Postmissieverslag Veerle Michiels: Materniteit/Verloskamer/Lesgeven Doelen: Evaluatie studenten bespreken Werken observeren materniteit/verloskamer Lesgeven aan studenten in opleiding vroedkunde Autoclaafring bezorgen aan Mister Cyprian (anaesthesist) 1) Evaluatie van studenten bespreken Met madame Fai (hoofdvroedvrouw) de evaluaties uitgebreid besproken : per student de verschillende rollen overlopen en doorgevraagd over bepaalde onderwerpen. Wij moeten de studenten beoordelen op 6 rollen: 1. De vroedvrouw als persoon 2. De vroedvrouw als coach/begeleider 3. De vroedvrouw als zorgverlener 4. De vroedvrouw als professional 5. De vroedvrouw als teamlid 6. De vroedvrouw als organisator Nadien ook vaak met de vroedvrouwen over de studenten gesproken. Alle vroedvrouwen zeggen steeds hoe goed en hoe hard werkend de studenten zijn, maar het is zeer goed gebleken dat ik ter plaatse de studenten kon overlopen en kon vragen stellen per student: hoe was deze studente op theoretisch vlak, zag ze werk, kon ze haar werk organiseren, kon ze pathologie herkennen, als ze zorgen deed, werden deze correct uitgevoerd, hoe was deze student op communicatief vlak, hoe lag deze student in het team, … Door ter plaatse te overleggen met verschillende vroedvrouwen is het nu beter mogelijk om de studenten adequaat te beoordelen na 12 weken stage. Nu weet ik ook beter hoe ze door de plaatselijke vroedvrouwen beoordeeld worden.
Aan Madame Fai gevraagd of er voor de toekomst zaken zijn die ze ander willen, wat verwachten zij van ons i.v.m. onze studenten ze wist hier niet direct een antwoord op, ze vond dat alles goed geregeld was en dat de meisjes na een inloopperiode goed hun plan konden trekken. Dat ze voldoende met hun bijsturingsfiches enzovoort kwamen. Ze was ook heel erg blij dat ze mij nu in levende lijve kon ontmoeten en dat ik zo geïnteresseerd was in hoe en wat de studenten hier 12 weken gedaan hebben. Dan heb ik nog geprobeerd om naar de toekomst enkele zaken te vragen: o Op dagelijkse evaluaties liever meer praktische tips of meer voorbeelden van wat ze goed of minder goed deden, ook eventueel wat ze specifiek kunnen veranderen … o Na 6 weken en na 12 weken eindevaluatie prima opgemaakt, misschien nog wat meer praktische tips op de eindbeoordeling schrijven
2) Autoclaafring Bij ons bezoek aan het “theatre” werden we doorverwezen naar Mister Kevin. Hij heeft ons een hele rondleiding gegeven in de operatiezaal, eerst alles wat te maken heeft met sterilisatie van al het materiaal. Bij het zien van de autoclaafring, was hij eerst heel erg blij, maar zijn gezicht betrok heel snel, toen hij reeds vermoedde wat nadien waar bleek te zijn: nl dat deze die we meebrachten te klein was … Verder kregen we een zeer uitgebreide rondleiding met uitleg hoe alles werd gereinigd en opnieuw gesteriliseerd … zeer interessant. De dag nadien mochten we meekomen om een paar operaties bij te wonen.
3) Werken/observeren op materniteit/verloskamer Opname: controle van boekje voor uitgerekende datum en LM zelf uitrekenen van vermoedelijke bevallingsdatum – praatje met mama waarom ze binnenkomt – indien te vroeg: zeker doorvragen – nadien controle in verloskamer van FHT, fundushoogte (om te checken of datum kan kloppen), VO – nadien indien nodig worden de vitale parameters genomen: BD-P-T – urinecontrole enkel indien andere tekens, zoals oedeem, hoge bloeddruk enzovoort Delivery ward:
hier staan 4 bevallingstafels, waarvan de eerste alleen maar gebruikt wordt voor circumcissies. Elk jongetje word na 24u besneden, door de vroedvrouwen. Elk meisje krijgt voor ontslag oorbelletjes. Op de andere 3 tafels kunnen verschillende vrouwen na elkaar bevallen, met dan gewoon een scherm ertussen. Op de bevallingstafels ligt gewoon een plastiek zeil, dat tussen 2 parturienten wordt afgewassen … niet zo heel erg hygiënisch lijkt me … kruisinfecties? Aids? Partus: De dames bevallen zonder epidurale (deze wordt enkel toegepast bij sectio’s) (wat ikzelf prima vind ) De vroedvrouwen doen alle bevallingen, tenzij er een complicatie is of een complicatie verwacht wordt, dan wordt de gynaecoloog erbij geroepen (ik heb geen 1 bevalling door de gynaecoloog gezien) De baby’s worden onmiddellijk na geboorte ondersteboven gehouden, geaspireerd, afgenaveld (de ene kocher heeft al ‘het rekkertje’ rond, deze moet aan de kant van de baby, zodat deze nadien over de kocher over de navelstreng kan getrokken worden) en weggenomen om verder verzorgd te worden.
Indien een episio nodig was of indien de vrouw gescheurd is, wordt dit door de vroedvrouw gehecht. Ook hier wordt enkel verdoving gebruikt in zeer uitzonderlijke gevallen (vb. een patiënt die wat mentaal geretardeerd was en hysterisch werd) 1e zorgen pasgeborene: eerst wordt de baby drooggewreven, echt alle vernix moet er af met olijfolie indien nodig, dan afnavelen, wegen, meten, oogdruppels, aankleden met verschillende lagen, dikke kledij en dan nog een dik dekentje errond. Zo wordt de baby heel even aan de mama getoond, dan gaat er iemand met de baby naar de guardians en nadien wordt de baby in een groot babybed gelegd in de verloskamer met gordijntjes rond. Tot de mama klaar is om naar de ward gebracht te worden. De mama word na de bevalling gehecht indien nodig, dan gaan ze nog eens met de hele hand vaginaal voelen of de cervix intact is en of er inwendige scheuren zijn, ondertussen wordt de baarmoeder samengeknepen om bloedverlies of klonters uit te duwen. Indien bloedverlies oké is, wordt een opgerold maandverband in de vagina geduwd en 1 maandverband erover, dan slipje aan. Mama mag dan direct rechtstaan, in de rolstoel met de baby in haar armen wordt ze dan naar de kamer gereden.
Besnijdenissen: Elk jongetje wordt op dag 1 naar de verloskamer gebracht op een rustig moment (als er geen andere bevallingen zijn) De baby wordt door 1 vroedvrouw vastgehouden en de andere vroedvrouw doet de besnijdenis. Met een kocher wordt de voorhuid vastgenomen, met een 2e kocher gaat men de voorhuid losmaken, dus rond de eikel bewegen en trekken aan de eerste kocher. Dan wordt met kocher nummer 2 die losgemaakte voorhuid, net voorbij de eikel helemaal vastgenomen, kocher 1 gaat weg. Dit losgemaakte deel wordt afgeknipt achter de kocher en dichtgeschroeid, kocher weg, deeltje voorhuid over eikel trekken. Een heel dik pak vaseline (door ouders meegebracht) rond het piemeltje, pamper aan en naar mama … geen verdoving dus, geen antibiotica, geen hechtigen …
Indien er bij een bepaalde jongen gezien wordt dat het bijvoorbeeld een phymosis heeft ofzo, komt er eerst een VK van operatiezaal even kijken en meestal raadt die dan aan om rond 1 jaar terug te komen. Op 1 jarige leeftijd wordt de besnijdenis dan wel onder verdoving gedaan, met hechtigen … zeer mooi gedaan, hoe het zou moeten Labour ward: hier staan 9 bedden voor patienten in arbeid of andere patienten die ze nauw in het oog willen houden, waarvan ze “problemen” verwachten” - dit is ook aan de dutyroom (bureau van vroedvrouwen) net als de delivery ward en neonatal ward. Ward 1 waar de sectio patienten liggen, is de doorloopkamer naar de andere wards, ook vlak aan de wacht.
Neonatal ward: hier liggen de baby’s die een moeilijke start hadden of die te klein waren, te vroeg geboren, de baby’s aan de zuurstof, …
Ward 1: keizersnede patienten liggen hier de eerste 24u of 48u, na stipt 24u worden ze de eerste keer gewassen, … deze ruimte grenst aan de ‘wacht’ waar de vroedvrouwen zitten, hier staan 2 bedden en hier staan dan ook 3 babybedjes
Ward 2 – 3: gewone bevallingen en vrouwen die na de dagen in ward 1 naar een kamer mogen gaan Hier staan telkens 6 bedden, geen babybedjes want de kindjes slapen gewoon bij de mama in bed. (soms gewoon achter hun rug …)
deze mama’s krijgen standaard volgende medicatie:
Ward 4: hier staan ook 6 bedden, hier liggen de observaties, voorbeeld een vrouw die mentaal geretardeerd is en ooit een openhartchirurgie had gehad, lag hier lang in observatie. Vrouwen met preterme kontracties, pre-eclampsie … Bij elke vrouw blijft gedurende het hele verblijf een guardian, die voor haar eten zorgt, die haar was doet, die haar met alles helpt … deze personen slapen dus ook in elke kamer, gewoon met een matje op de grond tussen de bedden in. Primary Healt Care Centre Hier worden zowel prenatale consultaties als postnatale consultaties gedaan door vroedvrouwen. Prenataal: fiche nakijken, fundushoogte meten, handgrepen van Leopold uitvoeren, FHT beluisteren met pinard, vragen of alles oké is, of er vragen zijn … Nadien moeten de vrouwen in een zaaltje gaan zitten en krijgen ze “health education” lesjes van ofwel de vroedvrouwen, ofwel de gynaecoloog ofwel iemand van het HIV centre … Postnataal: de mensen komen voor de vacinaties van de baby en krijgen dan van de studenten een uitleg over de nodige vaccinaties en zingen hier dan een liedje over (om goed in te prenten) … voordien of nadien komen ze bij de vroedvrouw voor de vaccinaties van de babies.
1) Lesgeven aan vroedvrouwen in opleiding
a) 1e les was borstvoedingsles aan 2e jaars: Ze waren zeer beleefd, luisterden aandachtig, stelden zeer geïnteresseerde vragen, … voor de les, als de teacher binnenkwam gingen ze rechtstaan en wachten ze tot ik zei dat ze mochten gaan zitten. Tijdens de les als ze vragen stelden gingen ze rechtstaan naast hun stoel en bleven ze rechtstaan tot de vraag beantwoord was. Op het einde van de les, had ik hen bedankt voor hun aandacht en dat ik het leuk had gevonden om aan hen les te geven en dan was ik de laptop en beamer beginnen opruimen, tot ik doorhad dat ze allemaal bleven zitten tot ik zei dat ze mochten vertrekken. Nadien even aan enkele studenten gevraagd of ze iets hadden bijgeleerd: Dat ze het neusje niet moeten vrijhouden omdat er dan een melkkanaal kan verstopt geraken, dat je eerder de positie van de baby moet aanpassen, zodat de kin in de borst drukt en zo het neusje vrij is De componenten in moedermelk: protective, maturative, hormonen … Terminologie van verschillende soorten borstvoedingstypes: exclusive, predominant, complimentary LAM Anatomie van de borst Zuigpatroon Skin to skin Dus ondanks de vrij ‘basis’ les, was het toch leerzaam voor hen. b) 2e les: milleniumgoals aan 1e en 2e jaars:
Start van de les verliep moeizaam. Eerst leek of ze nog nooit van Millennium Goals gehoord hadden. Na een korte introductie, bleek er dat er toch enkele studenten reeds gehoord hadden van MG en konden ze er samen toch een 5tal vinden. Eens de les vorderde verliep het vlotter. Dankzij deze les kwam ik toch enkele zaken over Kameroen te weten: lagere school = gesubsidieerd door overheid en dus alle kinderen gaan gratis naar de lagere school. Voor middelbare moeten de ouders wel betalen en de prijs is afhankelijk van welke school, hoe “beter” de school, hoe hoger de prijs. Verdere opleiding, dus hoge school of universiteit hangt dan ook weer af van de cijfers in het middelbaar en ook van de financiele middelen van de ouders. Anticonceptie is toegestaan in Kameroen. Soms vond ik het wat moeilijk om bijvoorbeeld te moeten zeggen dat de kerk soms de oorzaak was van bepaalde problemen, omdat er ook zusters in de opleiding zitten. Of ook dat het in Europa en Amerika allemaal wel al “goed” verloopt, met nog steeds positieve groei, terwijl in Afrika en Azië ook wel groei, maar veel trager, bijvoorbeeld ivm moeder en kind sterfte. Als bij al was ook deze les toch weer zeer leerrijk en kwamen enkelen achteraf bedanken voor de nieuwe inzichten in de problematiek. c) 3e les: resuscitation of the newborn: Hier was het in het begin ook even moeilijk omdat ik wou vertellen wat ik zelf had gezien ivm reanimatietechnieken bij pasgeboren baby’s. Maar al snel bleek dat de studenten wel heel goed wisten wat en hoe er moest gereageerd worden bij een minder goede baby, alleen zien ze het spijtig genoeg in de praktijk niet altijd op de juiste manier toegepast. Gelukkig zijn de studenten zich hier van bewust. Ze werkten heel erg goed mee en vonden achteraf dat het hen duidelijk was dat er iets moest wijzigen in de manier van aanpak nu bij pasgeborenen met ‘startproblemen’ …
Skillslab van de school Na wat aandringen, ben ik uiteindelijk met Sister Ilyn het skillslab van de school mogen gaan bezichtigen. Ik heb haar dan ook “beloofd” dat we hier bijvoorbeeld een volgende missie zouden kunnen naartoe werken om hier verbetering/aanpassingen te doen. Eventueel is er misschien al de mogelijkheid van de school of van het ziekenhuis hier in Leuven uit om materiaal op te sturen?
Voorstellen voor de toekomst: 1) lessen aan studenten: Skin to skin contact verdiepend Anticonceptiemiddelen Borstvoeding verdiepend Ivm lessen geven in de toekomst, heb ik het programma van de opleiding vroedkunde ontvangen en heb ik reeds contacten met Sister Ilyn (zij geeft vele lessen binnen vroedkunde). Sister Ilyn stelde voor om in de toekomst in de 14 dagen dat we komen een heel pakket uit te werken en te geven om hier dan ook van te toetsen bij de studenten. Nu is het voor de studenten een extra les erbij en hier hebben ze minder aan denkt zij … Hier moeten we misschien in de toekomst beter met hen afstemmen welke vakken we graag willen geven en welke bij hen in het programma passen op dat moment. Ze zij (en bij de eindevergadering in Bafut is dit ook geopperd) dat er in de toekomst veel beter, langer op voorhand moet overleg gepleegd worden. Zodat zij weten wat wij komen doen, welke lessen wij komen geven, zodat zij deze lessen kunnen “overslaan” … 2)
Ook een zeer goed idee zou zijn om bijscholingen te geven aan de vroedvrouwen op de ward. Zij hebben meer nood aan reanimatietechnieken van moeder en kind, met skills – training. Ook het skin to skin probleem moet dringend aangepakt worden op de eenheid. Misschien ook eens door een arts uitleg over besnijdenissen met lokale anaesthesie of iets?
3) Een volgend item dat belangrijk is in de toekomst in Shisong, is het skills lab van de school reorganiseren. Hier is echt veel te weinig materiaal en er wordt veel te weinig gebruik gemaakt van het skills lab.
