers, penningmeester Addy van de Luijtgaarden, secretaris Annemarie van den Berg, lid Laurien Daniels, lid Gabie de Jong, lid Inge de Jong, lid Monika Lens-Kerckhoffs, lid Secretariaat LVAG Postbus 20058 3502 LB Utrecht T (030) 670 27 05 F (030) 670 27 00 E [email protected] I lvag.nl

Vijftig jaar LVAG… Dat zijn ongeveer tien generaties aios. De eerste generatie is al met pensioen. De huidige generatie wordt nog steeds opgeleid volgens het meester-gezel principe. Maar wat is er veel veranderd in de afgelopen halve eeuw. Er is meer aandacht voor de arbeidstijden en omstandigheden van de aios. Per 1 augustus 2011 gaan we officieel over op een maximale gemiddelde werkweek van 48 uur. Dit zijn veel uren in de ogen van ’niet-aios vrienden’, maar weinig in de ogen van de eerste generatie arts-assistenten uit de begintijd van de LVAG. De maandelijkse KPB, set-Q, DIRECT, etc. bestonden vijftig jaar geleden nog niet. De EFFECT, het systeem waarmee aios feedback kunnen geven op het functioneren van hun opleiders, zou zelfs ondenkbaar zijn geweest. Maar denk niet dat daarmee de LVAG niet meer nodig is. In een nieuwe tijd zijn er nieuwe onderwerpen om ons hard voor te maken. Bijvoorbeeld de afschaffing van de numerus fixus, de status van de aios als medisch professional in plaats van student, het profijtbeginsel, inspraak in de huidige opleidingsplannen én de verdere innovatie ervan, hulp bij geschillen met opleiders en het Opleidingsfonds. Eigenlijk alles wat jullie als aios van ons vragen… En dat doen we met veel inzet. En niet alleen het huidige bestuur, maar ook al onze voorgangers uit de afgelopen vijftig jaar. De LVAG is uitgegroeid tot een ware aios vertegenwoordiging. Een organisatie om trots op te zijn! Dit 50-jarig bestaan is een moment om die trots uit te spreken. En om alle personen die daar aan hebben bijgedragen te bedanken. Niet in de laatste plaats alle aios. Want ook de komende 50 jaar blijft de LVAG bij haar motto: ‘Voor aios, door aios’. Ingrid Desar, voorzitter LVAG

Uitgever LVAG, Utrecht Pre-press en drukwerk Drukkerij Het Centrum Utrecht BV Fotografie omslag Jeroen van den Boer Ontwerp Advertentie-exploitatie Cross Advertising T (010) 742 10 23 E gezondheidszorg@ crossadvertising.nl

Inhoud

pag. LVAG-nieuws 2 De beste opleidingsinitiatieven: wat is er van terecht gekomen? 4 De Meester en de Leerling 6 De Jonge Orde kritisch over akkoord medisch specialisten in vrij beroep 8 Wat is UIT, wat is IN? 9 Maart 2011: Maand van de Aios 10 Programma’s Teach the Aios (in de UMC’s) 12 Carrièreswitch 14 Aiosdag 16 LVAG 50 jaar! 17 Column: Feestjes 24

Abonnementen AIOS is het tijdschrift van de Landelijke Vereniging voor Medisch Specialisten in opleiding (LVAG). Het wordt vier keer per jaar uitgegeven en is gratis voor alle aios in Nederland. Als u AIOS niet ontvangt , neem dan contact op per email [email protected]. Abonnementen: Nederland € 20,- incl. btw. Overig buitenland € 30,-. Losse nummers € 6,- incl. btw, excl. verzendkosten. Abonnementen kunnen op elk gewenst tijdstip ingaan. De eerste abonnementsperiode loopt tot het eind van het kalenderjaar. Daarna wordt het abonnement telkens stilzwijgend met een jaar verlengd. Opzeggingen dienen ten minste twee maanden voor de aanvang van een nieuwe abonnementsperiode te worden gericht aan het redactie-adres. Oplage: 5.800 ISSN: 0928-611X Jaargang 22 © 2011 LVAG. Alle rechten voorbehouden. Artikelen geven de mening weer van auteurs en niet noodzakelijkerwijs van LVAG c.q. AIOS. Niets uit dit tijdschrift mag openbaar worden gemaakt door middel van druk, microfilm of welke wijze dan ook, zonder toestemming van de uitgever.

maart 2011

1

VERENIGINGSNIEUWS

LVAG-nieuws In deze rubriek brengt het LVAG-bestuur je op de hoogte van alle nieuwtjes. De laatste tijd gaat veel tijd en aandacht naar de organisatie van de Maand van de Aios, die in maart op diverse faculteiten wordt gevierd. Teach the Aios komt in maart dus naar je toe!

Kwaliteit en wetenschap

De medisch specialist van straks

In AIOS nr. 3 van 2010 las je ons verslag over het NFU-rapport De medisch specialist van straks. In het rapport worden verregaande wijzigingen in de medische vervolgopleidingen voorgesteld. Hierin wordt gepleit voor meer differentiatie in de opleidingsduur en mate van specialisatie, de introductie van het specialisme ziekenhuisarts en een separate financieringsstructuur voor de zogenaamde superspecialismen. De LVAG stuurde een kritische brief aan de NFU. We verwachten binnenkort onze zienswijze te kunnen toelichten.

Aios Checklist In 2009 kwam de Inspectie met twee kritische onderzoeken waaruit o.a. bleek dat aios een hoge werkdruk hebben en slecht voorbereid beginnen aan hun eerste avond-, nacht- of weekenddienst (ANW). De Orde, De Jonge Orde en de LVAG bespraken gezamenlijk de mogelijkheden ter verbetering. Het gevolg: een Aios Checklist met daarin alles wat een nieuwe aios in het (eigen) ziekenhuis moet weten. De vraag of een aios al toe is aan het relatief zelfstandig verrichten van een ANW-dienst wordt zowel door de opleider als de aios beantwoord in een Aios Evaluatie. Er kan dan besloten worden dat het verrichten van ANW-diensten beter nog even kan worden uitgesteld. Zie ook www.aiosevaluatie.nl en www.aioschecklist.nl. In februari 2011 besteedde Medisch Contact hier ook aandacht aan.

Maand van de Aios – maart 2011 De Maand van de Aios is er voor jou! Op pagina 12 en 13 kun je vast de programma’s op de verschillende faculteiten bekijken. Kijk op onze website voor informatie over inschrijven!

2

maart 2011

VERENIGINGSNIEUWS

Opleiding

Verdeling opleidingsplaatsen

Arbeidsomstandigheden

In de vorige AIOS las je een uitgebreid verslag van Suzanne Booij over de evaluatie van het Opleidingsfonds. De manier waarop de opleidingsplaatsen over de instellingen worden verdeeld, werd daarin als punt van kritiek genoemd. Alhoewel de verdeling feitelijk op lokaal niveau gebeurt, komt er namelijk veel bureaucratie bij kijken. Recent vroeg het ministerie van VWS aan de LVAG en De Jonge Orde om mee te denken over een alternatieve verdeelsystematiek. VWS ziet een grotere rol voor de Opleidings- en Onderwijsregio’s (OORs). We waarschuwden voor een té lokale aanpak die doorstroom van aios tussen verschillende regio’s zou belemmeren en suggereerden een grotere rol voor de wetenschappelijke verenigingen.

Een taai maar relevant onderwerp: de discussie over dienstverband versus vrij beroep. Voor ons als aios nog -even- de ver van ons bed show. Toch is het belangrijk de ontwikkelingen te volgen. Onlangs werd een nieuw akkoord afgesloten door De Orde van Medisch Specialisten. De collega’s van De Jonge Orde lichten dit voor je toe op pagina 8.

Kernpunten • •

•

Maand van de aios is er voor jou! Kijk op pagina 12 en 13 voor het programma per stad. Wellicht gaat de verdelingssystematiek van opleidingsplaatsen over opleidingsinstellingen veranderen. De LVAG is betrokken bij de ontwikkelingen en houdt je op de hoogte. Een Aios Checklist en Aios Evaluatie bereiden de aios beter voor ANW-diensten.

Rectificatie In AIOS nummer 4 van 2010 publiceerden wij op pagina 5 een artikel over VvAA. Als kop is ‘De Vereniging van Artsen Automobilisten’ erboven gekomen. Dit was ooit de naam bij oprichting van de vereniging in 1924. Heden ten dage wordt deze naam echter niet meer gebruikt en dekt de lading ook volstrekt niet meer. VvAA staat namelijk elke (para-) medische professional op het zakelijke vlak bij met kennis en kunde. Van fiscale en juridische vraagstukken, praktijkadvies, verzekeringsproducten en bancaire diensten, tot het opstellen van de jaarrekening. Daarnaast biedt VvAA dienstverlening met een meer persoonlijk karakter. Zoals de aankoop van een woning, het beheer van vermogen, bemiddeling bij arbeidsgeschillen als ook bij echtscheiding. Ook biedt de organisatie kennisevenementen, opleidingen, reizen en workshops. Dit allemaal onder de eenduidige noemer VvAA.

Addy van de Luijtgaarden, Secretaris LVAG

Dubbel proosten!

Als belangenbehartiger van aios in Nederland zet de LVAG zich al 50 jaar in voor de verbetering van arbeidsomstandigheden, werktijden en kwaliteit van de opleiding. Als hoofdsponsor onderstrepen wij het belang van deze aandachtspunten. Graag brengen wij (weliswaar op papier) een toast uit en feliciteren de LVAG met haar lustrum. Wat in februari 2009 begon met het feestelijk aansnijden van een taart heeft de afgelopen twee jaar geresulteerd in een prettige samenwerking. Tijdens een informeel diner is recent onze samenwerking geëvalueerd. Na afloop kon er (écht) geproost worden op een voortzetting van het hoofdsponsorschap. Met de Maand van de aios laat de LVAG zien dicht bij haar achterban te staan en daadwerkelijk een luisterend oor te hebben. Met de rubriek Vraag en Antwoord willen wij de komende tijd eenzelfde luisterend oor bieden. In deze rubriek willen wij antwoord geven op financiële vragen die leven onder aios in den lande. Een vraag? Maak deze kenbaar via [email protected]! Jannette van Dijk Sibbing & Wateler

maart 2011

3

VERENIGINGSNIEUWS

De beste opleidingsinitiatieven: Vanaf 2007 kiezen aios tijdens de Teach the aios symposia het beste opleidingsinitiatief van het jaar. Deze wedstrijd, geïnitieerd door het CBOG (College voor de Beroepen en Opleidingen in de Gezondheidszorg), is bedoeld om te laten zien hoe de aios, opleiders of opleidingsgroepen vorm kunnen geven aan de modernisering van de opleidingen. Wat is er van de winnende initiatieven terecht gekomen? Wordt het initiatief nog steeds gebruikt in de praktijk of is er al een beter initiatief?

Bij de beoordeling van de inzendingen werd niet alleen gelet op originaliteit en bruikbaarheid, maar ook naar de mogelijkheid om de werkwijze in andere instellingen over te nemen. De ingezonden initiatieven hadden een gemeenschappelijke deler. Ze lieten allemaal zien dat innovaties in de opleiding helemaal niet ingewikkeld hoeven te zijn. Vaak draait het simpelweg om tijd, aandacht en organisatie. Winnend opleidingsinitiatief 2007 De winnaar van 2007 was het initiatief incidentbesprekingen, ingezonden door Kim Freriks, aios interne geneeskunde, samen met dr. Paetrick Netten en dr. Henk Festen opleiders interne geneeskunde en maag-, darm- en leverziekten van het Jeroen Bosch ziekenhuis in Den Bosch. Doel van het incidentengesprek is om aios te leren omgaan met lastige zaken uit de praktijk, zoals emoties, slechtnieuwsgesprekken of conflicten hanteren. Door hierover met elkaar in een veilige omgeving en onder leiding van een ervaren gespreksleider te praten, ontstaat er meer openheid, wederzijds vertrouwen en samenwerking. Resultaat van de incidentenbespreking is dat aios elkaar makkelijker om hulp vragen en beseffen er niet alleen voor te staan.

“Paetrick Netten zit vol goede ideeën die vooral gedeeld moeten worden.” Op beide afdelingen in het Jeroen Bosch ziekenhuis worden nog steeds maandelijks incidentbesprekingen gehouden. “Het is een nuttig instrument en de animo is nog steeds groot”, vertelt Paetrick Netten. Niet alleen in het Jeroen Bosch ziekenhuis wordt de methode toegepast, maar ook in veel andere ziekenhuizen, in allerlei varianten. Het winnen van de prijs heeft hier zeker aan bijgedragen. Een artikel in Medisch Contact leidde tot het geven van presentaties door het gehele land. Qua modernisering van de opleidingen zijn ze in het Jeroen Bosch ziekenhuis erg actief. In november 2010

4

maart 2011

Alle initiatieven zijn verzameld in handzame boekjes en via de website van het CBOG te bekijken.

heeft Paetrick Netten namelijk de opleidersprijs gewonnen. Hij zit vol goede ideeën die vooral gedeeld moeten worden. Voor het komende internistencongres heeft hij een initiatief voor het observeren van patiëntencontact ingediend.

“Regionale bijeenkomsten ‘Samen sterk in opleiden.” 2008: eerste prijs naar Groningen E-learning voor en door aios is het initiatief dat in 2008 de 1e prijs haalde. Dit initiatief was ingezonden door Nathalie Reesink, aios gynaecologie en obstetrie van het Universitair Medisch Centrum Groningen. Voor deze elektronische leeromgeving, Nestor genaamd, hebben alle aios en opleiders een persoonlijk toegangsprofiel gekregen. Hierin is alles wat betrekking heeft op de opleiding en het onderwijs te vinden: documenten, informatie over commissies, stage-informatie, protocollen, research, etc. Het systeem wordt beheerd door aios. De elektronische leeromgeving zorgt voor besparing in tijd, e-mails en papier. Het is daarmee een onmisbaar instrument geworden voor de implementatie van onderwijsvernieuwing. Het zorgt voor uniformering van beleid en communicatie van opleidingsinhoudelijke zaken. Uit navraag blijkt dat nog steeds met Nestor wordt gewerkt. Hoewel het soms lastig is om van oude gewoontes, zoals het rondmailen van programma’s van een opleidingsdag, af te stappen functioneert Nestor nog steeds goed. Er is een duidelijke verzamelplaats van informatie. Jammer is dat de KPB’s en OSATS in een ander systeem worden gemaakt. Dat betekent dat je in

VERENIGINGSNIEUWS

wat is er van terecht gekomen? verschillende systemen moet inloggen. Inmiddels zijn dankzij het opleidingsinstituut ook andere specialismen binnen het UMCG bezig met het opzetten van e-learning voor en door aios. Modernisering van de opleidingen heeft in het Groningse nog steeds veel aandacht. Zo bestaan er ideeën om als vervolg op het ‘In VIVO project’ (Vaart in Innovatie in de Vervolgopleidingen) regionale bijeenkomsten te organiseren, met als motto ‘Samen sterk in opleiden’.

“Videoconferencing is helemaal ingeburgerd.” Beste opleidingsinitiatief 2009 Het winnende initiatief uit 2009 betrof Cursorisch onderwijs via videoconference, ingestuurd door Erik-Jan Schoonen, voormalig unithoofd opleiding, onderwijs en onderzoek radiologie in het Erasmus MC in Rotterdam. Via deze telecommunicatietechniek krijgen aios radiologie in het Erasmus MC, Albert Schweitzer Ziekenhuis in Dordrecht, Maasstad Ziekenhuis in Rotterdam en Sint Elisabeth ziekenhuis in Tilburg (OOR ZWN) dagelijks een half uur verplicht cursorisch onderwijs aangeboden. Hierbij is interactie tussen spreker en auditorium mogelijk. Door de expertise uit genoemde ziekenhuizen op regionaal niveau in te zetten verbetert de kwaliteit van het onderwijs. Omdat de docentengroep qua omvang en expertise groter is, komen de aios met verschillende stijlen van cultuur, werken en beoordelen in de diverse ziekenhuizen in aanraking. Ook het onderling overleggen binnen de opleiding is makkelijker geworden. Doordat er niet meer gereisd hoeft te worden, is er meer tijd voor opleiding en patiëntenzorg.

gepland, bijvoorbeeld het organiseren van refereeravonden voor de aios radiologie. Betere dokters De presentaties van de genomineerde initiatieven kunnen altijd rekenen op een warme belangstelling van de toehoorders. Ze laten zien dat het mogelijk is om met elkaar - aios en opleidersgroep - veranderingen in de leeromgeving door te voeren die direct ten goede komen aan de opleiding. We willen alle aios aanmoedigen om actief te blijven meedenken over verbetering van de eigen opleiding. Ook al wordt niet altijd een wedstrijd georganiseerd, er is toch altijd een prijs te halen, namelijk: een betere opleiding die betere dokters oplevert. Joke Baar Beleidsmedewerker CBOG (cbog.nl)

Advertentie

“Aios, blijf meedenken over verbetering van de eigen opleiding.” Cursorisch onderwijs door middel van videoconferencing is nu helemaal ingeburgerd bij de opleiding radiologie in de regio Rotterdam. Men vindt het een zinvol, handig en prettig instrument dat de werkdruk vermindert en tijdsbesparend is. Het wordt ook gebruikt voor vergaderingen. Er is in de loop der tijd goed gekeken naar presentatievormen en inhoud. Momenteel wordt de structuur van de toetsing onder de loep genomen. De modernisering is bij de radiologen in volle gang. Naast het landelijke opleidingsplan zijn er nu regionale en lokale plannen gemaakt. Allerlei activiteiten worden

maart 2011

5

De meester & De leerling PERSONALIA Niek Urbanus, 67 jaar STUDIE 1971 geneeskunde Universiteit van Amsterdam (UvA) OPLEIDING 1973 keel-, neus- en oorheelkunde (KNO), Wilhelmina Gasthuis, Amsterdam

PROEFSCHRIFT 1974 Schedelgroei na sluiting van de lip-, kaak- en gehemeltespleten LOOPBAAN 1984 hoogleraar KNO, UvA 1988 voorzitter van Raad van Bestuur AMC 1994 oprichter eerste umc in Nederland door integratie faculteit en ziekenhuis in AMC 2003 voorzitter van de Raad van Toezicht UvA/HvA (Hogeschool van Amsterdam) 2007-2011 voorzitter van de Raad van Toezicht UvA/HvA en UMCU

1989 geneeskunde, Universiteit van Amsterdam (UvA) algemene interne geneeskunde, AMC, Amsterdam. Bewust niet gespecialiseerd in één aandachtsgebied maar met aandacht voor alle deelspecialismen 1991 Activation and inhibition of the fibrinolytic system (cum laude) 2000 hoogleraar interne geneeskunde AMC 2009 lid van de Koninklijke Nederlandse Academie van Wetenschappen (KNAW) 2010 voorzitter van Raad van Bestuur AMC

BEWONDERT Professioneel: Emil van Slooten, oncologisch chirurg, vanwege de manier waarop hij met patiënten omging Maatschappelijk: mantelzorgers, om de stille maar zeer belangrijke energie die deze mensen in hun naasten steken

Mensen die veelzijdig zijn, die zich niet focussen op één gebied

ERGERT ZICH AAN Tendentieuze berichtgeving die op een verkeerde manier politieke aandacht trekt

Bureaucratie en regenteske bestuurders

KLEINE GENOEGENS Met echtgenote aan of op het water zijn

ZOU IN TWEEDE LEVEN Precies hetzelfde doen

6

Marcel Levi, 46 jaar

maart 2011

Lekker eten, op de racefiets in de bergen toeren Precies hetzelfde doen

& Bent u in uw huidige functie nog direct betrokken bij klinische zorg en de opleiding van aios? Levi: Ik ben zeker nog zeer betrokken bij de kliniek, aangezien ik nog één dag per week poli heb. Tijdens de avond- en nachtdienst ben ik achterwacht voor interne geneeskunde. Zodoende is er nog steeds betrokkenheid bij de opleiding van aios. Ook begeleid ik promovendi, al gaat dat wel op een lager pitje dan voorheen. Hoe omschrijft u professor Levi, uw (indirecte) opvolger als voorzitter van de Raad van Bestuur van het AMC, en welke adviezen heeft u hem gegeven of wil u hem meegeven? Urbanus: Marcel Levi is een plezierig mens met veel gaven, als dokter en als onderwijzer, en later in de rol van opleider. Hij stort zich in een groot avontuur, waarin hij de koers van het AMC zal moeten uitzetten. Een belangrijk advies aan hem is om goed te luisteren, een eigenschap die hij uiteraard al heeft ontwikkeld gedurende zijn loopbaan. Hoe omschrijft u professor Urbanus, uw (indirecte) voorganger als voorzitter van de Raad van Bestuur van het AMC? Welke adviezen heeft u van hem gekregen? Levi: Niek Urbanus ken ik nog van toen ik in de collegebanken zat. Hij gaf fabuleus college. Hij is een snelle beslisser die praktisch is ingesteld, maar in de functie van voorzitter van de Raad van Bestuur ook een goed oog had voor de richting waarin het AMC moest gaan. Als ik hem om advies vraag, krijg ik altijd een antwoord dat ik kan gebruiken. Hoe omschrijft u de ideale meester/leerling verhouding? Urbanus: De ideale leerling is een persoon die te onderwijzen is. Deze moet leergierig zijn en het initiatief nemen om zelf informatie op te zoeken. Daarnaast vind ik het heel belangrijk dat een leerling onafhankelijk denkt en kritisch is naar zijn of haar meester/opleider. Een meester moet in deze rol ook kritisch zijn. Hij moet voornamelijk beseffen dat hij of zij ook ooit leerling is

geweest. Tot slot geldt voor zowel de meester als de leerling dat zij hun fouten moeten kunnen toegeven, en dat de meester een sfeer creëert waarin dit mogelijk is. Levi: De ideale meester/leerling verhouding heeft een platte structuur. Hiermee bedoel ik dat er een gelijkwaardige verhouding is zonder drempel om vragen te stellen en fouten te bespreken. Van de ene kant moet de meester hierbij de leerling de kans geven om alles zelf te ontdekken. Van de andere kant moet de meester er natuurlijk op toezien dat er niet teveel brokken worden gemaakt. Hoe omschrijft u uw assistententijd, en hoe is deze verschillend van de opleiding zoals aios die nu ervaren en invullen? Urbanus: In mijn tijd investeerde je al je tijd in je opleiding. Als je geen dienst had maar er wel een interessante operatie was, ging je alsnog naar het ziekenhuis om te kijken of mee te opereren. Er was geen gezeur over compensatie. Ik heb het gevoel dat arbeidstijd nu een te belangrijke discussie in de opleiding inneemt. De assistententijd is immers de tijd waarin je kennis vergaart en de basis legt voor je verdere loopbaan. Die tijd moet ten volle benut worden. Levi: Ik vond mijn assistententijd superleuk en heel erg intensief. Vooral de eerste drie maanden waren zeer stressvol. Ik denk dat dit niet veranderd is in de loop der jaren. Wat betreft de arbeidstijden vind ik het wel goed dat ze aan banden zijn gelegd. Er moet ook ruimte zijn om naast het werk andere dingen te doen. Het nadeel hiervan is dat de continuïteit verloren gaat, wat een slechte zaak is voor de opleiding en voor de patiëntenzorg. Als aios moet je weten wat er gebeurt met een patiënt nadat je een behandeling hebt ingesteld. Daar leer je van. Anna Roukens

maart 2011

7

De Jonge Orde kritisch over akkoord medisch specialisten in vrij beroep Na maanden van overleg hebben het ministerie van VWS, de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NvZ) en de Orde van Medisch Specialisten (OMS) een voorstel gepresenteerd over de honorering van medisch specialisten in het vrije beroep voor de komende drie jaren.

Op de ALV van 17 januari 2011 heeft een meerderheid van de aanwezige leden van de OMS het voorstel goedgekeurd. In hoofdlijnen betekent dit akkoord dat de medisch specialisten zelf het door de overheid vastgestelde honorariumbudget onderling moeten verdelen in de ziekenhuizen. De Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) bepaalt de hoogte van het meso-budget (de overheid stelt het macro-budget vast). De Jonge Orde vindt het opmerkelijk dat er terug wordt gegrepen naar een budgetmodel voor de beloning van medisch specialisten, terwijl de politiek de komende jaren juist meer marktwerking in de zorg wilde. Het is eveneens opmerkelijk dat de omgezette honoraria in de Zelfstandige Behandelcentra (ZBC’s) onder een budget zullen vallen. De ZBC’s hebben dan ook de noodklok geluid in een brief aan de minister. Ondanks de besprekingen tussen VWS, de NvZ en de OMS gaan de kortingen van 600 miljoen euro op de honoraria gewoon door en zal er in 2011 verder gekort worden. De Jonge Orde vindt het zorgwekkend dat door dit pakket van maatregelen de honoraria van de medisch specialisten opnieuw onder druk komen te staan. Het gevolg is dat de huidige maatschappen extra voorzichtig zullen zijn met uitbreiding, waardoor het voor jonge klaren lastig zou kunnen zijn om toe te treden tot een maatschap.

“Belangenbehartigers moeten zich blijven verzetten.” Positie, autonomie en waardering De Jonge Orde is positief over het behoud van de keuze van de (jonge) medisch specialist voor het vrije beroep

8

maart 2011

en het fiscaal ondernemerschap. De Jonge Orde is ook tevreden dat de goodwill in de huidige vorm zal blijven bestaan. In het akkoord staat tevens dat de waardering voor de medisch specialist moet worden hersteld en dat de professionele autonomie van de arts niet ter discussie mag staan. Helaas zijn er tussen de partijen geen afspraken gemaakt over de vergevorderde plannen om de Wet Cliëntenrecht Zorg (WCZ) te wijzigen. Deze wet versterkt de positie van de Raad van Bestuur aanzienlijk ten opzichte van de medisch specialist. In de ogen van De Jonge Orde is dit geen goede zaak voor de medisch specialist en/of de patiënt. Belangenbehartigers moeten zich blijven verzetten tegen de aanvallen op de positie, autonomie en waardering van de medisch specialisten. De Jonge Orde vindt het daarom van groot belang voor de toekomst van de aios dat de aios en jonge medisch specialisten meer betrokken worden bij de politieke besluitvorming omtrent deze zaken die de zorgprofessional op de werkvloer treft (zie ook het blad Elsevier 2011, week 3). In dat voetlicht heeft het bestuur van De Jonge Orde de afgelopen tijd hard gewerkt aan een Visiedocument Vrij Beroep waarin zij aanbevelingen doet ten aanzien van de organisatie van toekomstige medisch specialistische zorg. Met deze visie zal zij de politiek en veldpartijen de komende tijd benaderen. Ook zal De Jonge Orde bij de opstelling van het nieuwe model Maatschaps ToelatingsOvereenkomst (MTO) het belang van de jonge klaren behartigen. Lijkele Beimers, Alexander Horsch en Sven Tulner De Jonge Orde

Wat is IN, wat is UIT?

HOT or NOT

Hypes en rages, wie doet daar nou niet aan mee? Artsen en verpleegkundigen in elk geval wel! In de afgelopen jaren hebben verschillende veranderingen plaatsgevonden in kledingstijl, medische opleiding, internetfaciliteiten, en werkomstandigheden. Sommige rages mondden uit in blijvende veranderingen. Niet alles wat nu “in“ is, wordt overigens door iedereen gewaardeerd: bekijk het overzicht hieronder en oordeel zelf….

HOT

Schippers - Klink

HOT

Q-koorts - Lyme

elektronisch - papieren patienten dossier dossier

NOT

memory stick - CD-ROM loondienst - vrijgevestigd i-Phone - agenda

NOT

penlight - zaklampje snackautomaat - nutridrink laparoscopie - laparotomie

SMS-duim - computerarm

HOT

broekpak - verpleegstersjurk

GHB - alcohol

HOT

NOT

e-journal - tijdschrift profiel - aandachtsgebied H1N1 - MRSA

Private Practice - ER

HOT

viroloog - bacterioloog

crocs - sandalen

rookzuil - meeroken

NOT

competenties - medische kennis badge - naamplaatje communicatie - autoriteit

NOT

verblijfsruimte - wachtkamer avondspreekuur - kantoortijden videoconferentie - vergadering dienststep - dienstauto Janine Nuver

maart 2011

9

MAART 2011: Teach the Aios komt naar je toe! Klaar voor de start? Wij wel! Maart 2011 is door de LVAG uitgeroepen tot Maand van de Aios. Tijdens deze ‘aios-verwenmaand’ organiseren we informatieve én gezellige Teach the Aiosminisymposia in elk UMC. Dat doen we samen met de lokale assistentenverenigingen, de KNMG en het CBOG. Ook op andere manieren word je in maart 2011 verwend, onder meer met aantrekkelijke kortingsacties. Speciaal voor jou! En omdat de LVAG vijftig jaar bestaat en we dat graag met alle aios willen vieren.

Teach the aios-minisymposia Op 3 maart is het zover: dan gaan we van start met de eerste uit een reeks van acht Teach the Aios-minisymposia. Misschien heb je de posters en flyers al zien hangen in het ziekenhuis. Dankzij de medewerking van lokale assistentenverenigingen en enthousiaste collegaaios beschikt elk UMC over een mooi symposiumprogramma. Het Teach the Aios-programma verschilt per UMC. Zo staat de avond in AMC Amsterdam in het teken van het thema ‘Arts en maatschappij’, komt Rob Oudkerk spreken over politiek & zorg in het VUmc en draait het in het St Radboud in Nijmegen om het onderwerp ‘Ethiek in de zorg’. Vanuit het project Modernisering Medische Vervolgopleidingen van de KNMG wordt op een aantal minisymposia een interactieve sessie verzorgd met als insteek ‘Hoe neem je als aios de regie over je eigen opleiding?’. Daarnaast krijg je informatie van de LVAG over het profijtbeginsel, CAO-onderhandelingen en andere actuele agendapunten voor aios. Je kunt zelf kiezen in welk UMC je een Teach the Aios-mini-

symposium wilt bijwonen. De data en programma’s per minisymposium vind je elders in dit magazine. Welk minisymposium je ook bezoekt: je kunt rekenen op een nuttige, gezellige bijeenkomst met tips en trucs om het beste uit je opleiding te halen. Alle aios zijn welkom, zowel uit de UMC’s als uit de andere ziekenhuizen in de regio. Ga direct naar www.lvag.nl en meld je aan voor één van de acht Teach the Aios-minisymposia!

Maart: verwenmaand Je werkt je drie slagen in de rondte en doet je uiterste best om werk en privé te combineren. Dat mag wel eens extra beloond worden. Niet voor niks is maart 2011 uitgeroepen tot Maand van de Aios: als aios krijg je in maart 2011 korting op diverse artikelen en diensten. De aanbiedingen kunnen per regio verschillen; ga voor een actueel overzicht naar www.lvag.nl. Het initiatief Maand van de Aios wordt ondersteund door een groot aantal ziekenhuizen; in veel instellingen worden aios in maart 2011 op verschillende manieren in het zonnetje gezet. Geniet ervan, je hebt het verdiend!

Ga direct naar www.lvag.nl voor: Meld je aan voor een Teach the Aios-minisymposium

Kijk welke aios-verwenacties er bij jou in de buurt zijn

MAAND VAN DE AIOS Programma’s Teach the Aios-minisymposia Teach the Aios dit jaar ‘on tour’ Teach The Aios is een succesvol jaarlijks symposium van de LVAG. Het symposium is bedoeld om aios te informeren over opleidingsgerelateerde zaken. Geen aios is hetzelfde en elke regio heeft zijn eigen wensen. Daarom gieten we Teach The Aios in ons jubileumjaar in een speciaal jasje: we komen naar de UMC’s toe!

Informatief én gezellig In elk UMC wordt een Teach the Aios-minisymposium georganiseerd. De programma’s verschillen per UMC, maar zonder uitzondering bieden ze actuele informatie over thema’s die voor aios belangrijk zijn. Bovendien krijg je alle gelegenheid om ervaringen uit te wisselen en te borrelen met collega’s.

Alle aios welkom Alle aios zijn welkom, dus ken je nog aios die in andere ziekenhuizen in de regio werkzaam zijn, attendeer ze dan op het Teach the Aios-minisymposium!

Kosten: € 10. Voor deze geringe toegangsprijs krijg je niet alleen een inhoudelijk interessant programma met boeiende sprekers, maar ook meerdere consumpties.

Amsterdam AMC

3 maart 2011

Collegezaal 5

18:00 - 22:00 uur

Amsterdam VU

10 maart 2011

Amstelzaal en foyer

18:00 - 22:00 uur

Groningen UMCG

17 maart 2011

Rode zaal

18:00 - 22:00 uur

Utrecht UMCU

17 maart 2011

Blauwe collegezaal

18:00 - 22:00 uur

Maastricht MUMC

25 maart 2011

Greepzaal

17:30 - 22:00 uur

Nijmegen UMCN

25 maart 2011

Hippocrateszaal

14:30 - 18:00 uur

Leiden LUMC

25 maart 2011

Collegezaal 3

18:00 - 22:00 uur

Rotterdam Erasmus MC 31 maart 2011 Westelijk Handelsterrein 17:00 - 21:00 uur

Aanmelden: Schrijf je direct in via www.lvag.nl Voor vragen over aanmelden: mail naar [email protected]

Zie verder in dit magazine voor het gehele programma

MAART 2011: MAAND VAN DE AIOS Amsterdam, AMC, Collegezaal 5 donderdag 3 maart 2011 Teach the Aios AMC 18.00 uur

18.30 uur

18.45 uur

19.15 uur 19.35 uur 19.55 uur 20.15 uur 22.00 uur

Ontvangst Registratie Avondmaaltijd en consumpties Plenaire opening r Door vertegenwoordiger LVAG en bestuu assistentenvereniging kers > Introductie LVAG door Ernst Schoenmaec en Inge de Jong LVAG iging > Introductie bestuur assistentenveren Presentatie LVAG nten voor Highlights van de actuele aandachtspu ffen aios ten aanzien van profijtbeginsel, afscha numerus fixus en de politieke actualiteit Thema arts en maatschappij Paulus Lipps, filosoof ging Professor Vermeulen, oud-voorzitter vereni tegen kwakzalverij Rebecca Gomperts, oprichter abortus boot (Women on Waves) Afsluiting Borrel Einde LVAG on Tour avond

ezaal Utrecht, UMCU, Blauwe colleg 1 201 donderdag 17 maart Teach the Aios UMCU nemers 18.00 uur

18.30 uur

18.45 uur

19.15 uur 19.35 uur 19.55 uur 20.15 uur 20.45 uur 21.15 uur

Amsterdam, VUMC, Amstelzaal donderdag 10 maart 2011 AIOS -symposium: Toekomstperspectief medische opleidingen

Ontvangst deelnemers Registratie Avondmaaltijd en consumpties 18.30 uur Opening met: kers > Introductie LVAG door Ernst Schoenmaec en Inge de Jong LVAG iging, > Introductie bestuur assistentenveren entenAvVU door Jolijn Kragt voorzitter assist vereniging VUmc 18.45 uur Presentatie LVAG nten voor Highlights van de actuele aandachtspu ffen aios ten aanzien van profijtbeginsel, afscha numerus fixus en de politieke actualiteit mijn opleiding? 19.15 uur Hoe neem ik de regie over Dat is “De aios wordt kapitein op eigen schip”. bij de één van de belangrijke uitgangspunten . modernisering van de vervolgopleidingen je Maar hoe neem je als aios de regie over menten opleiding in handen? Hoe zet je de instru - opleidie de modernisering met zich meebrengt - in om dingsplan, portfolio en toetsinstrumenten je (meer) invloed te krijgen op de inhoud van opleiding? Hoe haal je, in constructief overleg ing? met je opleider, het maximale uit je opleid vuur? en water Zorg: en ek Politi 20.00 uur Rob Oudkerk de startend medisch 20.30 uur De financiële jungle voor specialist door Sibbing en Wateler ng 20.50 uur Workshop sollicitatietraini BKV door Monique Eland, Managing Consultant 21.10 uur Afsluiting Borrel 22.00 uur Einde LVAG on Tour avond

18.00 uur

22.00 uur

Ontvangst deel Registratie Avondmaaltijd en consumpties Plenaire opening en bestuur Door vertegenwoordiger LVAG assistentenvereniging id Desar en > Introductie LVAG door Ingr LVAG fs khof Kerc ika Mon tenvereniging > Introductie bestuur assisten LVAG tie Presenta achtspunten voor Highlights van de actuele aand l, afschaffen inse jtbeg profi van ien aios ten aanz actualiteit numerus fixus en de politieke nde door Active Verdieping sociale geneesku Health Artsen Plus g Workshop sollicitatietrainin g Consultant BKV door Monique Eland, Managin Pauze Buitenlandse stage ie door Moyo Kruyt, aios orthoped Opleidingsfonds cht door Hans Duifhuizen, UMC Utre Afsluiting Borrel Einde LVAG on Tour avond

Gronin n , UMCG, R donderdgaeg 17 maart 2ode zaal 011

Teach the Aios UMCG O

18.00 uur

ntvangst Registratie Avondmaalti jd en consum 18.30 uur Plenaire op pties ening Door verteg enwoordig er LVAG en assistentenv bestuur ereniging > Introduc tie LVAG do or Addy va Luijtgaarde n de n en Gabie de Jong > Introduc tie bestuur 18.45 uur assistente Presentati nverenigin e LVAG g Highlights van de actu el e aios o.a. CA aandachtsp O onderhan unten voor delingen en gekoppelde de daaraan studiekost 19.15 uur envergoedi Hoe neem ng ik de regie over mijn “De aios wor opleiding? dt kapitein op eigen sc één van de hip”. Dat is belangrijke uitg moderniseri ng van de ve angspunten bij de rvolgopleidi hoe neem je ngen. Maar als aios de regie over handen? H je opleiding oe zet je de in instrumente moderniseri n die de ng met zich meebrengt plan, portfo - opleidings lio en toetsi nstrumente (meer) invl n - in om oed te krijg en op de in opleiding? houd van je Hoe haal je , in construc met je ople tief overleg ider, het m 20.00 uur aximale uit Differentia je opleiding? tiejaren in een andere door Fedde OOR volgen Scheele, vice voorzitter va Etalagepro ject n het 20.25 uur Rechtspos itie van AIO S bij tuchtr calamiteite echtelijke n/fouten 20.50 uur Afsluiting Borrel 22.00 uur Einde LVAG on Tour av ond

Collegezaal 3 Leiden, LUMC, 11 vrijdag 25 maart 20 os LUMC Teach the Aings t deelnemers

Ontva Registratie sumpties Avondmaaltijd en con re opening nai Ple uur 00 18. er LVAG en bestuur Door vertegenwoordig g igin assistentenveren en door Laurien Daniels > Introductie LVAG g Ber Annemarie van den ing r assistentenverenig > Introductie bestuu tatie LVAG voor 18.15 uur Presen uele aandachtspunten Highlights van de act ffen cha afs el, ins beg profijt aios ten aanzien van politieke actualiteit de en s fixu s eru num mijn opleiding? m ik de regie over 18.45 uur Hoe nee eigen schip”. Dat is op n itei kap rdt wo “De aios de e uitgangspunten bij één van de belangrijk leidingen. Maar gop vol ver de van g moderniserin ing in de regie over je opleid hoe neem je als aios n die de nte me tru ins de je handen? Hoe zet eidingszich meebrengt - opl modernisering met - in om en ent um str tsin toe plan, portfolio en je jgen op de inhoud van (meer) invloed te kri rleg ove ief uct str con in je, opleiding? Hoe haal ing? maximale uit je opleid met je opleider, het disch voor de startend me gle jun ële nci fina 19.30 uur De list specia r door Sibbing en Watele en niet -besproken sie over besproken 20.00 uur Discus en de AIOS van hun cht wa ver t Wa en onderwerp saties en vice versa? ani org e end dig vertegenwoor min Ver Ben er: Discussieleid ingBorrel 20.30 uur Afsluit G on Tour avond 22.00 uur Einde LVA

17.30 uur

Maastricht, MUMC, Greepzaal vrijdag 25 maart 201 1 Teach the Aios MUMC

17.30 uur

Ontvangst Registratie Avondmaaltijd en consumpties 18.00 uur Plenaire opening Door vertegenwoordiger LVAG en bestuur assistentenvereniging > Introductie LVAG: door Ingr id Desar en Suzanne Booij > Introductie bestuur assisten tenvereniging 18.15 uur Presentatie LVAG Highlights van de actuele aand achtspunten voor aios ten aanzien van profijtbeg insel, afschaffen numerus fixus en de politieke actualiteit 18.45 uur Juridische en finan ciële gevolgen bij overstap naar een ander centrum; mog elijkheden en consequenties 19.15 uur Financiering in de gezondheidszorg: hoe zit het in elkaar? Structuur, rol verzekeraars en toegevoegde waarde DBC 19.45 uur Discussie olv Arie Nieuwenhuijzen Kruseman, internist MUMC en voorzitter KNMG 20.05 uur Afsluiting Borrel 21.30 uur Einde LVAG on Tour avond

NIJMEGEN , UMCN, S Medisch tu iecentr um HippocraeteWetenschapped n, s z a al vrijdag 25 maart 201 1

Recht en E thiek in de Kliniek Ontvangst

14.30 uur

Registratie High Tea Welkom door Hans Thomeer, vo 15.01 uur orzitter AAV Wat is de LV R AG? door Addy van de Luijt 15.15 uur gaarden (L Wat mag de VAG). dokter wei geren? door Drs J. Verwiel, in ternist-inten Nijmegen sivist, UMCN 16.00 uur Gezondhei dsrecht en gezondheid Prof. mr. D sethiek do . Engberts, 16.45 uur or LUMC Leid Discussie en 17.00 uur Presentati e LVAG Highlights van de actu ele aandacht aios ten aa spunten vo nzien van pr or ofijtbegins numerus fix el, afschaff us en de po 17.15 uur en litieke actu Borrel aliteit 18.00 uur Einde 18.30 uur Start Bowlin g-avond 15.00 uur

Rotterdam, Westelijk handelsterrein R’dam donderdag 31 maart 2011 Teach the Aios Erasmus MC 17.00 uur

19.00 uur

19.15 uur

19.35 uur

19.55 uur 20.15 uur 20.45 uur

Ontvangst Registratie Borrel, “walking diner” Plenaire opening r Door vertegenwoordiger LVAG en bestuu assistentenvereniging en > Introductie LVAG: door Suzanne Booij Annemarie van den Berg (LVAG) iging: > Introductie bestuur assistentenveren oprichting regionale AAV Presentatie LVAG nten voor Highlights van de actuele aandachtspu ffen aios ten aanzien van profijtbeginsel, afscha numerus fixus en de politieke actualiteit medisch De financiële jungle voor de startend specialist door Sibbing en Wateler Workshop sollicitatietraining BKV door Monique Eland, Managing Consultant Cabaretier Afsluiting Aansluitend feestavond

Ga direct naar www.lvag.nl voor: Meld je aan voor een Teach the Aios-minisymposium

Kijk welke aios-verwenacties er bij jou in de buurt zijn

Carrièreswitch Natuurlijk vinden aios hun werk het mooiste beroep ter wereld. Ze willen niets liever dan arts zijn. Voor enkelen lonkt echter een beroep buiten het ziekenhuis. Hoewel veel medici het onlogisch vinden om tijdens of na een studie geneeskunde een compleet andere richting uit te gaan, kiezen sommigen een ander carrièrepad. Al eens gedacht aan een baan in de muziekbranche of luchtvaart?

Luchtvaart

Utrecht. Verder is hij onder andere voorzitter van de raad van toezicht van het Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen (CBR).

De loopbaan van Gerlach Cerfontaine is opmerkelijk te noemen. Deze 64 jaar oude arts bleek een rasechte bestuurder. Hij begon zijn carrière ooit als arts-assistent chirurgie en huisarts, maar maakte al vlug de overstap naar managementfuncties. De weg naar een ziekenhuisbestuur lag voor de hand en Cerfontaine werd medisch directeur van het Wilhelmina Kinderziekenhuis in Utrecht. Hierna volgde een functie als bestuursvoorzitter van het Academische Ziekenhuis Utrecht. Hij stond aan de wieg van de bestuurlijke fusie tussen de beide instellingen. In 1998 maakte hij een onverwachte switch en nam de functie van presidentdirecteur van Schiphol over. Hij vervulde deze functie tot 2009. De aanleg van de polderbaan is één van zijn belangrijkste wapenfeiten. Op dit moment is hij hoogleraar Regional innovation polis aan de Universiteit van Maastricht en hoogleraar Corporate governance in

Entertainment Een andere BN’er die ooit geneeskunde studeerde, is Henkjan Smits. Hij studeerde twee jaar geneeskunde, maar brak de studie af, omdat hij het te druk had als fotograaf en met zijn band No Holding Back. Na het afronden van zijn eigen actieve muziekcarrière werkte hij bij diverse platenmaatschappijen als onder andere radiopromotor en talentscout. Bij het grote publiek werd Smits bekend als kritische juryvoorzitter van Idols en als jurylid bij diverse andere talentenprogramma’s zoals X-factor en Popstars. Momenteel is hij werkzaam als presentator en televisieproducent en geeft hij lezingen en workshops aan het bedrijfsleven.

14

maart 2011

Cabaret Ernst van der Pasch heeft zijn studie aan de Universiteit van Amsterdam (UvA) destijds onderbroken om het land door te trekken met zijn cabaretprogramma’s. Deze voormalige geneeskundestudent is ondertussen geen afvaller meer, want hij heeft na een onderbreking van twaalf jaar zijn studieboeken weer opgepakt. Hij won onder andere de persoonlijkheidsprijs op het Groninger Studenten Cabaret Festival in 1997, naast de biologiestudent Jochem Myer die de jury- en publieksprijs won. Verder schreef Ernst columns en reisverhalen en was hij actief als presentator van Het klokhuis.

Topsport Pieter van den Hoogenband is één van Nederlands bekendste zwemmers. Hij won driemaal Olympisch goud en meerdere titels op Europese Kampioenschappen. Als zoon van een chirurg begon hij aan een studie geneeskunde, maar die heeft hij door zijn carrière als topsporter nooit afgerond. Inmiddels is Pieter gestopt als topsporter. Plannen om zijn studie alsnog af te ronden zijn er niet.

Carina Bethlehem

Bronvermelding: www.wikipedia.nl

Twee nieuwe hulpmiddelen voor aios Ben jij klaar voor ANW-diensten? Check www.aiosevaluatie.nl Heb jij alle informatie voor een goede functie-uitoefening? Check www.aioschecklist.nl

maart 2011

15

LANDELIJKE AIOSDAG VOOR AANKOMEND MEDISCH SPECIALISTEN Zaterdag 14 mei 2011 - Domus Medica, Utrecht Stel je eigen programma samen Je kunt kiezen uit de volgende workshops: • Werken als universitair medisch specialist

• Kwaliteit ver van je bed? Nee!

• Werken als medisch specialist in dienstverband

• Financiering in de gezondheidszorg

• Werken als medisch specialist in vrij beroep:

• Pensioenen vrij beroep

contracten & goodwill • Psychiater in vrije vestiging en dienstverband

• Pensioenen dienstverband • Deeltijdwerken

• Onderhandelen over een goed dienstverband

Meld je aan op www.dejongeorde.nl/aiosdag

LUSTRUM

Oud-bestuursleden aan het woord

LVAG bestaat 50 jaar Vijftig jaar LVAG betekent ook een onuitputtelijk bron van ervaringen, anekdotes, leerpunten, etc. van actieve LVAG’ers. Voor hen vormen de bestuursjaren vaak de basis voor een verdere bestuurlijke loopbaan. Binnen dit old boys – en tegenwoordig steeds meer: old girls – netwerk komen ze elkaar nog steeds regelmatig tegen. Leren netwerken en het leren over netwerken binnen het zorgcircuit. Wie zijn de grondleggers en deze oud-bestuursleden van de LVAG? Welke belangrijke gebeurtenissen voor arts-assistenten hebben ze meegemaakt of mede mogelijk gemaakt? En welke functie hebben ze op dit moment?

Arie Nieuwenhuijzen Kruseman

dagochtend thuis. De huidige regelingen zijn florissant in vergelijking met die tijd. Het is tegenwoordig wel wat doorgereguleerd. Zo komt de continuïteit van de zorg onder druk te staan.”

61 jaar Voorzitter LVAG 1978-1979 Voorzitter van KNMG, sinds 1 januari 2009; internist-endocrinoloog, hoogleraar interne geneeskunde en endocrinologie aan Maastricht UMC.

Wat heeft het voorzitterschap u gebracht tijdens uw verdere loopbaan? “Heel veel bestuurders in het zorgcircuit hebben hun eerste stappen gezet in de LVAG. Je krijgt inzicht in hoe structuren lopen, zoals afspraken rond vrije vestiging en binnen verschillende beroepsgroepen, en de verhoudingen ten opzichte van andere partijen. Daar heb je je hele leven plezier van. Ik kom regelmatig mensen uit die tijd tegen. Zij vervullen nog steeds bestuurlijke functies. De LVAG is de eerste aanzet tot het opbouwen van een netwerk, waar je tijdens je bestuurlijke loopbaan plezier van hebt.”

Welke belangrijke veranderingen heeft u meegemaakt tijdens uw voorzitterschap? “Tijdens mijn bestuursperiode maakten we de eerste cao voor arts-assistenten. We hebben destijds afspraken gemaakt over werktijden en vergoedingen voor bijvoorbeeld onregelmatige diensten en overuren. Het was de eerste aanzet voor de werktijdregulering en compensatieafspraken. Naderhand is dat veel meer uitgewerkt. In die tijd bestond er een grote afhankelijkheid van de arts-assistenten voor hun opleiders, met name in de algemene ziekenhuizen. Je ging op vrijdagochtend het ziekenhuis in en kwam maan-

In 1982 bij het Europees symposium Health Manpower Planning.

2010 - voorzitter KNMG

Welke veranderingen kan de aios de komende tijd verwachten? “We streven naar meer flexibiliteit in de opleiding, omdat aios daar behoefte aan hebben. Men probeert naast de opleiding ook een gezin te stichten. Daar moet je flexibeler mee omgaan. Verder is sprake van een heroverweging van de taken en verantwoordelijkheden binnen het ziekenhuis: Moet iedereen tot het eind een volledige specialistenopleiding volgen? Of kan dit ook meer gefragmenteerd, afhankelijk van wat je op korte of lange termijn als carrièreloopbaan ziet. Dit tegen de achtergrond van de functiedifferentiatie binnen de ziekenhuizen? Natuurlijk heeft dat ook consequenties voor de aard van het dienstverband en de honorering. Een ander punt is dat we de opleiding steeds verder proberen te professionaliseren, waarbij meer structurele onderwijsmomenten in de opleiding zijn verpakt. Hierbij dient de continuïteit gewaarborgd te blijven. De kern is: door de praktijk het vak leren.”

maart 2011

17

LUSTRUM

Frans Jaspers 60 jaar Voorzitter LVAG 1979-1982 Lid van de Raad van het bestuur van het UMCG; onder andere College Geneeskundige Specialismen (CGS); lid van de Raad van Advies van het College voor de Beroepen en Opleidingen in de Gezondheidszorg (CBOG). Welke belangrijke veranderingen heeft u meegemaakt tijdens uw voorzitterschap? “Samen met mijn voorganger Arie Nieuwenhuijzen Kruseman heb ik aan de wieg gestaan van het arbeidstijdenbesluit. We hebben deze kwestie onder de aandacht gebracht van de Tweede Kamer na het verrichten van een enquête onder arts-assistenten. Een ander speerpunt is dat het ons gelukt is arts-assistenten toe te laten in het Centraal College Medische Specialismen (CCMS). Hierdoor hebben zij een stem gekregen in de besluitvorming rondom de opleidingen. Als derde belangrijke punt noem ik de invoering van het structureel cursorisch onderwijs. Daar ben ik samen met Steven Hovius (plastisch chirurg in Erasmus MC) nauw bij betrokken geweest.” Wat heeft de bestuursperiode u gebracht? “Je ziet vaak dat oud-bestuursleden van de LVAG in hun latere loopbaan hoogleraar worden of in bestuurlijke functies bij ziekenhuizen, universiteiten en belangenverenigingen van de diverse specialismen terechtkomen.” Welke veranderingen kan de aios de komende tijd verwachten? “Een belangrijke verandering voor de huidige generatie is de verschuiving van de man-vrouw verhouding en de gevolgen hiervan. Ik verwacht verder dat het marktdenken een grotere rol in de opleiding tot specialist gaat krijgen. De inhoud van de opleidingen zal veranderen door een betere vormgeving en het steeds meer structureren van aanleren en toetsen van competenties. Ik wil de huidige aios graag meegeven dat het belangrijk is het einddoel voor ogen te houden: een goede dokter worden!”

18

maart 2011

In 1983 bieden LVAG bestuursleden Frans Jaspers (midden) en Eric Vrijland (rechts) het boek Medische specialisten vraag en aanbod aan aan Joop van Londen, directeur generaal van het Ministerie VWS (en tevens voormalig voorzitter LVAG).

LUSTRUM

Nieuw

jd !

Ui

ti

t

deze

s

maart 2011

19

LUSTRUM

Jan Ide de Jong 57 jaar Bestuurslid LVAG 1983-1986 Orthopeed, Ziekenhuis Gelderse Vallei, Ede

gezin. De vraag is hoe we hier mee om moeten gaan. In Rusland wordt de medische wereld gedomineerd door vrouwen en de status van het beroep is in Russische ogen gering en de vergoeding voor het werk navenant. Het andere punt is de ‘verwatering van de opleiding’. Een aios moet steeds meer in minder effectieve uren aanleren. Als beginnend medisch specialist ben je niet volleerd, ook al is je opleiding afgerond. Dit komt mede door de vermindering van het aantal uren per week en de veranderingen qua inhoud van de opleidingen. Het is goed dat er niet meer zoveel uren gemaakt worden als vroeger, maar bij de snijdende vakken ligt dat iets genuanceerder. Je moet gewoon een zeker aantal verrichtingen hebben gemaakt, om straks goed zelfstandig te kunnen functioneren.”

Welke belangrijke veranderingen heeft u meegemaakt als bestuurslid? “Tijdens mijn periode hebben we het blad Junior geïntroduceerd, de voorloper van AIOS. De eerste sponsor was de VvAA. We zijn hiermee begonnen omdat we het gevoel hadden dat er behoefte was aan gerichte informatie voor en van arts-assistenten. Zo konden we ze op de hoogte houden, bijvoorbeeld over de ontwikkelingen in de werktijdenbesluiten. We wilden een blad voor ‘ons’ maken, want de LSV (Landelijke Specialisten Vereniging) besteedde nauwelijks aandacht aan arts-assistenten. Verder heb ik me zeer intensief bezig gehouden met de organisatie van een congres over een juniorstaf, de voorloper van de huidige physician assistants. Leuk idee, maar daarmee waren we toen onze tijd te ver vooruit. Je ziet dat het lang duurt voordat er iets verandert in de medische wereld. Het was een succesvol congres waarbij zo’n 150 beleidsmakers uit heel Nederland aanwezig waren. Er werd leuk gediscussieerd. Ook toen ging de bottom line over geld.” Ans Steenbrink is als secretaresse van de LAD al jaren zeer betrokWat heeft de bestuursperiode u gebracht? ken bij de LVAG. Hier samen met LVAG voorzitter Eric Vrijland op “Ik ben een zeer actief lid geweest. Deze vrije rol ligt mij een foto uit 1982 tijdens de 19th Spring Meeting te Maastricht. beter dan bijvoorbeeld het voorzitterschap. Ik vond het een leuke tijd, vooral het leggen van contacten met anderen. Je leert van alles: omgaan met problemen in een bestuur, inzicht in medisch organisatorische problemen en lange termijn denken. Ik heb in die tijd een nuttig netwerk opgebouwd, maar directe voordelen heb je er niet van. Over het algemeen zijn de mensen die actief in een bestuur zitten, ook degenen die over andere zaken kunnen en willen nadenken en later hogere maatschappelijke posities betreden.”

Nieuw

Welke veranderingen kan de aios de komende tijd verwachten? “De verhouding tussen mannen en vrouwen verschuift ernstig binnen de geneeskunde. Vrouwen gaan anders om met probleemsituaties dan mannen, hebben andere belangen en hun werk is altijd in competitie met het

20

maart 2011

jd !

Ui

ti

t

deze

s

December 1989: 2e vergadering van het assistentenplatform werktijdenregeling.

LUSTRUM

Peter Kingma

Welke belangrijke veranderingen heeft u meegemaakt tijdens uw bestuursperiode? “Vanuit de LAD was ik voor het werktijdenbesluit afgevaardigd naar een commissie van de Sociaal-Economische Raad (SER). Als bestuurslid van de JNIV (juniorafdeling van de Nederlandse Internisten Vereniging) had ik de mogelijkheid het afkeuren van het werktijdenbesluit in het Concilium Internae te voorkomen. De vrijgevestigde specialisten, toen verenigd in de LSV, protesteerden tegen de werktijdenregeling. Ook in dit overleg heb ik een rol gespeeld.”

eze tij

d!

Uit d

54 jaar Bestuurslid LVAG 1987-1992 Internist-intensivist, Medisch Centrum Leeuwarden, vakgroepvoorzitter en parttime afdelingsmanager

s w u Nie

Oud LVAG-voorzitters: Fokke Jonkman, Peter Kingma (zittend) en Fred Rasker met zijn echtgenote.

Actie Leyenburg, Den Haag, maart 1991.

Trouw 29 augustus 1992

Normale werkweek arts-assistent in zicht

Wat heeft de bestuursperiode u gebracht tijdens uw verdere loopbaan? “Het uitoefenen van mijn bestuursfunctie bij de LVAG heeft me beter inzicht gegeven in de belangenstrijd tussen arts-assistenten en medisch specialisten. Vooral waar het gaat over het verdelen van de middelen, terwijl ze tegelijkertijd nauw met elkaar moeten samenwerken. Verder heb ik veel kennis opgedaan over het traject dat voorafgaat aan het ontwikkelen van wetgeving en de uiteindelijke besluitvorming. Later in mijn carrière ben ik nog acht jaar bestuurslid geweest van de LAD, wat ik als zeer nuttig en leerzaam ervaren heb. Als laatste punt wil ik nog graag noemen dat ik geleerd heb hoe je dingen het beste voor elkaar kunt krijgen en ook wanneer je iets beter met rust kunt laten. Het heeft geen zin steeds met je hoofd tegen een muur aan te lopen…” Welke veranderingen kan de aios de komende tijd verwachten? “Ik denk dat het probleem van de spanning tussen wat je moet leren en het draaien van productie blijft bestaan. De betaling van de opleiding tot specialist zal de komende jaren waarschijnlijk een belangrijk thema blijven en ook het tekort aan artsen is voor de huidige generatie aios een actueel probleem.”

maart 2011

21

LUSTRUM

Thomas Rinne

kregen, kon Arts-assistent gedrukt worden. Tevens heb ik de raad van oud-bestuursleden opgericht, waar veel bestuurlijke ervaring in zit. Het was de bedoeling dat nieuwe besturen kunnen profiteren van onze kennis, maar hier is nauwelijks gebruik van gemaakt.”

57 jaar Voorzitter LVAG 1990-1992 Medisch directeur en psychiater, Pieter Baan Centrum te Utrecht Welke belangrijke veranderingen heeft u meegemaakt tijdens uw voorzitterschap? “De LVAG en LAD hielden zich destijds erg actief bezig met de arbeidstijdenregeling. Ook politiek gezien was dit een hot item. We hebben als LVAG een zeer actieve lobby opgebouwd in Den Haag. Arts-assistenten chirurgie wilden het op een akkoordje gooien: ze zouden lange werkweken accepteren mits ze meer betaald kregen. Dit was natuurlijk tegen het zere been van de andere arts-assistenten. Uiteindelijk heeft het ministerie van Sociale Zaken, verantwoordelijk voor de arbeidswetgeving, de knoop doorgehakt en zijn de werkweken verkort naar 48 uur. Echt een mijlpaal was dat. Daarnaast heb ik de LVAG geprofessionaliseerd. Het blad Artsassistent werd destijds van de VvAA ondergebracht bij de LAD en we lieten een herkenbare huisstijl en fatsoenlijk logo ontwerpen. Ik heb geprobeerd om meer verenigingen van arts-assistenten te betrekken bij de LVAG, want door de financiële middelen die we door lidmaatschappen binnen-

deze

Nieuw

jd !

Ui

Welke veranderingen kan de aios de komende tijd verwachten? “Het nieuwe opleidingssysteem zal verder geïmplementeerd worden. We zitten nu in een overgangsfase. Verder zit ik er niet meer zo in.”

ti

t

Wat heeft het voorzitterschap u gebracht? “Het was een enorm interessante ervaring, die me geholpen heeft bij latere bestuursfuncties. Ik heb veel gelobbyd in politiek Den Haag. Grappig dat je door je functie toegang krijgt tot het ministerie. Mijn huidige functie heb ik niet te danken aan mijn voorzitterschap, maar meer aan mijn wetenschappelijk onderzoek. Wel denk ik dat aios die nu bestuurlijke functies uitoefenen later een betere positie kunnen krijgen.”

s

‘Normale vergoeding voor overwerk’, een ludieke actie van de LVAG en LAD, 26 januari 1994.

Trouw 24 oktober 1992

Gesjoemel met vele miljoenen bij beloning arts-assistent LVAG voorzitter Thomas Rinne, december 1992.

22

maart 2011

LUSTRUM Algemeen Dagblad 9-11-2005

Artsen vaak oververmoeid aan het werk

Welke belangrijke veranderingen heb je meegemaakt tijdens je voorzitterschap? “De naleving van de werktijdregulering tot dan toe beperkt, hoewel vanuit de Europese Unie een maximum van 48 uur per week werd opgelegd. Tijdens mijn voorzitterschap ging de arbeidsinspectie hier steeds strenger op controleren. Het burnout onderzoek onder aios in 2005 leidde tot veel publiciteit en controles van de Inspectie voor de Gezondheidszorg. Vanaf 2006 werd het Opleidingsfonds ingevoerd en in 2007 begon het traject van de modernisering van de medisch specialistische vervolgopleidingen.” Wat heeft het voorzitterschap je gebracht? “Het heeft me een meer aangekleed CV gegeven, maar ook grijze haren. Door een voorzitterschap bouw je een netwerk op bij organisaties zoals de LAD, de Orde van Medisch Specialisten, de LVAG en binnen de Domus Medica. De komende jaren hoop ik er nog de vruchten van te plukken. Je leert om te gaan met bijvoorbeeld diverse organisaties en het ministerie. Wat kan je wel en niet zeggen tegen de media? Als je te kritisch bent in de media kan dit ook tegen je werken, maar dat heb ik nog niet ervaren.” Welke veranderingen kan de aios de komende tijd verwachten? “De financiering van de opleiding staat onder vuur door het zogenoemde profijtbeginsel. Zullen de aios zelf een deel van hun opleiding moeten betalen? Daarnaast start de implementatie van de modernisering van de opleidingen, waardoor ze uiteindelijk beter worden. Als laatste zal de uitbreiding van de numerus fixus gevolgen hebben voor de capaciteit van de vervolgopleidingen en uiteindelijk voor aios op de arbeidsmarkt.”

eze tij

N

d!

34 jaar Voorzitter LVAG 2005-2008 Neuroloog, Universitair Medisch Centrum Groningen, sinds september 2010

Uit d

Bram Jacobs

s w ieu

Ronne Mairuhu, vicevoorzitter, Tania Hummel, secretaris en Bram Jacobs, voorzitter (v.l.n.r.) tijdens het eerst Teach The Aios congres in 2007.

Bram Jacobs: “LVAG, proficiat met het 50-jarig bestaan! Aios hebben zich goed georganiseerd met de LVAG als belangenbehartiger. Daar mogen ze trots op zijn. Ze hebben echt een plek veroverd binnen de medische wereld en dat is zeer waardevol. Aios mogen wat mij betreft nog meer gebruik maken van de expertise die de LVAG heeft!” Lisette Kunz Carina Bethlehem Daniel Dresden Heidi Wals

maart 2011

23

COLUMN

Feestjes Saskia Bulk is in opleiding tot klinisch geneticus. In deze column en op twitter als @doktersaskia houdt ze ons op de hoogte haar frustraties en genoegens als aios.

Ik houd niet zo van feestjes. Eerlijk gezegd heb ik een pesthekel aan feestjes. Ik heb gelukkig drie kinderen die altijd op strategische momenten ziek zijn. Collega’s zijn bij het missen van het eerste afdelingsuitje heel meelevend: “Wat jammer nou, dat je er niet bij kon zijn.” De tweede keer vinden ze het heel spijtig dat ik er alwéér niet bij kon zijn, en de derde keer geloven ze me niet meer. Mijn kinderen zijn toevallig echt ziek als ik een afdelingsuitje heb. Hoewel het me dan erg goed uitkomt, en ik de zorg voor het zieke wurm dan niet op mijn echtgenoot probeer af te schuiven, is het daadwerkelijk toeval dat ze koorts, griep, buikgriep, of waterpokken hebben. Die zeldzame keer dat ze voor mij niet strategisch ziek willen worden, geef ik gewoon eerlijk toe dat ik er geen zin in heb omdat ik helemaal niet gezellig ben op commando.

“Promoveren is niet leuk, alleen het feestje achteraf is leuk.” Soms kun je een feestje niet vermijden. Collega’s willen nog wel eens jaren van hun overtollige tijd en energie geïnvesteerd hebben in een onderzoekje. Is wel leuk, denken ze, wat verdieping naast het gewone werk. Zo’n onderzoekje blijkt een gebed zonder end te zijn, en dan komt de prof opeens op het in zijn ogen lumineuze idee om er dan maar een promotie van te maken. De collega in kwestie luistert natuurlijk niet naar zijn al gepromoveerde collega’s (“promoveren is niet leuk, alleen het feestje achteraf is leuk”). En uiteindelijk, na jaren slapeloze nachten en een totaal gebrek aan vrije tijd breekt de fase aan dat je een aantal woorden en zinnen niet meer mag uitspreken op het werk. Het P-woord levert een diep gekreun op (promotie). Het C-woord (commis-

24

maart 2011

sie) resulteert in gestresste blikken op het rondslingerende manuscript, omdat een commissielid opeens commentaar op allemaal al gepubliceerde artikelen heeft. En de vraag “Heb je al een datum?” betekent dat je een status naar je hoofd gegooid krijgt.

“Ik ben helemaal niet gezellig op commando.” Op een mooie ochtend grijp je in je postvak, en dan ligt daar het boekje. In zo’n boekje zit een uitnodiging voor een promotie (ha, een ochtendje betaald niet werken) en voor een feestje. Nou ben ik de sukkel die iedereen vertelt dat alleen het feestje achteraf leuk is (niet dat ze naar me luisteren…), maar die er niet bij vertelt dat ze zelf geen feest gehouden heeft. Ik houd namelijk niet van feestjes. Maar ja, als een collega naar jaren ploeteren eindelijk zijn magnum opus publiceert, dan ga ik toch maar. En stiekem is het dan soms toch best wel leuk. Lieve meest-recent-gepromoveerde collega, het was een prachtige dag! En andere niet-naar-mij luisterende collegae: op jullie feestjes kom ik ook. Ook al houd ik echt niet van feestjes.

ANios gezocht voor aantrekkelijke functies in een groot sTZ ziekenhuis in de Randstad Waarom in zee met ViaMedica? • Samen kiezen we een ANIOS plaats die past bij jouw individuele wensen • Naast een marktconform salaris lost ViaMedica voor jou je studieschuld af! • Loopbaanbegeleiding tijdens jouw ANIOS perioden • Het netwerk van ViaMedica verhoogt je kansen op een opleidingsplaats Wie is ViaMedica? ViaMedica richt zich op werving en selectie van Medisch Specialisten. Daarnaast heeft ViaMedica zich gespecialiseerd in loopbaanbegeleiding, coaching en consultancy ten behoeve van het functioneren van maatschap of specialistisch team als geheel. Op dit moment zijn bij ViaMedica ruim 2.500 specialisten aangesloten en bestaat er een vaste relatie met toonaangevende Nederlandse ziekenhuizen. De organisatie is klein, professioneel, dynamisch en gevestigd te Naarden. Belangstelling gewekt? Mail je CV naar [email protected] of bel 035 699 75 75. Of kijk op onze site www.viamedica.nl. ViaMedica staat garant voor discretie.

Werken zonder zorgen!