weekblad van de Universiteit Twente nummer 25
donderdag 11 september 2008
UT N I E U W S www.utnws.utwente.nl
2
9
Imago arbeidsmarkt nekt regio
14
LioniX zoekt naar leven op Mars
venture lab richt zich op ut en saxion maar ook niet-studenten
‘Polokunst’ in een buitenbad
ADVERTENTIE
Trainingsfaciliteit voor jonge starters Het Nederlands Instituut voor Kennisintensief Ondernemerschap (NIKOS) van de UT zet samen Saxion Hogescholen het VentureLab Twente op. Doel van deze trainingfaciliteit is jonge ondernemers in een vroeg stadium te scouten en aan elkaar te koppelen zodat er een team wordt gevormd bestaande uit een algemene, technische, financiële en marketingmanager. ‘We willen hiermee hightech business in de regio stimuleren’, aldus hoogleraar Aard Groen, directeur van NIKOS. De ondernemersorganisatie mikt op een deelname van zo’n zestig mensen aan het eerste trainingstraject. ‘Die kunnen allemaal een andere achtergrond hebben en het hoeven niet studenten te zijn. Wél moeten ze een sterke affiniteit hebben met technologische ontwikkeling, ondernemend zijn en een bedrijf willen starten. Het gaat erom dat we deze
mensen in een vroeg stadium van het ondernemerschap bij elkaar brengen. Zo willen we de high tech ontwikkeling in deze regio stimuleren.’ Volgens Groen is deze benadering uniek ten opzichte van andere venture labs. ‘De omvang van zestig deelnemers per groep is aardig groot. En we zoeken ondernemers in een heel vroeg stadium, nog ver voor de TOP-
Mentorennetwerk zoekt nog mentees
regeling. Eigenlijk gaat het om mensen die rondlopen met het idee om voor zichzelf te beginnen zonder dat het idee al verder uitgewerkt is.’ Een belangrijke organisatorische adviseur noemt Groen collega Roel Pieper, hoogleraar e-commerce bij de vakgroep NIKOS van de faculteit Management en Bestuur. ‘Hij werkt mee aan de ontwikkeling van het VentureLab en zit regelmatig hier om tafel. We kunnen gebruik maken van zijn organisatorische kennis en ervaring.’ Dit najaar begint de werving. ‘Alles gebeurt in het Engels en we selecteren op basis van studieachtergrond, werkervaring, interesse in techniek en innovatie en ambitie.’Volgend jaar februari moet het eerste programma draaien. ‘De training duurt een half jaar. Na die periode worden de teams gevormd. De deelnemers leren onder meer hoe ze een businessplan moeten opstellen, wat ze moeten doen om hun product in de markt te zetten, waar je gespecialiseerde kennis opdoet, hoe je
nieuwe markten verkent, hoe je aan kapitaal komt en hoe je patenten vastlegt.’ Zit er een high potential tussen, dan kan het bedrijf gebruik maken van een TOP-regeling plus. Groen: ‘Die plus staat voor iets extra’s zoals een koppeling naar de internationale venture capital wereld, maar ook de mogelijkheid van een interessante stage. Dat kan bijvoorbeeld bij Plug & play tech center, een incubator in Silicon Valley, Californië. Dat is voor hightechbedrijven dé regio om hun netwerk uit te breiden en kennis en wellicht ook investeerders op te doen.’ Waar het VentureLab Twente fysiek komt is nog niet bekend. ‘In elk geval op het Business & Science Park. Als Langezijds straks wordt opgeleverd, zoeken we daar een onderkomen.’HetVentureLab Twente is, aldus de NIKOSdirecteur, een onderdeel van het Kennispark Twente. ‘Het Kennispark stimuleert en coördineert nieuwe initiatieven als deze en stemt ze ook af met bestaande activiteiten zoals de TOP-regeling.’
Nieuwe website voor studentondernemers Een nieuwe website, die sinds afgelopen maandag in de lucht is, moet studentenondernemers helpen met hun vragen over het ondernemerschap. De website studentondernemer.nl is een gezamenlijk initiatief van Kennispark Twente en de Student Union. Naar schatting kent de UT 100 tot 150 studentondernemingen. Het idee voor de website is ontstaan na een kwalitatief onderzoek uitgevoerd door Kennispark Twente. Hieruit bleek dat studentondernemers steeds met dezelfde vragen worstelen, maar dat ze de antwoorden niet op één plaats of bij één loket kunnen vinden. Met de komst van studentondernemer.nl hopen Kennispark Twente en de Student Union daar een einde aan te maken. ADVERTENTIE
Uitkijken met oversteken... www.kennispark.nl/vacatures
werk maken van kennis
Het mentorennetwerk van de UT is nog op zoek naar een aantal carrièrebeluste vrouwen die met hulp van een senior-medewerker hun loopbaan verder willen ontwikkelen. De startconferentie van het nieuwe mentortraject is op maandag 27 oktober. De aanmeldingen van mentors lopen al aardig binnen, maar het aantal mentees blijft wat achter. Met het mentorentraject krijgen vrouwelijke UT-medewerkers de mogelijkheid om aan hun loopbaanontwikkeling te werken. In een viertal gesprekken bespreken zij loopbaanvragen met de senior. De mentor stelt prikkelende vragen om zo de mentee te ondersteunen in het ontwikkelen van de juiste strategieën. Coördinator Monique Duyvestijn: ‘Deelnemers uit de eerste ronde, vorig jaar februari, waardeerden het traject met een 7,5. De mentoren geven er zelfs een 7,8 voor. Een groot aantal mentees heeft al concrete loopbaanstappen ondernomen als gevolg van mentorgesprekken.’ De derde ronde start op maandag 27 oktober met een conferentie van elf uur tot kwart over vier. Het mentorennetwerk is op zoek naar postdocs en universitair docenten om zich op te geven als mentee. Voor meer informatie over en aanmelden voor het mentorennetwerk kunt u contact opnemen met Monique Duyvestijn van de dienst PA&O via telefoon 3851 of e-mail
[email protected] ADVERTENTIE
Hoe opmerkelijk is jouw scriptie? Schrijf je uiterlijk 15 oktober in voor de Scriptieprijs 2008. Kijk op www.berenschot.com/scriptieprijs
RACE. UT-spin-off LioniX is in de race om mee te gaan met de Europese Marsmissie van ruimtevaartorganisatie ESA in 2013. Het bedrijf in de Hogekamp (25 werknemers, gestart in 2001) ontwikkelt een zogenaamde Life Marker Chip dat moet zoeken naar moleculen die kunnen wijzen op leven op Mars. Op de foto toont adjunct-directeur van LioniX Henk Leeuwis een model van hoe het hart van deze Life Marker Chip eruit kan komen te zien. Uiteindelijk wordt het instrument zo groot als een luciferdoosje. Foto: Arjan Reef. Artikel op pagina 9.
English Edition Page 6
ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente
donderdag 11 september 2008
ut Nieuws winnaar stad enschede prijs (23) wordt docent op ut
Imago arbeidsmarkt nekt regio Veilig, gezellig, gemoedelijke mensen, een mooie omgeving. Die kenmerken noemen hoogopgeleiden als ze de vraag krijgen wat ze van Twente vinden. Maar ook een slechte ligging en slechte arbeidsmarktperspectieven beïnvloeden het imago van deze regio. Een en ander blijkt uit het afstudeeronderzoek ‘De wijzen naar het Oosten’ van Jeroen Timmer (23), student master communication studies. Met zijn scriptie won hij vorige week de Stad Enschede Prijs van de gemeente Enschede. In januari gaat hij aan de slag als UT-docent. Mignon van Dijk
‘Geweldig! Ik had er helemaal niet op gerekend.Wat een eer’, reageert Jeroen Timmer op het winnen van de scriptieprijs. In juni zag hij een advertentie in UT-Nieuws, waarin de gemeente studenten opriep hun scriptie over een maatschappelijk vraagstuk in Enschede in te sturen en zo kans te maken op 2500 euro. Tot zijn eigen verbazing viel hij in de prijzen. Jeroen deed zijn onderzoek tijdens zijn stage bij het Career Center Twente, een samenwerkingsverband van Twentse bedrijven, gericht op het werven van hoogopgeleid personeel. Hij zocht antwoorden op de vragen waarom hoogopgeleiden besluiten al dan niet in Twente te blijven of naar Twente te komen. Daarvoor deed hij een literatuurstu-
Rector magnificus Henk Zijm en Jeroen Timmer tijdens de prijsuitreiking in het Muziekcentrum. Foto: Arjan Reef.
die naar migratiefactoren en stuurde hij vragenlijsten naar studenten en werknemers. Volgens de afgestudeerde communicatiewetenschapper zijn verschillende factoren van invloed op het migratiegedrag van hbo-ers en wo-ers. Daartoe behoren economische factoren, sociale factoren en emotionele factoren. Hoger opgeleiden kijken onder meer naar de arbeidsmarktmogelijkheden, culturele en recreatieve voorzieningen en de ligging van een gebied. Timmer stuurde drieduizend vragenlijsten naar studenten van de UT, Saxion en andere universiteitssteden en benaderde hoogopgeleide werknemers via het Career Center Twente en een vergelijkbare organisatie in Limburg. De vragenlijsten bestonden uit zestig vragen met stellingen waarop de respondenten konden aangeven op een schaal van één tot vijf in hoeverre ze het daarmee eens waren. Uiteindelijk kreeg Jeroen
1140 vragenlijst terug.‘De voornaamste reden om naar Twente te verhuizen, is werk. Wat opvalt, is dat mensen die hier naar toe komen, een connectie hebben met dit gebied. Ze hebben hier gestudeerd of er woont familie’, concludeert Jeroen. Twente kampt al jaren met een tekort aan hoogopgeleiden op de arbeidsmarkt.Veel studenten verdwijnen na hun studie naar andere plaatsen. ‘Als negatieve punten worden de ligging en de arbeidsmarkt vaak genoemd. Men denkt dat hier geen uitdagende banen op niveau zijn met doorgroeimogelijkheden en carrièrekansen. Ook missen ze grote bedrijven, maar die zijn er wel degelijk. Bolletje, Grolsch, Vredestein, AKZO,Thales,Ten Cate, noem ze maar op. Ook zijn er veel accountants en adviesbureaus.’ De Stad Enschede Prijs werd vorige week door burgemeester Peter den Oudsten uitgereikt tijdens de opening
van het Academisch Jaar in het Muziekcentrum.Volgens de burgemeester kan de scriptie van Timmer een bijdrage leveren aan gerichte acties om de Twentse arbeidsmarkt te versterken. Zelf heeft de communicatiewetenschapper wel wat ideeën:‘Zowel de gemeente als het Kennispark als Netwerkstad Twente zijn bezig met het imago van Enschede. Ze doen nu verschillende dingen en dragen verschillende boodschappen uit. Beter is het de krachten te bundelen en een eenduidig beeld te vormen. Samen sta je sterker.’ Jeroen kreeg een acht voor zijn scriptie en 2500 euro van de gemeente Enschede. Voor dat geld heeft hij al een bestemming.‘Maandag vertrek ik met mijn vriendin naar Hongkong voor een rondreis van drie maanden door Azië. Die reis was al gepland en ik had ervoor gespaard. Maar dank zij die prijs heb ik meer mogelijkheden, dus het geld komt op een mooi moment’,
glimlacht hij. In januari gaat hij aan de slag als docent organisatiecommunicatie bij de UT. Hij gaat colleges geven, studenten begeleiden bij opdrachten en onderzoek doen.‘Een gevarieerde baan en dat spreekt me erg aan. Het zal wel lastig worden om als 23-jarige les te geven. Ik denk dat je er goed voor moet waken dat de relatie duidelijk is, dus wie de leraar is en wie de student. Als je goed weet waar je over praat, word je wel serieus genomen’, verwacht hij. In tegenstelling tot veel andere afgestudeerde UT’ers blijft Jeroen in Twente hangen.‘Ik kom uit Vriezenveen en ben in Enschede op kamers gaan wonen. Ik vind Enschede een superstad, waar veel wordt georganiseerd. Ik woon nu in het centrum, maar zie mezelf als ik een jaar of veertig ben nog wel eens in een dorp in Twente wonen. Ik ben hier geboren en dat bevalt me nog steeds goed.’
Wie: Studie: Op weg naar:
Onafhankelijk weekblad voor personeel en studenten van de Universiteit Twente jaargang 46. Verschijnt donderdag op de campus; vrijdag/zaterdag buiten de UT. Oplage: 8.500 exemplaren. Redactie-adres: Vrijhof kamers 215, 216, 217, 228, 219. Postadres: Postbus 217, 7500 AE Enschede. Telefoon: (053 – 489) 2029 zie verder onder redactie. Fax: (053 – 489) 3439 E-mail redactie:
[email protected]. Internet: http://www.utnieuws.utwente.nl; of via de homepage van de UT. Redactie: Bert Groenman (hoofdredacteur, 2030)
[email protected] Paul de Kuyper (4084)
[email protected] Maaike Platvoet (3815)
[email protected] Sandra Pool (tel. 2936)
[email protected] Mignon van Dijk (tel. 2028)
[email protected] Office-management: Brigitte Boogaard (2029)
[email protected] Vaste medewerkers: Harold de Boer, Aryo Breton van Groll, Surpiyo Chatterjea, Henriëtte van Dorp, Robbin Engels, Anindita Ganguly, Bianca Hagen, Egbert van Hattem, Bas Klaver, Hans van de Kolk, Ashok Sridhar, Frans van der Veeken, Bauke Vermaas. Automatisering/internet: Martijn Baars Joris van Balen Ivar Engel Foto’s: Arjan Reef / Gijs van Ouwerkerk Redactieraad: prof.dr. E.R. Seydel (vz). Advertenties: Bureau Van Vliet BV, Postbus 20, 2040 AA Zandvoort, Tel. 023 – 5714745. Site: www.bureauvanvliet.com. E-mail:
[email protected]. Advertentietarieven op aanvraag. HOP: UT-Nieuws is aangesloten bij het Hoger Onderwijs Persbureau (HOP). Adreswijzigingen: Abonnees (ook studenten) dienen deze schriftelijk door te geven aan de redactie UT-Nieuws Postbus 217, 7500 AE Enschede of per e-mail:
[email protected]. Stage of buitenlands studieverblijf: studenten die op stage gaan of in het buitenland gaan studeren kunnen UTNieuws op schriftelijk verzoek opgestuurd krijgen. Wie prijs stelt op deze (gratis) service zendt een adreswijziging naar de redactie o.v.v. faculteit, stagelocatie en periode (zo nauwkeurig mogelijk). Kopij: Bestemd voor de Infomededelingenrubriek dient per e-mail maandag voor 14.00 uur in het bezit te zijn van de redactie UT-Nieuws. Abonnementen: Jaarabonnement: 37 euro. Abonnementen schriftelijk aan te vragen met vermelding van naam, adres, postcode, plaats, telefoonnummer en bank-/girorekening. Abonnementen kunnen wekelijks ingaan. Betaling via factuur. Het jaarabonnement wordt automatisch verlengd, tenzij men minimaal 1 maand voor afloop van de abonnementsperiode schriftelijk opzegt. Technische vervaardiging: Wegener Huis aan Huiskranten B.V. Bezorging Campus: Motorsportgroep UT, coördinator Tim Wolda, tel. 053-4892029. E-mail:
[email protected] Copyright UT-Nieuws: Auteursrecht voorbehouden. Het is verboden zonder toestemming van de hoofdredacteur artikelen schema’s foto’s of illustraties geheel of gedeeltelijk over te nemen en/of openbaar te maken in enigerlei vorm of wijze.
Clemens Veldhuis (18) eerstejaars technische bedrijfskunde Zilverling
‘Ik moet naar de Zilverling, maar heb geen idee waar dat is. Over tien minuten begint daar het college wiskunde & programmeren 1. De meeste gebouwen op de campus ken ik nu wel, maar in de Zilverling ben ik nog nooit geweest. Het is op zich niet zo lastig hier de weg te vinden, want alle gebouwen staan goed aangegeven. En anders heb ik altijd nog een plattegrond bij me, dus ik vind het hoe dan ook. Ik kom uit Borne en logeer bij mijn zus in de stad, die bedrijfswetenschappen studeert. Best gezellig, maar ik wil graag zelf op kamers wonen, dus ik ben op zoek naar woonruimte. Mijn voorkeur gaat uit naar een kamer in een studentenhuis in het centrum van Enschede. Het mag vooral niet te ver weg zijn, het liefst op kruipafstand van de UT. Ik ben van plan met drie leden van mijn doegroep samen een huis te gaan huren. Maar als ik alleen een kamer kan vinden, laat ik die kans niet lopen. De afgelopen weken heb ik al wat mensen leren kennen via mijn doegroep, bij colleges en bij Taste. Ik volg nu de introductieperiode van Taste en ik vermaak me prima. Leuke feestjes, leuke mensen. Wat het studeren betreft: eerlijk gezegd heb ik nog niks gedaan. Ik volg de colleges en als ik een beetje mijn best doe, dan komt dat wel goed. Hoop ik.’
Waar gaat dat heen...? Foto: Arjan Reef.
ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente
donderdag 11 september 2008
nieuwe universiteitsraad voor het eerst bijeen
Aangescherpt rookbeleid, introductie met Saxion Nog een tikje onwennig werkte dinsdagmorgen de nieuwe universiteitsraad zijn eerste overlegvergadering af in de Horsttoren. Sommigen hadden moeite met de microfoons, anderen ‘vergaten’ de aanwezigheid van voorzitter Frits Lagendijk. Maar bovenal was het business as usual en ging de vergadering onder andere over het rookbeleid op de UT en een gezamenlijke introductie met Saxion. Maaike Platvoet
Heel nieuw is dat rookbeleid 2008 overigens niet. Aanscherping was er al in 2005 naar aanleiding van het recht op een rookvrije werkplek. Nieuw is dat een rookverbod niet alleen nu ook geldt voor alle ruimtes op de UT met een horecabestemming, maar ook voor gebouwen die in het kader van renovaties buiten gebruik zijn gesteld. Per eenheid of gebouw kan men nog wel besluiten roken toe te staan in een speciaal daarvoor ingerichte ruimte, maar de kosten hiervan zijn voor de eenheid. En boetes die de UT moet incasseren vanwege overtreding van de Tabakswet worden op de overtreders persoonlijk verhaald. De Uraad wees het college erop dat er richting medewerkers en studenten duidelijke communicatie moet plaatsvinden
over dit boete- en sanctiebeleid. ‘Anders is het opleggen van boetes onredelijk.’ Verder vroeg de raad zich af of het niet verstandig zou zijn om in het beginstadia van nieuwbouw alvast aparte rookruimtes te reserveren. Collegelid Kees van Ast vertelde dat in de huidige nieuwbouwplannen geen rookruimtes zijn voorzien, omdat de beheerders dat ‘niet noodzakelijk vonden’. Instemming met het rookbeleid 2008 vond daarop vlot plaats. Een speciale werkgroep met studenten en medewerkers van de UT en de Saxion Hogeschool bracht vlak voor de zomervakantie het rapport ‘Introductie UT-Saxion. Welkom in Enschede’, uit. Dit werkstuk, dat gaat over een gezamenlijke intro van de twee onderwijsinstellingen, lag nu ‘ter informatie’ bij de U-raad. Met name vanuit
de studentengeleding klonken enkele kritische geluiden. Kenneth Bijkerk, fractievoorzitter van CC, vroeg zich af hoe ‘logisch’ het is om de introductie samen te voegen. ‘Er bestaat immers een groot verschil tussen de eerstejaars van Saxion en de UT. HBOstudenten wonen vaak niet op kamers en zijn daardoor minder betrokken.’ Rector Magnificus Henk Zijm vond het wél logisch. ‘Waarom willen wij op introductiegebied samenwerken? Omdat er al veel samenwerking bestaat tussen de twee instellingen. En wel vanwege het streven om elke student in het hoger onderwijs zo snel mogelijk op de goede plek te krijgen. Ik vind het prima dat studenten daarom de totale onderwijsomgeving van Enschede leren kennen, er is immers meer dan de campus.’ Zijm zei zich de ‘koudwatervrees’ onder studenten te realiseren. ‘En natuurlijk moeten we een eventueel capaciteitsprobleem in de gaten houden. Toch hebben wij ook gecon-
stateerd dat veel andere universiteiten samen met het hbo een intro organiseren. Een goed voorbeeld is de Keiweek in Groningen.’ Een gezamenlijke introductie betekent overigens niet een identiek programma, legde Zijm nog uit. ‘Gezamenlijk optrekken is de regel, maar aparte onderdelen zoals de faculteitsintro blijven bestaan.’ De aanbeveling van de werkgroep luidt om zo vroeg mogelijk een gezamenlijk programma te maken. Zijm wil dan ook per 1 oktober een team geformeerd hebben dat zich hier mee gaat bezighouden. ‘En als de zaak vanuit Saxion niet op gang komt, dan is het alternatief dat wij alleen verder gaan.’ Kenneth Bijkerk zei ter afsluiting het ‘raar’ te vinden dat UT-studenten nog helemaal niet op de hoogte zijn van de nieuwe introductieplannen. Dat vond ook voorzitter Frits Lagendijk, die het college van bestuur verzocht om goede communicatie naar de studenten. ‘Dit lijkt me een taak van de Student Union.’
Stoppen met studie: vaak pas na zes jaar De grootste groep studiestakers aan de universiteit houdt er pas na het zesde jaar mee op. In het hbo vliegen ze er in het eerste jaar al uit. Dat blijkt uit onderzoek van ResearchNed naar de achtergronden van studie-uitval in het hoger onderwijs. De onderzoekers bekeken de groep studenten die tussen oktober 2004 en oktober 2005 ophielden met hun opleiding, die zich sindsdien nergens meer inschreven en ook geen bachelordiploma hebben. Veertig procent van de universitaire studiestakers houdt er pas na zes jaar mee op, terwijl slechts een kwart dat al in het eerste jaar doet. In het hbo gaat het anders toe. Daar komt vijfenveertig procent van de uitvallers niet verder dan het eerste studiejaar.Vrijwel alle hogescholen hanteerden in het peiljaar een bindend studieadvies. In het hbo verschillen de uitvalcijfers niet zoveel per onderwijssector, maar aan de universiteit haken studenten
taal & cultuur relatief vaak af: anderhalf keer vaker dan je zou mogen verwachten. Bij geneeskunde en aanverwante opleidingen is de uitval juist zeer beperkt: minder dan de helft van het ‘verwachte’ aantal. Welk type student loopt nu het grootste risico op afhaken? Uit de risicofactoren die de onderzoekers opnoemen kan het volgende profiel worden afgeleid: een jonge, gehandicapte, getrouwde, uitwonende, mannelijke hbo-student van niet-westerse afkomst die kinderen heeft en wiens ouders niet gestudeerd hebben, maar die wel deel uitmaken van een hoger sociaal milieu. Gebrek aan motivatie is de meest genoemde reden: meer dan de helft van de afhakers had daar last van. Ruim één op de drie zegt onvoldoende begeleiding te hebben gekregen en bijna evenveel afhakers zeggen dat ze de verkeerde studiekeuze hebben gemaakt.Toch gaven persoonlijke omstandigheden meestal de doorslag. HOP, Bas Belleman
ADVERTENTIE
Curriculum Vitae (bij sollicitatie) = Curriculum Vitae (BrE) Curriculum Vitae (bij sollicitatie) = Résumé (AmE) TaalCoördinatiePunt English Tip Want more? See www.utwente.nl/tcp
Impact op UT van angelsaksisch model Het Strategisch Beraad van de UT (CvB, decanen, wetenschappelijk directeuren) was gisteren bijeen om het concept-instellingsplan, ook wel Route '14 geheten, vast te stellen. Of dat gelukt is, was bij het ter perse gaan van deze editie niet bekend. Als het allemaal doorgaat staat de UT een aantal stevige veranderingen te wachten. De contouren van de aardverschuiving worden langzaamaan zichtbaar. Duidelijk is dat wanneer de UT de invoering van het zogenaamde angelsaksische model doorzet - in principe is daartoe vlak voor de zomer op een werkbijeenkomst in Lausanne besloten - de harde knip tussen de bachelor-en masterstudies vorm krijgt binnen een geheel nieuwe structuur. Studenten worden daarin aangeduid als respectievelijk ‘undergraduates ’en ‘graduates’. De graduate school is de fase waarin studenten hun onderzoeksmaster doen en mogelijk - bij gebleken geschiktheid - kunnen doorstromen in een (wellicht versneld) promotietraject. Er komen scholen voor engineering en voor social science. In de eerste komen alle ingenieursopleidingen zoals die nu door de faculteiten CTW, EWI en TNW worden verzorgd, in de tweede het masteronderwijs van de faculteiten MB en GW. De scholen worden geleid door deans. Of daarmee de faculteiten geheel ophouden te bestaan is niet zeker, wel dat ze een minder prominente rol (dan nu) gaan vervullen. Het lot van de decaan als de grote baas van de faculteit lijkt daarmee bezegeld. De functie heeft zijn langste tijd gehad. De verwachting is dat sommige van de bestaande decanen wordt gevraagd trekker te worden van een van de scholen. Een nieuw fenomeen in het geheel is de Twente Academy, oftewel een pre university college. Dat is een samenwerkingsverband met scholen in de regio waarbij vwo-leerlingen al in een vroeg stadium worden klaargestoomd voor een studie aan de UT. Aan plannen hiervoor wordt gewerkt. Nieuw is ook dat de onderzoeksinstituten IBR (van Gedragswetenschappen) en IGS (van Management & Bestuur) niet naast elkaar zullen blijven voortbestaan. Naar verluidt is de directeur van IBR, Erwin Seydel, gevraagd de honneurs bij IGS waar te nemen na het vertrek van Wouter van Rossum (zie UTNieuws van vorige week). Dit najaar zal worden bekeken wat beide instituten voor elkaar kunnen betekenen en of een fusie zinvol is. Het CvB heeft al laten weten ervan uit te gaan dat er één instituut overblijft. De vier technische onderzoeksinstituten blijven wel stuk voor stuk overeind. Bert Groenman
Bedrijven, editie 2007. Foto: Arjan Reef.
evenement bedrijvendagen groter dan ooit
Ruiken aan een baan Maar liefst 115 bedrijven doen van 29 september tot en 8 oktober mee aan de Bedrijvendagen, een evenement dat jaarlijks op de UT wordt gehouden. In een speciaal ingerichte evenementenhal op het Ganzenveld van de campus kunnen UT- en Saxionstudenten zich oriënteren op hun toekomst. De organisatie hoopt op tweeduizend berzoekers. De Bedrijvendagen Twente kenmerken zich door een gevarieerd programma met bedrijfspresentaties, trainingen, persoonlijke gesprekken en een tweedaagse informatiemarkt. Onder de deelnemende grote en kleine bedrijven zitten regionale, nationale en internationale ondernemingen. ‘Het bedrijfsleven zit te sprin-
gen om nieuwe medewerkers. Dat geldt met name voor ictbedrijven, maar we hebben een selectie gemaakt om een zo gevarieerd mogelijk aanbod te kunnen bieden’, vertelt Hans Bakker, functionaris publicaties en ict van het bestuur van de Bedrijvendagen. Het thema dit jaar is ‘Verbreed je horizon’. Dat heeft een dubbele betekenis, in die zin dat de organisatie bezoekers verder wil laten kijken dan hun neus lang is en dat ze jongere bezoekers wil trekken. Daarom zijn de Bedrijvendagen dit keer breder van opzet. ‘Vorig jaar richtten we ons vooral op masterstudenten van de UT, nu ook op bachelorstudenten en derde- en vierdejaars hbo-studenten van de Saxion Hogeschool’, licht pr-functionaris Stefan van Duijvenboden toe, die hoopt dat het car-
rière-evenement tweeduizend bezoekers zal trekken. Op de informatiemarkt kunnen studenten niet alleen in contact komen met bedrijven met het oog op een baan, maar ook voor stages en bacheloropdrachten. Om de gesprekken wat informeler te maken, zijn er ook kennismakingsbijeenkomsten buiten de UT. Zo zijn er activiteiten als golfen, karten en bedrijvendiners, waarbij vooraf geselecteerde studenten aan tafel gaan met recruiters. De Bedrijvendagen Twente worden dit jaar voor de 25ste keer gehouden. Vanwege dit jubileum is er een bijzondere attractie tijdens de kick-off op donderdag 18 september: scad diving. ‘Dat is zoiets als bungeejumpen zonder elastiek. Een hijskraan met een bakje eraan gaat vijftig meter
de lucht in. Van daaruit maak je een vrije val van 25 meter in een net’, vertelt Bakker. Een andere jubileumactiviteit is een feest op woensdag 24 september bij Aspen Valley op de Oude Markt. Dit feest wordt in samenwerking met een aantal studentenverenigingen georganiseerd en is voor iedereen gratis toegankelijk. Er komt een bekende dj draaien, waarschijnlijk Willie Wartaal van De Jeugd van Tegenwoordig. Aan de vooravond van de Bedrijvendagen produceert het UT-Nieuws donderdag 25 september zijn jaarlijkse Carrièrekrant. In deze speciale uitgave staat allerlei informatie over het werk en leven van net-afgestudeerden. Mignon van Dijk www.bedrijvendagentwente.nl
ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente
donderdag 11 september 2008
ut-studenten kandidaten in tv-programma
Olie maken in drie minuten Behangen met een veiligheidsbril, een zendermicrofoontje en een headset moeten Lina Baranowski en Wouter Potters binnen drie minuten een opdracht vervullen: olie maken van derde generatie biomassa. De twee UT-studenten rennen zenuwachtig rond, ondertussen luisterend naar elkaars aanwijzingen. Ze zijn kandidaten voor het televisieprogramma Made in Overijssel, dat vanaf 24 september wordt uitgezonden op RTV Oost. Mignon van Dijk
Made in Overijssel is een programma waarin bedrijven, de Universiteit Twente en innovatie samenkomen. In een twaalfdelige serie worden wekelijks twee UTstudenten uitgedaagd om opdrachten te vervullen bij twee bedrijven in Twente. In de meeste gevallen zijn dat spin-offs van de UT. Als de kandidaten de opdrachten goed uitvoeren, verdienen zij 750 euro. Technische wiskundestudente Lina Baranowski en technische geneeskundestudent Wouter Potters moeten een opdracht vervullen bij technologiebedrijf BTG op het Business & Science Park in Enschede. Dit bedrijf heeft in samenwerking met de UT een installatie ontwikkeld die van biomassa olie maakt. Dat gebeurt in een ketel bij een temperatuur van 550 graden. Aan Lina en Wouter de taak zelf biomassa te maken. Terwijl Lina aanwijzingen van een laptop voorleest, stuurt ze Wouter aan, die buiten bij verschillende producten in het gras staat. Hij moet
derde generatie biomassa mee naar binnen nemen, maar wat is dat? ‘Lina, wat moet ik doen? Ik zie maiskolven, de stelen van mais, zaagsel en houten palen. Wat moet ik meenemen?’, roept Wouter wanhopig door de microfoon van zijn headset. Uiteindelijk neemt hij de zak zaagsel mee en dat blijkt de goede keuze te zijn. ‘Het is voor ons spannend, wat er gaat gebeuren. Alles is geregeld bij het bedrijf, maar er kan nog van alles mis gaan. Gelukkig kiest Wouter het goede product. Als hij de maiskolven had gepakt, hadden we een probleem gehad. Die mogen absoluut niet in de ketel worden gegooid, dus in dat geval hadden we moeten ingrijpen en de opname moeten stilleggen’, legt directeur Jan Eppink van Say Yeah motion media uit. Say Yeah is het productiebedrijf dat in opdracht van RTV Oost het televisieprogramma maakt. Het lukt de twee studenten de opdracht foutloos en binnen de tijd te vervullen. Ze vliegen elkaar gillend
UT-studenten Lina Baranowski en Wouter Potters in actie tijdens de opnames voor het televisieprogramma Made in Overijssel. Foto: Arjan Reef
om de hals, als blijkt dat ze zes seconden over hebben en daarmee 250 euro hebben verdiend. ‘Het was best lastig communiceren, als je elkaar niet ziet’, verzucht een opgeluchte Lina na afloop. ‘Het ging sneller dan ik had gedacht. Maar wat maakt die ketel een pak herrie!’, vult Wouter enthousiast aan. De studenten zijn klaar voor de volgende opdracht. Ze stappen in de auto op weg naar Eaton in Hengelo. Wat hen bij dat bedrijf te
ADVERTENTIE
wachten staat, is nog onduidelijk. Wel weten ze dat de samenwerking goed gaat, maar dat ze later op de dag een eindspel tégen elkaar moeten spelen, waarbij een van de kandidaten er met 750 euro vandoor gaat. De prestaties van Lina en Wouter zijn begin oktober te zien in de derde of vierde aflevering van Made in Overijssel. Dat programma wordt zoals gezegd vanaf 24 september elke woensdag uitgezonden op RTV Oost.
Mijn job Naam: Hanneke Geerlings (25) Functie: Promovendus Locatie: Cubicus B215
Hanneke Geerlings (25) Foto: Arjan Reef.
‘Ik ben nu een jaar bezig met mijn promotie bij de vakgroep Onderzoeksmethodologie, Meetmethoden en Data-analyse (OMD) van de faculteit GW. Sommige mensen kunnen niet begrijpen dat ik voor een promotieplaats binnen de statistiek heb gekozen. Als ik begin met uitleggen, dwalen veel mensen af. Maar ik vind het erg leuk, vooral doordat je er steeds meer in komt te zitten. Mijn onderzoek gaat over het automatisch genereren van toetsvragen, statistische woordproblemen. Na mijn promotie wil ik graag in de wetenschap blijven werken. Op dit moment steek ik de meeste tijd in het lezen over statistiek, dat is best moeilijk. Maar ik vind het fijn dat je daar als aio de tijd voor krijgt. In het bedrijfsleven, stel ik me zo voor, moet je resultaten halen, terwijl ik nu de gelegenheid heb om veel bij te leren. Daarnaast moet er in dit project veel geprogrammeerd worden. Ik heb onderwijskunde en psychologie gestudeerd, maar tijdens die studies ook al wat vakken bij informatica gevolgd. Er bestaat nog geen software voor de modellen die we ontwikkelen, dus dat moeten we zelf programmeren. Het leukste van het aioschap is de vrijheid die je krijgt. Ik heb weinig stress vanwege deadlines en ik ben heel vrij in het indelen van mijn tijd. Dat is echt een groot voordeel. De keuze van het onderwerp is natuurlijk erg belangrijk, je moet je wel vier jaar met dat onderwerp kunnen vermaken. Gelukkig is mijn project vrij breed, ik kan nog veel richtingen op. Bovendien is het interessant dat het een samenwerkingsproject is met de universiteit van Münster. Zij bedenken onder andere de toetsvragen en verzamelen de data en wij zijn bezig met de statistiek en het programmeren. Eens in de twee maanden komen we bijeen voor overleg. Zo krijg je ook mee hoe ze bij een andere universiteit werken.’
ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente
donderdag 11 september 2008
De bladen Net zoals op de UT krijgen ook de medewerkers van Unicatering, die de mensa’s en recepties en verdere catering aan de Universiteit Maastricht verzorgt, te maken met een reorganisatie. Voortaan zal het werk door een commercieel cateringbedrijf worden verricht, dat het zittende personeel zal overnemen. De aanpak van Twente betreffende het sociaal plan van de cateringmedewerkers wordt in Maastricht als ‘een lichtpuntje’ beschouwd. ‘In Twente tonen ze nog een sociaal gezicht. Hier bij de UM is het kil geworden, de mensen voelen zich als vuilniszakken aan de kant gezet’, aldus Frank Lemmens, hoofd van twee mensa’s. Het college van bestuur in Maastricht heeft echter laten weten niet warm te lopen voor de Twentse variant.
Marianne Junger. Foto: Gijs van Ouwerkerk.
hoogleraar studies maatschappelijke veiligheid marianne junger:
Onderzoeken of beleid van de politie werkt Als nieuwe hoogleraar Studies Maatschappelijke Veiligheid aan de faculteit MB wil Marianne Junger (1954) haar onderzoeksterrein in de richting van Crime Science ontwikkelen. Daarmee wil ze de invloed van omgevingsfactoren op de totstandkoming van delicten bestuderen. ‘Want waarschijnlijk hebben wij, maar ook de overheid, de politie en bedrijven daar veel meer invloed op dan we denken.’ Maaike Platvoet
Langzaamaan begint Marianne Junger te wennen aan haar nieuwe woonplaats Enschede. Ze heeft net een flat gekocht, maar die moet nog helemaal worden opgeknapt, dus voorlopig bivakkeert ze in een hotel. ‘Vroeger ging ik in deze streek op vakantie, ik hou wel van Twente.’ Junger zegt het leuk te vinden om in te burgeren in Enschede. ‘Best spannend als alles nieuw is.’ Junger studeerde sociologie in Leiden en promoveerde aan de VU op een onderzoek naar criminaliteit onder etnische minderheden. Gedurende haar promotie was ze al werkzaam bij het ministerie van Justitie. Later werkte ze ook nog als onderzoeker bij het Nederlands Studiecentrum voor Cr iminaliteit en Rechtshandhaving in Leiden. ‘Maar veel bijzonder onderzoek deed ik daar niet. Die kans kreeg ik wel in Utrecht, waar ik bij de afdeling ontwikkelingspsychologie gerichter onderzoek kon doen naar allerlei vormen van risicogedrag dat tot criminaliteit kan leiden.’ Nee, op de UT is natuurlijk geen afdeling ontwikkelingspsychologie beseft Junger. Bij
de vakgroep Studies Maatschappelijke Veiligheid ligt de focus meer op politiestudies. ‘Ook interessant’, vindt ze, ‘maar ik wil het onderzoeksgebied Crime Science meer ontwikkelen. Ik denk bovendien dat dat zorgt voor verbreding van deze vakgroep. Er is zoveel te onderzoeken dat interessant is.’ Crime Science is een relatief nieuw onderzoeksgebied, vertelt de hoogleraar. ‘Criminaliteit kun je zien als een kenmerk van mensen, maar je kunt ook het incident bestuderen. Dus: niet kijken naar de daders, maar bijvoorbeeld wel naar hoeveel inbraken er plaatsvinden en waar in Enschede.’ Volgens Junger is het zo dat mensen steeds meer vrijheden verwerven en steeds minder beperkingen krijgen opgelegd, waardoor de kans op delicten toeneemt. ‘Denk bijvoorbeeld aan internetcriminaliteit.’ Momenteel is het zo dat er in Nederland veel aan beveiliging wordt gedaan en dat helpt wel. ‘Bij een zwaar beveiligde winkel, ontneem je de inbreker de gelegenheid. En die gelegenheid kan dus ook de oorzaak zijn van crimineel gedrag.’ De zogenaamde gelegen-
heidsaanpak zou daarom op heel veel terreinen goed kunnen, denkt ze. Zo heeft een Engelse studie aangetoond dat het aantal zelfmoorden via het openzetten van de gaskraan drastisch daalde vanaf het moment dat er geen giftige gassen meer uit de kraan kwamen. Een ander voorbeeld is het stuurslot: ‘Een stuurslot in een auto zorgt voor minder diefstal, omdat zo’n slot het de inbrekers veel lastiger maakt. En zo zijn er talloze voorbeelden.’ Criminologen hebben volgens Junger vooral de neiging om naar de daders te kijken en daarom zou het goed zijn ook andere factoren te onderzoeken. Ze hoopt daarbij op samenwerking met de politie, in het bijzonder het korps in Enschede. ‘Ik ben nog niet op bezoek geweest, maar dat gaat binnenkort wel gebeuren. Het zou namelijk mooi zijn dat als de politie bepaald beleid ontwikkelt, wij kunnen onderzoeken of het werkt.’ Naast de ontwikkeling van Crime Science is Junger ook nog druk met de ‘nasleep’ van een Utrechts project, dat ze – ‘zo luidde de deal’ – mee mocht nemen naar de UT. Dit project gaat om de Parent Child Interaction Therapy (PCIT), een Amerikaanse therapie voor kinderen met gedragsproblemen die Junger in Nederland introduceerde. ‘Momenteel loopt deze therapie in de vorm van een pilot en het project voelt echt een beetje als mijn geesteskind.’ Ze legt uit wat PCIT inhoudt: ‘De therapie vindt plaats in een laboratoriumsituatie, in het AMC. De kern van de
therapie draait om de interactie tussen ouder en kind, daar komen dus geen therapeuten aan te pas. De ouder wordt in het lab, spelenderwijs met het kind, gecoacht via een oortje. In de eerste fase van de therapie draait het vooral om het kweken van een betere band tussen moeder en kind, dat doen ze aan de hand van zogenaamde pride skills: positief zijn, imiteren, reflectie en geen vragen stellen. Als ouders dat onder de knie hebben, gaan we door naar de volgende fase, het leren disciplineren. Wat onder andere neerkomt op de ‘time-out stoel’ en ‘time-out kamer’. Ja, het strafstoeltje, zoals we dat inmiddels wel kennen van opvoedprogramma’s.’ Junger zegt dat deze therapie verbazingwekkend snel resultaat laat zien. ‘Met 16 tot 18 sessies zijn ouder en kind wel klaar.’ In Amerika zou PCIT in ieder geval voor grote veranderingen hebben gezorgd onder kinderen met gedragsproblemen. In Nederland is de therapie bestemd voor ‘iedere ouder die vindt dat zijn of haar kind een gedragsprobleem heeft’. Dat kan dus ook al een kind met ADHD zijn. Nu de therapie in het AMC loopt, sluit het onderzoek daarop in november aan. ‘Ik wil daar in ieder geval een aio opzetten, die vacature loopt.’ En ja, ze zegt het ‘heel spannend’ te vinden. ‘Zo’n therapie was dan ook hard nodig, er werd te weinig voor deze kinderen gedaan.’ Zelf is Junger in ieder geval overtuigd van het succes: ‘Als ik een kind had met een gedragsprobleem, zou ik deze therapie willen.’
Het Delftsch Studenten Corps zegt trots te zijn op het verloop van de kennismakingstijd. ‘De risico’s op excessen zoals die zich vorig jaar voordeden zijn geminimaliseerd’, aldus de voorzitter van de nieuwe senaat Evert Willeumier.Volgens Willemeumier heeft het corps dit jaar meer toezicht gehouden in de zalen. ‘Ook is consequent en harder opgetreden tegen mensen die mogelijk over de schreef zouden gaan.’ Vorig jaar schreef een boze vader in een ingezonden brief in NRC Handelsblad dat zijn zoon en andere eerstejaars die meededen aan de kennismakingstijd van het corps waren geslagen en uitgescholden. Zo zouden leden zijn zoon onder meer een ei in zijn mond hebben geslagen en moest de jongen in een natte slaapzak slapen.
De ‘verkeersbordenactie’ onder studenten in Groningen heeft de politie inmiddels tien verkeersborden opgeleverd. Studenten kunnen deze maand straffeloos gejatte verkeersborden inleveren. Naast de bekende borden, werden ook ander straatmeubilair, vlaggen en winkelwagens naar het politiebureau gebracht. Eigenlijk alles wat studenten bij wijze van trofee wederrechtelijk naar hun huizen en kamers slepen. Het in bezit hebben van zulke spullen geldt als heling van goederen verkregen door diefstal, waarop een boete van 200 euro én een strafblad staat. De politie kwam op het idee voor de inleveractie, nadat er 45 verkeersborden uit vier kamerpanden tevoorschijn kwamen. Onderzoekers van het AMC en de universiteit van Palermo hebben voor het eerst bewijs geleverd dat de groei van tumoren mogelijk veroorzaakt wordt door zogenoemde kankerstamcellen. Hun onderzoeksresultaten zijn onlangs gepubliceerd in het wetenschappelijk tijdschrift PNAS. Het idee van kankerstamcellen ontstond vijf jaar geleden. Toen bleek dat niet alle cellen die uit een darmtumor worden gehaald, kunnen uitgroeien tot een nieuwe tumor. De groep experimentele moleculaire geneeskunde van het AMC is er nu in geslaagd om één enkele, niet-gedifferentieerde cel uit een menselijke darmtumor te isoleren en uit te laten groeien tot een tumor. Dit lukte hen zowel in een kweekschaaltje als in proefdieren. ADVERTENTIE 8??ÁËËÝj·
ËËjÍ·
jajÁjjËjjwÍËÁjWÍˬË?aÄÁjjÁÄ =#!Ë 0Ë .7-2.Ë 0 Ë.^Ë=!Ë8Ë 0Ë##
✓GO NO GO Bent u druk bezig met de organisatie van een fantastisch evenement op de Campus en krijgt u het financiële plaatje (nog) niet helemaal rond? Doe dan een beroep op het Universiteitsfonds. Wij bieden financiële ondersteuning bij de organisatie van wetenschappelijke, culturele en sportieve evenementen. Kijk op onze site voor meer informatie: www.utwente.nl/ufonds
ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente
Thursday 11 September 2008
Beijing Olympics:
China’s foray onto the world stage China won its bid to host the Olympic Games in July 2001. It then lavished $44 billion on transforming their capital city Beijing into a beacon of the 21st century. The opening ceremony was just a peep into what lay ahead. Gold, not silver, was the dominate color that defined these games for the Chinese. They finished with 51 gold medals, the highest figure for any nation at an Olympics in 20 years. China performed so well that the world was forced to look on in awe. Now that the sacred flame is out, it is a time for retrospection. Chinese students form a substantial part of the international community at the University of Twente. Looking back at the summer games, four Chinese students shared their insights and views about their homeland. Have the Olympics changed China? Jun Liu, a PhD student at the Department of Tissue Regeneration (TR) is optimistic, and she thinks the year 2008 will go down in history books as the year that China made huge progress in some sports like rowing, boxing and synchronized swimming, games that are not generally considered to be a stronghold for Chinese athletes. She admitted to China’s unsettling problems of severe air pollution and certain worker’s rights issues. ‘Every Chinese person,’ she said, ‘believes these issues will gradually change and improve.’ According to Liu, all the
infrastructures developed for the Olympic Games will help to better train the Chinese athletes of the future, especially in some sports where the Chinese did not perform well like cycling and track-and-field events. Her friend, who was a volunteer in Beijing for the Olympics, told Liu that this event has bolstered the sense of pride and patriotism that the Chinese have for their country. Ling Wu, another PhD student at the Department of Tissue Regeneration echoed her sentiments. He said that though the Government spent billions of dollars for the Olympics, it was fully justified, as the event was watched by billions of people around the globe. Over 200 nations participated in the Olympics, and world leaders graced the opening ceremony. ‘It was essential for China to portray the right image,’ said Wu. As for the Chinese econ-
omy, he fully agreed that the Olympics gave the economy a big boost. In the long run, he foresees that China will earn back the money it spent and probably exceed that amount. He pointed out that China has also excelled in various academic Olympiads, and the government has placed a high priority on educating more scientists and engineers. As an indication of this emphasis, China will be launching its third manned space craft next month. ‘I think that the Chinese Government knows what it is doing,’ he said. If the 2007 GDP growth of 11.4% is anything to go by, then Ling has definitely hit the bull’s eye. Yan Song, a PhD student at the Polymer Chemistry and Biomaterials Department (PBM), thinks the Olympics can possibly teach a valuable lesson to the Chinese. She felt that instead of accepting the comments made by the western media, portraying China in a negative manner,
China should instead work towards making the country an even better place. She said, ‘China has enormous potential, and the Olympics helped to bring China to the center stage.’ Chinese student Bin Ma, a PhD student in the Department of Tissue Regeneration, summed it all up. ‘Hosting the Olympics posed a huge challenge to China. But none of the potential nightmares came true. Plenty of world leaders attended the opening ceremony. Not a single country boycotted the Games. Beijing’s pollution did not force any endurance events to be postponed. Protesters did not disrupt any Olympic events. Chinese athletes won more gold medals than anyone else. It has been just 24 years since China’s first entry into the Olympics and it is already leading the way. In 2008, China dazzled and the world watched!’ Anindita Ganguly
Coordinator: Robbin Engels/UT-Nieuws Contributors: Ashok Sridhar, Supriyo Chatterjea, Anindita Ganguly and Audrey Rhodes. For comments and suggestions, email:
[email protected] For previous editions, see: www.utnws.utwente.nl
Events in Enschede European Research Council lecture Drs. Eva de Bruijne, visiting lecturer from the Department of Policy Development at the National Organization for Scientific Research (NWO), will speak about her work with the European Research Council. Starting Grants are available for promising researchers who have the proven potential to become independent research leaders. This informative lecture will be of interest to Dutch-based researchers who are interested or planning to submit a Starting Grant proposal this year. Tuesday 16 September, 1:30 to 2:30pm, Logica building. Work-Life Balance workshop Are you heading towards burn-out? This is a question that Drs. Johan van der Burgh, a specialist in the fields of stress, burn-out, lifestyle and trauma, hopes to clarify in his interactive workshop. He will examine the intricacies of balancing work and life through time management techniques, personal goals and communication skills. Participants will be expected to complete assignments and interact with both the trainer and with each other. On completion of the workshop, participants will not only be able to assess the risks to their work-life balance, they will also be armed with ideas on how to jump-start the improvement process. Thursday 18 September, 9:30am to 1:30pm, Drienerburght building (room C). To attend this workshop or lecture, send an email to:
[email protected]. For further details, visit the Female Faculty Network Twente website: www.ffnt.nl
Student Handbook
International Students Meet Enschede The International Office at the UT will be holding the first ever ‘International Students Meet Enschede.’ In cooperation with local educational institutions, the International Institute for Geo-Information Science and Earth Observation (ITC), the Saxion University for Applied Sciences and Artez, this event aims to introduce international students to the broader community life offered in Enschede and gives the unique opportunity for new international students to network with other international students in Enschede. Mayor Peter den Oudsten will be delivering opening remarks to welcome all international students to the city of Enschede on Thursday, September 18. International students will have the chance to participate in the ‘Art and Cultural Mile,’ the first part of the event offered to give students a glimpse of the newly constructed district of the Roombeek, an area of the city affected by the firework disaster in 2000. Tour groups will leave the Muziekcentrum in the city center, passing along a diverse spectrum of Dutch attractions, such as a barrel organ and a stand selling tradition Dutch treats. The tour route will bring students past the new cultural area in Roombeek and finish with a group photograph at the TwentseWelle, the brand new cultural and historical-heritage museum, recently opened in April 2008. The second part of the event, ‘Discover Enschede,’ will focus entirely on the city of Enschede. An information market will be held in the Muziekcentrum to offer students the chance to learn about the four educational institutions and their facilities. Several student associations, local government agencies, cultural institutions and commercial groups will be available for students who have practical questions, and the local fire department will be on hand to demonstrate how to safely extinguish cooking fires. By the close of the day, new international students, who are studying in Enschede, will certainly have a good impression of what the city has to offer, including educational, cultural and leisure facilities. If you are interested to attend this event, free of charge, register on the International Office website: http://intoffice.utwente.nl/
Proud Chinese students at the UT: (left to right) Yang Song, Ling Wu, Jun Liu, Bin Ma and Liang. Foto: Gijs van Ouwerkerk
A new version of the International Student Handbook: A practical guide upon arrival is available and free of charge at the International Offices. First come, first serve. Hurry to pick up your copy of this essential tool for expatriates.
UT SUPPORT CHANGES THE LIVES OF PEOPLE LIVING IN RURAL INDIA
Charitable organization expands its efforts An Association for the Development of Health and Academic Awareness in Rural India (AADHAAR), founded and run by Indian students and researchers at UT, has made rapid strides since its inception in 1997. The past couple of years have been especially fruitful, with the charitable organization involving itself in a large number of social welfare projects across the length and breadth of India. The prime mover behind this growth is the financial and moral backing of the UT. According to Dr. Pramod Agrawal, the Chairman of AADHAAR , contributions made by various divisions of the UT (CTW, Faculty Club,
GW, MESA+ Institute and TNW) added up to more than 6,000 Euros in 2007, a near-100 percent increase in donations made in 2006. Agrawal attr ibutes this increase to the organization’s non-religious, non-profit approach, and to the regular feedback donors receive about how their donations are being spent. One of the current projects of AADHAAR is in cooperation with Swabhimaan, a Bangalore-based organization working for the welfare of young, underprivileged girls. This organization handles the educational and daily needs of 16 girls under the age of 14, apart from its involvement in other social
welfare activities. Impressed by this grassroots approach, the Dean of the Faculty of Behavioral Science, Professor Hubert Coonen has assured financial support for this project for next year as well. In his opinion, the other faculties of the UT should also try and support AADHAAR’s cause in the long run to enable it to expand its efforts through the development of new projects. Besides directly supporting the organization with funding, the UT is also responsible for the way in which AADHAAR approaches its pet project, the Knowledge Center. The concept of the Knowledge Center revolves around providing underpriv-
ileged children free access to a library, computers and associated software programs, under a single roof. The research-oriented approach of the UT has stimulated AADHAAR organizers to conduct their own research into ways of making the Knowledge Center self-sustainable. AADHAAR strives to share its
know-how garnered over the past decade with other motivated individuals and groups at the UT that are keen to make a difference in their homeland. For more details, email Agrawal: P.B.Agrawal@ utwente.nl or visit the website, www.aadhaar.com. Ashok Sridhar
ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente
donderdag 11 september 2008
ut-hoogleraar arjen hoekstra over rapport deltacommissie: sterk maar niet revolutionair
‘Niet kans-denken maar risico-denken’ Lovende reacties uit politiek en wetenschap kreeg de Deltacommissie op het vorige week gepresenteerde rapport over hoe Nederland zich de komende honderd jaar moet wapenen tegen de stijgende zeespiegel. Arjen Hoekstra, UThoogleraar waterbeheer en hoofd van het Twente Water Centre, las een aantal verstandige dingen in het verslag, maar betreurt dat de commissie alleen oog heeft voor het reduceren van de overstromingskansen. Hij zou ook graag de gevolgen bij een eventuele overstroming verminderen. paul de kuyper
‘Het is moeilijk om hier tegen te zijn’, reageert Arjen Hoekstra op het rapport Samen werken met water, dat vorige week door de Deltacommissie werd gepresenteerd en louter jubelende reacties leek los te maken. ‘Als je zegt dat het wel meevalt, heb je de volgende ramp op je geweten.’ Hoekstra is blij dat de urgentie van het probleem weer eens wordt benadrukt. Bovendien vindt hij het goed dat door het aanleggen van een Deltafonds de financiering onafhankelijk wordt van de waan van de dag. De in het rapport voorgestelde doelen acht hij heel haalbaar. ‘In politieke zin is het dus een sterk rapport. Het is heel goed ontvangen. Maar het is niet revolutionair. Het bouwt voort op beleid dat we al hebben. Vanuit wetenschappelijk oogpunt kun je wel wat kritiek hebben. Er mist een gedegen onderbouwing.’ ‘Risico is de kans maal het gevolg’, legt de hoogleraar uit. ‘De commissie wil de risico’s verlagen door de kans van overstromen met een factor tien te verminderen. Maar de afgelopen decennia zijn juist de potentiële gevolgen van een overstroming een stuk groter geworden. Er bevinden
zich steeds meer mensen en kapitaal achter de dijken. Je verwacht op zijn minst een analyse van zowel de kansen als de gevolgen, maar die wordt niet gemaakt.’ Dat verrast Hoekstra, want juist de afgelopen vier à vijf jaar is er in de wetenschap een beweging gaande van ‘kansdenken’ naar ‘risico-denken’. ‘De kans op overstromen ligt vast in de wet’, aldus Hoekstra. ‘Die is voor de Hollandse kust nu een op tienduizend en de Deltacommissie wil naar een op honderdduizend. Je kunt alleen niet wetenschappelijk bepalen hoeveel een dijk hoger of breder moet worden om aan die kans te voldoen. De gegevens over de afgelopen honderd jaar zijn absoluut onvoldoende om daarop uitspraken te baseren over kansen van een op de honderdduizend jaar. Daarnaast klopt de redenering dat de kansen omlaag moeten omdat de zeespiegel stijgt, natuurlijk niet. Als de zeespiegel stijgt moeten de dijken ook bij de huidige wettelijke kansen worden versterkt, daar heb je geen strengere norm voor nodig.’ Daarom richt Hoekstra zich in zijn onderzoek op het beperken van de gevolgen van overstromingen. Als de schade en het aantal slachtoffers omlaag gaan, verklein je ook de risico’s.
Hoogleraar waterbeheer Arjen Hoekstra. Foto: Arjan Reef.
Overstroming van de Maas. Foto: ANP.
‘Je kunt dijkringgebieden compartimenteren, een secundaire dijk aanleggen, de grond voor nieuwe woonwijken ophogen, waterbestendig bouwen, een beter waarschuwing- en evacuatiesysteem ontwikkelen’, somt Hoekstra op. ‘Bovendien kun je de kwetsbaarste economische sectoren boven zeeniveau bouwen, zoals ziekenhuizen, de energievoorziening, het internetknooppunt.’ Als voorbeeld neemt Hoekstra de secundaire dijk. ‘Die leg je aan achter de primaire dijk. Tussen de dijken zijn de gevolgen van een doorbraak heel groot, maar achter de tweede dijk houd je het droog. Het gebied ertussen moet je dus reserveren voor weinig kwetsbaar gebruik, zonder veel kapitaal.’ Alle maatregelen die Hoekstra noemt, zijn volgens hem technisch haalbaar. ‘Maar politiek en psychologisch stuit bijvoorbeeld het verhoogd bouwen van woonwijken op bezwaar. Mensen in de aangrenzende wijk krijgen dan namelijk het idee dat zij niet veilig wonen. Ik vind het zonde dat het niet gebeurt. Het is makkelijk aan te leggen.’ Hoekstra benadrukt dat de genoemde maatregelen niet overal alles oplossen. ‘Je moet per gebied bekijken welke maatregelen je kunt combineren om de effectiviteit zo groot mogelijk te maken. Waar leg ik een tweede dijk aan, en welke functies moet ik dan nog extra beveiligen? Er zijn nog relatief weinig studies naar gedaan, ik zeg dus ook niet dat dit dé oplossing is. Maar ik vind het wel gek dat de Deltacommissie er niet naar heeft gekeken.’
WISKUNDE. Ruim twintig middelbare scholieren bogen zich afgelopen vrijdag over ingewikkelde wiskundesommen. De leerlingen kwamen van middelbare scholen in het oosten van het land om op de UT te trainen voor de tweede ronde van de Nederlandse Wiskunde Olympiade. Zij kregen wiskundige technieken uitgelegd, die hun goed van pas kunnen komen bij de lastigere opgaven tijdens de tweede ronde. Die wordt 12 september gehouden op de TU Eindhoven. De winnaars kunnen een plaats veroveren in het Nederlandse team van de Internationale Wiskunde Olympiade, volgend jaar juli in het Duitse Bremen. Foto: Gijs van Ouwerkerk
ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente
donderdag 11 september 2008
aletta vries begint aan haar derde jaar biomedische technologie
‘Ik ben een gewone student, maar dan op wieltjes’ Soms moet Aletta Vries even schelden van frustratie. Vooral wanneer kleine dingen niet lukken en veel energie kosten. De studente begint aan haar derde jaar biomedische technologie. Op zich niet zo heel bijzonder. Wel als je in een rolstoel zit. Dan gaat het niet altijd even gemakkelijk. ‘Ik roep wel eens: ik stop ermee! Maar gelukkig waait die boosheid snel over’, aldus Aletta. sandra pool
Parkeren achter de Horst op het grasveld is zo’n typisch frustratiemoment, begint Aletta (28). ‘Ik red het dan niet om zelfstandig het gebouw binnen te komen. De achterdeur kent drempels en met een rolstoel op nat gras rolt het ook niet lekker. Mijn man Eric, die hier trouwens elektrotechniek studeert, gaat dan met mij mee. Dat is niet altijd leuk voor hem hoor. Hij heeft ook zijn afspraken en moet dan alles verzetten omdat-ie eerst moet zorgen dat zijn vrouw de Horst binnenkomt.’ Aletta moet er wel om lachen. ‘Maar al dat geregel komt je ook wel eens de neus uit hoor. Sommige docenten denken absoluut
zit.’ Door een chronische ziekte is Aletta rolstoelgebonden. ‘Maar er is nooit een diagnose gesteld. Men weet niet wat ik heb.’ Zes jaar geleden kwam er een enorme vermoeidheid over de BMT-studente heen. ‘Mijn spieren voelden verzuurd. Het leek wel alsof ik drie marathons achter elkaar had gelopen. Ik sportte in de tijd wel veel, bijna dagelijks, maar in plaats van dat mijn conditie vooruit ging, werd het alleen maar slechter.’ Een periode van ziekenhuis in ziekenhuis uit volgde. ‘De huisarts gooide het aanvankelijk op stress. Maar de vermoeidheid bleef, ook na een tijd rust. Bloedonderzoeken volgden om vermoeidheidsoorzaken zoals ijzertekort of
‘Ik word op de UT als mens behandeld’ niet mee. Tijdens practica bijvoorbeeld. Dat gebeurt aan zo’n hoge tafel. Nou, kijk mij, daar kom ik echt niet bij! Met als gevolg dat ik alles zelf moet oplossen. Of neem Langezijds’, zegt Aletta grinnikend. ‘In dat gebouw heb ik een keer een vak gevolgd. Onder die hoge trap zit wel een goederenlift. Binnenkomen wilde wel, maar verder is het gebouw totaal rolstoelonvriendelijk met drempels en geen minder-valide toilet.’ Gebouw de Horst waar Aletta de meeste collegeuren maakt, is volgens haar wel handicapvriendelijk. ‘Ik red mij hier prima en zo niet, dan kan ik altijd een beroep doen op mijn studiebegeleider Theo van Dam. Hij verzet geweldig werk voor mij. Het fijne is dat ik hier op de UT als een gewoon mens behandel word. Maar in winkels of restaurants doet het personeel net of ik achterlijk ben. Daar heb je op de universiteit geen last van. Ik ben een gewone student, maar dan op wieltjes.’ Ook de bezorgdheid van sommige mensen frustreert haar wel eens. ‘Dan pakt iemand ongevraagd je hand en zegt: kind, het komt allemaal wel goed. Dan zeg ik keihard: het komt helemaal niet goed! Ik heb liever dat ze medelijden met mij hebben omdat ik mijn vak statica niet heb gehaald dan dat ik in een rolstoel
de ziekte van Pfeiffer uit te sluiten. Het ziekenhuis afsjouwen begon voor mij in Enschede en eindigde in het Academisch Ziekenhuis in Groningen.’ Aletta legt uit dat er bij haar ergens iets mis gaat in de stofwisseling of dat er neurologisch iets niet goed zit. ‘Je frustreert je helemaal wezenloos en het komt wel eens voor dat je niet serieus genomen wordt. Een dokter zegt dan doodleuk: u mankeert niets want we hebben niets gevonden. Dan moet je weer knokken om een andere arts te vinden die de onderzoeken wel wil voortzetten.’ Dat kostte Aletta zo veel energie dat ze op een gegeven moment dacht: ik vind het wel goed. ‘Ik heb naalden gehad op plekken, dat wil je écht niet weten. En niet van die kleintjes hè? Van de ontzettende joekels en die gaan hup, in één keer je been in tot diep in de spier. Dat is zó pijnlijk. Vooral omdat je de spieren dan ook nog moet aanspannen en ontspannen omdat ze de hele spier willen doormeten. Het kost mij een week om er weer bovenop te komen. Ik heb er gewoon genoeg van. Dit,’ zegt Aletta terwijl ze wijst op haar rolstoel, ‘is wat het is en daar doe ik het mee.’ Aletta zit nu dagelijks in een rolstoel. ‘Ik kon op een gegeven moment niet meer een dagje weg naar bijvoorbeeld de dierentuin.
Dat hield ik niet vol. Steeds vaker gebruikte ik de rolstoel en nu dus elke dag. In theorie kan ik van hier, de kantine van de Horst, naar de auto lopen, zo’n vijftig meter, maar dan is mijn energie op en kan ik de rest van de week niets. Ik moet dus heel gedoseerd met mijn krachten omgaan en bewust kiezen wat ik ga doen.’ Zo maakte ze twee jaar geleden de keuze om een slangentatoeage te laten zetten. Geen kinderachtige jongen als ze vertelt datie met de kop tussen de schouderbladen begint, om haar middel cirkelt, drie keer om haar benen draait en met de staart eindigt op haar voet. ‘Elke maand zat ik drie uur in de tattooshop. De slang staat in medische termen voor gezondheid. Ik heb gewoon iets met dit beest. Ik wil ermee laten zien dat ik gezond ben, ook al werkt mijn lijf niet mee.’ Nu Aletta heeft besloten het onderzoeksproces af te sluiten, kan ze zich weer volledig concentreren op haar studie. ‘Ik ben nu veel gelukkiger. Ik heb een bepaalde rust gevonden. Onderzoeken plannen, colleges daar omheen bouwen, het hoeft allemaal niet meer. Ik kan nu lekker studeren.’ Nou ja, lekker…af en toe sluipt er nog zo’n frustratiemoment in. ‘Zoals met de opening van het academisch jaar,’ laat ze weten. ‘Ik mocht tijdens het bezoek van Minister Ab Klink mijn auto niet op de invalidenparkeerplaats neerzetten voor de Horst omwille van de veiligheid. Maar hoe bedreigend ben ik nou? Ik zit in een rolstoel en ik wil gewoon colleges volgen. Maar het kon écht niet, terwijl de busjes van de bouw er later wel stonden! Dan vloek ik wel even verschrikkelijk hard ja.’
Aletta Vries. Foto: Gijs van Ouwerkerk.
Lab wacht op gebruikers Voor de vakgroep Thermo-Chemical Conversion of Biomass (TCCB, faculteit TNW) staat er al een paar maanden een splinternieuw lab op de tweede verdieping van de Meander klaar. Toch lopen studenten, promovendi en andere onderzoekers nog constant heen en weer tussen hun bureau en het Hogedruklab. Vervelend, vindt UHD Sascha Kersten, maar het is bijna voorbij. Begin oktober kan zijn vakgroep, een half jaar later dan gepland,
eindelijk het nieuwe lab feestelijk openen. November vorig jaar werd de Meander officieel geopend door Shell-topman Peter de Wit. Binnen werd er toen nog volop gebouwd en nog steeds zijn niet alle ruimten in gebruik. ‘Misschien kwam die opening wel iets te vroeg’, zegt Sascha Kersten. ‘We zouden per april het lab in kunnen, maar toen we in januari onze kantoren betrokken, was het nog een grote lege ruimte. Dan voorzie je al dat de planning niet wordt gehaald.’
Grote problemen leverde die vertraging nog niet op, maar vervelend was het wel, aldus Kersten. ‘We kunnen onze experimenten gewoon in het Hogedruklab doen, maar de groep is constant gesplitst tussen de kantoren in Meander en de opstellingen in het Hogedruklab. Bovendien moeten we steeds afwegen of we bepaalde opstellingen in het Hogedruklab zullen opbouwen of toch wachten tot we het nieuwe lab in kunnen. Studenten en promovendi hebben hier ook wat vertraging door opgelopen.’ Voor
de zomer was alles op het oog af en dan is het vreemd dat zo’n modern lab nog steeds leeg staat, geeft Kersten toe. ‘In de bouw worden dan altijd nog kleine dingetjes afgekeurd. Bovendien moet het lab worden aangesloten op het luchtcirculatiesysteem van de hele Meander. Dat mislukte voor de zomer. Waarom weet ik niet. Ik hoop alleen dat het binnenkort wel goed gaat. Dan kunnen we in oktober eindelijk dit mooie lab gaan gebruiken.’
ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente
donderdag 11 september 2008
spin-off in race voor europese marsmissie 2013
LioniX zoekt naar leven op Mars In 2013 stuurt de Europese Space Agency (ESA) een onbemande missie naar Mars. UT-spin-off LioniX hoopt met deze ExoMars-missie mee te vliegen. Het vanuit de Hogekamp (bij Mesa+) opererende bedrijf ontwikkelt een zogenaamde Life Marker Chip, een microlaboratorium dat op Mars gaat zoeken naar moleculen die kunnen wijzen op vroeger leven op de rode planeet. ‘Eigenlijk werkt ons systeem net zo als een zwangerschapstest.’
paul de kuyper
‘Het doel van de ExoMarsmissie is het speuren naar sporen van leven’, vertelt Henk Leeuwis, adjunctdirecteur van LioniX, over het avontuur waar zijn bedrijf voor staat. ‘Dat zullen geen hogere organismen zijn, je spreekt eerder over bacteriën die er ooit geweest zijn of heel misschien nog wel zijn.’ Die sporen van leven vind je niet aan het oppervlak. Mars heeft geen dampkring zoals de Aarde en door de straling zullen die moleculen daar niet overleven. De ExoMarsrover, het apparaat dat op de rode planeet moet landen, boort daarom twee meter diep
en neemt dan een monster. ‘Daar kunnen nog wel moleculen zitten’, weet Leeuwis. ‘Het is onwaarschijnlijk dat je DNA-materiaal vindt, want dat is niet erg resistent, moleculen van celmembranen daarentegen wel. Op aarde is men in staat om uit oude gesteenten onder woestijnen en in zeeën tekenen van oud leven terug te vinden. Misschien lukt dat op deze manier ook op Mars.’ Daarom bouwt LioniX samen met het bedrijf Dutch Space en de universiteiten van Leicester
en Cranfield een microlaboratorium, de Life Marker Chip, dat vier monsters van onder de Marsbodem kan analyseren op de aanwezigheid van bepaalde moleculen. Leeuwis toont hoe zo’n laboratoriumpje eruit zal komen te zien. Een lab-on-a-chip in de vorm van een zogenaamde micro-array met antilichamen vormen het hart van het apparaatje dat mee de ruimte in moet. Leeuwis legt uit: ‘In het instrument worden de biomoleculen eerst als het ware losgeweekt uit het Marsmonster. Die moleculen worden geleid naar het detectiedeel van de Life Marker Chip,
eigenlijk een sandwich van een aantal chips. In deze ‘chipsandwich’ zit - in een reactorkamertje een micro-array, een serie spots, van twintig tot veertig concentraties antilichamen. Deze antilichamen reageren elk met een bepaald soort molecuul dat op leven kan wijzen. Als zo’n molecuul in het monster zit en bij het antilichaam komt, reageren die twee stoffen en wordt de lichtenergie die vrijkomt geabsorbeerd en slaat er een fluorescent label aan. Kortom: de spot licht op. Eigenlijk werkt het net zo als een zwangerschapstest. Je doet een druppel urine op een chip aan een strip, daar worden bepaalde moleculen uit gezuiverd en als die reageren met de antilichamen, kleurt de strip.’ De vraag is alleen naar welke moleculen je op zoek bent. ‘Er bestaan er een hele hoop’, geeft Leeuwis toe. Als je iets wilt analyseren, moet je weten wat je wilt vinden. Er wordt al heel lang onder-
Henk Leeuwis met een van de chips voor de Life Marker Chip. Foto: Arjan Reef
zoek gedaan naar welke stoffen kunnen overleven onder extreme omstandigheden. Ik ben geen microbioloog, maar het gaat om moleculen uit celmembranen, bijvoorbeeld zogenaamde lipides.’ De technologie voor het maken van het microlab heeft LioniX in huis, maar voor het slagen van de Life Marker Chip heeft Leeuwis de juiste antilichamen nodig die reageren met de moleculen die hij op Mars hoopt aan te treffen. ‘Dat is het meest heikele punt, omdat sommige antilichamen nog niet bestaan. Ze moeten nog ontwikkeld worden en dat blijkt erg lastig. Overigens zijn ze daar in Cranfield mee bezig, wij verzorgen de hardware.’
Hoewel de ExoMars pas in 2013 gelanceerd wordt, is er wel haast geboden bij het vinden van de juiste antilichamen. Over een half jaar weet LioniX of hun microlab daadwerkelijk mee mag naar Mars. ‘Er kunnen zo’n twintig instrumenten mee op de missie, en er zijn meer wetenschappers die op Mars onderzoek willen doen.We moeten dus heel snel bewijzen dat we er klaar voor zijn. En dan wordt het nog spannend wat de politiek doet. Alle instrumenten moeten worden bekostigd door de overheden van de individuele Europese landen. Nederland stelt acht miljoen beschikbaar, maar er zijn drie Nederlandse initiatieven in de race voor deelname aan de missie. Die acht miljoen euro is niet voldoende voor alle drie.’ Leeuwis vindt het hierdoor moeilijk de kansen van LioniX in te schatten. ‘Het is zowel technisch als politiek spannend.We hebben de indruk dat ons instrument bij de ESA erg geliefd is. Ik ben gematigd positief dat we de juiste antilichamen op tijd vinden, maar op de politiek hebben we geen greep.’ En gaat LioniX als het zover komt daadwerkelijk leven vinden op Mars? Dat is niet onwaarschijnlijk, denkt Leeuwis. ‘Het is geen kansloze missie, anders zouden we het niet doen. Er bestaan gegronde redenen dat de omstandigheden op Mars de afgelopen miljoenen en miljarden jaren vergelijkbaar waren met die op aarde. Er is water gevonden en mijn volledige lekengevoel zegt dan dat het aannemelijk is dat we in fossiele gesteenten vroeger leven kunnen vinden. Je moet alleen dan wel op de goede plek zoeken, maar dat wordt allemaal in kaart gebracht.’ ‘Pikant is nog dat de ExoMars-rover helemaal steriel de ruimte ingeschoten moet worden’, voegt Leeuwis er nog aan toe. ‘Hoe ze het doen weet ik niet, maar de ESA schijnt dat te kunnen. Gelukkig maar, want we moeten natuurlijk geen moleculen naar Mars meenemen. Dan vinden we straks iets dat we zelf hebben meegebracht.’
Een artist impression van de ExoMars-rover die in 2013 gelanceerd moet worden. Hij boort twee meter en neemt daar een sample uit de Marsbodem. Bron: ESA
ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente
10 donderdag 11 september 2008
UT-parkings open voor FC Een nieuw mobiliteitsplan om het verkeer tijdens thuiswedstrijden van FC Twente en evenementen in Go Planet Parc en op de nieuwe IJsbaan Twente in goede banen te leiden, werd afgelopen vrijdag in Go Planet gepresenteerd. Eén maatregel ten behoeve van de parkeermogelijkheden is het openstellen van de parkeerplaatsen op de campus. De UT werkt hier belangeloos aan mee. Een goed verkeersplan is nodig om de bereikbaarheid van en naar het stadion, Go Planet Parc en de schaatsbaan optimaal te houden. Zeker nu de tweede ring op stadion de Grolsch Veste is gebouwd en er in totaal 5600 parkeerplaatsen bij moeten komen. ‘Daarvoor hebben we contact gehad met de bedrijven op het Business & Science Park. Zij stellen hun parkeerplaatsen open. Ook in de UT vonden we hierin een partner’, zegt Eugenio Porcu, manager stadionzaken. In totaal zijn er 1021 parkeerplaatsen te gebruiken op de campus. ‘De verschillende locaties zullen één voor één volstromen. We beginnen achter op het UT-terrein bij de gebouwen Horst en Cubicus. De slagboom aan de Horstlindelaan gaat omhoog en we willen hier met name het autoverkeer vanuit onder meer Oldenzaal, Denekamp en De Lutte opvangen’, aldus Porcu. Zijn deze twee locaties vol dan is het terrein bij de Hogekamp en achter de Vrijhof aan beurt. Daarna zijn achtereenvolgens de parkeerplaatsen voor het Paviljoen, het Hogedruklab, Langezijds en de Spiegel aan de beurt ‘We hebben voor deze volgorde gekozen om zo min mogelijk verkeer rondom het stadion te krijgen. Bezoekers kunnen vanaf de bestaande bushaltes op de campus met pendelbussen die af en aan rijden naar het stadion.’ Per seizoen gaat FC Twente ongeveer twintig keer gebruik maken van de UT-parkeerplaatsen. Daarvoor zijn twee ingangen beschikbaar: de inrit via de slagboom bij de Horstlindelaan en de hoofdingang bij Charlie. Wegen die niet bestemd zijn voor de voetballiefhebbers worden met verkeersborden en stewards afgezet. Bewoners kunnen er na verificatie wel gewoon langs. Bij binnenkomst aan de buitenzijde van de campus vindt geen
controle op pasjes plaats, schrijft het mobiliteitsplan. Dat levert teveel oponthoud en verkeersstagnatie op. Na afloop van een wedstrijd rijden pendelbussen de supporters via een vaste route weer naar de parkeerplaats en verlaten de bezoekers via een vaste route het terrein. Het aansturen van de verkeersregelaars blijft in handen van de beveiliging van de UT. ‘De stewards staan onder leiding van de bewakingsdienst’, legt David Korringa, directeur van het Facilitair Bedrijf, uit. ‘We hebben daarvoor een contract met FC Twente.’ Lacht: ‘Nee, we krijgen er geen financiële middelen voor. Het is een vriendendienst. De voetbalclub kampt met een tekort aan parkeerplekken. De wedstrijden zijn in het weekend. Dan is het hier niet op z’n drukst. Het kan dus best.’ Zaterdagavond speelt Twente zijn eerste thuiswedstrijd tegen NEC. ‘Dan zal moeten blijken of het werkt’, aldus Korringa. Sandra Pool Advies van de studentenpsycholoog: ‘Blijf na de lesuren op de campus om te studeren.’ Foto: Gijs van Ouwerkerk
cursus selfmanagement
Hulp bij uitstelgedrag Parallel aan de start van het nieuwe collegejaar komen ook weer de goede voornemens boven drijven. Natúúrlijk wil elke student dit jaar écht, serieus álle studiepunten binnen slepen. Maar wat nou als die dikke pil op het eind van het jaar nog steeds ongelezen op het bureau ligt? Of als die koffie met huisgenoten telkens voorrang krijgt op je studieplannen? En wat te doen als jouw kostbare studietijd langzaam verandert in een optelsom van uitstelgedrag? Studenten die écht niet aan studeren toekomen, kunnen daarom elk kwartiel instromen voor de cursus selfmanagement. sandra pool
Het Bureau Studentenpsychologen organiseert de training al jaren, twee keer per kwartiel en meestal zitten de sessies vol met het maximale aantal van acht personen. Het type student dat zich aanmeldt verschilt enorm, weet studentenpsychologe Caroline de Koning. ‘Wat ze gemeen
workshops
Sociale interactie In oktober begint het bureau studentpsychologen een serie van vier workshops voor studenten die moeite hebben met het leggen van sociale contacten. Elke workshop bestaat uit twee bijeenkomsten van twee uur, een op de eerste en een op de derde donderdag van de maand. De onder-
werpen die aan bod komen zijn: contacten maken (oktober), contacten onderhouden (november), grenzen stellen en nee zeggen (december) en samenwerken in projectgroepen (januari). Opgeven kan via de rode balie in de Bastille of de website www.utwente.nl/studentenbalie/rode_balie.
hebben, is dat ze zich voornemen om te studeren, maar er niet aan toekomen. Dat uitstelgedrag leidt vaak tot vertraging. Daarom leren de cursisten structureren, plannen en doelen stellen: wat wil je doen in de beschikbare tijd en wat móet je doen? Timemanagement dus. Daarnaast proberen we er achter te komen wat iemand nou tegenhoudt om die boeken open te slaan.’ Volgens de psycholoog zijn er grofweg twee groepen te onderscheiden. ‘Je hebt positieve uitstellers die zichzelf overschatten en een houding aanmeten van ‘dat doe ik morgen wel’, of dat ze ‘eerst nog even dit of eerst even dat’ moeten doen. Zij lopen een keer tegen de lamp. Daarnaast kennen we pessimistische uitstellers. Zij weten niet goed waar ze moeten beginnen en overschatten de moeilijkheid van de studie en onderschatten zichzelf.’ Voor studenten die moeite hebben om serieus aan het werk te gaan, heeft de studentpsycholoog al een paar tips. ‘Wacht bijvoorbeeld
niet te lang met vragen. Er zijn altijd wel medestudenten, doegroepouders of huisgenoten die je even kunt aanschieten met een prangende kwestie. Doe je dat niet, dan wordt het vraagstuk een berg en voor je het weet heb je tentamens en ben je te laat.’ Ook de studieplek dient volgens De Koning zorgvuldig uitgezocht te worden. ‘Rustig en zo min mogelijk afleiding is het credo. Bepaal daarom zelf wat voor jou belangrijk is. Het zijn vaak anderen die bepalen wat urgent is door bijvoorbeeld bij jou aandacht te vragen voor iets. Dan mag je best eens zeggen: nu even niet, straks wel.’ De psycholoog adviseert verder om subdoelstellingen te formuleren. ‘De beloning van uren met de neus in de boeken zitten, krijg je pas later terug na het tentamen. Denk daarom van te voren rustig na over wat je in je studietijd wilt doen. Wat wil je bereiken? Of wat wil je aan het einde van de week hebben bereikt? Verder is het handig om studie-uren te koppelen aan colleges. Blijf na de lesuren op de campus om te studeren. Als je daarna naar huis gaat, ben je echt vrij. ‘Ook projectgroepen vragen altijd meer tijd dan je denkt, stelt De Koning. ‘Je bent afhankelijk van anderen en geef daarom je eigen grenzen aan. Waak er voor dat niet jij altijd degene bent die zich schikt naar de agenda’s van anderen.’ En wat wil je de verse eerstejaars meegeven? ‘Zij moeten eerst ondervinden en ervaren wat studeren inhoudt. De eerstejaars zijn slim genoeg om zelf structuur
aan te brengen en hun studietijd in te delen. Mocht het na een tijdje onverhoopt toch niet lukken, dan kunnen ze altijd nog aankloppen. Eén tip: blijf af en toe een weekend in Enschede om te studeren. Deze lichting gaat in het weekend nog regelmatig terug naar de ouders. Hun weekend begint op donderdagavond en eindigt pas maandagmiddag. Dan wordt de week
wel erg kort en verliezen ze studietijd. Die kunnen ze inhalen door eens een weekendje op de campus te blijven.’ Opgeven voor deze cursus kan bij de rode balie in gebouw de Bastille, eerste verdieping. De eerste editie is donderdag 11 september gestart en duurt tot 30 oktober. De tweede aflevering is van 6 tot en met 4 november. Voor meer informatie: studentenbegeleiding / bureau studentenpsychologen 053 489 2035.
ADVERTENTIE
ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente
11 donderdag 11 september 2008
Nominatie
Even wat zaken rechtzetten
Drie studenten civiele techniek zijn genomineerd voor de eerste prijs in de ontwerpwedstrijd ‘De afsluitdijk van de toekomst’ van Rijkswaterstaat. Met hun inzending ‘Een dijk van een dam’ maken Harm Nomden, Jorick Velema en Meinte Vierstra kans op de juryprijs en de publieksprijs. De drie UT’ers willen van de Afsluitdijk een superdijk maken, een kilometer breder dan dat de dijk nu is. De jury noemt het ‘een gedurfd ontwerp dat goed onderbouwd, boeiend en creatief is’. Stemmen op deze of de twee andere nominaties kan via http://www.curbouweninfra.nl/pagina.asp?id=724.
De klimwand aan gebouw maken. Het sportcentrum de Sky die binnenkort heeft de wand niet gesloofficieel wordt geopend ten omdat er afspraken heeft al heel wat stof doen gemaakt moesten woropwaaien. Tenminste één den met de TSAC, maar student kwam ongelukkig omdat er maatregelen ten val na een mislukte getroffen moesten worklimpoging. De alpiden zodat er niet door nistenvereniging op de onbevoegden op de wand campus TSAC klom in de geklommen kon worden pen en doet deze week terwijl deze in gebruik een duit in het zakje met was door onze vereniging. een aantal correcties op Dit om de veiligheid te een eerder stukje in deze waarborgen. Ook dit staat krant. niet in verband met het De club schrijft: ‘Op ongeluk. De opening van maandag 28 augustus j.l. de klimwand vindt niet is er in plaats op het UT13 septemNieuws ber, maar ingezonden een stuk op 16 sepgeplaatst tember a.s. over de Wij zouden klimwand op de zijkand het erg op prijs stellen van de Sky. Tijdens het dat wanneer er dergelezen van dit stuk zijn wij lijke beweringen worden van de TSAC tot de congedaan die mogelijk een clusie gekomen dat in dit slechte indruk geven van korte stukje maar liefst 4 onze vereniging, deze foutieve beweringen zijn beweringen op waarheid gedaan. De boulderwand worden gecheckt bij het is niet verlaagd van 3.80 bestuur, of het sportcennaar 2.80 meter, maar trum. van 3.40 naar 2.90 meter. Het hekwerk is geruime tijd voor het ongeluk al Met vriendelijke groet, geplaatst en heeft hier Joyce Boijmans, dan ook niets mee te voorzitter TSAC’
Milieubewust op het terras Houd je van roken en drinken op terrasjes, maar begint je geweten te knagen als je onder zo’n energieverspillende terrasverwarmer zit? Bedenk dan een duurzame oplossing. Daar kun je bovendien tienduizend euro mee winnen. De prijsvraag is van het ministerie van VROM (Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieu). Voor 17 oktober moeten studenten hun concept opsturen. Het geld is een ‘impuls’ om het idee nader uit te werken met het bedrijfsleven. Je mag het dus niet uitgeven aan een rondje voor je vrienden. Dit is de eerste in een reeks van VROMprijsvragen. Er zullen er meer volgen. Hoe maak je bijvoorbeeld een energiezuinig bubbelbad in je tuin? HOP, Bas Belleman Eerstejaars studenten aan het werk op de klimwand tijdens de intro. Foto: Arjan Reef.
Zie ook: http://www.lhump.nl/prijsvraag
ADVERTENTIES
%F4UJDIUJOHWPPS7MVDIUFMJOH4UVEFOUFO6"'UF6USFDIUPOEFSTUFVOUTJOET IPHFSPQHFMFJEFWMVDIUFMJOHFOCJKIVOTUVEJFFOIFUWJOEFOWBOQBTTFOEXFSL )FCUVFSWBSJOHJOIFUNBOBHFOWBOQSPGFTTJPOBMT ,FOOJTWBOIFUPOEFSXJKTWFME "G¾OJUFJUNFUWMVDIUFMJOHFO
%BOCFOUVNPHFMJKLPOTOJFVXF
Hoofd Studentenbegeleiding -JE.BOBHFNFOUUFBN Knowledge Centre WMC is a research institute for heavily loaded materials, components and structures. WMC is working for both the European and Dutch governments, as well as for the international industry. WMC develops design tools that are being used worldwide by many of the largest wind turbine manufacturers. WMC is actively involved in international standardization committees. For the experimental research WMC has a laboratory for material research and a large test area with a dedicated strong floor enabling testing of very large structures. Testing machines up to 300 tonnes are available for material and component testing, both static and fatigue. The facility is one of the largest of its kind and has its own workshops (mechanical, electro technical and hydraulic) for development and maintenance of equipment and test rigs. WMC offers services for setting up testing facilities around the world. WMC is situated at a unique location along the border of the IJsselmeer, which enables the transport of large structures to the facility.
We are looking for:
Research Scientists / Project Managers
7PPSNFFSJOGPSNBUJFTVSGOBBSwww.uaf.nl/vacatures
Studenten nu 50% korting op de Volkskrant + gratis 6 dvd-box Buurman & Buurman
(academic level)
Your main task will be: research on the behaviour of heavily loaded structures. This includes the management, design and carrying out of structural experiments on full scale structures over 60 metres in length, such as rotor blades for large wind turbines. More information: www.wmc.eu The Knowledge Centre Wind turbine Materials and Constructions (WMC) is a foundation established Delft University of Technology (TUD) and The Energy research Centre of the Netherlands ECN)
Ben je uitwonend en niet ouder dan 27 jaar, ga dan naar volkskrant.nl/studenten of sms VKBUURMAN naar 2002 (verplicht tot niets).
Studentenabonnement: per maand € 12,50
6266UT ut pers.adv 14-12-2006 11:20 Twente Pagina 1 Nieuws 2weekblad van de Universiteit donderdag 211 september 2008 6266UT12pers.adv 14-12-2006
11:20
Pagina 1
6266UT pers.adv 2
11:20
Pagina 1
14-12-2006
op zoek naar een andere baan? op zoek op naar eenzoek andere baan? naar een andere baan? Vacatures interne werving
2,50. Korenwolf EUR 2,70. # Di. 23 september v.a. 21:00 uur: Cocktailparty. Kom een lekkere shooter of cocktail drinken, met live DJ. # Openingstijden: zo-di: 21:00 uur, wo.: 20:30 uur, do-za: 22:00 uur. MEDISCH CENTRUM
Vacatures interne werving Medewerker Universiteitsraad m/v 24 uur per(TNW) week (08/205) Technische Natuurwetenschappen Strategie & Communicatie Vacatures interne werving Skillslabmedewerker Medewerkers Servicedesk (08/223) Technische medewerker (38 uur per week) Technische Natuurwetenschappen (TNW)
ICT Servicecentrum Skillslabmedewerker Construerende Technische Wetenschappen (CTW) Technische Natuurwetenschappen (TNW)
Opleidingsdirecteur Techniek (08/224) Technische Civiele medewerker (38 uur per week)
Construerende Wetenschappen UDTechnische Human Resource Management Construerende Technische Wetenschappen (CTW) Technische medewerker (38 uur per week) Bedrijf, Bestuur en Technologie (BBT) Personeelsadviseur (38 uur per week) (08/226) (CTW) Construerende FB Technische Wetenschappen Personeel, & Organisatie UD Arbeid Human Resource Management Bedrijf, Bestuur en Technologie (BBT)
6266UT pers.adv 2
Promovendus ‘Context afhankelijkheid van motorische vaardigheUD Human Resource Management
den’Bedrijf, (08/227)Bestuur en Technologie (BBT) 14-12-2006 11:20 Pagina 1 Gedragswetenschappen
Meer informatie en vacatures: www.utwente.nl/vacatures
Promovendus ‘Vertrouwen in gezamenlijke informatiebestanden’ (08/228) Meer informatie en vacatures: www.utwente.nl/vacatures
Gedragswetenschappen Meer informatie en vacatures: www.utwente.nl/vacatures
op zoek naar een andere baan? PhD student piezoelectric devices (08/229)
Electrical Engineering, Mathematics and Computer Science
Fulltime secretaresse CTIT (08/230)
M
edisch centrum
Skillslabmedewerker
Campus huisartsenpraktijk, open voor nieuwe patiënten. www.campushuisarts.nl, tel. 0534898000. # Tandarts H. Huizinga. Behandeling volgens afspraak. Inschrijving dagelijks. Openingstijden: ma-do van 08.00-16.00 uur, tel. 053-4894600. Gebouw Langezijds 17 tweede verdieping. # Fysiotherapeut R. Polman. Behandeling volgens afspraak. Openingstijden: ma-vr. van 07.30-21.00 uur, tel. 053-4894181 of 06-17366657. Gebouw Langezijds 17 tweede verdieping,
[email protected], www.fysiotherapie.nl.
A
ALLE FACULTEITEN
lle faculteiten
Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica
Promoties
Universitair docent met interesse in Innovation Management (08/231)
Ir. P. te Riele (TNW) over ‘Direct patterning of oxides by pulsed laser stencil deposition’, 11 september 2008, 13:15 uur, SP2. Ir. S. Postma (TNW) over ‘Spectral phase shaped non-linear spectroscopy and imaging’, 11 september 2008, 15:00 uur, SP2. Ir. H.S. Cronie (EWI) over ‘Coding and modulation for power and bandwidth effecient communication’, 11 september 2008, 16:45 uur, SP2. Ir. A.H. Koop (CTW) over ‘Numerical simulation of unsteady three-dimensional sheet cavitation’, 12 september 2008, 13:15 uur, SP2. Mw. S.M. Borst-van Leeuwen (TNW) over ‘Expanding the focus of LCIMS: New amalytical methods base don Advances in Ionization and Hypehenation’, 12 september 2008, 15:00 uur, SP2. A.K. Thakre (TNW) over ‘Simulation of phase separation quiescent and sheared liquids’, 12 september 2008, 16:45 uur, SP2. M. Balakrishnan (EWI) over ‘Electro-optic modulation using a polymeric microring resonator with highly photostable chromophores’, 19 september 2008, 13:15 uur, SP2. Ir. E.H.A. Nijhuis (TNW) over ‘Hyperthermiainduced apoptosis’, 19 september 2008, 15:00 uur, SP2. A.V. Azarov (TNW) over ‘Preionization and gain studies in fluorine based excimer laser gas discharges’, 25 september 2008, 13:15 uur, SP2. Drs. B.C. Kaas (TNW) over ‘Multiple scattering of waves in anisotropic random media’, 25 september 2008, 15:00 uur, SP2. S. Chatterjea (EWI) over ‘Distributed and selforganizing data management strategies for wireless sensor networks. A cross-layered approach’, 26 september 2008, 13:15 uur, SP2. Mw. K. Zalewska-Kurek (MB) over ‘Strategies in the production and disseminiation of knowledge’, 26 september 2008, 15:00 uur, SP2.
Management en Bestuur
2 Medewerkers Servicedesk Sportcentrum (08/232)
Vacatures interne werving
Facilitair Bedrijf
Bedrijfsleider Union Bar (38 uur per week) (08/233) StudentSkillslabmedewerker Union Enterprises B.V.
Technische Natuurwetenschappen (TNW) Secretaresse 24-32 uur per week afdeling Communicatie & Media (08/225) Gedragswetenschappen Technische
medewerker
(38 uur per week)
Construerende Technische Wetenschappen (CTW) Werkplek/systeembeheerder (08/234) ICT-Servicecentrum
UD Human Resource Management Bedrijf, Bestuur en Technologie (BBT)
Meer informatie en vacatures: www.utwente.nl/vacatures
I
nfo
De ruimte voor mededelingen op deze INFO-pagina’s is beperkt. De redactie wijst indieners van kopij erop dat hun mededelingen alleen worden geplaatst indien deze kort en bondig zijn. Aanleveren in Word, e-mail (info@utnws. utwente.nl) bij de redactie op kamer 217 (Vrijhof). Lengte: maximaal 100 woorden, platte tekst (geen tekens, niet vet, niet onderstreept, woorden en/of zinnen niet in hoofdletters. Tekst zoveel mogelijk achter elkaar (geen returns gebruiken). Lever uw mededelingen zoveel mogelijk in één bestand aan en mail dit in één keer door naar de redactie. Info kopijsluiting voor de krant van donderdag: maandag 14.00 uur. Kopij die later arriveert wordt in de wacht gezet voor de week daarna. Kleine wijzigingen zijn mogelijk tot dinsdagmiddag 14.00 uur.
A
lgemeen
ALGEMEEN
Bridge
Hoewel een bridgevereniging op de UT nog ontbreekt, neemt de aandacht voor dit spel sterk toe. Kun je al bridgen? Dan is er de zeskamp op 11 sept. Vanaf 15 sept. wordt er iedere ma.avond bridge gespeeld in het Sportcentrum. Kun je nog niet bridgen? Dan heb je nu de kans op een vrijblijvende kennismaking via de Bridge Clinic op ma.avond 22 sept. Later dit jaar staat ook nog een bridgecursus voor beginners op het programma. Al deze activiteiten (behalve de zeskamp) zijn voor studenten en medewerkers en alles gratis. Meld je aan via
[email protected]. Graag de gewenste activiteit of informatie vermelden.
mededelingenrubriek ORATIES
O
raties
Prof.dr.ir. N.J.J. Verdonschot, benoemd tot hoogleraar Implantaat Biomechanica aan de faculteit Construerende Technische Wetenschappen, over ‘Reizen van techniek naar kliniek’, donderdag 25 september 2008, 16.00 uur, De Vrijhof. Prof.dr. P.A.E. Brey, benoemd tot hoogleraar Algemene Wijsbegeerte, in het bijzonder filosofie van de techniek, aan de faculteit Gedragswetenschappen, over ‘Techniek en alles wat van waarde is’, donderdag 9 oktober 2008, 16.00 uur, De Vrijhof. SPE
S
pe
Zo. 14 september, 10:30 uur, Oecumenische dienst, Vrijhof, Audiozaal. # Zo. 21 september, 10:30 uur, Oecumenische dienst, Vrijhof, Audiozaal, voorganger Janneke Bekhof. # Wo. 23 september, 20:00 uur, Vrijhof Stiltecentrum, inleiding Zen-meditatie. # Do. 24 september, 20:00 uur, Vrijhof kamer 245, Het meest gelezen boek samen lezen (Bijbelstudie). # Ga voor meer info naar www.utwente.nl/spe of spestudentenplein.hyves.nl/. # Je kunt ook bij ons binnenlopen. Studentenpastor Janneke Bekhof is op ma-di-wo-do-middag in de Vrijhof op de 2e verdieping, kamer 245, 053-4892378, 0650811836,
[email protected]. VESTINGBAR
V
estingbar
De Vestingbar gaat ook na de Introductie door. We zijn elke dag open. # Elke dinsdag: pubquiz. 21:30 uur. Gratis deelname in teams van 4-6 personen. De winnaars krijgen een gratis rondje booze. # Elke woensdag: gratis film. 21:00 uur. Programma: 17-10: Lust, Caution, 24-10: Funny Games # Elke donderdag vanaf 22:00 uur: pullenavond. Pul Grolsch/Fris voor EUR
Wetenschapswinkel: Onderzoek Nederland op grote voet
Hoe groot is het percentage Nederlanders met grote voeten? Leeft Nederland tegenwoordig op grotere voet dan enkele jaren geleden? Is er een relatie tussen de handgrootte en de voetgrootte van Nederlanders? Heb jij interesse om dit onderzoek voor ons uit te voeren of wil je meer informatie? Neem contact op met de Wetenschapswinkel. Met dit onderzoek kan meteen gestart worden en er is een vergoeding beschikbaar. Meer informatie: Martine ter Braack, Bastille 214, tel. 3942, wewialgemeen@ disc.utwente.nl. CTW
C
TW
Afstudeercolloquium IDE
R. van Dongen over ‘Interior design of the Brandaris Cruiser 1500 and the integration of innovation’, 12 september 2008, 14.00 uur, CTW-N109. M. Pepping (D&S) over ‘ECODESIGN - kledingkast van gerecyclede kleding’, 17 september 2008, 14.00 uur, Z 203. EWI
E
WI
Afstudeercolloquia CS
M. Kruiskamp over ‘FastSOA: Achieving high
performance service oriented architectures’, 12 september 2008, 15:30 uur, Citadel T300. M. de Jonge over ‘The spinJ model checker’, 17 september 2008, 14:00 uur, Citadel T300. Afstudeercolloquia HMI
D. Oude Bos over ‘BrainBasher: A multimodal BCI game for research and demonstration’, 12 september 2008, 11:00 uur, SP4. M. Pasch over ‘Body movement in the gaming experience’, 15 september 2008, 15:00 uur, Citadel T300. Zalen herstelonderwijs en Bijscholing Wiskunde B2 bekend
Voor INF B1-studenten. Het herstelonderwijs in kwartiel 1 op vrijdag het 5e/6e uur vindt alle weken plaats in de zalen LA 3520 en LA 3522. De bijscholing Wiskunde B2 in kwartiel 1 op vrijdag het 7e/8e uur vindt vanaf week 37 plaats in HO B1212 en HO B1216. Roosterwijziging ADSA: Product Line Engineering (213540)
CS/MTE. De hoorcolleges ADSA-PLE in kwartiel 2 op maandag het 3e/4e uur in week 48, 49, 2 en 3 komen te vervallen, evenals de werkcolleges op donderdagmiddag in week 46, 49 en 2. Er zijn nieuwe hoorcolleges gepland op vrijdag het 7e/8e uur in week 47 en week 48, welke zullen plaatsvinden in zaal HO B1220. Zaalwijziging Design of software architectures (211133)
CS. Het practicum op donderdagochtend week 38 t/m week 43 vindt plaats in de zalen Oost 6-8 en C5 in de Zilverling. Roosterwijziging practicum Programmeren 1 INF groep 3
INF B1. Het practicum Programmeren 1 in kwartiel 1 in week 37-43 op dinsdag het 5e en 6e uur wordt voor groep 3 verplaatst naar dinsdag het 7e en 8e uur in zaal ZI C4. Roosterwijziging Patterns of software development (266100)
CS. Het vak Patterns in kwartiel 2 stond nog niet ingeroosterd. De hoorcolleges vinden plaats alle weken op woensdag het 3e en 4e uur in zaal LA A217A, en de practica zijn verroosterd in week 50 t/m 3 op vrijdagochtend in Zilverling C5. Zaalwijziging Security of Information Services (410901)
CS. De colleges in kwartiel op maandag het 5e/6e uur zullen plaatsvinden in zaal LA 2734A. Zaalwijziging Introduction to computer security (215010)
CS, incl. track Computer Security. Vanaf week 37 is de zaal voor het hoorcollege op maandag het 3e en 4e uur gewijzigd. De colleges zullen plaatsvinden in LA 1812. GW
G
W
Afstudeercolloquia CW
S. Hofman over ‘Reviewing and previewing transparency of corporate social responsibility on Arab corporate websites’, 12 september 2008, 13:30 uur, CU B209. N. Vletter over ‘Succesvolle interne en externe profilering van Car Class Chauffeursdiensten.’, 12 september 2008, 13:00 uur, SP7. F. Bolt over ‘Effecten van congruentie tussen reclames en digital broadcasts op de evaluatie van het publiek’, 18 september 2008, 14:30 uur, HO B1216. M. van Dam over ‘ABVAKABO FNV werkt met u mee! En andersom?, 19 september 2008, 13:30 uur, CU C238. Kennismanagement in lerende organisaties (240320)
Master-studenten CS. De hoorcolleges van bovengenoemd vak worden vanaf 23 september aangeboden in een andere zaal: in week 39 en 40 : Horstring C101; week 41 : Hogekamp B1212; week 42 : Hogekamp 9104; week 46 t/m 2: Spiegel 5.
EEUW AAN VER THEMA NL
ASSISTENT BETREFFEN HET MAKEN VAN OVERZICHTEN PER INTEGRATIE VAN DE TWEE VASTGOEDBEDRIJVEN !CHMEA VAK VAN BESCHIKBARE INFORMATIE HET HER FORMU EN )NTERPOLIS 7E ZIJN OA BEZIG MET HET ONTWIK LEREN VAN LEERDOELEN HET ONDERHOUDEN VAN CON KELEN VAN EEN WEBSITE ORGANISEREN EEN KENNIS TACT MET DOCENTEN EN HET BEWAKEN VAN DE VOORT MAKINGSEVENEMENT GAAN ALLE UITINGEN OMZETTEN GANG VAN ut HET PROJECT 7E VRAGEN EEN DIE NAAR DE NIEUWE HUISSTIJL EN BETREKKEN MEDEWER weekblad vanSTUDENT de Universiteit Twente COMMUNICATIEF VAARDIG IS EN GOED IS IN SCHRIJVEN KERS VIA INTRANET ZOVEEL MOGELIJK BIJ DE ONTWIKKE VAN TEKSTEN $E STUDENT KRIJGT EEN TRAINING IN HET LINGEN MBT DE FUSIE ENOF IN DE MARKT $E STAGI 13 donderdag 11 september 2008 FORMULEREN VAN LEERDOELEN "ELANGSTELLING -AIL AIRE KRIJGT EEN OF MEERDERE EIGEN PROJECTEN TOEGE (ANS 2OMKEMA OPLEIDINGSCOÍRDINATOR ROM WEZEN EN HELPT VERDER MET DIVERSE VOORKOMENDE KEMA EWIUTWENTENL WERKZAAMHEDEN )NFORMATIE WWWINTEGRANDNL OPDRACHT !- 02/'2!--%2%. Minor wijsbegeerte aantal colleges concepten voor heat management. Deze #/,,%'% ).,%)$).' !2"%)$3 %. /2'!.)3! R EEN INFOR naar de donderdagochtend (161001) bekende onderneming is op zoek naar een 4)%039#(/,/')% 6%20,!!434 A $E DAG IS 6OOR ")4 ).& 4%, " STUDENTEN $E HERKANSING enthousiaste student die een onderzoek kan MASTERSTU 0ROGRAMMEREN IS NIET IN JANUARI MAAR OP APRIL Van de 'Minor wijsbegeerte' worden een aandoen naar heat management bij lampen. ARTE -ASTER lS OCHTENDS -EDEDELING NAAST 039 " OOK BEDOELD VOOR tal colleges, verroosterd op donderdagmiddag, Denk je dat jij je licht kunt schijnen op dit N DIE OVER 0REMASTER EN -INOR 039 (ET RESERVE COLLEGE DAT IS verschoven naar de donderdagmorgen het 3+4 onderzoek en wil je afstuderen bij een van de -ECHANICAL GEPLAND OP DONDERDAG MAART KOMT TE VER uur. 18 september, 25 september en 2 oktomeest innovatieve bedrijven? Reageren kan NG 7" 7E VALLEN %XTRA VERROOSTERD WORDT EEN COLLEGE WOENS ber: zaal LA A118. 13 november, 27 november, via DAG MAART HET UUR WEDEROM IN 7! www.integrand.nl, zoeken op stagenumRAMMA EN 4 december en 18 december: HO B1228 Niet mer: 3873. A AFSLUITING genoemde data blijven conform her rooster op AROM OP DE de donderdagmiddag staan. Gezocht: deelnemers onderzoek ENZAAL EEN '7 AN MECHAT !&345$%%2#/,,/15)5- %$-MB Voor een onderzoek naar de bruikbaarheid GT OOK HET
Nieuws
GW
INFORMATIE ENLRTWEB
%
M
B
TNW
van onze software zoeken we tweedejaars
+ +EMNA "ACHELOR OVER k+ENNISPRODUCTIVITEIT studenten BMT. Als je meedoet, vragen we je +ENNISONTWIKKELING ALS SOCIAAL COMMUNICATIEF een 4.7 aantal taken met de software uit te voePROCESl DECEMBER UUR -ALIEBAAN ren. De sessies duren 2 uur en bij deelname Afstudeercolloquia BA !&345$%%2#/,,/15)5- 4. 5TRECHT ontvang je 15 euro. Het onderzoek vindt
M.H.E. Dröge over ‘Fun de Onze waarden: een plaats in de week van 22 tot 26 september. Per !&345$%%2#/,,/15)5- 039 - kunnen 4EERHUIS 20 $OCTORAAL RESTART BEHAVI onderzoek naar de aansluiting van de bestaansessie mensenOVER k4HE tegelijk deelnemen. NGSTELLEN de organisatiecultuur van Fundeon bij de door Wil OUR OF A WAXY CRUDE OILl DECEMBER je meedoen of wil je meer informatie, dan VOORDRACHT "* $IEPERINK -ASTER OVER k2ETROACTIVE INTERFE de directie gewenste organisatiecultuur’, 15 kanUUR (/ 4 je contact opnemen met Wilco Bonestroo UUR september IN RENCE 2008, IN ANATOMICAL LEARNING 15:45 uur, SP6. USING A VIRTUAL LEA (053-4894258/
[email protected]). WERKZAAM G.M.S.RNING ENVIRONMENTl DECEMBER UUR Gerbrands over ‘The internationalizaGeef dan aan welke dagen en tijden je zou SINGEN VAN #5 " tion of service organizations’, 18 september kunnen. $EZE VOOR 2008, 13:45 uur, Vrijhof 5. !&345$%%2#/,,/15)! 4#7 HET " PRO J.G. Meijerink over ‘The first line manager as STUDENT UNION G EN STAAT implementer of HRM at TNT Mail: what are WORDT VAN . 2EIMERT -ASTER OVER k/VERVECHT IN BEWEGING the challenges of effective HRVAN implementatiIJN /NTWIKKELING EN EVALUATIE EEN WEBSITE VOOR on?’, 18 september 2008, 15:45 uur, CU B103. INTERMEDIAIRS IN DE WIJK /VERVECHTl DECEMBER C.M.T. UUR #5 " Doeschot over ‘The relationship between 4 (OFSTEDE -ASTER OVER k)NCLUSIVE )NNOVATION $E satisfaction with HR practices, 3 foci of commitment and Turnover Intention. HE &UTURE