Wijkanalyse Veenendaal Zuidoost ten behoeve van wijkgericht werken in Veenendaal Januari 2013 Welzijn Veenendaal
Het startpunt voor succesvol wijkgericht werken
Welzijn Veenendaal heeft in 2012 de keuze gemaakt om het opbouwwerk en het sociaal cultureel werk samen te voegen tot één team: het team Wijkgericht Werken. Dit team richt zich op het aanspreken en versterken van de eigen kracht en eigen verantwoordelijkheid van wijkbewoners met als doel de leefbaarheid en veiligheid in de eigen buurt te vergroten. De eigen inbreng en talenten van wijkbewoners zijn daarbij leidend. Om een gedegen start te kunnen maken met het wijkgericht werken, is het noodzakelijk dat van elke wijk in Veenendaal een wijkanalyse wordt gemaakt. Op basis van de informatie uit de wijkanalyse kan in samenwerking met de bewoners en wijkpartners van elke wijk een naadloos aansluitend actieplan worden gemaakt waarbij de specifieke talenten, kansen en mogelijkheden in de wijk optimaal worden benut. In opdracht van de gemeente Veenendaal heeft Welzijn Veenendaal voor de wijken Centrum, West, Zuidoost, Noordoost en Noordwest een uitgebreide wijkanalyse gemaakt. De wijkanalyse is te interpreteren als een foto van de demografische, sociale, fysieke en economische kenmerken van de wijk. Om tot een scherpe foto te kunnen komen is zowel uitgebreid kwantitatief als kwalitatief onderzoek gedaan. Vele bronnen zijn geraadpleegd en onder de wijkbewoners zijn interviews en enquêtes afgenomen. De wijkanalyses zijn voor Welzijn Veenendaal het startpunt voor succesvol wijkgericht werken. En naarmate de wijk zich ontwikkelt, zullen nieuwe gegevens aan de wijkanalyses worden toegevoegd. Zo kunnen de medewerkers van het team Wijkgericht Werken vanuit het wijkteam samen met de bewoners en wijkpartners op elk moment onderbouwd de juiste keuzes maken bij welke initiatieven en vragen van wijkbewoners ondersteuning vanuit Welzijn Veenendaal gewenst is.
Anne-Marie ten Kate Teammanager Samenlevingsopbouw
31 januari 2013
Wijkanalyse Veenendaal Zuidoost
-2-
Wijkanalyse Veenendaal Zuidoost ten behoeve van wijkgericht werken in Veenendaal Januari 2013 Welzijn Veenendaal Inhoud Inleiding ....................................................................................................................................... 4 Databronnen ................................................................................................................................. 4 Profiel van de wijk ......................................................................................................................... 5 Wonen en woonomgeving.............................................................................................................. 6 Werken en economisch bedrijvigheid .............................................................................................. 9 Leren en opgroeien ......................................................................................................................10 Veiligheid.....................................................................................................................................11 Integratie, sociale samenhang en participatie.................................................................................12 Conclusie en SWOT-analyse ..........................................................................................................15 Bijlagen .......................................................................................................................................17 Bijlage 1: Samenstelling bevolking en zorgvraag .........................................................................17 Bijlage 2: Leefbaarheid..............................................................................................................34 Bijlage 3: Integratie, sociale samenhang en participatie...............................................................36 Bijlage 4: Veiligheid...................................................................................................................38 Bijlage 5: Voorzieningen ............................................................................................................39
Wijkanalyse Veenendaal Zuidoost
-3-
Inleiding Deze wijkanalyse gaat in op de sociale, fysieke en economische kenmerken van de wijk Veenendaal Zuidoost. De wijk Veenendaal Zuidoost bestaat uit verschillende buurten. Deze worden in de analyse niet apart besproken. Als er specifieke plekken in de buurten belangrijk zijn om te benoemen dan wordt daar natuurlijk wel aandacht aan besteed. De keuze voor de onderwerpen in de wijkanalyse is zo gemaakt dat er een zo compleet mogelijk beeld van de wijk geschetst wordt. In het kwalitatief onderzoek door Welzijn Veenendaal is veel werk gemaakt van de sociale analyse. Wie wonen er in de wijk en voelen deze mensen zich er thuis? Mensen maken tenslotte de wijk.
Databronnen Deze wijkanalyse bevat demografische gegevens over leeftijd bevolking, leeftijd, inkomen, geslacht, etniciteit afkomstig van bronnen zoals CBS en Gemeente op maat. Gegevens over leefbaarheid en veiligheid zijn afkomstig van de bronnen: • Veenendaal Veilig? Rekenkameronderzoek naar het veiligheidsbeleid in Veenendaal april 2011 • Veiligheidsmonitor 2011 Gemeente Veenendaal • Rapport Dimensus van april 2012 • Leefbaarheid onder huurders Patrimonium Woonstichting, Lemon onderzoek 2010 • Patrimonium Woonstichting • SIB Woonservice • Veenendaalse Woningstichting • MOVISIE Samenlevingsopbouw • Elba uitgeverijen • Voortgangrapportages programma’s gemeente Veenendaal • Wijkraad Petenbos • Bewonerscommissies De Grote Pekken en de Engelenburg • Artikelen Trouw en Volkskrant • Risbo onderzoek 2012, • Beleidsplan gemeente Veenendaal werk, inkomen en participatie 2013 • Gegevens over participatie afkomstig uit Maatschappelijke participatie in Veenendaal 2011 • Gegevens over de zorgvraag afkomstig van St. Oogg • PBL onderzoeken publieke ruimte
Wijkanalyse Veenendaal Zuidoost
-4-
Profiel van de wijk De wijk Zuidoost is gelegen tussen de Kerkewijk, Raadhuisstraat, Prins Clauslaan, Rondweg Oost, Gelders Benedeneind, Bobinestraat, Middelbuurtseweg en de Cuneraweg. De wijk telt acht buurten en heeft 14.035 inwoners (2010) op een oppervlakte van 602 hectare. De wijk omvat de volgende buurten: • Engelenburg • Het Ambacht • Boslaan en omgeving • Petenbos • Petenbos-Oost • Nijverkamp • De Groene Velden • De Blauwe Hel • Bezuiden de Middelbuurtseweg Zuidoost karakteriseert zich door drie afzonderlijke delen. Het noordelijke en middendeel heeft oudere woningen, grootschalige flats en eengezinswoningen vermengt met industrie. Het zuidelijke deel betreft de buurt Boslaan en omstreken en de relatief jonge wijk Petenbos. De diversiteit in de wijk komt tot uiting in de onderverdeling van drie woonbuurten, twee bedrijven– en industrieterreinen en drie buurten met veel natuurschoon en een kleine woonfunctie. Een groot project in de wijk is de ontwikkeling van het Stationskwartier waarbij vanaf het begin de participatie van bewoners een belangrijk onderdeel is. Deze grote verschillen in buurten komen ook tot uiting op sociaal, fysiek en economisch terrein. Dit heeft consequenties voor de in samenwerking met de bewoners op te stellen wijkactieplannen. Van de acht te onderscheiden buurten hebben Engelenburg (3515) en Petenbos (3815) de meeste inwoners. De bevolkingsdichtheid per kilometer is in Petenbos Oost het hoogste: 691 bewoners per vierkante kilometer. Dit is ook hoger dan de bevolkingsdichtheid van heel Veenendaal. Jonge gezinnen en 65-plussers In Zuidoost is de categorie inwoners van 25-45 jaar met 28% het grootst. Het aantal eenpersoonshuishoudens is op de wijk Centrum na het hoogst van Veenendaal. Toch is de gemiddelde grootte van een huishouden 2,5, wat overeenkomt met het cijfer voor totaal Veenendaal. De meeste gezinnen met kinderen wonen in het Petenbos en Petenbos Oost. Alleenstaanden zijn met 46% oververtegenwoordigd in de Engelenburg. Voor totaal Veenendaal is dit 27%. De meeste 65plussers wonen in Het Ambacht (29%) en de Engelenburg (22%). Een hoog percentage want voor totaal Veenendaal is dit 14%. Kinderrijke buurten Petenbos Oost en Petenbos zijn de meeste kinderrijke buurten, respectievelijk 29% en 23% in de leeftijd van 0 – 15 jaar. In beide buurten bestaat 51% van de huishoudens uit gezinnen met kinderen. Dat is 10% hoger dan het Veenendaals gemiddelde. Ook hier wonen de meeste mensen tussen de 25 en 45 jaar (36 % en 29 %). De meeste bewoners met een niet-westerse etnische achtergrond, met name Marokkaans, wonen in de Engelenburg (28 %) en Het Ambacht (7 %).
Wijkanalyse Veenendaal Zuidoost
-5-
Inkomensverdeling Petenbos en Petenbos Oost hebben met respectievelijk 31 % en 30 % het hoogste percentage hoge inkomens. De Engelenburg en Het Ambacht hebben met respectievelijk 48 % en 45% het hoogste percentage lage inkomens. Het gemiddeld aantal lage inkomens voor geheel Veenendaal ligt op 40%. Zie bijlage 1.
Zorgvraag Om inzicht te geven in het aantal personen met een zorgindicatie is uit de ROS-Wijkscan een rapportage ‘Zorgvraag gemeente Veenendaal’ opgesteld, met behulp van St.Oogg. Deze is opgenomen in bijlage 1. Groen en water De wijk Zuidoost is ruim voorzien van groen en water. Het aantal ontmoetingsvoorzieningen in het noordelijk en middendeel van de wijk is ruim voldoende. Voor het zuidelijk deel, onder het spoor is het aantal ontmoetingsvoorzieningen onvoldoende. Grote verschillen in leefstijl Concluderend kan gezegd worden dat Zuidoost een wijk is met grote verschillen in leefstijl en diversiteit in de samenstelling van de bevolking. Een groot gedeelte van de wijk ligt tegen de wijk Centrum aan en voor het zuidelijke deel van de wijk is het altijd nog maar tien minuten fietsen naar het centrum.
Wonen en woonomgeving Zuidoost heeft een zeer divers woningaanbod. De wijk telt totaal 5640 woningen met een gemiddelde WOZ waarde van € 262.000,-. Dit is relatief hoog in vergelijking met totaal Veenendaal (€244.000). Ongeveer 55% van het woningaanbod is koopwoning. 45 % is huurwoning. In de wijk zijn drie woningbouwcorporaties actief. Voor vooral de onderkant van de woningmarkt is dit Patrimonium Woonstichting. Het segment daarboven wordt bediend door de Veenendaalse Woningstichting en voor de seniorenhuisvesting is er SIB Woonservice. De meeste koopwoningen zijn te vinden in Petenbos (75 %) en Petenbos Oost (79 %). De meeste huurwoningen zijn te vinden in de Engelenburg. Maar liefst 75% van de woningen in deze buurt is een huurwoning. Woningaanbod Het noordelijke gedeelte van de wijk, omgeving De Palmen Grift, Hollandia, Grote Pekken, kenmerkt zich door galerijflats, eengezinswoningen, twee-onder-één-kap-woningen en een enkele villa. In het middengedeelte, de omgeving Pelikaanstraat, Ambachtstraat, Dennenlaan en Boslaan en omstreken, staan vooral eengezinswoningen, maar ook vrijstaande woningen. Het zuidelijke gedeelte, Petenbos en Petenbos Oost, is gebouwd tussen 1990 en 1999 met vooral eengezinswoningen, twee-onder-eenkapwoningen, vrijstaande woningen en enkele appartementencomplexen van maximaal vijf hoog. Bijzonder deel van de buurt is het fraaie Stad in de Stad, met middeleeuwse uiterlijke kenmerken. Het totaalbeeld voor Zuidoost is dat er relatief veel appartementen zijn. Stabiliteit in Engelenburg De buurt Engelenburg Noord, die omstreeks de jaren ’70 is gebouwd, kent een lange traditie als doorstroomwijk. Bewoners gebruikten het als tijdelijke woonvoorziening. Gezinnen met jonge kinderen
Wijkanalyse Veenendaal Zuidoost
-6-
verhuisden snel. In de jaren ’90 met toestroom van vluchtelingen uit Somalië, Irak, Iran en exJoegoslavië zijn er in Engelenburg Noord vele vluchtelingen tijdelijk gehuisvest. De meeste Somaliërs zijn inmiddels door verhuisd naar andere delen van Europa. Andere Europese ex–vluchtelingen zijn gehuisvest in andere delen van Veenendaal. Sinds 2000 is het bewonersbestand stabiel en multicultureel van samenstelling. Deze stabiliteit in de buurt heeft zeker ook te maken met de grootschalige herstructurering. Drie flats zijn opgewaardeerd tot 55 + woningen. Alle flats zijn gerenoveerd. Voor de sociale veiligheid zijn camerasystemen aangebracht. Het afvalbergsysteem is gemoderniseerd. Bijzonder is ook dat met behulp van zonne-energie er milieuvriendelijker met de energiehuishouding wordt omgegaan. Ook de openbare ruimte is opgewaardeerd. De multifunctionele accommodatie Panorama is sinds 17 december 2011 geopend en een blikvanger die inhoud geeft aan de sociale versterking van de buurt. Ook de playground voor de jeugd is een pareltje voor de sport– en ontmoetingsfunctie in de buurt. Vergrijzingsbestendige renovatie In De Grote Pekken (onderdeel van de Engelenburg) wordt momenteel de laatste fase van een grootschalige renovatie uitgevoerd door Patrimonium Woonstichting die aansluit bij de wensen van huidige en toekomstige bewoners. Ook hier wordt ‘vergrijzingsbestendig’ gerenoveerd zodat oudere bewoners zolang mogelijk in hun vertrouwde omgeving kunnen blijven wonen. Participatie bij Stationskwartier Een bijzonder project in uitvoering is de Stationskwartier. Het Stationskwartier ligt tussen de Parallelweg en de Laan der Techniek in. Ook dit project heeft last van de economische crisis. Twee plandelen liggen echter op koers. Te weten: de realisatie van een woon-zorgcomplex door Patrimonium Woonstichting en de realisatie van jongerenhuisvesting in het voormalige CSV-gebouw. In dit gebied wordt ook een nieuwe woonwijk gerealiseerd. In het Stationskwartier (centraal gelegen in Zuidoost) is een Medisch Centrum gevestigd. Een participatiegroep bestaande uit bewoners denkt volop mee over de ontwikkelingen en de invulling van bijvoorbeeld de openbare ruimte. In Zuidoost is een grote variëteit aan woon– en zorgaanbod voor specifieke doelgroepen. Leefbaarheid Uit de verschillende leefbaarheidsonderzoeken en het kwalitatief onderzoek van Welzijn Veenendaal blijkt dat er verschillen per buurt zijn op het gebied van waardering van de woonomgeving (zie bijlage 3). Uit het Lemon leefbaarheidsonderzoek (2010) geven de huurders van Patrimonium de Engelburg een score van 6. Dat is significant lager dan het gemiddelde (6,8) voor Veenendaal. Als positieve ontwikkeling valt vast te stellen dat bewoners vooruitgang zien als het gaat om betrokkenheid en criminaliteit ten opzichte van 2008. In het onderzoek van Welzijn Veenendaal geven bewoners aan dat de wijk qua woonomgeving, overlast vervuiling en/of personen is verbeterd. Over de situatie in de galerijflats wordt wel veel geklaagd. Een specifiek probleem is hier de anonimiteit. Er wordt geklaagd over de vervuiling in liften en entrees. Een feit blijft dat als één persoon de lift vervuilt er tweehonderd bewoners last van hebben. Problemen worden in deze situaties dus uitvergroot en dit vraagt erg veel inspanning van het beheer. Omgeving Het Ambacht is met een 7,3 een gemiddeld scorende buurt. Sterke punten van de buurt zijn: voorzieningen, overlast personen en/of vervuiling en veiligheidsgevoel. Groenvoorzieningen (6,0) en speelvoorzieningen (3,9) verdienen echter aandacht. Voor dit gebied zijn er voldoende plannen in voorbereiding. Een aantal geënquêteerden weet dit ook en wil geïnformeerd worden. De economische crisis remt broodnodige ontwikkelingen af en zorgt voor leegstand van bedrijven. Geënquêteerden voelen zich wel thuis in hun woonomgeving, die zich kenmerkt door soms maar een paar straten.
Wijkanalyse Veenendaal Zuidoost
-7-
De Boslaan en omgeving heeft een gemiddelde score van 6,6. Aandachtspunten voor deze buurt zijn: betrokkenheid (5,7), samenleven etnisch (5,5) en overlast personen (5,8). Naast deze aspecten scoort het veiligheidsgevoel en ontwikkeling in de buurt ook lager ten opzichte van 2008. De buurt Driehoek Boslaan is een van de beter scorende buurten volgens het Leefbaarheidsonderzoek van Patrimonium in 2010. Het totaaloordeel komt uit op 7,5. Sterke punten van de buurt zijn onder andere de kwaliteit van de woningen en de woonomgeving. Criminaliteit en veiligheidsgevoel worden ook hoog gewaardeerd. Aandachtspunt voor de buurt is het aanspreken van medebewoners (4,4). Sterke punten zijn betrokkenheid en kwaliteit van de woningen. Petenbos scoort met een 7,5 net zo hoog als Driehoek Boslaan. Vooral de fysieke en sociale woonomgeving scoren hoog. Daartegenover staan vier aandachtspunten: voorzieningen (6,2) overlast jongeren (4,9) overlast vervuiling (5,3) en veiligheidsgevoel (6,0). Uitkomsten van enquêtes, interviews en het sleutelfigurenoverleg georganiseerd door de wijkraad van februari 2012, onderschrijven deze cijfers. De bewonersbetrokkenheid is laag, maar wordt wel als zeer belangrijk ervaren. Het winkelcentrum in de buurt is een belangrijke ontmoetingslocatie voor de bewoners en het voortbestaan wordt als belangrijk ervaren. De Jumbo doet mee of initieert samen met de wijkraad Petenbos activiteiten voor de buurt. Petenbos Oost is de hoogst scorende buurt qua leefbaarheid. Er zijn slechts twee aandachtspunten die prioriteit verdienen, voorzieningen (6,6) en betrokkenheid (5,8). Daarnaast is de daling van ontwikkeling van de buurt van 6,6 naar 5,8 is een significant achteruitgang. Zowel in Petenbos als in Petenbos Oost wordt het aantal verkeersdrempels als storend ervaren. Overlast van jongeren en zwerfafval zijn door geënquêteerden veel genoemd. Top 5 belangrijkste problemen In het rapport Dimensus van april 2012 wordt een overzicht gegeven van de positie van de wijken ten opzichte van het gemiddelde cijfer voor Veenendaal voor het aspect leefbaarheid. In het zelfde rapport wordt een ‘Top 5 van belangrijkste problemen om aan te pakken’ genoemd. Voor Zuidoost zijn dat: 1. 2. 3. 4. 5.
Te hard rijden, 24 % Overlast jongeren, 17 % Parkeeroverlast, 17 % Rommel op straat, 14 % Inbraak in woning 12 %
Als het gaat om bewonersbetrokkenheid bij het rommel opruimen op straat, lopen de buurten Engelenburg Noord en de Grote Pekken voorop.
Wijkanalyse Veenendaal Zuidoost
-8-
Werken en economisch bedrijvigheid In de wijk Zuidoost is er door vooral bedrijventerrein Nijverkamp en de wijk overstijgende ondernemingen op het gebied van wonen en doe-het-zelf ketens, veel economisch bedrijvigheid. Naast economisch bedrijvigheid is er echter ook sprake van leegstand en verpaupering. Nieuwe investeringen en impulsen in dit gebied zijn noodzakelijk, maar lopen door de economisch crisis vertraging op. De noordelijke kant van de wijk ligt dicht bij het centrum en heeft de meest uitgebreide voorzieningen voor het dagelijkse leven. De economische bedrijvigheid is hier dus laag. In de buurten Petenbos en Petenbos Oost is een klein winkelcentrum gevestigd. Vooral de Jumbo speelt een belangrijke rol als werkgever voor jongeren met bijbaantjes. Het aantal zzp’ers is hoog in deze buurt. Tussen de noordelijke en oostelijke kant van de wijk zijn er enkele ondernemingen die een buurtfunctie hebben, zoals een bakker, bloemenzaak en de cafetaria’s in de Boslaan en Zuivelstraat. Dagelijkse voorzieningen Uit het SGBO Rapport participatieonderzoek WMO, augustus 2011, heeft de wijk toegang tot een groot aantal voorzieningen (93 %) en wordt er ook in hoge mate gebruik van gemaakt (97 %). Dit is echter vooral het aanbod uit de wijk Centrum. Uit het leefbaarheidsonderzoek van Patrimonium geven bewoners in de buurten Petenbos en Petenbos Oost de cijfers 6,2 en 6,6 ten opzichte van 7,1 voor het aanbod aan dagelijkse voorzieningen. Uit enquêtes door Welzijn Veenendaal blijkt dat bewoners in deze buurten vooral het aanbod aan basisvoorzieningen missen. Het openbaar vervoer wordt in deze buurten als onvoldoende aangemerkt. Voor wat betreft verkeersontsluiting is Zuidoost redelijk bediend.
Werk en inkomen In Zuidoost heeft 58 % van de beroepsbevolking betaalde arbeid tegen 53 % Veenendaal totaal. Uit CBS gegevens (2012) blijkt dat de meeste WW uitkeringen in de buurten Engelenburg (70) Petenbos (50) en de Boslaan en omstreken (40) worden uitgekeerd. Ook de meeste bewoners met een arbeidsongeschiktheidsuitkering wonen in deze drie buurten (Engelenburg: 240, Petenbos 120 en Boslaan en omstreken. 100 (13 bijlage 2). Uitkeringsgerechtigden De economische crisis kan leiden tot een verdere stijging van het aantal uitkeringsgerechtigden in de kwetsbare buurten. Activering, misschien wel in de buurt/wijk, met zinvolle activiteiten als opstap naar regulier werk wordt beleid. Veenendaal wil een tegenprestatie voor uitkeringen en doet een groter beroep op de zelfredzaamheid van burgers. In de buurt Engelenburg zijn de oorzaken van een uitkering te vinden bij onder andere het lage opleidingsniveau, onvoldoende beheersing van de Nederlandse taal, en vaak laagbetaalde arbeid in kwetsbare sectoren, die tijdens de crisis harde klappen krijgen. Het op te starten werk/leerbedrijf in deze buurt is een belangrijke ontwikkeling in dit verband.
Wijkanalyse Veenendaal Zuidoost
-9-
Leren en opgroeien In de wijk Zuidoost is voldoende basisscholen, kinderdagvoorzieningen en peuteropvang beschikbaar. Het voortgezet onderwijs wordt na het vertrek van de CSV vertegenwoordigd door het CLV en ROC dependances. Welzijn Veenendaal werkt in de Engelenburg nauw samen met de basisscholen. Dit vertaalt zich in een pedagogisch programma voor zowel kinderen als ouders. Momenteel wordt er gewerkt aan de realisatie van een digitaal speelveld. De schoolpleinen zijn ook na schooltijd toegankelijk voor de kinderen uit de buurt. Vanuit het sociaal uitvoeringsprogramma wordt een project gezonde leefstijl gestart. Kinderactiviteiten en segregatie In ontmoetingscentrum Panorama worden de kinderactiviteiten vooral bezocht door allochtone kinderen. Uit de enquêtes blijkt dat autochtone kinderen door pestgedrag en een dalend pedagogisch speelklimaat in de speeltuinen, deze activiteiten bijna niet bezoeken. Deze kinderen trekken naar de activiteiten die worden aangeboden door de kerken in de buurt. Segregatie in Engelenburg Noord lijkt zich dus al op het niveau van de kinderen te voltrekken en is daarom een belangrijk aandachtspunt voor de samenwerkende partijen. De kinderen in De Grote Pekken ervaren een tekort aan veilige speelvoorzieningen in hun straat. Daarnaast missen de kinderen in De Grote Pekken, Boslaan en omstreken en het Petenbos georganiseerde kinderactiviteiten in hun buurt. Jongerenwerk en sportbuurtwerk De sportvoorzieningen in de wijk zijn redelijk op orde. Per buurt zijn er echter verschillen. In de Engelenburg zijn er met de realisatie van de Panorama en de playground, nu goede voorzieningen voor de verschillende doelgroepen voorhanden. Het jongerenwerk en sportbuurtwerk van Welzijn Veenendaal maken hier samen met andere partners in de buurt volop gebruik van. Er is wekelijks een sport –en activeringsaanbod voor risicojongeren in deze buurt. Het ambulant jongerenwerk is lid van het ZAT (zorgadviesteam) van scholengemeenschap Het Perron. Overlastbestrijding, participatie en inzetten op talentontwikkeling zijn de steekwoorden voor het jongerenwerk van Welzijn Veenendaal. Hinderlijke jeugdgroepen In de wijk Zuidoost zijn momenteel twee hinderlijke jeugdgroepen aanwezig. De groep actief in de Engelenburg (de P side) bestaat uit ongeveer twintig leden van 12-19 jaar met een Marokkaanse, Turkse en Somalische etniciteit. Zij vertonen risicogedrag met betrekking tot school en spijbelen, kleine criminaliteit en contact met justitie en intimideren van bewoners. Populaire locaties in de openbare ruimte zijn naast het centrum van Veenendaal, de playground en de Judit Passage. De groep is inmiddels op individueel niveau in kaart gebracht en plannen van aanpak zijn in werking. de
De 2 groep komt uit de buurt Petenbos en Petenbos Oost. Het betreft ongeveer 25 autochtone jongeren in de leeftijd van 14-19 jaar. Het overgrote deel van deze groep gaat naar school, heeft werk en komt uit stabiele gezinnen. De overlast bestaat voornamelijk uit troep, herrie en ruzie met buurtbewoners. De jongeren ontmoeten elkaar elke middag en avond in Stad in de Stad of aan de Paddestoelenlaan. Deze groep en de groep voor hen, hebben zich de afgelopen vijf jaar vergeefs ingezet voor een ‘eigen plek’ in de buurt. Dit probleem zal dus, gezien de leeftijdsopbouw in deze buurt, wederom moeten worden opgepakt. De jongeren zelf hebben weinig vertrouwen meer in buurtbewoners en de gemeente als onafhankelijke partij. Uit interviews en enquêtes blijkt dat het probleem voor een deel van de bewoners urgent is.
Wijkanalyse Veenendaal Zuidoost
- 10 -
Een gedeelte van de jongeren in het Petenbos (vaak 16+) vertoont risicogedrag met betrekking tot het gebruik van (hard)drugs. Dit vindt veelal buiten de buurt plaats in de weekenden op feesten in de regio en in de coffeeshops in de stad. In Petenbos is tevens Youth For Christ (YFC) actief op het gebied van sportbuurtwerk voor tieners van 12 – 15 jaar. Er is samenwerking tussen het jongerenwerk van YFC en Welzijn Veenendaal.
Veiligheid Zuidoost is volgens onderzoek Veenendaal Veilig 2010/2011 op basis van het totale geregistreerde aangiftes een van de betere wijken. Dit betreft het aantal woninginbraken, diefstal van of vernieling aan auto’s en fietsendiefstal. De score van vermogensdelicten komt uit op 2,5 ten opzichte van 2,7 in heel Veenendaal. Uit enquêtes in Engelenburg Noord (Tinneweide en Palmen Grift) geven bewoners aan vaker last te hebben van onder andere vernielingen aan hun auto’s dan dat zij aangifte doen. Oorzaken hiervan zijn onder andere de als ingewikkeld ervaren procedure bij de politie, het ontbreken van bewijsmateriaal of angstgevoel voor escalatie. Ervaren onveiligheid De ervaren onveiligheid onder de geënquêteerden is relatief hoog. Bewoners van het Petenbos, Engelenburg Noord en De Grote Pekken voelen zich het meest onveilig op plekken waar jongeren rondhangen. Het percentage bewoners dat in de laatste twaalf maanden slachtoffer is geweest van een of meer misdrijven geeft een lagere score dan het gemiddelde voor Veenendaal. Juist in Zuidoost is het nodig in te zoomen op de verschillende buurten. De criminaliteitscijfers en het aantal verdachten van een misdrijf verschillen enorm per buurt. Zo is er uit onderzoek aangetoond dat er samenhang bestaat tussen laag niveau van onderwijs, voortijdig schoolverlaten en criminaliteit. De cijfers van Zuidoost voor de gehele wijk vertekenen de werkelijkheid in de verschillende buurten. Een minderheid van de ondervraagden vind dat ze zichzelf met behulp van bewonersorganisaties moeten organiseren om de veiligheid te verbeteren. Gemeente en Politie worden gezien als eerste verantwoordelijken voor de veiligheid in de buurten. Veel ondervraagden willen wel lid worden of zijn al lid van Burgernet. Het bieden van perspectief en activiteiten voor de jeugd wordt ook gezien als middel voor de verbetering van de veiligheid in de wijk. Bewoners in Petenbos geven aan goed geïnformeerd te willen worden over de veiligheid. De wijkraad zou hen moeten informeren over wat er speelt in de buurt en wat er aan gedaan wordt door de verschillende partijen. In Petenbos lijkt er in versterkte mate sprake van individualisering. ‘We zijn tevreden over ons eigen leven, maar ontevreden over de samenleving.’ Er zijn te weinig sociale verbanden zichtbaar. In de Engelenburg zijn twee buurtpreventieteams (Engelenburg Noord en De Grote Pekken) actief onder leiding van de bewonerscommissies. Ook het project Buurtouders is in 2012 met een nieuwe opzet weer van start gegaan. Naast verschillende fysieke aanpassingen in de openbare ruimte wordt er nu structureler samengewerkt door de diverse partijen op het gebied van leefbaarheid en veiligheid. Zie nadere gegevens: Bijlage 2 Leefbaarheid en Bijlage 4 Veiligheid.
Wijkanalyse Veenendaal Zuidoost
- 11 -
Integratie, sociale samenhang en participatie Tal van maatschappelijke ontwikkelingen zoals werkgelegenheid, leefstijl, etniciteit, aanwezigheid van voorzieningen en opleidingsniveaus remmen of stimuleren de sociale samenhang en participatie op buurt – en wijkniveau. Uit de SGBO Rapport Participatieonderzoek WMO zijn de volgende gegevens te vinden voor Zuidoost: de sociale kwaliteit scoort 6,3. Dit is ook het gemiddelde voor Veenendaal. Ouderen ervaren meer sociale cohesie in de buurt dan jongeren naarmate ze langer in hun buurt wonen. In Zuidoost geeft 75 % aan om betrokken te zijn in de eigen buurt. Dit komt overeen met het gemiddelde van Veenendaal. 11 % van de bewoners zijn actief om de leefbaarheid en / of veiligheid te vergroten en 19 % zet zich in voor de onderlinge buurtcontacten. Deze score is lager dan het gemiddelde in Veenendaal. Vormen van (buurt) participatie in Zuidoost zijn onder andere: - Actief zijn bij sociaal culturele activiteiten zoals straatspeeldagen, wijkfeesten (burendag, burenmaaltijden, rommelmarkten etc.), organisatie en uitvoering door werkgroep Lampegietersavond in Engelenburg en Petenbos. - Meedoen aan schoonmaakacties in de Engelenburg. - Lid zijn van bewonerscommissie. De wijkraad Petenbos, bewonerscommissie De Grote Pekken en Engelenburg Noord. - Pilotproject VNV en Welzijn Veenendaal ‘Wijs met je Wijk’ ontmoeting en verbondenheid met elkaar en met de wijk het Petenbos voor 55+’ers. Start februari 2013 in Apostolistisch Kerk. - Actief zijn als toezichthouder / buurtpreventer, buurtouder of buurtbemiddelaar. - Samenwerking Bewonerscommissie De Grote Pekken en de Regenboogkerk - Projecten in het kader van sociaal uitvoeringsprogramma JES gebied waar Engeleburg Noord deel van uitmaakt. N.B. met de introductie van buurtbonnen/vouchers zijn er met inzet van bewoners veel spontane initiatieven ontstaan ter bevordering van de leefbaarheid. Informele betrokkenheid De “niet geregistreerde” betrokkenheid in de buurt gaat vooral om het helpen. Deze laagdrempelige vorm van elkaar helpen gaat via informele kanalen en is vaak spontaner en/of “vanzelfsprekend” dan georganiseerd. Deze vorm van betrokkenheid gaat vaak om het halen van boodschappen / medicijnen, stoep vegen, kinderen opvangen of halen van school of een extra bord eten mee nemen. Uit de interviews blijkt dat bewoners beter op elkaar gaan letten. Zij signaleren armoede, zien deurwaarders en willen ‘wat’ doen maar weten vaak niet hoe. Het verzilveren van deze potentiële hulp en het versterken van de informele netwerken is dus een belangrijk aandachtspunt in het kader van de WMO. Desondanks of om die reden is de buurtparticipatie in de wijk met 24% een van de laagste in Veenendaal. Ter vergelijking: voor heel Veenendaal ligt dit cijfer op 27%.In alle buurten van Zuidoost geven ondervraagden aan goede contacten te hebben met hun buren. Alleen als er etniciteit meespeelt, wordt dit minder.
Wijkanalyse Veenendaal Zuidoost
- 12 -
Het aantal geregistreerde mantelzorgers in Zuidoost is 16 %. (Engelenburg 88, Nijverkamp 1, Petenbos 33 en in Petenbos Oost 23). Totaal: 145. Kerken De betrokkenheid van kerken in de wijk drukt ook een (positieve) stempel op de wijk. De actieve kerkgenootschappen organiseren activiteiten in de Engelenburg Noord, Kleine Pekken en in de Grote Pekken. De samenwerking met andere organisaties is aandachtspunt en biedt kansen voor de sociale samenhang. Beschermd woonaanbod in diverse buurten en zorg voor bijzondere groepen, zoals in de Palmen Grift aanwezig, biedt een bijzondere vorm van integratie van diverse leefstijlen in de wijk. Zo zijn er kleine initiatieven waarbij buurtgroepen gezamenlijk activiteiten organiseren. Bijvoorbeeld in Engelenburg Noord waar kinderen maandelijks een activiteit ondernemen met bewoners van de zorgflat. Etniciteit en samenleven Het samenleven van mensen van verschillende etnische afkomst scoort gemiddeld 6,2 in Veenendaal volgens het Leefbaarheidsonderzoek Lemon 2010. In de buurten Petenbos en Petenbos Oost liggen de scores met respectievelijk 7,0 en 6,9 hoger. Dit komt vooral door het lage aantal bewoners met een andere etniciteit dan de Nederlandse. In de Grote Pekken waar de etnische diversiteit groter is, is de score nog steeds hoger, 6,5 dan gemiddeld. De Boslaan met 5,5 en Engelenburg met 5,7 scoren echter lager dan elders. Participatie Op het gebied van participatie scoort Zuidoost variabel. Zo heeft in Zuidoost 58% van de beroepsbevolking betaalde arbeid tegen 53% voor totaal Veenendaal. Eenzaamheid Eenzaamheid is een belangrijk sociaal thema (zie bijlage 3). In Veenendaal is er een Signaleringsnetwerk Eenzaamheid actief. Het is wenselijk dat het werk en de activiteiten van dit netwerk gedeeld worden met het wijkplatform. De eenzaamheidsscore voor Zuidoost is 2.21. Voor totaal Veenendaal ligt deze score op 2.28. Naast de wijk Centrum scoort Zuidoost het laagst op het percentage vrijwilligerswerk: 38%. Veenendaal totaal is dit 41%. Zorgvraag Voor een goed beeld over een wijk is naast gegevens over bijvoorbeeld leeftijdsopbouw en – ontwikkeling en de sociaal economische status van de wijk, ook van belang om te weten wat de zorgvraag van de burger is. Het gaat hierbij om vragen die er spelen en probleem die er zijn zoals eenzaamheid, verlies, depressie e.d. Zorgvragen en ziektebeelden die een grote impact hebben op het leven van burgers. Door dergelijke zorgvragen / ziektebeelden worden burgers aangetast in hun zelfredzaamheid en kunnen ze minder goed participeren dan gezonde burgers. Een hoge en / of specifieke zorgvraag in een wijk vraagt meer / andere voorzieningen om een sociaal netwerk te bouwen, zelfredzaamheid te ondersteunen en burgerparticipatie te stimuleren. Om een eerste inzicht te geven op de zorgvraag is in bijlage 1 informatie over het aantal personen met een zorgvraag opgenomen.
Wijkanalyse Veenendaal Zuidoost
- 13 -
Ontmoetingsfaciliteiten Als het gaat om beschikbare ontmoetingsfaciliteiten geeft Zuidoost een wisselend beeld. In Engelenburg Noord kan sinds de realisatie van de multifunctionele accommodatie Panorama aan de vraag worden voldaan. In de andere delen van de wijk, bijvoorbeeld Petenbos, wordt onderzocht en soms al gebruik gemaakt van beschikbare faciliteiten van scholen en kerken. Deze ontwikkeling is goed voor het aanjagen van de sociale contacten en het versterken van de sociale samenhang in de buurten (zie bijlage 5).
Wijkanalyse Veenendaal Zuidoost
- 14 -
Conclusie en SWOT-analyse Veenendaal Zuidoost als geheel staat er op basis van een aantal belangrijke indicatoren en naar de mening van de bewoners redelijk voor. We kunnen op basis van dezelfde indicatoren en interviews met bewoners echter ook concluderen dat de wijk Zuidoost geen geheel vormt. De verschillen per buurt op zowel sociaal als economisch en fysiek terrein zijn daarvoor te groot. Fysieke staat Op fysiek vlak ligt de wijk er na de (bijna) afronding van grote projecten als de herstructurering van Engelenburg Noord en de grootschalige renovatie van De Grote Pekken prima bij. Daar komt de (vertraagde) ontwikkeling van het Stationskwartier nog bij als extra kwaliteitsimpuls voor de wijk. Over de kwaliteit van de woningen en de woonomgeving scoort bij de ondervraagden alleen het gebied rondom de Dennenlaan niet goed. Slordig en slecht onderhouden vinden veel ondervraagden. De parkeeroverlast en te hard rijden scoren hoog in Zuidoost. Starters hebben het ook in Zuidoost moeilijk op de woningmarkt. Er wordt in deze wijk wel een goed begin gemaakt met jongerenhuisvesting. Voor de vitaliteit en dynamiek van de wijk een belangrijke impuls. De wijk kent geen groot winkelcentrum. Vooral het midden en zuidelijk deel van de wijk zijn aangewezen op buurtwinkels en het kleine winkelcentrum in het Petenbos. Echter zelfs de bewoners in het zuidelijkste puntje van de wijk hoeven maar tien minuten te fietsen naar het centrum waar alle voorzieningen ruimschoots voorhanden zijn. Een gedeelte van de industrie– en bedrijventerreinen kampt met verpaupering en leegstand als gevolg van de economische crisis. Ook in Zuidoost loopt het werkloosheidscijfer op. Het aantal zzp’ers volgt de landelijke trend en neemt nog steeds toe. De verkeersontsluiting is redelijk goed in Zuidoost. De wijk onderscheidt zich op positief terrein door veel groen en water in de buurten. Het maakt de wijk extra aantrekkelijk voor potentiële bewoners. Sociale staat Op sociaal vlak voelen de meeste bewoners zich thuis in de wijk. Op microniveau (familie, vrienden) is er betrokkenheid. Op straat– en buurtniveau scoort de betrokkenheid laag. De bestaande informele netwerken moeten worden versterkt. Er is veel potentiële hulp in buurten aanwezig, maar dit wordt niet verzilverd. Het subjectieve onveiligheidsgevoel in Zuidoost is relatief hoog. In de openbare ruimte is volgens veel bewoners te veel plek voor verkeerd gebruik en slecht gedrag. De arbeidsparticipatie voor Zuidoost is hoog, maar het beeld vertekent als wordt ingezoomd per buurt. De jongerenproblematiek is in Zuidoost het hoogst van Veenendaal. De enige twee hinderlijke jeugdgroepen van Veenendaal zijn in deze wijk actief. Het opleidingsniveau en het gemiddelde inkomen lopen eveneens per buurt sterk uiteen. De demografie geeft aan dat er in Zuidoost veel alleenstaanden wonen. Er zijn veel appartementencomplexen in Zuidoost, waarvan er door uitgevoerde renovaties, veel ‘vergrijzingsbestendig’ zijn gemaakt. De bevolking is Zuidoost zal in langzaam tempo vergrijzen.
Wijkanalyse Veenendaal Zuidoost
- 15 -
Het samenleven van mensen met verschillende etnisch afkomst speelt vooral in de Engelenburg. De ontmoetingsfaciliteiten in het midden en zuiden van de wijk worden door aangejaagde initiatieven door bewoners en organisaties langzaam maar zeker in kaart gebracht en daar waar nodig ingezet. In de wijk Zuidoost heeft elke buurt overduidelijk zijn eigen kenmerken en leefstijl. Vooral op sociaal en economisch terrein moet er een slag gemaakt worden in deze steeds mooier wordende wijk. SWOT–analyse Op basis van de kwantitatieve gegevens, de onderzoeksresultaten uit de verschillende rapporten en het kwalitatief onderzoek is een eerste aanzet gemaakt voor een SWOT-analyse. Op de te organiseren bewonersavonden kan deze worden aangevuld. Ook de kansen en bedreigingen voor de wijk kunnen daar in kaart gebracht worden.
Sterkte
Zwakte
Sociaal
Veel gezinnen Bewonerstevredenheid Sportvoorzieningen Normen en waarden Veiligheid Mantelzorg Participatie Diversiteit Bewonersorganisaties
Vergrijzing Sociale cohesie Buurtparticipatie Normen en waarden Veiligheidsgevoel Te hard rijden Jongerenoverlast Diversiteit Veel alleenstaanden Individualisering
Fysiek
Stationskwartier Woonomgeving Bereikbaarheid Diverse woningtypen Stadspark
Parkeren en te hard rijden Voorzieningen Petenbos en Petenbos Oost
Dichtbij centrum Polikliniek Gezondheidscentrum Hoge arbeidsparticipatie Bedrijventerrein
Hoog aantal uitkeringen Leegstand bedrijven Jongerenhuisvesting Huizenmarkt Economisch crisis.
Economisch
Wijkanalyse Veenendaal Zuidoost
- 16 -
Bijlagen Bijlage 1: Samenstelling bevolking en zorgvraag Figuur 1. Aantal bewoners per buurt
Wijkanalyse Veenendaal Zuidoost
- 17 -
Tabel 2. Bevolkingsopbouw totaal
mannen
vrouwen
Veenendaal Centrum Noordoost West Noordwest
62055 4.565 10665 16215 9555
30490 2.160 5220 8145 4695
Zuidoost
14035
Engelenbuurt Het Ambacht Boslaan e.o. Petenbos Petenbos-o Nijverkamp De Groene Velden De Blauwe Hel Bezuiden de Middelbuurtseweg
3515 690 2685 3815 2855 280 10 75 105
31565 2.400 5450 8070 4865
015 % 21 12 21 21 21
1525 % 13 11 12 14 13
2545 % 27 26 28 25 28
4565 % 26 22 24 31 25
65 of ouder % 14 28 14 9 11
6825
7210
22
11
28
24
14
1630 330 1270 1905 1420 165 5 40 50
1885 360 1415 1910 1435 110 5 35 55
19 17 20 23 29 19 14 22
13 11 11 12 8 16 24 17
24 23 25 29 36 25 11 13
21 20 27 27 20 31 43 33
22 29 17 9 7 9 8 14
Bron: Veenendaal op maat en CBS • Waar de gegevens over heel Veenendaal worden weergegeven zijn de gegevens van de wijk Zuidwest ook meegenomen.
Grafiek 3. Samenstelling huishoudens Veenendaal (%)
Wijkanalyse Veenendaal Zuidoost
- 18 -
Grafiek 4. Samenstelling huishoudens Zuidoost (%)
Grafiek 5. Allochtonen naar herkomstgroepering in Veenendaal
Wijkanalyse Veenendaal Zuidoost
- 19 -
Grafiek 6. Allochtonen naar herkomstgroepering in Zuidoost
Bron: CBS
Wijkanalyse Veenendaal Zuidoost
- 20 -
Wijkanalyse Veenendaal Zuidoost
- 21 -
Bijlage 1a Tabel 7. Bevolkingsamenstelling en inkomen Wijk Zuidoost Bevolking Aantal inwoners Man / vrouw Bevolkingsdichtheid
Het Ambacht
Engelenburg (JES gebied)
De Groene Velden De Blauwe Hel Bezuiden de Beperkte informatie Middelbuurtseweg beschikbaar Geen informatie 3.515 690 2.685 3.815 2.855 280 10 75 beschikbaar 46,4% / 53,6% 47,8% / 52,2% 47,3% / 52,7% 49,9% / 50,1% 49,7% / 50,3% 58,9% / 39,3% 50,0% / 50,0% 53,3% / 46,7% 5.955 inwoners per km2 1.764 inwoners per km2 6.911 inwoners per km2 5.699 inwoners per km2 6.539 inwoners per km2 162 inwoners per km2 76 inwoners per km2
Huishoudens Aantal huishoudens Gemiddelde gezinsgrootte Alleenstaanden Paar zonder kinderen Gezin met kinderen Leeftijd 0 - 15 jaar oud 15 - 25 jaar oud 25 - 45 jaar oud 45 - 65 jaar oud 65 jaar en ouder
Boslaan e.o.
Petenbos
Petenbos-Oost
Nijverkamp
1.685 2,1 46% 26% 28%
315 2,2 40% 28% 32%
1.090 2,5 27% 33% 40%
1.395 2,7 19% 30% 51%
1.025 2,8 20% 29% 51%
115 2,4 37% 23% 40%
25 3,2 8% 33% 58%
19% 13% 24% 21% 22%
17 11 23 20 29
20 11 25 27 17
23 12 29 27 9
29 8 36 20 7
19 16 25 31 9
14 24 11 43 8
Geboorte / sterfte (2007) Aantal geboortes Aantal sterftes Inkomen Aantal inkomenontvangers Gem. besteedbaar ink. per ontvanger Gem. besteedbaar ink. algemeen Lage inkomens Hoge inkomens
Veenendaal
62.065 49,1% / 50,9% 6.097 inwoners per km2
25.030 2,5 27% 30% 41%
22 17 13 33 14
21% 13% 27% 26% 14%
805 (13 per 1.000) 410 (6 per 1.000)
2.500 (71%) € 15.400 € 11.000 48% 10%
500 (72%) € 15.800 € 12.200 45% 12%
1.900 (71%) € 18.500 € 12.700 40% 18%
2.500 (66%) € 21.900 € 14.000 35% 31%
1.600 (56%) € 21.700 € 13.500 30% 30%
200 (71%) € 18.700 € 11.800 34% 26%
7% 28% 11% 2% 1% 4% 11%
3% 7% 3% 1% 0% 0% 3%
4% 5% 2% 0% 0% 1% 2%
5% 4% 1% 0% 0% 1% 1%
5% 3% 1% 1% 0% 0% 1%
4% 1%
Etniciteit Allochtonen naar herkomstgroepering: Westerse allochtonen Niet westerse allochtonen Marokko Antillen/Aruba Suriname Turkije Overig
Aantal personen met zorgindicatie: gegevens zijn op te vragen bij Stichting OOGG. www.oogg.nl
Wijkanalyse Veenendaal Zuidoost
- 22 -
41.100 (66%) € 18.280 € 12.488 40% 19%
1% 0%
Tabel 7a. Wonen Wonen
Het Ambacht
Engelenburg (JES gebied)
Boslaan e.o.
Petenbos
Petenbos-Oost
Nijverkamp
De Groene Velden Beperkte informatie
De Blauwe Hel
Bezuiden de Middelbuurtseweg
Veenendaal
Totaal wijk Zuidoost 5.640 woningen
Aantal woningen Gemiddelde woningwaarde (WOZ) Verhouding koop/huur Koopwoningen Huurwoningen Corporatiewoningen Overig Onbekend
1.665 € 160.000
330 € 210.000
1.095 € 241.000
1.390 € 302.000
1.010 € 287.000
90 € 319.000
25% 75% 73% 2% 0%
46% 54% 45% 8% 0%
60% 40% 36% 4% 0%
79% 21% 16% 5% 0%
75% 25% 12% 13% 0%
63% 37% 2% 35% 0%
Woningtypes Zuidoost is een divers gebied met alle types woningen. In De Engelenburg staan een aantal woonblokken met galerijflats, ook rijtjeswoningen, twee-onder-een-kap en grote vrijstaande woningen zijn aanwezig (Tinneweide). Petenbos is een mengeling van rijtjeshuizen, twee-onder-een-kap en ook duurdere vrijstaande woningen en appartementen. In het gebied Ambacht zien we veel rijtjeswoningen van voor en na de oorlog, met hier en daar ook relatief nieuwe woningen zowel in rijtjes als twee-onder-een-kap.
Wijkanalyse Veenendaal Zuidoost
- 23 -
5
30
30
88% 8% 0% 9% 4%
81% 19% 0% 19% 0%
24.070 € 227.000
Wijkanalyse Veenendaal Zuidoost
- 24 -
Aantal personen met zorgindicatie
Dementie / Alzheimer Onderstaande grafieken geven de zorgvraag en ontwikkeling Dementie / Alzheimer per 1000 inwoners (op basis van leeftijd en inkomen) van de gemeente Veenendaal weer.
Huisartsenepisodes Dementie / alzheimer [per 1.000 inwoners], 2010 - Gemeente: Veenendaal Gemeente Veenendaal Provincie Utrecht Huisartsenepisodes Dementie / alzheimer
Wijkanalyse Veenendaal Zuidoost
2,07
Nederland 2,04
2,34
- 25 -
Wijkanalyse Veenendaal Zuidoost
- 26 -
Depressie Onderstaande grafieken geven de zorgvraag en ontwikkeling Depressie per 1000 inwoners (op basis van leeftijd en inkomen) van de gemeente Veenendaal weer.
Zorgvraag Depressie per 1000 inwoners (o.b.v. leeftijd en inkomen) in 2010 , postcodegebieden in Veenendaal
Zorgvraag Depressie per 1000 inwoners (o.b.v. leeftijd en inkomen) in 2010 , Veenendaal en enkele vergelijkingsgebieden Huisartsenepisodes Depressie Gemeente Veenendaal
19,08
Provincie Utrecht
19,40
Nederland
20,35
Wijkanalyse Veenendaal Zuidoost
- 27 -
Ontwikkeling zorgvraag Depressie per 1000 inwoners (o.b.v. leeftijd en inkomen), Veenendaal en enkele vergelijkingsgebieden, indexcijfer (2010=100)
Wijkanalyse Veenendaal Zuidoost
- 28 -
Wijkanalyse Veenendaal Zuidoost
- 29 -
Verlies / Overlijden Partner Onderstaande grafieken geven de zorgvraag en ontwikkeling Verlies / Overlijden Partner per 1000 inwoners (op basis van leeftijd en inkomen) van de gemeente Veenendaal weer.
Huisartsenepisodes Verlies / overl. partner of ziekte prt. [per 1.000 inwoners], 2010 - Gemeente: Veenendaal Gemeente Veenendaal Provincie Utrecht Huisartsenepisodes Verlies / overl. partner of ziekte prt.
Wijkanalyse Veenendaal Zuidoost
4,82
Nederland 4,77
5,29
- 30 -
Wijkanalyse Veenendaal Zuidoost
- 31 -
Psychische en psychosociale problemen (VAAM cijfers) Onderstaande grafieken geven de zorgvraag en ontwikkeling van Psychische en Psychosociale problemen per 1000 inwoners (op basis van leeftijd en inkomen) van de gemeente Veenendaal weer.
(Deel)contacten huisartsenpraktijk psychische en sociale problemen [per 1.000 inwoners], 2010 - Gemeente: Veenendaal Gemeente Veenendaal Provincie Utrecht (Deel)contacten huisartsenpraktijk psychische en soc. problemen
Wijkanalyse Veenendaal Zuidoost
441
Nederland 450
473
- 32 -
Aandeel inwoners met psychische problemen [percentage inwoners], 2010 - Gemeente: Veenendaal Gemeente Veenendaal Provincie Utrecht
Nederland
Psychisch onwelbevinden
30,0
28,4
30,6
Psychiatrische stoornis
21,2
21,8
21,2
6,8
5,6
6,8
11,2
9,6
11,3
5,3
6,8
5,3
Stemmingsstoornis Angststoornis Alcoholafhankelijkheid
Wijkanalyse Veenendaal Zuidoost
- 33 -
Bijlage 2: Leefbaarheid Tabel 8. Rapportcijfer leefbaarheid wijken Veenendaal
Centrum
Noord
West
2005
2010
2005
2010
2005
2010
2005
2010
2005
2010
7.3
7.3
7.0
6.9
7.2
7.1
7.3
7.3
7.5
7.7
Zuid
Bron Veenendaal Veilig
Tabel 9. Top 5 van belangrijke problemen om aan te pakken, naar wijk per 2009
Centrum
West
Noordwest
Noordoost
Zuidwest
Zuidoost
Gemeente
1e probleem Overlast jongeren 28% Te hard rijden 30% Parkeeroverla st 26% Te hard rijden 27% Te hard rijden 23% Te hard rijden 24% Te hard rijden 25%
2e probleem Te hard rijden 18%
3e probleem Parkeeroverlast 11%
Hondenpoep 19%
Parkeeroverlast 18%
Te hard rijden 25%
Hondenpoep 13%
Overlast jongeren 19% Hondenpoep 22%
Inbraak in woning 17% Parkeeroverlast 18%
Overlast jongeren 17% Parkeeroverlast 18%
Parkeeroverlas t 17% Overlast jongeren 15%
4e probleem Rommel op straat 10% Inbraak in Woning 16% Diefstal uit auto’s 8% Parkeeroverlast 16% Overlast jongeren 13% Rommel op straat 14% Hondenpoep 13%
5e probleem Drugsoverlast 9% Overlast jongeren 13% Rommel op straat 7% Hondenpoep 9% Rommel op straat 11% Inbraak in woning 11% Inbraak in woning 12%
Gunstiger dan gemiddeld (>3%) Ongunstiger dan gemiddeld (>3%)
Wijkanalyse Veenendaal Zuidoost
- 34 -
Grafiek 10. Onderzoek Welzijn Veenendaal
Grafiek 11. Onderzoek Welzijn Veenendaal
Wijkanalyse Veenendaal Zuidoost
- 35 -
Bijlage 3: Integratie, sociale samenhang en participatie
Grafiek 12. Onderzoek Welzijn Veenendaal
Tabel 13. Eenzaamheidsscore naar wijk/segment Segmenten
Gemeenten Noordwest
Referentie
Zuidwest
groep
Zuidoost
Veenendaal
Noordoost
West
Centrum
Participatiescore
3.35
4.04
3.76
3.91
3.80
3.99
3.76
3.81
eenzaamheidsscore
2.85
1.96
2.21
2.13
2.26
2.12
2.28
2.54
Bron: SGBO Rapport participatieonderzoek WMO Gemeente Veenendaal
Wijkanalyse Veenendaal Zuidoost
- 36 -
Tabel 14. Uitkeringen wijk Zuidoost Jaar 2012 Engelenburg Het Ambacht Boslaan e.o. Petenbos Petenbos-Oost Nijverkamp De Groene Velden De Blauwe Hel Bezuiden de Middelbuurtseweg Totaal
Algemene bijstand (ABW/WWB) 170 10 30 20 10 0 x x x
Arbeidsongeschiktheid (AO) 240 30 100 120 90 10 x x 10
Werkloosheid (WW) 70 10 40 50 30 0 x x 0
240
600
200
Bron: Centraal Bureau voor de Statistiek 2010
Wijkanalyse Veenendaal Zuidoost
- 37 -
Bijlage 4: Veiligheid Inbraken en diefstal De politie hanteert een andere indeling als het CBS en de gemeente. Tabel 15. Vermogensdelicten 2005
2006
2007
2008
2009
Diefstal/inbraak woning Diefstal/inbraak bedrijven/instellingen
52
104
83
86
101
63
53
60
47
57
Diefstal/inbraak box/schuur/tuinhuis
28
26
31
16
17
173
173
148
120
100
29
18
15
13
10
Diefstal af/uit motorvoertuigen
148
237
187
130
139
Diefstal motorvoertuigen
23
31
22
20
15
Diefstal af/uit overige voertuigen
6
3
17
7
23
Zakkenrollen
6
2
8
5
5
Winkeldiefstal
8
7
7
1
5
97
87
115
80
89
643
741
693
525
561
Diefstal fiets Diefstel bromfiets/snorfiets
Overige vermogensdelicten Totaal:
Meldingen van Jeugdoverlast 2010
399
Bron: Veenendaal Veilig? April 2011 Rekenkameronderzoek.
Wijkanalyse Veenendaal Zuidoost
- 38 -
Bijlage 5: Voorzieningen
Tabel 16. Voorzieningen Aanwezigheid Centrum voorzieningen % ja Winkels voor 100% basisbehoeften Bankfilialen, 93% postkantoren Openbaar vervoer 87%
Noordoost
Zuidoost
Zuidwest
%ja 96%
% ja 93%
% ja 99%
79%
59%
83%
Noordwest % ja
West
95%
% ja 99%
76%
67%
85%
60%
86%
73%
93%
(openbare) sociale ontmoetingsplaatsen Sportvoorzieningen
88%
87%
70%
83%
72%
77%
80%
93%
65%
78%
79%
97%
Jeugdvoorzieningen
73%
81%
81%
59%
89%
87%
Buurthuizen/wijkcentrum
77%
80%
29%
82%
63%
75%
Huisartsen, gezondheidscentrum, apotheek Consultatieburo/CJG
95%
77%
74%
92%
76%
96%
74%
65%
44%
51%
57%
53%
Zorgvoorziening, (dag)opvang Kerk, gebedshuis
77%
76%
61%
61%
56%
72%
94%
92%
81%
96%
77%
97%
Leuke activiteiten
70%
73%
50%
85%
58%
65%
Wijkanalyse Veenendaal Zuidoost
- 39 -
Tabel 17. Gebruik van voorzieningen Gebruik van Centrum Noordoost voorzieningen % ja %ja Winkels voor 100% 95% basisbehoeften
Zuidoost
Zuidwest
%ja 97%
%ja 99%
Noordwest %ja
West
94%
%ja 99%
Bankfilialen, postkantoren
92%
84%
73%
84%
73%
89%
Openbaar vervoer
35%
33%
26%
38%
28%
48%
(openbare) sociale ontmoetingsplaatsen
62%
52%
49%
62%
55%
55%
Sportvoorzieningen
30%
42%
33%
40%
41%
45%
Jeugdvoorzieningen
14%
24%
30%
15%
37%
31%
Buurthuizen/wijkcentrum
11%
15%
3%
11%
9%
6%
Huisartsen, gezondheidscentrum, apotheek
93%
81%
78%
91%
83%
92%
Bron: SGBO rapport participatieonderzoek Wmo gemeente Veenendaal, augustus 2011
Onderwijs In wijk Veenendaal Zuidoost zijn de volgende basisscholen gevestigd:
Protestant Christelijk De Brucht, Margaretha Turnorlaan De Ceder, Larikslaan
Hervormd Engelenburgschool, De Fuikenweide
Openbare school Het Mozaïek: Daltonschool, De Bongerd en Margaretha Turnorlaan
Protestant Christelijk Juliana van Stolbergschool, De Sterke Arm
Wijkanalyse Veenendaal Zuidoost
- 40 -
Voortgezet onderwijs ROC Amelanden De Grote Pekken ClV Kerkewijk
Kinderopvang • Kate & Harry Kinderonthaalhuis KidsZo, Floralaan • Kinderdagverblijf Oki-Doki, Vliegzwam • Kwink Peuterspeelzalen PV, Vijftien Morgen • VSO Scooby Doo, De Sterke Arm • Peuterspeelzaal Polletje Pluim, Middellaan • Peuterspeelzaal Sesamstraat, De Brinken • Peuterspeelzaal De Speelplaats, Kerkewijk
Ontmoetingsplekken in de openbare ruimte voor kinderen en jongeren
Speeltuinen • • • • • • • • • • • •
De Tinneweide De Palmen Grift Rietmeesterlaan Oleander Houtvesterlaan Heelkruid Paddestoelenlaan Mispel Larikslaan Goudmos Hollandia Grote Pekken
Bron: speciaal voor kinderen- speelruimteplan 2008-2012. Speelruimtebeleidsplan van gemeente Veenendaal 8 oktober 2007
Formele ontmoetingsplaats voor jongeren 12 + • • • •
Sport en ontmoetingsveld Bunzinglaan in Petenbos Play Ground “Beach Party” op de Palmen Grift (Engelenburg) Basketbalveld, De Sterke Arm Skatebaan Stadspark
Informele ontmoetingsplaats voor jongeren 12 + • • • • • •
Kunstwerk Stad in de Stad, Paddestoelenlaan in Petenbos Winkelcentrum Petenbos Cafeteria Boslaan Speeltuin Lariekslaan Groeneveldselaan tevens met bovenwijkse functie “Judit Passage” in de Palmen Grift, Engelenburg, tevens deels met bovenwijkse functie
Wijkanalyse Veenendaal Zuidoost
- 41 -
Ontmoetingsplaatsen lokatie verbonden Sportvoorzieningen: • Gymnastieklokaal Larikslaan • Sportzaal Kerkewijk • Sporthal SKF • Sportpark De Groene velden • Panorama Gymzaal • Gymnastieklokaal Goudmos • IJsbaan, Groeneveldselaan • Indoor-Ski Veenendaal, Wageningselaan • Sportshool Haastfit, Parallelweg • La Vita Lifestijlclub, Sportlaan • Masy Sports en Spirit, Zuivelstraat • Sportcenter Kangal, Groeneveldselaan • Sportschool Van der Velde, Spanjaardgoed • Tennisvereniging VTC, Dennenlaan • Snookervereniging Brand, Zuivelstraat • Jeu de boulebaan Paddestoelenlaan
Wijkcentrum Panorama Kerken
Gereformeerde Kerken • • •
Bethelkerk – Spanjaardgoed Gereformeerd kerk – Poortjesgoed Pnielkerk tevens Dienstencentrum Christelijke Gereformeerde Kerken – Ghandistraat
Hervormde Kerken • • •
De Hoeksteen – Grote Pekken Bejaardencentrum de Engelenburgh – Kerkewijk Vredeskerk – Kerkewijk
Protestante Kerk •
Petrakerk – Kerkewijk
Evangelisch Kerk •
Evangelisch kerk – Sterke Arm
Geloofsgemeenschappen • • •
Baptisten Gemeenschap – Kerkewijk Apostolisch Genootschap – Goudmos Open Geloofgemeenschap NPB, Vijftien Morgen;
Wijkanalyse Veenendaal Zuidoost
- 42 -
Wijkanalyse Veenendaal Zuidoost
- 43 -