luc6#47-49i Veenendaal

luc6#47-49i Veenendaal 12-04-2015

1

Jezus volgen is goed voor je Bijbellezingen: Lucas 6:47-49 Soest, 12 april 2015, ds. Rolie Barth, gebruik van de preek in een kerkdienst graag doorgeven: [email protected]. 1. intro Vanmorgen gaat het over het bouwen van een huis. Jezus vertelde daarover een korte gelijkenis. Daarmee wilde hij duidelijk maken hoe belangrijk het is om niet alleen naar hem te luisteren, maar ook te doen wat hij zegt. Een overbekend verhaal. Het is het slot van een lange toespraak over de dingen die van levensbelang zijn voor een christen. We lezen Lucas 6:46-49 NBV, door Carla Dik. Daarna zingen we: Gez. 1:1 t/m 4 God heeft het eerste woord. Laten we beginne met een vraag. Er worden twee huizen gebouwd, het ene staat muurvast en het andere stort in als er een watervloed komt. Wat zou Jezus bedoelen met dat al of niet instorten van het huis? dia 1 Bedoelde hij dat gehoorzaamheid aan hem er toe zal leiden dat je toekomst veilig is? Moet je doen wat Jezus zegt, omdat je anders niet in de hemel komt? Zo wordt er soms over christenen gedacht: jullie moeten nu van veel goeds afzien om straks in de hemel beloond te worden. Of zou Jezus allereerst dit bedoeld hebben: als je doet wat ik zeg, zul je nu al ervaren hoe goed het is voor jezelf? Je zult ontdekken dat het diepste verlangen van je hart vervuld wordt, wanneer je leeft zoals ik heb gedaan. Wie zou het eerste antwoord kiezen? Wie het tweede? Mijn conclusie is deze: wanneer je Jezus volgt en leeft zoals hij ons geleerd heeft, dan is dat goed voor jezelf, nu al. Je krijgt in je leven een doel dat alles overstijgt – en dat heeft natuurlijk ook met je toekomst te maken. Kortom ik wil jullie dit laten zien: Jezus volgen is goed voor je, dia 2. Waarom denk ik dat? 2. begrijpen we het verhaal? Laten we proberen het verhaal te begrijpen maar nog niet naar de betekenis te zoeken. Het gaat om twee verschillende bouwers. Het verschil zit hem in het fundament. Hoe moeten we ons dat voorstellen? De eerste man zo staat het in de Herziene Statenvertaling ‘groef en diepte uit en legde het fundament op de rots’. Bij graven en uitdiepen moeten we denken aan een grondlaag die op de rotsachtige bodem ligt. Om een fundamentmuur te maken wordt een diepe geul uitgegraven totdat men op de rotsbodem stoot. Bij een huis dat in een vallei gebouwd wordt, kan die geul wel een meter of meer diep zijn. Veel werk dus. Op de rotsbodem wordt een stenen fundamentmuur gemaakt met de vorm van het huis (meestal een rechthoek). Het is een brede muur van zware stenen die met soort cement aan elkaar gevoegd worden. De muren van het huis worden vervolgens op dat fundament gebouwd. Het landschap is daar glooiend en heuvelachtig. Dus als er veel regen valt, veranderen beekjes en straten in ware rivieren – denk aan de zware regenval die soms in het Westen van Engeland valt. Bij het huis op de rots kan de grond rond de fundamentmuur voor een deel wegspoelen. Het water kan er tegenaan beuken, maar het water kan niet onder het huis komen omdat de fundamentmuur op de rots staat. Daarom zal het huis niet wegspoelen. Die andere man bouwde zijn huis op een snellere en gemakkelijke manier. Al dat gegraaf in de grond laat hij grotendeels achterwege. Hij plaatst ook een rij van zware stenen maar die liggen niet op de rotsen, maar op de grondlaag. Op die rij stenen bouwt hij z’n woning. Toen een waterstroom daar tegenaan sloeg stortte de woning in elkaar. Hoe komt dat? Omdat het water al snel onder de muren door de grond wegspoelde en zo het huis aan het wankelen bracht.


2

Eenvoudig te begrijpen en dat was ook de bedoeling van Jezus. Een wijs man zou zijn huis op een stevig rotsfundament bouwen. Maar wat bedoelde hij met deze gelijkenis? 3. de betekenis Het gaat over horen … en al of niet doen. D.w.z. het horen van Jezus’ onderwijs. Dat iets wat wij heel vaak doen: we lezen de Bijbel en we praten erover op een kring, we horen preken in de kerk, we lezen boeken over de Bijbel en misschien nog wel meer. Horen is meestal niet het probleem. Kennis is niet het probleem. Om te begrijpen wat Jezus bedoelde, zoeken we naar punten van overeenkomst tussen de gelijkenis en de werkelijkheid, tussen de bouwers in de gelijkenis en de mensen die naar Jezus luisteren. Hier heb ik verschillende delen van de gelijkenis op een rijtje gezet, dia 3. Ik volg daarbij de tekst van vers 48.

1 2 3 4 5 6

gelijkenis bouwers huis fundament hoe bouw je? overstromingen resultaat

werkelijkheid de mensen die luisteren ?? ?? wat doe je met het gehoorde? moeilijkheden in je leven ??

Jezus spreekt over een bouwer van een huis, die een fundament legt. Hij vertelt hoe die dat doet, over noodweer en het resultaat. Ik heb een paar dingen alvast ingevuld. Over het eerste zijn we het wel eens denk ik. De mensen die naar Jezus luisterden, worden door hem vergeleken met huizenbouwers. Nummer 5 is ook wel duidelijk: de overstromingen waarover Jezus spreekt, wijzen vast op de moeilijkheden in je leven – welke soort dat is niet zondermeer duidelijk. Nummertje 2 is al lastiger. Wijzen de huizen op onze levens? Loopt ons leven gevaar als we wel naar Jezus luisteren maar niet doen wat hij zegt? Als dat zo is, wat bedoelde Jezus met een ingestort huis? Betekent dat misschien dit? Je valt onder het oordeel van God, straks als Jezus terugkomt? En een huis dat wel bestand is tegen de watervloed, wijst dat op iemand die welkom is op de nieuwe aarde? Kortom: gaat het om toekomstig heil of onheil? Misschien helpt het te luisteren naar een stukje uit Jezus’ onderwijs dat direct vooraf gaat aan deze gelijkenis. Ik lees vers 35-36 uit de HSV, dia 4. Heb jullie vijanden lief en doe goed, en leen zonder te hopen iets terug te krijgen. Dan zal jullie loon groot zijn en jullie zullen kinderen (lett. zonen) van de Allerhoogste zijn, want Hij is goedertieren (goed) voor de ondankbaren en slechteriken. Wees dan barmhartig, zoals ook jullie Vader barmhartig is. Stel je hebt van Jezus deze opdracht gehoord ‘heb je vijanden lief’. Iets concreter gemaakt: wees hartelijk tegen een onsympathieke collega of klasgenoot. Jezus zegt hier: wanneer je dat niet alleen aanhoort … maar ook doet, zul je een zoon of dochter van God zijn, 2×. Niet pas straks, in de toekomst, maar nu al. Waarom denk ik dat? Wel als je zo handelt dan lijk je als twee druppels water op je hemelse Vader – Hij is immers niet alleen goed voor rechtvaardige mensen maar ook voor ondankbare en slechte mensen. In het Matteüs evangelie lezen we (5:43-45) dat God de zon laat opgaan over slechte én goede mensen, en dat Hij het laat regenen over rechtvaardigen én onrechtvaardigen. Met andere woorden: ook God heeft zijn vijanden lief. Dit wijst dus op iets wonderlijks: … wie doet wat Jezus ons leert, die zal nu al een zoon of dochter van onze hemelse Vader zijn. Omdat je begint op Hem te lijken – omdat je wordt


3

zoals God je vanaf het begin van de schepping bedoeld heeft. Als je doet wat Jezus zegt, begin je ook op Jezus zelf te lijken (verg. 6:40). Dus we kunnen nu twee vakjes invullen, dia 5. Het huis bij nummer 2 wijst op ‘ons leven’ en bij 6 vullen we in ‘lijken op je hemelse Vader’. Nu is het verder wel gemakkelijk. Het fundament wijst op het onderwijs van Jezus en dus op Hemzelf. Zoals ook in het bekende kinderlied van Elly en Rikkert: Dus bouw je huis op Jezus, de Rots Dat vullen we in bij nummer 3: ‘Jezus en zijn onderwijs.’

1 2 3 4 5 6

gelijkenis bouwers huis fundament hoe bouw je? overstromingen resultaat

werkelijkheid de mensen die luisteren ons leven Jezus en zijn onderwijs wat doe je met het gehoorde? moeilijkheden in je leven lijken op je hemelse Vader

Wie z’n leven daarop bouwt, zal niet wankelen tijdens de watervloed. Dat wijst op allerlei soorten moeilijkheden: het zijn de stormen van het leven, zoals teleurstelling, ziekte en verlies. Ook pogingen van de duivel om je van Jezus weg te trekken. Het wijst ook op pesterijen en op vervolging omdat je christen bent. Geloof in Jezus betekent geen bescherming tegen de stormen van het leven. En dat klinkt wel een beetje door in het kinderlied. Dus bouw je huis op Jezus, de Rots en de zegen daalt dan neer. Dat is niet altijd zo. Jezus volgen beschermt je niet tegen ziekten, garandeert ook geen genezing als je kind ernstig ziek is, biedt zelfs geen bescherming tegen vervolging. Laten we elkaar en onze kinderen daarvoor waarschuwen. 4. afzien van het goede leven? De belangrijkste conclusie hebben we nog niet getrokken. Veel mensen buiten en soms ook binnen de kerk … denken dat christen-zijn een megaklus is. Je moet er van alles voor opofferen en allerlei zware geboden houden. Doe je dat niet, dan hoor je niet bij God. Dan loopt het slecht met je af – Jezus spreekt toch zelf over hemel en hel? Ik denk dat hier ook wel jongeren en ouderen zitten die vinden dat christen zijn een beperking van je vrijheid inhoudt en een zware opoffering is. Christen zijn is volgens veel mensen: afzien van het goede leven. Doe je dat niet, dan word je ooit gestraft God. Maar wat Jezus hier zegt is totaal anders. Als je doet wat Hij ons leert, dan zal je levenshuis onwankelbaar vast staan, jouw levenshuis! Met andere woorden, dia 6: Jezus volgen is goed voor jezelf en is geen beproeving of afzien. Gaan lijken op je hemelse Vader is geen beperking van je vrijheid en is al helemaal geen straf. Nee, dit is juist het beste wat een mens kan ontvangen en genieten. Wanneer je door Jezus zelf, zo diep verbonden bent met je hemelse Vader … dan is je leven bestand tegen zwaar weer – in welke vorm dan ook. Als mensen dat toch eens wilden geloven! Twijfel je aan mijn uitleg? Kijk nog even naar die verstandige bouwer. Hij plukt toch zelf de goede vruchten van zijn inspanningen? Zo zal ieder mens die hoort en ook doet, ervaren dat je leven tot bloei komt door het onderwijs van Jezus en door de verbondenheid met hem. Het is het beste wat God voor je heeft klaar liggen. En dat is dit: in verbondenheid met Jezus wordt je een zoon of dochter van de Eeuwige! Ongelooflijk toch? Zou je dat niet graag willen? Jezus zegt: wanneer je mij volgt worden de diepste verlangens van je hart vervuld. Een zoon of dochter van de Eeuwige, dia 7, en dat wil zeggen dat wij zijn koninklijke karakter van liefde, trouw en gerechtigheid gaan weerspiegelen.


4

5. overvloedige barmhartigheid En dat is waar veel van Jezus’ onderwijs over gaat. Dat jij en ik iets laten zien van Gods liefde, van Gods trouw en van zijn gerechtigheid. Jezus vat het in vers. 36 zo samen: ‘wees barmhartig, zoals ook uw Vader barmhartig is’, dia 8. Deze woorden vormen een belangrijke leessleutel voor de bergrede van Jezus, in Lucas en ook in Matteüs. Want in dat ene woordje ‘barmhartig’ zit veel: liefde voor je naaste vanuit een warm hart. Het wijst ook op trouw in alles wat je doet. Het wijst ook hierop: werken aan gerechtigheid in de verhoudingen tussen mensen. Juist dat laatste brengt Jezus op een nogal schokkende manier ter sprake. Luister maar naar Lucas 6:20 en 24, dia 9. Jezus richtte zijn blik op zijn leerlingen en zei: ‘Gezegend jullie die arm zijn, want van jullie is het Koninkrijk van God.’ ‘Maar wee jullie die rijk zijn, jullie hebben je deel al gehad.’ Die woorden ‘wee jullie die rijk zijn’, betekenen dat het slecht zal gaan met de rijken – voor hen geen plaats in het Koninkrijk van God, nu niet en ook in de toekomst niet. Schokkend, vind u niet? Wat bedoelt Jezus eigenlijk? Dat brengt me bij een opdracht van Jezus die uit maar één woord bestaat. We lezen Lucas 6:38 NBV, dia 10. Geef, dan zal je gegeven worden: een goede, een stevig aangedrukte, goed geschudde en overvolle maat zal je worden toebedeeld. De overvolle maat is natuurlijk geen muziekritme bedoeld, maar een inhoudsmaat voor het afmeten van graan. Als je die schudt en aanstampt kan er nog meer in. Dat is wat Jezus belooft: als je mij volgt zal het goed met je gaan. Dan zullen je diepste verlangens vervuld worden. Dan bedoelt hij geen nieuwe smartphone maar bewogenheid voor vluchtelingen – bijvoorbeeld. Een opdracht van één woord: Geef! Door te geven en te delen van je bezit, je geld en je tijd laat je iets zien van Gods grote barmhartigheid. Wie geeft en wie deelt kan niet verstrikt raken in rijkdom. Jezus’ scherpe woorden tegen de rijken hebben alles te maken met de locale economie van een dorp of een streek uit die tijd. Als je rijk bent en je voedselvoorraden voor jezelf houdt, gaat dat direct ten koste van anderen, van de landarbeiders. Daarom is zulke rijkdom een belemmering om het Koninkrijk van God binnen te gaan. Want wat leeft er in je hart als je niets doet om de armen in je dorp of streek aan voedsel te helpen – tegen eerlijke prijzen? Dat is de grote vraag: wat leeft er in je hart? dia 11. Als je de overvloedige barmhartigheid van God hebt leren kennen, hoe kun je dan ooit je hart afsluiten voor de armen, voor vluchtelingen, voor werkelozen – dichtbij of ver weg? Wat Jezus zei over de locale economie van toen, geldt ook voor de wereldwijde economie van nu – alleen het is veel ingewikkelder. Vandaar dat Jezus zegt: Geef! En niet alleen aan je familie en je beste vrienden, dat doet iedereen wel op z’n tijd. Deel met hen die daarbuiten vallen, deel met de vreemdeling, ja zelfs met je vijand. Als de barmhartigheid van Jezus in jouw hart leeft, doe je zoiets niet … omdat het moet, maar omdat je het zelf wilt. Dat is het goede dat Jezus in je leven brengt: de barmhartigheid van God komt tot bloei en reken maar dat je daar ook zelf wel bij vaart. Als Gods liefde diep van binnen in je woont en je verlangt naar gerechtigheid, dat is zo goed voor jezelf. Dat is het beste dat God je wil geven. Knap van Jezus om dat samen te vatten met een opdracht van één woord: geef! Laten we dat geven en delen iets praktischer maken. Je kunt meewerken bij de voedselbank. Je kunt geld geven voor allerlei projecten in Afrika, in Oost Europa, het Midden Oosten. Er zijn zoveel goede organisaties. Maar je kunt ook van je tijd geven, bijvoorbeeld aan mensen die oud en eenzaam zijn – ik bedoel niet alleen binnen de kerk, ook daarbuiten. Je kunt gaan meewerken met een sociale marktplaats – dan word je bijvoorbeeld maatje voor iemand met


5

een beperking. Dat hoef je niet alleen aan je ouders over te laten, nee, dat kun je ook doen als je jong bent, een tiener, als je studeert of als net begonnen bent met werken. Geef een deel van je geld aan de armen, want dat is ook goed voor jezelf. Geef een deel van je tijd. Wie begint met Jezus te volgen, stapt in een avontuur waarin je steeds weer nieuwe ontdekkingen doet – over Jezus’ onderwijs, over je eigen karakter, over Gods liefde en genade. Je levenshuis zal sterker worden wanneer het gebouwd is op Jezus de rots. Geef, zegt Jezus, en je zult terug ontvangen, met de woorden van Markus 10:28-30, dia 12. Petrus … zei: ‘Meester… wij hebben alles achtergelaten om u te volgen!’ Jezus zei: ‘Ik verzeker jullie: iedereen die broers of zusters, moeder, vader, kinderen, huis of akkers heeft achtergelaten omwille van mij en het evangelie, zal het honderdvoudige ontvangen: in deze tijd broers en zusters, moeders en kinderen, huizen en akkers, al zal dat gepaard gaan met vervolging, en in de tijd (de wereld) die komt het eeuwige leven.’ Wat jij moet opgeven om Jezus te volgen kun je zelf het beste invullen, maar zegt Jezus: het zal nooit voor niks geweest zijn! Sterker nog: als je Jezus volgt en gaat doen wat hij je leert, dan zal dat het beste zijn wat je ooit kunt ontvangen. Jezus volgen betekent dat jij en ik ernaar gaan verlangen te doen wat hij belangrijk vindt. Zo zaait God iets van zijn barmhartigheid in onze levens. Zo gaan we op onze hemelse Vader lijken, nu al een beetje en straks op de nieuwe aarde nog veel meer. Kortom: dia 13, Jezus volgen is het allerbeste voor je … omdat Hij je diep van binnen verandert door de Heilige Geest. Zou je dat niet willen? Ik wel. Amen. Liturgie Veenendaal 1. welkom door ovd 2. zingen: Ps 62:1 en 5 Mijn ziel is stil tot God mijn Heer 3. votum en groet 4. staande zingen (lofprijzing): LB 46 U bent mijn schuilplaats Heer LB 64 God van trouw LB 7 Heer, uw licht en uw liefde schijnen 5. bidden (mensen die nu of later thuis meeluisteren via internet) 6. kinderlied: LB 236 Een wijs man bouwde zijn huis op de rots kinderen naar de KND 7. leefregel Jes. 58:1-11 NBV 8. zingen: Ps. 85:3 en 4 Bij wie Hem vrezen is zijn heil geplant 9. intro op het Bijbelgedeelte en de preek 10. bijbellezing Lucas 6:46-49 NBV door Carla Dik 11. zingen: Gez 1:1 t/m 4 God heeft het eerste woord 12. verkondiging: Jezus volgen is goed voor je 13. staande zingen: LB 150 (Opw 689) Spreek, o Heer, door uw heilig woord 14. dankgebed en voorbede door ovd 15. collecte en kinderen komen terug uit KND 16. slotlied Gez. 481:1, 2 en 4 O grote God die liefde zijt 17. zegen

luc6#47-49i Veenendaal

Recommend Documents