Kom verder
Afstudeerprojecten 2015 Civiele Techniek en Bouwkunde
saxion.nl
2
Inhoud Civiele techniek TKRS
6
Global Solutions
8
Ingenieursbureau M&M
10
Best Technology
12
Baltic Engineering
14
JJW Solutions
16
De Vechtsluis Ingenieursbureau Straathof & Aardoom Ingenieursbureau van Straaten & Heideman
18 20 22
Bouwkunde Vijf. Engineering
26
OBRA
28
SSWW Bouwtechniek
30
Keystone Builders
32
Colorful Design
34
Group Great Builders
36
Sensata since 2014
38
iWork
40
Ghaaf Engineering
42
Weveb Building Solutions
44
InVorm
46
Lecoruon Engineering
48
afstudeerprojecten 2015
3
Civiele Techniek
4
1 Sten Aardoom 8 Bart Sanders 15 • Jurren Snijders Blok 2 Martijn Bomkamp 9 Bart Zomer 16 • Tom Huis in’t Veld 3 Sven Sterne 10 • Ahmet Bircan 17 • Bart Goering 4 Marjon Berkel 11 • Romy Verweij 18 • Robin Dreteler 5 Wouter Wilmink 12 • Bas Willard 19 • Wouter Vennegoor 6 Thomas Simmelink 13 • Jesper Pots of Hesselink 7 Mart Mensink 14 • Richard Nijmeijer 20 • Stijn Maathuis
21 • Tijmen Kroeze 22 • Raoul Schutte 23 • Jesper Krabbenborg 24 • René van Straaten 25 • Matthijs Leferink 26 • Ernst-Jan Heideman 27 • Thijs Oude Vrielink 28 • Xander Straathof
afstudeerprojecten 2015
5
Civiele Techniek
Publieksveilige kanoroutes en asset management TKRS
6
•
Tijmen Kroeze
•
Raoul Schutte
In het beheersgebied van Waterschap Vechtstromen zijn tal van plekken te vinden met recreatieve doeleinden. Plekken als vissteigers, kanoroutes, waterplassen en natuurgebieden zijn onder diverse recreanten erg populair. Veel wandel, fiets- en kanoroutes langs beken, sloten en rivieren kruisen waterbouwkundige constructies, ofwel kunstwerken. Het is noodzaak dat dit soort plekken ten alle tijden veiligheid bieden. Helaas is dit niet altijd het geval en komen er nog steeds te vaak gevaarlijke situaties voor.
Bij dergelijke situaties reageerde Waterschap Vechtstromen ad-hoc. Vaak leidt dit tot onnodige faalkosten die van tevoren voorkomen kunnen worden. Mede hierdoor heeft Waterschap Vechtstromen een besluit genomen om zichzelf te oriënteren op asset management. Asset management is momenteel één van de meest genoemde methodieken binnen de GWW.
Stuwconstructie (Raoul Schutte)
Opdracht
Vispassage (Tijmen Kroeze)
Om de publieksveiligheid rondom kunstwerken te blijven garanderen, dient het hele beheersgebied geanalyseerd te worden. De ondervonden resultaten zijn tijdens het vooronderzoek verwerkt tot een investeringplan van €100.000,=. Ter zijne tijd zijn de mogelijkheden van asset management binnen het Waterschap Vechtstromen onderzocht.
Het ontwerp voor de vispassage is uitgewerkt door Tijmen Kroeze, er is gekozen voor het principe van een De Wit-vispassage. Dit is een technische vispassage, dat wil zeggen dat gebruik gemaakt wordt van een constructie die gedurende de levenscyclus regelbaar is. Bij het ontwerp van een vispassage zijn veel hydraulische randvoorwaarden van belang, denk hierbij aan lokstromen, energieverliezen, stroomsnelheden en de functionaliteit ten behoeve van de aanwezige beekhabitat. Om daadwerkelijk met alle eisen rekening te houden, is gebruik gemaakt van System Engineering (vraagspecificaties en verificatieplannen). Op deze manier is een kwalitatief goed en doordacht ontwerp van de vispassage tot stand gekomen.
In de hoofdfase van de afstudeeropdracht zijn de ondervonden onderwerpen (publieksveiligheid en asset management) gecombineerd en toegepast op een fictief ontwerp voor de Mariastuw. De Mariastuw viel namelijk buiten het investeringsplan omdat het Waterschap Vechtstromen zelfs na deze investering, de publieksveiligheid niet meer zou kunnen garanderen. Mede hierdoor heeft de afstudeergroep besloten om tijdens de hoofdfase een geheel nieuw fictief ontwerp van de Mariastuw op te stellen, zodat het Waterschap Vechtstromen dit in een later stadium kan gebruiken wanneer de Mariastuw definitief gerenoveerd zal worden. Tijdens het fictieve ontwerp van de Mariastuw zijn de voornaamste facetten van de asset management-methodiek toegepast, de ondervonden resultaten zijn verwerkt in een adviesrapport dat Waterschap Vechtstromen kan gebruiken voor een mogelijke implementatie van deze methodiek.
Het ontwerp van de stuwconstructie is uitgewerkt door Raoul Schutte, er is gekozen voor het principe van klepstuwen. In het ontwerp zijn op een procesmatige manier de klepstuwen, fundatie, bodembescherming, grondkerende constructie en grondwaterstromingen bepaald zijn.
Mariastuw
Asset management
Deze Mariastuw bevindt zich in de Loolee ten zuid-oosten van Almelo, en is het koppelstuk tussen de Bornse Beek en het Lateraalkanaal. De stuw verzet circa 3,7 m3/s en beschikt over een kano- en vispassage. Het was noodzaak dat de stuwconstructie en vispassage in het fictieve ontwerp terugkwamen. Deze onderdelen zijn individueel uitgewerkt. Het huidige projectgebied is middels de QR-code in een kort filmpje terug te vinden.
Het ontwerp van de Mariastuw is op een zeer procesmatige manier tot stand gekomen. Dat wil zeggen dat alle fases van de levenscyclus zijn meegenomen; initiatiefase, schetsontwerp, voorlopig ontwerp, definitief ontwerp, uitvoering, beheer- en onderhoud en de ontmanteling. Per fase zijn de voornaamste bevindingen ten aanzien van asset management beschreven en afgewogen tegen de huidige werkwijze van het Waterschap Vechtstromen. Deze bevindingen zijn verwerkt in een adviesrapport. Om tot een kwalitatief goed adviesrapport te komen, heeft de afstudeergroep voorafgaand aan de hoofdfase een cursus bij Relatics (projectinformatie-leverancier) gevolgd. Iets waar de afstudeergroep in het vervolg van hun carrière nog veel profijt van zal hebben!
afstudeerprojecten 2015
7
Civiele Techniek
Kruising Auke Vleerstraat - Twentekanaal Global Solutions:
8
•
Thomas Simmelink
•
Bart Goering
De Auke Vleerstraat is een drukke gebiedontsluitingsweg van de gemeente Enschede. Deze weg zorgt voor de aan- en afvoer van het wegverkeer vanaf de A35 naar de haven van Enschede en het Kennispark. Deze weg kruist het Twentekanaal middels de Lonnekerbrug. Doordat de verkeersintensiteit van de Auke Vleerstraat de afgelopen jaren sterk is toegenomen, dient deze weg verbreedt te worden. Deze verbreding is nog niet afgerond, omdat de weg niet verbreed kan worden bij de Lonnekerbrug. Hierdoor is de afstudeergroep gevraagd om een nieuwe brug te ontwerpen waarbij er voldoende ruimte is om de Auke Vleerstraat te verbreden. Bij dit ontwerp wordt ook een ontwerp gemaakt voor het Twentekanaal, dat moet gaan voldoen aan de verhoogde binnenvaart scheepsklasse CEMT-klasse Va.
Opdracht De gemeente Enschede heeft ons gevraagd een nieuw ontwerp te maken van de Lonnekerbrug en het bijbehorende Twentekanaal, zodat beide civiele kunstwerken gaan voldoen aan de nieuwe eisen, wensen en randvoorwaarden. Bij het nieuwe brug ontwerp gaat het er vooral om dat de brug verbreedt wordt, zodat de Auke Vleerstraat ook op de brug verbreed kan worden naar 2x2 rijbanen. Ook gaat het er om dat de brug verhoogd wordt, zodat de vrije doorvaarthoogte bij het Twentekanaal minimaal 7 meter wordt. Bij het nieuwe kanaal ontwerp gaat het vooral om het ontwerpen van een nieuwe oeverbescherming, waarbij het kanaalprofiel verdiept kan worden, zodat het kanaal geüpgraded kan worden naar een binnenvaart scheepsklasse Va. Hieronder ziet u een zijaanzicht van de Lonnekerbrug zoals deze nu aanwezig is in het projectgebied, met het bijhorende Twentekanaal dat onder de Lonnekerbrug door loopt.
Constructief ontwerp Voor de nieuwe constructie van de Lonnekerbrug is er gekozen voor een plaatliggerbrug. Bij deze plaatligger constructie wordt het brugdek gevormd door voorgespannen I-liggers, zoals deze in de afbeelding te zien zijn. Deze I-liggers worden met dwarsvoorspanning bij elkaar gehouden. Doordat er gekozen is voor een brugdek van voorgespannen beton, komt er geen bovenbouw, zoals de boog bij de oude brug, meer voor. Tussen de voorspanliggers en het landhoofd komen ongewapende elastomeer opleggingen van Schrumpf, daarnaast wordt een Noising Joints voegovergangsconstructie gebruikt. Het landhoofd zorgt voor de belastingsoverdracht naar de paalfundering van het brugdek en de stootplaten met de bijbehorende verkeersbelastingen. Doordat de nieuwe brug dicht bij de opslag tanks van AVIA Weghorst gebouwd wordt, is er gekozen om de paalfundering niet te gaan heien. Er is namelijk gekozen om Fundex palen toe te passen. Deze palen worden in de grond geschroefd en zijn daardoor toch grondverdringend. In totaal zijn er 24 Fundex palen per landhoofd nodig om de belastingen, zoals het verkeer en de brugconstructie, af te kunnen dragen naar de ondergrond. De aanritten naar de brug toe worden gebouwd van een terre armee constructie waar een natuurlijk talud te stijl is.
Waterbouwkundig ontwerp Voor de opwaardering van het Twentekanaal naar scheepsvaart klasse Va is het noodzakelijk om de damwandconstructie aan weerszijden van het Twentekanaal te vernieuwen. In de afgelopen jaren is ervoor gekozen om het onderhoud i.v.m. de opwaardering uit te stellen. Voor de verdieping van het kanaal zijn waterbouwkundige berekeningen gedaan om te waarborgen dat de nieuwe damwanden niet zullen bezwijken. Hierbij zijn berekeningen gedaan door gebruik te maken van handmatige en computertechnieken. Voor de constructie is gebruik gemaakt van klapankers. Hieronder wordt beschreven hoe deze toegepast worden in de techniek. Uiteindelijk is gekozen om het gehele traject vanaf de Grolsch Veste tot aan de aanmeerkade van de Universiteitsroeivereniging Euros (1700 meer) te vernieuwen. Uiteindelijk zijn van alle berekeningen technische tekeningen gemaakt.
afstudeerprojecten 2015
9
Civiele Techniek
Investeringsplan Almelo
Ingenieursbureau M&M:
10
•
Stijn Maathuis
•
Mart Mensink
Dit project staat sinds kort op de agenda van de gemeente Almelo, namelijk een onderzoek naar het zuidoostelijke deel van de parkeerring. In dit afstudeerproject zijn twee verschillende expertises uitgewerkt, namelijk Verkeer & Wegen en Watermanagement. In dit afstudeeronderzoek wordt één ontwerp gerealiseerd waarin de expertises ‘water’ en ‘wegen’ elkaar versterken in plaats van dat ze knelpunten kunnen opleveren. Dit betekent dat de watermanagement- en verkeerskundige aspecten nauw op elkaar afgestemd moeten worden.
De Opdracht De waterkwaliteit in de grachten rondom Huize Almelo is slecht, waardoor er tevens sprake is van stankoverlast. Momenteel is de gemeente Almelo de westkant van de parkeerring aan het herinrichten. De gemeente heeft er baat bij om onderzoek te verrichten naar de oostkant van deze ring die midden door de woonwijk ‘De Hofkamp’ loopt. De buurt klaagt over te veel verkeer in de wijk dat bovendien te snel rijdt. De woonwijk wordt als verkeersonveilig ervaren. De verkeerscommissie van deze wijk streeft ernaar om van De Hofkamp een echte woonwijk te maken, waarin het verkeer rekening dient te houden met de bewoners. Verder heeft de Gemeente Almelo een wens om (delen van) de woonwijk ‘De Hofkamp’ af te koppelen zodat ook deze woonwijk een gescheiden rioolstelsel kent. De onderzoeksvraag: Op welke wijze is de waterkwaliteit, de waterkwantiteit en de verkeersveiligheid binnen en op de parkeerring van Almelo te verbeteren, waarbij een belevenisvolle omgeving voor de gebruikers en omwonenden centraal staat.
Het probleem Uit de probleemanalyse in het vooronderzoek is gebleken dat het onderzoeksgebied diverse problemen kent. Enkele belangrijke waterproblemen zijn: de hoge grondwaterstanden, het gemengde riool en de waterkwaliteit rondom Huize Almelo. Enkele belangrijke verkeersproblemen die het gebied kent: De objectieve- en subjectieve onveiligheid en de doorstroming. De gemeente Almelo wil de water- en verkeersknelpunten oplossen en tegelijkertijd het stadsaanzicht verbeteren. Deze problemen heeft de projectgroep in kaart gebracht door middel van: enquêteren, observeren en één literatuurstudie.
De oplossing Op basis van het programma van eisen en de stakeholder-analyse zijn alternatieven en varianten opgesteld. Deze alternatieven en varianten zijn gefilterd tot reële oplossingen die uitgewerkt zijn op detailniveau. In de bijgevoegde figuren bevinden zich enkele impressies van het ontwerp. Het ontwerp bevat onder andere een “bovengronds hemelwaterriool” en een Eirotonde. Middels dit ontwerp zal de veiligheid en verkeersdoorstroming in Almelo verbeteren. Het verkeer zal in het nieuwe ontwerp met lagere snelheden en intensiteiten door de woonwijk “De Hofkamp” rijden. Dit draagt bij aan zowel de objectieve als de subjectieve verkeersonveiligheid in het plangebied. Tevens ontstaat er door het ontwerp (door het toepassen van veel groen en zichtbaar water) een belevenisvolle omgeving. Ter plaatse waar het water de weg zal kruisen worden negatieve drempels toegepast. Negatieve drempels dragen in dit ontwerp bij aan de klimaatrobuustheid.
Door een goede afstemming tussen beide expertises heeft dit onderzoek tot een resultaat geleid waarbij verkeer en water elkaar versterken. Versterken aan zowel de veiligheid als een belevenisvolle omgeving.
afstudeerprojecten 2015
11
Civiele Techniek
Oosterweelknooppunt
Best Technology: •
Bas Willard
•
Tom Huis in’t Veld
12
Antwerpen is op dit moment verkeerstechnisch een grote chaos. Iedere dag staan er files in de stad. Het maakt niet uit hoe laat je naar Antwerpen moet, je neemt de reistijd en telt daar standaard 30 minuten bij op. Dat is de reistijd die nodig is om in Antwerpen te komen. Om het verkeer uit het centrum te halen, wordt de Oosterweelverbinding aangelegd. Dit is het sluitende deel van de ring van Antwerpen waarbij het verkeer uit het havengebied wordt ontsloten op de Oosterweelverbinding met behulp van de Oosterweelknooppunt. Wij hebben ons gefocust op het Oosterweelknooppunt.
een ongelijkvloerse rotonde waarbij 2 rijstroken en een vluchtstrook worden toegepast. Door het creëren van de ovatonde kan men veilig op de ring komen en er ook weer veilig vanaf. De doorstroming wordt ook bevorderd op deze wijze, aangezien grote ingewikkelde kruisingen met verkeerslichten hierdoor overbodig worden.
Kerende hoogte
Opdracht Het industrieterrein van Antwerpen dient ontsloten te worden op de Oosterweelverbinding. Het knooppunt dient te zorgen voor minder verkeer in het centrum van Antwerpen. De grootste uitdagingen van de opdracht is, het ruimte gebrek om het knooppunt te realiseren en het grootte hoogteverschil dat overwonnen dient te worden om een aansluiting te kunnen creëren met de oosterweelverbinding.
Bezoek aan projectlocatie Om een goede variant te bedenken op het huidige plan is het van belang om een goed beeld te krijgen van de projectlocatie. Om deze reden zijn we dan ook naar Antwerpen afgereisd om te kunnen zien hoe het er op dit moment bij ligt. Het was al redelijk helder voor ons, aangezien google maps een vrij goed beeld geeft. Toch heeft het bezoek aan de projectlocatie beslissende momenten is aan te raden de projectlocatie ook in het echt even te bezoeken, aangezien toch altijd net weer even wat andere zaken opvallen op het moment dat je er bent.
Oosterweelknooppunt De bedoeling van het Oosterweelknooppunt is dat het industrieterrein wordt ontsloten op de ring van Antwerpen. Daarbij is het belangrijkste dat het knooppunt verdiept ligt zodat het drukke verkeer ook daadwerkelijk uit het zicht is. Dit gebeurd door de ring verdiept aan te leggen. Het grootste gedeelte wordt ondertunneld, maar bij het knooppunt ligt de ring in een open bak. Hier is voor gekozen om het industriegebied te kunnen ontsluiten op het Oosterweelverbinding.
Een van de grootste uitdagingen in dit project is de verdiepte ligging van de ring. Er zal met van alles rekening gehouden moeten worden voordat deze constructie veilig gebouwd kan worden. Doordat de aansluitingen op de aangrenzende tunnels zeer diep onder het maaiveld bevinden, is het een grote uitdaging om dit te kunnen realiseren. Met behulp van complexe berekeningen en tekeningen is een ontwerp bedacht om de uitdaging te creëren.
Overspanning Een andere uitdaging is de overspanning van het brugdek van de ovatonde. Aangezien het een grote overspanning is en vanwege esthetisch redenen geen steunpunt in het midden geplaatst wordt. De doorgang onder de brug moet namelijk wel groot genoeg zijn voor het vrachtverkeer. Maar tevens moet het dek ook sterk genoeg zijn om het vrachtverkeer te kunnen dragen. Gedurende de spits kan men er van uit gaan dat het dek dan ook vol staat met vrachtverkeer. Hier zijn dan ook complexe berekeningen op losgelaten om dit te realiseren.
BIM Aangezien de nieuwe technologieën steeds harder gaan in hun ontwikkelingen en het papierwerk steeds minder wordt hebben wij er voor gekozen om te werken met BIM. Dit hebben we gedaan door de fasering digitaal te maken. Om de fasering te maken is allereerst een 3D model ontworpen. Dit ontwerp is zeer gedetailleerd gemaakt. Daarnaast is een planning gemaakt waarbij het kritische pad naar voren komen. Het 3D model en de planning zijn uiteindelijk samengevoegd, waardoor een 4D planning wordt gecreëerd. Deze 4D planning is tevens de bouwfasering.
Aangezien het om veel verkeer gaat dat naar het industriegebied gaat, en dan met name veel zwaar verkeer, zal het een aansluiting moeten worden waarbij een goede doorstroming van essentieel belang is. Hierdoor zal een groot knooppunt ontstaan. Dit knooppunt zal een zogenaamde ovatonde worden. Dit is afstudeerprojecten 2015
13
Civiele Techniek
Herstel doorvaart ‘rivier de Narva’
Baltic Engineering:
14
•
Jurren Snijders Blok
•
Sven Sterne
•
Romy Verweij
Het afstudeeronderzoek is een grootschalig project gesitueerd in het oosten van Estland aan de grens met Rusland. Een fabrieksterrein van ca. 30 hectare zuidelijk van deze stad dient een nieuw leven te krijgen, dit wordt gerealiseerd door een nieuwe kleine stad te realiseren. Door een Russische dam is de rivier door het projectgebied droog komen te staan en is de vaarroute opgeheven, daarnaast is het terrein zwaar vervallen en niet meer goed toegankelijk. Om de toegankelijkheid/passeerbaarheid van het terrein via land en het water mogelijk te maken wordt alle verharding vernieuwd en een kanaal en sluizen gerealiseerd.
Een afstudeeropdracht in het buitenland is net even anders dan in Nederland, naast het taalverschil het je te maken met een andere cultuur, wetgeving, gewoonte, politiek en ondergrond. Opdracht De dam tussen het Narva reservoir en de rivier Narva is aangelegd zodat het water via een bypass door Russisch grondgebied stroomt met een stuwdam aan het eind van de bypass. Met behulp van deze stuwdam wordt een groot deel van St. Petersburg van elektriciteit voorzien. Maar deze bypass heeft er ook voor gezorgd dat een deel van de rivier de Narva droog is komen te staan. Daardoor is het Peipusmeer niet meer verbonden met de Finse Golf, aangezien het Peipusmeer via het Narva Reservoir verbonden was met de Finse Golf. De provincie Idu Veru wil de verbinding met de rivier de Narva herstellen, omdat dit mogelijk een positieve uitwerking kan hebben op het toerisme in de provincie. Om dit mogelijk te maken wordt een doorvaart gecreëerd tussen het reservoir van Narva en de rivier de Narva. Deze doorvaart wordt gerealiseerd door een kanaal aan te leggen door het gebied van de fabriek Kreenholm. Tussen het reservoir en de rivier de Narva is een aanzienlijk hoogteverschil aanwezig. Om doorvaart mogelijk te maken worden in het kanaal sluizen aangelegd. Ook wordt het oorspronkelijk droogstaande gedeelte van de rivier aangepast, want als de rivier begaanbaar moet worden voor boten is het van belang dat de waterweg voldoende diepte heeft. Het is niet noodzakelijk om de volledige breedte van de rivierbedding te gebruiken, maar er zal in ieder geval een voldoende brede vaargeul gerealiseerd moeten worden. Ook de bestaande kademuur dient te worden aangepast of vernieuwd.
Estland We hebben na het halen van het vooronderzoek besloten om een tweede, langer, bezoek aan het gebied te brengen, omdat de communicatie via mail en telefoon erg lastig blijkt. We hebben ervoor gekozen om tussen de vooronderzoekpeilingen en tussenpeilingen 3 weken naar Estland te gaan, om hier met verschillende mensen afspraken te maken om zo meer informatie te verkrijgen. Tijdens ons bezoek zijn we voornamelijk in Narva geweest. We zaten hier in een appartement tegenover Narva College, dit is een onderdeel van de Tartu University. Hier hebben we tijdens ons verblijf aan het project gewerkt en de afspraken met verschillende specialisten gemaakt. Zo hebben we gesproken met onder andere de stadsarchitect, de General Manager van het bedrijf dat het gebied gekocht heeft, en een aantal professoren van de universiteit van Tallinn. Hierdoor zijn we veel te weten gekomen over de manier van bouwen in Estland, de eigenschappen van kalksteen dat zich in de bodem van bijna heel Estland bevindt en de waterstanden in het gebied. Uiteindelijk is ons bezoek aan Estland erg leerzaam geweest, tijdens ons bezoek hebben we alle informatie die we nodig hebben om een goed ontwerp te kunnen maken bij verschillende mensen kunnen krijgen. Het is ook een hele leuke reis geweest, we hebben veel van het land gezien. En de samenwerking verliep ook erg goed, zelfs na drie weken met zijn drieën in een niet erg groot appartement. De stad Narva is geen hele grote stad, we hebben nog wel gepoogd om het bruisende nachtleven van de stad te vinden, maar dit bleek onmogelijk, want dit is er gewoon niet. Daarentegen was dit in de hoofdstad Tallinn, waar we de laatste drie nachten verbleven, heel anders. Hier zijn we eerst naar de universiteit van Tallinn gegaan, om een aantal professoren te spreken. Deze waren erg behulpzaam en hebben beloofd informatie die niet direct beschikbaar was later nog op te sturen. Na een dag op de universiteit hebben we de laatste 2 dagen rondgekeken in Tallinn. Dit is een hele mooie stad. Al met al kijken we met veel plezier terug op ons bezoek aan Estland en het gehele afstudeerproject. afstudeerprojecten 2015
15
Civiele Techniek
Regiovariant Kornwerderzand
JJW Solutions:
In 2006 is aangetoond dat de Afsluitdijk niet meer voldoet aan de huidige richtlijnen en veiligheidsnor-
•
Jesper Krabbenborg
•
Jesper Pots
Doordat de Afsluitdijk niet meer voldoet aan de hui-
•
Wouter Vennegoor of Hesselink
dige veiligheidsnormen wordt deze opgewaardeerd.
men die gelden voor een primaire waterkering.
Door het opwaarderen van de Afsluitdijk spelen regionale ambities op. Eén van deze regionale ambities is om de maximale doorvaartbreedte van de schutsluizen bij Kornwerderzand, ook wel Lorentzsluizen genoemd, te verbreden van veertien meter naar 22 meter om grotere schepen de mogelijkheid te bieden de Lorentzsluizen te passeren. De IJsselmeerregio hoopt met deze verbreding economische groei te genereren voor de scheepswerven die gelegen zijn in bijvoorbeeld Urk, Makkum en Kampen.
16
De conclusie van de proef is dat bij een lage turbulentie het zoute en zoete water niet mengt. Door deze ontdekking is het mogelijk om op een duurzame manier het zoute en zoete water te scheiden.
Constructief ontwerp
Opdracht De regio Kornwerderzand maakt deel uit van de Afsluitdijk en waarborgt de waterveiligheid van noord Nederland. Door het opwaarderen van de Afsluitdijk begon de regionale ambitie om de doorvaart bij Kornwerderzand te verbreden van 14 meter naar 22 meter op te spelen. De probleemstelling voor het ontwerp was: “Hoe kan de doorvaart geschikt worden gemaakt om specials van 22 meter breed de Afsluitdijk te laten passeren bij Kornwerderzand?”
De nadruk van het constructief ontwerp is gelegd op de vergelijking tussen een composiet brugdek en verschillende stalen brugdekken. Daarnaast is bekeken of het gebruik van groutankers effectief is om toe te passen voor de basculekelder. Voor het berekenen van de constructies is gebruik gemaakt van het eindig elementen programma RFEM. Met het eindig elementen programma kunnen constructies 3D worden gemodelleerd en zeer nauwkeurig worden berekend. Voor het brugdek van composiet zijn verschillende soorten composiet beschouwd. Uit de berekeningen blijkt dat met koolstof versterkt kunststof de brug het lichtst gedimensioneerd kan worden.
Kornwerderzand Kornwerderzand wordt gekenmerkt door de A7 en het Kazemattenmuseum die gelegen is in het plangebied. Het plangebied bevat meerdere monument. Het aanzicht van het gebied mag daarom nauwelijks worden aangetast. Naast de A7 en het Kazemattenmuseum zijn 12 woonhuizen aanwezig en een sluiswachtersbedieningsgebouw.
Infrastructureel ontwerp Om het nieuwe ontwerp van de schutsluis en bascule brug met elkaar te verbinden zijn er infrastructurele aanpassingen benodigd voor plangebied Kornwerderzand. De focus ligt op het ontwerp van een nieuwe parallelweg en het verbreden van de huidige A7 ter plaatse van de bruggen.
Waterbouwkunde
Het ontwerp van de A7 is uitgevoerd in het programma MX
Het waterbouwkundige ontwerp bestaat voornamelijk uit het ontwerp van de schutsluis en de geotechnische aspecten van de voorhavens. De focus van het ontwerp lag voornamelijk op het beperken van het zoutlek en het ontwerpen in 3D/4D. Voor het beperken van het zoutlek is proefopstelling gemaakt waarbij de menging van het zoute en zoete water centraal stond.
wegontwerp. Daarnaast is binnen het infrastructurele ontwerp een faseringsplan opgesteld met als hoofddoel het scheiden van verschillende verkeersstromen zodat het plangebied bereikbaar blijft tijdens de bouwfase.
Kosten De kosten van het verbreden van de maximale doorvaartbreedte bij Kornwerderzand is geraamd door het toepassen van de SSK methode. De totale kosten zijn geraamd op 181 miljoen euro.
3D model/fasering Het ontwerp is gedaan in Autocad 3D en is samengevoegd met het programma Navisworks. Het ontwerp is gedaan in 3D omdat het ontwerp fouten beperkt en het een goed inzicht geeft voor de opdrachtgever hoe het plangebied er uit komt te zien. Daarnaast is het 3D model gemaakt voor een fasering. Door het grafisch weergegeven van de fasering kon het faseringsplan getoetst worden. afstudeerprojecten 2015
17
Civiele Techniek
Ruimte voor de Vecht
De Vechtsluis:
De Vecht is een regenwaterrivier tussen de grens van Darfeld (Duitsland) en Zwolle, de rivier mondt
•
Marjon Berkel
•
Robin Dreteler
ter lang, waarvan 60 kilometer in Nederland. De
•
Matthijs Leferink
Vecht heeft een debiet van 45 tot 83 kubieke me-
uit in het Zwartewater. De rivier is 167 kilome-
ter per seconde. De provincie Overijssel en Waterschap Vechtstromen streven ernaar de Vecht en het Vechtdal te ontwikkelen tot een halfnatuurlijke laaglandrivier. Het project Ruimte voor de Vecht is daarbij het uitgangspunt. Meer ruimte voor het water wordt hierin gecombineerd met een veilige afvoer van hoogwater. De ecologie van het Vechtdal wordt verder ontwikkeld en de flora en fauna verbeterd. Daarmee ontstaan nieuwe kansen voor de plaatselijke economie, recreatie en toerisme van het Vechtdal.
18
De opdracht
Sluis Mariënberg
De sluizen Junne en Mariënberg zijn onderdeel van het hoofdproject “Ruimte voor de Vecht”. Zo worden de hoofddoelen verwerkt in deze deelprojecten. Deze hoofddoelen zijn; - Waterveiligheid (verhogen capaciteit van de Vecht) - Ecologie (integreren in het landschap) - Economie (stimuleren van de economie door recreatie)
Evenals bij Junne, wordt de sluis Mariënberg naast de huidige stuw, in het dorp Mariënberg, gerealiseerd. In tegenstelling tot sluis Junne, wordt sluis Mariënberg uitgevoerd met twee draaideuren. Een draaideur is een deur welke wegdraait tot in de wand bij het openen. Tijdens het draaien van de deur en in dichte stand, komen vele krachten in het draaipunt samen. Deze krachten worden overgedragen tot het sluishoofd. Het sluishoofd voor deze deur is tot een constructief detailniveau uitgewerkt.
Door het realiseren van de sluizen wordt de Vecht aantrekkelijk voor recreatievaart. Op dit moment is het voor recreatievaart niet mogelijk om te varen op de Vecht vanwege de vele stuwen. Door de realisatie van de sluizen zal dit mogelijk worden. Tevens zal door de realisatie het toerisme toenemen en zal hiermee de economie van het Vechtdal groeien.
Het vooronderzoek De eerste fase van het afstudeerjaar bestond uit het vooronderzoek. In het vooronderzoek is de omgeving en de huidige situatie in kaart gebracht. Ter plaatse van de gelijknamige stuwen zijn verschillende objecten aanwezig, zoals een vispassage en een kruisende weg. Verder is in het vooronderzoek een analyse uitgevoerd naar de huidige en toekomstige vaart. Een watertaxi is een van de maatgevende vaartuigen welke in toekomst over de Vecht zal varen.
Voor beide sluizen wordt een combinatie kolk toegepast, deze kolk bestaat uit een deels groene en deels gladde kolk. Dit houdt in dat een van de zijden van de kolk uit een talud bestaat, waar mensen wanneer deze te water raken, eenvoudig uit kunnen klimmen. De andere zijde bestaat uit een langswand, opgebouwd uit een damwand. Deze combinatiekolk bevordert de algemene veiligheid van de sluis. Verder is voor beide sluizen de bodem- en oeverbescherming, het schutsysteem, de onder- en achterloopsheid en de remming- en geleidewerken verder ontworpen.
Sluis Junne Naast de stuw, in buurtgemeenschap Junne, wordt sluis Junne gerealiseerd. Verschillende aspecten en onderdelen van de sluis zijn ontworpen. Zo wordt bij deze sluis een zinkdeur toegepast. Dit is een deur die weg zakt in de bodem bij het openen. Voor de werking van deze deur is een lastige constructie benodigd. Het sluishoofd voor deze deur is tot een constructief detailniveau uitgewerkt.
System engineering en WBS Gedurende de ontwerpfase is gewerkt met systemengineering en WBS (Work Breakdown Structure). Zo is eerst voor het gehele sluiscomplex een WBS opgesteld met verschillende objecten. Aan deze objecten is met behulp van systemengineering eisen gekoppeld. Deze eisen zijn meegenomen en geverifieerd met het ontwerp. De WBS is tijdens het proces verder uitgewerkt, en zijn verschillende objecten tot verdere WBS gevormd. Deze diepere lagen gaven onderliggende eisen, welke met systemengineering zijn vormgegeven en gekoppeld.
afstudeerprojecten 2015
19
Civiele Techniek
Herinrichting Sportpark de Mors
Ingenieursbureau Straathof & Aardoom
20
•
Sten Aardoom
•
Xander Straathof
In Delden (nabij Hengelo) bevind zich een zwembad met verschillende sportaccommodaties in de directe omgeving. Dit complex heet Sportpark de Mors. Elk jaar wordt dit complex van 10 hectare groot bezocht door 1700 wekelijkse sporters en ook nog eens door 130’000 recreatieve bezoekers. Hierdoor hebben veel inwoners van Delden een connectie met het sportpark en is er een grote maatschappelijke relevantie. De probleemstelling van deze afstudeeropdracht is; Hoe kan Sportpark de Mors worden ingericht zodat er een multifunctioneel, bereikbaar, verkeersveilig sportpark ontstaat met lagere exploitatiekosten? Gedurende de afstudeerperiode is er een vernieuwd ontwerp gemaakt.
Het onderzoek naar de optimale indeling is begonnen met een locatiebezoek. Vervolgens is er onderzoek gedaan naar de belanghebbenden van het project. Onder deze belanghebbenden is een enquête uitgevoerd naar de huidige bereikbaarheid en veiligheid van Sportpark de Mors. Naar aanleiding van deze enquête zijn met een groot aantal belanghebbenden individuele gesprekken gevoerd. Uit deze inventarisatie is gebleken dat vooral op drukke momenten de capaciteit van de parkeerplaats onvoldoende is. De parkeerstrook ter hoogte van korfbalvelden ongewenst is omdat hier bij het in- en uitstappen met kinderen vaak gevaarlijke situaties ontstaan. Tevens is het gehele Sportpark toe aan grootschalig onderhoud. Ook zijn op een aantal accommodaties nog velden aanwezig welke door veranderingen in diverse sporten niet meer de voorkeur hebben om nieuw te worden aangelegd.
Het ontwerp is opgesteld op basis van een aantal uitgangspunten. Eén van deze uitgangspunten voor de gedeelten die onder beheer van de gemeente vallen is minimaliseren van de life cycle cost (LCC). Om dit uitgangspunt te kunnen optimaliseren is er eerst een literatuurstudie en vervolgens een casus studie op basis van elementenverharding uitgevoerd. Voor het ontwerpen van de openbare verlichting is er eerst onderzoek gedaan naar de gestelde eisen en de beschikbare softwarepakketten. Vervolgens is een softwarepakket gekozen om hiermee het uiteindelijke verlichtingsontwerp mee op te stellen. Hiermee kan al in de ontwerpfase worden gevalideerd dat het ontwerp voldoet aan de eisen. Ook is deze software een goed ontwerphulpmiddel omdat het visueel aangeeft waarin het ontwerp zich nog te donkere plekken bevinden. Verder is een plan en ontwerp van de afwatering van het gehele gebied opgesteld. Hiervoor zijn berekeningen uitgevoerd en is gebruik gemaakt van geavanceerde software. In de huidige situatie van het sportpark zijn de verkeersstromen van de fietsers en de motorvoertuigen gemengd. In de nieuwe situatie zal dit niet meer zo zijn. Er zal een vrijliggend fietspad komen. Verder is er gekeken naar de mogelijkheden om voor fietsers een officiële doorsteek te maken naar de wijk ten noorden van Sportpark de Mors.
Naar aanleiding van de behoeften van de belanghebbenden is er een programma van eisen opgesteld. Hierin staan alle eisen die gesteld zijn aan het ontwerp van de herinrichting. Ook zijn hierin al eisen opgenomen die aan de velden gesteld worden. Tenslotte zijn verschillende alternatieven voor de terreinindeling opgesteld. Hierin zijn de parkeerplaats en sportaccommodaties op verschillende locaties binnen het plangebied geplaatst. De verschillende alternatieven zijn beoordeeld op diverse criteria. Hieruit bleek het alternatief waarbij zo min mogelijk infrastructuur verplaatst wordt het meest geschikt was om uit te werken.
afstudeerprojecten 2015
21
Civiele Techniek
Bouw tweede sluis bij Eefde
Ingenieursbureau van Straaten & Heideman:
22
•
René van Straaten
•
Ernst-Jan Heideman
Rijkswaterstaat geeft aan dat er een oplossing gevonden moet worden voor de lange wacht- en passeertijden voor de sluis bij Eefde. Deze sluis is een belangrijke schakel voor het transport over water met als bestemming bedrijven aan het Twentekanaal. Als oplossing hebben wij gekozen voor de bouw van een tweede schutkolk bij het huidige sluiscomplex. Ook is er een oplossing gevonden voor het beperken van het schutwaterverlies. Dit betreft twee innovatieve manieren waarmee veel water bespaard wordt. Deze twee innovatieve manieren, de balgsluis en tweelingsluis, zijn de aandachtspunten van dit afstudeerproject.
In het ontwerp van de tweede sluis bij Eefde is het schutproces de belangrijkste schakel tijdens de afstudeerperiode. Hierin hebben wij innovatieve oplossingen voor het besparen van water aangedragen. Deze combinatie van waterbesparende middelen zijn in Nederland nog niet gerealiseerd. Bij het schutproces wordt uitgegaan van een maximaal verval van 7.68 meter. Het schutproces van de tweede sluis bij Eefde bestaat uit drie stappen:
Deuropeningen in de sluisdeuren Het laatste deel van het schutproces wordt gedaan met deuropeningen in de sluisdeuren. Dit is de traditionele manier, waarmee de schepen op dit moment worden geschut. Zo wordt de laatste 50% van het schutproces voltooid. Op deze traditionele manier wordt het waterpeil met nog eens 3.84 meter verhoogd. Hiermee is het totale schutproces afgerond. Het interessante van de uitwisselingsriolen is dat er betonnen tussenschotten in zijn geplaatst. Hierdoor fungeert deze als een ‘woelkelder’. Dit is nodig om de energie die het water heeft door het grote verval af te breken. Het maximale verval in de sluizen bedraagt zoals vermeld 7.68 meter.
Het Uitwisselingsriool Dit zijn vier riolen die de twee schutkolken met elkaar verbinden. Wanneer de ene schutkolk afschut stroomt 33% van het schutwater naar de andere sluiskolk. Hiermee stijgt het waterpeil van deze schutkolk 2.54 meter. Daarna worden de riolen afgesloten met een schuifafsluiter. Wanneer dit proces is afgerond wordt overgegaan op de volgende stap in het schutproces, namelijk de balgsluis.
De Balgconstructie is een nieuwe manier van schutten. Het idee is afgeleid van de Balgstuw bij Ramspol. Dit is een opblaasbare dam die is aangelegd om het gebied langs het Zwarte Meer te beschermen tegen opstuwend water uit het Ketelmeer. Door het balgkussen op de bodem van de schutkolk op te blazen met lucht wordt water bespaard.
De Balg constructie Na de uitwisselingsriolen wordt de “Balg” in werking gezet. Dit zijn tien luchtkussens die op de bodem van de sluis worden bevestigd. De kussens bestaan uit gewapend rubber en worden opgeblazen door middel van een krachtige compressor. Zo wordt nog eens 17% schutwater bespaard. Dit levert een waterspiegelstijging op van 1.30 meter in de schutkolk. Zodra dit proces is afgerond, is 50% van het schutwater bespaard.
Door deze waterbesparende maatregelen hebben we een innovatief en “out of the box” ontwerp van de tweede sluis bij Eefde kunnen realiseren. Hiermee hopen wij als afstudeergroep dat dit plan verder wordt ontwikkeld in de toekomst, omdat wij denken dat deze manier van schutten toekomst heeft. Ook hebben we onze kennis in de afstudeerrichting Waterbouwkunde op representatief niveau toe kunnen passen door een dergelijk ontwerp te realiseren.
afstudeerprojecten 2015
23
Bouwkunde
24
1 Ron ten Voorde 2 Rutger Schunselaar 3 Ali Altintas 4 Fahad Rahimo 5 Daphne Welmer 6 Navid Ardi 7 Sjoerd de Roij 8 Mays Al-Korany 9 Nasra Hajibaana 10•Shella Hortencia 11•Marco Damhuis 12•Leon Heuvels 13•Falco Landrichinger 14•Heinze Storck
15•Marc Grooters 16•Ralph Plass 17•Marc Momberg 18•Tony Kouroumelian 19•Stefan van der Sluis 20•Bas der Nederlanden 21•Jorden Theijnk 22•Michiel Koster 23•Rory Verbeek 24•Darren Welker 25•Jarno Voortman 26•Mandy Franssen 27•Sophie Roesthuis 28•Joep Schothuis
29•Bjorn Ballast 30•Jesse Plass 31•Bram Hoogenraad 32•Bob Welhuis 33•Remco Schrijver 34•Coen Waaijer 35•Mart Vetketel 36•Brian Efftink 37•Wout Mensink 38•Joeri Bonke 39•Mark Bonnenberg 40•Laurens Schuitemaker 41•Manouk Ringersma 42•Marthijn van Heek
43•Danique van Dijk 44•Jordy Tijink 45•Thiemo Ikink 46•Casper Emmens 47•Tom Hennink 48•Stony Waanders 49•Hessel Schelfer 50•Mart Wenneger 51•Stijn Lammerink 52•Geert Blenke 53•Edward Muller 54•Linda Kamphuis
afstudeerprojecten 2015
25
Bouwkunde
RWS Geldrop
Vijf. Engineering:
26
•
Mays Al-Korany
•
Navid Ardi
•
Thijs Bijen
•
Michiel Koster
•
Sjoerd de Roij
Het project “RWS Geldrop” is ontworpen door EGM Architecten en betreft een gebouw bestemd voor Rijkswaterstaat. “RWS Geldrop” is een verkeersregelingscentrale voor Zuid-Nederland en een landelijke helpdesk. De architect heeft een concept bedacht dat jarenlang optimaal kan functioneren. Het ontwerp heeft de mogelijkheid om te groeien of te krimpen met de benodigde vraag en zal in kunnen spelen op allerlei ontwikkelingen op het gebied van huisvesting, functionaliteit, infrastructuur en ICT. In deze centrale zullen de bedieningsruimtes van SDD (Service Desk DVM) en VCZN (Verkeerscentrale Zuid-Nederland) zich bevinden. De OTTO-ruimte (Oplevering-Test-Training-Oefening) grenst aan de bedienruimte.
Uitdagend Een grote constructieve uitdaging. Een ‘hangende’ constructie, zwevende vloeren en een gebrek aan evenwicht in het gebouw. Op gebied van bouwfysica ligt de uitdaging in de grote vraag voor een goed klimaat, het gebouw wordt 24/7 bezet.
Architectuur Het gebouw moet toekomstig (lees: veranderend) gebruik kunnen opvangen. Dit zowel in het geval van groei als dat van krimp. Tevens moet het toekomstig gebruik van derden niet uitgesloten worden. Flexibiliteit is een belangrijk facet bij de herontwikkeling van de RWS-locatie in Geldrop. RWS heeft de ambitie om een huisvesting te realiseren die niet alleen nu zijn meerwaarde heeft, maar die ook in de toekomst heeft. Hierbij is te denken aan nieuwe of ontwikkelende functies of toekomstig gebruik van derden. Slim ontwerpen is hierbij een noodzaak. Ruimtes “gewoon groter maken” is niet per definitie beter, er dient goed omgegaan te worden met het geboden oppervlak. Dit is tevens duurzaam.
VCZN & SSD Vanuit Verkeerscentrale Zuid-Nederland wordt het areaal bediend van de hoofdwegen in Noord-Brabant, Limburg, Zeeland en tevens delen van het onderliggende wegennet van provincies en gemeenten. De afdeling bewaakt continu de verkeersdoorstroming en bedient de verschillende systemen langs de snelweg. SDD staat voor Service Desk DVM. Dit is het eerste aanspreekpunt voor de regionale verkeerscentrale voor alle meldingen betreffende storingen op de ICT voorzieningen. Vanuit de SDD worden meldingen aangenomen, geanalyseerd en bij diverse leveranciers uitgezet.
Londen Excursie Vijf. Engineering heeft dit afstudeerjaar een excursie naar Londen gehad en daar een stuk van de Engelse cultuur op mogen snuiven in de vorm van de Tower Bridge, de Big Ben, de London Eye en alle andere “must-sees”. Naast deze toeristenattracties kon het niet uitblijven dat we ook de lokale Pubs eens onder de loep moesten nemen. De keuze tussen een lokale Ale of reeds bekende Guinness was dan ook een lastige. We hebben nog een leuk verhaal over de terugreis, maar daar moet u ons maar een keer over aanstoten… Wij kunnen terugkijken op een fantastisch afstudeerjaar, wat hebben we gelachen en van tijd tot tijd zelfs hard gewerkt. Namens Vijf. Engineering, bedankt!
afstudeerprojecten 2015
27
Bouwkunde
Middelbare school het Liemerscollege te Zevenaar OBRA:
Het nieuw te bouwen Liemers College zal een van de eerste projecten zijn in dit deelgebied Spoorallee. Het be-
•
Stefan van der Sluis
treft een schoolgebouw voor ongeveer 700 leerlingen. Het
•
Marc Momberg
compacte karakter van de school zorgt voor een goede
•
Tony Kouroumelian
score op de duurzaamheidsladder. Veel licht komt binnen zodat nauwelijks kunstlicht nodig is en het omhullend oppervlak is klein zodat er zo weinig mogelijk transmissieverliezen door de gevel en het dak te verwachten zijn. Natuurlijke beschaduwing van de gevel vind plaats door de uitkragende balkons die daarmee een zeer duurzame investering vormen. Heel belangrijk is de prettige sfeer die kan ontstaan in een dergelijk transparant gebouw dat zijn ruimtelijke kwaliteit van het interieur koppelt aan een heldere vorm aan de buitenzijde. Geen “sculpturale heisa” maar een zelfbewuste uitstraling van een openbaar gebouwdat zijn stedenbouwkundige plek opeist in de nieuwe ruimte.
28
Opdracht In het deelgebied ´Spoorallee´ te Zevenaar zal een school worden gerealiseerd. De Gelderse onderwijsgroep Quadraam vertegenwoordigt dertien scholen voor voortgezet onderwijs in Arnhem, de Liemers en de Overbetuwe. Hierdoor vertegenwoordigt zij ook de wensen en eisen van het Liemers College in dit gebied. Voor de opdracht is een prijsvraag uitgeschreven waarop meerdere architecten zich op hebben ingeschreven. Het winnende ont-werp kwam echter niet van IAA Architecten uit Amster-dam. Om financiële redenen werd dit ontwerp uiteindelijk niet gerealiseerd. OBRA heeft dit ontwerp vervolgens overgenomen en verder uitgewerkt als afstudeer opdracht.
Leerlingen Liemerscollege Het Liemers College biedt onderdak aan de leerlingen van de bovenbouw van het VMBO. Belangrijk aan deze groep is dat deze aansluiting vindt op het vervolg onderwijs. Het is daarom van belang een moderne en uitdagende leeromgeving te creëren voor deze groep leerlingen. `... ´s ochtends met de trein aangekomen in Spoorallee. tussen woningen en bedrijven ligt een groen gebied. Een gebied welk makkelijk te bereijken is vanaf het station en de A2. Met de fiets, lopend of auto onthuld zich in het groene gebied een zwevend gebouw. De transparantheid van het gebouw weerspiegelt de rustige omgeving. vanaf stationspoort wordt er over een brug gelopen voor de entree van het Liemerscollege. Ondertussen zorgt de beeldige natuur voor een rustige ochtend. Eenmaal binnen wordt de natuurlijke lichinval gemerkt en blijft de relatie tussen buiten bestaan. Jas en tas ophangen en....`
van een brutale reclame-achtige aanwezigheid. In deze omgeving van gesloten bedrijfsgebouwen is het transparante karakter van de school een aspect waarmee onderscheid gemaakt kan worden. Daarom hebben we ervoor gekozen om niet de vorm stevig “aan te zetten”maar een eenvoudig volume goed te plaatsen in de omgeving. Door zijn maat, zijn eenvoudige vorm en zijn hoogte bepaalt het gebouw de ruimte zoals beschreven tussen station en Landeweer.
Vernieuwend samenwerken Obra zich focussen op het nieuwe werken door gebruik te maken van hulpmiddelen als BIM. Echter zorgt de integratie van BIM in een project voor verandering en dus een andere werkomgeving. Belangrijk in dit gehele proces is het maken van afspraken, rollen bepalen en doelen stellen. Daarnaast is het van belang om achter dezelfde te staan en verantwoordelijkheden te nemen. BIM heeft in het gehele proces gespeelt en om ressultaat te boeken is het van belang om constant samen te werken en overleggen. Dit is terug te zien in het resultaat van de afgelopen samenwerking van het BIM-Team binnen OBRA.
Architectuur De school zal het gebouw zijn dat deze plek de meeste identiteit verschaft; een openbare functie gelegen aan het OV knooppunt. Zolang het niet noodzakelijk is kunnen we ons dan ook een volledig open ruimte goed voorstellen die door de leerlingen wordt benut en daardoor zorgt voor de gevraagde levendigheid in deze omgeving. Een mooi vrij zicht op de school en een mooi vrij zicht op het station. We denken dat het beter is te accepteren dat dit geen echt stedelijke omgeving zal worden en ook niet zou moeten worden. Rond Zevenaar is sprake van een ontspannen maar boeiend landschap waar mooie infrastructurele elementen een hoofdrol spelen en karakter geven aan de omgeving. Daar past ook een gebouw dat deze sfeer ondersteunt. We denken dat het gebouw een elegant, tijdloos gebouw zou kunnen zijn dat nadrukkelijk zijn plek in de omgeving opeist, maar anderzijds laat voelen dat het een functie huisvest die niet afhankelijk is afstudeerprojecten 2015
29
Bouwkunde
IHK Stuttgart
SSWW Bouwtechniek:
Stuttgart, de stad waar luxueuze automerken als Mercedes-Benz en Porsche hun bakermat heb-
•
Hessel Schelfer
ben. In deze stad heeft de Industrie- und Handel-
•
Remco Schrijver
skamer (Duitse kamer van koophandel) behoefte
•
Coen Waaijer
aan een nieuw pand met veel cachet voor onder
•
Bob Welhuis
andere het geven van lezingen, het houden van bijeenkomsten en het afnemen van examens. In het stadshart, aan de voet van een heuvel te midden van wijnranken, dient dit gebouw met een luxueuze en excentrieke uitstraling te verrijzen.
30
de vleugels is een zichtlijn gecreëerd richting het wijnhuis, bovenop de heuvel. Dit wijnhuis kan de directie gebruiken voor kleine maar belangrijke evenementen.
Opdracht Het IHK Stuttgart heeft een aantal jaren geleden een internationale ontwerpwedstrijd uitgeschreven waar 15 architectenbureaus aan mee hebben gedaan, zo ook INBO Architecten te Amsterdam. Helaas hebben zij niet mogen winnen, het winnende ontwerp was van Wulf Architekten uit Stuttgart. Omdat om deze reden het ontwerp van INBO Architecten nooit verder uitgewerkt is dan een schetsontwerp, hebben wij de kans gekregen om het project alsnog verder uit te werken tot uitvoeringsgereed ontwerp door hier ons afstudeerproject van te maken.
IHK Stuttgart Het gebouw voor het huisvesten van het IHK is een gebouw welke opgebouwd is uit acht verdiepingen met een hoogte van 24,5 m boven maaiveld. Hiervan zijn twee verdiepingen onder het maaiveld gesitueerd en doen dienst als parkeergarage met een capaciteit voor ca. 140 auto’s. Vanuit deze parkeergarage kunnen bezoekers zich via een van de twee kernen en het trappenhuis in het atrium naar de bovengelegen verdiepingen verplaatsen. Bezoekers zullen het eigenlijke gebouw betreden via het centraal gelegen atrium. Van hier uit kunnen de bezoekers op de begane grond gebruik maken van een service center. Tevens is op deze verdieping veel opslagruimte vrijgemaakt voor verschillende doeleinden. Op de eerste en tweede verdieping zullen lezingen en andere bijeenkomsten gehouden worden, hiervoor zijn grote ruimten beschikbaar. Op de derde verdieping bevinden zich examen- en (kleinere) lesruimten. De bovenste twee verdiepingen zijn afgezonderd van de rest van het gebouw en doen dienst als kantoor. Tevens is hier ruimte gereserveerd voor de directie van het IHK.
De gevel zal worden vervaardigd uit drie verschillende HSB-elementen welke tot één element samengevoegd worden. Deze grote elementen zullen willekeurig aangebracht worden. Na plaatsing zal de gevel bekleed worden met graniet welke in reliëf geplaatst zal worden. Dit reliëf zal worden versterkt door met twee verschillende tinten graniet te werken. Gevelopeningen in de HSB-gevel zullen worden gevuld met aluminium kozijnen met triple beglazing. Ter afwisseling worden aluminium stroken aangebracht. De raamopeningen worden geaccentueerd middels aluminium kaders die tevens het reliëf van de gevel versterken.
Flexibiliteit Flexibiliteit is voor het nieuwe pand van het IHK een pre. Om deze reden heeft SSWW Bouwtechniek getracht hier bij het uitwerken van het gebouw rekening mee te houden, het gebouw is namelijk grotendeels vrij indeelbaar. Deze vrije indeelbaarheid wordt allereerst gehaald uit vloervelden welke van gevel tot gevel overspannen zodat enkel kolommen langs de gevel geplaatst hoeven te worden. Hierbij wordt het lichte Slimline-vloersysteem toegepast waarin op een eenvoudige manier installaties verwerkt kunnen worden. Als topvloer wordt een computervloer toegepast, voordeel hiervan is dat hierin doorvoeren naar de ruimten gemaakt kunnen worden in plaats van in de Slimline-vloerelementen. Door het toepassen van lichte scheidingswanden kunnen deze snel en eenvoudig verwijderd worden.
BIM (Bouw Informatie Model) SSWW Bouwtechniek heeft met behulp van BIM het beste in het project naar boven gehaald. Met behulp van een vijftal aspectmodellen zijn alle aspecten van het project in 3D uitgewerkt. In Tekla Structures is het constructieve model uitgewerkt en het bouwkundige-, MEP-, gevelen situatiemodel zijn uitgewerkt met behulp van Revit. Door visueel te clashen zijn hiaten uit de modellen gehaald en is de kwaliteit van het eindproduct verhoogd.
Architectuur De hoofdvorm van het IHK Stuttgart is een H waarbij twee vleugels met elkaar worden verbonden middels een transparant vormgegeven atrium. Hierbij is het deel aan de achterzijde in de heuvel geïntegreerd. Aan de voorzijde wordt de vorm benadrukt door twee grote, vrijhangende overstekken. Door de verschillenafstudeerprojecten 2015
31
Bouwkunde
MFA de Badhoeve
Keystone Builders:
32
•
Mark Bonnenberg
•
Tom Hennink
•
Bram Hoogenraad
•
Laurens Schuitemakers
Aan de vijver in het park staat een langgerekt gebouw met een rieten kap die lijkt te zweven boven het stevige basement. In dit gebouw bevinden zich de culturele en maatschappelijke voorzieningen voor Badhoevedorp. De MFA is eigenlijk een gemeentehuis, dorpshuis, cultuurhuis en buurthuis in één. In dit geval letterlijk alles onder één dak. Door de verbinding van het gebouw met de wandelroutes in het park is de Badhoeve in zijn geheel opgenomen in een groene natuur.
Opdracht Op het hogere schaalniveau is het masterplan bij de A9, omlegging, een belangrijk uitgangspunt. Door dit plan komt het gebied vrij dat ruim 40 jaar Badhoevedorp in tweeën heeft gesplitst. M3H Architecten te Amsterdam heeft meegedaan met de uitgeschreven prijsvraag uit 2008, maar het ontwerp was te duur zijn. Door de vele functies in het gebouw en de mooie combinatie van materialen was dit een perfect plan om uit te werken als afstudeerproject.
Het gebouw De MFA is een langwerpig gebouw van totaal 155 meter, vier verdiepingen en een bruto vloeroppervlak van 5600m². Het gebouw bestaat architectonisch uit drie onderdelen: het basement, het dak en de glazen ruimten daartussen. Het basement is stevig en steenachtig, met betontrappen en twee hellingbanen die verankerd liggen met de openbare ruimten. De constructie van dit basement zal volledig met in het werk gestort beton uitgevoerd worden. Dit zal vervolgens aangekleed worden met een warm jasje van isolatie, met een Rc waarde van 7,0, en afgewerkt worden met natuursteenstrips. Deze natuurstenen worden door middel van hechtmortel aan de isolatie bevestigd. Op de begane grond zijn er ramen aanwezig met een trapezium vorm, een vorm wat veel in het gebouw voor komt.
Ons jaar In dit jaar hebben wij met z’n vieren het gehele gebouw drie 3D aspectmodellen opgesplitst. Een constructief model, een installatie model en een bouwkundig model. Deze drie modellen samen vormen een geheel model met vele eigenschappen. Vanuit dit model is de bouwprijs bepaald (€13,1 miljoen), de planning gemaakt, filmpjes en foto’s gemaakt. Ook zijn er foto’s gemaakt die door middel van een virtual reality bril te zien zijn. Met deze bril is het mogelijk om het gebouw van binnen te zien en zo het gevoel te krijgen alsof die echt bestaat.
Tot slot De Badhoeve, het nieuwe dorpshuis voor Badhoevedorp is een zeer karakteristiek gebouw. Het gebouw opent zich naar alle zijden en is toegankelijk voor iedereen. Het basement bevat de ondersteunende functies van diverse instanties. Het basement is stevig verankerd in de omgeving en maakt deel uit van het landschap. Op de verdiepingen bevinden zich de culturele voorzieningen, allemaal onder één kap. Eén groot huis voor iedereen in Badhoevedorp.
De glazen tussenruimte zal volledig bestaan uit houten vliesgevel systemen. Door het gebruik van veel glas is de achterliggende houten constructie goed te zien en krijgt het gebouw een mooie open uitstraling. Het dak zal niet meer bestaan uit een echt rieten kap, maar een kunstrieten kap. Bij een uitstapje naar de bouwbeurs zijn we dit product tegen gekomen en hebben we veel gepraat met experts in het gebied van riet. Deze raadde ons af om een echte rieten kap te plaatsen. Door het vele onderhoud en het relatief lage levensduur van een echte rieten kap. De constructie van de het dak zal volledig bestaan uit houten kolommen, liggers, sporen en gordingen. Ook de vloeren van de tweede en derde verdieping zijn van hout. Door al het hout nadrukkelijk aanwezig te laten wordt er structuur en sfeer gecreëerd in het gebouw. afstudeerprojecten 2015
33
Bouwkunde
Brede School SOM
Colorful Design:
34
•
Marthyn van Heek
•
Wout Mensink
•
Mart Vetketel
•
Mart Wenneger
De gemeente Coevorden is gestart met een concept voor een multifunctioneel schoolgebouw. Het concept betreft verschillende kernen en wijken met schoolgebouwen waar verbouw of nieuwbouw noodzakelijk was. Vervolgens is er gestart met het onderzoeken van de mogelijkheden om te komen tot een Brede School in de wijk Poppenhare-Lootuinen. In deze wijk liggen kansen genoeg om met het samenwerkingsverband Brede School niet alleen een goede basisvoorziening te creëren, maar ook de leefbaarheid in de wijk te vergroten. Uiteindelijk is de naam Brede School SOM tot stand gekomen en heeft de naam te danken aan de vele kernpartners die zich in het gebouw willen huisvesten. SOM staat voor plus, het optellen van elementen en het bundelen van krachten, en refereert aan het onderwijs. Door intensieve samenwerking tussen de verschillende partijen vergroot de school de ontwikkelingskansen van kinderen, tevens versterkt de school de sociale samenhang in de wijken. Klein en groot, jong en oud, met of zonder beperking, iedereen is van harte welkom. Het motto van de brede school is: Brede School SOM, kom verder!
Het project Het ontwerp van de Brede School SOM in Coevorden is van de hand van BCT Architecten en betreft een compacte school voor duizend leerlingen met in totaal 4.104 m2 bruto vloeroppervlak, verdeeld over twee verdiepingen. Colorful Design draagt de verantwoordelijkheid voor het totaalconcept. Colorful Design heeft gedurende de voorbereiding gestreefd naar een goede uitwerking van het project door samen te werken, studie specifieke onderzoeken uit te voeren en informatie uit het werkveld te vergaren. Daarnaast is er een meerwaarde aan het project gegeven door het gebouw energie nul te maken en de gevraagde flexibiliteit in het totaalconcept te verwerken. Hierdoor heeft het gebouw toekomstwaarde die leidt tot een betere verhuurbaarheid en langdurig gebruik van de brede school.
Het gebouw krijgt een warmtepompinstallatie, gekoppeld aan een installatie voor de opwekking en opslag van warmte en koude, een verticale bodem warmte wisselaar (VBWW). Bovendien zijn er op het dak 831 zonnepanelen geïnstalleerd, met een totale oppervlakte van 1371,15 m2.
Beheer Dit alles zorgt ervoor dat het gebouw zelfvoorzienend is van stroom en geen fossiele brandstoffen verbruikt. Het gebouw maakt geen energiekosten. Tevens zorgen de concrete maatregelen vanuit het Programma van Eisen voor een aangenaam klimaat voor de leerlingen, voor goede resultaten op school.
BIM Energie nul concept De Brede School SOM in Coevorden is een energetisch hoogstandje: het gebouw heeft Energielabel A++++ en er zijn concrete maatregelen genomen om aan het Frisse Scholen-concept te kunnen voldoen én om de exploitatiekosten zo laag mogelijk te houden. Leerlingen blij, school blij.
Duurzame technieken In het ontwerp is rekening gehouden met duurzame technieken zoals de ventilatielucht die wordt gestuurd door een luchtbehandelingskast die warmte terugwint middels een WTW-systeem. Dit systeem kan 90% van de warmte terugwinnen. Tevens is er rekening gehouden met het ventilatiedebiet; door vraag gestuurde ventilatie in het gebouw wordt energie bespaard wanneer er niemand aanwezig is. Verder is in het gebouw een duurzaam regelingssysteem voor verlichting toegepast. Dit betreft een veeg puls schakeling in combinatie met een daglichtschakeling en met dimbare verlichting, zo wordt er nooit onnodige energie verspild als er niemand in de school aanwezig is. Dit systeem wordt voorzien van energiezuinige LED-verlichting, om het vermogen zo laag mogelijk te houden.
De uitwerking van het project is volledig in BIM uitgevoerd, dat wil zeggen dat alle getekende elementen in 3D zijn gemodelleerd. Hierdoor vindt constant visuele controle plaats en komen zowel elementen als details overeen met het grote geheel. De overallplanning is gekoppeld aan het 3D model waardoor de bouw virtueel gerealiseerd kan worden. Hiermee is de kans op bouw- en ontwerpfouten verkleind waardoor faalkosten worden gereduceerd.
Ervaringen Al met al kan er worden teruggekeken op een bewogen, uitdagend, en vooral leerzaam afstudeerjaar. Na een moeizame start en discussies zijn wij, Colorful Design, er in geslaagd om een integraal uitvoeringsgereed project te realiseren. Door een goede samenwerking, begrip voor elkander, veel tijd en vooral veel gezelligheid mogen wij trots zijn op ons eindproduct!
afstudeerprojecten 2015
35
Bouwkunde
Het spoortheater
Group Great Building:
36
•
Mandy Franssen
•
Linda Kamphuis
•
Edward Muller
•
Sophie Roesthuis
•
Joep Schothuis
Woon- zorgcomplex het Spoortheater zal het nieuwe thuis worden voor 34 somatische cliënten, daarnaast biedt het complex tijdelijk onderdak voor 24 revalideren cliënten. Verder zullen er commerciële bedrijven gehuisvest worden die betrekking hebben op de zorg en toegankelijk zijn voor zowel bewoners van het Spoortheater als externe zorgbehoevenden.
Architectuur Bij het ontwerp van het Spoortheater was behoefte om het straatbeeld van de Schoolstraat door te laten zetten. En niet ‘het Spoortheater’ te zien als een apart complex in de straat. Het ontwerp dat hieruit is voortgevloeid vormt een kralenketting principe. Het gebouw zal hetzelfde karakteristieke gevelbeeld krijgen als het voormalige Spoortheater dat op deze locatie, de Parallelweg in Nijverdal heeft gestaan. Het voormalige Spoortheater is gefinancierd door de burgers, daarom wordt er door de bewoners van Nijverdal waarde gehecht aan het behoud van deze gevel. De prijsvraag van het project is daarom geschonken aan dit ontwerp omdat dit het enige ontwerp was waarbij de voorgevel van het Spoortheater behouden bleef. De geschiedenis en de identiteit van de plek blijft hierdoor behouden. Een ander kenmerk van het bestemmingsplan is het groene karakter in de omgeving. Door het behouden van de oude bomen en de aanleg van een nieuwe tuin rondom het complex zal het groene karakter in de wijk behouden blijven.
Klantgericht. De bouw is de afgelopen jaren veranderd van aanbodnaar vraaggericht bouwen. Bij vraaggericht bouwen moet inzicht verkregen worden in de behoeftes van de klant: de revaliderende en somatische client. De klant heeft daarom bij de voorbereidingen van dit te realiseren complex centraal gestaan tijdens het maken van keuzes/overwegingen. Het hele complex is door het vele benodigd rollend materieel onder andere drempelloos uitgevoerd en de gangen zijn voorzien van stootbestendig materiaal.
Flexibel De zorg maakt de laatste jaren veel veranderingen door, hierdoor is het moeilijk om op de onvoorspelbare toekomst in te spelen. Dit betekent voor het Spoortheater dat het gebouw in de toekomst misschien anders ingezet zal moeten worden. Great Building heeft daarom de ambitie gehad om het complex zodanig te ontwerpen dat het in de toekomst eenvoudig herbestemd kan worden en het geschikt is voor andere functies, zo kan leegstand worden voorkomen. Dit is gedaan door een grote interne flexibiliteit. Deze is gewaarborgd door de vloer andersom te laten overspannen dan de architect in eerste instantie voor ogen had. Hierdoor is een grote vrije indeelbaarheid waardoor de indeling van het gebouw gemakkelijk kan worden aangepast.
Deze interne flexibiliteit heeft nauw betrekking op de gebruiksflexibiliteit, dit biedt de mogelijkheid om (delen van) ruimten voor andere functies te bestemmen met relatief eenvoudige ingrepen en tegen geringe investeringskosten. Verder is er voor gekozen om installaties te verwerken onder een systeemplafond in plaats van deze in de vloer te storten, hierdoor kunnen veranderingen in de installaties gemakkelijker plaatsvinden.
Prefab badkamers Door het gebruik van prefab badkamer units ontstaan er nog meer mogelijkheden in de toekomst. Deze units kunnen niet alleen verplaatst maar tevens uit het gebouw verwijderd worden. Hierdoor ontstaat een sparing in de vloer. In deze sparingen zouden in de toekomst trappen geplaats kunnen worden om bijvoorbeeld maisonnettewoningen te creëren. Dit betekent een zowel horizontale als verticale flexibele indeling.
Gevel Een ander belangrijk toekomstgericht aspect van het Spoortheater is de gevel. Ook deze is flexibel uitgevoerd. Het grootste deel van de gevel is in het ontwerp schuin uitkragend en bedekt met leien. De constructie waar deze gevelbekleding aan bevestigd is kan relatief eenvoudig verwijderd worden. Het casco van het gebouw is hierna weer recht, hierdoor is de mogelijkheid aanwezig voor een eventuele geveltransformatie. Door de aanpassingen van Great Building kan het gebouw zowel technisch als optisch up-to-date gehouden worden.
BIM De uitwerking van dit complex is gedaan middels de BIM samenwerkingsmethodiek. Dit houdt in dat er 3D gemodelleerd is waarbij zoveel mogelijk benodigde informatie gekoppeld wordt aan het model. Er kunnen verschillende gebruikers tegelijk bouwelementen en benodigde informatie aan het model toevoegen en/of genereren. Doordat er wordt samengewerkt in één model zijn er geen tegenstrijdige of verouderde gegevens. Deze werkmethodiek is in de bouw in opkomst, het biedt vele voordelen en oneindig veel mogelijkheden (eventueel door de koppeling van verschillende softwareprogramma’s)
afstudeerprojecten 2015
37
Bouwkunde
Nieuwe huisvesting Sensata Technologies Sensata since 2014:
38
•
Danique van Dijk
•
Bas der Nederlanden
•
Manouk Ringersma
•
Jorden Theijink
•
Daphne Welmer
Sensata Technologies is een van de meest prestigieuze bedrijven van Almelo, maar wegens ruimtegebrek zijn zij op zoek naar een nieuwe locatie. Door BCT Architecten is een schetsontwerp gemaakt van de nieuwe huisvesting voor Sensata Technologies, die gerealiseerd zal worden op het Business and Science park in de directe omgeving van NS-station Enschede Drienerlo. De plattegrond van het gebouw vormt een ‘X’, waarbij er geen duidelijke verschillen tussen de vier gevels waar te nemen zijn. Het gebouw zal gaan bestaan uit 5 bouwlagen met daarin een laboratorium, kantoren en ontvangstruimten. Het uitgangspunt van de opdrachtgever is het realiseren van een gebouw met een flexibele indeelbaarheid en een BREEAM certificering ‘Excellent’.
Opdracht Vanaf september 2014 zijn wij als groep begonnen aan ons afstudeerproject. De opdracht was het uitvoeringsgereed maken van de nieuwe huisvesting voor Sensata Technologies, aan de hand van het schetsontwerp en bijbehorende programma van eisen. Het ontwerp is afkomstig van BCT Architecten te Enschede. Zij hebben ons de mogelijkheid geboden om dit ontwerp verder uit te werken.
Architectuur De nieuwbouw van Sensata Technologies heeft een ‘X’ vorm. Hierbij doorkruisen de vleugels elkaar, waardoor routes binnen het gebouw korter worden en de communicatie tussen afdelingen geoptimaliseerd wordt. Daarnaast ontstaat bij een X-vormig gebouw vanuit elk punt binnen het gebouw een ander fraai uitzicht, en is het gebouw van buitenaf vanuit veel verschillende perspectieven te bekijken. De uitstraling van het gebouw heeft een grijze kleur. De gevelafwerking zal bestaan uit aluminium composietpanelen. De zichtbare delen van de luifel en de dakrand worden tevens afgewerkt met aluminium composietpanelen, maar in een donkergrijze tint. De raamkozijnen hebben een diepe negge waarin aan de onderzijde een schuinte wordt gerealiseerd. Deze diepe negge fungeert als vaste zonwering. Naast de diepe negge is een gevelbeeldbepalend onderdeel van het gebouw de luifel die rondom gerealiseerd wordt. De luifel heeft verschillende diepten die bepaald zijn door middel van een zonnestudie.
BREEAM Daarnaast is de nieuwe huisvesting voor Sensata Technologies BREEAM ‘excellence’ gecertificeerd. BREEAM stelt een standaard voor een duurzaam gebouw en geeft vervolgens aan welk prestatieniveau het onderzochte gebouw heeft. Het systeem maakt gebruik van een kwalitatieve weging waarbij een totaalscore uitgedrukt wordt van 1 tot 5 sterren. In het vooronderzoek is een BREEAM Quickscan uitgevoerd die weergeeft of het bepaalde ambitieniveau haalbaar is. In het vooronderzoek is vastgesteld dat de ambitie haalbaar blijkt te zijn. In het technisch ontwerp is er een ontwerpfase document gemaakt, waarin is verantwoord hoe de credits die behaald moeten worden, zijn verantwoord hoe deze te gaan behalen. In de uitvoeringsfase is er een opleverfase rapportage gemaakt, het assessment. Hierin zijn verschillende bewijsstukken verzameld waarbij punten verdiend kunnen worden. Dit assessment met bewijsstukken kan ter validatie voorgelegd worden aan een BREEAM-NL Assessor. De punten worden dan toegekend en er wordt een BREEAM certificering uitgereikt. Het schetsontwerp van de nieuwe huisvesting van Sensata Technologies is uitgewerkt tot uitvoeringsgereed. Alle fasen zijn doorlopen en vanaf nu kan de start van de bouw plaats vinden.
Flexibiliteit Een belangrijke eis voor de nieuwe huisvesting van Sensata Technologies, is dat het gebouw flexibel indeelbaar moet worden. Reden hiervoor is dat de opdrachtgever een toekomstbestendig gebouw wil. Het gebouw moet kunnen meebewegen met toekomstige krimp- of groeibewegingen binnen de organisatie van het bedrijf, en moet daarnaast eenvoudig aangepast kunnen worden. Binnen het gebouw is alles op een stramien van 1800 mm gerealiseerd. Daarop zijn de installaties aangepast en is het flexibele binnenwandsysteem uit te leggen. afstudeerprojecten 2015
39
Bouwkunde
Transformatie de Hogekamp
iWork:
40
•
Bjorn Ballas
•
Marc Grooters
•
Jesse Plass
•
Ralph Plass
Het studentenhotel de Hogekamp wordt de nieuwe eyecatcher op de campus van Enschede. Deze plek was oorspronkelijk het visitekaartje van Enschede en dat kan het nu weer worden. Het enorme grijs, grauwe gebouw krijgt nieuw leven door buitenlandse studenten hier huisvesting te bieden. Officieel geopend door koningin Juliana en prins Bernhard in ‘64 is de Hogekamp een voormalig onderwijsgebouw op de universiteitscampus Twente. Dit onderwijsgebouw wordt getransformeerd naar een studentenhotel en biedt plaats voor ruim 900 internationale studenten. De huisvesting van studenten is een uitgelezen mogelijkheid voor de uitbreiding van de universiteit, omdat het gebouw de verbinding is tussen het westelijk en oostelijk deel van de campus.
Opdracht Voormalig Technische Hogeschool Twente, gelegen in de campus van Twente, kenmerkte zich destijds als een groot ’schip in de groene zee’. Momenteel is De Hogekamp niet in gebruik. Het kost veel geld om dit imposante gebouw te slopen, het gebouw is van grote waarde voor de Universiteit Twente en het bestaande betoncasco biedt nog veel mogelijkheden. In samenwerking met aannemer Van Wijnen werd een plan ontwikkeld om het gebouw een nieuw leven te geven.
Het bestaande betoncasco biedt mogelijkheden voor een studentenhotel. Het voorlopig ontwerp werd ontwikkeld, maar de zoektocht naar investeerders bleek moeilijker dan verwacht. Dit zorgde ervoor dat verdere ontwikkelingen uitbleven. Een groep afstudeerders zag de mogelijkheid om dit transformatieproject alsnog verder uit te werken naar een uitvoeringsgereed plan.
De visie van de architect De aangewezen hoofdarchitecten van de Hogekamp waren destijds Willem van Tijen en Samuel van Embden. De filosofie op dit gebouw werd door hen gezien als een functionalistische nadruk. De architecten kozen ervoor om de draagstructuur en de techniek in het zicht te laten, waardoor er veel vertrouwen werd gelegd in het technische karakter van het gebouw.
Studentenhotel de Hogekamp Het project studentenhotel Hogekamp is een gebouw van drieënveertig meter hoog en bevat ruim vierhonderd hotelkamers, een fitnessruimte, een restaurant, een bibliotheek, een gamelounge en een lobby. In de hogere gelegen verdiepingen van de ‘toren’ bevinden zich leslokalen en een auditorium. Om de buitenlandse studenten van alle gemakken te voorzien, zijn alle hotelkamers al ingericht en heeft ieder zijn eigen badkamer. Om aan de grote behoefte van de studenten te voldoen, wordt er een extra verdieping op het bestaande gebouw gerealiseerd, zodat er extra hotelkamers gecreëerd kunnen worden.
Prefab denkwijze De totale vloeroppervlakte van het project bestaat uit maar liefst 26.000 m2 bruto gebruiksoppervlak. Dit grote aantal vierkante meters vergt extra aandacht bij de uitvoering van het gebouw. De bouwtijd zou langer dan twee jaar duren, wanneer dit in het werk zou worden gerealiseerd. Met dit idee is ervoor gekozen om bouwdelen uit te werken als geprefabriceerde elementen. Door bijvoorbeeld gebruik te maken van prefab badkamers wordt er bespaard op arbeidskosten op de bouwplaats en worden de faalkosten gereduceerd. Repetitiewerkzaamheden, zoals installatieaansluitingen en kamerindelingen zijn zoveel mogelijk gestandaardiseerd, waardoor de uitvoering eenvoudiger in kaart gebracht kan worden.
Een nieuwe schil, een nieuw leven Deze functionalistische filosofie is door iWork in leven gehouden door een nieuwe, strakke gevel van horizontale plinten aan het gebouw te monteren. Aan de achterzijde zorgen deze plinten ervoor dat het beeld van een oceaan stomer boven de groene zee, terugkomt. De voorzijde heeft een speels en open karakter door de groene beplating. Hierdoor wordt oud verweven met een nieuw jasje.
afstudeerprojecten 2015
41
Bouwkunde
Horizon en Regio College
Ghaaf Engineering:
42
•
Ali Altintas
•
Aylin Dogan
•
Fahad Rahimo
•
Gulsum Dogan
•
Heinze Storck
De nieuwe vestiging van het Horizon en Regio College wordt gerealiseerd in het Karekietpark. Het is een groene omgeving die omsloten wordt door wateren en hoofdwegen. Het schoolgebouw is aan de zuid- en westgevel omsloten door een hoofdweg. Het zicht naar deze hoofdweg is verminderd door het grote aantal bomen. Ten noorden van het gebouw is de omsluiting een langzaam verkeersroute. Zo stopt er een bus op korte loopafstand van het gebouw. De toegangswegen voor de automobilisten, scooterrijders, fietsers en lopers sluiten goed aan op het grote voorterrein van de school en dus ook met de entree van het schoolgebouw. Het gebouw heeft een ruim entree om de toestroom van leerlingen, medewerkers en bezoekers goed te kunnen leiden.
Opdracht
Architectuur
Het nieuwbouwproject Horizon en Regio College zal in het gebied Purmerend worden gerealiseerd. Dit zijn twee ROC onderwijs aanbieders. Voor deze opdracht is een prijsvraag aanvraag uitgeschreven waarop meerdere architecten kon reageren. Een van de deelnemers was de IAA architecten uit Amsterdam. Omdat het ontwerp het opgegeven budget overschreed werd dit project niet gerealiseerd en werd het dus een goede mogelijkheid voor ons om uit te werken als afstudeerproject.
De kracht van het gebouw zijn de eenvoudige hoofdvormen, de mooie verhoudingen, een warm materiaalgebruik en een prettige ruimtelijkheid in het interieur. Het entreegebied is het verlengstuk van de buitenruimte. Wanneer men het gebouw binnenkomt, heeft men zicht op een lange trap in de entreehal, die alle verdiepingen met elkaar verbindt. Een atrium en patio’s zorgen voor een wisselende ruimtelijkheid binnen het gebouw. Een patio grenst aan de buitenruimte maar zal bij de uitbreiding in de tweede fase een interne patio vormen. Het entree-atrium is de voortzetting van de buitenruimte van het gebouw. Hierin kunnen bijeenkomsten en activiteiten worden georganiseerd. Het atrium dient als een centrale wegwijzer met daarin de route naar de verschillende studierichtingen. De looppaden in en rondom het gebouw zijn goed zichtbaar waarbij rekening is gehouden met de verwachte piek aan gebruikers en veiligheid. In het gebouw is er een duidelijk verschil tussen drukte en rust. Rondom het entree-atrium is het drukker en hoe verder naar buiten en hoe hoger in het gebouw, hoe rustiger het is. De plattegronden zijn zo opgezet dat elke studierichting zijn eigen identiteit kan creëren op centrale plekken. De overige ruimten worden gelijk vormgegeven, zodat alle studierichtingen deze ruimtes kunnen gebruiken.
Studeren bij het Horizon en Regio College Met het arriveren bij het schoolterrein is de positieve energie al te voelen. De gele kleur aan de gevel zorgt voor een stimulatie bij de studenten en andere gebruikers. U komt de entreedeur binnen en dan is het al te zien dat u in een frisse school bent gearriveerd waar u de neiging zal hebben om in een rustige en fraaie omgeving geconcentreerd aan het werk kunt gaan. De groene omgeving zorgt voor een goed uitzicht waarbij de studenten en de gebruikers zich in een natuurlijk plek. Als u de route naar het dak neemt zult u het tuingevoel meer beleven door natuurlijke materialen en het terras waar u van de buitenlucht kunt genieten.
Horizon en Regio College Het nieuwbouwproject Horizon en Regio College is een schoolgebouw voor ROC studenten. Het voornaamste gebruiksdoel van het gebouw is het verzorgen van onderwijs zowel in praktijkvorm als in theorievorm in de daarvoor ingerichte lokalen. Deze lokalen hebben ieders zijn eigen aandachtspunten betreffende gebruikers en onderwijsvorm. Het gebouw is 11,70 meter hoog en opbouwen meegeteld is het 14,60 meter hoog. Het is een blok vormige gebouw en er zijn drie verdiepingen. De lokalen zijn voorzien van glazen deuren en deels glazen wanden. De achterliggende gedachte hiervan is een openstructuur kunnen creëren. Een van de voornaamste doelen is het zonlicht in het hele gebouw te verspreiden met een speciaal ontworpen vliesgevel. Het gebouw heeft een moderne uitstraling waarbij toch terug val is voor een natuurlijk tuingevoel en groene omgeving. Het hele project vormt een moderne en natuurlijke combinatie door middel van staal en hout met elkaar te combineren.
afstudeerprojecten 2015
43
Bouwkunde
‘Boswonen’ te Rijswijk
WEVEB Building Solutions:
44
•
Joeri Bonke
•
Brian Efftink
•
Casper Emmens
•
Rory Verbeek
•
Stony Waanders
Gemeente Rijswijk binnen de regio Haaglanden zoekt naar bewuste bouwers en ontwikkelaars. Dit is wat het project tevens interessant maakt, het nadenken over een slimme en bewuste manier van bouwen binnen de utiliteit. Er zijn een aantal innovaties gekozen, dit in verband met tijd. Om te ontwikkelen voor dit project. Dat als een berg uit de grond is verheven in deze sculpturale vorm. Waarmee het de doorgang wordt voor het Elsenburgerbos. Door toenemende periodes van regen of droogte moeten water bufferzones deze hevige periodes opvangen. De definitie “duurzaam” vanuit het project, vertaald zich naar een pand dat op de toekomst is gebouwd. Hierbij wordt dus gekeken naar stabiele materialen die een lange levensduur hebben en ten minste recyclebaar te zijn.
Het ontwerp laat de omgeving terug komen door het maaiveld omhoog te vouwen. Daarmee is de locatie een groene loper naar het Elsenburgerbos. Hierdoor wordt de kavel optimaal gebruikt met een lage aantasting in het natuurlijk karakter. Het project: ‘Boswonen te Rijswijk’, betreft een duurzaam appartementencomplex, waarin 63 appartementen, 1 horeca gelegenheid en 2 multifunctionele ruimtes zijn gesitueerd. Heeft ter basis liggende ontwerp is afkomstig van BKVV-architecten. Elsenburgerbos is ecologische noodzaak, want de wateropvang uit stedelijke delen vindt hier plaats. Waardoor de vraag naar horeca ruimte voor de recreanten vanuit de gemeente hoog is. Daarbij is zelfs in Rijswijk last van urbanisatie. Voor het project betekend dat: appartementen voor senioren.
Omdat er met nieuwe installatie technieken werkten wilden we zekerheid vanuit het werkveld. Hieruit kwam onze eigen opgezette excursie aan Kotmanpark. Dit voorbeeld appartementen complex heeft ons van vele inzichten en tips gegeven. Tot slot gaf Barry Top ons nog enkele tips mee voor de installaties. Waarna we de conclusie konden trekken dat onze gemaakte onderzoeken goed zijn. Voor het gehele gebouw zijn installatie principes weergegeven. Echter in deze infograph is het kort weergegeven hoe de koude buitenlucht wordt voorverwarmd in de loggia en daarna als verse lucht de ruimte binnen komt. Hierdoor wordt koude val voorkomen. Om warmte verliezen tegen te gaan is er gekozen voor een warmte terugwin installatie. De gebruikte warme afgevoerde lucht is daarmee een energie bron voor het warmwater, dit bovenop de warmtepomp reduceren de warmwater vraag.
Boswonen kent nog meer voordelen, want het is logistiek erg goed te bereiken. Zowel met het openbaar vervoer als met de auto. Door onder de schuine helling van het dak ruimtes te creëren zijn er grotere appartementen gevormd. Aanvullend moet het dak recreatief zijn. De toegankelijkheid van het recreatieve dak is gewaarborgd met behulp van een trap. Dit omdat de stijghoogte op enkele punten te hoog is, waardoor het moeilijk begaanbaar wordt.
Voor de realisatie is er intern gekeken naar BIM. Dat wil zeggen dat er binnen WEVEB Building Solutions is gekeken naar de functies (constructeur, architect, installateur en bouwkundige). Een optimale samenwerking tussen de functies met een informatief model moeten resulteren tot een verhoogd werkproces. Dit omdat er minder ‘overgetrokken’ hoeft te worden, zoals traditioneel gedaan wordt.
Er is gekozen om zoveel mogelijk appartementen rolstoel toegankelijk te maken. Hierdoor moeten onafhankelijk van de rolstoel de doorgangen ten minste 1500 mm breed worden. De deuren zullen met 1050 mm, breder zijn dan traditioneel. Verder zullen in het pand geen opstap punten zijn hoger dan 20 mm. Hierdoor zijn appartementen ruimer opgezet. Wel zal ter plaatse van de keuken de aanrechtbladen op een traditionele hoogte worden behouden. Dit is snel aan te passen wanneer een rolstoelgebruiker één van deze appartementen wil bewonen.
afstudeerprojecten 2015
45
Bouwkunde
Poppodium Doornroosje
InVorm:
46
•
Marco Damhuis
•
Rick Rozendom
•
Jarno Voortman
•
Darren Welker
Doornroosje is in 1970 opgericht als jongerencentrum en heeft zich ontwikkeld tot een professioneel breed toegankelijk poppodium in Nijmegen. In de huidige situatie is Doornroosje gehuisvest in een voormalig schoolgebouw in een woonwijk. Eén van de problemen van de huidige huisvesting is de locatie, weggedrukt in een woonwijk. Tevens is de locatie te klein. De nieuwbouw zou zodanig ontworpen moeten zijn, dat alle groeperingen er zich thuis kunnen voelen. Doornroosje moet daarmee op het stationsplein zeker een eigen gezicht krijgen, zonder dat het idee van stationsplein verdwijnt
Opdracht Het complex Poppodium Doornroosje bestaat uit drie verschillende onderdelen. Allereerst is er het poppodium zelf, dat bestaat uit twee concertzalen en een café. Bovenop het poppodium ligt een complex voor studentenwoningen, dit zijn zo’n 90 studentenwoningen met elk vier studentenkamers. Het dak van het poppodium is een groen dak, dat toegankelijk is voor de studenten die er wonen. Onder het poppodium ligt een grote fietsenkelder. Deze is bedoeld voor bezoekers van Doornroosje en de studenten. Ook is een groot deel van de fietsenstalling openbaar, voor gebruikers van het naastgelegen station.
geheel van elkaar gescheiden zijn, om te voorkomen dat trillingen doorgelaten worden. De wanden worden gescheiden door er simpelweg ruimte tussen te laten. Bij de vloeren kan dit uiteraard niet. Hier is gebruik gemaakt van een speciale verende oplegging die een hoge druk op kan vangen, aangezien er een heel studentencomplex op staat.
Samenwerking
Architectuur Poppodium Doornroosje is een groot complex met een uitdagende constructieve opbouw, door de vele toegepaste overkragingen. Daardoor heeft het complex een interessante architectuur. De plint van het poppodium zelf bijvoorbeeld, is geheel transparant met een textuurfolie eroverheen. Deze gevel is geheel naadloos uitgevoerd aan de buitenkant door gebruik te maken van een glasgevel, welke aan de achterkant met glasvinnen bevestigd is. De gevel van de studentenwoningen zijn ook een interessant onderdeel van het gebouw. Deze bestaat namelijk uit een smal wit raster met daartussen ramen die verspringen. Om raster zo smal mogelijk uit te kunnen voeren, is er gebruik gemaakt van een nieuw materiaal in de bouw: composiet. Dit materiaal is zeer sterk en in alle gewenste vormen te maken. Tevens is het materiaal gevuld met isolatie, waardoor de gevel gelijk thermisch ingepakt is en er geen koudebruggen ontstaat.
In dit afstudeerjaar was de samenwerking erg belangrijk. Je zit immers het hele jaar met z’n vieren in een kleine ruimte. De samenwerking in het project ging goed door veel gebruik te maken van BIM en gezamenlijk te werken aan het daarbij behorende 3D-model. De samenwerking op zich ging ook erg goed, doordat iedereen zich vol heeft ingezet om een perfect resultaat neer te zetten. Hierdoor is het een zeer geslaagd jaar geweest, dat we allemaal met veel plezier beleefd hebben.
Geluid Bij een poppodium met bovengelegen studentenwoningen is geluid een belangrijk punt. ’s Avonds vinden er in het poppodium concerten plaats, daar mogen de studenten uiteraard geen last van hebben. Om deze reden zullen de concertzalen op een speciale manier uitgevoerd moeten worden. Er is gekozen voor een doos-in-doosconstructie. Hierin bestaan de concertzalen uit een ‘binnendoos’ en een ‘buitendoos’, welke afstudeerprojecten 2015
47
Bouwkunde
Politiecommissariaat te Brugge
Lecoruon Engineering:
48
•
Leon Heuvels
•
Falco Landrichinger
•
Rutger Schunselaar
•
Ron ten Voorde
Het politiecommissariaat is een project dat bestaat uit een toren van acht lagen en een sokkel met arrestantencomplex, enkele kantoren en opslagruimte. Het kantoor herbergt onder andere een bijeenkomst-, cellen- en kantoorfunctie. Gelegen te Brugge dient het gebouw een open karakter te hebben met een goede binding met de omgeving (havengebied) en fungeert als baken voor de bewoners en bezoekers van Brugge. Het politiecommissariaat bestaat uit drie gebouwdelen: - Arrestantencomplex; - Kantorentoren; - Opslag / lichte industrie voor wagenpark en dergelijke.
Opdracht Voor Lecoruon Engineering werd de uitdaging aangereikt om het ‘Politiecommissariaat te Brugge’ van Schets Ontwerp te engineren naar een Uitvoeringsgereed Ontwerp. Het gebouw werd in Schets vorm aangeleverd door BCT-architecten, waarna Lecoruon zich erover mocht buigen om binnen de kader van het programma van eisen een goed Uitvoeringsgereed Ontwerp te maken.
Politiecommissariaat te Brugge Het Politiecommissariaat is een gebouw dat waakt over de stad Brugge, het gebouw is, met haar zeven verdiepingen, in de verre omtrek te herkennen als baken van de Politie. Achter de toren bevindt zich een sokkel, met ruime binnenplaat, waarin zich het arrestanten- en logistiekcomplex bevinden. Boven de sokkel zijn parkeerplaatsen voor medewerkers, deze zijn toegankelijk door middel van een hellingbaan aan de achterzijde van het gebouw. In het arrestantencomplex zijn de cellen geplaatst waar arrestanten in bewaring worden gehouden, deze cellen dienen te voldoen aan de nodige eisen met betrekking tot (brand-)veiligheid en bouwfysica. Omdat arrestanten direct na hun aanhouding naar dit complex worden gebracht (en hier maximaal 24 uur blijven), is er tevens ruimte voor verhoor, interventie en identificatie.
In de 32 meter hoge toren van het gebouw is het administratiefcomplex gevestigd. In dit complex worden zijn alle werkposten voor de politie-eenheden gemobiliseerd (van de recherche tot de korpschef). De architectonische visie van de toren is dat het een open en licht karakter moet behouden. Bezoekers moeten relatief vrij kunnen bewegen en een open idee krijgen bij het gebouw, zonder de medewerkers tot last te zijn. Dit karakter is getracht te realiseren door grote ramen aan de zuidgevel van het gebouw en de toepassing van veel glas in het complex.
Gevel De architect van het Politiecommissariaat heeft in het Schets Ontwerp een Corian Gevel voorgeschreven. Gezien de vele nadelen die dit materiaal heeft voor een gevel, heeft Lecoruon geopteerd voor een andere gevel beplating; Steni. Dit materiaal heeft dezelfde uitstraling als een Corian gevel, maar met betere eigenschappen. De achterconstructie van de gevel bestaat uit HSB-elementen, deze worden niet traditioneel op de vloer gemonteerd, maar worden aan de prefab-betonnen liggers gehangen/bevestigd.
BIM & Lean Om de kwaliteit van het (teken-)werk hoog te houden heeft Lecoruon Engineering gekozen voor twee werkmethodieken ter ondersteuning. Door middel van BIM en Lean heeft Lecoruon duidelijke afspraken met elkaar gemaakt met betrekking tot het modelleerwerk, samenwerken, de te maken stukken en de tijdsduur per te maken stuk. Door deze werkmethodieken kon lecoruon snel schakelen bij wijzigingen, aanpassingen of tussen fases, tevens bleef ten alle tijden het overzicht in het project behouden. Door deze gestroomlijnde interne processen heeft Lecoruon onderling een goede samenwerking weten te bewerkstelligen en heeft iedereen zijn bijdrage gehad aan het opleveren van werk waar wij trots op kunnen zijn.
afstudeerprojecten 2015
49