Liever vzw
Thuis
magazine
Liever Thuis Ledenblad van de vzw Liever Thuis LM Vereniging van gebruikers en mantelzorgers
4-5 Ouder worden en alcohol 6-7
P508842
RDC-activiteiten
maart 2016 – mei 2016
1
V.U.G.: Roni De Waele, Livornostraat 25, 1050 Brussel / Afgiftekantoor: 1050 Brussel 5 / Driemaandelijks tijdschrift van de vzw Liever Thuis LM / 16de jaargang, nr 1/2016
inhoud
Editoriaal Inhoud • • • • •
Editioriaal Voorwoord In de kijker ouder worden en alcohol Regionaal Weetjes Boek: De schat van je leven - herinneringen ophalen met mensen met dementie ken jij je rechten? - europese dag van de rechten van de patiënt als mantelzorger er even tussenuit!
2 3 4-5 6-7 8
Adreswijziging of uitschrijven? Gelieve bij verhuis of wanneer de post toekomt bij een overleden lid contact op te nemen met het nationaal secretariaat van de vereniging. Dit kan op het nummer 02 542 87 09 of via
[email protected]. Wij danken je alvast voor de moeite. Wens je niet langer lid te zijn van de vereniging? Uitschrijven kan via melding op het nummer 02 542 87 09. je zal dan geschrapt worden uit het ledenbestand en geen post meer ontvangen van de vereniging.
Uitbetaling Vlaamse zorgverzekering/mantelzorgpremie Voor vragen over de uitbetaling van de Vlaamse zorgverzekering kun je terecht op het nummer 02 452 90 10. Gelieve te vragen naar de zorgkas.
heel wat mensen zorgen thuis voor een naaste die vanwege ouderdom, ziekte of handicap zorgbehoevend is. ze doen dit vanuit een wederzijdse betrokkenheid, op regelmatige basis en buiten het kader van professionele hulpverlening. We noemen deze mensen ‘mantelzorgers’. een thuiszorgsituatie is niet vanzelfsprekend en mantelzorgers verdienen hierbij alle ondersteuning die zij nodig achten. Daarom richtte de Liberale Mutualiteit de vzw Liever Thuis LM op, een door de Vlaamse overheid erkende mantelzorgvereniging. als mantelzorgvereniging zet de vzw Liever Thuis LM zich in voor de ondersteuning van zorgbehoevenden en hun mantelzorgers. Bij de vereniging kun je de klok rond terecht voor een luisterend oor en voor al je vragen over mantelzorg en thuiszorg. Via de website, de brochures, de infosessies en de nieuwsbrief informeren we je over een heleboel thema’s die met zorg te maken hebben. als lid van de vzw Liever Thuis LM ontvang je viermaal per jaar het ledenblad ‘Liever Thuis’ in je brievenbus. Via het ledenblad houden we je op de hoogte van allerhande onderwerpen, tegemoetkomingen en regelgevingen die voor jou belangrijk kunnen zijn. naast informatie verstrekken, komen we ook op voor de belangen van onze leden. Mantelzorgers ervaren immers tal van knelpunten in het zorglandschap. Daarom ijveren we bij de overheid voor een goed uitgebouwde dienstverlening en hebben we regelmatig overleg met verschillende organisaties uit de zorgsector. Problemen en knelpunten worden aangekaart en besproken. ervaar je zelf een knelpunt of zit je met een vraag? aarzel niet om ons te contacteren, dan zoeken we samen een oplossing. Wil je gratis lid worden van onze vereniging? Dit kan! je kunt je lidmaatschap eenvoudig aanvragen bij de vereniging, en dit telefonisch, per e-mail of per brief. Contact: vzw Liever Thuis LM Livornostraat 25 1050 Brussel Tel.: 02 542 87 09 fax: 02 542 86 99 e-mail:
[email protected] Website: www.lieverthuislm.be De vereniging is 24 uur op 24 en 7 dagen op 7 bereikbaar! Tijdens de kantooruren (maandag - vrijdag: 8u00 - 12u00 en 13u00 16u00) kom je rechtstreeks terecht bij één van onze medewerkers. Na de kantooruren staat een medewerker van de wachtdienst je graag te woord.
2
Regionaal dienstencentrum Liberale Mutualiteit – Vlaams Gewest Prieelstraat 22 1730 asse Tel.: 02 454 06 78 e-mail:
[email protected]
Voorwoord
Voorwoord Beste lezer, De natuur ontwaakt uit zijn winterslaap. De vogeltjes fluiten en de bloemen bloeien. samen met de lente, ligt vandaag het eerste ledenblad van 2016 voor je. een nieuwe editie met nieuwtjes en weetjes rond mantelzorg en daarbij aanleunende onderwerpen. Wist je bijvoorbeeld dat de leeftijdsgroep 55-65 jaar het meest problematisch drinkt? op pagina 4 en 5 van dit blad lees je hoe dit komt. Daarnaast ontdek je hoeveel alcohol je mag drinken en wanneer je het best uitkijkt. nu de temperatuur langzaam maar zeker stijgt, maken heel wat mensen plannen voor een verre vakantie of een dagje aan de kust. heb jij als mantelzorger het gevoel dat je geen tijd hebt om vrij te nemen voor jezelf en je familie? op pagina 8 van deze editie vind je inspiratie om de zorg tijdelijk over te dragen. Tenslotte wil ik nog even de vormingen die de vereniging organiseert in de kijker zetten. heb je zin om er eens tussenuit te trekken of heb je een bijzondere interesse in een bepaald onderwerp? neem snel een kijkje op onze website (www.lieverthuislm.be), daar vind je een overzicht van onze vormingen en alle nodige informatie. heb je geen toegang tot internet? Geen probleem, via ons ledenblad word je ruim op tijd op de hoogte gebracht van onze activiteiten. Veel leesplezier! Roni De Waele - Voorzitter
Week van de Valpreventie Van slaappillen kan je vallen.
Van slaappillen kan je vallen
Van 18 tot en met 24 april 2016 vindt voor de vijfde keer de ‘Week van de Valpreventie’ plaats. Doel van deze week is sensibilisering en het verspreiden van informatie rond valpreventie. Tijdens deze week bundelen alle organisaties hun krachten samen en komen ze naar buiten met eenzelfde boodschap. in 2016 ligt de focus, net zoals in 2015, op ‘medicatie’. het gebruik van medicijnen bij ouderen blijft erg hoog en sommige medicijnen verhogen de kans op een val.
Meer informatie? surf naar www.valpreventie.be. neem contact op met je ziekenfonds voor activiteiten en vormingen.
ormgeving©kaat flamey - V.U. Koen Milisen, voorzitter Expertisecentrum Val- en fractuurpreventie Vlaanderen (EVV) KU Leuven, Ziekenhuis- en Verplegingswetenschap, Kapucijnenvoer 35 blok d, 3000 Leuven.
Praat erover met je huisarts of je apotheker!
Praat erover met je arts of apotheker
Week v an d e Val p r ev enti e
.be
3
in de kijker
Ouder worden en alcohol
niet alleen hoeveel je drinkt, maar ook je leeftijd bepaalt hoe je op alcohol reageert. als je ouder wordt, heb je minder lichaamsvocht en neemt je lichaamsvet toe. je nieren en lever werken minder goed dan vroeger en je lichamelijke weerstand neemt af. hierdoor raak je bij eenzelfde hoeveelheid alcohol sneller dronken dan wanneer je jong was. je lichaam heeft ook meer tijd nodig om de alcohol af te breken waardoor de effecten langer duren. Tot slot heb je na het drinken meer tijd nodig om te recupereren.
cijfers van het Wetenschappelijk instituut Volksgezondheid leren ons dat ongeveer 1 op 4 Vlamingen tussen 55 en 75 jaar dagelijks alcohol drinkt. Tien jaar geleden was dit nog maar 1 op 8. De leeftijdsgroep 55-65 jaar L I G G E N? T A W K drinkt bovendien ER problematisch EThetWmeest H T F J I L B van alle leeftijdsgroepen: 15 % van de mannen Hoeveel alcohol mag ik drinken? drinkt wekelijks meer dan 21 glazen en 9 % hoeveel alcohol je mag drinken verschilt van persoon tot van de vrouwen drinkt meer dan 14 glazen per persoon. Ben je een man of een vrouw? fit of vermoeid? week.
Daarnaast spelen de omstandigheden waarin je drinkt een rol: drink je thuis of op café, in gezelschap of alleen, enzovoort. er bestaan richtlijnen die aangeven hoeveel alcohol voor een gezonde volwassen man of vrouw aanvaardbaar is. omdat je lichaam op oudere leeftijd anders op alcohol reageert, is het sterk aangeraden om minder te drinken dan deze richtlijn.
Volwassen mannen: • Drink per gelegenheid maximaal 5 standaardglazen (*) alcohol. • Drink per week maximaal 21 standaardglazen alcohol. • Drink minstens 2 dagen per week geen alcohol.
Volwassen vrouwen: naarmate je ouder wordt, verandert er heel wat in je leven, zeker op vlak van je lichaam en je gezondheid. iedereen wil zo lang Je mogelijk gezondmoe en actief bent sneller als je blijven. alcoholDaarom drinkt. is het goed om Praat erover met je huisarts. stil te staan bij je alcoholgebruik. ‘De DrugLijn’ speelt hier op in met een campagne. Want verstandig omgaan met alcohol heeft tal van voordelen en komt je gezondheid ten goede.
Wat doet alcohol met mij? alcohol is een verdovende stof. Dat klinkt raar omdat veel mensen zich na een glas losser, enthousiaster en socialer gedragen. Dit komt doordat alcohol eerst de delen in je hersenen verdooft die je gedrag en gevoelens onder controle houden. Gelijktijdig neemt je concentratie en reactiesnelheid af. je hoort en ziet minder scherp en je evenwicht kan verstoord raken. 4
• Drink per gelegenheid maximaal 3 standaardglazen alcohol. • Drink per week maximaal 14 standaardglazen alcohol. • Drink minstens 2 dagen per week geen alcohol. (*) Het glas waarin je drank schenkt, verschilt van soort tot soort. Een consumptie zoals ze in de horeca geschonken wordt, is een standaardglas. een uitzondering is onder andere zwaar bier dat in grote glazen geschonken wordt.
Hoe doe je dat, een glaasje minder?
• Als alcohol een slaapmutsje is. alcohol laat je sneller inslapen, maar zorgt voor een minder diepe slaap, waardoor je bij het ontwaken minder uitgeslapen bent. je lichaam raakt na een tijd gewend aan de alcohol, waardoor je steeds meer moet drinken om in slaap te raken. een verslaving kan dan op de loer liggen. • Als je alcohol drinkt om stress, eenzaamheid of depressieve gevoelens te verdrijven. • Als vrije tijd symbool staat voor alcohol drinken. Dagelijkse routines evolueren met de jaren. Vaak staat met pensioen gaan gelijk aan meer kansen op ontspanning en meer gelegenheden om een glas te drinken. op die manier kan de hoeveelheid alcohol die je drinkt behoorlijk toenemen zonder dat je het in de gaten hebt. • Als je medicijnen neemt. alcohol kan de werking of het effect van medicijnen versterken of net tegengaan. omgekeerd kunnen medicijnen het verdovend effect van alcohol versterken.
het is nooit te laat om je drinkgewoonten aan te passen. zodra je minder alcohol drinkt, zul je de voordelen snel ondervinden. zelfs een kleine aanpassing kan al een grote impact hebben op je gezondheid. Deze tips kunnen helpen: • Drink je graag een glaasje alcohol als je op stap gaat? Wissel telkens een alcoholisch drankje af met een alcoholvrij drankje. Drink nooit wanneer je met de wagen rijdt.
je leest of hoort vaak dat een beetje alcohol goed is voor het hart. sommige onderzoeken bevestigen dat, anderen spreken dat weer tegen. Wil je problemen voorkomen? een gezonde levensstijl met gezonde voeding en voldoende beweging zal veel beter helpen dan een glas alcohol. alcohol is geen medicijn en zal nooit helpen tegen bestaande hartproblemen.
Waarom is minder vaak beter? Te veel alcohol kan, na een tijd, allerlei gezondheidsklachten veroorzaken. Denk maar aan leverklachten, overgewicht, hoge bloeddruk, hart- en vaatziekten, maag- en darmproblemen of bepaalde kankers. het schaadt ook de hersenen en het zenuwstelsel. Depressieve klachten, angsten, slaapproblemen en problemen op vlak van seksualiteit, geheugen, concentratie of evenwicht kunnen verband houden met een hoog alcoholgebruik. Ga dus verstandig om met alcohol! je zult snel merken dat minder alcohol heel wat voordelen oplevert: • Je gezondheid gaat erop vooruit: je conditie verbetert, je voelt je beter in je vel en je ziet er beter uit. Daarnaast kun je je beter concentreren en gaat je geheugen erop vooruit. • Je slaapkwaliteit verbetert: Je voelt je helder en fris bij het opstaan. • Alcoholische dranken zijn dikmakers. Minder drinken maakt het gemakkelijker om je gewicht onder controle te houden. ook op sociaal vlak gaat het vaak beter met minder alcohol. Met een glas op komt het al sneller tot spanningen, meningsverschillen, ruzies of conflicten. soms is alcohol gewoon een spelbreker wanneer je in gezelschap bent. Minder drinken kan de sfeer in dergelijke situaties alleen maar ten goede komen.
• Bij veel activiteiten komt alcohol kijken (een etentje, een terrasje, een receptie, op vakantie, enzovoort). zorg voor activiteiten waar alcohol niet de rode draad hoeft te zijn: een natuurwandeling, een sportieve uitdaging, een cursus of workshop, de bioscoop, enzovoort. • Drink je regelmatig thuis een glas? Het kan helpen om minder grote hoeveelheden alcohol in huis te halen, of te zorgen dat je helemaal geen alcohol in huis hebt. sommige mensen drinken, uit noodzaak of als bewuste keuze, nooit alcohol. Respecteer dit en dring niet aan als mensen liever geen alcohol drinken. Wordt een glas alcohol minder vrijblijvend dan het lijkt? ondervind je klachten? kom je soms in gevaarlijke situaties terecht door je alcoholgebruik of word je weleens aangesproken over de hoeveelheid alcohol die je drinkt? Dergelijke signalen kunnen wijzen op een alcoholprobleem. Praat erover met je huisarts! op www.druglijn.be kun je anoniem een zelftest doen die je vertelt hoe riskant jouw alcoholgebruik is. je vindt er ook informatie op maat.
Ouder worden en alcohol
‘De DrugLijn’ publiceerde de folder ‘ouder worden en alcohol’. je kunt een gratis exemplaar aanvragen of downloaden via www.druglijn.be of door te bellen naar 078 15 10 20.
Bron: Vereniging voor alcohol- en andere Drugproblemen vzw (VaD)
in de kijker
Wanneer extra uitkijken met alcohol?
Regionaal Dienstencentrum
nieuws uit je streek
VLAAMS GEWEST
RDC-activiteiten
Nek- en schouderklachten Tijdens de sessie nek- en schouderklachten wordt aandacht besteed aan de lichaamshouding en hoe deze een invloed heeft op de rest van het lichaam. Daarnaast wordt er tijd vrij gemaakt voor het aanleren van massages die de nek en schouders ontlasten. op het einde van de sessie bestaat de mogelijkheid om vragen te stellen aan de lesgeefster. Lesgeefster: ilse Verboven manueel massagetherapeute Wanneer: Donderdag 21 april 2016 om 14u00 Waar: LM-kantoor, Prieelstraat 22, te 1730 asse
Hoofdmassage Tijdens deze sessie wordt aangetoond dat vanuit het hoofd verbindingen gelegd kunnen worden met andere zones van het lichaam. Door het stimuleren van specifieke zones kunnen bepaalde kwalen verminderd worden. na een theoretische inleiding wordt tijd genomen om een aantal technieken in groep toe te passen en op het einde kunnen vragen gesteld worden aan de lesgeefster. De sessies in asse en aalst hebben dezelfde inhoud. Lesgeefster: ilse Verboven manueel massagetherapeute Wanneer: Waar:
Donderdag 13 oktober 2016 om 14u00 Locatie nader te bepalen te 9300 aalst
Wanneer: Waar:
Donderdag 10 oktober 2016 om 14u00 Locatie nader te bepalen te 1730 asse
Groepsverblijven voor gepensioneerden en invaliden
Meer informatie over groepsverblijven? neem contact op met christel De clercq op het nummer 02 454 06 78 of met Dana Van der straeten op het nummer 053 21 58 16. 6
jouw gids in de thuiszorg
Relaties en seksualiteit op latere leeftijd De groep 50-plussers is een diverse groep van midlifers, babyboomers, medioren, senioren en ouderen. ze zijn opgegroeid in een andere tijdsgeest, met andere waarden en normen rond seksualiteit en intimiteit. Maar waarover hebben we het als we praten over seks en intimiteit bij 50-plussers? Tijdens deze sessie wordt een antwoord gegeven op vragen zoals: is de middenleeftijd een afscheidsperiode van de driften? is de menopauze een nachtmerrie of een rijpingsgebeuren? is de andropauze een verwelking van het liefdespenseel? of is seks als wijn, beter met de jaren?
nieuws uit je streek
VLAAMS GEWEST
Lesgeefster: els Messelis Wanneer: Dinsdag 17 mei 2016 om 14u00 Waar: LDc De Maretak, albrechtlaan 119a te 9300 aalst
Ouder worden … eigen keuzes blijven maken ouder worden betekent dat een aantal dingen die altijd vanzelfsprekend leken, steeds meer moeite kosten. omgaan met beperkingen of ziekte en veranderingen is voor sommige ouderen geen enkel probleem. anderen hebben hiervoor meer ondersteuning nodig. Tijdens deze sessie worden handvaten gegeven voor een maximale levenskwaliteit en een goede verzorging. er worden tips gegeven om hindernissen aan te pakken en knelpunten en krachtbronnen te ontdekken en benoemen. Lesgeefster: Myriam Dhulst Wanneer: Donderdag 26 mei 2016 om 14u00 Waar: oud Gasthuis ‘zaal josephina’, Gemeenteplein 26 te 1730 asse Voor meer informatie over deze vormingen kun je contact opnemen met het regionaal dienstencentrum van de Liberale Mutualiteit – Vlaams Gewest. Dit kan telefonisch op het nummer 053 21 58 16 of via e-mail
[email protected].
De Liberale Mutualiteit - Vlaams Gewest organiseert twee groepsverblijven in Blankenberge onder begeleiding van een medewerker van de mutualiteit. Tijdens het verblijf worden laagdrempelige activiteiten georganiseerd.
Voorjaarsverblijf Waar: Wanneer: Kostprijs:
Vervoer:
Liberty, Langestraat 55 te 8370 Blankenberge Van vrijdag 3 juni tot en met vrijdag 10 juni 2016 Leden van de Liberale Mutualiteit - Vlaams Gewest in vol pension met busvervoer: • 1-persoonskamer: € 490,00 / persoon • 2-persoonskamer: € 430,00/ persoon Niet-leden betalen een supplement van € 75,00 er zijn opstapplaatsen voorzien te asse, asse-Ter-heide, Lebbeke, aalst en Moorsel
Najaarsverblijf Waar: Wanneer: Kostprijs:
Vervoer: Praktisch:
cosmopolite, notebaertstraat 2 te 8370 Blankenberge Van zaterdag 1 oktober tot en met zaterdag 8 oktober 2016 Leden van de Liberale Mutualiteit - Vlaams Gewest in vol pension met busvervoer: • 1-persoonskamer: € 470,00 / persoon • 2-persoonskamer: € 400,00/ persoon Niet-leden betalen een supplement van € 75,00 er zijn opstapplaatsen voorzien te asse, asse-Ter-heide, Lebbeke, aalst en Moorsel Dit verblijf kan worden aangeboden als rustverblijf indien je aan de voorwaarden voldoet. De prijs bedraagt dan € 335,00 / persoon. 7
Weetjes
W
eetjes De schat van je leven
Herinneringen ophalen met mensen met dementie 'ze kunnen zich vaak de naam van hun meester uit de lagere school herinneren, maar weten niet meer wie ze gisteren op de koffie kregen.’ Voor iemand die voor een persoon met dementie zorgt, klinkt deze uitspraak erg herkenbaar. Mensen met dementie vergeten veel. Maar terzelfdertijd lijken sommige dingen in hun geheugen gebeiteld. Dit boek neemt je mee in de belevingswereld van personen met dementie. het biedt je concrete handvaten om hun levensverhaal in het dagelijks leven te verweven. hoe lees je hen voor? Waarom is muziek zo belangrijk? ‘De schat van je leven’ is geschreven voor mantelzorgers en is zeer bruikbaar voor professionele zorgverleners en vrijwilligers. het bestaat uit drie aparte boekjes die samen een geheel vormen. het eerste bevat informatie over de aandoening en het belang van herinneringen. het tweede behandelt negen thema’s, van ‘kindertijd’ tot ‘beroep en vrije tijd’ en ‘radio en televisie’. het boek staat vol foto’s, gespreksmateriaal en activiteiten om samen aan de slag te gaan. het derde is een levensboek waarmee je samen het levensverhaal van de persoon met dementie kunt optekenen. De bijhorende website www.deschatvanjeleven.be geeft je toegang tot honderden foto’s, bewegend beeldmateriaal en filmpjes die je zin geven om onmiddellijk aan de slag te gaan. ‘De schat van je leven’ werd geschreven door herlinde Dely (kennispunt Mantelzorg - opleiding verpleegkunde howest), met de steun van het expertisecentrum Dementie Vlaanderen, de alzheimer Liga Vlaanderen, het huis van alijn, Rode kruis-Vlaanderen, de Vrije Universiteit Brussel, de Provincie WestVlaanderen en de koning Boudewijnstichting. Interesse? je kunt het boek bestellen via www.deschatvanjeleven.be Kostprijs? € 33,90 Bron: kennispunt Mantelzorg
8
Ken jij je rechten? Europese dag van de rechten van de patiënt De wet over de rechten van de patiënt bestaat al langer dan tien jaar. Toch weten de meeste mensen niet welke rechten ze hebben wanneer ze een beroep doen op een zorgverlener. op 18 april 2016 is het de europese dag van de rechten van de patiënt. Door de Wet Patiëntenrechten heeft iedere patiënt volgende rechten: • de zorgverlener biedt je kwalitatieve zorg; • als patiënt kies je vrij je zorgverlener; • de zorgverlener geeft je duidelijke informatie; • je geeft toestemming voor een behandeling; • je hebt toegang tot je patiëntendossier; • de zorgverlener respecteert je privacy; • je kunt terecht bij de ombudsdienst; • je kunt een vertrouwenspersoon aanduiden; • je hebt het recht om je te laten vertegenwoordigen. Heb je vragen rond dit thema? • De Federale Overheidsdienst Volksgezondheid geeft aan de hand van enkele filmpjes een antwoord op al je vragen. surf naar www.youtube.com/user/gezondheidbelgie/videos om de filmpjes te bekijken. • Uitgebreide informatie over patiëntenrechten vind je op www.patientrights.be.
Er even tussenuit!
het is lente! heel wat mensen maken plannen voor een verre vakantie of een dagje aan zee. ook als mantelzorger kun je tijd voor jezelf en je familie nemen, zelfs bij zware zorgsituaties.
Respijtzorg Respijtzorg is een verzamelnaam voor alle mogelijkheden tot een tijdelijke overname van de zorg. het gaat bijvoorbeeld om: • vervangende mantelzorgers; • voorzieningen voor dag- en nachtopvang en voor vakantie- en weekendopvang; • een centrum voor kortverblijf (CVK); • zorgboerderijen en gastgezinnen. Voor meer informatie over het aanbod respijtzorg in je buurt kun je contact opnemen met het regionaal dienstencentrum of de dienst maatschappelijk werk van je ziekenfonds.
