Kerkenwerk. Uitgave van de Protestantse Gemeente te Winterswijk Verschijnt één keer in de drie weken. Bezorgen van Kerkenwerk

Kerkenwerk 6e jaargang nummer 100 • Vrijdag 3 juli 2009

Uitgave van de Protestantse Gemeente te Winterswijk • Verschijnt één keer in de drie weken Interview met Marijan Nijhof

Bezorgen van Kerkenwerk…

Richting Oost-oost – interview met Chris en Sylvia de Jonge?

PAGINA

PAGINA

PAGINA

What's in a number?

6

Deze wat provocerende kreet is de titel van het laatste boek van Eginhard Meijering, tot voor kort hoogleraar theologiegeschiedenis in Leiden. Hij schreef vele lijvige boeken, maar dit is een pamflet met als doelstelling duidelijk te maken dat het anders moet in de kerken. Meijering is van mening dat het sinds de jaren zestig van de vorige eeuw is mis gegaan in de kerken. We hebben de boodschap verkwanseld, geen wonder dat de het ledental van de kerk sterk is teruggelopen. Heeft de auteur gelijk en kunnen wij ons voordeel doen met zijn bevindingen?

Toch is er ook iets met getallen. Een beetje Bijbelkenner weet bv. dat de getallen 7, 12 en 40 – om er maar een paar te noemen – een bijzondere betekenis hebben. En het getal 100? Niet dat ik weet. Het is een mooi rond getal. En als je deze leeftijd mag halen en ook nog in een redelijk goede gezondheid, dan ben je absoluut gezegend. Ik denk even terug aan één van mijn oma’s, die ik op die leeftijd ‘interviewde’ over hoe zij op dat moment terugkeek op het verleden en hoe ze in het heden stond. Haar relativeringsvermogen over dat alles is me het meest bijgebleven.

De kerk sinds de jaren zestig

We doen er maar niet al te gewichtig over – geen acties met grote geldprijzen (daar immers is het bijeengesprokkeld kerkelijk werkkapitaal niet voor bedoeld), maar kijk wel even op pagina 12. Verder staan we er in een paar heel korte persoonlijke fragmentjes van de verschillende redactieleden even bij stil. (onder de kopjes ‘Redactioneel’) En daarna gaan we gewoon weer door. Tot uw dienst. Greta Kuijt, eindredacteur

13

Het roer moet om!?

Ja, wat is er - met een variatie op het bekende 'What's in a name?' - zo bijzonder aan een getal? Overal het algemeen niet zo veel. Hoewel, we hebben toch allemaal wel iets met een 25-, 40-, 50- of zelfs 60-jarig jubileum, van welke soort dan ook. En tegenwoordig zien we ook in bijna elk 'kroonjaar' wel aanleiding een feestje te bouwen.

Ja, what’s in a number? Dit alles overpeinsde ik toen de 100e editie van Kerkenwerk, aangemerkt als een jubileumnummer, in zicht kwam. Moe(s)ten we opnieuw in het verleden duiken, zoals we deden bij de viering van het eerste lustrum? Of bekijken we het met mijn oma’s nuchterheid: ‘Och, het is allemaal vanzelf gegaan’? Dat laatste kunnen we als ‘Kerkenwerk-ers’ beslist niet beamen. Er zijn in de loop der tijd heel wat verzuchtingen geslaakt en er moesten heel wat problemen ‘getackeld’ worden. Dat dat zijn vruchten afgeworpen heeft kunt u elke 3 weken weer zien. Nu al voor de 100e keer, want vandaag ligt editie 100 voor u.

7

Het is onloochenbaar dat het ledental van de kerken sinds de jaren zestig sterk is gedaald. Hoe dat komt is uiteraard thema van menig onderzoek geweest. De door Meijering geponeerde stelling dat de terugloop mede te maken heeft met de boodschap van de kerken is niet nieuw. Wat me wel raakte is zijn eigen schuldbelijdenis. Meijering erkent dat zijn generatie mede schuldig is aan de ontkerkelijking en hij neemt dat ook zichzelf kwalijk. Teveel is in de kerken de boodschap van het evangelie van Jezus Christus versmald tot een maatschappelijke boodschap. De gemeenteleden moesten zich inzetten om het koninkrijk van God in woorden en daden dichterbij te brengen. In het ergste geval verwerd zo de boodschap van de kerk tot een zuiver politiek manifest. Wie niet van mening was dat ‘de kruisraketten de wereld uit moesten, om te beginnen uit Nederland’, die was bijna een ongelovige. Nadat deze politieke benadering van het evangelie was doodgelopen volgde daarop een psychologisering van de boodschap van de bijbel. De verhalen over Jezus werden onder mede onder invloed van de Duitse theoloog Drewermann allemaal geduid als menselijke ervaringen en God leek bijna een vies woord. Zeker deze psychologische manier van bijbellezen werkt in sommige kringen nog tot vandaag door. Naar de overtuiging van Meijering is het de doodsteek van de prediking en de ondergang van de kerk. Als het geloof verwordt tot psychologie dan heeft de kerk als gemeenschap van gelovigen zich overbodig verklaard. Veel kerken, vooral van Protestantse kleur, staan er daarom slecht voor.

De remedie: herbezinning op de reformatie De oplossing voor de verlegenheid van de kerken moet gezocht worden in een herbezinning op haar boodschap: “Willen we als christelijke kerken ten opzichte van onszelf geloofwaardig zijn, willen we in ons eigen bestaansrecht geloven, dan hebben we de moed nodig te zeggen wat anderen niet zeggen of niet willen zeggen” (p.13). In de gemeenschap van de kerk geloven we dat God zelf tot ons spreekt. Daarmee staan we kwetsbaar, het is immers een geloof, maar dat maakt ons wel uniek. Wij geloven in de bijzondere openbaring van God, in het leven, kruis en opstanding van Jezus Christus. Zo hebben wij God leren kennen en zo spreekt Hij nog tot ons. Het hele boekje door maakt de schrijver duidelijk dat we als protestantse kerken trots mogen zijn op onze traditie, waarin we als mensen horen van Gods vrije en onverdiende genade. Dat laatste onderstreept Meijering, zelf nota bene afkomstig uit de vrijzinnige traditie, keer op keer. Als mensen blijken wij voortdurend vast te lopen, ons leven verloopt niet als gepland en wij zijn zeker geen heiligen. De onvolmaaktheid van de mens is voor ons allen herkenbaar en we moeten dus vooral niet te oppervlakkig en te gemakkelijk spreken over de mogelijkheden van het individu. Uitgerekend de calvinistische traditie verwoordde dat besef altijd met verve. Laten we dus in onze verkondiging vasthouden aan de grootsheid

van Gods liefde voor ons, ouderwetser: zijn onverdiende genade. Het boekje van Meijering is een warm pleidooi voor preken waarin het weer gaat om de kern van het evangelie: Gods liefdevolle toewending naar mensen in Jezus Christus. Het probeert predikanten aan te moedigen niet te bezwijken voor modieuze accenten, maar vast te houden aan de inzet van de reformatie: Christus als heil voor mensen. Zelfs het woord Heiland mag wel weer gebruikt.

Illustrator: Mick Inkpen Het roer om? Ik vind Meijerings gedachten de moeite waard. Ik deel met hem de overtuiging dat de boodschap van de kerk onderscheidend moet zijn en ik ben het met hem eens dat de kerk zich onderscheidt in haar gerichtheid op de God van het evangelie. Anders gezegd: in de kerk moet het over God gaan en God is niet ‘iets’ dat tussen mensen gebeurt, God is ook niet alleen maar een gevoel en bijbelverhalen zijn meer dan psychologie. Voor zover dat nog niet is doorgedrongen in onze kerken wordt het inderdaad hoog tijd. Toch ben ik van mening dat Meijering zich teveel focust op de verkondiging. De terugloop van het ledental van de gevestigde kerken staat in contrast tot een - overigens in aantallen kleinere – toename van het ledental van evangelische en pinkstergemeenten. De oorzaak daarvan is naar mijn overtuiging niet alleen de inhoud van de prediking, maar heeft ook te maken met onderlinge saamhorigheid, kleinschaligheid en de vormgeving van de liturgie en de liederen. Al die factoren ontbreken bij Meijering en dat is jammer. Als het roer in de kerken om moet, dan is dan niet alleen een zaak van de verkondiging. In onze gemeente zijn we naar mijn inschatting volop bezig in dit veranderingsproces. Als predikant doe ik daar met liefde aan mee. Ik hoop dat we dan kans zien nieuwe stappen te maken. Meijerings gloedvolle betoog kan daarbij voor inspiratie zorgen. Paul Wansink Eginhard Meijering, Het roer moet om! De kerk van Jezus Christus is meer dan een Jezusbeweging. Zoetermeer 2008. Het komende seizoen zullen we in de Spitgroep het boekje van Meijering bespreken: U bent uiteraard van harte welkom.

Colofon Kerkenwerk wordt uitgegeven door de Protestantse Gemeente te Winterswijk. De redactie is verantwoordelijk voor het al dan niet plaatsen van artikelen en kan besluiten tot aanpassing/inkorting. Overname van artikelen is mogelijk na toestemming van de eindredactie en met bronvermelding.

Redactiesamenstelling: • Marita Heesen: kerkdiensten, kerkelijke en kerkgerelateerde activiteiten (agenda) en mutaties • Annie de Ruijter: sectieberichten en in memoriam • Henk Vis: columns, hoofdartikelen en algemene kopij • Henry Schutte: jeugdpagina • Ans ter Horst: speciale projecten • Eindredacteur: Greta Kuijt

Inleverdatum van kopij: uiterlijk dinsdag 14 juli 2009 vóór 12.00 uur. Inlevering kopij graag als volgt: Als bijlage in Word 5.0 of hoger, uitsluitend via www.pgwinterswijk.nl Geen e-mail? Handgeschreven kopij? Neem dan contact op met dhr. Jan Hartemink, Jasmijnlaan 10,  51 33 69 of met mevr. Ini Helmink, H. Mulierweg 38,  51 90 09.

Kerkenwerk verschijnt weer op 24 juli 2009. Advertenties: [email protected]

Klachten over de bezorging: Graag melden bij het Kerkelijk Bureau.

Abonnementen niet-leden Informatie bij het Kerkelijk Bureau.

Kerkgebouwen en kosters Jacobskerk: Markt 1, Winterswijk, 52 23 03 Kosters: Dhr. J.W. Oonk, 56 43 55 en mevr. I. Ruesink-Toebes, 51 88 28 Zonnebrinkkerk: Zonnebrink 61, 51 22 04 Kosters: Mevr. T. ten Dolle-Kempink, 06-23 53 05 08 en mevr. I. Ruesink-Toebes, 51 88 28 ([email protected])

Kerkelijk Bureau PGW Markt 46, 7101 DB Winterswijk 51 23 95, www.pgwinterswijk.nl ([email protected])

College van Kerkrentmeesters Bankrekening 69.99.46.557 Dhr. H. Heesen, 56 27 35

College van Diakenen Bankrekening 37.12.03.759 Dhr. H. Weerkamp, 51 45 11

Scriba Kerkenraad Mevr. M.I. Smit-Busink, 51 43 57, ([email protected])

Jeugdwerkleider Henry Schutte, p/a Markt 46, 53 05 69 of 06 – 51 99 14 10

Kindernevendienstcommissie Elsbeth Antvelink, 51 57 12 De kindernevendienst is bedoeld voor de groepen 1 t/m 8 van de basisschool.

Kinderoppasdienst Jolanda Hijink, 52 42 22

Grafische verzorging www.beeld-en-ontwerp.nl

HERSTEL

onjuiste gegevens op de website via (0543) 53 41 64 of [email protected] onjuiste gegevens in Kerkenwerk via www.pgwinterswijk.nl

Wisseling van de wacht in het kerkenwerk Op zondag 6 september 2009 worden de volgende ambtsdragers bevestigd in de Jacobskerk om 10.00 uur door Ds. C. de Jonge: - Mevr. A.A. Hoytink-Mengers, Waliënseweg 36, diaken Huppel-Henxel-Ratum - Mevr. B.J.A. Schreurs-Schunselaar, Corleseweg 29, oud.kerkrentmeester (Voorzitter College ) - Mevr. C. te Voortwis-Stroes, Meester Meinenweg 26, jeugdouderling - Dhr. J.J.M. Klomp, Spechtstraat 19, jeugdouderling ( tienerouderling ) -Dhr.H.J.Abbink,Verinkweg1,diakenKotten - Mevr. J.W.A. Toebes-Beestman, Corleseweg 66, bezoekouderling Miste/Corle - Mevr. B.Wijnveen-Oonk, Meerdinkweg 10, bezoekouderling Woold - Mevr. B.J. Wensink-Kämink, Tuinstraat 24, bezoekouderling Balinkes

Afscheid Met het aantreden van de nieuwe ambtsdragers nemen we ook afscheid van een aantal ambtsdragers. Wij zijn hen dankbaar voor het vele werk dat zij de afgelopen jaren hebben verzet in onze gemeente. Na afloop van de dienst op 6 september is er gelegenheid om hen persoonlijk de hand te schudden. Stoppende ambtsdragers: - Mevr. R.A. Grevers-Kremer, Voskuilweg 8, jeugdouderling - Dhr. B.H. Dunnewold, Boldermansweg 11, diaken - Mevr. A. Veldhuis-Middelkamp, Berkenstraat 25, bezoekouderling - Mevr. J.G. Steenveld-Hillen, Koningsweg 31, bezoekouderling - Mevr. H.C.B. Renskers-Toebes, Forsythialaan 64, bezoekouderling - Dhr. J. Dommerholt, Joh. Vermeerstraat 17, diaken - Dhr. J.A. Wiggers, Korenburgerveenweg 14, diaken

Verlenging De volgende ambtsdragers zijn bereid gevonden hun ambtstermijn te verlengen: - Mevr. G.W. Eenink-Lankhof, Beuzenes 31, bezoekouderling - Dhr. C. Spek, Brandenweg 12, beleidsouderling - Mevr. H.J. Priester-Roerdinkholder, Zonnebrink 63-08, bezoekouderling - Mevr. J. Lodder-Dijksterhuis, Goudvinkenstraat 37, bezoekouderling Eventuele bezwaren kunnen schriftelijk en ondertekend tot 1 week na deze bekendmaking ingediend worden bij de voorzitter van de Kerkenraad. Riet Smit ( scriba )

Vrijwilligers gezocht We zoeken enkele vrijwilligers die bewoners van het kleinschalig wonen 'De Rikker' naar de nabijgelegen verzorgingshuis 'De Vredensehof' willen ophalen en wegbrengen. De oecumenische diensten in de Vredense-

2

hof kunnen door de bewoners van de Rikker worden bezocht. Deze mensen hebben, omdat ze dementerend zijn, hulp van een vrijwilliger nodig om er te kunnen komen. Iedere vrijwilliger krijgt één bewoner toegewezen. De oecumenische diensten in de Vredensehof zijn om de veertien dagen en beginnen om 18.30 uur. Na de dienst kunt u samen nog een kopje koffie/thee blijven drinken. Wilt u meer informatie of hebt u interesse bel dan Antoinette Menting, geestelijk verzorger Vredensehof 0543-467480 (op de maandag) of thuis 0544-373004 (s’avonds 17.30-19.00 uur) Antoinette Menting

gezellige avond te organiseren. In ieder geval kunt u wat Aktie verwachten,  Muziek, iets te Eten en te Drinken en natuurlijk Tijd om even gezellig met elkaar bij te praten. Ontvangst: tussen 19.00 en 19.30 uur. Er worden geen persoonlijke uitnodigingen verstuurd. Anneke Stans

Vrijwilligers gevraagd De begroting van de kerkrentmeesters voor 2009 geeft een groot tekort aan en dit zal in de komende jaren alleen maar meer worden. Het College van Kerkrentmeesters tracht dan ook zoveel mogelijk te bezuinigen. Daarom is het college op zoek naar vrijwilligers die regelmatig, bijvoorbeeld 1 x per week of 1 x in de 2 weken, vaste werkzaamheden willen verrichten op het kerkelijk bureau om zodoende het personeel te ontlasten en overuren te voorkomen. Te denken valt aan bijvoorbeeld het uitzoeken van de collectes, de bestellingen voor collectebonnen klaarmaken, de wekelijkse afkondigingen verzorgen, de zondagsbrieven en eventuele liturgieën. Voor sommige werkzaamheden is kennis van de computer en Word vereist. Gemeenteleden die hier iets voor voelen, kunnen zich aanmelden op het kerkelijk bureau, graag vóór 15 juli a.s. Naam, adres en telefoonnummer worden genoteerd, daarna krijgt men bericht voor een gesprek/uitleg over de eventuele werkzaamheden. Het College van Kerkrentmeesters

Vrijwilligersavond Bestemd voor alle grote, kleine, dikke, dunne, jonge, oude, arme en rijke Kerkelijke Actievelingen: Vrijdagavond 4 september a.s. willen we graag alle kerkelijke vrijwilligers ontmoeten in de Zonnebrinkkerk voor een gezellige,  actieve,  avond. Wat er gaat gebeuren is nog even een verrassing, maar we doen er alles aan om een

Werk zat in de kerk

Illustrator: Mick Inkpen

Reis Israël en de Palestijnse gebieden Van 8-18 oktober wordt een reis naar Israël en de Palestijnse gebieden georganiseerd voor wie belangstelling heeft voor de situatie van de Palestijnse christenen. Tijdens de reis vinden ontmoetingen plaats met vertegenwoordigers van Joods-Israëlische mensenrechten- en vredesorganisaties. Daarnaast worden deelnemers ontvangen in de huizen van Palestijnse christenen om kennis te maken en te horen hoe zij in hun situatie moeten leven. Ook is er ruim gelegenheid om het land te bekijken. De reisleiding is in handen van Meta Floor en Freek van der Veen. Meta Floor werd in 2007 door Kerk in Actie uitgezonden naar Sabeel Jeruzalem en werkt daar mee in een internationaal programma voor bewustwording in de kerken in het westen over de situatie van Palestijnse christenen. Sabeel is een Palestijns theologisch instituut in Oost-Jeruzalem. De reis wordt georganiseerd in samenwerking met Vrienden van Sabeel Nederland. De kosten van de reis zijn ongeveer € 1400.. Er kunnen maximaal 18 personen mee. Meer informatie: ww.metafloor.nl, [email protected] Aanmelden: [email protected] Bron : Kerkbulletin

Redactioneel Ervaringen van een jeugdpaginaredacteur Al vrij snel na mijn aantreden als jeugdwerkleider werd ik betrokken bij het kerkblad. Anita Visser ‘deed’ de jeugdpagina, maar toen zij er mee stopte heb ik het van haar overgenomen. Om eerlijk te zijn: ik heb er gemengde gevoelens bij. Vaak voelt het als een molensteen om mijn nek. Het jeugdwerk doe ik met veel plezier, maar het is echt een fulltime job. Daarnaast wordt van mij verwacht dat ik in mijn weekend mijn bijdrage voor Kerkenwerk in elkaar zet. 95% van alle stukjes op de jeugdpagina wordt namelijk door mij geschreven, ondanks vele pogingen hier verandering in te brengen. Daarbij komt dat mijn doelgroep - de jeugd - niet de trouwste lezers van Kerkenwerk zijn. Die bereiken we meer langs andere kanalen. Begrijp me goed, ik vind dat de PGW erg trots mag zijn op haar kerkblad! Het is een prachtige kwaliteitskrant die de gemeente zeker opbouwt. Maar ik zou liever zien dat iemand anders de jeugdpagina zou verzorgen. Het is niet ‘mijn ding’. Bij deze dus een oproep voor een enthousiaste jeugdpaginaredacteur! Ik wil dan best de column schrijven – graag zelfs… Henry Schutte

Bijbelrubriek Na Pinksteren, in de maanden juni en juli wordt er in de protestantse kerken in Winterswijk gelezen uit de brief aan de Romeinen. Het is een rondzendbrief van Paulus aan de eerste christenen te Rome, die het vrij moeilijk hadden met hun geloof. Ze werden vervolgd en gedood. In de arena’s brulden de leeuwen en vloeide bloed. Ze waren ’s morgens niet zeker of ze ’s avonds nog zouden leven. Ze werden gemarteld en voor de wilde dieren gegooid, ter vermaak van anderen. Velen eindigden hun leven als martelaar. Paulus stuurde hun zijn brief ter bemoediging. Deze brief hebben latere vertalers verdeeld in 16 hoofdstukken en elk hoofdstuk is weer onderverdeeld in perikopen, om het meer overzichtelijk te maken voor de lezers. Precies in het midden staat, naar mijn mening, één van de kerngedeeltes van deze brief en misschien wel van het hele tweede testament. Ik doel op Romeinen 8: 31–39 waar, in de één na jongste vertaling, boven staat : De zekerheid des geloofs. De dominee-dichter Willem Barnard noemde het een hymne ( = geestelijk lied), een vertroosting, een credo ( geloofsbelijdenis) en een zegen in één. We kunnen spreken over het hooglied van de geloofszekerheid. Het lied der liederen van de christenen en vooral van de onderdrukte navolgers van Christus, de martelaren. Centraal staat de bewering: “Als God voor ons is, wie zal dan tegen ons zijn?” Het antwoord is, voor Paulus, duidelijk: niemand en niets toch? God is voor je, wat er ook gebeurt. Hij is met je, welke weg je ook moet gaan. De apostel stelde het niet rooskleuriger voor dan het was. Die christenen, en ook hij zelf heeft

het meerdere malen ondervonden, leefden de hele dag met de dood voor ogen. Als er dan geen tegen - boodschap, geen positieve benadering klinkt, wordt alles wel heel donker en depressief. Toch is het voor Paulus niet alleen “Halleluja, amen”. Hij haalt in deze perikoop psalm 44: 23 aan, waar staat: “Toch worden wij dag na dag om u gedood en afgevoerd als schapen voor de slacht”, maar hij eindigt met een belijdenis van zijn geloof: “Want ik ben er van overtuigd, dat dood noch leven, engelen noch machten, noch krachten, heden noch toekomst, hoogte noch diepte, of wat er ook maar in de schepping is, ons zal kunnen scheiden van de liefde van God, die Hij ons gegeven heeft in Christus Jezus, onze Heer.” In Hem zijn de gelovigen, zijn de martelaren, zijn wij, méér dan overwinnaars. Dat woord overwinnaar, dat alleen hier voorkomt, duidt op een alles te boven gaande triomf. De victorie begint niet alleen, zoals wij vroeger op school leerden, in Alkmaar, maar in Jeruzalem, in Rome, in het geloof, waar dan ook, in Jezus Christus. “Op bergen en in dalen, ja overal is God”. Dit lied, uit een oudere bundel, mag van mij best, in iets gewijzigde vorm, terugkomen in het nieuwe liedboek. Paulus gelooft er heilig in, namelijk dat niets en niemand, geen enkele macht en kracht, en zelfs de dood niet, ons zal kunnen scheiden van de liefde van God via (door en in) Christus Jezus. Voor God is niets te hoog of te diep als het gaat om zijn schepselen. Zijn liefde gaat alles en allen te boven. Is dat geen goed slot van deze bijbelrubriek in dit feestelijke, honderdste nummer van Kerkenwerk? Jan van Ballegooijen

Taakgroepen berichten Een kijkje in de keuken van de Taakgroep Eredienst De Taakgroep Eredienst is samengesteld uit een brede geleding van de PGW. Kosters, kerkmusici, kindernevendienst, cantorijen, predikanten, Kom-dienstcommissie en ‘gewone’ gemeenteleden zijn in de taakgroep vertegenwoordigd.

de de revue. Zo was de taakgroep betrokken bij de inhoudelijke voorbereiding van de middagpauzediensten die deze zomermaanden elke woensdagmiddag om 12.45 uur plaats zullen hebben en waren we betrokken bij de evaluatie van de Paaswake.

De taakgroep houdt zich bezig met allerlei zaken die de erediensten van onze gemeente betreffen. Soms heel directe vragen die hier en nu spelen en vragen om een simpel, adequaat antwoord of (ongevraagd) advies. Andere keren kan het gaan om ontwikkelingen die de plaatselijke gemeente te boven gaan, maar zeker van invloed zijn op ons eigen reilen en zeilen. Zo liet de taakgroep zich vorig jaar, met de classis, voorlichten over het nieuwe liedboek dat in 2012 het huidige Liedboek voor de Kerken gaat vervangen. U las er al eens over in Kerkenwerk.

Ook bezinnen we ons dit jaar over de avondmaalsdiensten, zowel wat betreft de frequentie als de praktische uitvoering.

Dit voorjaar kwam de taakgroep twee keer bijeen. Een keur aan onderwerpen passeer-

Wim Ruessink

Na het zomerreces zal de taakgroep in samenwerking met het ministerie van predikanten hierover een voorstel doen aan de kerkenraad. Deze opsomming is verre van compleet. Er staan bij wijze van spreken meer pannetjes op het vuur…. Namens de taakgroep Eredienst,

'Geliefd is de mens' De Interkerkelijke Vormingscommissie van de Raad van Kerken Winterswijk is gestopt met het organiseren van thema-avonden. Gedurende 30 jaar hebben de leden van deze commissie dat met grote inzet en deskundigheid gedaan en zo een keur aan onderwerpen laten voorbij komen. Vele gemeenteleden hebben de avonden van de IVC bezocht en genoten van nieuwe ideeën en inzichten op het gebied van geloof en samenleving, in de breedste zin van het woord. En dat allemaal onder het groeiende besef van steeds meer mensen dat 'de mens geliefd is bij de Eeuwige'. In de afgelopen tijd groeide er daarom ook een plan om in het nieuwe seizoen een kring op te zetten, waarin we elkaar op een laagdrempelige manier willen laten ervaren wat kennisname van de joodse traditie kan betekenen voor onze kijk op onze eigen plek in de christelijke traditie. Daartoe start er in het nieuwe seizoen een Joods Leerhuis!

Aan de hand van artikelen uit het boek ‘Geliefd is de mens’ willen we in gesprek komen en ons aan het denken laten zetten. Dat kan tot vernieuwende ervaringen leiden voor menigeen. Onder leiding van Margreet Bergkotte uit Warnsveld en Joop Jansen Schoonhoven uit Doetinchem willen we maandelijks op donderdagmorgen van 10.00–11.30 u. bijeenkomen in kerkelijk centrum De Zonnebrink. We stellen ons veel van deze bijeenkomsten voor en op donderdag 1 oktober is de openingsmorgen om ter kennismaking iets over de plannen te vertellen, waarna u kunt beslissen of u mee gaat doen met de andere bijeenkomsten van het Leerhuis. Op die ochtend is ook het boekje ‘Geliefd is de mens’ voor € 7,50 te koop. Data Joods Leerhuis: 1 oktober, 29 oktober en 19 november. En in 2010: 28 januari, 25 februari en 25 maart. De kosten voor het gehele seizoen bedragen € 15,00 p.p. Aanmelden voor de kennismakingsmorgen Joods Leerhuis bij Bruus van Ast-Heezen, tel. 513881; e-mail: [email protected] Het Joods Leerhuis wordt georganiseerd door de Commissie Kerk & Israël van de Prot. Gemeente Winterswijk, onder de paraplu van de Raad van Kerken Winterswijk. Henk Vis en Bruus van Ast-Heezen

Kennismaken met de Joodse traditie Foto : Henk Vis

Commotie rond een tentoonstelling Zoals u wellicht niet is ontgaan is er rond een tentoonstelling in de Jacobskerk met werk van kinderen die godsdienst volgen op de lagere school enige commotie ontstaan. Op 3 mei heb ik als predikant in de dienst aandacht gegeven aan de tentoonstelling en de tekeningen van de kinderen. Ik kon toen nog niet vermoeden dat uitgerekend deze tekeningen zoveel teweeg zouden brengen. Ik voel mij als predikant voor het jeugdwerk en bovendien als docent, die jarenlang godsdienst heeft gegeven op lagere scholen, nog altijd betrokken bij dit werk. Ik maak ook deel uit van het groepje dat in onze gemeente de huidige docenten aanstuurt en begeleidt. We werken op de scholen in Winterswijk over het algemeen met kinderen die weinig van het christelijk geloof weten. In een cyclus van een jaar bespreken we de belangrijkste christelijke feesten en een aantal belangrijke bijbelverhalen. Zeer belangrijk is voor ons – juist in het kader van het openbare onderwijs – dat kinderen ook begrip krijgen voor het verschijnsel geloof en voor vreemde culturen en godsdiensten. In dat kader is er rond 4 mei ook altijd aandacht voor de relatie tot het Jodendom en de afschuwelijke consequenties van antisemitisme en vreemdelingenhaat. Nu is vreemdelingenhaat helaas niet iets dat uniek is voor het nazisme. Een van onze docenten trof een staaltje van haat aan op de deur van een openbaar toilet. Daar stond geschreven: ‘Adolf kom terug, want je bent de moslims vergeten’. Een ijzingwekkende tekst. In zijn lessen heeft hij

deze tekst gebruikt om kinderen duidelijk te maken hoezeer de haat van mensen kan ontsporen. Naar mijn overtuiging zeer actueel en uiterst belangrijk. Dat de kinderen van zijn klas dat hebben begrepen blijkt uit hun prachtige werkstukken rond deze uitspraak. Werkstukken die laten zien dat de weg van haat dood loopt, maar dat (Gods) liefde overwint. Die werkstukken hingen in de Jacobskerk. Vlak voor 4 mei heb ik in de dienst met de kinderen van de kindernevendienst de uitspraak en de werkstukken besproken. Zij begrepen heel goed hoe afgrijselijk die uitspraak was en hoe belangrijk het is dat wij in ons land andere manieren zoeken om met elkaar om te gaan. Helaas begrepen de bezoekers van de tentoonstelling de bedoeling niet altijd zo goed. Zij wonden zich zeer op over de aangehaalde uitspraak. Op zich ben ik blij, dat mensen zich over zo’n uitspraak opwinden. Je kan er niet kwaad genoeg om worden. Jammer is alleen dat hun woede zich op de tentoonstelling zelf richtte. Blijkbaar ontging deze bezoekers de samenhang van de lessen en de tekeningen volkomen. Dat heeft heftige reacties teweeg gebracht. Uiteraard is dat betreurenswaardig. Toch hoop ik dat de uitspraak en de tentoonstelling op deze manier – enigszins onbedoeld – nog wat blijven ‘hangen’. Zo kan het aanleiding zijn nog eens goed na te denken over de relatie tussen de verschillende godsdiensten. Bij de recente Europese verkiezingen werd een anti-islamitische partij bijna de grootste van Nederland. Dat vind ik pas echt zorgwekkend. Paul Wansink

3

Fr. van Keulen Zuilenesstraat 46 7101 BC Winterswijk tel. 51 23 34 e-mail: [email protected] Secties: De Hazelder, Miste/Corle

maar ook voor wie thuis blijven hoop ik toch op mooi weer en een ontspannen tijd. Even op adem komen en weer bijtanken, dat heeft ieder mens van tijd tot tijd nodig! Zelf ben ik van 13 juli tot en met 9 augustus afwezig i.v.m. vakantie. Voor pastorale hulp kunt u een beroep doen op collega’s – elders in deze KerkenWerk leest u, wie wanneer aanspreekpunt is.

naar Roemenië vanaf 11 juli. De week daarvoor ben ik met vakantie, wat betekent dat ik vanaf 3 juli tot 26 juli niet voor gemeentewerk beschikbaar ben. Als elk jaar is de vervanging bij de collega’s in goede handen. In de wijk liggen de meeste activiteiten nu wat stil, hoewel het pastorale werk gewoon doorgaat. Ik wens u vast een mooie julimaand toe.

Beroep Vooraf:

Dopen op 23 augustus?

Straks ga ik deze kopij verzenden met als onderwerp: KW 100. Dat betekent dat u op dit moment het 100e nummer van Kerkenwerk in uw handen houdt. Van nummer nul tot nu heeft Kerkenwerk een ontwikkeling doorgemaakt. Met als resultaat: een prachtig kleurig kerkblad. Tegen de redactie zeggen we: Gefeliciteerd dat jullie er zoveel van weten te maken. En tegen u: Gefeliciteerd met zo`n redactie!

Het duurt nog even, maar toch alvast een verzoek aan ouders die hun kind willen laten dopen op 23 augustus a.s. (’s morgens om 10 uur in de Jacobskerk). Tot en met 9 augustus kunt u dit per mail aan mij doorgeven, daarna neem ik contact met u op voor een doopgesprek.

Sectie Hazelder en Miste/Corle De heer Ten Dolle, Heurntjesweg 1 Miste, is met slechte vooruitzichten uit het SKB ontslagen. Hij is nu weer thuis en voelt zich goed. We wensen hem en zijn familie sterkte voor de tijd die komt. De heer De Roos, Koekoekstraat 22, is na een ziekenhuisopname ook weer thuis. Zijn buurman, de heer Jansink, Koekoekstraat 24, is vanuit het SKB naar Pronsweide verhuisd. We hopen dat ze beiden weer een beetje opknappen.

Zieken Mevrouw J. Schreurs (Bocholtsestraat 18/2) is weer thuisgekomen uit het ziekenhuis. Met veel hulp hoopt ze zich daar toch weer een poosje te redden. Een vriendelijk verzoek aan wie haar bezoeken wil: belt u eerst even, zodat ze haar energie wat kan verdelen. Mevrouw J.G. ten Damme (Bocholtsebaan 11) heeft in het SKB een maagoperatie ondergaan en is nu thuis herstellende. De heer G.J. te Brummelstroete (Hijinkhoekweg 4) verblijft nog in Pronsweide.

De afgelopen periode was voor ons een intensieve periode. U heeft allemaal begrepen dat er forse financiële tekorten zijn op de begroting van onze gemeente. Juist in de periode dat we daarover spraken werd ik benaderd door een gemeente uit de buurt van Utrecht. De daaruit ontstane contacten zijn zeer prettig verlopen en deze gemeente wilde graag een beroep op mij uitbrengen. Zelf had ik het gevoel hier nu nog niet weg te moeten gaan, maar de financiële situatie maakte mij daarover onzeker. In een gesprek met het moderamen van onze kerkenraad is uitgesproken dat in ieder geval het moderamen van mening is dat ik nu beter niet weg kan gaan. Uiteindelijk heb ik inderdaad besloten hier te blijven. Al met al was het wel een ingrijpende afweging, die me wel de nodige tijd en energie heeft gekost. Eindconclusie: voorlopig zult u het nog met mij moeten doen. Ik voel me in ieder geval goed bij de beslissing. Een hartelijke groet, Paul Wansink

Openluchtdienst

Giften

Er rustte geen zegen, maar wel regen op…. Na vele, vele achtereenvolgende zonnige zondagen brak zondag 7 juni aan: de dag van de openluchtdienst. En … het was koud, het regende af en toe, zodat we op de voorafgaande zaterdag al besloten om een open-onderdak-dienst te houden. Helaas, maar het kon niet anders. Toch was het een bijzondere dienst, vooral door de medewerking van de kinderen en leiding van zondagsschool ‘Woold’. Dit helaas voor de laatste keer. En nu maar weer hopen op mooi weer voor volgend jaar!

Onze penningmeester ontving de volgende giften: voor de wijk € 10,= en € 20,=- via Willemien Sloetjes; voor het Trefpunt € 15,= via Willemien Sloetjes.

C. de Jonge

Hartelijk gegroet!

e-mail: [email protected]

Vakantie

e-mail: [email protected]

Vorige keer schreef ik al iets over de vakantieperiode die aangebroken is. Dat geldt in de komende weken ook voor mezelf. Van 18 juli t/m 15 augustus zal ik afwezig zijn. Als collega`s hebben we de vervanging goed geregeld. Mocht uw eigen predikant op vakantie zijn, dan kunt u in het kerkblad de namen vinden van hen die aanspreekpunt zijn in een betreffende week(end).

Giften De volgende giften zijn in de afgelopen weken binnengekomen: €10,= via Jeanet Makkink voor de wijkkas; €10,= via Roelien Hemink voor het Trefpunt; €5,= via Bea Mallegrom voor het jeugdwerk. Gevers, hartelijk dank!

Berdie Marsman

E. van Gooswilligen Meijerink 27 7101 VZ Winterswijk tel. 53 63 61 Secties: Balinkes, Zuilenes,De Pas, Bargerbosch en Meddo

Voor de wijkkas ontvangen: Via Rieky Droppers € 5,= Via Betsy Froom 2x € 10,= Heel hartelijk dank! Ini Helmink

J.T. Parmentier

Ds. Fransien van Keulen

B.W. Marsman

e-mail: [email protected]

e-mail: [email protected] Secties: Windmolenveld, Woold

Secties: Oostervoort/De Rikker

Giften Via Gerry Jansen € 20,= Via Tineke Dunnewold 2x € 10,=

Zomer in zicht Veel vlaggen-met-tassen waren er de afgelopen week te zien in Winterswijk, er zijn dus heel wat gelukkigen te feliciteren met het behalen van hun diploma! Van harte! Bij mij thuis delen we – nu voor de tweede keer – ook in deze feestvreugde. Voor wie het (net) niet haalde en een ‘her’ heeft of zelfs een heel jaar moet overdoen, is het wel balen. Veel sterkte en succes! Niet alle kerkenwerk is seizoensgebonden (ook in de zomer worden er bv. vanuit de sectieteams bezoekjes gebracht), maar het meeste vergaderwerk ligt inmiddels wel stil. De Taakgroep Pastoraat sloot op 20 juni het seizoen af met een bezoek aan Münster, een prachtige en ook kerkhistorisch interessante stad. Dankzij de voormalige voorzitter, Ed Grotenhuis, weten we weer heel wat meer over zaken als de ‘Wederdopers’ en de Vrede van Münster. De vakantieperiode die nu komt wekt bij velen reislust op,

4

Secties: Centrum, Huininkmaat/Bomenbuurt, Kotten/Brinkheurne en Pelkwijk

Gedeelde vreugde Naomi en Frans van der Linden–van der Perk, Harkel Wassinkweg11 (7108 CG) stuurden ons bericht dat op 11 juni 2009 hun zoon Tom geboren is. Wij wensen hen daarmee van harte geluk. Op de kaart staat het gedichtje: 'Jouw handje in de mijne, zo gaan we hand in hand. Mijn grote hand, jouw kleine, een ijzersterke band.' Dat Gods hand jullie drieën mag vasthouden en beschermen!

Giften

Tuunterstraat 26-1 7101 EG Winterswijk tel. 53 49 81

Tuunterstraat 26-1 7101 EG Winterswijk tel. 53 49 81

W. Dreeslaan 44 7103 JG Winterswijk tel. 53 07 76

P.L. Wansink Ravenhorsterweg 17 7103 AP Winterswijk tel. 52 20 54 e-mail: [email protected] Taakgroep: Jeugd Secties: Scholtenenk/Hakkelerkamp en Huppel/Henxel/ Ratum

Ik begin dit sectiebericht met een felicitatie aan de leerlingen die zijn geslaagd. Op de Driemark waren er ook nogal wat gezakt: sterkte bij de herkansingen, of volgend jaar. Voor alle leerlingen en dus ook veel van hun ouders is de vakantie in aantocht. Ik wens jullie en u een goede vakantietijd. Als bekend gaan we vanuit onze gemeente met een groep jongeren

Uit de secties In aanvulling op mijn vorige wijkbericht kan ik nog melden dat mevr. Willy Weerkamp, Eelinkstraat 49 (tel. 514511) heeft toegezegd om vanaf 1 september bezoekmedewerkster te zijn voor de Eelinkstraat, de Huininkmaatstraat en de Laan van Hilbelink (sectie Huininkmaat-Bomenbuurt). Wij wensen haar Gods zegen toe bij haar werk.

Bosdienst in Brinkheurne op 19 juli Op zondag 19 juli om 10.30 uur organiseert het sectieteam van Kotten-Brinkheurne weer de jaarlijkse bosdienst op het erf van de familie Ter Haar, Stemerdinkweg 10 in Brinkheurne. Bij regen wijken wij uit naar gebouw 'Wilhelmina' in Kotten. De zanggroep 'In Emotion' zal de dienst muzikaal opluisteren. De samenzang wordt begeleid door een ensemble van Muziekvereniging 'Concordia' onder leiding van Sandra Heijnen. Na enig wikken en wegen hebben wij besloten om in de dienst uit te gaan van Romeinen 14, het gedeelte dat voor deze als alternatieve schriftlezing op het leesrooster staat. In dit hoofdstuk vraagt Paulus de christenen in Rome met klem om iedereen in de gemeente de ruimte te geven om zo te geloven als haar of hem goeddunkt en niet te snel met een (ver)oordeel(ing) klaar te staan als iemand dat anders doet dan jij. De vraag waar het toen in Rome om ging (wat mag je eten en wat niet), mag dan nu voor ons niet meer spelen, de vraag hoe je omgaat met verschillen in geloofsbeleving is in onze multiculturele en multireligieuze samenleving én in onze veelkleurige kerk actueler dan ooit. Hoe ga je in zo’n situatie respectvol met elkaar om? De oplossing die Paulus voorstelt vindt u terug in het thema van de dienst: 'Aanvaard elkaar!' Omdat Jezus ons heeft laten zien dat God ons allemaal aanvaardt zoals wij zijn, moeten wij ook elkaar aanvaarden.

Na afloop van de dienst is er voor iedereen koffie, thee of limonade. U bent allemaal, jong en oud, van harte welkom!

Doopdienst op 2 augustus Op zondag 2 augustus is er weer een doopdienst voor onze vier secties om 10.00 uur in de Jacobskerk. In ieder geval hopen Naomi en Frans van der Linden dan hun zoon Tom (zie boven) te laten dopen. Mag ik ouders die dan ook hun kind(eren) willen laten dopen, vragen om met mij contact op te nemen (tel. 53 07 76)? De bedoeling is dat het doopgesprek wordt gehouden in de week van 20-25 juli.

Verantwoording Ditmaal mag ik de volgende giften voor de wijkkas verantwoorden: € 20,= via Joke Wieberdink, € 10,= via Anneke Höfkes, € 10,= via Rikste Mechielsen, € 6,= via Henny Hesselink, € 20,= via Jan Schreurs en € 10,= via ondergetekende. Hartelijk dank aan alle gulle gevers. Hartelijke groeten, Chris de Jonge

J.F. van Ballegooijen Hortensialaan 51 7101 XD Winterswijk tel. 53 06 25 e-mail: [email protected] Sectie: Ouderen Pastoraat

Maandag 8 juni was er in Den Angang een vergadering van het Moderamen van het Ouderen Pastoraat. Aanwezig was ook mevrouw Antoinette Menting, geestelijk verzorgster van de Pronsweide, om met ons van gedachten te wisselen over het pastoraat en wat verder belangrijk is ( o.a. kerkdiensten) t.b.v. de afdelingen Rikker, achter de Vredense hof en Roetendaal te Meddo. We blijven met de G.V. van de Pronsweide regelmatig in gesprek, zo is besloten. Uitgebreid is van gedachten gewisseld over het ouderen pastoraat voor het komende jaar en de jaren daarna. De evaluatie over de pinksterattenties ( de organisatie en de tute met slikkerieën) was heel positief. We zijn heel blij, dat mevrouw Betsy Wijnveen–Oonk uit het Woold bereid is gevonden de plaats van Alie Veldhuis als ouderlinge van de Pronsweide over te nemen. Zij zal begin september, als aan alle voorwaarden is voldaan, bevestigd worden tot ouderlinge. Ook wil mevrouw Diny Hendriksen bezoekmedewerkster worden in de Pelkwijk, met misschien mogelijk op later tijdstip ouderling in datzelfde verzorgingshuis. Zij bezocht de vergadering om even de sfeer te proeven. Als giften mochten we de afgelopen maand ontvangen: uit de Vredense hof, Homansbos, St. Elisabethgaarde: 2 x € 5,= en via de pinksterattenties (verder in dit bericht afgekort met p.a.) 1 x € 5,=; uit de Wamelinkhof: 1 x € 50,=,1 x € 10,=, 2 x € 5,=, 1 x € 2,= en via de p.a. 2 x € 10,= en 1 x € 24,=; uit de Berkhof (T.H.V.) tot en met de Molenaar: 1 x € 10,=; uit de Pelkwijk: 1 x € 10,= en via de p.a. € 36,= en uit de Sleeswijk: via de p.a. € 52,=. Alle geefsters en gevers onze hartelijke dank. Mijn vakantie gaat op 27 juli in en duurt tot en met zondag 23 augustus. Voor noodsituaties en pastoraat kunt u terecht bij mevrouw W. Harmelink-Boers, de Slingeweg 9, tel. 51 38 16, of bij één van de collega-predikanten die dan geen vakantie hebben, zie elders in Kerkenwerk. De mensen, die ziek zijn, die in de laatste fase van hun leven verkeren, de angstigen en bedroefden, de eenzamen, allen in nood, ellende en met leed, zij die rouwen om het afscheid van dierbaren en geliefden, de jongelui die gezakt zijn voor hun examen en zij die nog werken voor de laatste loodjes ( herren en overgang) veel sterkte gewenst en allen die wel geslaagd zijn, of iets anders te vieren hebben, van harte gefeliciteerd.

Tot slot: Ben je moe? Leg dan je hoofd op onze schouders om te rusten. Heb je dorst? Drink dan uit de bron van ons geloof. Heb je honger? Eet dan het brood van onze liefde. Word je bedreigd? Laat dan onze armen je zwaard zijn en onze lichamen je schild. Is je weg met doornen bezaaid?

Ga toch voort, wij lopen naast je. Soms met bezems om de weg schoon te vegen, Soms om je op te tillen en weg te dragen van alle gevaar, ellende en narigheid. Soms om voor je uit te gaan om de takken van geweld en macht weg te duwen. Soms om met s.o.s. seinen en gebeden te roepen naar de Overzijde. Met vriendelijke groeten, namens allen van het Ouderen Pastoraat, Jan van Ballegooijen

Een nieuwe naam: 'Gemengd koor HZW Winterswijk' Wellicht hebt u het al gehoord of gelezen in het programmablad van ons concert, maar sinds april 2009 is de naam van ons koor gewijzigd. Door het samengaan van de kerken vonden wij als koor dat ‘Hervormd Zangkoor Winterswijk’ daar niet meer bij paste. Maar de naam HZW is al meer dan 40 jaar een begrip. Daarom blijft de naam HZW staan, maar het is niet meer de afkorting van Hervormd Zangkoor Winterswijk maar enkel een toevoeging. Verder blijft het koor voor u hetzelfde en we hopen dat u nog vele jaren van onze zang mag genieten. Wist u trouwens dat het koor sinds kort over een eigen website beschikt? Op te zoeken onder www.gemengdkoorhzwwinterswijk.nl Open het en teken het gastenboek. Henk Leeuwerke

Vandaag lezen wij Juli 2009 zondag maandag dinsdag woensdag donderdag vrijdag zaterdag

5 6 7 8 9 10 11

Psalm 1 Koningen 1 Koningen 1 Koningen 1 Koningen 1 Koningen 1 koningen

123 21:1-16 21:17-29 22:1-12 22:13-28 22:29-40 22:41-54

zondag maandag dinsdag woensdag donderdag vrijdag zaterdag

12 13 14 15 16 17 18

Psalm 2 Koningen 2 Koningen 2 Koningen 2 Koningen 2 Koningen 2 Koningen

17 1:1-8 1:9-18 2:1-10 2:11-18 2:19-25 3:1-12a

zondag maandag dinsdag woensdag donderdag vrijdag zaterdag

19 20 21 22 23 24 25

2 Koningen Psalm Marcus Marcus 2 Koningen 2 Koningen 2 Koningen

3:12b-27 28 6:30-44 6:45-56 4:1-7 1:8-17 4:18-37

Het is nooit te laat....

Veranderen ligt ons niet... Wij mensen hechten in het algemeen sterk aan wat is en laten dat dan ook niet graag los. Dat geldt in ons persoonlijk leven, in ons werkleven, maar ook in ons kerkleven. En misschien in ons kerkleven nog wel het sterkst. Velen van u zullen zich nog kunnen herinneren hoeveel tumult er was in de kerken toen de Oude Vertaling werd vervangen door de Nieuwe, of toen het nieuwe ‘Liedboek voor de kerken’ werd geïntroduceerd. Jaren- en jarenlang hadden we de Psalmen geleerd, konden we verzen zonder nadenken opzeggen, hoefden we in de kerkbanken vaak niet of nauwelijks in het psalmboekje te kijken en opeens zijn alle hoofden in de kerkbanken weer gebogen, uit pure noodzaak, omdat de oude vertrouwde tekst is aangepast, gemoderniseerd. Dát we zo hechten aan wat is, heeft alles te maken met het gevoel dat daarbij hoort: het biedt ons houvast, veiligheid, en dat is wat we allemaal in ons leven op de één of andere manier nodig hebben. Als dat wordt verstoord, dan ervaren we dat niet als prettig. En toch accepteren we nagenoeg moeiteloos allerlei andere veranderingen die zich in ons leven voordoen. De komst van de televisie, van de auto of de computer - we waren er als de kippen bij om daar van mee te genieten. Hoe lang geleden vulden we nog eurocheques in? En nu zijn we allemaal aan het internetbankieren geslagen. Wat een verandering! Maar hoe moeiteloos hebben we dat geaccepteerd.

De wereld om ons heen verandert in een rap tempo. Praat je eens met heel oude mensen, dan kunnen zij je prachtig schilderen hoeveel immens grote veranderingen zij in hun lange leven hebben meegemaakt. Welnu, we zijn er zeker van dat, als er vandaag iemand wordt geboren die even oud mag worden, die persoon tot minimaal 10 maal zo veel aan veranderingen te verstouwen krijgt...! In de kerk kan en mag dat blijkbaar niet; daar hebben we bijna allemaal de neiging om vast te houden aan het bestaande. De wereld om ons heen verandert voortdurend, maar het doorvoeren van veranderingen in de kerk levert altijd weer heftige en emotionele discussies op. Wat daarin nu zo boeiend is, is de vraag waarom dat zo is. Graag zouden we daarover in Kerkenwerk een gedachtewisseling op gang willen brengen. We nodigen u uit na te denken over de redenen waarom kerkelijke veranderingen zoveel meer reacties opleveren dan de veranderingen in de wereld om ons heen. Wie neemt de handschoen op om daar in Kerkenwerk eens wat over te schrijven? Uw reacties, waarbij we respect voor elkaars mening als vanzelfsprekend veronderstellen, zijn van harte welkom. De redactie

Redactioneel Het honderdste nummer van Kerkenwerk! Dat betekent voor mij dat ik ruim 5 jaar geleden, om precies te zijn met Kerkenwerk nummer 10 van 12 maart 2004, mijn eerste bijdrage leverde aan ons kerkblad. Dit had mij wel een aantal slapeloze nachten gekost, want mijn computerervaring was in die tijd nog zeer gering. Ik heb er onderhand dus verschrikkelijk veel van geleerd. Waaruit bestaat die bijdrage? Wel, ik ben een soort boekhouder: ik verzamel, sorteer, corrigeer, rubriceer en publiceer. Dit betekent dat ik er voor zorg dat de lezers kennis kunnen nemen van alle kerkdiensten, kerkelijke en kerkgerelateerde activiteiten en mutaties. Het betekent ook elke drie weken een aantal dagen aanwezig moeten zijn om te zorgen dat alles op tijd bij de drukker komt. Het is dus vrijwillig, maar niet vrijblijvend. Aanvulling van de redactie, om af en toe van die verplichting verlost te zijn, is dus zeer welkom! Marita Heesen

5

'Geloof is geen religie, maar relatie' Ze is een aantal dagen over uit Albanië en heeft gelukkig wat tijd kunnen vrijmaken voor een gesprek over haar werk daar. Marijan Nijhof is een mens van relaties, niet in de zakelijke zin van het woord, maar in de betekenis van het mede-mens-zijn. Niet zomaar, maar vanuit de overtuiging en de ervaring dat God een op mensen betrokken God is. Wie is Marijan Nijhof? ‘Ik ben geboren in 1950 in Oeken, een heel klein gehucht bij Brummen. Ik ben opgegroeid in een gezin met vier kinderen. Ik ging naar de Mulo en daarna naar de Kweekschool om onderwijzeres te worden. Ik heb daarna een klein poosje in Wichmond gewerkt en toen ging ik naar Jemen om daar te werken op een Nederlandse school. In 1986 kwam ik weer terug. Toen heb ik gewerkt op de Prins Willem Alexanderschool en de Kon. Wilhelminaschool. In 1992 ben ik naar Griekenland gegaan en toen naar Albanië’.

Marijan Nijhof, een bevlogen vrouw met hart voor medemensen Een internationale onderwijscarrière! Waarom trek jij naar het buitenland? ‘Dat weet ik niet zo goed. Ik heb wel, toen ik 6 jaar was, tegen mijn zus gezegd: “ik word zendeling”, maar je zegt wel meer dingen als je klein bent. Ik ben, denk ik, wel een avonturierster’. Hoe jong je ook was toen je die uitspraak deed, hij is blijkbaar wel van invloed geworden? ‘Nou, ik heb iemand eens over zending horen spreken en daar was ik wel van onder de indruk. Maar of dat nu een rol gespeeld heeft? Ik was een jaar of tien toen ik heel bewust met het geloof bezig was en toen al was ik er van overtuigd dat God het beste met mensen voorheeft. Vanaf die tijd doe ik alles in overleg met Hem. Gisteren had ik een voorlichtingsavond over mijn werk en toen vroeg iemand mij naar mijn ‘religie’. Ik antwoordde: “aan religie heb ik een hekel, want ik geloof in een relatie”. Dat klinkt misschien wat hoogdravend, maar ik geloof en ervaar het werkelijk zo. Zo ben ik ook in Albanië terecht gekomen’. Albanië is heel lang en gesloten land geweest met een heel streng regime. Kun je daar wat van vertellen? ‘Ja, het is vanaf de Tweede Wereldoorlog een streng communistische dictatuur geweest onder leiding van Enver Hoxha. Ik was in de zeventiger jaren in Albanië en

6

toen ontdekte ik dat godsdienst daar bij wet verboden was. Dat vond ik vreselijk. Hoe kan een regering zijn burgers voorschrijven wat ze wel of niet mogen geloven of denken. Die dictatuur heeft een enorme invloed gehad waarvan we nu nog steeds de gevolgen ervaren: mensen zijn niet meer in staat om zelfstandig te denken en initiatief te tonen. Alles is hen jarenlang voorgeschreven en alles is jarenlang gecontroleerd. Als je met de bus van de ene naar de andere plaats wilde reizen, moest je dat van tevoren aanvragen. Na de dood van Hoxha kwam er meer vrijheid en op dit moment is de democratische partij ‘aan de macht’. Ik zeg dat expres zo, want de partij oefent ook echt macht uit. We hebben nu de dictatuur van de democratische partij. Er is wat dat betreft nog een heel lange weg te gaan’. Democratie moet je dus blijkbaar ook leren. Hoe is de actuele situatie? ‘Over het algemeen is er wel veel verbeterd, vooral op materieel gebied: er zijn wegen aangelegd, er is voedsel voor iedereen, de gezondheidszorg en het onderwijs zijn georganiseerd en, naar de letter van de wet, gratis. Maar er is één groot probleem dat de hele samenleving van Albanië in z’n greep houdt: de corruptie. Die zorgt er voor dat de verschillen tussen arm en rijk heel groot zijn. Onderwijs en gezondheidszorg zijn ‘gratis’, maar als je geen steekpenningen hebt om te geven, krijg je geen goed onderwijs en word je in het ziekenhuis niet goed of zelfs helemaal niet geholpen. Medici en onderwijzend personeel verdienen veel te weinig en ‘moeten’ daarom bijna wel corrupt zijn. Met hun karige salaris kunnen ze nauwelijks in hun levensonderhoud voorzien, want de prijzen zijn voor hen te hoog’. Hoe wordt een samenleving zo corrupt? ‘Je moet je goed realiseren dat tientallen jaren lang niemand iets van zichzelf had. Alles was eigendom van de staat en gemeenschappelijk bezit. En in zo’n dictatuur zijn er natuurlijk toch mensen, een heel kleine elite, die wel eigen bezit hebben. Op het moment dat mensen nu de kans krijgen om wel iets voor zichzelf te hebben, grijpen ze die ook. En ze hebben nog niet, of onvoldoende, het besef dat ze daarmee de samenleving vreselijk tekort doen. Albanië is nu een heel kapitalistische staat, in die zin dat mensen erg op geld en bezit gericht zijn. Kun je het ze kwalijk nemen…?’ Ik word er even stil van. Wij leven ook in een kapitalistische wereld, maar toch met heel andere waarden en normen en…vanuit een luxe positie. Hoe is het voor jou om in de Albanese samenleving te werken? ‘Wij hebben gelukkig geen geld van de Albanese regering nodig omdat we door zoveel anderen gesteund worden in ons werk. Albanezen kijken wel vreemd tegen ons werk aan. Ik heb hen wel eens verteld over ‘vrijwilligerswerk’ en dan word je verbaasd aangekeken: werk doen en niet betaald worden…?! Dan ben je niet goed bij je hoofd. Ook dat is weer een gevolg van die jarenlange dictatuur waarin je geacht wel niet zelf te denken en te handelen’. Je vertelde dat godsdienst bij wet verboden was. Is dat dan ook helemaal verdwenen? ‘Godsdienstige uitingen als kerkgang of

moskeegang wel, maar tegelijkertijd zag je dat daar allerlei andere zaken voor in de plaats kwamen: als er een huis gebouwd wordt, hangt er een pop aan een paal – een vervanging van het kinderoffer dat heel vroeger gebruikelijk was; mensen hebben knoflookbollen hangen om kwade geesten af te weren. Eeuwenoude gebruiken die ineens weer veel populairder werden. Enver Hoxha’s vader was voorganger in de moskee. Hij verbrandde zelfs de boeken van zijn vader om duidelijk te maken dat godsdienst niet meer toegestaan was! Er was alleen het geloof in de staat en aan degenen die daar leiding aangaven. Nu het land veel vrijer is geworden, zie je in eerste instantie een enorme honger en nieuwsgierigheid naar godsdienst. Maar het lijkt een tijdelijke honger te zijn. De belangstelling voor het materialisme is sterker. Toch zie je wat dat betreft ook wel een stabilisatie optreden. Als er een moskee geopend wordt, is ook de huidige president, een moslim, daar bij aanwezig en als er een Grieks-Orthodox feest is, is hij ook in de kerk. Het noorden van Albanië is Rooms-Katholiek, het zuiden Grieks-Orthodox en het grote middendeel heet Islamitisch, voornamelijk vanuit de traditie’. Jij woont in het Grieks-Orthodoxe deel van Albanië. Kun jij daar met jouw overtuiging en uitgangspunten wel goed terecht? ‘Bij de mensen wel, maar de Grieks-Orthodoxe kerk is er, bij monde van hun priesters, niet zo blij mee. De Albanese bewoners zelf zijn heel tolerant. Er zijn op dit moment moslim-zendelingen uit Egypte die strenge regels invoeren. Als gevolg daarvan lopen er weer heel wat vrouwen gesluierd. Dat heeft te maken met het morele verval dat er heeft plaatsgevonden na het wegvallen van de dictatuur. Niet alleen op het gebied van de corruptie maar ook op zedelijk terrein. Het is niet voor niets dat er zoveel tienermoeders zijn en dat er zoveel abortussen voorkomen. Mensen die weer aan de strenge regels van de islam gehoorzamen, worden daar voor betaald. Daarmee wordt gebruik gemaakt van een zwakte van de mensen die er op dit moment nu eenmaal nog is. De Grieks-Orthodoxe kerk beschouwt ons werk ook als ‘zendingswerk’, maar dan dus in de heel negatieve zin’.

Interview met Marijan Nijhof

Betaald geloven heeft, denk ik, meer te maken met religie dan met relatie. Dat lijkt me voor jou heel moeilijk. Met welke mensen werk jij samen in Albanië? ‘Voornamelijk met regeringsmensen, want de wet in Albanië is veranderd en ik moet nu een licentie hebben voor het kindertehuis om het werk te mógen doen. Elk kind dat bij ons komt, komt met toestemming van de regering. Dat gaat met een procedure via Sociale Zaken en de rechter’. Hoe staan de mensen in de buurt tegenover jouw werk? ‘Heel goed, heel positief. Er was laatst allerlei lawaai op straat, dus ik ging even kijken. Er stonden buren op de stoep die dachten dat wij een schoorsteenbrand hadden. Gelukkig was dat niet zo, maar het was fijn om te ervaren dat zij zorgzaam waren voor ons. Ik kan mijn auto ook gewoon voor de deur laten staan, daar gebeurt niets mee, dat houdt iedereen in de gaten’. Goede buren, heel belangrijk dus, ook in Albanië. Je sprak net al even over de kinderen, wat voor kinderen vangen jullie op in jullie huis? ‘Het overgrote deel van die kinderen zijn kinderen van ongehuwde moeders. Een ongehuwde moeder is in Albanië een schande voor de ouders, voor de familie. Zo iemand heeft dus absoluut geen status meer en wordt als paria behandeld. Ik begon indertijd met het opvangen van alleen die moeders. Maar ik zag dat de baby’s dan werden achtergelaten in het ziekenhuis en soms een half jaar lang niets anders zagen dat hun bedje in een letterlijk kleurloze omgeving. Dat heeft een enorme invloed op de vroegste ontwikkeling van zo’n kind, zelfs zo sterk dat dat nooit meer helemaal in te halen is en blijvende schade aanricht. Daarom zijn we ook de baby’s gaan opnemen. We hebben op dit moment een baby in huis van een tienermoeder die in een hutje van golfplaat en plastic woont. Wij verzorgen de baby en moeder komt heel regelmatig op bezoek, totdat ze in staat zal zijn haar kindje zelf te verzorgen. Moeders die aangeven dat ze niet voor hun kind kunnen zorgen, geven hun kind zelf over voor adoptie’. Hoe lang zijn de kinderen bij jullie? ‘Dat is de laatste jaren veranderd. Aanvankelijk was het zo dat de kinderen bij ons waren totdat de ouders weer voor hun konden zorgen of tot ze volwassen waren. Nu mag dat niet meer. Als de familie niet meer op bezoek komt, dan moeten wij de documenten voor adoptie klaarmaken. Over de adoptie zelf hebben wij niets te zeggen. We hebben dus een aantal kinderen moeten afstaan en dat was heel traumatisch, voor de kinderen en voor ons’. Het zijn dan ook bijna je eigen kinderen geworden. Waar komen de kinderen terecht? ‘We hebben nu vijf kinderen in Amerika, één in Spanje, één in Italië en één in Griekenland. De kinderen die nu komen zijn zo’n twee jaar bij ons en die gaan of terug naar de moeder of ze worden geadopteerd’. We hadden het net over de ongehuwde moeders. De moeders kriigen het kind en worden daar dan verantwoordelijk voor. Waar zijn de ongehuwde vaders? (Lees verder op pag. 7)

(Vervolg van pag. 6 Geloof is geen religie…) ‘De vader kan alles doen wat hij wil. De één wil er wel en de ander wil er niet van weten. Er zijn ongehuwde vaders die trots zijn op hun kind en zij worden dan ook gewoon maatschappelijk geaccepteerd. De ongehuwde moeder wordt uitgestoten. Toen ik pas met mijn werk begon, probeerde ik, nadat de moeders drie jaar bij ons geweest waren, om hen naar werk te begeleiden. Nou, vergeet het maar. De werkeloosheid is erg groot, dus voor ongehuwde moeders is helemaal nergens plaats. Een meisje dat met haar kind weer thuis bij haar ouders wilde komen werd het huis uitgezet. ‘Jij komt alleen binnen zonder dát daar’, zei haar vader, pakte de baby af en legde die buiten op de weg’. Het meisje kon dat niet en kwam bij ons’.

Het is alsof je een Bijbelverhaal ziet gebeuren: mensen worden verstoten uit de gemeenschap. Wie zal hen redden? De naam van jullie huis is ‘De Schuilplaats’. Ik ken die naam als titel van in elk geval twee boeken (van Corrie ten Boom en van Johanna Reiss/Annie de Leeuw). Waarom deze naam? ‘Die naam is ontleend aan psalm 91 vers 1: Wie in de schuilplaats van de Allerhoogste is gezeten, vernacht in de schaduw van de Almachtige. Het is een vers dat een enorme geborgenheid uitdrukt en die geborgenheid willen wij de kinderen en hun moeders laten ervaren: hier ben je veilig, hier heb je een dak boven je hoofd, hier is kleding, hier is voedsel, hier is een arm om je heen’. Drukt de naam van het huis ook iets uit van jouw inzet voor het werk? ‘Ja, dat denk ik wel. Als je jezelf geborgen en veilig weet, dan wil je dat ook graag anderen laten ervaren’. Je vertelde in ons voorgesprek dat jullie met de kinderen en alle medewerkers tussen de middag gezamenlijk de warme maaltijd gebruiken. Is dat een bewuste keuze? ‘Ja, het is in de eerste plaats gewoon gezellig om samen te eten. Je ontmoet elkaar dan in een ongedwongen en vertrouwelijke sfeer. Die sfeer is eigenlijk de basis van ons werk. We lezen een verhaal uit de kinderbijbel en kinderen vragen daar dingen over. We bidden ook met en voor elkaar en we danken voor alle goede en blijde dingen die er elke dag zijn. Voor de volwassenen lezen we uit een soort dagboekje. Als een kind bij ons gebracht wordt, maak ik altijd een foto van de moeder. Die foto hangt bij het bedje van het kind en ’s avonds voor het slapen gaan, wordt er ook voor haar en haar familie gebeden. Ik weet dat een moeder van haar kind houdt. Waardoor weet ik dat? Omdat de moeder met het kind bij ons gekomen is. Het kind weet dus ook: mama houdt van mij, maar ze kon niet voor mij zorgen. We praten met elkaar ook over wat er op de dag gebeurd is, zodat het kind daarna rustig kan gaan slapen’. Ik hoor in jouw verhaal telkens de ‘relatie’ terug: in het gesprek met de kinderen en volwassenen, in jullie gebeden. Zijn er ook relaties met men-

sen buiten Albanië, mensen die jouw werk steunen?

‘Ja, er zijn allerlei kerken, scholen en groepen die het werk steunen, vaak al jarenlang. Het overgrote deel van de steun komt nog steeds uit Engeland. Dat komt door de contacten die ik al vanaf het begin heb met iemand daar vandaan die het ook in allerlei groepen bekend heeft gemaakt. De steun is dus internationaal en inter-kerkelijk’.

Bezorgen van Kerkenwerk is specialistenwerk Ik ben de invaller van de invallers van een mevrouw, die regelmatig haar kleinkinderen als alibi gebruikt om pretparken te bezoeken. De invallers van die pretparkdame hebben de neiging om zich vooral in het buitenland over te geven aan paapse stoutigheden. De eerste keer werd mij ruim van tevoren gevraagd om Kerkenwerk te bezorgen. De pretparkdame was met haar kleinkinderen in de poel des verderfs, gelegen in de nabijheid van Parijs, waar een groot uitgevallen muis en een vreemde eend het bewind voeren. Het echtpaar gaf zich over aan paapse stoutigheden in Sevilla, waar ze de Goede Week doorbrachten met processies en optochten.

Dat is een duidelijke boodschap! Hermien gaat voor jou wandelen. Wat vind je daarvan? ‘Ik vind dat geweldig. Ik ben zelf een slechte loper, dus als iemand daar zo’n afstand voor gaat afleggen, vraagt hij ook iets van zichzelf. Het is dus meer dan geld geven alleen, hoe blij we daar ook mee zijn. Ik hoop dan ook dat velen de actie van Hermien zullen steunen!’ En wij hopen dat Marijan en haar helpers hun werk nog lang kunnen voortzetten en zo een beetje hemel kunnen scheppen in de woestenij, daarmee Gods bewogenheid met mensen zichtbaar makend. Bijdragen voor deze sponsorwandeltocht kunnen worden gedaan via het bankrekeningnummer van de Diaconie: Diaconie Prot. Gemeente Winterswijk, bankrek.nr. 37.12.03.759, onder vermelding van ‘ik wandel voor Albanië’. Hermien heeft op het Kerkelijk Bureau ook een busje staan voor bijdragen!

Zó moet het! Wie schetst mijn verbazing, dat er, de dag voordat ik het zegenrijke werk van de verspreiding van Kerkenwerk mocht beginnen, in mijn e-mailbox een bericht uit Spanje stond, waaruit bleek, dat echtgenote van de pelgrimsgasten zich hogelijk

zorgen maakte over de bejaarden, die zij onder haar hoede had. In de e-mail werd omstandig uitgelegd, hoe ik Kerkenwerk in de brievenbus moest frommelen. Allereerst moest de kleinste zijde van ons geliefde blad door de klep van de brievenbus. Totdat de lange zijde bijna geheel in verdwenen was. Daarna werd verwacht, dat ik Kerkenwerk iets kantelde, zodat er nog een hoekje zichtbaar was. Vervolgens werd geacht, dat ik op dat driehoekje de klep van brievenbus legde, zodat de bejaarden zich niet hoefden te bukken. Na een aantal malen thuis te hebben geoefend, mag ik stellen, dat deze procedure mij redelijk afging. De praktijk is echter weerbarstiger. Als er twaalf goed gaan, dan wordt je wat ontspannen en ik ging welgemoed naar mijn dertiende klant. Daar was iemand mij voor geweest. De reclamefolder van de Plusmarkt. Ik heb eerst nog geprobeerd om de folder van de Plusmarkt uit de bus te halen, wat echter niet lukte. Goede raad is duur. Ik heb wat schichtig om mij heen gekeken, de folder van de Plusmarkt een duwtje gegeven en Kerkenwerk op de vereiste manier door klep van de brievenbus geschoven. De zondag daarop op de zondagsbrief gekeken. Ze stond niet onder het hoofd “Meeleven”. tekst en foto : Herman Trip

Redactioneel Kerk-en-werk

Toen ik zo’n negen jaar geleden gevraagd werd lid te worden van een commissie die de haalbaarheid van een Winterswijks kerkblad zou onderzoeken, moest er een werktitel komen. Ik bedacht: Kerk&Werk. De naam - weliswaar tegenwoordig iets anders geschreven - is gebleven, ook toen het kerkblad er echt kwam. En nu dus al voor de 100e keer bij u in de bus valt. Je kunt er iets mee, met die naam: kerken-werk (werk voor/namens/van/in de kerk) of kerk-en-werk (ofwel woord én daad). Maar de verschillende vormen geven alle actie weer, actief bezig zijn. En dat is een groot aantal mensen ook daad-werkelijk. De één betaald (predikant, koster, organist etc.) en de ander onbezoldigd (kerkenraadsleden, Kerkbalanslopers, mensen die schoonmaakwerk verrichten en ja, ook de Kerk-en-werk-redactie). Actie, actief - dat is prachtig. Passie ook (en vooral in de kerk!), maar passief of passiviteit, dat is de doodsteek voor alles wat ooit zo mooi begon. Laten we dus actief onze betrokkenheid bij alles wat kerk-en-werk is tonen, want hoe zal anders de toekomst van ons kerken-werk of Kerkenwerk er uitzien? Greta Kuijt

foto’s albanië : Marijan Nijhof ;

Tekst en foto’s : Henk Vis

In de voorbereidingscommissie voor het vierentwintiguursgebed hebben we afgesproken in elk kerkblad aandacht te vragen voor de komende gebedsmarathon. De voorbereidingen zijn inmiddels in volle gang. We hebben een draaiboek gemaakt en zijn vrijwilligers aan het werven. De laatste jeugddienst van het seizoen stond ook in het teken van de naderende week. Maandag 29 juni heeft de commissie nog een keer

vergaderd en geprobeerd nog een aantal zaken door te nemen. De start van de werving voor de gebedsweek is tijdens de fietsvierdaagse. Er komt dan een intekenbord en via de website kunt u zich aanmelden. Ook voor de startzondag op 23 september zijn inmiddels allerlei voorbereidingen getroffen. We hopen dat die zondag net als vorig jaar een happening voor heel de ge-

meente wordt.We zullen ons best doen veel jongeren en kinderen in te schakelen bij de activiteiten. We hopen dat de week en de startzondag een goede aanzet zijn voor een nieuw jaar in onze gemeente. Als u wilt meedoen, aarzel niet om leden van de taakgroep jeugd aan te spreken. Paul Wansink

7

Kerkdiensten Winterswijk

Andere diensten Verpleeghuis Pronsweide

Zomerextra's in de Jacobskerk

zondag 5 juli 10.45 uur ds. A. Wagenaar m.m.v. Zonnebrinkcantorij zondag 12 juli 10.45 uur ds. J.H. Wassink-Pluimers 14.30 uur ds. J.H. Wassink-Pluimers zondag 19 juli 10.45 uur pastor mevr. J. Goeman

Zonnebrinkkerk

Jacobskerk

Berkhof/Molenaar dinsdag 14 juli 19.30 uur drs. J.F. v. Ballegooijen

zondag 5 juli

zondag 5 juli

8.45 uur ds. F. v. Keulen

10.00 uur ds. C. de Jonge

Vredense Hof

zondag 12 juli

zondag 12 juli

dinsdag 14 juli 18.30 uur drs. J.F. v. Ballegooijen

8.45 uur ds. C. de Jonge

10.00 uur ds. J.T. Parmentier

zondag 19 juli

zondag 19 juli

8.45 uur drs. J.F. v. Ballegooijen

10.00 uur drs. J.F. v. Ballegooijen

zaterdag 11 juli 19.00 uur drs. J.F. v. Ballegooijen

Rondom de Zonnebrinkkerk

Rondom de Jacobskerk

Wamelinkhof

Kindernevendienst Elke zondagmorgen om 8.45 uur, tenzij anders vermeld.

Kindernevendienst Elke zondagmorgen om 10.00 uur, tenzij anders vermeld

Autodienst Zonnebrinkkerk Inlichtingen tel. 51 68 34 zondag 5 juli D. Ebbers, J. Vreeman zondag 12 juli W. Luiten, J. Grevers zondag 19 juli J. Grevers, Stans

Giro Werelddiaconaat

Giften kunnen gedaan worden op giro 456 t.n.v. KerkinActie onder vermelding Bestemming ‘werelddiaconaat’ en ‘Lid PKN Winterswijk’

www.sociaalsteunpuntwinterswijk.nl Bezoekadres: De Westhoek (nabij de Jumbo) Wielewaalstraat 4, 7102 HB Winterswijk

Openingstijden: Vrijdagmiddag van 14.00 tot 16.00 uur. Telefoonnummer tijdens deze openingsuren: 06-33 81 70 54. De stichting is van maandag t/m zaterdag bereikbaar op telefoonnummer 06-23 50 08 18.

8

zaterdag 11 juli 18.00 uur drs. J.F. v. Ballegooijen

Zondagsschool

De Regenboog: 10.00-11.00 uur in Den Angang Contactadres: Carla Duenk, tel. 51 95 30

Kinderoppasdienst Elke zondagmorgen om 8.45 uur, tenzij anders vermeld. zondag 5 juli Wendy Rensen, Nienke Timpert zondag 12 juli Marjolein Heinen, Nicolette Westrum zondag 19 juli Agnes Hengeveld, Lisanne Krabben

Pelkwijk

Buurtschapdienst

Brinkheurne zondag 19 juli, 10.30 uur (zie onderstaand artikel).

Kinderoppasdienst Nijntje Elke zondagmorgen om 10.00 uur in Den Angang, tenzij anders vermeld. zondag 5 juli Inge Bekkers, Nicole Wolters zondag 12 juli Christien van Ens, Simone ter Haar zondag 19 juli Yvonne Oonk, Lia Eeltink

Autodienst Jacobskerk Inlichtingen mevr. S.H.G. van den Brink, tel. 51 42 33

Middagpauzediensten in de Jacobskerk

Elke woensdag in juli en augustus wordt in de Jacobskerk aan de Markt een Middagpauzedienst gehouden. Een moment van bezinning, bedoeld voor mensen die op dat tijdstip toevallig of bewust in de kerk aanwezig zijn, als vakantieganger of gewoon van hier, misschien letterlijk in de middagpauze van het werk. Geen hoogdravende liturgie maar binnen de ruimte van de kerk en haar traditie even op zoek naar verdieping en naar wat het alledaagse overstijgt. De Middagpauzediensten worden elke woensdag in juli en augustus gehouden vanaf 12.45 uur in het koor van de Jacobskerk, na afloop van het Marktconcert, dat tot ongeveer half één duurt. Voor verdere informatie kunt u bellen met ds. E van Gooswilligen, tel. 0543 53 63 61.

Als de nood hoog is, is de redding nabij

Bosdienst in Brinkheurne

Op zondag 19 juli om 10.30 uur organiseert het sectieteam van KottenBrinkheurne weer de jaarlijkse bosdienst op het erf van de familie Ter Haar, Stemerdinkweg 10 in Brinkheurne. Bij regen wijken wij uit naar gebouw ‘Wilhelmina’ in Kotten. De zanggroep ‘In Emotion’ zal de dienst muzikaal opluisteren. De samenzang wordt begeleid door een ensemble van Muziekvereniging ‘Concordia’ onder leiding van Sandra Heijnen. Het thema, “Aanvaard elkaar!” is ontleend aan Romeinen 14. In dit hoofdstuk vraagt Paulus de christenen in Rome met klem om iedereen in de gemeente de ruimte te geven om zo te geloven als haar of hem goeddunkt en niet te snel met een (ver)oordeel(ing) klaar te staan als iemand dat anders doet dan jij. De vraag hoe je omgaat met verschillen in geloofsbeleving is in onze multiculturele en multireligieuze samenleving en in onze veelkleurige kerk actueler dan ooit. Hoe ga je in zo’n situatie respectvol met elkaar om? Volgens Paulus moeten wij elkaar aanvaarden omdat Jezus ons heeft laten zien dat God ons allemaal aanvaardt zoals wij zijn. Na afloop van de dienst wordt koffie, thee of limonade geschonken. Iedereen, jong en oud, is van harte welkom! Inlichtingen bij ds. Chris de Jonge, tel. 0543 53 07 76.

Marktconcerten.

Op alle woensdagen in juli en alle woensdagen en zaterdagen in augustus om 12.00 uur. woensdag 8 juli, leerlingen Boogie Woogie (diverse instrumenten). woensdag 15 juli, Wim Ruessink (orgel) woensdag 22 juli, Daniëlle Egberts (trompet), Elske te Lindert (zang), Matthijs Kraan (orgel).

Tijden van openstelling kerk 25 april t/m 31 oktober 2009 Maandag, dinsdag, donderdag en vrijdag van 14.00- 16.00 uur. Woensdag van 10.00- 16.00 uur. Zaterdag van 11.00- 15.00 uur. Torenbeklimming: woensdag t/m zaterdag gedurende openstelling. In november is de kerk alleen op zaterdag geopend. Website: www.jacobskerkwinterswijk.nl Expositie ‘Heiligen onder het vergrootglas’.   De bezichtiging kan plaatsvinden tijdens de openstelling van de kerk in de periode van 11 juli tot 7 september 2009. (Zie artikel elders in dit nummer)

Musica Jacobi

Verzorgingshuizen

Protestantse Gemeente Winterswijk

Muziek Centraal

De zomerconcertserie Muziek Centraal van de Jacobskerk is weer van start gegaan. Op de avond voorafgaande aan de langste dag, zaterdag 20 juni was er de ‘Midzomernacht van Mendelssohn’. Het was een in alle opzichten bijzonder en geslaagd nachtconcert. De marktconcerten van deze zomer gingen van start op woensdag 1 juli, toen traden op Elske te Lindert en het blaaskwintet Dutch Symphonic Brass. Elke woensdag is er een marktconcert, aanvang 12 uur. Het duurt een half uur, de toegang is vrij, met een collecte bij de uitgang. Woensdag 8 juli is het de beurt aan gevorderde klarinet- en dwarsfluitleerlingen van muziekschool Boogie Woogie. Een week later, 15 juli bespeelt Wim Ruessink het Naber/Metzlerorgel, terwijl op woensdag 22 juli een kwartet musiceert, met daarin sopraan-solist Elske te Lindert. Zij wordt begeleid door trompet, orgel en cello. Voor nadere informatie kijk op: www.muziekcentraal.org

Vakantiesluiting Kerkelijk Bureau Van 1 juli t/m 2 oktober 2009 is het kerkelijk bureau alleen ‘s morgens geopend. Ook telefonisch alleen ’s morgens bereikbaar. Openingstijden: Balie van 10.00 tot 12.30 uur Telefonisch van 9.00 tot 12.30 uur

Kerkelijk Bureau PGW Markt 46, 7101 DB Winterswijk tel.: 51 23 95 – fax: 53 29 31 E-mail: [email protected] Openingstijden: alle werkdagen van 10.00 tot 12.30 uur. U kunt hier terecht voor: - alle wijzigingen betreffende de ledenadministratie en kerkenwerk - informatie over tarieven en het bespreken van de kerken voor huwelijken, uitvaarten en concerten - vragen betreffende de kerkelijke bijdragen - bestellen van collectebonnen - bespreken van de aangepaste stacaravan van de diaconie voor mindervaliden - al uw overige vragen op kerkelijk gebied

Weekenddiensten

4 en 5 juli Ds. F. v. Keulen, tel. 51 23 34 11 en 12 juli Ds. C. de Jonge, tel. 53 07 76 18 en 19 juli Drs. J.F. v. Ballegooijen, tel. 53 06 25.

Collecterooster

zondag 5 juli 1 kerk 2 JOP- zomercollecte Het kinder- en jongerenwerk ligt in de vakantieperiode in veel gemeenten stil, maar JOP gaat de zomer door met de organisatie en ontwikkeling van activiteiten en projecten met een bovenplaatselijk karakter; te denken valt aan het organiseren van (werk)vakanties, missionaire of vakantiekinderweek projecten, waarbij kinderen op een actieve wijze kennismaken met het evangelie en de bijbel. Met een gift maakt u deze belangrijke zomeractiviteiten mogelijk. zondag 12 juli 1 diaconie 2 raad van kerken zondag 19 juli 1 kerk 2 diaconie

Bereikbaarheid predikanten

In de vakantieperiode kan het zijn dat uw wijkpredikant afwezig is. Als u hem of haar niet kunt bereiken, dan is de hieronder vermelde predikant in elk geval bereikbaar als aanspreekpunt. In week 28 (6-12 juli): Ds. B W Marsman (tel. 53 49 81) In week 29 (13-19 juli): Ds. F van Keulen (tel. 51 23 34) In week 30 (20-26 juli): Ds. C de Jonge (tel. 53 07 76) In week 31 (27 juli-2 aug.): Ds. C de Jonge (tel. 53 07 76) In week 32 (3-9 aug.): Ds. P L Wansink (tel. 52 20 54) In week 33 (10-16 aug.): Ds. P L Wansink (tel. 52 20 54) In week 34 (17 – 23 aug.): Ds. B W Marsman (tel. 53 49 81) In week 35 (24 – 30 aug.): Ds. F van Keulen (tel. 51 23 34)

Huwelijk

Op zaterdag 27 juni j.l. is in de Jacobskerk het huwelijk bevestigd en ingezegend van Jarco van den Brink en Lysanne Kuska. De voorganger in deze dienst was drs. P.D. Steegman, em., predikant te Ridderkerk

'De kracht van gezamenlijkheid' Onder de naam 'Bezin en Verblijf' is een portal gestart waar conferentie- en bezinningscentra hun programma-aanbod en hun accommodatie presenteren aan het publiek. De portal is ontwikkeld door Zinweb en neemt een prominente plaats in opwww.zinweb.nl ‘De website van Zinweb wordt bezocht door mensen met verschillende interesses en verschillende achtergronden op het gebied van zingeving, spiritualiteit en religie. Het is de drukst bezochte website in haar

soort’, vertelt Zinweb-directeur Frank Ploum. Iedere dag verschijnt er nieuwe content op het gebied van alledaagse zingeving en spiritualiteit in de vorm van artikelen, columns en boekaanbiedingen. Op www.zinweb.nl is onder meer al jaren een uitgebreide agenda te vinden waarin activiteiten op het gebied van zingeving verzameld worden. Sinds enkele maanden hebben verschillende conferentie- en bezinningscentra de handen ineen geslagen om op vergelijkbare wijze hun activiteiten gezamenlijk te presenteren aan het publiek. ‘Waar het om draait, is de kracht van gezamenlijkheid’, legt Frank Ploum uit. Precies om die reden is ‘Bezin en Verblijf’ ontwikkeld. ‘We kunnen de bezoekers een totaalaanbod bieden van de faciliteiten van verschillende centra. Wat concurrentie lijkt, is het niet. Doordat centra zich verenigen, wordt het aanbod juist interessanter voor het publiek. Je moet het zien als een boulevard. ‘Bezin en Verblijf’ op Zinweb is voor alle geïnteresseerden dé centrale plek geworden waar je terecht kunt voor informatie over conferentie- en bezinningscentra.’ Behalve een uitgebreid overzicht van het programma-aanbod van de verschillende centra, is op ‘Bezin en Verblijf’ ook informatie te vinden over de verblijfsmogelijkheden. Hierbij kan gedacht worden aan cursusleiders die een locatie zoeken, ondernemers die een (meerdaagse) bedrijfsbijeenkomst willen plannen, maar ook aan partners die elkaar het ja-woord willen geven. Bovendien bieden de centra kamers aan individuen of kleine groepen bijvoorbeeld voor studie, retraite of meditatie. ‘De ideologische of spirituele achtergrond van een centrum is bepalend voor de vraag of dit centrum past binnen ‘Bezin en Ver-

blijf’. Hoewel de bronnen van de centra verschillen, wordt zowel vanuit de traditie van de Dominicanen als de Fraters en Doopsgezinden nieuwe inspiratie geboden aan individuele zinzoekers.’ Op dit moment zijn de samenwerkingspartners het Dominicanenklooster Huissen, Bezinningscentrum de Zwanenhof, Mennorode Conferentiecentrum, Centrum de Kapel, Damiaancentrum Nederland, Dominicanenklooster Zwolle en Klooster Wittem. ‘Door te participeren in ‘Bezin en Verblijf’ bereiken zij een enorme groep mensen die ze bijvoorbeeld met het verspreiden van folders nooit zouden kunnen bereiken.’ De portal ‘Bezin en Verblijf’ is te vinden op www.zinweb.nl Carina van den Beld, c .vandenbeld @ zinweb .nl

Taizédiensten In de zomer van 2009 worden er weer enkele Taizé-diensten gehouden in de Doopsgezinde Kerk aan de Torenstraat en de St. Jacobuskerk (aan de Misterade) te Winterswijk. De diensten worden georganiseerd door de Raad van Kerken. Medewerking wordt verleend door pastores van de Protestantse Gemeente Winterswijk, de Rooms Katholieke Kerk en de Doopsgezinde Gemeente. Verder verlenen enkele musici hun medewerking.   Taizé-diensten danken hun ontstaan aan de oecumenische geloofsgemeenschap in het Franse Taizé. Jaarlijks bezoeken duizenden jongeren deze gemeenschap en laten zich inspireren door de eenvoudige en sobere diensten. Er is veel ruimte voor stilte, meditatie en zang. De liederen worden meerdere keren herhaald en zijn gekozen uit het internationale oecumenische repertoire. Taizé diensten zijn laagdrempelig en zijn daardoor toegankelijk voor jong en oud. De zomerse Taizédiensten in Winterswijk beginnen een begrip in de regio te worden. Hoewel de diensten voor de toeristen zijn opgezet, heeft ook menige Achterhoeker deze diensten in zijn/haar hart gesloten. D e diensten vinden plaats op: 12 juli RK Kerk – Misterstraat 26 juli Doopsgezinde kerk Torenstraat 9 aug. RK Kerk - Misterstraat 23 aug. Doopsgezinde Kerk - Torenstraat De diensten beginnen om 19.00 uur; U bent echter welkom vanaf circa 18.40 uur. Voorafgaand aan de dienst is er inleidende muziek. Hierin zullen de fluitiste en zanger(es) enkele stukken ten gehore brengen. Na afloop van de diensten is er een collecte om de onkosten te dekken.

Als u uw kind(eren) wilt laten dopen, kunt u voor de hier vermelde data een aanvraag indienen bij de predikant die in uw sectie werkzaam is. Ds. F. van Keulen (tel. 51 23 34): 20 september om 10.00 uur in de Jacobskerk en 13 december om 8.45 uur in de Zonnebrinkkerk; Ds. B.W. Marsman (tel. 53 49 81): 23 augustus om 10.00 uur in de Jacobskerk en 15 november om 8.45 uur in de Zonnebrinkkerk; Ds. J.T. Parmentier (tel. 53 49 81) 11 oktober om 8.45 uur in de Zonnebrinkkerk; Ds. E. van Gooswilligen (tel. 53 63 61): 20 september om 8.45 uur in de Zonnebrinkkerk en 6 december om 10.00 uur in de Jacobskerk; Ds. P.L. Wansink (tel. 52 20 54): 6 september om 8.45 uur in de Zonnebrinkkerk en 15 november om 10.00 uur in de Jacobskerk; Ds. C. de Jonge (tel. 53 07 76): 2 augustus om 10.00 uur in de Jacobskerk en 1 november om 8.45 uur in de Zonnebrinkkerk. De bediening van de doop is een heilig sacrament. Om het plechtige karakter ervan te waarborgen heeft de kerkenraad de sterke wens uitgesproken om het aantal fotografen te maximeren op één per doopdienst. Aan doopouders wordt gevraagd dit te respecteren en in het geval van meerdere dopelingen hierover onderling afspraken te maken. Ook is er de mogelijkheid voor het inschakelen van een professionele fotograaf. Cees de With heeft zich – voor zover hij op de bewuste datum beschikbaar is - bereid verklaard tegen geringe kosten op gepaste wijze mooie doopfoto’s te maken. Voor nadere informatie kunt u contact met hem opnemen via tel. 06 - 53 76 20 19 of per e-mail via [email protected]

Redactioneel 'Naober’kerken boeiend project Zo’n dertig jaar geleden maakte ik een pagina over oriënteringstochten rijden, een geliefde bezigheid onder Winterswijkers. Degenen die zo’n rit uitzetten, brengen je vaak op onbekende weggetjes en plekjes. Het is erg leuk om je eigen omgeving op zo’n manier te leren kennen. Hetzelfde gevoel heb ik bij de serie ‘NAOBER’KERKEN, waarmee ik sinds vorig voorjaar druk ben. Door middel van het houden van gesprekken, lezen van boeken, knipsels en internet bereid ik me daar op voor. Wat een weelde aan verhalen steekt er achter de kerken van onze ‘naobers’. Naast cijfers en jaartallen levende geschiedenissen. Over mensen die zich in de loop der eeuwen sterk hebben gemaakt voor hun kerk- en kerkgemeenschap. Gekke anekdotes en opmerkelijke gebeurtenissen. Echt geen saai onderwerp dus. Boeiend om uit te werken, en hopelijk voor u interessant om te lezen. Kijkt u misschien ook even met andere ogen naar de ‘naober’kerken. Ans ter Horst

9

Adverteren in Je eigen stijl, je eigen design…. Kerkenwerk is zinvol! Dáár koopt u verf, behang, gordijnen, raamdecoratie en vloerbedekking en krijgt u kleur- en interieuradvies in de winkel of bij u thuis.

Fa. Timmermans & Mulder Misterade 36 - Winterswijk - Tel. 0543-512403/512367

B lo e m e n s p e c i a a l z a a k

De f leur igs te z aak van Wintersw ijk !!

Vanadis

…een keurmerk Uitvaartverzorging in uitvaartzorg…

CHRISTELIJKE The Art of Bed & Bath Fashion BOEKHANDEL

“Monuta staat voor kwaliteit. Al jaren. Persoonlijke zorg van betrokken Misterweg 169 7102uitvaartEN verzorgers. Het afscheid centraal stellen. Winterswijk Nabestaanden ruimte bieden. Dat is kwaliteit. Die kwaliteit is nu bekroond met een onafhankelijk keurmerk; Dag en Nacht bereikbaar het Keurmerk Uitvaartzorg. Mocht u nog twijfelen dan kunt u er nu zeker van zijn: elke uitvaart is bij Monuta in goede handen.”

DE FAKKEL Hogestraat 21 Aalten 0543-471218

Tel: 535020 -Wij verzorgen uitvaarten voor iedereen ongeacht levensovertuiging of religie. -Voor al onze diensten kunt u vooraf prijsopgave krijgen. Weeninkpad 49, Winterswijk, Tel: (0543) 51 46 07 - Waar afscheid nemen echt mogelijk is Uw uitvaartverzorgers: Henny Huitink en Boudewijn Goede Meer informatie? Bel gratis 0800-0033 of kijk op www.monuta.nl

Installatietechniek

hèt adres voor evangelische boeken en muziek! Verkrijgbaar bij de betere linnenshops en beddenspeciaalzaken, bijv. Hochrath in Winterswijk. Info: 033-4560090 of www.vandyck.nl

Innovatief in Techniek, Ouderwets in vakmanschap

Alle installatiewerken voor woning en bedrijf zoals gas-, water-, elektra-, cv-, airco-, brand-& inbraakbeveiliging en sanitaire installaties. Ook voor advies, inspectie en engineering op het gebied van elektrische veiligheid, energiegebruik en legionella.

NCIB

STICHTING NEDERLANDS CHRISTEN INSTALLATEURS BERAAD

Rondweg-Zuid 91 Winterswijk tel. 51 34 89 www.htw.net

Uw installatiespecialist. Adverteren in Kerkenwerk? Ambachtsstraat 30 7102 DW Winterswijk Telefoon (0543) 51 79 25 E-mail [email protected]

Fabriekstraat 39-03 7005 AP Doetinchem Telefoon (0314) 34 58 68 E-mail [email protected]

• professioneel circawww.wassink.nl 9.000 lezers bereiken • kerkelijk Winterswijk grotendeels binnen uw bereik • omzet in economisch moeilijke tijden Uw advertentie kan hier staan als u nu belt! het leven is in de gedachte Voltaire Wim Bosma De Corbeel Natuursteen | Snelliusstraat 32 | 7102 LD Winterswijk Telefoon: 0 543 - 51 33 88 | Telefax: 0 543 - 52 16 15 E-Mail: [email protected] | Internet: www.decorbeel.nl

10 10

 0543-520994

- 5 jaar volledige garantie - eigen montage- en Colors@Home servicedienst Hans Olbach Weurden 16 Winterswijk Telefoon (0543) 53 16 54 - ook sloop-, installatieen tegelwerk E E N B R O N VA N I N S P I R AT I E

www.tolkamp-keukens.nl

Een keuken is maatwerk. Jouw ontwerp, jouw kleur, jouw prijs. Met verrassende ideeën en details. Voor nadere informatie

over adverteren in Kerkenwerk Te vinden onze showroom kunt uinemailen naar het!!! volgende emailadres:

[email protected] Misterweg 132, Winterswijk Tel: 0543 515200

Uw zorg in onze handen

waar u ook verzekerd bent! Uitgesproken

Zoon van Mijn moeder is gestorven, na een goed leven van zevenennegentig jaar en zeven maanden. Tweeëntwintig jaar heeft ze mijn vader overleefd.“Nu ben je dus geen zoon meer,” zeiden sommigen bij het condoleren. Dat verbaasde me. Houdt zoon- en dochterschap met de dood van je ouders op? Zo ervaar ik dat niet. Ik blijf de zoon van mijn ouders. Niet tot hun dood, maar tot de mijne. Zoals mijn moeder tot haar dood ook altijd dochter-van bleef. Gerard te Roller Marijke SchigtlevensIn haarUitvaartcentrum afscheidsdienstBalinkes: hebben we zeven lichtjes ontstoken. Eén voor elk van haar Jeugdkerkstraat 12, Winterswijk kringen: haar kinderen, klein- en achterkleinkinderen, de kerk, de mensen om haar heen. Uiteraard voldoet Balinkes Uitvaartverzorging aanouders de eisen van Stichting Keurmerk Uitvaartzorg, en daarbij klonMaar het eerste lichtje was voor haar en haar gezin van herkomst, voor u is onze hoogstaande kwaliteit in uitvaartbegeleiding echter van een veel groter belang. ken de namen van al die allang gestorvenen: dochter van Anthony van der Worp en Janna Alberdina Foks, zuster van Bernard, Jan en Hendrik. Voor begeleiding Dag en nacht bereikbaar! Nee, ik persoonlijke houd niet op met zoon-zijn nu mijn beide ouders dood zijn. Net zomin als ik daarmeeeen ophield toen mijn kinderen geboren werden. Eerder voelt het alsof mijn zoon-zijn en professionele organisatie Tel. 0543 door allebei die ervaringen wordt bevestigd. “Gecondoleerd, want nu zijn jullie wezen,” zei een ander op de begrafenis. Ik keek naar mijn Adv_Balinkes_Kerkenwerk 130x90 20082507 .indd 1 25-7-2008 17:43:42 broers en zussen in de rij.Weeskinderen? Kom nou. Maar misschien werd met “wees” en “geen zoon meer” wel vooral gedoeld op die andere ervaring, die ik deze dagen van heel wat volwassen kinderen-van-gestorven-ouders hoorde. Je rugdekking is weg. Nu loopt jouw generatie op kop. “Je ouders waren altijd een muur geweest tussen jou en de dood, en die muur was nu weg”. Zo interpreteert Nicolaas Matsier in Gesloten huis de uitspraak van zijn broer die hij na de begrafenis van hun moeder hoort zeggen: “Wij zijn nu wezen.” En verder was het een goed afscheid. Ik wilde zelf wel voorgaan in de dienst. Daar had ik bij de dood van mijn vader nog niet aan moeten denken. Maar nu, tweeëntwintig jaar later, had ik veeleer het gevoel: dit geef ik niet uit handen. Op het moment dat ze de laatste adem uitblies wist ik ook wat ik in elk geval mee zou nemen. Haar oude broodplank.Vier jaar geleden, toen ze naar het verzorgingshuis ging, op het laatste moment uit haar oude huis gered. Afgesleten door veelvuldig gebruik. Ik nam hem aan het begin van de dienst in mijn handen. “Geef ons heden ons dagelijks brood.” En plaatste hem toen op de avondmaalstafel. Was het dat plechtige gebaar of de ronde vorm van die plank, waardoor een vriend na afloop zei:“Net alsof je aan een artieste haar gouden plaat uitreikte.”

53 25 49

ARTIKEL VAN HENK VELTKAMP IN WOORD EN DIENST VAN MAART 2004.

Tijd

Neem de tijd om te denken, het is de bron van kracht. Neem de tijd om te lezen, het is de grondslag van wijsheid. Neem de tijd om te spelen, het is het geheim van jong blijven. Neem de tijd om stil te zijn, het is de gelegenheid om God te zoeken. Neem de tijd om je van je omgeving bewust te zijn, dan kun je anderen helpen. Neem de tijd om lief te hebben en geliefd te zijn, het is Gods mooiste geschenk. Neem de tijd om te lachen, het is de muziek van de ziel. Neem de tijd om vriendelijk te zijn, het is de weg naar geluk. Neem de tijd om te dromen, daar is de toekomst van gemaakt. Neem de tijd om te bidden, het is de grootste kracht die op aarde bestaat.

Hier had uw advertentie kunnen staan! Voor informatie en opgave:

[email protected]

‘Noabers’

In de serie “Naober”kerken in de classis Winterswijk de derde aflevering, nu over de Johannes Kerk in Lichtenvoorde. Een eeuwenoude, oorspronkelijk protestantse kerk met een boeiende ontstaansgeschiedenis. En tevens de laatste rustplaats van de Orangiste Freule Judith van Dorth.

Johannes Kerk oudste gebouw van Lichtenvoorde Een stralend witte kerk met trotse jaartalaanduiding 1648 op de toren: de Johannes Kerk. Meer dan 360 jaar staat zij daar al aan Rentenierstraat in het oude centrum van Lichtenvoorde. Op een steenworp afstand van het gerenoveerde Het Hof, het oude Richterhuis, dat Anno 1702 op de gevel heeft staan. Hier zou het bestuurlijk centrum en de gevangenis van de Heerlijkheid Lichtenvoorde zijn gevestigd, nadat het kasteel rond 1778 was afgebroken. De befaamde Jan de Beijer heeft in 1743 een tekening gemaakt van het kasteel met de Johanneskerk op de achtergrond. Heel gedetailleerd. Zelfs twee hanen zijn te zien, één op de torenspits en één op het dak boven het koor. De Johanneskerk is meteen als protestantse kerk gebouwd en is de oudste –om precies te zijn- Nederduits Gereformeerde Kerk in de verre omtrek. En het oudste gebouw van de vroegere gemeente Lichtenvoorde, nu samen met Groenlo Oost Gelre vormend.

Graf Freule van Dorth Tevens is de kerk een historische plek in de vaderlandse geschiedenis, omdat hier Freule Judith van Dorth is begraven. Een tijdlang was ze eigenaresse en bewoonster van kasteel Harreveld. Ze stond bekend als Orangiste. Op 22 november 1799 werd ze in Winterswijk gefusilleerd en twee dagen later in de Johanneskerk begraven (daarover later meer).

"Doen timmeren” De Johanneskerk is dus niet een “overge-

nomen” r.-k. kerk, zoals zovele na de Reformatie destijds in de Nederlanden. Ze is nieuw gebouwd op grotendeels dezelfde plek waar één van de twee Lichtenvoord-

Markering van de oude fundatie uit 1498 in de groenstrook naast de kerk (inzet: de situering van de vm. Johanneskapel) .

se rooms-katholieke kapellen in het kerspel Groenlo stond. De eerste verrees rond 1444 in Vragender. Van deze Sint Jacobs- of Sint Janskapel rest slechts een - best indrukwekkende- ruïne. De andere kwam in 1496 in Lichtenvoorde vlakbij het kasteel van de adellijke familie Van Bronckhorst te staan. Frederick van Bronckhorst-Borculo liet daar buiten de gracht een hofkapel “doen timmeren” vertellen de geschriften. Deze was gewijd aan Sint Anthonis Abt en later aan Johannes de Doper. Ze was bestemd voor de inwoners van Lichtenvoorde. Zij hoefden dan voor de mis niet meer helemaal naar Vragender of Groenlo. Uit onderzoek in 1994 door de archeologische werkgroep Lichtenvoorde blijkt hoe de kapel heeft gestaan, namelijk evenwijdig aan de gracht rond het kasteel. “Doen timmeren” sloeg zeker niet op een kapel van hout. Bij genoemd onderzoek kwam naar voren, dat voor de bouw wel degelijk stenen waren gebruikt. Een plaquette met een tekening, in 1996 door de Stichting “viering 500 jaar kerkgelegenheid Lichtenvoorde” geplaatst bij de Johanneskerk, herinnert aan de historische vondst van de stenen fundatie. Men kan precies zien hoe de oude kapel heeft gestaan. Stenen in de groenstrook markeren nu die gevonden fundatie.

Collecteren bij de soldatenÖ De Sint JohanneskaDe originele preekstoel uit 1682 met op voorgrond de grafsteen van Baer- pel was, toen deze in man. De gebrandschilderde ramen met bijbelse taferelen zijn in 1936 ge- 1616 in handen van de protestanten kwam, plaatst.

in slechte staat. Er moest een nieuwe kerk komen. De kapel werd afgebroken. Mogelijk zijn nog materialen hiervan voor het nieuwe godshuis en elders gebruikt. Tevens moesten de in de kerk en op het kerkhof begraven doden worden verplaatst. De organisatie rond de bouw duurde tot 1648. Vele wegen werden bewandeld om het benodigde geld bij elkaar te brengen. Tot naar o.a. ”Alckmaar en Purmerent” ging men. De reiskosten waren dan ook niet mis. Hieraan werden 564.= guldens en 16 stuivers besteed…Eveneens buurgemeenten als “Dremt, Doesborgh en de Stat Borkeloo” werden benaderd. Blijkens een collectelijst droeg “Sijn Hoogheijt den Prins van Oranien” fl. 250,- bij en “Haer Genade Graefinne van Stierhem” fl.100.-. Zelfs bij de soldaten van het leger van Prins Frederik Hendrik, die De Johanneskerk van Lichtenvoorde is “een gecement éénbeuvoor Groenlo gelegerd waren, kig bakstenen gebouw, met driezijdige sluiting, waarin de overwerd gecollecteerd. Opbrengst blijfselen der oude tracering en waterlijst en met een toren, 100 ducatons! En de prins zelf waartegen muurankers (1648), enz. (bron Monumentenzorg) schonk zelf fl.250,00, waarvoor waarschijnlijk “63 ritsen daklijen" gevoor de preekstoel in de kerk begraven. kocht werden . Lichtenvoorde bracht zelf De grafzerk dateert uit 1647. fl. 422 en 3 st. bijeen. Al met al werd nog niet de helft van de uiteindelijke bouwsom Sneeuw ruimen in de kerk Al gauw na de nieuwbouw kwamen er problemen. Het dak was niet afgeschot, zodat men binnen lekkage kreeg. De koster klaagde, dat hij de kerk voor de dienst eerst sneeuwvrij moest maken. Om aan geld voor reparatie te komen is men tien jaar na de inwijding langs geweest bij alle mensen, die de Frits van Lochem, Erik Schokkin en Flip de Bruijn (v.l.n.r., resp. administra- begrafenis in de kerk teur, jeugdouderling en scriba van de PG Lichtenvoorde) bij het fusiebord nog niet betaald hadaan de Johanneskerk den… van rond de 10.000 gulden opgehaald. De bouw en nieuwe inrichting duurden tot bijna het eind van die eeuw. Voor de bouw van de kerk en het weemhuis (=pastorie), uitgevoerd onder leiding van meester Hans van Nottelen, waren tweehonderdduizend stenen nodig; kalk kwam o.a. uit Stadtlohn en ophoogzand van de Schatberg. De kerktoren moest geheid worden; hout voor steigers en dak komt vnl. uit Winterswijk (dennen en beuken) en later ook eiken. De fundering was van takkenbossen. Aardig detail is, dat bij de kosten ook steeds vermeld staat dat eveneens in natura werd betaald: voor acht gulden met drinkgeld per duizend stenen. Pachters krijgen voor het vervoer fl.3.- , 15 st. en een kan bier per duizend. ..

Vijf eerste stenen Ds. Wilhelmus Rochlingius, de eerste predikant, legde op 18 mei 1648 namens Georg Ernst, graaf tot Limburg en Bronckhorst, enz. en erfheer tot Lichtenvoorde de eerste steen, evenals “ Jan de Roode van Hekeren tot Tongerlo, burgenmeijster Willem ten Haave en de kerckmeijsters Jan (te) Krabbenborgh en Hendrick ten Haave”. In totaal 5 “eerste” stenen. Richter Henricus Baerman, die zich erg had ingespannen voor de bouw, overleed voor de inwijding. Hij ligt

Een en ander valt te lezen in het interessante boekje, dat Han Wansing en Ru Otten hebben samengesteld ter gelegenheid van het 350-jarig bestaan van de Johanneskerk in 1998. Gemeentelid A.W. Polders, die in 1996 overleed, had hiervoor veel gegevens verzameld. Ook Frits van Lochem, administrateur van de Protestantse Gemeente Lichtenvoorde , lid Vereniging voor Oudheidkunde en schrijver in haar periodiek “de lichte voorde”, heeft in de loop der tijd diverse feiten op een rijtje gezet. Het voert te ver om heel gedetailleerd de vele verwikkelingen in al die eeuwen weer te geven. Talrijke geschriften gaan over geld en de moeite die gedaan moest worden om zaken voor elkaar te krijgen. Het geeft toch wel een bijzonder gevoel om de huidige eikenhouten preekstoel van de Johanneskerk te zien met de wetenschap, dat die met moeite voor 90 gulden is aangeschaft en al dateert van 1682! De kerkenraadsbanken en banken, die bij de renovatie en herinrichting van rond 1935 zijn vervangen, werden pas in 1689 geplaatst. Meer over deze “naober”kerk in de volgende aflevering. TEKST ANS TER HORST FOTO’S MARINUS TER HORST

11

Boekentafel Jacobskerk

In dit 100e nummer van Kerkenwerk een puzzel die menig Bijbelkenner een poosje bezighoudt. In welke Bijbelboeken staan de volgende uitspraken?

P R IJ S P U Z Z E L K E R K E N W E R K n r 1 0 0

Horizontaal

Nieuw op de boekentafel van de Jacobskerk:

-‘De regel van de liefde – over de volgelingen van Augustinus’ door Martijn Schrama. Dr. Martijn Schrama is lid van de Orde der Augustijnen. Hij schrijft in dit boek over Augustinus, zijn leven en werk, zijn monnikenregel, zijn volgelingen en hun spiritualiteit, met speciale aandacht voor de geschiedenis van de Augustijnen in de Lage Landen. De blik is niet alleen op het verleden gericht – er lopen ook lijnen naar de toekomst! -‘Gezongen liedboek – verzamelde teksten’ van Huub Oosterhuis. Een prachtige verzamelbundel die al eerder op de boekentafel lag. Gedichten en teksten voor en bij allerlei Bijbelgedeelten. Vele daarvan ooit al op muziek gezet en gezongen. -‘Het geloof van mijn vader en moeder’, door ds. J.T. Wiersma. Wiersma schreef jarenlang bijdragen voor het blad ‘Woord en Dienst’. Mensen van nu zijn op zoek naar hun religieuze wortels en komen niet zelden terecht in de herinnering aan het geloof van hun vader en moeder of hun grootouders. Maar kerk en geloof zijn in de loop der jaren veranderd. Hoe oriënteer je je daarop? Ds. Wiersma schrijft over belangrijke geloofsthema’s van het christendom. -‘De Twaalf – Apocriefe verhalen over de apostelen’, door Jo Claes, Alfons Claes en Kathy Vincke. Een prachtig geïllustreerd boek over de apostelen die uitzwerven over de wereld om het Woord te verkondigen. We komen de apostelen tegen in de kerkelijke kunst, ook in de Jacobskerk van Winterswijk! -‘In den beginne – Het boek Genesis’, vertaald en van aantekeningen voorzien door Alex van Heusden en Huub Oosterhuis. Een mooie vertaling, dicht bij de grondtekst, om voor te lezen en samen te lezen, zoals dat in de Joodse traditie gebeurt in het ‘bet ha’midrasj’ – het leerhuis. -‘De verborgen taal van kunst – Symboliek en beeldtaal in de schilderkunst verklaard’, door Sarah Carr-Gomm. Een rijk geïllustreerd boek dat inzicht geeft in de thematiek van de schilderkunst. Een prachtig cadeauboek voor de bezoeker van kerken en musea. Deze boeken en nog veel meer op de Boekentafel van de Jacobskerk. Mooi om te kopen en cadeau te geven – waardevolle geschenken! Neem eens een kijkje op de boekentafel van de Jacobskerk! Annemarie de Boer en Henk Vss

1. Wie een kuil graaft voor een ander, valt er zelf in. 4. Als een lelie tussen de distels, zo is mijn vriendin tussen de meisjes. 7. Uit jou, Bethlehem in Efrata, te klein om tot Juda’s geslachten te behoren, uit jou komt iemand voort die voor mij over Israël zal heersen. 9. Lucht en leegte, alles is leegte. 10. Is de tijd dan wel gekomen om zelf in mooi afgewerkte huizen te wonen? En dat terwijl mijn huis nog een ruïne is! 11. Voordat de dag van de HEER aanbreekt, die groot is en ontzagwekkend, stuur ik jullie de profeet Elia. 16. Dit zegt de HEER: Misdaad op misdaad heeft Edom begaan. 17. Vertrouw niet op die bedrieglijke leus: “Dit is de tempel van de HEER! De tempel van de HEER! De tempel van de HEER!” 19. Dan zal ik de lippen van de volken rein maken, zij zullen de naam van de HEER aanroepen, ze zullen hem dienen, zij aan zij. 20. Zon, sta stil boven Gibeon, maan, blijf staan boven de vlakte van Ajjalon. 21. Mijn ogen vloeien van tranen, zonder rust, zonder ophouden. 25. Broeders en zusters, wij willen u niet in het ongewisse laten over de doden, zodat u niet hoeft te treuren, zoals zij die geen hoop hebben. 27. Kretenzers zijn onverbeterlijke leugenaars, gemene beesten, vadsige vreters. 29. Terwijl de bouwers de fundamenten van het heiligdom van de HEER legden, stelden de priesters, gekleed in ambtsgewaad, zich op met trompetten. 33. Ik zal mijn geest uitgieten over al wat leeft. Jullie zonen en dochters zullen profeteren, oude mensen zullen dromen dromen, en jongeren zullen visioenen zien. 36. Genade zij u en vrede van hem die is, die was en die komt, en van de zeven geesten voor zijn troon. 37. Je moet niet met lege handen bij je schoonmoeder aankomen. 38. Zelfs de aartsengel Michaël waagde het niet de duivel te beschuldigen en te veroordelen toen hij met hem twistte over het lichaam van Mozes.

39. Maar de dag des Heren zal komen als een dief. 40. Zij zullen hun zwaarden omsmeden tot ploegijzers en hun speren tot snoeimessen.

Verticaal 1. Spreek, HEER, uw dienaar luistert. 2. Moge de HEER u zegenen en u beschermen. 3. Dit is wat er geschreven staat: Mene, mene, tekel ufarsin. 4. Trouw een overspelige vrouw en verwek kinderen bij haar. 5. In die tijd kondigde keizer Augustus een decreet af dat alle inwoners van het rijk zich moesten laten inschrijven. 6. In die tijd was ik schenker aan het hof van de koning. 8. Ik zou u om een gunst willen vragen voor Onesimus, die tijdens mijn gevangenschap mijn kind is geworden. 12. Door geloof komen we tot het inzicht dat de wereld door het woord van God geordend is. 13. De zangers werden door loting in wisseldienst ingedeeld, zonder onderscheid te maken tussen oud en jong, volleerde zangers en leerlingen. 14. Maar de vrucht van de Geest is liefde, vreugde en vrede, geduld, vriendelijkheid en goedheid, geloof, zachtmoedigheid en zelfbeheersing. 15. Juich, Sion, Jeruzalem, schreeuw het uit van vreugde!Je koning is in aantocht, bekleed met gerechtigheid en zege.

17. Het Woord is mens geworden en heeft bij ons gewoond. 18. De HEER is mijn herder, het ontbreekt mij aan niets. 22. Mensenkind, ik stel jou aan als wachter over de Israëlieten: als je mij hoort spreken, moet je hen namens mij waarschuwen. 23. Maar jullie vinden een toevlucht op de Sion; de Sion wordt weer een heilige plaats. 24. Gelukkig wie nederig van hart zijn, want voor hen is het koninkrijk van de hemel. 26. Trek de wapenrusting van God aan om stand te kunnen houden tegen de listen van de duivel. 28. In het begin schiep God de hemel en de aarde. 30. Toen sprak God deze woorden: Ik ben de HEER, uw God, die u uit Egypte, uit de slavernij, heeft bevrijd. 31. De HEER heeft gegeven, de HEER heeft genomen, de naam van de HEER zij geprezen. 32. Ze dwongen een voorbijganger die net de stad binnenkwam, Simon van Cyrene, de vader van Alexander en Rufus, om het kruis te dragen. 33. Maak je gereed en ga naar Nineve, die grote stad, om haar aan te klagen, want het kwaad dat ze daar doen is ten hemel schreiend. 34. Moet ik omkomen, goed, dan zal ik omkomen.’ 35. Vier de feesten, Juda, los je geloften in.

Redactioneel Persoonlijke terugblik Door onze hoofdredactrice werd de overige redactieleden gevraagd een persoonlijke terugblik te schrijven op ons Kerkenwerk-verleden. Ik vind het bijna teveel eer; we zijn in het septembernummer al ruimschoots in het zonnetje gezet. Het is zondermeer leuk en boeiend werk. Bovendien heb ik door dit werk meerdere interessante mensen, die ik al wel oppervlakkig kende, beter leren kennen. Voor mij persoonlijk is dit laatste wel het belangrijkste. We sparen natuurlijk ook een beetje geld uit voor onze PGW. Er zijn echter veel meer mensen, die belangrijk werk doen voor ons blad, denk maar aan de bezorgers, die door weer en wind één keer per drie weken op pad moeten en degenen die alles coördineren. Ik kan het thuis zittend achter mijn pc doen. Lekker gemakkelijk! Annie de Ruijter-Lijftogt

12

Richting Oost-oost Eén van de predikantenechtparen die in 2008 door KerkVenster werden geïnterviewd was dominee Chris de Jonge en zijn vrouw Sylvia. Kerkenwerk maakt dankbaar gebruik van de mogelijkheid dit interview door Liesbeth Greijdanus over te nemen.

Meteen al bij binnenkomst in hun woonkamer valt het oog op een hele uitstalling van wajangpoppen. Ook de rest van de inrichting verraadt onmiddellijk naar welk land Chris en Sylvia uitgezonden zijn geweest: Indonesië. Van 1982 tot 1985 verbleef het gezin De Jonge in Tomohon en van 1985 tot 1995 in Jakarta. Een aankomst met hobbels Op mijn vraag of zij uit idealisme uitgezonden zijn, krijg ik een ontkennend antwoord. Chris en Sylvia de Jonge vertrokken in 1982 met drie jonge kinderen naar Tomohon, in het uiterste noorden van Sulawesi. Het duurde echter even voor zij daar voet aan wal zouden zetten. In Nederland had Chris aan een universiteit gestudeerd en gewerkt. Dit wilde hij na zijn promotie blijven doen maar dat was hier niet mogelijk. Zijn promotor had zelf als docent in Kameroen gezeten en aanvankelijk wilde Chris ook naar Afrika. In Oegstgeest, waar de Hervormde Zending toentertijd zetelde, vroeg hij of er emplooi was voor iemand die docent wilde worden. Naar Afrika kon hij niet gaan maar naar Indonesië wel. Eigenlijk was er geen vacature voor een docent kerkgeschiedenis. Dus heeft hij er dogmatiek en vele andere vakken gegeven, terwijl het de bedoeling was dat hij er zijn eigen vak (Westerse Kerkgeschiedenis) zou doceren. In die tijd was het lastig om een visum voor Indonesië te krijgen. Chris en Sylvia hebben twee jaar moeten wachten. Ze hebben met hun kinderen een half jaar in Singapore gezeten om alvast te wennen. Chris vertelt: “In Singapore was een theologische hogeschool. Er was een grote Indonesische gemeenschap. Er werden Indonesische lessen voor ons geregeld. We draaiden er kerkelijk mee. Als gezin gingen we naar de Nederlandse kerkdiensten, zelf ging ik ook naar Indonesische kerkdiensten. Ik ben zelfs een van de weinigen die al in het Indonesisch gepreekt had voordat hij in Indonesië was geweest.” Tijdens hun wachttijd in Singapore zouden ze een oriëntatiereis door Indonesië maken, maar vlak na aankomst in Jakarta werd hun meegedeeld dat de visa eraan kwamen. Dus gingen ze weer terug naar Singapore om het visum op te halen. In het Guesthouse van de Indonesische Raad van Kerken in Jakarta kwamen ze al veel mensen tegen die wisten dat zij naar Indonesië zouden gaan. Ze hebben er mensen ontmoet die ze later weer zouden tegenkomen. Dankzij hun connecties in Singapore konden ze binnen drie dagen hun visum ophalen. “We hebben onze spullen ingepakt en zijn direct teruggevlogen naar Indonesië. En we zijn meteen doorgereisd naar Tomohon.” Chris ging aan het werk op de theologische faculteit. Al snel waren ze geacclimatiseerd. “In Singapore hadden we al mensen leren kennen uit Tomohon. En ook in het zendingshuis in Oegstgeest hadden we al mensen ontmoet. Er waren uitwisse-

lingsprogramma’s waardoor veel Indonesiërs elders in de wereld vertoefden.” Sylvia zelf stond na een week al voor de klas. Ze gaf Nederlandse les maar ook Engels bijvoorbeeld. Na haar studie cultureel werk had ze een MO-akte Nederlands behaald en wel eens wat cursussen gegeven. Op mijn vraag hoe ze dit met hun gezin heeft kunnen combineren zegt ze: “We hadden personeel. De twee grotere kinderen gingen naar de basisschool en de kleuterschool. Eentje was nog thuis. Tot ongeveer elf uur was ik op de faculteit maar vrouwengroepen bijvoorbeeld gaf ik les aan huis.”

Primitieve luxe In Tomohon moesten ze uiteraard omschakelen. Het leven was er een stuk primitiever. Ze moesten bijvoorbeeld zelf voor hun watervoorziening zorgen. Manado was de hoofdplaats. Tomohon lag zo’n drie kwartier rijden er vandaan. Het klimaat was er mild voor Europeanen. Tomohon lag in de bergen terwijl Singapore op zeeniveau lag. Hun huis was simpel. In de plaats zelf viel het verschil tussen arm en rijk mee. Hun kinderen gingen er naar de school van de kerk. Ze woonden in een ‘compound’. Chris: “Je duikt onder in dat leven. Je leert mensen van allerlei nationaliteiten kennen.” Sylvia voegt daaraan toe: “Je kiest voor dit leven en je stelt je open voor allerlei contacten. We hebben er leuke contacten gehad.” In Tomohon behoorden ze tot het kerkelijk establishment. De mensen konden er feestvieren. Verder was er niets te doen. Om zes uur ’s avonds was het al donker. Televisie kijken deden ze weinig. Geregeld viel de stroom uit. Zo hebben ze een keer een Kerst zonder stroom gehad. “Onze kinderen moesten wennen met naar school gaan. De eerste dag hebben we ze weggebracht. Ze kwamen met paard en wagen terug. Op school moesten ze een uniform dragen en verder moesten ze ‘pedis’ (scherp) leren eten.” Nederland werd niet gemist. De eerste keer kwamen ze na drie jaar op vakantie naar Nederland, daarna elke twee jaar twee maanden. Sylvia: “Op een gegeven moment kon je bellen. Het postverkeer ging meestal goed. En er kwamen veel mensen op bezoek. Later in Jakarta maakten we deel uit van de Nederlandse kerkgemeenschap. De kinderen gingen er naar een Nederlandse school. Er was een centrum voor de Nederlanders. En we kregen zelfs gevriesdroogde boerenkool uit Nederland.”

Van de Oost naar het oosten Aanvankelijk was het plan naar Nederland terug te keren wanneer hun oudste twaalf zou zijn. Omdat ze echter zo lang moesten wachten voordat ze daadwerkelijk uitgezonden waren werd hiermee een streep door de rekening gezet. Wel besloten ze naar Jakarta te verhuizen waar Chris kerkgeschiedenis zou doceren. Aanvankelijk voor twee jaar maar al snel hadden ze zin om er een flink aantal jaren te blijven. Het werden er tien. Sylvia kreeg in Jakarta ook werk. Ze gaf er Nederlands als tweede taal aan studenten die bijvoorbeeld voor promotieonderzoek naar Nederland gingen. “Dat waren politieagenten, Islamologen, geschiedenisstudenten. Er was veel te doen. We werden overal bij betrokken. Je kon je er op allerlei vlakken ontplooien. Zo heb ik een mooie ketting verdiend met het spelen van muziek voor Bush senior. Je werd gewaardeerd om wat je deed. We gaven er ook muzieklessen.” Chris vervolgt: “Kerkelijk behoorde je bij de elite. ‘Expats’ behoorden gewoon tot de elite. Toen ik vertelde dat ik naar Nederland

terugging zei iemand: “Wordt u dan gewoon dorpsdominee?” Teruggekomen in Oegstgeest merkte je dat dingen hier anders gingen. Ik had in de tien jaar Jakarta met de kerkelijke gemeenschap meegedaan. Ik had er wel gedoopt, bruidspaartjes getrouwd maar nog geen begrafenissen gedaan. Het was wel nieuw om op mijn drieënveertigste als ‘dorpsdominee’ te beginnen.” Sylvia heeft in Nederland veel moeten zoeken om werk te krijgen. Op een gegeven moment is ze een cursus kunstgeschiedenis bij het LOI begonnen om maar iets te doen. Ondertussen schreef ze vele open sollicitaties. ”Het lastige was natuurlijk dat we nog niet wisten waar we terecht zouden komen. Dus ik kon niet op vaste banen solliciteren. Op een dag ben ik gewoon naar het arbeidsbureau gestapt en de volgende dag stond ik al voor de klas op een ROC. Toch zijn we nog tamelijk snel naar Winterswijk verhuisd. Ook hier heb ik aardig wat brieven geschreven voordat ik werk

vond. In de tussenliggende tijd heb ik met asielzoekers gewerkt en ander vrijwilligerswerk gedaan.”

Invloed Het verblijf in Indonesië is zeker invloedrijk geweest voor hun kinderen. De oudste is ‘expat’ geweest. Nu kan hij daar wel positief op terugkijken. De andere twee hebben heimwee. Ze waren weliswaar een Nederlands gezin en de kinderen gingen er naar een Nederlandse school maar je werd toch ondergedompeld in een andere cultuur. Sylvia vertelt: “We gingen in de vakanties met de auto over Java, Bali en Sumatra. Het waren eenvoudige vakanties maar we hebben veel gezien. In Jakarta konden onze kinderen gewoon op de fiets naar school. Ik denk dat ze er ook wel een leuk leven hebben gehad. Op school hadden ze een stabiel rooster. Er was een fantastische bibliotheek. Het enige nadeel is dat ze vrienden hebben die ze na hun schooltijd niet meer hebben gezien. Gelukkig is er het fenomeen ‘hyves’. Dat is echt een uitkomst voor hen. Zo kunnen ze toch contact blijven houden, waar ze ook ter wereld zitten.” Op mijn vraag waarom ze toch weer naar Nederland zijn teruggekeerd antwoordt Chris: “Onze oudste is twee jaar voor ons naar Nederland gegaan om hier te studeren. We hebben er bewust voor gekozen terug te gaan. We zagen bij anderen het voortdurend heen en weer reizen naar Nederland vanwege de kinderen. Dat zagen we niet zo zitten.” Sylvia is nog niet naar Indonesië teruggeweest, Chris al wel een keer. Veel collega’s van Chris uit die tijd waren ouder en zijn nu al overleden. Bovendien is Indonesië ook niet een immigratieland. Volgens Sylvia speelt dat wel een rol.

Soms gebeurt het wel eens dat ’s morgens vroeg de telefoon gaat en dat er dan ‘Selamat pagi’ klinkt. “Dan weet je”, zegt Chris, “dat er iemand uit Indonesië in Nederland is aangekomen. Het horen van die taal voelt wel aan als thuiskomen. In Den Haag is een Indonesisch-Chinese Kerk waar een oud-student van mij nu als ‘expat’ zit zoals ik ooit zelf in Indonesië heb gezeten.” Sylvia gaat verder: “Als je mensen ontmoet die overzee hebben gezeten is dat een gevoel van thuiskomen. Het uitwisselen van ervaringen gaat heel gemakkelijk. Die gesprekken gaan verder dan een gewoon gesprek. Op zendingsreünies ontmoet je ouders met kinderen die het ook moeilijk hebben. Je begrijpt dan meteen waar het over gaat. Overigens gaan we niet altijd naar die reünies.” Chris besluit met te zeggen dat hun kinderen hun Indonesische tijd niet zouden hebben willen missen. Ze spreken vloeiend Engels, kunnen gemakkelijk met buitenlanders omgaan. Beslist niet vervelend voor wereldburgers. En Chris en Sylvia zijn vanuit ‘de Oost’ in het oosten van Nederland neergestreken. Voorlopig zeer tot hun tevredenheid. Liesbeth Greydanus ; Foto : Henk Vis

Redactioneel Communicatie Vanaf nummer 11 tot en met nummer 100 mocht ik meedoen in de redactie van Kerkenwerk. En ik wil nog wel wat nummers door, tenzij er andere redacteurs/ schrijvers op de stoep staan. Leuk werk hoor, het maken van ons kerkblad! Kost een berg tijd, maar levert elke drie weken een tastbaar resultaat. Ik vraag me wel eens af of Kerkenwerk nu werkelijk het communicatiemiddel geworden is dat we voor ogen hebben. Er is weinig tot geen respons op wat er in artikelen geschreven wordt. Zou een ‘brievenrubriek’ hierin uitkomst bieden of gaan we dan teveel richting ‘wereldse’ dagbladen? Of zullen we een ‘podiumpagina’ introduceren waarop een gastschrijver/-schrijfster uit de gemeente zijn/haar verhaal kwijt kan? Dat lijkt me wel wat! Zal ik eens bespreken in de redactievergadering! Het helpt als ik dan al wat schrijverskandidaten achter de hand heb…Even bellen/mailen: 51 24 97 of visschouten@ hotmail.com Henk Vis

13

Alles over jou en mij en God Godsdienstig Vormend Onderwijs Protestantse Gemeente Winterswijk

Godsdienstig Vormend Onderwijs op De Schakel Een bijdrage van enkele leerlingen

Met Pasen gaan wij... Met Pasen gaan wij iets met familie doen. Dat is meestal erg erg gezellig, dan gaan we gezellig eieren eten. En paaseieren zoeken. Ik, Len, ga ook naar de kerk. Dit jaar heb ik, Suzanne, ziek op de bank gelegen. Ik, Michelle, ben 2e paasdag naar de sauna geweest. Ik, Laura, ben de 2e paasdag naar een paasbuffet geweest met mijn opa en oma. Ik, Mandy, ben op de 1e paasdag naar familie geweest. Ik, Len, heb met mijn ouders gebeden. Het was allemaal een gezellige boel ! Michelle – Suzanne – Mandy – L aura en Len Obs De Schakel – groep 7

Het verhaal van Pasen De les ging over Pasen. We moesten naar een verhaal luisteren en ondertussen moesten we vragen beantwoorden. We vonden de les erg leuk en leerzaam. Er is ons bijgebleven dat Jezus opgestaan is uit de dood en hij had de dood verslagen. Hij zei dat de anderen niet moesten treuren om de doden. Kim – Monique – Jesse – Petie – Luc Obs De Schakel – groep 7

Hoe is God ontstaan ? Misschien was hij er al. Dat weet je niet. Misschien is hij een atoom. Dat weet je niet. Kun je er geen goed antwoord op bedenken ? Is er wel een antwoord ? Dat weet je niet. Misschien is hij wel lucht. Dat weet je niet. Misschien is hij wel verzonnen. In de bijbel is ook geen antwoord. Dat weet je niet. Misschien heeft hij wel nooit bestaan. Dat weet je niet. Douwe – Jordi – Jasper Obs De Schakel – groep 8

Ik geloof wel/niet in God Davey: Ik geloof in God, omdat God ons land vrij heeft gemaakt. Niels: Ik geloof niet in God, omdat hij niet bestaat. Mark: Ik geloof in God, omdat wonderen bestaan. Jordi: Ik geloof in God, omdat de eerste mensen zijn gemaakt door God. Berlinda: Ik geloof in god, omdat ik zo opgegroeid ben. Jordi: Wat is je echte naam? Niels: God bestaat, want niemand kan uit zijn graf opstaan. Een geest kan geen mensen maken. Aan het einde van dit gesprek de conclusie: God bestaat. Obs De Schakel groep 7

14

Heiligen onder het vergrootglas 'Wij zijn Gerardus Majella vereerders', vertrouwde een vroegere buurvrouw één van onze commissieleden toe. In de hoek van de kamer stond een beeldje uit haar ouderlijk huis. Gehuld in een habijt van de redemptoristen en met een kruisbeeld in zijn hand, was hij in het gezin de voorspreker bij God. Elk jaar ging haar moeder op bedevaart naar Wittem. Heiligen zijn geen doel op zich, maar wijzen naar Christus. Dat is ook het geval met de heiligen, die zijn afgebeeld in de Jacobskerk. Ze hebben geen decoratieve functie, maar wijzen op onze plicht tot navolging van Christus. En dat die navolging niet zonder risico is, bewijzen de attributen waarmee de heiligen zijn afgebeeld. Een beetje heilige overlijdt niet in bed, maar sterft een marteldood. Zo zien wij boven de plek, waar het hoogaltaar heeft gestaan een afbeelding van Andreas de apostel, die zichzelf niet waardig vond om te sterven aan eenzelfde kruis als Christus. Hij heeft aan een X-kruis gebonden nog enkele dagen het evangelie verkondigd. Heiligen hadden een functie in het dagelijkse leven. Zij waren de voorsprekers bij God. Hun hulp werd ingeroepen bij alles wat een mens kon overkomen. Wij zijn gewend geraakt aan de huisarts, het ziekenhuis, de brandweer en de verschillende verzekeringen, zodat wij ons nauwelijks meer voor kunnen stellen wat een eenvoudige infectie, ziekte van vee, misoogst, een brand enz.

voor gevolgen had in vroegere tijden. Een groot aantal heiligen in de Jacobskerk werd aangeroepen voor deze verschrikkingen. Inmiddels zijn er enkele eeuwen verstreken. In de Jacobskerk kregen de Protestanten het voor het zeggen. Alles wat in het kerkgebouw herinnerde aan de Rooms Katholieke traditie moest verdwijnen. De schilderingen en teksten verdwenen onder een dikke kalklaag. Veertig jaar geleden, tijdens de laatste grote restauratie, werden ze door Jelle Otter en zijn medewerkers millimeter voor millimeter weer blootgelegd. ‘Het resultaat is verrassend mooi; het geeft inzicht in een volkomen onverwachte wereld van kleur en artistiek kunnen, die men, aldus Jelle Otter, in Winterswijk niet had verwacht.’ In een kleine tentoonstelling hebben wij geprobeerd om iets duidelijk te maken van de leefwereld van onze voorouders eind 15e eeuw, begin 16e eeuw. Twintig heiligen hebben wij onder het vergrootglas gelegd en hun functie binnen de toenmalige geloofsgemeenschap trachten duidelijk te maken. Vanaf zaterdag 11 juli tot maandag 7 september a.s. kan men tijdens de openstelling van de Jacobskerk de expositie bezoeken. Voor de tijden waarop de kerk voor bezoekers is geopend, verwijzen we naar de informatie op de agendapagina van dit kerkblad. Expositiecommissie van de Vrienden van de Jacobskerk

PeGeWe Fietsvierdaagse

Spinrag Met een goede vriend zocht ik wat foto’s uit voor een bepaald doel. Hij heeft er verstand van. Een professionele amateur. Fotocursussen gevolgd en dat maakt zich betaald. Nog in het tijdperk, dat fotograferen nog echt fotograferen was. In het digitale tijdperk kan iedereen fotograferen. Je gooit een schijfje van 4 gigabyte vol en het moet al heel raar gaan of er zit wel een fatsoenlijke plaat bij. Hij kleedt zijn kritiek altijd mild in. Na verloop van tijd weet je wel, wat dat betekent. Hij is niet helemaal scherp, moet je vertalen in: ik begrijp niet waarom je zo’n waardeloos prul nog op de harde schijf hebt staan. Dat krijg je, als je van de “bewaardige” bent. De tent vol, de harde schijf vol en meestal helpt alleen een brand of een crash. Maar daar zit ook niemand op te wachten. Wij kwamen bij het Christushoofd in het koor van de Jacobskerk. Van een serene schoonheid, die altijd weer imponeert. Ik wilde hem net uitleggen, dat er barsten in de steen kwamen, toen hij vroeg: hoe heb jij die zo scherp gekregen? Gewoon, doorstuiteren, dan moet er altijd wel één lukken. Wonderlijk, want dat spinrag beweegt constant en dan heeft het fototoestel vaak moeite om zich scherp te stellen. En ja, wat ik had aangezien voor scheuren, was ordinair spinrag. Je moet als spin maar durven. Mijn vriend vroeg zich af, of de gewelven wel eens een schoonmaakbeurt kregen. Waarschijnlijk dacht hij, dat onze koster Dinie éénmaal in de week haar bezem pakte en op de bezemsteel een rondje spinraggen uitvoerde. Of vermoedde hij, dat in een club, waar zovelen ze zien vliegen er ook wel eentje moest zijn, die kon vliegen? Toen hij zijn gedachten uitsprak, moest ik hem teleurstellen. Ik heb hem duidelijk gemaakt, dat de oecumene nog niet zo ver doorgevoerd was, dan ook dames, die zich op bezemstelen voort bewogen welkom waren in de club.. En toen ik hem vertelde, dat zelfs ik, die ze regelmatig ziet vliegen, niet kan vliegen, opperde hij, dat dit waarschijnlijk met mijn gewicht te maken had.

(voorheen '/Gerdy van Noort fietsvierdaagse')

Datum: 28 t/m 31 juli 2009 Starttijd: vanaf 09.00 uur Startpunt: Jacobskerk Markt-Winterswijk De PeGeWe fietsvierdaagse is een initiatief van de Protestantse Gemeente te Winterswijk

Al met al beweegt het spinrag nog steeds voor het gelaat van Christus. En misschien moet dat ook maar zo blijven. Wellicht is de Geest toch nog aanwezig in de kerk en laat voor iedereen, die er acht op slaat, het spinrag boven in de kerk bewegen. Tekst en foto : Herman Trip

www.pgwinterswijk.nl voor al uw kopij en info

In memoriam Hendrika Wilhelmina Willink-Lievers In de leeftijd van 90 jaar is, op 30 mei 2009 in de Pronsweide, afdeling Waliën, overleden Hendrika Wilhelmina Willink – Lievers. Al jaren had ze last van dementie, de vergeetachtigheid werd steeds sterker. Willy hield ervan om er goed verzorgd uit te zien; niet actief in de muziek, hield ze er wel van en graag “stampte” ze op de maat mee. Ze was niet te lui om te werken en een helpende hand toesteken was haar niet vreemd. Verschillende reizen heeft ze ondernomen naar bv Australië, waar haar broer en zijn gezin woonde. Ruim 8 jaar geleden verhuisde ze naar de Berkhof, waar ze genoot van het uitzicht op de vijver en graag wandelde, genietend van de zon. Tweeënhalf jaar geleden verhuisde ze naar het Waliën, zo werd dat altijd tegen haar gezegd. Daar is ze 30 mei overleden. Op 4 juni vond in crematorium de Berkenhove de afscheidsdienst plaats, waar psalm 121 werd gelezen en overdacht. Mag Willy haar rust en vrede vinden in Gods Rijk en voor haar kinderen, kleinkinderen en achterkleindochtertje troost en bemoediging gewenst. J.F. van Ballegooijen

Hermina Aleida Kuenen-Rougoor Op 5 juni 2009 is, op 95-jarige leeftijd in Roetendaal (Meddo) afdeling Walfort van de Pronsweide, overleden Hermina Aleida Kuenen – Rougoor. De afscheidsdienst voorafgaande aan de begrafenis op de Oude Begraafplaats aan de Varsseveldsestraatweg te Aalten, vond plaats in uitvaartcentrum GUV Berkenhove, ook in Aalten. Tijdens de afscheidsdienst werd gelezen uit de Bijbel Marcus 4: 35 vv ( over de storm op het meer) en Romeinen 8: 37-39 (over de niet overtreffende liefde van God in Jezus Christus) en stond haar leven centraal. Mine heeft, samen met haar echtgenoot, altijd heel sober geleefd op de boerderij in buurtschap Barlo te Aalten. Haar man was jarenlang gehandicapt en daardoor kwam Mine niet vaak de deur uit. Ze hadden geen kinderen. Ze heeft op en om de boerderij altijd hard gewerkt en vond het fijn als haar neefjes en nichtjes langskwamen. Ze was een lieve, zachte en rustige vrouw, die niet erg veeleisend was. Vanaf 2001 tot november 2008 woonde ze met plezier, in Bredevoort, in verzorgingshuis St. Bernardus. Daarna verhuisde ze naar

Uit de Stilte van de Jacobskerk

Winterswijk, naar de Pronsweide en in maart 2009 naar Meddo. Haar wereld werd steeds kleiner en beperkter, maar haar dierbaren bleef ze herkennen. Ze legde zich altijd gemakkelijk neer bij nieuwe situaties. Mag Mine aan de Overzijde van de aardse levensgrens, in Gods nabijheid, haar rust en vrede vinden. J.F. van Ballegooijen

Derk Jan Walvoort Derk Jan Walvoort is in de leeftijd van bijna 90 jaar op 11 juni 2009 in de Pelkwijk onverwacht overleden. In familiekring vond op 16 juni in de serrezaal van uitvaartcentrum Balinkes de afscheidsdienst plaats. We lazen Openbaring 21:1–7 over de nieuwe hemel en de nieuwe aarde,waar alleen zegen, heil, vrede en liefde is. Jan Walvoort was vroeger o.a. boer op “de Poorte” in het Woold. Altijd hard gewerkt voor zijn gezin en toen zijn vrouw Truida niet meer zo goed kon, heeft hij haar verzorgd. Zij woonden de laatste jaren in de Pelkwijk, waar Truida op 3 september 1998 is overleden. Drie verhuizingen moest Jan daarna meemaken. De laatste tijd was hij veel te vinden op de meerzorg. Zijn vergeetachtigheid werd steeds erger en lange gesprekken houden, deed hij al een tijdje niet meer. Na de kerkdienst, waar de Bijbelwoorden en zijn leven centraal stonden, brachten we hem naar zijn laatste aardse rustplaats op de Algemene Begraafplaats, waar hij te ruste werd gelegd bij zijn geliefde vrouw. Moge hij rust vinden in vrede. J.F. van Ballegooijen

Bertus Gerrit Jan te Brummelstroete Voor zijn vrouw, kinderen en kleinkinderen geheel onverwacht, is rustig en kalm ingeslapen Bertus Gerrit Jan te Brummelstroete , op 11 juni 2009 op de leeftijd van 84 jaar in zijn flat, nr. 21 van de Pelkwijk. De huwelijkstekst, die Jan en Riek ontvingen tijdens hun huwelijksdag, Lucas 10: 42 over het ene noodzakelijke, het ene nodige, werd gelezen tijdens de afscheidsdienst op woensdag 17 juni in de Balinkeskerk ( Lucas 10: 25 – 28 en 38-42) en zijn leven stond centraal, met als kern de voetbal, zijn grote hobby. Zo’n 40 jaar was hij lid en erelid, klusjesman en

Die ons in ’t hart geschreven staan, die onze dagen deelden maar in de dood zijn voorgegaan, zij lieten ons de beelden van zoet en droef herinneren, van zoeken, hopen, wachten. Zal in de starre, koude dood hun naam nog overnachten?

actief voetballer, scheidsrechter en altijd aanwezige bij de voetbalvereniging Ratum ( dicht bij de Lappenschaar in Henxel). Ook stond hij altijd klaar voor zijn gezin en hun gezinnen. Naar muziek luisteren, vooral mars – en “hoempa”-muziek, deed hij graag. In september 2008 verhuisden hij en zijn vrouw naar de flat van de Pelkwijk. Drie kleindochters vertelden tijdens de dienst hoe zij hun opa hebben gewaardeerd. Zijn 6 kleinkinderen droegen de kist met hun opa de kerk uit, terwijl de 4 aangetrouwde kleinzoons de bloemen droegen. Aansluitend aan de kerkdienst vond de crematieplechtigheid plaats in de aula van crematorium GUV Berkenhove te Aalten. Moge zijn vrouw, kinderen, kleinkinderen en overige familie getroost worden in hun rouw en verdriet en mag Jan te Brummelstroete “leven”, anders – heilig leven in vrede aan de “Overkant”, van de doodsgrens. J.F. van Ballegooijen

Jan Hendrik ten Dolle Op 15 juni is Jan Hendrik te Dolle, Zonnebrink 63-16, overleden op 77-jarige leeftijd. Hoewel hij al lange tijd leed aan allerlei kwalen, die hem steeds meer beperkingen oplegden en hem ook veel pijn bezorgden, kwam zijn dood toch nog onverwacht, na een kort ziekbed. Henk ten Dolle, “Henkie van d’n Harden”, was een hartelijke en zorgzame man die leefde voor zijn gezin en hard heeft gewerkt om zijn beide zoons te laten studeren. Ondanks zijn kwalen bleef hij positief in het leven staan. Hij was graag onder de mensen. Hij ontving veel bezoek en met zijn scootmobiel reed hij door het dorp om met iedereen een praatje te maken. Sociale gerechtigheid stond bij hem hoog in het vaandel, want hij was een socialist in hart en nieren. Op zaterdag 20 juni kwamen wij voor de afscheidsdienst bijeen in crematorium Berkenhove in Aalten waarin wij terugkeken op zijn leven en God daarvoor te danken, die ons met zijn richtlijnen helpt om het goede te doen voor elkaar zodat liefde en gerechtigheid op aarde kunnen bloeien. Dat zijn vrouw Narda, zijn kinderen en kleinkinderen troost mogen vinden in de goede herinneringen die hij nalaat.

Nooit wordt de droefheid bodemloos: God houdt zijn handen open en heel ons leven, doods en broos, draagt Hij door vrees en hopen. Herinnert Hij zich niet hun naam als wachters op de morgen? Die in de nacht zijn voorgegaan zijn in Zijn trouw geborgen.

C. de Jonge

De naam waarmee zij zijn genoemd staat in Gods hand geschreven en zal door alle donker heen toch onuitwisbaar leven. In Christus blijft die naam bewaard, naar Hem mogen zij heten, totdat de droom verkeert in zien, geloven wordt tot weten.

15

De Jeugdwerkleider: Henry Schutte, 2nd level Markt 46, Tel. 530569, 06-51991410 e-mail: [email protected]

Zomer…stop… Dit weekend hebben we de laatste activiteiten in ons centrum. Iedereen is wel toe aan een welverdiende vakantie. En om eerlijk te zijn ik ook wel. Het was een druk en intensief jaar. Twee maanden even niet bezig met activiteiten, vergaderingen, nieuwe methoden, etc. Toch zitten we deze zomer niet helemaal stil. Het is namelijk een oneven jaar en dat betekent dat we naar Roemenië gaan. Over een paar weken begint het Doekamp. Dit jaar met bijna allemaal nieuwe jongeren. In totaal gaan we met 26 personen die kant op.

PLACE 2B4U opgestane Heer. En dan vooral de vraag: wat heeft dit allemaal met onze levens te maken. En hoe sta jij in je geloof. Na het vorige Doekamp deden er 12 jongeren belijdenis van hun geloof. Da’s geen toeval. Nu zeg ik niet dat het Doekamp een garantie is, maar het speelt wel mee. Wel weet ik zeker dat jongeren anders naar de wereld gaan kijken, anders naar zichzelf en hopelijk hun relatie met God. blijven, de sfeer goed zal zijn en we veilig weer thuis mogen komen. Wilt u voor ons (blijven) bidden? Zit je ook op hyves? Word dan lid van de Doekamp hyves, en blijf op de hoogte van alles wat we doen in Roemenië. We gaan proberen om elke dag een stukje te schrijven en er foto’s op de zetten. Ga naar www.dr2009.hyves.nl en meld je aan.

Voor veel jongeren zal dit weer een totaal nieuwe ervaring worden. Een nieuwe omgeving, andere cultuur, en waarschijnlijk de eerste keer dat ze met echte armoede geconfronteerd worden. We hebben steeds gezegd dat we een aantal doelen hebben met het Doekamp.

In de eerste plaats is het een diaconaal kamp, dat wil zeggen: we gaan de handen uit de mouwen steken en mensen helpen die dit zelf door allerlei omstandigheden niet kunnen. Maar liefst zes projecten gaan we dit jaar doen. Voor zes gezinnen proberen we een klein verschil te maken. Daarnaast is het Doekamp van groot belang voor ons jeugdwerk. Het is een unieke gelegenheid om twee weken met jongeren bezig te zijn. Twee weken lang intensief met een groep optrekken. Twee weken lang handen en voeten geven aan het Evangelie van onze

16

Zaterdag 11 juli vertrekken we rond een uur of 9:00 vanaf de Zonnebrinkkerk. Twee weken later, de 25e zijn we weer terug in Winterswijk. En op zondag 26 juli sluiten we het project af met een dienst in de Jacobskerk. We hopen dan het een en ander te laten zien van dingen die we gedaan hebben. We hopen dat u, onze gemeente, daarbij zult zijn. We geven het Doekamp dan als het ware weer terug aan de gemeente. Wilt u tijdens onze reis op de hoogte blijven, dan kan dat via de website van de kerk. De jongeren zelf zullen een blog bij houden.

Deelnemers Doekamp

Wilt het Doekamp nog financieel ondersteunen? Dat kan door een gift over te maken op rek.nr: 92.21.73.249 t.n.v. St. jkg Project Jeugdkerk.

De volgende jongeren gaan dit jaar mee naar Roemenie: Mitch Frerichs, Leon de Rouw, Emeline Hoitink, Jaap Wansink, Lieke Ruessink, Nienke Timpert, Wendy Visser, Mark Timpert, Thijmen Klomps, Miranda Lichtenberg, Jolien Harmelink, Jolien Kuipers, Wouter Wansink, Doris Parmentier, Ilse Ruessink, Katrien Nijmeijer, Verder hebben we de volgende leiding: Paul Wansink, Thomas Hijink, Marleen van Lochem, Nora Selles, Jeroen Hoitink, Janjob Klomp, Manfred Brouwer, Bert Geers, Henk Tolkamp (ja Henk met een gebroken arm kun je best mee….) en Henry Schutte

We weten dat we niets uit eigen kracht kunnen en dat het best een groot avontuur is. Immers…wat kan er allemaal niet mis gaan op een kamp als dit. We bidden God daarom voor een “voorspoedige” reis, waarin we Zijn werk mogen doen. Dat iedereen gezond mag

10 juli: vertrek bus. Jeroen, Janjob en Bert gaan met onze bagage, gereedschap en andere spullen 11 juli: Vertrek groep. Vanaf station Bocholt naar vliegveld in Keulen. Om 13:50 vliegen naar Budapest. Aankomst Timisoara 20:30 12 juli: Eigen viering en rondleiding 13 juli: ontvangst op Pentru Voi de rest van de week is het vroeg opstaan. Tegen 8:30 aan het werk op de diverse projecten. Om 16:30 terug op ons verblijf. Evaluatie en bezinning. Dan uit eten. 19 juli: bezoek kerk Dan weer twee dagen hard werken. 22 juli: vertrek naar Boedapast. Voor een paar dagen vakantie 25 juli: terug naar Nederland. Tegen 20:30 terug in Winterswijk 26 juli: Doekamp dienst in Jacobskerk

Schema Doekamp